คู่มือการใช้สื่ออวัยวะภายในร่างกายที่สำคัญ

ก

คํานํา คูมือการใชบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน เรื่องอวัยวะในรางกายที่สำคัญ ชั้นประถมศึกษาปที่ 2 กลุมสาระการเรียนรูสุขศึกษาและพลศึกษา โรงเรียนเทศบาลหินกอง เทศบาลตำบลหินกอง จังหวัดสระบุรี ฉบับนี้ไดจัดทำขึ้นเพื่อใชควบคูกับการเรียนบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน เรื่องอวัยวะในรางกายที่สำคัญ ชั้นประถมศึกษาปที่ 2 เพื่อใหบรรลุตามจุดประสงค ตัวชี้วัด และมาตรฐานการเรียนรู โดยนักเรียนสามารถ ศกึ ษาหาความรแู ละสรางองคค วามรูดว ยตนเอง ทั้งนี้คูมือการใชบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนเรื่องอวัยวะในรา งกายที่สำคัญชั้นประถมศึกษาปที่ 2 ประกอบดว ย คุณสมบัตพิ ื้นฐานของเครื่องคอมพวิ เตอรท ่ีรองรบั บทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอน ขั้นตอนการใช สื่อบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน ขั้นตอนการโหลดบทเรียนมาไวในเครื่องคอมพิวเตอรและติดตั้งบทเรียน วิธีการเรยี กใชง านบทเรียนคอมพิวเตอรช วยสอน และการใชงานบทเรียนคอมพิวเตอรช วยสอนเรือ่ งอวยั วะที่ สำคัญในรา งกายซ่ึงจะมีเน้ือหา มาตรฐานตัวชี้วัด จดุ ประสงค สาระสำคญั แหลงท่ีมา เนอ้ื หาเก่ียวกับอวัยวะ ภายในและภายนอกรา งกาย หนาทแ่ี ละการดแู ลรักษาอวยั วะตาง ๆ ในรา งกาย สมอง หวั ใจ กระเพาะอาหาร ไต ลำไส ตับ และปอด คูมือจะอธิบายถึงวิธีการใชงานบทเรียนตั้งแตขั้นเริ่มตนขั้นตอนตางๆในบทเรียน คอมพิวเตอรช ว ยสอนจนถงึ การออกจากบทเรียน ผูจัดทำหวังเปนอยางยิ่งวาคูมือการใชบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนเลมนี้จะเปนประโยชนในการ ใชงานควบคกู บั บทเรียนคอมพิวเตอรช วยสอนเรื่องอวัยวะในรา งกายทส่ี ำคัญชนั้ ประถมศึกษาปที่ 2 พยงุ ศกั ด์ิ นอยพุม ก

สารบัญ เร่อื ง หนา ก คำนำ ข สารบัญ 1 คุณสมบตั พิ ืน้ ฐานของเครอื่ งคอมพวิ เตอรทีร่ องรบั บทเรยี นคอมพิวเตอรช ว ยสอน 2 วิธีการใชงานสือ่ CAI บนมอื ถอื และแท็บเล็ต 6 วธิ ีการใชงานสื่อ CAI บนเครือ่ งคอมพวิ เตอร 7 คมู ือการใชบทเรยี นคอมพิวเตอรช วยสอนเร่อื ง อวัยวะในรา งกายทสี่ ำคญั 15 ข้ันตอนกระบวนการผลติ 16 ผลการดำเนินการทดลอง 18 แผนการจดั การเรียนรู ข

คณุ สมบัตพิ ้ืนฐานของอุปกรณ์ ที่รองรบั บทเรยี นคอมพิวเตอรช์ ว่ ยสอน 1. บนสมารทโฟน และแทบ็ เลต็ โดย IOS เวอรชั่น 10 ขึ้นไป และ Android เวอรช ่ัน 8 ขนึ้ ไป 2. เครอ่ื งคอมพวิ เตอร ทมี่ หี นวยประมวลผลกลาง (CPU) ระดับ Intel Pentium 4 MHz หรือสูงกวา 3. หนว ยความจําของเครอ่ื ง (RAM) 2 Gb หรือสงู กวา 4. พืน้ ทีค่ วามจำของฮารด ดสิ ก (Hard Disk) เหลือไมนอยกวา 1 Gb หรือมากกวา 5. การด เสียง (Sound Card) พรอมลําโพง (Speaker) หรอื ชุดหฟู ง 6. การ ดจอแสดงความละเอียดสี 16 Bit หรอื สงู กวา แตส ำหรับการแสดงกราฟก ทม่ี ีความละเอยี ดสูง ควรเปน 32 Bit ขึ้นไป 7. ตอ งมีเคร่ืองอานแผนซีดี (CD-ROM) เพ่อื ใชในการอานแผน ซดี ี (CD) บทเรยี นคอมพิวเตอรช วยสอน ตอ งอยูในสภาพดสี ามารถอานแผน CD ไดอยา งรวดเร็ว หรือ ดาวนโ หลดไฟลไดท่ี https://drive.google.com/file/d/1nfPDxC8hyy0gB- bN5FzEIJ07EaEcCDL4/view?usp=sharing 8. ความละเอียดของหนา จอควรเปน ขนาด 1024 x 768 Pixel ขึ้นไป 9. ระบบปฏบิ ัตกิ าร Windows 7 ขนึ้ ไป 1

วิธกี ารใช้งานสอ่ื CAI บนมอื ถือและแท็บเลต็ ระบบ Android 1. ติดตั้งแอพลิเคชัน puffin web browser - เขาไปท่ีแอพลเิ คชัน แลว คนหาชอื่ แอพ puffin web browser แตะท่ี ตดิ ตง้ั - หรือสแกน QR-Code เพื่อติดตัง้ puffin web browser รอจนกวาจะติดตง้ั puffin web browser สำเร็จ 2

2. เปดแอพลเิ คชัน puffin web browser ในมือถอื หรือแทบ็ เล็ต 3. วธิ ีการเขาใชง านส่อื การสอน 2. จะแสดงไอคอนสแกน QR-Code 1. แตะท่ีชอ ง คน หาหรอื พมิ พ URL 3. แตะที่ ไอคอนสแกน QR-Code 4. จากนั้นนำมือถือมาสแกนที่ QR-Code น้ี เพื่อเขาใชงานส่ือ 5. จะแสดงหนา สือ่ การสอน 6. วธิ กี ารใชงานส่อื การสอนแบบเต็มจอแตะท่ี 3 จุด มมุ บนขวามือ 7. เรมิ่ ตน ใชงานส่อื การสอนแบบเต็มจอ แตะที่ โรงละคร หรือ Theater 3

ระบบ IOS 1. ตดิ ตั้งแอพลเิ คชนั puffin web browser - เขา ไปที่แอพลเิ คชนั แลว คน หาชอื่ แอพ puffin web browser แตะเพ่ือติดตัง้ แอพ - หรอื สแกน QR-Code เพื่อติดตัง้ puffin web browser รอจนกวาจะติดต้งั puffin web browser สำเร็จ 4

2. เปดแอพลเิ คชัน puffin web browser ในมือถอื หรือแท็บเลต็ 3. วธิ ีการเขา ใชง านสอื่ การสอน 2. จะแสดงไอคอนสแกน QR-Code 1. แตะทชี่ อ ง การคน หาและคำแนะนำ URL 3. แตะที่ ไอคอนสแกน QR-Code 4. จากน้นั นำมอื ถือมาสแกนท่ี QR-Code นี้ เพือ่ เขา ใชง านสื่อ 5. จะแสดงหนาส่อื การสอน 6. วธิ กี ารใชงานสื่อการสอนแบบเต็มจอแตะท่ี 3 จุด มมุ บนขวามือ 7. เร่ิมตน ใชงานส่อื การสอนแบบเต็มจอ แตะท่ี โรงละคร หรอื Theater 5

