รักเเท้ไม่ได้มีเเค่ในนิยาย

www.kalyanamitra.org

โเ ขอมอบหนังสิอเล่มบี้ - - รฉน.ฟ้ '. - - ๙๘tt^ใ . แด่ แ im ผู้ฟรยบไค้ดั่ง พระอรหนต์ขอVสก y 'พระมVทสมชาย\\ ฐานรุทโฒ ^ การอ่านหนังสิอ เราสามารถหยุดคิด และไตร'ดรองได้มากกว่าส์ออี่นๆ www.kalyanamitra.org

ร้กแท (/ฟ้ พีอง ;พระมVาลมขาข ฐานๅฑโฒ บรรผารการเล่น ะ รรทัย อรยะโสภณ กองบรรณาธิการ :ดร.บุทตา ปีบสนทร พ็สูจน์อักบร :ฟ้พวรรณ โขยรนทร,สุวิมล ทองรักบ์ ภาพประกอบและฐปเล่ม ะ ปวิร์ โจขีอๆล ข้อ ทางบรรณาใเกรม โดย พระมหาสมขาย ฐานๅฬฒ รักแท้!มใด้มีแคในนิยาย.- พมห์ครั้งที่ 1.••ปทุมธานิ. 176 หน้า. 1.-มารดา-แง่ศาสนา-พหธสาสนา. I. ขึ๋อเรีอง. 294.308 ISBN 978-616-7963-02-0 ราคา 150 บาท อดหมารีโดย ะ บริบท ลาน้กพิมพ์ทันโลกท้นธรรม จำ กัด เลขที่ 62/13 หมู่ 11 ต.คลองสอง อ. คลองหลวง จ.ปทุมธานี 12120 โทรกัพท้ ะ 0-2901-9044 โหรสาร : 0-2901-9044 เว็บใขต โ www.tltpress.com อีเงเส : [email protected] www.kalyanamitra.org

คำ ฆำ หากจะพรรณนาถึงพระคุณจองแม่ที่ อุปมาว่า พรรณนาจนกระทั่งแผ่นฟ้า เต็มไปด้วยตัวอักษร นํ้าในมหาสมุทร ^ ที่เอามาแทนบํ้าหมีกก็เหือดแห้งไป ^ และเขาพระสุเมรุที่เอามาใช้เป็นปากกา ก็สีกไปจนหมดนน อังประกาศ พระคุณของท่านไม่พอ เพราะแม่ไม่เพียงแต่เป็นผู้ให้ชีวิตให้ร่างกาย ที่เป็นมนุษย์แก'ลูกเท่านั้น ที่สำ คัญท่านอังเป็นผู้'หล่อหลอมคุณธรรมให้ ลูกเป็นคนดี เป็นคนมืคุณค่าต่อตนเองและสังคม หนังสือเล่มนี้จะกล่าวถึงเรื่องราวที่ยกย่องเชิดซูแม่ ผู้เปรืยบได้ ดั่ง \"พระอรห้นต์ของลูก\" ผู้มีนี้าใจที่ใสบริสุทฮี้ มอบความรักและ ความเมตตาให้แก่ลูกอย่างไม่มีที่สิ้นสุดในทัศนะของพระร/หวสืมซ'?๙ ฐานวฑโฒ ในฐานะลูก เมื่อเปิดอ่านจะได้ซาบขึ้งไปกับความรักที่ยิ่งใหญ่ ของแม่ เช้าใจความลำบากตรากตรำที่เลี้ยงดูลูกมา จนเกิดสำนึกในการ ทดแทนพระคุณท่าน ในฐานะแม่จะได้แนวทางในการเลี้ยงดูลูกตามคำสอนของ พระสัมมาสัมพทธเจ้า ประคับประคองให้ลูกถึงส์งแห่งศวามดี สำ นักพีมพ'หับโลกทับธรรม ขอเทิดทูมพระคุณแม่อย่างสูงสุด www.kalyanamitra.org

สารบ้ญ 6 16 1. แม่...พระอรหันต์ใกล้ตัว 26 36 2. ลตรีที่พระสัมมาส้มพุทธเจ้าทรงสรรเสริญ 44 3. แม่ทิ้งลูกไปตั้งแต่ยังแบเบาะมีพระคุณอย่างไร? 54 4. ดีที่ลุด...ใบการตอบแทนคุณ 55 5. อย่างนี้สิ...คุณแม่น่าไลต์ 57 59 6. แม่ถาม...พระอาจารย์ตอบ 61 64 - เมื่อลูกสาวตั้งท้องในวัยเรียน 66 - เลี้ยงลูกอย่างไรไม่ให้ทรพื 70 - สอนลูกดื้อโดยไม่ต้องตี - เลี้ยงดูบุตรหลานให้เขื่อฟ้ง - อยากให้ลูกรู้ว่าแม่ห่วง - ลูกเสียซีวิตควรทำใจอย่างไร 7. แบบนี้สิ...คุณลูกน่าไลค์ www.kalyanamitra.org

8. ลูกถาม...พระอาจารย์ตอบ 78 79 - คำ พูดที่พูดกับแม่แล้วบาป 81 - เมื่อแม่ไม่อยากอยู่กับพ่อ 83 84 - การตอบแทนพระคุณแม่ 87 - เมื่อลูกบวซพระแม่จะได้บุญอย่างไร 88 - เมื่อลูกไม่ได้อยู่ใกล้ชิดแม่ 90 - แม่ผู้ให้กำเนิดกับแม่ที่เลี้ยงดูเรามา 92 94 ใครมีพระคุณมากกว่ากัน 98 - ขอขมาแม่ผู้ล่วงลับไปแล้ว 106 - ลูกขาดความอบอุ่น 118 - การปฏิบ้ติตนต่อแม่ผู้มีพระคุณ 130 9. วันแม่...สิ่งที่แม่ปรารถนา 140 148 10. สวมบทแม่ 158 170 11. ด้นแบบมนุษย์ 12. กำ พร้าไมใซ่เรื่องบังเอิญ 13. ข้อคิดจากคำว่าแม่ 14. \"แม่\" เทวดาของลูก 15. ในฐานะลูกที่ดื 16. เป็นสุขจากสมาธิ www.kalyanamitra.org

