ม.3ใบความรู้การวิเคราะห์ - วิจารณ์

ความรู้เพิม่ เตมิ เรื่อง การวิเคราะห์ วจิ ารณ์ วชิ า ภาษาไทย ช้นั มธั ยมศกึ ษาปีที่ ๓ โรงเรยี นประสารวิทยา อาเภอสคี วิ้ จงั หวดั นครราชสมี า

การอ่านเพื่อการวิเคราะหว์ ิจารณ์ เปน็ การอ่านเพอ่ื แยกแยะขอ้ ความท่ีอา่ นอยา่ งถ่ถี ้วน เพอ่ื ให้ทราบถงึ โครงสร้าง องค์ประกอบ หลกั การและเหตุผลของเรอื่ ง จนสรปุ ไดว้ า่ แตล่ ะ สว่ นเป็นอยา่ งไร สมั พันธก์ ันอยา่ งไร เหมอื นหรือแตกตา่ งกันอยา่ งไร เพ่อื ให้ เหน็ ความสมั พันธข์ ององค์ประกอบตา่ ง ๆ การวเิ คราะห์ เป็นการหาคาตอบวา่ ขอ้ ความ บทความ ท่อี า่ นนน้ั ให้ความรเู้ รอ่ื ง อะไรบ้าง ขอ้ เขยี นแสดงความคดิ เห็นและความรู้สกึ อยา่ งไร ซ่ึงจะช่วยให้ เหน็ ภาพรวมและรายละเอียดของเรอ่ื งท่อี ่าน ชว่ ยให้เขา้ ใจเรือ่ งนนั้ ได้อยา่ ง แท้จริง รวมทงั้ ชว่ ยพัฒนาสตปิ ญั ญา การวจิ ารณ์ พจนานกุ รมฉบับราชบณั ฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒ ให้ความหมายไว้สอง ความหมาย คอื ความหมายที่ ๑ เปน็ การให้คาตดั สนิ สง่ิ ท่ีเปน็ ศิลปกรรมหรือวรรณกรรมโดยผมู้ คี วามรู้ เชอื่ ถอื ไดว้ ่ามคี วามงาม ความไพเราะเพยี งใดหรอื มขี อ้ ขาดตกบกพร่อง อยา่ งไรบ้าง เช่น วจิ ารณ์วา่ หนงั สือเลม่ น้ีสะทอ้ นปญั หาสงั คมในปจั จบุ ันได้ดี มาก สมควรไดร้ บั รางวลั

ความหมายท่ี ๒ เปน็ การติชมในความหมายโดยทวั่ ไป มกั ใช้คาว่า วพิ ากษ์วิจารณ์ เช่น ผ้ชู มมกั วิพากษว์ จิ ารณว์ ่า ภาพยนตร์เรอื่ งนี้ ดาเนนิ เรอื่ งช้าทาใหผ้ ชู้ มเบอ่ื เปน็ ตน้ ทฤษฎีหมวก ๖ ใบ ดร. เอด็ เวริ ด์ เดอ โบ โน (Dr. Edward de Bono) ศาสตราจารย์ ดา้ นการคิดชาวอติ าลี ไดศ้ กึ ษาและคิดค้นวธิ คี ดิ (Thinking Method) เพอ่ื ชว่ ยใหม้ นุษยม์ กี ารคดิ ทีม่ ีประสทิ ธภิ าพ สร้างสรรคแ์ ละครอบคลมุ รอบดา้ น ยิ่งขน้ึ เขาเสนอวธิ คี ิดแบบ \"Six Thinking Hats\" หรือการคดิ แบบหมวก หกใบ \"Six Thinking Hats\" หรอื การคดิ แบบหมวกหกใบ เป็นวิธคี ิดทมี่ ี มมุ มองแบบ \"รอบด้าน\" คอื เน้นการคิดทีค่ รอบคลมุ เพอื่ ไม่ให้เกิดการตก หล่นในเร่อื งใดเรื่องหนึง่ เปน็ การจดั ระเบียบการคิด ทาให้การคดิ มี ประสิทธิภาพมากข้นึ โดยใช้หมวก ๖ ใบ เปน็ ตวั นาเสนอทางเลือกที่เป็นไป ไดต้ ามมุมมองตา่ ง ๆ ของปญั หา โดยหมวกแต่ละใบจะแทนพลังของการคิด จะมุ่งเนน้ ไปในทศิ ทางใดทศิ ทางหนง่ึ เปน็ การเฉพาะ ซ่ึงจะทาให้ความเหน็ และความคดิ สามารถแสดงออกไดอ้ ยา่ งอิสระ มีความครอบคลุม ลดความ ขดั แย้งท่ไี ม่จาเป็น และยงั สามารถดงึ เอาศกั ยภาพของแต่ละคนมาใช้ไดอ้ ยา่ ง เหมาะสมอกี ด้วย