วธิ กี ารใช้งานสอ่ื CAI บนเครอ่ื งคอมพวิ เตอร์ 1. เปดเคร่ืองคอมพวิ เตอร ทีม่ ีสัญญาณอนิ เทอรเนต็ 2. คลกิ เขาลิงก เพอ่ื โหลดไฟล บทเรยี น ท่ี https://drive.google.com/file/d/1nfPDxC8hyy0gB- bN5FzEIJ07EaEcCDL4/view?usp=sharing หรอื สแกน QR-Code 3. การแตกไฟล Zip หรือ Extract ไฟล โดยคลกิ ขวา ทําโดยใช เมาส ชี้ที่ไฟล คลิกเมาสขวาจะปรากฏคาํ ส่ังในการแตกไฟลด งั รปู 4. ดบั เบิลคลกิ ท่ีไฟล 6

คู่มอื การใชบ้ ทเรยี นคอมพวิ เตอรช์ ่วยสอน (CAI) เรอ่ื ง อวยั วะในรา่ งกายทสี่ ําคญั ช้นั ประถมศึกษาป�ที่ 2 กลุ่มสาระการเรยี นรูส้ ุขศึกษาและพลศกึ ษา หน้าแรกกอ่ นเข้าสู่บทเรยี น คลกิ เพ่อื เขาสูบทเรยี น หน้าเข้าส่รู ะบบ ปอ นชื่อนกั เรยี นและกดตกลง 7

หน้าเมนูหลัก เรยี นรูเ ร่ืองอวัยวะภายในและภายนอก สามารถเลื่อนหนา โดยใชล ูกศรสเี หลอื งซา ยและขวา 8

คลิกอวัยวะที่นักเรยี นตองการเรยี นรู 9

คลกิ ดูหนา ทแ่ี ละการดูแลรักษาเพ่ือเรียนรเู พ่มิ เตมิ กลับเมนูหลกั ดวยการคลกิ ทป่ี ุม 10

หน้ามาตรฐานตัวชี้วัด หน้าจุดประสงค์ 11

หน้าสาระสําคญั หน้าสอดแทรกคุณธรรม 12

หน้าแบบทดสอบกอ่ นเรยี น คลิกเริ่มทำแบบทดสอบเพอื่ เร่มิ ทำแบบทดสอบกอนเรยี น 13

หน้าแบบทดสอบหลงั เรยี น คลิกเรม่ิ ทำแบบทดสอบเพอ่ื เริม่ ทำแบบทดสอบหลังเรยี น ออกจากโปรแกรมโดยการคลกิ ท่ีปมุ 14

ข้ันตอนกระบวนการผลิต 1. จดั ทำโครงรางบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนโดยกำหนดช่อื เรอ่ื ง วัตถปุ ระสงค เนือ้ หายอๆ ท่ีจะสอน ผลทีค่ าดวาจะไดรับ และขอเสนอแนะกอ น 2. ศึกษาวิธีการจัดทำบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน โดยใชโปรแกรม Adobe Flash ในหนังสือ และ อินเทอรเนต็ อยางละเอียด 3. รวบรวมเน้ือหาท่จี ะใชป ระกอบในการจดั ทำ รวมถึงรปู ภาพ และสื่อตา งๆไวกอนใหเปนระบบ 4. จัดทำบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน โดยใชโปรแกรม Adobe Flash ที่ไดศึกษาออกแบบใหมีทั้ง ความรูและสสี นั สวยงาม 5. นำบทเรยี นสำเรจ็ รูปทดลองกบั นกั เรียนตวั อยา งสรปุ ผลลัพธทไี่ ด และนำไปแกไ ขจากปญหาทีพ่ บ 6. จัดทำบทเรยี นและแกไขปญ หาทเ่ี กิดข้นึ ทัง้ หมด และบันทกึ ขอมูล 15

ผลการดําเนินงานการทดลอง ทดลองกับกลุม่ นกั เรยี นตัวอยา่ ง นักเรียนพึงพอใจและชื่นชอบรูปแบบในการจดั วาง และรูปภาพประกอบในเนื้อหาบทเรียน ความ เหมาะสมขอเนื้อหาที่อยูในระดับดี แตสวนที่ตองปรับปรุงแกไขนั้นก็คือในเรื่องของเสียงที่เบา ผูจัดทำจึงได ปรบั ปรงุ แกไ ขในสวนของเสยี ง (เสยี งดนตรี และซาวด เอฟเฟคตางๆ) และนำมาทดลองอีกคร้ัง ทดลองกบั กลุ่มนักเรยี นตัวอย่างผลปรากฎว่า นกั เรยี นชอบในดานของการออกแบบและการจดั วาง รวมถงึ รูปภาพประกอบและเมื่อสอบถามใน เรื่องของระบบเสียง ถือวาอยูในระดับพอใช ทั้งนี้ผูจัดทำจึงไดขอขอเสนอแนะเกี่ยวกับบทเรียนนี้ มีนักเรียน 1 คนมีขอเสนอแนะวา อยากไดเนื้อหาบทเรียนที่มีจำนวนเยอะกวานี้ ผูเขียนจึงรับขอเสนอแนะและนำมา ปรับปรุงอกี คร้งั สรุปผลการทดลอง หลังจากที่ทดลองกับนักเรียน พบวานักเรียนมีความพอใจกับสีสันและเนื้อหาการจัดวางใน บทเรียน แตไมพึ่งพอใจในเรื่องของเสียงหลักที่เบากวาเสียงรอง ผูจัดทำจึงไดปรับปรุงแกไขในสวนของเสียง ประกอบ (เสียงดนตรี และซาวดเอฟเฟคตางๆ) และจากน้นั ไดน ำบทเรยี นคอมพวิ เตอรชวยสอน CAI กลับมา ทดลองกับนักเรียนตัวอยางอกี ครั้ง ผลสรุปไดวานักเรียนชอบในดานของการออกแบบและการจดั วาง รวมถึง รปู ภาพประกอบ และไมพ บปญ หาเร่ืองเสียง ประโยชน์ทคี่ าดวา่ จะไดร้ บั 1. บทเรียนคอมพิวเตอรช วยสอน (CAI) เรื่อง อวัยวะในรางกายท่สี ำคญั ชนั้ ประถมศึกษาปท ่ี 2 จะชว ยให ผเู รียนมผี ลสมั ฤทธใิ์ นการเรียนในรายวชิ าสขุ ศกึ ษาและพลศกึ ษาดขี ้ึน 2. บทเรยี นคอมพิวเตอรชว ยสอน (CAI) เร่ือง อวยั วะในรางกายทสี่ ำคญั ชนั้ ประถมศกึ ษาปท่ี 2 จะชวยให ผเู รยี นบอกตำแหนง ลักษณะ หนาที่ และวธิ ีการดูแลรักษาในรา งกายทสี่ ำคญั 3. บทเรยี นคอมพวิ เตอรชวยสอน (CAI) เรื่อง อวยั วะในรางกายท่ีสำคญั ช้นั ประถมศึกษาปท ี่ 2 จะชวยให ผเู รียนมคี วามสนใจและชอบในการเรยี นรดู วยตนเองมากข้นึ 16

ขอ้ ดี 1. เพื่อเปน การประหยัดเวลาในการเรยี นการสอนของครแู ละผเู รยี น 2. ผูเรยี นมีความสนใจในเนอื้ หาบทเรียนมากขนึ้ 3. เปน การเรียนในรูปแบบใหมท ำใหผูเรียนไมร สู ึกเบ่ือ 4. ผเู รยี นเปน ศนู ยก ลางในการจัดการเรียนการสอน 5. สามารถเรยี นรซู ้ำๆ ในเรอ่ื งที่ตนเองไมเ ขาใจไดอ ยูตลอดเวลา 6. เนอ้ื หาของบทเรยี นไมน า เบอ่ื มสี ีสันและตวั การต นู ท่สี ดใส 7. ทำใหผเู รยี นอยากมีการเรียนรใู นบทเรยี นทีท่ ำอยูตลอดเวลา ข้อเสยี 1. บางครงั้ ผูเ รยี นอาจเบ่ียงเบนความสนใจไปจากบทเรยี นเรียนไดง ายกวา ครสู อนตามปกติ 2. ผูเ รยี นบางคนทมี่ ีสายตาไมปกตอิ าจจะทำใหมอี ปุ สรรคในการเรยี นของเขาได 3. หากผูเรียนมีขอสงสัยอาจเปนการอยากที่ครูจะเขาถงึ นกั เรยี นแตละบุคคลได 4. ตอ งใชคอมพวิ เตอรจ ำนวนมากเปนอุปกรณที่สำคัญในการชวยสอน ข้อปรบั ปรุงและข้อเสนอแนะ บทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน (CAI) เรื่อง อวัยวะในรางกายที่สำคัญ ชั้นประถมศึกษาปที่ 2 นี้ จะชวยพัฒนาผูเรียนใหเขาใจลักษณะ หนาที่ และวิธีการดูแลรักษาในรางกายที่สำคัญ ที่มีเนื้อหา คอ นขา งมาก ใหเ ปน บทเรยี นทีเ่ รยี นดว ยความเพลดิ เพลนิ ดว ยสสี ัน และตวั การต ูน อยา งนา สนใจ 17

