คู่มือการคัดสภาพถังก๊าซ 2020

ค่มู ือคัดสภาพ ถังแกส๊ pg. 1

สารบญั เร่อื ง หนา้ บทนา 3 ประเภทของถงั บรรจแุ กส๊ ปิโตรเลียมเหลว 4 สว่ นประกอบของถงั บรรจแุ กส๊ ปโิ ตรเลยี มเหลว 6 เครอ่ื งหมายและฉลากบนถงั บรรจแุ กส๊ ปโิ ตรเลียมเหลว 6 ขน้ั ตอนการคดั แยกสภาพถงั บรรจุแกส๊ ปิโตรเลียมเหลว 7 การคดั แยกสภาพถงั บรรจแุ ก๊สปโิ ตรเลยี มเหลวแต่ละขนาด 8 มาตรฐานการประเมนิ สภาพชารุดเสยี หายโดยทั่วไปของถังบรรจแุ กส๊ ปโิ ตรเลยี มเหลว 9 การคัดสภาพถงั 10 11 - การคดั สภาพถังเพอื่ นาไปซ่อมบารงุ 15 - การคัดสภาพถงั เพอ่ื แยกนาไปทาลาย pg. 2

บทนา คู่มือการคัดสภาพถังบรรจุแก๊สปิโตรเลียมเหลวของบริษัท พีเอพี แก๊ส วัน จากัด ฉบับน้ี ถูกจัดทาข้ึน สาหรับให้ผู้ตรวจสอบถังก๊าซปิโตรเลียมเหลวที่ผ่านการใช้งานมาแล้ว ได้ทราบถึง วิธีการตรวจสอบข้อบกพร่องที่เกิดข้ึนกับถัง และเกณฑ์การตัดสินให้เป็นไปตาม มาตรฐานว่า ถงั จะสามารถใชง้ านตอ่ ไปได้หรือไม่ ถังก๊าซที่กล่าวถึง จะเป็นถังที่สร้างข้ึนตาม มอก.27-25xx สาหรับถังสองส่วน และถังสาม ส่วน โดยมีความดันออกแบบตัง้ แต่ 240 PSI ขน้ึ ไป รายละเอียดของคู่มือฯ ฉบับน้ี อาจจะไม่ครอบคลุมถึงถังขนาดต่างๆ ที่หมุนเวียนอยู่ใน ท้องตลาดได้ทั้งหมด ผู้ตรวจสอบอาจดัดแปลงวิธีการตรวจสอบให้เหมาะสม และพิจารณา ขนาด ของข้อบกพรอ่ งทีจ่ ะยอมรบั ไดเ้ ป็นกรณีไป ขอ้ บกพรอ่ งท่เี กิดข้ึนถ้าผู้ตรวจสอบไม่ แน่ใจว่าจะทาให้ ถงั เกดิ ความไม่ปลอดภยั ท่จี ะนาไปใช้งานต่อไป ใหถ้ อื ว่าถงั น้นั ไม่ผ่านการตรวจสอบ การตรวจสอบท่ีกล่าวต่อไปน้ีจะกระทาเฉพาะภายนอกถังด้วยการตรวจพินิจ และบางคร้ัง จะใช้เคร่ืองมือง่ายๆเข้าช่วยเท่าน้ัน ดังน้ันผลการตรวจสอบ จะแสดงออกมาอย่างใดอย่าง หน่ึงใน 3 กรณี ต่อไปน้ี 1. ถังสามารถใช้งานตอ่ ไปนไ้ี ดโ้ ดยปลอดภัย โดยไมต่ ้องมีการซ่อมบารงุ 2. ถังมีข้อบกพร่องเกินกว่าค่าท่ีจะยอมรับได้จะตอ้ งมกี ารแกไ้ ขจงึ จะสามารถใช้งาน ตอ่ ไป ได้โดยปลอดภัย ถังจะถกู คัดแยกออกเพอื่ ทดสอบเพม่ิ เติมหรอื ซ่อมบารุง 3. ถังไมส่ ามารถใชง้ านต่อไปได้ ใหท้ าลายถงั คูม่ ือฉบับนี้จะเปน็ หลักในการคดั แยกถงั แก๊สปิโตรเลยี มเหลวเพือ่ การซอ่ มแซม (ซอ่ ม เปลยี่ นฐานถัง / ขาถัง, ซอ่ มเปลี่ยนหูถงั และกน้ ถัง) และคดั แยกเพอื่ ทาลายทิ้ง เพือ่ ใช้เปน็ แนวทาง คัดแยกสภาพถังแกส๊ ปโิ ตรเลียมเหลวของบรษิ ัท พเี อพี แก๊ส วัน จากัด ตอ่ ไป pg. 3