ซงึ่ การดาเนนิ ระบบการคิดแบบหมวกหกใบนั้น ผใู้ ชค้ วามคดิ จะต้อง สมมตุ ติ วั เองว่ากาลังสวมหมวกทลี ะใบ ซึง่ หมวกแตล่ ะใบนัน้ จะแทนมมุ มอง ความคดิ ทีแ่ ตกตา่ งกนั ซึง่ เมื่อสมมตุ ิตัวเองสวมหมวกทงั้ ๖ ใบแลว้ จะทาให้ เรือ่ งทกี่ าลงั พจิ ารณาได้ขอ้ สรปุ ทีเ่ หมาะสมและครอบคลุม โดยหมวกทั้ง ๖ ใบน้ัน ประกอบด้วย White Hat หมวกสขี าว หมายถงึ ขอ้ เท็จจริงท่เี ป็นกลาง การให้ขอ้ มูลพ้นื ฐาน เก่ยี วกับผลการศึกษาวจิ ัยหรอื ตัวเลขตา่ ง ๆ การที่ผคู้ ดิ สวมหมวกสขี าวนนั่ หมายความวา่ ผคู้ ดิ กาลงั ต้องการข้อมูลท่ีเปน็ ขอ้ เท็จจรงิ และเป็นกลางโดย ปราศจากความรู้สกึ ทศั นคติและความคิดเห็นตา่ ง ๆ ของผรู้ ว่ มประชุม

Red Hat หมวกสแี ดง หมายถงึ การแสดงออกตามอารมณแ์ ละความรู้สกึ รวม ไปถึงสญั ชาตญาณและลางสังหรณต์ า่ ง ๆ เมื่อผู้คดิ สวมหมวกสีนี้ จะเปน็ การกาหนดใหผ้ คู้ ดิ สามารถแสดงความรสู้ กึ กบั เรอ่ื งดงั กล่าว วา่ ชอบหรือไม่ ชอบ ดีหรือไม่ดี โดยไม่ตอ้ งคานึงถงึ เหตผุ ลตา่ ง ๆ

Black Hat หมวกสดี า หมายถงึ ความคดิ เชงิ ลบ การปฏิเสธ เปน็ การบอกถงึ สิ่งที่ไม่ เหมาะสม ส่งิ ที่ไมค่ วรปฏบิ ัติ จุดดอ้ ย อุปสรรคและข้อจากัดต่าง ๆ โดยมีเหตุผล ประกอบ ซ่ึงเม่ือผคู้ ิดใส่หมวกสีดานั่นหมายความวา่ ผู้คดิ จาเปน็ ต้องช้วี า่ ส่ิงใดผิด สง่ิ ใดไมส่ อดคล้องและส่งิ ใดใช้ไมไ่ ด้ เพื่อช่วยให้การปฏิบตั ติ ามแนวคิดไม่เกดิ ความ สญู เปล่าหรอื สูญเสียโดยไมจ่ าเป็น

Yellow Hat หมวกสเี หลือง หมายถึง เปน็ ตวั แทนของการมองโลกในแงด่ ี การคิดถึง จดุ เด่น โอกาส ส่ิงที่เป็นประโยชน์ ในเชงิ บวก ทผ่ี สมผสานความสงสยั ใคร่รู้ ความสุข และความตอ้ งการทจี่ ะทาสง่ิ ตา่ ง ๆ ใหเ้ กิดขน้ึ อย่างมีความหวัง เมอื่ กาหนดใหผ้ คู้ ิดสวมหมวกสีนี้ นน่ั หมายความว่าผคู้ ิดตอ้ งการขอ้ มลู ที่เปน็ ความหวงั ในแงด่ ี ท่เี ป็นจุดเด่นและโอกาสทส่ี ามารถนามาพัฒนาได้