แผนการจัดการเรยี นรูท้ ี่ 1 กลมุ สาระการเรียนรูสุขศึกษาพลศกึ ษา ช้นั ประถมศึกษาปท ่ี 2 วิชา สขุ ศึกษาพลศกึ ษา ภาคเรียนที่ 1 หนว ยการเรยี นรูที่ 1 อวยั วะภายในรางกายท่ีสำคัญ จำนวน 3 ชัว่ โมง แผนการจัดการเรยี นรูท่ี 1 เรื่อง อวยั วะภายในรา งกาย : สมอง หัวใจ ปอด เวลาเรียน 1 ชั่วโมง 1. สาระสำคัญ สมอง หวั ใจ และปอด เปนอวัยวะภายในรา งกายทสี่ ำคญั มลี กั ษณะ หนาที่ และวิธดี แู ลรกั ษาที่ แตกตา งกัน การดแู ลรกั ษาอยา งถกู วธิ ีจะทำใหสมอง หัวใจ และปอดทำงานไดอ ยางมปี ระสทิ ธิภาพ 2. มาตรฐานการเรยี นรูและตวั ชว้ี ดั มาตรฐานการเรยี นรู มาตรฐาน พ 1.1 เขา ใจธรรมชาติของการเจรญิ เติบโตและพฒั นาการของมนษุ ย ตวั ชี้วัด พ 1.1 ป.2/1 อธบิ ายลักษณะและหนา ที่ของอวยั วะภายใน พ 1.1 ป.2/2 อธบิ ายวธิ ดี แู ลรกั ษาอวัยวะภายใน 3. จุดประสงคก ารเรียนรู 1. อธิบายลกั ษณะ หนาที่ และวิธดี ูแลรกั ษาอวยั วะภายใน : สมอง หัวใจ ปอด (K) 2. เขียนแผนภาพความคดิ หนา ที่และวิธีดแู ลรักษาอวัยวะภายใน : สมอง หวั ใจ ปอด (P) 3. เห็นความสำคญั ของอวยั วะภายใน : สมอง หวั ใจ ปอด (A) 4. สมรรถนะสำคัญของผเู รียน 1. ความสามารถในการสื่อสาร 2. ความสามารถในการคิด 3. ความสามารถในการแกปญ หา 4. ความสามารถในการใชท ักษะชีวติ 5. ความสามารถในการใชเทคโนโลยี 5. สาระการเรยี นรู อวยั วะภายในรางกาย • สมอง • หัวใจ • ปอด 6. คุณลักษณะอันพงึ ประสงค 1. ใฝเรยี นรู 2. มุงม่ันในการทำงาน 18

7. การจดั กิจกรรมการเรียนรู 1. ทดสอบกอนเรียนผาน บทเรยี นคอมพิวเตอรชวยสอน (CAI) เรือ่ ง อวัยวะในรางกายทส่ี ำคญั 2. ตวั แทนนักเรียนออกมาหนา ชนั้ เรียน 1 คน จากนน้ั รว มกันสนทนา โดยตอบคำถาม ดังน้ี • นักเรียนมองเห็นอวัยวะอะไรของเพื่อนบาง (ตัวอยางคำตอบ ศีรษะ หู ตา จมูก ปาก แขน ขา มอื และเทา) • อวัยวะเหลานี้ทำหนาที่อะไรบาง (ตัวอยางคำตอบ ตา ทำหนาที่ดู หรือมอง หู ทำหนาที่รับฟง จมูก ทำหนาทด่ี มกล่นิ มือ ทำหนา ทีห่ ยบิ จบั สง่ิ ของ) • อวัยวะเหลา นสี้ ามารถจับตอ งไดหรอื ไม (ตัวอยา งคำตอบ ได) • อวยั วะเหลาน้ีอยภู ายในหรอื ภายนอกรางกาย (ภายนอกรา งกาย) 3. นกั เรียนเรยี นรูจ ากบทเรยี นคอมพิวเตอรช วยสอน (CAI) เรื่อง อวัยวะในรางกายท่ีสำคญั อวัยวะ : สมอง แลว รวมกันสนทนา โดยตอบคำถาม ดงั น้ี • ในภาพคืออวยั วะอะไร (สมอง) • มลี กั ษณะอยางไร (ตวั อยางคำตอบ เปน กอ นเน้อื สีขาวอมเหลือง มีรอยหยกั ) • อวยั วะดงั กลาวอยบู ริเวณใดของรา งกาย (ตัวอยา งคำตอบ ในกะโหลกศีรษะ) 4. นกั เรยี นเรียนรูจากบทเรยี นคอมพวิ เตอรชวยสอน (CAI) เรอ่ื ง อวัยวะในรางกายที่สำคัญ อวัยวะ : หวั ใจ แลวรว มกนั สนทนา โดยตอบคำถาม ดงั น้ี • ในภาพคืออวยั วะอะไร (หวั ใจ) • มลี กั ษณะอยา งไร (ตัวอยา งคำตอบ เปนกอนเนื้อมขี นาดประมาณกำปนมือของตนเอง) • อวัยวะดังกลา วอยบู ริเวณใดของรา งกาย (ตวั อยางคำตอบ สวนกลางของทรวงอก) 5. นักเรยี นเรยี นรูจากบทเรียนคอมพิวเตอรช วยสอน (CAI) เรอื่ ง อวัยวะในรางกายท่ีสำคญั อวัยวะ : ปอด แลวรวมกนั สนทนา โดยตอบคำถาม ดังนี้ • ในภาพคืออวยั วะอะไร (ปอด) • มลี ักษณะอยา งไร (ตัวอยา งคำตอบ คลา ยฟองน้ำ มขี นาดใหญแ ละยดื หยนุ ) • อวยั วะดังกลา วอยบู ริเวณใดของรา งกาย (อยใู นโพรงอก มี 2 ขาง คือ ขา งซายและขา งขวา) 6. นกั เรียนศกึ ษาความรูจากบทเรียนคอมพิวเตอรช ว ยสอน (CAI) เรือ่ ง อวัยวะในรางกายท่สี ำคญั และ รวบรวมขอ มลู เก่ียวกบั หนา ทส่ี ำคญั และวิธกี ารดูแลรกั ษาอวัยวะ : สมอง หวั ใจ และปอด 7. นักเรียนแบงกลุม 5 กลุม กลุมละเทา ๆ กัน รวมกันเลนเกม ฉันคือใคร แตละกลุมตั้งชื่อกลุมของ ตนเอง แลว บันทกึ ชื่อกลุมลงบนกระดานตามลำดับท่ี โดยแจกบตั รคำ กลุม ละ 1 ชุด ดังนี้ สมอง หวั ใจ ปอด จากน้นั ตัวแทนนกั เรียนออกมาสุมหยิบขอความแลวอา นคนละประโยค ดงั นี้ 1. ฉนั ถกู หุมอยใู นกะโหลกศีรษะ 2. ฉนั อยูบริเวณสวนกลางของทรวงอก ระหวา งปอดทง้ั สองขาง 3. ฉนั คลายฟองน้ำขนาดใหญ และยืดหยุน 4. ฉนั ไมช อบฝนุ ละอองและควันพิษ เพราะส่งิ เหลานนั้ ทำรา ยฉนั 5. ฉนั มีหนาท่สี ูบฉดี เลือดไปเลยี้ งสวนตา ง ๆ ของรางกาย 19