แม ^ ใกลตว '■CP รักนฟ่' ใน่ใต่มนก่ใบijint www.kalyanamitra.org

แม เป็นผู้สร้างชีวิตและลิขิตชะตาชีวิตให้แก'ลูก มอบความรักความอบอุ่นและสรรหาสิ่งที่ดีที่สุดให้แก่ลูก แม่ จึงเป็นของขวัญที่ดีที่สุดของลูกทุกคน แล้วเราได้มอบของขวัญ ที่ดีที่สุดให้แม่แล้วหรือยัง? นม' พระ มรใกสัฟ้'ว www.kalyanamitra.org

\"แม่\" พระในบ้าน แม่มีความบริสุทธึ๋ใจต่อลูกอย่างไม่มีที่สินสุด จึงมีคำเปรียบ เปรยว่า \"แม่เปรียบเสมือนพระอรหับต่ในบ้าน\" ถ้าลองเปรียบเทียบ ให้คิดว่า หากเราจะลงทุนอะไรเราก็ต้องสืกษาก่อนว่า เมื่อลงทุนไปแล้ว จะคุ้มทุนหรือไม่ จะมีความเสี่ยงจนทุนหายกำไรหดหรีอไม่ ถ้าพิจารณา แล้วว่าไม่คุ้ม เราก็จะไม่ลงทุน แต่ถ้ามีโอกาสทำกำไร เราถึงจะยอม ลงทุบต่อ แต่แม่เลี้ยงเรามาตั้งแต่อยูในท้อง ลูกเกิดมาจะเป็นหญิงหรือ ชายยังไม่รู้ คลอดมาแล้วร่างกายจะครบถ้วนหรือไม่ จะเจ็บไข้ใต้ปวย พิการแต่กำเนิด ห้วใจรั่วหรือเกิดมาเป็นดาวน์ชินโดรม แขนขาด้วนหรือ ไม่ แม่ไม่สามารถรู้ล่วงหบ้าไต้เลย แล้วพอถึงตอบคลอดแม่ก็ยังต้อง ทนทรมานมากอีกด้วย ฬันฬ ไมไท้รนทไนนิขาน www.kalyanamitra.org

อาตมภาพเคยทำคลอดจึงรู้ว่า ยิ่งถ้าเป็นแม่ที่คลอดท้องแรก ด้วยแล้ว ถึงคราวที่มดลูกเริ่มบีบตัวติดต่อกันเป็นเวลานานนับ 10 ชั่วโมง กว่าจะคลอดออกมาได้นั้นมันทรมานมาก ยกตัวอย่าง ตอนที่ เราปวดท้องหนักๆ เราจะรู้สึกหวิวๆ จนแหบจะเป็นลมขาดใจ ซึ่งเวลา ปวดท้องจะมีอาการปวดเป็นระยะๆ เพราะลำไล้จะบีบขยายตัว ประมาณทุกๆ 5 นาที เราปวดท้องเนื่องจากลำไล้บีบตัวมากแล้วมีอาการโปง บาง ครั้งมีการอุดตันในลำไล้แบบถาวรจนต้องผ่าตัดแกั1ข หรือบางครั้งเกิด การอุดตันในลำไส้แบบชั่วคราว เซ่น อาการท้องผูก ซึ่งในขณะที่ท้องไส้ กำ ลังบีนปวนอยู่นั้น พอมันบีบตัวก็เหมีอนถูกไล่ลมและนํ้าในลำไล้ แล้ว ของเสียทั้งหลายจะโปงตัวออกจนลำไล้ตึง เราจึงรู้สึกเจ็บปวดมาก ลองคิดดูว่า แค'ลำไล้โปงตัวเรายังรู้สึกเจ็บปวดทรมานมากมาย ขนาดนั้น แล้วแม่ที่เจ็บท้องใกล้คลอด เพราะมดลูกมีเด็กและนั้าครํ่า อยู่ข้างใน มันบีบตัวเพื่อจะตันให้เด็กออกมา ซึ่งเด็กมีขนาดใหญ่กว่า อุจจาระมาก อาการบีบและตันตัวครั้งแล้วครั้งเล่าจึงเกิดขึ้น จนกระทั่ง ปากมดลูกค่อยๆ เปิดออก นม' พรร!อรนค์ใกล้'ตัว www.kalyanamitra.org

โดยปกติปากมดลูกจะปิด แต่พอเด็กดันสืรษะออกมาจ่อแล้ว บีบตัว สืรษะเด็กก็จะไปดันปากมดลูกจากที่ตีบอยู่ให้ค่อยๆ เปิดออก จนกระทั่งมีเล้นผมเด็กโผล่ออกมา พอปากมดลูกเปิดเต็มที่ หมอจะสั่ง ย้ายแม่จากห้องรอคลอดไปอยู่ที่ห้องคลอด จากนั้นแม่ถึงจะขึ้นขาหยั่ง เตรียมให้หมอทำคลอด พอศีรษะเด็กโผล่ออกมาให้เห็นอย่างซัดเจน หมอจะนำกรรไกร ดัดเนื้อของแม่ให้เปิดกว้างยิ่งขึ้น เด็กจึงจะค่อยๆ คลอดออกมาได้ แม่ ต้องทรมานยิ่งกว่าตอนที่เราปวดท้องหนักๆ อีกเบีนสิบเบีนร้อยเท่า เรียกได้ว่า เหมือนแม่เอาชีวิตตัวเองเป็นเติมพัน ทันทีที่ลูกคลอดออกมาได้ สิงแรกที่แม'เกือบทุกคนท้าก็คือ ถามหมอว่าลูกฃองตนเป็นอย่างไรบ้าง แต่พอแมํร้ว่าลูกแข็งแรงดี และมีร่างกายครบ 32 เท่านั้น แม้ขณะที่เหงื่อยังเต็มหน้าเต็มดัวก็ยัง ยิ้มออก แม่ยิ้มได้ทั้งที่ยังมีแผลเหวอะหวะจากการท้าคลอด หลังจาก นั้นหมอยังต้องมาเย็บแผลต่อให้แม่ สิ่งที่ท้าให้แม่ยิ้มได้ เพราะร้ว่าลูก ของตนเองมืร่างกายสมบูรณ์ดีครบ 32 ส่วนจะหล่อ สวย นิสัยดีหรีอ ไม่นั้นยังไม่รู้เลย พัแสั ไมไค้}]แคไบนิยาย www.kalyanamitra.org