ประเภทของถงั บรรจุแก๊สปิโตรเลยี มเหลว แบง่ ออกเปน็ 2 แบบ คอื 1. ถังสองส่วน ประกอบด้วยสว่ นหัวและส่วนกน้ แต่ละส่วนทาดว้ ยเหล็กช้นิ เดยี วกนั เมือ่ นามาเช่อื ม ประกอบ เขา้ ด้วยกนั แล้วจะมรี อยเชือ่ มตามแนวเสน้ รอบวงได้ 1 รอย สว่ นหวั รอยเชือ่ มตามเสน้ รอบวง ส่วนก้น pg. 4

2. ถังสามส่วน ประกอบด้วยสว่ นหัว ส่วนกลางรปู ทรงกระบอก และส่วนกน้ แตล่ ะสว่ นทาดว้ ยเหล็กกล้า ชน้ิ เดยี วกัน จะมีรอยเชอ่ื มตามแนวเสน้ รอบวงได้ 2 รอย สาหรับสว่ นกลางทาดว้ ยเหลก็ แผน่ ม้วน ใหม้ ีรอยเชื่อมได้ 1 รอย เป็นเสน้ ตรงขนานไปกบั แนวแกนของถงั สว่ นหวั ส่วนกลาง สว่ นก้น pg. 5

ส่วนประกอบของถังบรรจแุ กส๊ ปิโตรเลียมเหลว โกร่งกาบังล้ิน (หูถงั ) ล้ิน (วาลว์ ) ลนิ้ (วาล์ว) ขอ้ ตอ่ ผนงั ถัง (ตวั ถงั ) รอยเช่อื ม (ตะเข็บ) ฐานถัง (ฐานถัง) เครอ่ื งหมายและฉลากบนถงั บรรจุแกส๊ ปิโตรเลียมเหลว 1. ชือ่ เจา้ ของผลิตภัณฑ์ 6. ความหนาของผนังถงั 2. น้าหนกั ถังเปล่า 7. เลขประจาตัวถัง 3. ความจแุ ละปรมิ าตร 8. ชื่อบรษิ ทั ผผู้ ลิตถงั 4. ความดนั ทดสอบ 9. ชื่อผู้ตรวจสอบ เดอื นปที ี่ทดสอบ 5. ความดันใช้งานสงู สุด 10. เคร่อื งหมาย มอก. pg. 6

ขน้ั ตอนการคดั แยกสภาพถังบรรจแุ กส๊ ปโิ ตรเลียมเหลว ไม่พบสภาพชารดุ หรอื สภาพ รับถงั แกส๊ ปิโตรเลยี มเหลว ชารดุ ไม่เกนิ มาตรฐาน การคัดสภาพถังโดยพิจารณาจาก ภายนอก สภาพการชารดุ เกนิ มาตรฐานท่กี าหนด ประเมนิ สภาพและความคุ้มค่า คมุ้ คา่ กบั การซ่อม ไมส่ ามารถซอ่ มได้หรือไม่คุม้ คา่ กับการซ่อม ถงั ชารดุ ถังทาลาย ซอ่ มถังตามสภาพชารุด ทาลายถังทิง้ พร้อมทดสอบตามมาตรฐาน บรรจุ ลกู ค้า pg. 7