6. ฉนั มีหนาท่ีควบคมุ การทำงานของรางกาย 7. ฉนั ไมชอบอาหารทีม่ ไี ขมนั สูง 8. ฉันทำงานเก่ียวของกบั การรับความรูสึก 9. ฉนั จะแขง็ แรงถา ไดอยใู นที่ที่มอี ากาศบรสิ ุทธิ์ 10. ฉันชอบแกส ออกซเิ จน 11. ฉนั ชอบอาหารจำพวกตบั ไขแ ดง ผกั และผลไม 12. ฉนั จะไดร บั การพัฒนา ถาไดฝก กจิ กรรมท่ใี ชก ารคิดบอย ๆ เม่อื ฟง การอานขอ ความจบทีละประโยค แตละกลมุ รว มกันวเิ คราะหวา ประโยคนน้ั กลา วถงึ อวัยวะ ใด สมอง หัวใจ หรือปอด ถาคิดวาเปนสมอง ใหยกบัตรคำสมองข้ึน ถาคิดวาเปนหวั ใจ ใหยกบัตรคำหัวใจขึ้น ถาคิดวา เปนปอด ใหย กบัตรคำปอดขึน้ จากนัน้ บนั ทกึ คะแนนบนกระดาน กลุม ใดไดค ะแนน มากสดุ เปนกลุมทช่ี นะ 7. นกั เรียนรว มกันแสดงความคิดเห็น โดยตอบคำถามกระตนุ ความคิด ดังนี้ • ถาเราดูแลรักษาสมอง หัวใจ และปอดอยางถูกวิธีแลวจะเปนอยา งไร (ตัวอยางคำตอบ สมอง หวั ใจ และปอด จะทำงานไดเ ปนปกต)ิ 8. นักเรียนแบงกลุม 3 กลุม กลุมละเทา ๆ กัน จับสลากเลือกอวัยวะภายใน ดังนี้ สมอง หัวใจ และ ปอด จากนน้ั แตละกลุม ระบหุ นาที่สำคัญและการดูแลรกั ษาอวยั วะภายในดงั กลาวลงในแผนภาพความคิด ตวั อยางแผนภาพความคดิ ทาํ งานเกี่ยวขอ้ งกบั การรบั ความรู้สึก ควบคมุ การทาํ งานของร่างกาย หนา้ ทสี่ าํ คญั การดูแลรักษา สมอง ไมใ่ หไ้ ดร้ บั การกระทบกระเทือน สูบฉีดเลอื ดไปเล้ยี งส่วนตา่ ง ๆ ฝึกกิจกรรมท่ีใชใ้ นการคดิ ของร่างกาย การดูแลรกั ษา หนา้ ที่สาํ คญั ออกกาํ ลงั กายเป็นประจาํ หวั ใจ รับประทานอาหาร ทช่ี ่วยบาํ รุงเลือด เช่น ตบั ไข่แดง 20

การหายใจ ฟอกเลอื ดเสียให้เป็นเลือดดี หนา้ ท่ีสาํ คญั การดแู ลรกั ษา ปอด อยใู่ นทท่ี ม่ี ีอากาศบริสุทธ์ิ ออกกาํ ลงั กายเป็นประจาํ 9. นักเรียนรว มกนั สรุปสงิ่ ทเ่ี ขา ใจเปน ความรรู วมกนั ดงั น้ี สมอง หัวใจ และปอด เปนอวัยวะภายในรางกายที่สำคัญ มีลักษณะ หนาที่ และวิธีดูแลรักษาที่ แตกตา งกนั การดแู ลรกั ษาอยางถกู วธิ จี ะทำใหส มอง หัวใจ และปอดทำงานไดอ ยา งมปี ระสิทธภิ าพ 10. นักเรียนแตละกลุมออกมานำเสนอเกี่ยวกับหนาที่สำคัญและวิธกี ารดูแลรักษาอวัยวะภายในของ กลมุ ตนเองหนา ชั้นเรยี น 11. นกั เรียนรวมกนั อภิปรายสรปุ เกย่ี วกบั วิธีการทำงานใหเ ห็นการคิดเชงิ ระบบและวิธกี ารทำงานที่มีแบบแผน 12. นกั เรียนนำความรูเก่ียวกับหนาท่แี ละวิธีดูแลอวัยวะภายใน : สมอง หวั ใจ ปอดไปอธิบายใหบุคคล ในครอบครวั ฟง เพื่อเปนแนวทางในการดูแลสุขภาพใหแ ขง็ แรง สมบูรณ 13. นักเรียนประเมินตนเอง โดยเขียนแสดงความรูสึกหลังการเรียนและหลังการทำกิจกรรม ใน ประเด็นตอ ไปนี้ • ส่งิ ทีน่ กั เรยี นไดเ รยี นรูในวนั นีค้ ืออะไร • นักเรียนมีสว นรวมกจิ กรรมในกลมุ มากนอยเพยี งใด • เพือ่ นนกั เรยี นในกลมุ มีสว นรวมกิจกรรมในกลมุ มากนอยเพียงใด • นกั เรียนพงึ พอใจกบั การเรียนในวนั นี้หรอื ไม เพียงใด • นกั เรยี นจะนำความรูท ไี่ ดนไ้ี ปใชใ หเ กิดประโยชนแกตนเอง ครอบครัว และสังคมทว่ั ไป ไดอ ยางไร จากนั้นแลกเปลี่ยนตรวจสอบขั้นตอนการทำงานทุกขั้นตอนวาจะเพิ่มคุณคาไปสูสังคม เกิด ประโยชนตอสงั คมใหมากขนึ้ กวา เดมิ ในขนั้ ตอนใดบาง สำหรับการทำงานในคร้ังตอไป 8. การประเมินการเรียนรู 1. ประเมินความรู เรอ่ื ง อวัยวะภายในรา งกาย : สมอง หัวใจ ปอด (K) ดว ยแบบทดสอบ 2. ประเมนิ กระบวนการทำงานกลุม (P) ดวยแบบประเมนิ 3. ประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค ดา นใฝเรียนรู มงุ ม่ันในการทำงาน (A) ดวยแบบประเมนิ 21

แบบประเมินกระบวนการทำงานกลุม รายการการ ระดับคณุ ภาพ ประเมนิ 4321 กระบวนการ มกี ารกำหนดบทบาท มกี ารกำหนดบทบาท มกี ารกำหนดบทบาท ไมม กี ารกำหนด ทำงานกลุม สมาชกิ ชัดเจน สมาชิกชัดเจน เฉพาะหวั หนา บทบาทสมาชิก และมกี ารช้แี จง มีการช้แี จงเปา หมาย ไมม ีการชแี้ จง และไมมีการช้ีแจง เปา หมายการทำงาน อยา งชัดเจนและ เปา หมาย เปาหมาย สมาชิก มีการปฏบิ ัติงาน ปฏิบัตงิ านรว มกัน อยา งชดั เจน ตา งคนตา งทำงาน รว มกนั อยา งรว มมอื แตไมม ีการประเมิน ปฏิบตั ิงานรว มกนั รว มใจพรอมกบั การ เปน ระยะ ๆ ไมค รบทกุ คน ประเมนิ เปน ระยะ ๆ แบบประเมินช้นิ งาน เร่อื ง อวัยวะภายในรา งกายทีส่ ำคญั รายการการ 4 ระดับคณุ ภาพ ประเมิน วาดแผนภาพ 321 การวาดแผนภาพ ความคิดอวยั วะ วาดแผนภาพความคิด วาดแผนภาพความคิด วาดแผนภาพ ความคิดอวยั วะ ภายในรางกายท่ี อวยั วะภายในรา งกาย อวัยวะภายในรางกาย ความคดิ อวยั วะ ภายในรา งกายท่ี สำคญั ระบุหนาท่ี ทส่ี ำคญั ระบหุ นาที่ ที่สำคญั ระบุหนาที่ ภายในรา งกายท่ี สำคัญ ระบุหนา ท่ี และวิธีดูแลรักษาได และวธิ ดี แู ลรักษาได และวิธีดแู ลรักษาได สำคัญ ระบุหนาที่ และวิธีดแู ลรักษา สมั พันธกับหวั ขอที่ สัมพนั ธก บั หวั ขอท่ี สัมพันธก บั หัวขอท่ี และวิธดี แู ลรักษาโดย กำหนดและแตกตาง กำหนดและแตกตา ง กำหนด โดยดัดแปลง อาศยั จากที่ครู จากท่คี รูยกตวั อยาง จากทค่ี รูยกตวั อยา ง จากท่ีครูยกตวั อยา ง ยกตวั อยา งและตอ ง และสามารถให คำแนะนำกับผูอ่ืนได ไดร บั คำแนะนำจาก เพื่อน 9.ส่ือ/แหลงการเรียนรู 1. หนังสอื เรียน รายวชิ าพ้นื ฐาน สขุ ศกึ ษาและพลศึกษา ช้นั ประถมศึกษาปท่ี 2 ของสถาบนั พฒั นาคณุ ภาพวชิ าการ (พว.) 2. บทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน (CAI) เรอ่ื ง อวยั วะในรางกายทส่ี ำคญั 3. ภาพอวยั วะภายใน : สมอง หวั ใจ ปอด 4. อินเทอรเนต็ 5. บัตรคำ 6. แถบขอ ความ 7. กระดาษสำหรบั ทำกจิ กรรม 8. แหลง การเรียนรทู ้ังภายในและภายนอกโรงเรยี น 22