สิ่งที่คนเป็นแม่ลุ้นที่สุดคือ พอลูกคลอดออกมาแล้วจะมี ร่างกายครบถ้วนสมบูรณ์หรือไม่ นิ้วกุด นิ้วด้วน นิ้วขาดหรือไม่ แขน งอกงอขาดเกินไปหรือไม่ แต่ทันทีที่แม่รู้ว่าลูกคลอดออกมาแล้วมี ร่างกายครบถ้วนสมบูรณ์ดี แมกโล่งใจและยิ้มได้ จากนั้นหมอจึงเย็บ แผลให้แม่ ส่วนพยาบาลจะนำเด็กออกไปชำระร่างกาย และดูแลต่อไป สิ่งเหล่านิ้คือห้วใจของคนเป็นแม่ที่ห่วงใยลูก ทั้งที่ยังไม่รู้เลย ว่า ลูกที่อยู่ในห้องจะคลอดออกมามีร่างกายแข็งแรงสมบูรณ์ครบถ้วน หรือไม่ โตขึ้นแล้วเขาจะเป็นคนดีหรือไม่ เขาจะเกเรหรือเอาความ กลัดกลุ้มใจมาให้แม่หรือไม่ก็ยังไม่รู้ แต่ท่านได้ทุ่มเททั้งกายใจให้ลูก แบบสุดๆ ตั้งแต่แรกเริ่มแล้ว ถ้าเราอยากรู้ว่า แม่ลำบากอย่างไรตอนอุ้มท้อง ให้เราลองหา แฆ่ พระอ'!หันตากส์'ตัา www.kalyanamitra.org

กระเป๋าเปัใสหนดินทรายใหํn.ด้นํ้าหนัก 15 กิโลกรัม แล้วสะพายหลัง ไวโดยมีกติกาว่า ห้ามถอดเป๋นี้ออกภายใน 24 ซั่วโมง แล้วลองคิดดูว่า ล้าเราต้องแบกเป๋นี้ไว้กับตัวนานถึง 9 เดือน เราจะเข้าใจไต้ว่า แม่ ลำ บากแค'ไหนตอนที่อุ้มห้องเรา จริงๆ แล้วเด็กทารกมีนี้าหนักตัวโดยเฉลี่ยทั่วไปประมาณ 2.5 กิโลกรัม บางคนตัวโตหน่อยก็หนักราวๆ 3-4 กิโลกรัม แต่ล้าอยู่ในห้อง แม่แล้วรวมนํ้าครํ่ากับรก บวกกับร่างกายของแม่ที่มีการปรับตัวเพื่อ เตรียมให้นํ้านมลูกด้วยแล้วโดยเฉลี่ยแม่ท้องแก่จะมีนํ้าหนักตัวมากกว่า เดิมประมาณ 10 กว่ากิโลกรัมเลยทีเดืยว ไม่ไค้มินท่ในนิยาย www.kalyanamitra.org

ลองคิดดูว่า ถ้าจู่ๆ เรามีนํ้าหนักตัวเพิ่มขึ้นถึง 10 กว่ากิโลกรัม การไซ้ชีวิตใน 24 ซั่วโมง ไม่ว่าจะลุกนอนนั่ง ทุกอิริยาบถล้วนไม่สะดวก ไปหมด แล้วมดลูกยังไปกดทับกระเพาะปัสสาวะ จะปัสสาวะทีก็กะปริบ กะปรอย ไหลบ้างหยุดบ้างทรมานมาก แต่แม่ก็ยังทุ่มเททั้งชีวิตไห้กับ เรา ตอนที่ลูกยังอยู่ไนท้อง บางทีลูกออกกำลังกายทั้งเตะทั้งถึบ ท้องแม่ แต่แทนที่แม่จะบ่นกลับดีไจว่าลูกของตนเองแข็งแรง พอคลอด ลูกออกมาแล้วแม่ต้องอุ้มเพราะลูกยังเดินไม่ได้บางทีลูกก็ดีงผมแม่บ้าง หยิกแต้มแม่บ้าง แม่เจ็บแต่ไม่เคยโกรธลูกเลย รู้สึกแต่เพียงว่าลูกของ ตนน่ารักและแข็งแรง หัวใจคนเป็นแม่นั้นอยู่กับลูก เรียกไต้ว่า ลูกเป็นทั้งแก้วตา ดวงใจของแม่ เพราะฉะนั้น พระคุณของแม่ทั้งความจริงใจ ความ บรีสุทธิใจที่แม่มีต่อลูกนั้นมากล้น ต้งที่พระสัมมาล้มพุทธเจ้าทรงตรัส ไจ้ว่า \"แม่เปรียบเสมีอนพระอรหันต์ของลูก\" นั่นเอง นม' หระอรทับต์ใกล้ตัว J3 www.kalyanamitra.org

www.kalyanamitra.org

ดIเยai|i illifii®!ฒ:■ร-!■แเ 15 www.kalyanamitra.org

12 สต§ n WJrสัพพา^พพุทธ'(จา ฑ9(1สรรเส่รญ รักนฟ้ ไม่ใค้มแค!นจยาย www.kalyanamitra.org

%\\พระพุทธดำรัสในสพรหมสูตร และมาตาปิตุคุณ สูตร ว่า \"ภิกษุทั้งหลาย คำ ว่าพรหมกีดี บุพพเทวดาก็ดี บุพพาจารยก็ดี อาหไนยบุคคลก็ดี เป็นส์อฃองมารดาบิดา เพราะท่านมีอุปการะมาก เป็นผู้เลี้ยงลูให้ความเจริญ และ แสดงโลกนี้แก่บุตร\" afii ททใะลัมมาสัมทุทรเจ้าท•รงสร'รIลริญ www.kalyanamitra.org

ความยิ่งใหญ่ของแม่นั้น ได้นำมาเป็นซื่อหรือคำต่อท้ายยิ่อ ของบุคคลสำคัญในพระพุทธศาสนา เซ่น พระสารืบุตร เดิมซื่อ อุปตัสสะ ตามสกุลบิดา แต่เมื่อเข้ามาบวซแล้ว ท่านได้ซื่อว่า พระสารืบุตร ตาม ซื่อของมารดาคือนางสารื ส่วนพระโมคคัลลานะ ซื่อเดิมว่า โกลิตะ ตาม สกุลบิดา แต่เมื่อเข้ามาบวชในพระพุทธศาสนา ท่านมีซื่อว่า โมคคัลลานะ ตามซื่อของนางพราหมณีโมคคัลลี เป็นด้น พระเจ้าอชาตศัตรู ราชาแห่งมคธรัฐ เป็นพระราชโอรสชอง พระเจ้าพิมพิสาร แต่มีพระนามพระราชมารดาต่อท้ายพระนามชอง พระองค์ว่า พระเจ้าอชาตศัตรูเวเทหิ เป็นการบอกให้รู้ว่าใครคือพระ ราชมารดาชองพระองค์ นี่คือความยิ่งใหญ่ของ \"แม่\" ที่พระพุทธศาสนาได้กล่าว ยกย่องไท้ปรากฏแก'โลก \"แม่\" fnurf ใม่ใส์'มีนค่ใ11นยาข www.kalyanamitra.org