การคดั แยกสภาพถงั บรรจแุ กส๊ ปโิ ตรเลยี มเหลวแตล่ ะขนาด รบั ถงั เข้า ตรวจคดั สภาพถัง 4 kg. 9 kg. 15 kg. 48 kg. สง่ ซอ่ มสี หู ขา หู+ขา กน้ หู / ขา / ก้น ถงั ทาลาย ทดสอบ ทดสอบ ส่งซอ่ มตามสภาพ ส่งถังทาลาย 5 ปี 10 ปี ชารุด ถังซอ่ มสีแลว้ ถังซ่อมแลว้ จ่ายถังให้ ทาลายถัง ลกู คา้ pg. 8

มาตรฐานการประเมิน สภาพชารุดเสยี หายโดยท่ัวไปของถังบรรจุแกส๊ ปโิ ตรเลยี มเหลว 1. น้าหนกั ถงั เปล่าน้อยกวา่ ร้อยละ 95 ของน้าหนกั ถงั เปล่าเดมิ 2. ลน้ิ เอียงจนเห็นได้ชดั และไมส่ ามารถปรับใหต้ รงตามสภาพใชง้ านท่ถี กู ตอ้ งได้ 3. โกร่งกาบังล้นิ หรอื ฐานถงั เสียรูป หลวม รอยเชื่อมชารดุ โกร่งกาบังลน้ิ ป้องกนั ลิ้นไมไ่ ด้หรือ ฐานถงั ชารุดจนถงั เอียงอย่างเห็นได้ชดั 4. มรี อยผุกรอ่ นหรอื หลุมดงั ต่อไปน้ี 4.1 มีหลมุ เดยี่ วที่ลึกเกนิ ครง่ึ หน่งึ ของความหนาผนังถังเดมิ 4.2 มีรอยผกุ ร่อนเป็นทาง - ยาวเกนิ 75 มลิ ลิเมตร และผนังถังในบริเวณรอยผุกร่อนหนาน้อยกว่ารอ้ ยละ 75 ของความหนาผนังเดมิ หรือ - ยาวไมเ่ กนิ 75 มิลลิเมตร และผนังถงั ในบริเวณรอยผกุ รอ่ นหนาน้อยกว่ารอ้ ย ละ 50 ของความหนาผนงั ถงั เดิม 4.3 มีรอยผกุ ร่อนทวั่ ไป และผนังถงั ในบริเวณผกุ รอ่ นหนานอ้ ยกวา่ รอ้ ยละ 50 ของความ หนาผนังถงั เดมิ 4.4 มีหลมุ ในบริเวณรอยผุกรอ่ นทว่ั ไป ซ่งึ ลึกเกินรอ้ ยละ 50 ของความหนาผนงั ถงั เดมิ 5. มรี อยบบุ ท่ีรอยเชือ่ มลกึ เกิน 6 มิลลเิ มตร 6. มีรอยบุบทบี่ ริเวณอน่ื ลึกเกินรอ้ ยละ 10 ของความกว้างเฉลีย่ โดยความกว้าง เฉลี่ยเปน็ คา่ เฉลี่ย ของส่วนทยี่ าวที่สุดและส่วนทีส่ ้นั ทส่ี ุดของรอยบุบนน้ั 7. มรี อยบาด รอยขูดขีด หรือรอยทิม่ แทง ลึกเกินร้อยละ 50 ของความหนาผนงั ถังเดมิ หรอื รอย ชารดุ ยาวเกิน 75 มลิ ลเิ มตรและลึกเกินร้อยละ 25 ของความหนาผนงั ถังเดิม 8. มีรอยรัว่ ไม่วา่ ที่จดุ ใดๆ เวน้ แต่รอยรั่วเกิดที่กลอปุ กรณน์ ิรภัยใหแ้ กไ้ ขจนเหมาะสมทีจ่ ะใช้งาน ได้หรือเปลี่ยนกลอุปกรณ์นิรภัยใหม่ 9. ถงั ทถี่ ูกไฟไหม้ 10. ถงั ทว่ี ดั รอยนูนไดส้ ูงเกินร้อยละ 1 ของรัศมขี องถัง pg. 9