แผนการจัดการเรยี นรูท้ ี่ 2 กลุมสาระการเรยี นรูสุขศกึ ษาพลศกึ ษา ชั้นประถมศกึ ษาปที่ 2 วชิ า สุขศกึ ษาพลศกึ ษา ภาคเรียนท่ี 1 หนวยการเรียนรูท่ี 1 อวัยวะภายในรา งกายท่ีสำคัญ แผนการจัดการเรียนรูที่ 2 เร่อื ง อวยั วะภายในรา งกาย : ตบั ไต จำนวน 3 ชว่ั โมง เวลาเรียน 1 ชั่วโมง 1. สาระสำคญั ตับและไต เปน อวยั วะภายในรางกายทีส่ ำคญั มลี ักษณะ หนาท่ี และวิธีดูแลรกั ษาทแ่ี ตกตาง กนั การดแู ลอยา งถกู วิธจี ะทำใหตับและไตทำงานไดอยางมปี ระสิทธภิ าพ 2. มาตรฐานการเรียนรแู ละตัวช้ีวัด เขาใจธรรมชาติของการเจริญเติบโตและพฒั นาการของมนษุ ย มาตรฐานการเรยี นรู อธิบายลกั ษณะและหนาท่ีของอวัยวะภายใน มาตรฐาน พ 1.1 อธิบายวธิ ดี ูแลรกั ษาอวัยวะภายใน ตัวช้วี ัด พ 1.1 ป.2/1 พ 1.1 ป.2/2 3. จดุ ประสงคก ารเรียนรู 1. อธิบายลกั ษณะ หนา ที่ และวิธีดแู ลรักษาอวัยวะภายใน : ตบั ไต (K) 2. เขียนแผนภาพความคดิ หนาท่ีและวธิ ดี แู ลรกั ษาอวยั วะภายใน : ตับ ไต (P) 3. เห็นความสำคัญของอวยั วะภายใน : ตับ ไต (A) 4. สมรรถนะสำคญั ของผูเ รียน 1. ความสามารถในการสือ่ สาร 2. ความสามารถในการคิด 3. ความสามารถในการแกปญหา 4. ความสามารถในการใชทกั ษะชีวิต 5. ความสามารถในการใชเ ทคโนโลยี 5. สาระการเรยี นรู อวัยวะภายในรา งกาย • ตับ • ไต 6. คุณลักษณะอนั พึงประสงค 1. ใฝเ รยี นรู 2. มงุ ม่นั ในการทำงาน 23

7. การจดั กิจกรรมการเรยี นรู 1. ตัวแทนนักเรียน 3 คน ออกมาตอบคำถามเพื่อทบทวนความรูในชั่วโมงที่ผานมาเกี่ยวกับสมอง หัวใจ ปอด คนละ 1 อวยั วะ ดงั นี้ • มลี กั ษณะอยางไร • มหี นา ทีส่ ำคัญอยา งไร • มวี ิธดี ูแลรกั ษาอยา งไร 2. นักเรยี นเรยี นรจู ากบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอน (CAI) เรื่อง อวัยวะในรางกายท่ีสำคญั อวัยวะ : ตบั แลว รวมกนั สนทนา โดยตอบคำถาม ดังนี้ • ในภาพคืออวัยวะอะไร (ตับ) • มลี กั ษณะอยางไร (ตวั อยางคำตอบ เปนกลบี มีสีน้ำตาลออกแดงคลำ้ ) • อวัยวะดังกลาวอยูส วนใดของรางกาย (ตัวอยางคำตอบ เปนอวัยวะภายในที่มีขนาดใหญท ี่สดุ อยบู รเิ วณชอ งทอ งสวนบนสดุ คอนไปทางขวา) 3. นกั เรียนเรยี นรูจากบทเรียนคอมพวิ เตอรชว ยสอน (CAI) เรื่อง อวัยวะในรางกายท่สี ำคญั อวัยวะ : ไต แลว รว มกันสนทนา โดยตอบคำถาม ดังน้ี • ในภาพคืออวัยวะอะไร (ไต) • มลี ักษณะอยา งไร (ตัวอยา งคำตอบ คลายเมล็ดถวั่ แดง มี 2 ขา ง) • อวัยวะดงั กลาวอยสู วนใดของรา งกาย (ตัวอยางคำตอบ อยภู ายในชอ งทองดานหลงั อยูดานซาย และขวาของกระดูกสนั หลังขางละ 1 อัน) 4. นักเรียนศึกษาความรูจากบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน (CAI) เรื่อง อวัยวะในรางกายที่สำคัญและ รวบรวมขอ มูลเกี่ยวกับหนาท่ีสำคญั และวิธีการดแู ลรักษาอวยั วะภายใน : ตับและไต 5. นักเรียนแบงกลมุ 4 กลมุ กลมุ ละเทา ๆ กนั รวมกันเลน เกม ฉันคือใคร แตล ะกลมุ ต้งั ชอ่ื กลมุ ของตนเอง แลว บนั ทกึ ชอื่ กลุม ลงบนกระดานตามลำดับที่ โดยแจกบตั รคำ กลมุ ละ 1 ชดุ ดงั น้ี ตบั ไต จากน้ันตวั แทนนักเรยี นออกมาสมุ หยิบขอ ความแลวอา นคนละประโยค ดงั นี้ 1. ฉันมลี กั ษณะเปนกลีบ มีสนี ้ำตาลออกแดงคลำ้ 2. ฉันชอบอาหารท่มี ีประโยชน ไมม ีสารเคมีเจือปน 3. ฉนั อยูบ รเิ วณชอ งทองสว นบนสุดคอ นไปทางขวา 4. ฉนั อยภู ายในชอ งทอ งดา นหลงั 5. ฉนั มลี กั ษณะคลายเมลด็ ถั่วแดง มี 2 ขา ง 6. ฉนั มีหนา ทกี่ รองของเสยี ออกจากเลือด และขับออกมาพรอมกับน้ำในรูปของปสสาวะ 7. ฉันมีหนาท่สี ำคัญในการสรา งนำ้ ดีเพ่อื ใชใ นการยอ ยอาหาร 8. ฉันไมชอบอาหารรสเค็ม 9. ฉนั ชอบใหดมื่ นำ้ สะอาดวนั ละ 6-8 แกว 10. ฉนั จะออนแอทกุ ครง้ั เมอื่ พบกบั สรุ าและของมึนเมา 11. ฉนั มหี นา ท่สี ะสมแรธ าตแุ ละวิตามนิ ตา ง ๆ ใหแ กร างกาย 24