ความรักของแม่ที่ปรากฏในพระพุทธศาสนา อันว่าความรักของแม่มีอานุภาพที่ยิ่งใหญ่ สามารถบันดาลคุณ ประโยชน์ใหญ่หลวงแก่ผู้เป็นแม่และลูกได้อย่างน่าอัศจรรย์ ด้งเซ่น เรื่องราวของพระสารีบุตร พระอัครสาวกเบื้องขวา ซึ่งการเข้าไปบวข ในพระพุทธศาสนา ยังความไม่พอใจให้แก'มารดาของท่านเป็นอย่างยิ่ง เพราะมารดาของท่านยังยึดติดอยู่ในลัทธิพราหมณ์ดั้งเดิม และเห็น ว่าการที่พระสารีบุตรเปลี่ยนไปนับถือพระพุทธศาสนา เป็นความผิด อย่างมากจนมารดาของท่านรับไม่ได้ แม่กับเรื่องราวของพระสารีบุตร พระสารีบุตร เป็นผู้ที่มีกิตติศัพท่ว่าเป็นพระอัครสาวกที่มี ปัญญายอดเยี่ยม และมีความกตัญณูเป็นเลิศ ท่านได้แสดงธรรมโปรด มารดาหลายครั้ง แต่ก็ได้รับการปฏิเสธตลอดมา จนเมื่อท่านใกล้จะ นิพพาน จึงกลับบัานเกิด แล้วบอกแก'โยมมารดาว่า ท่านจะนิพพาน ภายในเจ็ดวันนี้แล้ว ขอนิพพานภายในห้องที่ท่านเกิด สพรี ะสัมมาสัมทุท3เจ้าท'ร ญ www.kalyanamitra.org

โยมมารดาพอได้ยินพระลูกซายพูดถึงการนิพพาน(ตาย)ความ รักความห่วงหาอาลัยประดังท่วมท้นใจ มานะทิเที่เคยมีต่อลูกก็ค่อยๆ หายไป จนกลายมาเป็นความอ่อนโยนเหมีอนเมื่อครั้งในอดีตที่เคยมี แก'พระลูกซาย พระสารีบุตรเห็นว่าโยมมารดามีอุปนิสัยในธรรมะจึงได้ แสดงธรรม โดยกล'าวถึงการตรัสรู้ของพระพุทธเจ้า การแสดง ปฐมเทศนาแก'พระป็ญจวัคคีย์ และท้ายที่สุดกล่าวถึงพระพุทธเจ้า พอ จบคำว่า \"พุทโธ ภควาติ\" เท่านั้น มารดาซองท่านก็บรรลุเป็นพระ โสดาบันในท้นที นี่เป็นเพราะอานุภาพความรักซองแม่เป็นเครื่องดลใจใท้เกิด ประโยซน'อันยิ่งใหญ่แก\" \"แม่\" เอง และเป็นการเปิดโอกาสให้ พระสารีบุตรได้ตอบแทนพระคุณโยมมารดาได้สำเร็จ เพราะไม่ว่าลูก จะเลี้ยงดูมารดาปิดาดีมากเพียงไร ก็ไม่นับว่าทดแทนพระคุณได้ทั้งหมด แด'ลูกที่ทำให้มารดาปิดามีคีสมีศรัทธา ตั้งมั่นอยู่ในธรรม จึงจะซื่อว่า เป็นการทดแทนพระคุณอย่างแท้จริง และโยมมารดาซองพระสารีบุตร ก็ปลี้มปีติเป็นนิตย์ เพราะได้ซื่อว่า \"เป็นแม่ซองพระอัครสาวก\" ซื่ง เป็นฐานะที่น้อยคนจะได้รับ 20 รักนฟ้' ไม่ใต้มินค่ใบนิยาย www.kalyanamitra.org

แม่กับเรื่องราวของพระองคุลิมาล ขณะที่พระองคุลิมาล ซึ่งเป็นที่รู้จักดีในหมู่คนที่ศึกษาพระพุทธ ศาสนา ท่านเกิดในตระกูลพราหมณ์ที่เป็นปุโรหิตของพระเจ้าปเสนทิ- โกศล เมืองสาวัตถี เมือเติบใหญ่ไดีใปศึกษาศึลปวิทยาในสำนักทิศ- ปาโมกข์ ถูกอาจารย์หลอกให้ไปฆ่าคน ให้ครบหนึ่งพันคน แล้วจะบรรลุ วิชาการขั้นสูงสุด เพื่อต้องการยืมมือคนอื่นฆ่าองคุลิมาล เพราะเมื่อ องคุลิมาลฆ่าคนอื่น ก็อาจถูกคนอื่นฆ่าไต้เซ่นกัน ความเป็นโจรโหด เหี้ยมขององคุลิมาลแพร่สะพัดไป และไม่มืใครจะปราบปรามหรือต่อกร ไต้ จึงทำให้พระเจ้าปเสนทิโกศลทรงยกพลออกไปปราบ มารดาของ องคุลิมาลจึงออกไปพบลูก ขอร้องให้เลิกเป็นโจร เพราะไม่ต้องการให้ ลูกถูกฆ่า ซึ่งองคุลิมาลก็รออยู่ว่าจะมืใครมาให้ฆ่า เพราะจะครบหนึ่งพันคน ในวันนั้นพอดี สตรี ที'ทรร;สัมมาสํโมทุทรเจ้าท'ร!สรรเสรีญ 21 www.kalyanamitra.org