11. จานวนเกลยี วสัมผัสของเกลียวล้ินสกึ หรอไป หรือลดลงจากท่ีระบุไว้เดมิ และเมอ่ื ขันเกลียวดว้ ย โมเมนตบ์ ิดตามทรี่ ะบุสาหรับเกลยี วลิ้นแต่ละขนาดแล้วก๊าซยังรั่ว 12. ถงั ท่ีมีรอยชำรุดภำยใน และไม่สำมำรถมองเห็นส่วนลกึ สดุ ของรอยชำรุดนน้ั ได้ หรอื ใชเ้ คร่อื งมือวดั ไมไ่ ด้ 13. ถงั ทีม่ รี อยแตกร้าวในสว่ นท่ีรบั ความดนั 14. ถังที่มีเครือ่ งหมายลบเลอื นไมส่ ามารถอา่ นได้ 15. ถังข้อต่อสงู (สปดั สูง) หรือถงั ไม่ไดม้ าตรฐาน หรือถังท่ีมคี วามสงู ไม่ไดม้ าตรฐาน 16. ถังปลอมแปลง การคัดสภาพถงั จากการใชง้ านถงั บรรจุก๊าซปโิ ตรเลยี มเหลวซึ่งเมือ่ ใช้งานถงั บรรจุก๊าซปโิ ตรเลียมเหลว แล้วจะมีถัง บางส่วนซง่ึ จะต้องซอ่ มบารงุ หรือทาลาย โดยการคดั สภาพถงั ซง่ึ จะแบ่งเป็น 1. การคัดสภาพถงั เพือ่ นาไปซอ่ มบารุง 2. การคดั สภาพถังเพอื่ แยกนาไปทาลาย นาไปทาลาย ซ่อมบารุง pg. 10

การคดั สภาพถงั เพ่ือนาไปซอ่ มบารงุ สภาพถัง ขนาดถงั รายละเอียด ภาพตวั อยา่ ง ซ่อม ซอ่ ม ถังซอ่ มสี 4, 9, ถังทเ่ี คยผ่านการใช้งานมาแล้วไม่ว่า 15, 48 จะ เปน็ ถังที่ผลติ ใหม่หรือถงั ที่เคย ผา่ น การซ่อมบารงุ มาแลว้ สภาพ ถังมรี อย ขดู ขดี สถี งั รอบๆ ตัวถัง หรือเป็นถงั ทีส่ ถี ังเกา่ ที่เกิดจาก สภาพการใช้งานมา นาน แตต่ ัวถัง และสว่ นประกอบอื่นๆ ของถงั ยงั อย่ใู นสภาพใช้งานได้ดหี รอื อายุ ถงั ครบวาระทดสอบ 5 ป,ี 10 ปี โดยดจู ากเดือนปที ่ผี ลิตทตี่ อกทห่ี ู ถัง โกร่งกาบงั 4, 9, หูถงั ผกุ ร่อน, ยบุ ,บดิ เบีย้ ว หรอื มี ลิ้นชารุด / 15, 48 การ แตกรา้ วโดยท่ไี ม่มี หู ถังชารดุ ผลกระทบทาให้ หัวถังมีการบบุ หรอื ชารดุ จะสามารถ ตัดเปลี่ยน หูถงั ได้ pg. 11

การคดั สภาพถงั เพอ่ื นาไปซ่อมบารุง สภาพถัง ขนาดถงั รายละเอยี ด ภาพตัวอยา่ ง ซอ่ ม ซอ่ ม ฐานถังชารดุ 4, 9, ขาถังผกุ รอ่ น, ยุบ, บิดเบี้ยว หรอื มี / ขาถงั ชารดุ 15, 48 การ แตกร้าวทีข่ าถงั โดยทไ่ี มม่ ี ผลกระทบทาใหก้ น้ ถงั บบุ หรอื ชารดุ จะสามารถ ตดั เปลยี่ นขาถัง ได้ ขาผุ 4, 9, ขาผุ , มีรอยบาดลกึ ทาให้เวลา 15, 48 กลงิ้ ถงั ไม่ราบรื่น pg. 12