เม่อื ฟง การอานขอความจบทีละประโยค แตละกลุม รวมกันวิเคราะหว าประโยคน้นั กลาวถึงอวัยวะ ใด ตับ หรือไต ถาคิดวาเปนตับ ใหยกบัตรคำตับขึ้นมา ถาคิดวาเปนไต ใหยกบัตรคำไตขึ้นมา จากนั้นบันทึก คะแนนบนกระดาน กลุม ใดไดคะแนนมากที่สุดเปนกลมุ ท่ีชนะ 6. นักเรียนรว มกันแสดงความคิดเห็น โดยตอบคำถามกระตนุ ความคิด ดงั นี้ • ถาเราไมดูแลตับและไตจะเปนอยางไร (ตัวอยางคำตอบ ตับและไตจะทำงานผิดปกติ สงผลเสียตอ สุขภาพ) 7. นักเรยี นแบง กลุม 2 กลุม กลุมละเทา ๆ กนั จับสลากเลือกอวยั วะภายใน ดงั นี้ ตับ และไต จากนั้น แตล ะกลุม ระบหุ นาทส่ี ำคัญและการดูแลรกั ษาอวยั วะภายในดงั กลา ว ลงในแผนภาพความคดิ ตวั อยา งแผนภาพความคิด เกบ็ สาํ รองอาหารและสะสมวิตามิน สร้างน้าํ ดี เพอ่ื ใช้ในการยอ่ ยอาหาร หนา้ ท่ีสาํ คญั การดูแลรักษา รับประทานอาหาร ตับ ท่ไี มม่ สี ารเคมเี จือปน ไม่ดื่มสุรา กรองของเสียออกจากเลือด หรือของมนึ เมา ในรูปแบบของปัสสาวะ ปรับปริมาณน้าํ ในร่างกาย การดแู ลรกั ษา หนา้ ทส่ี าํ คญั ด่ืมน้าํ สะอาดวนั ละ 6-8 แกว้ หลกี เลี่ยงอาหารรสเคม็ จดั ไต 25

8. นกั เรยี นรว มกันสรุปส่ิงทเ่ี ขา ใจเปน ความรรู วมกนั ดงั น้ี ตับและไต เปนอวัยวะภายในรางกายที่สำคัญ มีลักษณะ หนาที่ และวิธีดูแลรักษาที่แตกตางกัน การดูแลรกั ษาอยางถกู วิธีจะทำใหต ับและไตทำงานไดอยา งมปี ระสิทธิภาพ 9. นักเรียนแตละกลุมออกมานำเสนอเกี่ยวกับหนาที่สำคัญและวิธกี ารดูแลรักษาอวัยวะภายในของ กลุมตนเองหนา ชน้ั เรยี น 10. นกั เรียนรว มกนั อภิปรายสรุปเก่ยี วกบั วิธกี ารทำงานใหเหน็ การคิดเชิงระบบและวิธีการทำงานท่ีมีแบบ แผน 11. นักเรียนนำความรเู กย่ี วกบั หนาทแ่ี ละวธิ ีการดแู ลรักษาอวยั วะภายใน : ตบั และไต ไปอธบิ าย ใหเพื่อน ๆ ฟง เพื่อเปนแนวทางในการดูแลสุขภาพใหแ ขง็ แรง สมบรู ณ 12. นกั เรียนประเมนิ ตนเอง โดยเขียนแสดงความรสู ึกหลงั การเรยี นและหลังการทำกิจกรรม ใน ประเดน็ ตอ ไปน้ี • ส่งิ ทนี่ ักเรยี นไดเ รียนรใู นวนั นคี้ อื อะไร • นกั เรยี นมีสว นรว มกิจกรรมในกลุม มากนอ ยเพยี งใด • เพือ่ นนกั เรียนในกลุม มสี วนรวมกิจกรรมในกลมุ มากนอ ยเพียงใด • นกั เรยี นพงึ พอใจกบั การเรียนในวนั น้หี รือไม เพียงใด • นักเรียนจะนำความรูที่ไดนี้ไปใชใหเกิดประโยชนแกตนเอง ครอบครัว และสังคมทั่วไปได อยางไร จากนั้นแลกเปลี่ยนตรวจสอบขั้นตอนการทำงานทุกขั้นตอนวาจะเพิ่มคุณคาไปสูสังคม เกิด ประโยชนตอสงั คมใหม ากขน้ึ กวาเดิมในข้ันตอนใดบา ง สำหรบั การทำงานในครั้งตอ ไป 8. การประเมินการเรยี นรู 1. ประเมนิ ความรู เรอ่ื ง อวัยวะภายในรางกาย : ตบั ไต (K) ดว ยแบบทดสอบ 2. ประเมินกระบวนการทำงานกลุม (P) ดว ยแบบประเมิน 3. ประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค ดา นใฝเรียนรู มงุ ม่ันในการทำงาน (A) ดวยแบบประเมิน\\ แบบประเมนิ กระบวนการทำงานกลุม รายการการ ระดับคุณภาพ ประเมิน 4321 กระบวนการ มีการกำหนดบทบาท มกี ารกำหนดบทบาท มีการกำหนดบทบาท ไมมกี ารกำหนด ทำงานกลมุ สมาชิกชัดเจน สมาชิกชัดเจน เฉพาะหัวหนา บทบาทสมาชิก และมีการชี้แจง มกี ารชแ้ี จงเปา หมาย ไมมกี ารชแ้ี จง และไมมีการชแี้ จง เปาหมายการทำงาน อยา งชดั เจนและ เปา หมาย เปาหมาย สมาชิก มกี ารปฏบิ ตั ิงาน ปฏบิ ตั ิงานรวมกัน อยา งชดั เจน ตางคนตา งทำงาน รวมกนั อยางรว มมอื แตไ มมีการประเมิน ปฏิบตั งิ านรวมกัน รว มใจพรอมกับการ เปน ระยะ ๆ ไมครบทกุ คน ประเมินเปนระยะ ๆ 26

แบบประเมนิ ชน้ิ งาน เรอื่ ง อวัยวะภายในรา งกายท่ีสำคญั รายการการ 4 ระดบั คณุ ภาพ ประเมนิ วาดแผนภาพ 321 การวาดแผนภาพ ความคิดอวยั วะ วาดแผนภาพความคดิ วาดแผนภาพความคิด วาดแผนภาพ ความคิดอวยั วะ ภายในรางกายท่ี อวยั วะภายในรา งกาย อวยั วะภายในรา งกาย ความคิดอวยั วะ ภายในรางกายท่ี สำคัญ ระบหุ นา ท่ี ทีส่ ำคญั ระบุหนาที่ ที่สำคัญ ระบหุ นา ที่ ภายในรา งกายท่ี สำคัญ ระบุหนาที่ และวิธดี ูแลรักษาได และวธิ ีดแู ลรกั ษาได และวธิ ีดแู ลรักษาได สำคญั ระบุหนาที่ และวิธดี ูแลรกั ษา สมั พนั ธกับหัวขอ ที่ สมั พันธกับหัวขอที่ สัมพันธกับหัวขอท่ี และวธิ ดี แู ลรักษาโดย กำหนดและแตกตาง กำหนดและแตกตาง กำหนด โดยดัดแปลง อาศยั จากท่คี รู จากท่คี รูยกตวั อยาง จากทีค่ รยู กตัวอยาง จากทคี่ รยู กตวั อยาง ยกตวั อยางและตอง และสามารถให คำแนะนำกบั ผูอื่นได ไดรบั คำแนะนำจาก เพือ่ น 9. สอ่ื /แหลง การเรียนรู 1. หนังสอื เรยี น รายวิชาพื้นฐาน สุขศกึ ษาและพลศึกษา ชัน้ ประถมศึกษาปที่ 2 ของสถาบันพฒั นาคณุ ภาพวิชาการ (พว.) 2. บทเรียนคอมพวิ เตอรชวยสอน (CAI) เรื่อง อวัยวะในรางกายท่สี ำคญั 3. ภาพอวัยวะภายใน : ตบั ไต 4. อินเทอรเน็ต 5. บตั รคำ 6. แถบขอความ 7. กระดาษสำหรบั ทำกจิ กรรม 8. แหลง การเรียนรูท งั้ ภายในและภายนอกโรงเรียน 27