แต่ความคาดหวังของนางพราหมณี แม่ขององคุลิมาลที่จะ ได้พบลูกก็ดี กองทหารของพระเจ้าปเสนทิโกศลก็ดี ไม่มีใครได้พบโจร องคุลิมาลเลย เพราะก่อนหน้าเพียงไม่เท่าไร โจรองคุลิมาลได้พบพระ สัมมาส้มพุทธเจ้า และได้ยินพระพุทธดำรัสว่า \"เราหยุดแล้ว\" เท่านั้น ก็ได้สำนึกผิดและขอบวขในพระพุทธศาสนา และบรรลุธรรมสูงสุดใน เวลาต่อมา โยมแม่ของพระองคุลิมาล ก็ไม่ด้องอับอายใครที่มีลูกเป็นโจร เพราะว่าบัดนี้ลูกได้บวชเป็นพระอรหันต์ในพระพุทธศาสนาแล้ว ความ รักของแม่ ที่ปรารถนาให้ลูกดีมีความสุขอย่างสมบูรณ์ก็สำเร็จแล้วดัง ตั้งใจ 22 รักนฟ้ ไม่ใคัมิแก่ในนิยาย www.kalyanamitra.org

สต? '{เท;รสัมมาสันไเ;via 19าท่'รง่สํ'รViสริญ่ 23 www.kalyanamitra.org

24 www.kalyanamitra.org

ก้าวแรกของชีวิต มีแม่อยู่เบ็้อวทสัvl 25 www.kalyanamitra.org

ต3นต่พ้เผฌา- ม๊ฃระคุณชย่างโร? 26 ?กนฟ้ ใม่ใ»2นค่ในนิยาย www.kalyanamitra.org

พร0/คณของนม'คือ ปลูกฝืงเลี้ยงดูลูก ตั้งแต่เล็กจนโต แต่มีแม่บางคนทิ้งลูกไปตั้งแต่ยังเล็ก แล้วเรา จะถือว่าแม่ผู้นั้นมีพระคุณหรือไม่...? จริงๆ แล้วถึงแม้ว่าท่านไม่ได้เลี้ยงดูเราจะด้วยเหตุใด ก็ตาม ถือว่าท่านมีพระคุณกับเราอย่างประมาณไม่ได้ เพราะ แม่เป็นผู้มอบ \"ด้นแบบความเป็นมนุษย์\"ให้แก'ลูกทุกคน ซึ่ง สิ่งต่างๆ จะมีคุณค่ามากเพียงใดนั้น ขึ้นอยู่กับว่าได้ด้นแบบมา จากอะไร นม■ทิ้งถูกคํ้งแค่ยังนบเบาะ มีพระคุณอย่างใ•ร 27 www.kalyanamitra.org

เปรียบกั■บดินเหนียวในท้องนา ถ้าเราน็าไปโยนหิ้งไว้กลางบ้าน มันก็สกปรก ต้องมานั่งปีดกวาดเข็ดถูบ้านให้สะอาด แล้วนำดินเหนียว นั่นไปโยนหิ้งเลีย แต่ถ้าเรานำดินเหนียวไปปันเป็นถ้วยโถโอซาม ดิน เหนียวนั่นจะกลายเป็นสิงของที่มีคุณค่า มีราคาและใช้งานไต้ แล้วถ้าเรานำดินเหนียวถ้อนเดียวกันนั่นมาปันเป็นพระพุทธ รูป มีผู้คนกราบไหว้บูชา ดินเหนียวเหมือนกัน แต่มีรูปแบบแตกต่างกัน ภาพที่เห็นจึงต่างกันราวฟ้ากับดิน ชีวิตคนก็เซ่นเดียวกัน เราไต้ความ เป็นมนุษย์ที่เป็นโครงสร้างที่เหมาะกับการทำความดีมากที่สุดเพราะ อาศัยแม่ ถ้าไม่มีแม่เราก็เกิดมาเป็นคนไม่ไต้ รักนสั ไม่ไค้'£นค'ในรนาย www.kalyanamitra.org

ถ้าเราไปเกิดในท้องลิง หรือไปเกิดในท้องหมู หมา กา ไก่ ลืมตา มาได้แต่ร้องเจั๊ยกๆ เอ๋งๆ แล้วล่ะก็ ต่อให้เราตั้งใจทำความดีมากเท่าใด ก็ทำ ได้จำกัด หรือเราอาจจะมีกำลังมากเพราะได้เกิดเป็นช้าง แต่ถ้า ถามว่า เป็นช้างแล้วทำความดีได้เหมีอนคนหรือไม่ ก็ทำ ไดีใม'สะดวก เท่ากับคน คนเป็นรูปแบบที่เหมาะกับการทำความดีมากที่สุด และ ประเสริฐที่สุดแล้ว คนเป็นสัตว์ประเสริฐ เราได้อัตภาพความเป็นมนุษย์ เพราะอาศัยแม่ ถึงแม้ท่านอาจจะไม่ได้ล่งเสียเลี้ยงดูเราเลย คลอดออก มาก็มีเหตุให้พลัดพรากกันไป จะด้วยเหตุใดก็ตามพระคุณของแม่ก็ยัง ล้นฟัาล้นมหาสมุทร \"อนันตริยกรรม\" คือ กรรมหนักที่สุด (ครุกรรม) ซึ่งให้ผล ทันที มี 5 ช้อ ได้แก่(1)\"มาตุฆาต\" ฆ่ามารดา(2)\"ปิตุฆาต\" ฆ่า บิดา(3)\"อรหันตฆาต\" ฆ่าพระอรหันต (4)\"โลหิตุปบาท\" ทำ ร้าย พระสัมมาล้มพุทธเจ้าจนห้อพระโลหิต และ(5)\"สังฆเภท\" ยังสงฆ์ ไห้แตกกัน แมุ่ทฺงลูภทั้งแต่ยังแบIบาร ทุณอข่างใใ 29 www.kalyanamitra.org