Green Hat หมวกสเี ขยี ว หมายถงึ เปน็ ตัวแทนของความเจรญิ งอกงาม ความคดิ รเิ รมิ่ ใหม่ ๆ ความคิดสร้างสรรค์ การคิดนอกกรอบ โดยใชป้ ระสบการณข์ อง ตัวเอง การสวมใส่หมวกสเี ขยี วของผคู้ ดิ คือ การทีผ่ ู้คดิ ดาเนนิ ความคดิ ตอ่ เรอื่ งราวตา่ ง ๆ โดยใชค้ วามคิดสร้างสรรคแ์ ละความคดิ รเิ รม่ิ ใหม่ ๆ เพ่ือ นามาสู่การเปลี่ยนแปลงไปในทางทด่ี ขี ึ้น

Blue Hat หมวกสนี ้าเงนิ หมายถึง การควบคุมและการบรหิ ารกระบวนการคดิ ต่าง ๆ เพือ่ ใหเ้ กิดความชัดเจนในเรอ่ื งของความคดิ รวบยอด ขอ้ สรปุ การยตุ ิ ขอ้ ขัดแยง้ การมองเห็นภาพและการดาเนินการที่มขี นั้ ตอนเปน็ ระบบ เมอ่ื ผู้ คดิ ใช้หมวกน้าเงนิ นน่ั หมายความว่า ถึงเวลาแลว้ ทจี่ ะต้องพิจารณาเรอื่ งน้ี อย่างเป็นระบบระเบยี บ เพ่ือหาขอ้ สรุปทช่ี ดั เจน หมวกสีนา้ เงนิ จึงมบี ทบาท ของหวั หน้า ทาหนา้ ทีค่ วบคุมบทบาทของสมาชิก ควบคมุ การดาเนินการ ประชมุ การอภิปราย รวมถงึ ควบคมุ การใช้กระบวนการคดิ การสรปุ ผล เพื่อใหบ้ รรลุเปา้ หมายทตี่ ้องการ

ประโยชน์ของทฤษฎีหมวก ๖ ใบ ทฤษฎหี มวก ๖ ใบน้ี ไดม้ กี ารนาไปประยุกต์ในองค์กรเอกชนกนั อยา่ ง มากมาย เพราะเปน็ แนวคดิ ทชี่ ว่ ยลดเวลาการประชุมตามปกตลิ งไปไดห้ ลาย เปอร์เซน็ ตเ์ ลยทีเดยี ว ซง่ึ ประโยชน์ของการนาทฤษฎหี มวก ๖ ใบมา ประยกุ ต์ใช้ มดี งั น้ี ๑. ช่วยให้ทกุ คนโฟกสั เรอื่ งราวแตล่ ะเรือ่ งไปในทศิ ทางเดยี วกันซ่งึ จะชว่ ยเพิ่ม พลังความคิดมากย่งิ ขน้ึ ๒. ลดเวลาท่ใี ชใ้ นการประชมุ รว่ มกนั เน่อื งจากทกุ คนคดิ ไปในทิศทาง เดยี วกัน จงึ ไม่เสยี เวลาไปกับการโตเ้ ถยี งต่าง ๆ ท่หี าจดุ จบไดย้ าก ๓. ลดอตั รา ซ่ึงทกี่ อ่ ใหเ้ กิดความขดั แยง้ ระหว่างผรู้ ว่ มประชมุ ดว้ ยกัน ๔. ทาใหม้ เี วลาสาหรับการคิดหาทางแกไ้ ขหรือพฒั นาอย่างสรา้ งสรรค์ ๕. ชว่ ยให้ผู้ท่นี าทฤษฎีนไ้ี ปประยกุ ต์ใช้ มกี ระบวนการคิดที่แยบยลมากขน้ึ

ต้ังใจเรียนนะคะ