แผนการจัดการเรยี นรูท้ ี่ 3 กลมุ สาระการเรยี นรูสขุ ศึกษาพลศกึ ษา ชั้นประถมศึกษาปท่ี 2 วชิ า สขุ ศึกษาพลศึกษา ภาคเรยี นที่ 1 หนว ยการเรียนรทู ี่ 1 อวัยวะภายในรา งกายทส่ี ำคญั จำนวน 3 ชั่วโมง แผนการจัดการเรยี นรทู ี่ 3 เร่อื ง อวยั วะภายในรางกาย : กระเพาะอาหาร ลำไส เวลาเรยี น 1 ชัว่ โมง 1. สาระสำคญั กระเพาะอาหาร ลำไส เปนอวัยวะภายในรางกายทส่ี ำคญั มีลักษณะ หนา ท่ี และวธิ ีดูแลรักษาที่ แตกตา งกัน การดแู ลรกั ษาอยา งถกู วธิ ีจะทำใหก ระเพาะอาหารและลำไสท ำงานไดอ ยางมีประสิทธิภาพ 2. มาตรฐานการเรียนรูแ ละตัวช้วี ดั มาตรฐานการเรยี นรู มาตรฐาน พ 1.1 เขา ใจธรรมชาตขิ องการเจรญิ เตบิ โตและพัฒนาการของมนุษย ตัวชว้ี ดั อธบิ ายลักษณะและหนาทข่ี องอวัยวะภายใน พ 1.1 ป.2/1 อธบิ ายวธิ ีดแู ลรกั ษาอวัยวะภายใน พ 1.1 ป.2/2 3. จุดประสงคการเรยี นรู 1. อธิบายลักษณะ หนา ท่ี และวิธดี แู ลรกั ษาอวัยวะภายใน : กระเพาะอาหาร ลำไส (K) 2. เขียนแผนภาพความคดิ หนา ที่และวิธดี แู ลรกั ษาอวัยวะภายใน : กระเพาะอาหาร ลำไส (P) 3. เห็นความสำคญั ของอวยั วะภายใน : กระเพาะอาหาร ลำไส (A) 4. สมรรถนะสำคญั ของผูเ รยี น 1. ความสามารถในการส่อื สาร 2. ความสามารถในการคิด 3. ความสามารถในการแกป ญ หา 4. ความสามารถในการใชทกั ษะชวี ติ 5. ความสามารถในการใชเ ทคโนโลยี 5. สาระการเรียนรู อวยั วะภายในรางกาย • กระเพาะอาหาร • ลำไส 6. คุณลกั ษณะอันพงึ ประสงค 1. ใฝเรยี นรู 2. มุงม่นั ในการทำงาน 28

7. การจัดกจิ กรรมการเรียนรู 1. ตัวแทนนกั เรียน 2 คน ออกมาตอบคำถามเพ่อื ทบทวนความรใู นช่ัวโมงทีผ่ านมาเกีย่ วกับ ตบั และไต คนละ 1 อวัยวะ ดงั นี้ • มีลักษณะอยางไร • มีหนาที่สำคญั อยา งไร • มีวธิ ดี แู ลรกั ษาอยางไร 2. นักเรยี นเรียนรจู ากบทเรยี นคอมพิวเตอรชวยสอน (CAI) เรอ่ื ง อวยั วะในรา งกายท่ีสำคัญ อวัยวะ : กระเพาะอาหาร แลว รวมกันสนทนา โดยตอบคำถาม ดังน้ี • ในภาพคืออวยั วะอะไร (กระเพาะอาหาร) • มลี ักษณะอยางไร (ตัวอยา งคำตอบ คลายถงุ กลา มเนอื้ มีสว นปลายงอ) • อวยั วะดงั กลาวอยสู ว นใดของรา งกาย (ตัวอยา งคำตอบ อยใู นชอ งทอ ง) 3. นกั เรยี นเรยี นรูจ ากบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน (CAI) เรอ่ื ง อวัยวะในรางกายที่สำคญั อวัยวะ : ลำไส แลวรว มกนั สนทนา โดยตอบคำถาม ดังนี้ • ในภาพคืออวยั วะอะไร (ลำไส) • มลี กั ษณะอยางไร (ตัวอยางคำตอบ เปนทอยาวกลวงขดไปมา) • อวัยวะดงั กลาวอยสู ว นใดของรางกาย (ตัวอยา งคำตอบ อยูภายในชองทอ ง) จากนนั้ ฟง การอธิบายเพ่มิ เตมิ เกีย่ วกบั ลำไสว า ลำไส มี 2 ประเภท คอื ลำไสเลก็ และลำไสใ หญ 4. นักเรียนศึกษาความรูจากบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน (CAI) เรื่อง อวัยวะในรางกายที่สำคัญและ รวบรวมขอ มูลเกยี่ วกับหนาทีส่ ำคญั และวธิ ีดแู ลรกั ษาอวัยวะภายใน : กระเพาะอาหาร และลำไส 5. นกั เรยี นแบง กลุม 5 กลมุ ละเทา ๆ กัน รวมกนั เลนเกม ฉันคอื ใคร แตล ะกลมุ ต้งั ชอื่ กลุม ของตนเอง แลวบันทึกชือ่ กลุมลงบนกระดานตามลำดับท่ี โดยแจกบัตรคำ กลมุ ละ 1 ชดุ ดังนี้ กระเพาะอาหาร ลาํ ไส้เล็ก ลาํ ไสใ้ หญ่ จากนน้ั ตัวแทนนกั เรยี นออกมาสมุ หยิบขอความแลว อานคนละประโยค ดังนี้ 1. ฉนั มีความยาวมากขดกันอยภู ายในชองทอ ง 2. ฉนั มีขนาดใหญอยูตอจากลำไสเลก็ 3. ฉันมีลกั ษณะเปน ถงุ กลา มเนือ้ มีสวนปลายงอ 4. ฉันมคี วามเหนยี วและยดื ตัวไดมาก 5. ฉันมีหนาทยี่ อ ยอาหารและดูดซึมสารอาหารกลบั เขา สูรางกาย 6. ฉันมีหนาทร่ี ับอาหารท่ีเคีย้ วจากฟน และการยอ ยกับน้ำยอย 7. ฉันทำหนาทีด่ ดู ซมึ นำ้ และแรธ าตจุ ากกากอาหารท่ีมาจากลำไสเ ล็ก 8. ฉนั ทำหนาทขี่ ับถายกากอาหารออกมาเปนอจุ จาระผา นทางทวารหนกั 9. ฉันไมชอบอาหารรสจัด 10. ฉนั จะทำงานไดเ ปน ปกติถา รบั ประทานอาหารใหต รงเวลา เม่ือฟงการอานขอความจบทีละประโยค แตละกลุมรวมกันวิเคราะหวาประโยคน้นั กลาวถึงอวัยวะ ใด กระเพาะอาหาร ลำไสเล็ก หรือลำไสใหญ ถาคิดวาเปน กระเพาะอาหาร ใหยกบัตรคำ กระเพาะอาหารขึ้น 29