\"อนันตริยกรรม\" 2ใน 5 ข้อ คือฆ่าพ่อฆ่าแม่ใครเผลอไป ทำ อนันตริยกรรมเข้า แม้ภายหลังจะสร้างบุญกุศลมากเพียงใดก็ตาม ซาตินั้น เมื่อตายก็ยังต้องตกนรก 100% อย่างดีก็ไดใปลงนรกขุมตื้นๆ แม้จะกลับตัวกลับใจไต้ก่อนตาย แลัวทำความดีมากเท่าใรก็ยังต้องตก นรก ปิดสวรรค์ปิดนิพพานทันที ในซาตินั้นไม่มีโอกาสไต้ขืนสวรรค์ และ ใม่มีโอกาสบรรลุธรรมเข้าถึงพระนิพพาน ยกตัวอย่าง ต่อให้ลูกฆ่าพ่อแม่ที่เกิดมาไม่เคยเจอกันเลย ใม่ร้ ว่าเป็นพ่อแม่ลูกกันมาก่อน พอลูกโตแลัวไปเป็นทหาร พลัดพรากกัน ไปอยู่คนละเมีอง มีเหตุไห้ต้องรบราฆ่าพีนกันเอง ลูกเอาหอกแทงพ่อ ตาย ลูกไต้ทำอนันตริยกรรมแล้ว เกิดเป็นวิบากกรรมทันที ตรงนี้ทำไห้เราเข้าไจไต้ซัดเจนว่า แม้พ่อแม่ไม่ไต้เลียงดูเรามา แต่ท่านก็มีพระคุณลันฟ้าลันมหาสมุทร ยิ่งถ้าท่านไต้เลียงดูเราด้วยแล้ว ท่านยิ่งมีพระคุณกับเรามากมายมหาศาล รักนฟ่' โม่ได้มแค่ในนิยาแ www.kalyanamitra.org

แม่บุญธรรมที่เลี้ยงดูเรามามีพระคุณหรือไม่...? ผู้ที่เลี้ยงเรามาท่านมีพระคุณมหาศาล ลองคิดดูว่า ถ้าท่านไม่ เลี้ยงดูเราแล้วเราจะเติบโตมาได้หรือไม่ เพราะฉะนั้น ถึงแม้จะเป็นแม่ บุญธรรม แต่ท่านให้การดูแลเอาใจใส่เลี้ยงดูเราจนเติบใหญ่ พระคุณ ของท่านท่วมฟ้าท่วมมหาสมุทรเซ่นเดียวกัน ดังนั้น จึงเป็นหน้าที่ของเราที่จะด้องตระหนักรู้ในพระคุณของ ท่าน แล้วตอบแทนพระคุณท่าน ไม่ว่าจะเป็นแม่ผู้ให้กำเนิด หรือแม่ บุญธรรมที่เลี้ยงดูเรามาก็ตาม ลูกที่ทำให้แม่เจ็บซํ้านํ้าใจมีผลกรรมอย่างไร...? ลูกที่ทำให้แม่เจ็บซํ้านํ้าใจมีผลกรรมน่ากลัวมาก ล้าเราทำให้ ท่านเสียชีวิตนั่นคืออนันตริยกรรม ปิดสวรรค์ปิดนิพพานในซาตินั้นๆ แต่ล้ากรรมส่งผลให้ไปตกนรก พอพ้นกรรมจากนรกแล้วกลับตัวกลับ ใจได้ ก็ยังมีโอกาสทำความดี ขึ้นสวรรค์บรรลุธรรมเข้านิพพานได้ ปิด สวรรค์ตัดนิพพานเฉพาะในชาตินั้นๆ นม่ทิ้■รลกตั้งนต่ย้งน'บเบาะ มิทระคุณอขุ่างุใ■รุ 31 www.kalyanamitra.org

ถึงแม้ไม่ถึงขนาดทำให้แม่เสียชีวิต แต่เราดื้อกับท่าน ลงมือตบ ตีท่านไหได้รับบาดแผล หรือได้รับความลำบากทางกาย ก็ถือว่าเป็น กรรมที่หนักมาก ยกตัวอย่าง พระมหาโมคคัลลานะ ภพในอดีตเคยได้ภรรยาไม่ ดี ถูกภรรยายุแหย่ให้ฆ่าบุพการีตาบอดทั้งสองคนเสีย จึงได้พาบิดา มารดาขึ้นเกวียนเข้าไปในปา แล้วทุบตีบิดามารดาจนถึงแก'ความตาย โดยโยนบาปว่าเป็นการกระทำของพวกโจร ผลกรรมตามมาส่งผล แม้ กระทั่งพระมหาโมคคัลลานะเป็นพระอรห้นต'แล้วก็ยังหนีโม่พ้น ถูกโจร ทุบตาย เพราะฉะนั้น การทำไม่ดีกับบุพการีนั้นถือว่าเป็นกรรมหนัก มาก โครพลาดทำกรรมอย่างนี้จะได้รับผลกรรมที่น่ากลัวที่สุด บางคนบอกว่า ตั้งแต่เล็กจนโตทำให้แม่เจ็บขํ้านํ้าโจ ทำ ให้ท่าน ผิดหวังนั้าตาตกมานับครั้งไม่ล้วน แล้วจะทำอย่างไรต่อไปจากนี้ดี ก็ให้ เรายึดหลักว่า \"อดีตที่ผิดพลาดลืมให้หมด แต่บาปกรรมอกุศลใหม่ๆ ไม่ทำอีกอย่างเดีดขาด\" จากนี้ไปไม่ทำให้แม่เสียใจ ดูแลปรนนิบัติท่าน ให้ดีทุกอย่าง ให้ท่านมืแต่ความขื่นใจในตัวเรา 32 รัทนฟ้ ไม่ได้>3แค่โบปิยาย www.kalyanamitra.org

อีกวิธีการที่จะข่วยได้คือ ถ้าแม่ยังไม่มีศรัทธาในพระพทธ ศาสนา ไหเราหาวิธีการยักนำไหท่านมีศรัทธาในพระพุทธศาสนาให้ ได้ ท่าทุกวิถีทางอย่างสุดมีมีอและสุดสติปัญญาความสามารถ ให้ท่าน ได้ให้ทาน รัก'ษาคืล เจริญสมาธิภาวนาเป็นประจำสมรเสมอ เพราะสิ่ง นี้จะเป็น'บญกุศลติดด้วท่าน เป็นที่พึ่งของท่านยัามภพข้าม■ชาติ ถ้าท่า อย่างนี้ได้แล้ว ถีอว่าเราตอบแทนพระคุณท่านได้แล้ว นม่ท)ลทท)แท่ย้งนVIUา: มิทรรทผ0น่า)!ร 33 www.kalyanamitra.org

www.kalyanamitra.org

อย่ารำคาญ เวลาแม่ถามอะไรขํ้าๆ เพราะตอนเด็ก เราก็เคยถามซํ้าๆ แต่แม่ไม่เคยรำคาญสักครั้งเด็ยว www.kalyanamitra.org