การคัดสภาพถงั เพื่อนาไปซ่อมบารงุ สภาพถงั ขนาดถัง รายละเอียด ภาพตวั อย่าง ซ่อม ซอ่ ม ขาบบุ , ผุ 4, 9, ขาบบุ , ขาผุ ทาใหเ้ วลากลิ้งถงั ไม่ 15, 48 ราบรืน่ ขาบุบ 4, 9, ขาบบุ เสียรูป ทาใหเ้ วลาตัง้ ถงั 15, 48 แลว้ เอียงอย่างเหน็ ไดช้ ัด และ ทาให้เวลา กลิ้งถงั ไม่ราบรน่ื ก้นถังชารดุ 48 กน้ ถังมสี ภาพผุกร่อนเป็นหลมุ ลกึ ไม่ สามารถขัดผิวให้ก้นถังเรยี บ ได้ หรือ ในกรณีขาถงั บดิ เบย้ี ว จน ตัวขากดก้น ถังจนเกดิ รอยบุบ จะ สามารถตดั เปลย่ี นกน้ ถงั ได้ pg. 13

การคดั สภาพถงั เพอื่ นาไปซ่อมบารุง ภาพถัง ซ่อม ขนาดถัง รายละเอยี ด ภาพตวั อยา่ ง ซอ่ ม ก้นถงั ชารุด 48 ก้นถงั โดนสนมิ กนิ ลึก เวลาพน่ สีหรอื การขัดผวิ ด้วยการยิงทรายจะเห็น ไดช้ ัด pg. 14

การคัดสภาพถัง เพื่อแยกนาไปทาลาย ภาพถงั ซ่อม ขนาดถงั รายละเอยี ด ภาพตัวอย่าง ซอ่ ม ถงั บุบ 4, 9, ถงั มรี อยบุบ หรอื รอยบาด หรือผุ หรือผุ 15, 48 กร่อนทตี่ ัวถงั หรือคอถัง หรอื แนว กรอ่ น เชอ่ื ม ซ่งึ ไมส่ ามารถขดั ผวิ ให้เรยี บ ได้ (ไมร่ วมหถู งั , ขาถงั ) จะต้องคัด แยกเพ่อื ทาลายเท่านั้น คอถงั บุบ 4, 9, รอยบบุ ทสี่ ว่ นหัวถัง หรือคอถัง 15, 48 ตวั ถังหรอื 4, 9, ถังบุบมรี อยทิ่มแทง หรอื รอยบาด คอถงั บบุ 15, 48 หรือรอยขดู ขดี ซ่ึงมหี ลมุ เลก็ แตล่ ึก ลึก pg. 15

การคดั สภาพถงั เพือ่ แยกนาไปทาลาย ภาพถงั ซอ่ ม ขนาดถัง รายละเอียด ภาพตัวอยา่ ง ซอ่ ม ถงั บบุ แนว 4, 9, รอยบุบที่สว่ นแนวเชือ่ ม หรอื แนว เช่ือม 15, 48 ตะเขบ็ ถงั ตวั ถังบบุ 4, 9, ถงั มรี อยบุบเวา้ ทว่ั ไป รอยบุบที่ เว้าเป็นวง 15, 48 ส่วนผนงั ถงั หรอื ตวั ถัง กวา้ ง pg. 16

การคัดสภาพถงั เพ่อื แยกนาไปทาลาย ภาพถัง ซอ่ ม ขนาดถัง รายละเอยี ด ภาพตัวอยา่ ง ซ่อม คอถังผุ 4, 9, รอยผุกรอ่ นท่ีส่วนหวั ถงั หรือคอ 15, 48 ถังเกดิ จากหลมุ บ่อโดดเด่ียวซ่งึ รวมอยู่ในบรเิ วณเดียวกนั ตอ้ ง นาถงั ไปทาลาย หัวถงั ผุ 4, 9, รอยผุกรอ่ นทสี่ ว่ นหวั ถงั เปน็ แนว ตรงรอย 15, 48 ยาว หรอื ผุลึกตรงรอยเช่ือม เชอ่ื ม ผนงั ถงั ผุ 4, 9, ผนังถงั ผเุ ป็นแนวยาว ถังมีรอยผุ 15, 48 กร่อนท่สี ว่ นตัวถัง หรอื ผนงั ถัง pg. 17