ถาคิดวาเปนลำไสเล็ก ใหยกบัตรคำลำไสเล็กขึ้น ถาคิดวาเปนลำไสใหญ ใหยกบัตรคำลำไสใหญขึ้น จากนั้น บนั ทึกคะแนนบนกระดาน กลมุ ใดไดคะแนนมากทีส่ ุดเปน กลมุ ที่ชนะ 6. นกั เรยี นรวมกนั แสดงความคิดเหน็ โดยตอบคำถามกระตนุ ความคิด ดังน้ี • ถาคนเราตองมีอวัยวะภายในไดเพียง 1 อวัยวะ นักเรียนจะเลือกอวัยวะอะไร เพราะเหตุใด (ตามประสบการณก ารเรียนรูข องนักเรียน) 7. นักเรียนแบงกลุม 3 กลุม กลุมละเทา ๆ กัน จับสลากเลือกอวัยวะภายใน ดังนี้ กระเพาะอาหาร ลำไสเ ลก็ และลำไสใหญ จากนัน้ แตล ะกลมุ ระบหุ นาทีส่ ำคญั และการดูแลรกั ษาอวัยวะภายในดงั กลา ว ลงในแผนภาพความคดิ ตัวอยางแผนภาพความคดิ รบั อาหารทเี่ ค้ียวแลว้ จากฟัน ทาํ การยอ่ ยอาหาร ดูดซึมน้าํ และสารอาหาร การดูแลรักษา ไปเล้ยี งส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย หนา้ ทส่ี าํ คญั รับประทานอาหาร ใหต้ รงเวลา กระเพาะอาหาร เค้ยี วอาหารให้ละเอียด ดูดซึมสารอาหาร การดูแลรักษา กลบั เขา้ สู่ร่างกาย รับประทานอาหารทยี่ อ่ ยงา่ ย ยอ่ ยอาหาร พกั ผอ่ นให้เพียงพอ หนา้ ที่สาํ คญั ลําไส้เลก็ 30

ดดู ซึมน้าํ และธาตอุ าหาร การดแู ลรกั ษา จากกากอาหาร ออกกาํ ลงั กายเป็นประจาํ ดื่มน้าํ สะอาดวนั ละ 6-8 แกว้ ขบั ถา่ ยกากอาหารออกมาเป็น อุจจาระผ่านทางทวารหนกั หนา้ ทส่ี าํ คญั ลาํ ไส้ใหญ่ 8. นักเรยี นรว มกนั ทำชิ้นงานท่ี 1 เรือ่ ง อวัยวะภายในรา งกายท่ีสำคญั 9. นกั เรียนรว มกันสรุปสิ่งที่เขา ใจเปน ความรูร ว มกัน ดังนี้ กระเพาะอาหารและลำไส เปนอวัยวะภายในรางกายทสี่ ำคญั มลี ักษณะ หนาท่ี และวิธดี แู ลรักษาท่ี แตกตางกัน การดแู ลรักษาอยางถกู วธิ ีจะทำใหก ระเพาะอาหารและลำไสทำงานไดอยางมีประสทิ ธิภาพ 10. นักเรยี นแตละกลุมออกมานำเสนอเกย่ี วกับหนาท่สี ำคญั และวิธกี ารดแู ลรกั ษาอวัยวะภายใน ของกลุมตนเองหนา ช้นั เรยี น 11. นกั เรยี นรว มกนั อภปิ รายสรปุ เกย่ี วกบั วธิ ีการทำงานใหเ หน็ การคิดเชงิ ระบบและวธิ กี ารทำงาน ที่มีแบบแผน 12. นกั เรียนชว ยกนั จัดทำปายนเิ ทศหนา ชั้นเรียนเกี่ยวกบั อวยั วะภายในท่สี ำคญั ในรางกาย เพื่อเผยแพรค วามรใู หกบั รุนนอ งและผอู นื่ ในโรงเรยี น 13. นักเรยี นประเมินตนเอง โดยเขียนแสดงความรสู กึ หลังการเรยี นและหลงั การทำกิจกรรม ในประเด็นตอไปนี้ • ส่ิงทีน่ กั เรยี นไดเรียนรูใ นวนั นค้ี ืออะไร • นกั เรยี นมสี ว นรวมกิจกรรมในกลมุ มากนอยเพียงใด • เพอ่ื นนักเรียนในกลมุ มสี วนรว มกิจกรรมในกลุมมากนอยเพียงใด • นักเรียนพึงพอใจกบั การเรยี นในวันนห้ี รือไม เพียงใด • นักเรียนจะนำความรูที่ไดนี้ไปใชใหเกิดประโยชนแกตนเอง ครอบครัว และสังคมทั่วไปได อยา งไร จากนั้นแลกเปลี่ยนตรวจสอบขั้นตอนการทำงานทุกขั้นตอนวาจะเพิ่มคุณคาไปสูสังคม เกิด ประโยชนต อ สงั คมใหมากขน้ึ กวา เดมิ ในข้ันตอนใดบา ง สำหรับการทำงานในครัง้ ตอไป 8. การประเมินการเรียนรู 1. ประเมนิ ความรู เรื่อง อวยั วะภายใน : กระเพาะอาหาร ลำไส (K) ดวยแบบทดสอบ 2. ประเมนิ กระบวนการทำงานกลมุ (P) ดวยแบบประเมิน 31

ประเมิน 3. ประเมินช้นิ งาน เรอ่ื ง อวัยวะภายในรา งกายที่สำคญั (P) ดวยแบบประเมนิ 4. ประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค ดานใฝเรียนรู มุงมั่นในการทำงาน (A) ดวยแบบ แบบประเมนิ กระบวนการทำงานกลมุ รายการการ ระดับคณุ ภาพ ประเมิน 4321 กระบวนการ มกี ารกำหนดบทบาท มีการกำหนดบทบาท มกี ารกำหนดบทบาท ไมมกี ารกำหนด ทำงานกลมุ สมาชิกชัดเจน สมาชิกชัดเจน เฉพาะหวั หนา บทบาทสมาชิก และมกี ารช้แี จง มกี ารชี้แจงเปา หมาย ไมมกี ารช้แี จง และไมม ีการชแี้ จง เปา หมาย อยางชดั เจนและ เปา หมาย เปาหมาย สมาชกิ การทำงาน ปฏบิ ัติงานรวมกัน อยางชัดเจน ตางคนตา งทำงาน มกี ารปฏิบัติงาน แตไมม กี ารประเมิน ปฏบิ ตั งิ านรว มกัน รวมกนั อยา งรว มมอื เปน ระยะ ๆ ไมครบทกุ คน รว มใจพรอมกับการ ประเมนิ เปน ระยะ ๆ แบบประเมินชิน้ งาน เรอ่ื ง อวัยวะภายในรา งกายท่สี ำคญั รายการการ 4 ระดบั คุณภาพ ประเมนิ วาดแผนภาพ 321 การวาดแผนภาพ ความคิดอวัยวะ วาดแผนภาพความคิด วาดแผนภาพความคดิ วาดแผนภาพ ความคิดอวยั วะ ภายในรางกายที่ อวัยวะภายในรา งกาย อวยั วะภายในรางกาย ความคิดอวัยวะ ภายในรางกายที่ สำคัญ ระบุหนา ท่ี ท่ีสำคญั ระบุหนาที่ ที่สำคัญ ระบุหนาท่ี ภายในรา งกายท่ี สำคัญ ระบุหนาท่ี และวธิ ีดแู ลรกั ษาได และวธิ ีดูแลรักษาได และวธิ ดี ูแลรักษาได สำคญั ระบุหนา ที่ และวิธดี แู ลรักษา สัมพนั ธก บั หวั ขอท่ี สัมพนั ธกับหวั ขอท่ี สมั พนั ธก บั หวั ขอ ท่ี และวิธดี แู ลรกั ษาโดย กำหนดและแตกตา ง กำหนดและแตกตา ง กำหนด โดยดดั แปลง อาศัยจากท่ีครู จากทีค่ รยู กตัวอยาง จากท่ีครยู กตวั อยา ง จากทคี่ รูยกตวั อยาง ยกตวั อยางและตอ ง และสามารถให คำแนะนำกบั ผอู ่ืนได ไดรบั คำแนะนำจาก เพ่ือน 32

9. สอ่ื /แหลงการเรยี นรู 1. หนังสือเรียน รายวิชาพืน้ ฐาน สุขศึกษาและพลศกึ ษา ชน้ั ประถมศกึ ษาปท ่ี 2 ของสถาบันพฒั นาคณุ ภาพวิชาการ (พว.) 2. บทเรยี นคอมพิวเตอรช ว ยสอน (CAI) เร่ือง อวยั วะในรา งกายที่สำคัญ 3. ภาพอวัยวะภายใน : ตบั ไต 4. อินเทอรเน็ต 5. บตั รคำ 6. แถบขอ ความ 7. กระดาษสำหรับทำกิจกรรม 8. แหลงการเรียนรูทั้งภายในและภายนอกโรงเรียน 33

34