QT1c|Q... ใน 'ต©บแทนคุใน 36 รักแฟั ไม่ใเร'รนคไนบิยาt www.kalyanamitra.org

2J ดงที่ได้กล่าวไปแล้วว่า วิธีการตอบแทนพระคุณ แม่ที่ดีที่สุดคือ ขักนำให้ท่านได้ให้ทาน รักษาคืล เจริญภาวนา และมีศรัทธาในพระพุทธศาสนาอย่างมั่นคงแน่นแฟัน สิ่งเหล่า นี้ถือว่าเป็นการตอบแทนพระคุณแม่ที่ดีที่สุด เพราะท่านได้มี โอกาสลงมือสร้างกุศลด้วยตนเอง เมื่อศรัทธาเกิดขึ้นแล้วเป็น \"อริยทรัพย์\" คือ เป็น ยอดทรัพย์ที่จะนำท่านไปเกิดในภพภูมีที่ดี ในภพซาติต่อไปจะ มีโอกาสได้เกิดในยุคที่มีพระพุทธศาสนา ได้สร้างบุญกุศลอย่าง ต่อเนื่อง รทึ๋สุด โนกา'รตอนนทนๆฌ 37 www.kalyanamitra.org

ส่วนการบวชก็ถือว่าเป็นการตอบแทนพระคุณแม่ที่ดีมากทาง หนึ่ง เพราะร่างกายเลือดเนื้อของเราทั้งหมดได้มาจากท่าน เมื่อเราบวช แม่ก็จะได้บุญกับเราด้วย ผู้บวชได้บุญ 64 กัปป็ พ่อแม่ได้บุญ 32 กัปป็ ถือเป็นครึ่งหนึ่ง ชองผู้บวช เพราะถือว่าชีวิตของเราได้มาจากท่าน เมื่อเราใช้ร่างกาย ท่าความดี เราก็เหมือนกับเป็นเนื้อนาบุญให้กับท่านด้วย แม่ก็จะได้บุญ กับเราไปด้วยนั่นเอง กรณีที่เราไม่มืเวลาปรนนิบัติดูแลแม่ แต่เราส่งปีจจัยไปให้ท่าน ก็ถือว่าเป็นการตอบแทนท่านอีกวิธีหนึ่ง เพราะในสังคมนิจจุบัน บาง ครอบครัวแม่ลูกไม่ได้พักอาศัยบัานเดียวกัน ลูกอยู่กรุงเทพฯ แม่อยู่ 38 รักนฟั ไม่ไค้มินคไนนิยาย www.kalyanamitra.org

ต่างจังหวัด หรือบางครอบครัวลูกอยู่ต่างประเทศ แม่อยู่เมืองไทยก็มี เมื่อครั้งอาตมภาพอยู่ที่ญี่ปุน มีโอกาสได้เห็นคนไทยจำนวนไม่ น้อยที่อาศัยอยู่ที่นี่ ติดภารกิจไม่สามารถกลับเมืองไทยไปเยี่ยมแม่ได้ เขาก็ส่งเงินไปให้ท่านทุกเดือน แล้วญาติพี่น้องที่พอจะมืเวลาก็ผลัดกัน ไปดแลท่าน อย่างนี้ถือว่าเป็นการทำหน้าที่ลกที่ดืวิธีหนึ่ง ถ้าลูกบาป แม่ต้องรับบาปนั้นด้วยหรือไม่...? ยกตัวอย่าง ถ้าลูกทำความดื เซ่น บวซ แม่ก็ได้บุญนั้นด้วย แต่ ถ้าลูกไปทำบาปฆ่าคน แล้วแม่ต้องรับผลบาปนั้นด้วยหรือไม่ ต้องบอก ว่าในกรณีนี้ไม่เกี่ยวกัน ถ้าลูกทำความดี แม่จะได้ผลบุญนั้นด้วย แต่ถ้าลูกทำบาป แม่ จะไม่ได้รับบาปนั้นที่ลูกก่อ ถามว่าทำไมถืงเป็นคนละกรณีกัน อธิบาย ได้ว่า เหมือนกับเราลงทุนกับบริษัทหนึ่ง ถ้าลงทุนไปแล้วบริษัทนั้นมื กำ ไร เราย่อมได้เงินปันผล แต่ถ้าบริษัทนั้นบริหารไม่ดีจนล้มละลาย ก็ ทีทสุfl โนกาใดอบแทนคุณ 39 www.kalyanamitra.org

สูญแค่เงินที่เราลงทุนไป และไม่ได้ผลตอบแทนกลับคืนมาเท่านั้น แต่ ผู้ถือหุ้นไม่ด้องตามใช้หนี้ให้บริษัทด้วยนั่นเอง ถ้าลูกทำความชั่ว ผลบาปตกอยู่ที่ตัวลูกไม่ส่งผลถึงแม่ แต่ถ้า ลูกทำความดี ผลบุญนั้นจะส่งถึงแม่ด้วย แต่จะมีผลกระทบทางอ้อมคือ เมื่อลูกทำไม่ดีแม่ก็ทุกข์ใจ กลุ้มใจ จิตใจที่เศร้าหมองนั่นเองที่จะส่งให้ บาปอกุศลเกิดขึ้น หรือบางทีแม่ไปมีส่วนพัวพันกับการทำบาปของลูก ด้วย แต่ผลบาปที่จะส่งผลถึงแม่โดยตรงนั้นไม่มีถือว่าขาดตอนกันไป 40 รกนฟ้ ไม่ได้มีนก่ในฃิขาย www.kalyanamitra.org

www.kalyanamitra.org

42 www.kalyanamitra.org

แม่...อาจไมไข่แม่ทดีทสุด รกลุกมากฑั๋สุถ 43 www.kalyanamitra.org

จปว4นี้^.. คุณแม่aาโลค์ fnuif ไม่ไเโมนท่โนนยาย www.kalyanamitra.org

หน้าที่ของแม่หี่มีต่อลูก 5 ประการ หน้าที่ของแม่ที่มีต่อลูกในทางพระพุทธศาสนา พระ สัมมาส้มพุทธเจ้าทรงตรัสไว้ 5 ประการ คือ อย่างu3...f]njuuu->ใลท 4S www.kalyanamitra.org