การคัดสภาพถัง เพ่ือแยกนาไปทาลาย ภาพถัง ซ่อม ขนาดถงั รายละเอยี ด ภาพตวั อยา่ ง ซอ่ ม รอยเช่ือมผุ 4, 9, รอยผกุ รอ่ นตรงรอยเชอ่ื ม หรอื 15, 48 แนวตะเขบ็ ถงั ถงั ท่รี อยเช่ือมไม่ สมบรู ณ์ ถังดงั กลา่ วเป็นถังที่เกิด ความผิดพลาดเนอื่ งจาก กระบวนการผลติ ซง่ึ รอยเชือ่ มตาม แนวเสน้ รอบวงจะเช่อื มไมส่ นทิ ดี ซึง่ ถ้าตดั ถงั ไปทดสอบแรงดงึ จะ พบว่าจุดท่ชี ้ินงานขาดจะขาด บริเวณแนวเชอ่ื มและจะไดค้ ่าแรง ดงึ ไมเ่ ป็นไปตามมาตรฐาน มอก. กน้ ถังผุ 4, 9, กน้ ถงั ผุกรอ่ น 15, 48 ถงั มีลนิ้ 4, 9, ลิน้ เอียง หรอื วำลว์ เอียงอยำ่ งเห็น เอียงจน 15, 48 ไดช้ ดั ทำใหค้ อถงั ยบุ เหน็ ไดช้ ดั pg. 18

การคัดสภาพถงั เพอื่ แยกนาไปทาลาย ภาพถัง ซอ่ ม ขนาดถงั รายละเอยี ด ภาพตวั อย่าง ซ่อม ถังปลอม 4, 9, ถงั ปลอมแปลง คือ ถงั ท่นี าถงั แปลง 15, 48 ขาว/ ถงั สภาพทาลายมาดัดแปลง พน่ สี ใหมเ่ พ่ือปกปดิ รอยผุ ทาโล โก้ บริษัทฯปลอมไม่มคี วามคมชัด ทาใหด้ ูเสมอื นเป็นถงั ของบรษิ ัทฯ ถังปลอม 4, 9, ถังปลอมแปลง คือ ถังทีน่ าถังขาว/ แปลง 15, 48 ถังสภาพทาลายมาดัดแปลง พ่นสี ถังทโี่ ดนไฟ 4, 9, ไหม้ 15, 48 ใหม่ เพอื่ ปกปิดรอยผุ เฉดสี ผิดเพี้ยน ทาโลโกบ้ ริษทั ฯ ปลอมไม่ มีความคมชดั ใส่วาล์วโดยไมม่ ผี า้ พนั เกลยี ว ตัดตอ่ หขู าใหม่ รอย เชอื่ มไม่สม่าเสมอ ทาให้ดเู สมอื น เป็นถงั ของบรษิ ทั ฯ ถังท่ีโดนไฟไหม้ คือ ถังที่มตี าหนิ จากไฟ เช่น บางส่วนของถังกา๊ ซมี การหลอมละลาย หรอื ผดิ รปู จาก ความรอ้ น หรือสที ่ีเคลือบถงั ถกู เผาไหมเ้ กรียม รวมถงึ เกดิ การ เสียหายท่ีล้นิ หรอื การ์ด พลาสติก หลอมละลาย pg. 19

Contact us www.pap-gasone.com ศูนย์บรกิ ารลกู ค้า โทร. 02-6928401 - 2 อีเมล์ [email protected] ทีอ่ ยู่ บริษทั พีเอพี แก๊ส วัน จากัด 240/48 ชั้น 22 อาคารอโยธยาทาวเวอร์ ถนนรชั ดาภิเษก แขวงหว้ ยขวาง เขตห้วยขวาง กรงุ เทพฯ 10310 เลขประจาตัวผเู้ สยี ภาษี 0105552009478 pg. 20