ห้ามลูกจากความชั่ว การห้ามลูกจากความชั่วถือว่าเป็นหน้าที่ของแม่ ที่ต้องกีดกัน ไม่ให้ลูกตกไปในทางเสื่อม เซ่น ถ้าเห็นว่าลูกกำลังจะคบเพื่อนไม่ดี แม่ ต้องรีบตัดไฟแต่ต้นลม จะมัวอ้างว่าตนเองงานยุ่ง ไม่มีเวลาดูแลลูก เอาแต่ใช้เงินเลี้ยงลูก ลูกอยากไต้อะไรใช้เงินซื้อให้หมด แล้วจ้างคน ดูแลเลี้ยงลูกแทนเพราะแม่ไม่มีเวลา มาตรฐานของลูกจึงตกไปเป็น มาตรฐานของคนดูแล เพราะฉะนั้น ไม่ว่าแม่จะยุ่งเท่าไรก็ควรหาเวลา ให้ลูก ก่อนจะต้องมานั่งนํ้าตาตกในภายหลัง ปลูกฝืงลูกในทางที่ดี แม่ควรหาวิธีการให้ลูกผูกใจกับบัณฑิตหรีอบุคคลที่ควรบูชา เซ่น พาลูกไปวัดเพื่อให้ลูกไต้คุ้นเคยกับพระพทธศาสนา และพระภิกษุ สงฆ์ที่ปฏิบัติดีปฏิบัติชอบตั้งแต่ยังเล็กๆ ลูกจะไต้มีจิตใจเป็นบุญกุศล โดยแม่จะต้องทุ่มเทกีดกันสื่งต่างๆ ที่ไม่ดีใม่ให้มาถึงลูก และให้ลูก ดำ เนินชีวิตอย่บนทางที่ดีงาม รักแสั ไน'ไค้มินค่ในนิยาข www.kalyanamitra.org

ให้ได้รบการสิกษาเล่าเรึยน ในปัจจุบัน ครอ'นครัวที่มีฐานะดีมักจะยอมจ่ายค่าเล่าเรียน ราคาแพงๆ ขอเพียงให้ลูกได้รั•ขการศึกษาที่ดีที่สุด แม่ยอมทุ่มสุดกำลัง เท่าที่จะทำได้ แต่ครอบครัวใดไม่รวยก็ไม่ต้องกังวล เพราะยังมืตัวอย่าง ช้างเผือกมากมายให้เราเ■ก็น เด็กที่เรียนโรงเรียนวัดต่างจังหวัดแล้ว เติบโตมาได้ดีก็มืมาก ขอเพียงปลูกผืงเขาให้เว้นจากความขั่วแล้วรักดี เพียงเท่านี้ลูกๆ ก็จะมีวิรียะอุตสาหะ แล้วประสบความสำเร็จได\"ในที่สุด 23 ^ อย่า คุณนม'บ่าใan www.kalyanamitra.org

ถีงแมัว'าเราจะอยู่ต่างจังหวัด ไม่รํ่ารวย ลูกต้องเรียนโรงเรียน ที่ไม่มีซื่อเสียงโด่งดัง แต่ลูกเราก็มีโอกาสประสบความสำเร็จในซีวิตไต้ เซ่นเดียวกัน ขอเพียงแม่ให้ความสำคัญกับการศึกษาเล่าเรียนของลูก ไม่เพีกเฉยต่อการศึกษาศึลปวิทยาการต่างๆ ของลูก ไม่โซ่พอลูกเรียน จบประถมศึกษา แล้วไม่ล่งเสียให้เขาไต้เรียนต่อ ให้เขาออกมาทำงาน เลยอย่างนี้ไม่ถูกต้อง แต่แม่ควรล่งเสริมให้ลูกไต้รับการศึกษาอย่างเต็ม ที่ เท่าที่เราจะให้ไต้ ให้ลูกได้แต่งงานกับคนดี การสนับสนุนให้ลูกไต้แต่งงานกับคนดีนั้นไม่ไต้หมายความว่า แม่ต้องจับลูกคลุมลุงซนหาเจัาบ่าวเจ้าสาวให้ ในยุคนี้เราคงไม่ต้องทำ ถึงขนาดนั้น แต่ให้แม่เป็นที่ปรีกษาของลูก ล้าแม่ให้ความรักความ อบอุ่นจนกระทั่งลูกไวัวางใจ พอลูกไปคบหาขอบพอกับใครเขาจะไม่ ปิดบังเรา แม่จีงมีโอกาสไต้รับรู้ แล้วไม่นานเราจะเริ่มดูออกว่าคนนี้ดี หรีอไม่ ล้าไต้แต่งงานกันแล้วอนาคตลูกเราจะเป็นอย่างไร 48 รักนฟ้ ไม่!กัมีแกไนนิยาย www.kalyanamitra.org

ผู้ใหญ่ผ่านโลกมามากกว่า มองอะไรๆ ได้ซัดเจนกว่าคนที่ กำ ลังตามืดบอดเพราะความรัก ซึ่งบางทีมองเห็นแต่ซัอดี ข้อเสียเขา กลับมองไม่ออก จนสุดท้ายด้องมานั่งนํ้าตาตกใน แต่ถ้ามืผู้ใหญ่เป็น ที่ปรึกษาใท้ก็ย่อมจะดีกว่า หัวใจสำคัญคือ แม่ควรใท้ความรักความอบอุ่นเพียงพอจน ลูกไว้วางใจ และเชื่อฟังแม่มากกว่าเซึ่อแฟน นํ้าหนักของแม่ในใจลูก มีมากกว่าเพื่อนซายเพื่อนหญิงของเขา ถ้าเป็นอย่างนี้แล้วเราสามารถ บอกทิศทางที่ถูกต้องให้แก'ลูกได้ ที่สำ คัญแม่ต้องรู้จักผ่อนสั้นผ่อนยาวไม่หักหาญนํ้าใจลูกว่าคน นั้นคนนี้ไม่ดีให้เลิกคบ อย่างนี้ลูกจะทำใจไม่ได้ แต่แม่ควรค่อยๆ แนะนำลูก ไม่หักด้ามพร้าด้วยเข่า สุดท้ายถ้าลูกเชื่อฟังแม่มากกว่าเชื่อ เพื่อนหญิงหรือเพื่อนขายของเขาที่เพื่งคบหากัน แม่ก็จะสามารถแนะนำ ลูกได้ประสบผลสำเร็จ หลายครอบครัวมีแม่ที่ให้ความรักและเอาใจใส่ลูกจนลูกเชื่อ ฟัง แต่แม่ไม่ได้ไปกำกับบังคับบัญชาลูกทุกๆ เรื่อง ให้ลูกมีโอกาสได้ ตัดสินใจด้วยตนเอง โดยอาศัยความรักความผูกพันที่มี สุดท้ายลูกๆ จะ อย่างนจิ...คุณแม่น่าใลค์ 49 www.kalyanamitra.org