Important Announcement
PubHTML5 Scheduled Server Maintenance on (GMT) Sunday, June 26th, 2:00 am - 8:00 am.
PubHTML5 site will be inoperative during the times indicated!

Home Explore โครงการพัฒนาเกษตรที่สูง1

โครงการพัฒนาเกษตรที่สูง1

Published by tunyalukpanyata, 2017-11-20 11:30:54

Description: โครงการพัฒนาเกษตรที่สูง1

Search

Read the Text Version

โครงการพัฒนาเกษตรทส่ี ูงและโครงการศนู ยเ์ รยี นรู้การเกษตรนางสาว ชลธิชา โดยนางสาว ณฎั ฐณิชานางสาว ณัฐณิชา บญุ มี รหสั นสิ ิต 60660556นางสาว ณัฐธดิ า พหลทัพ รหสั นสิ ติ 60660617นางสาว ณัฐนรี นนั ติ รหัสนสิ ติ 60660655นางสาว ณัฐรดา ยทุ ธแสน รหัสนสิ ติ 60660662นางสาว ณัฐวรา พานชิ รุ่งโรจน์ รหัสนิสิต 60660686นาย ทวชิ นาครวฒั น์ รหสั นิสิต 60660747นาย ทกั ษิณ เพ่มิ พนู สินทรัพยร์ หัสนิสิต 60660754นางสาว ทตั พร อาพาศ รหัสนิสิต 60660815 แกว้ ปาน รหัสนสิ ิต 60660839 นาควงษ์ รหสั นสิ ติ 60660846รายงานฉบับนี้เปน็ ส่วนหนึ่งของรายวชิ าสารสนเทศศาสตรเ์ พื่อการศกึ ษาค้นคว้า รหสั วิชา 001221 คณะสหเวชศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร ภาคการศกึ ษาท่ี 1 ปกี ารศึกษา 2560

โครงการพัฒนาเกษตรท่ีสูงและโครงการศนู ยเ์ รยี นรู้การเกษตรนางสาว ชลธชิ า โดยนางสาว ณัฎฐณชิ านางสาว ณัฐณิชา บุญมี รหัสนสิ ติ 60660556นางสาว ณัฐธดิ า พหลทัพ รหัสนิสติ 60660617นางสาว ณัฐนรี นนั ติ รหัสนสิ ติ 60660655นางสาว ณัฐรดา ยทุ ธแสน รหัสนิสิต 60660662นางสาว ณัฐวรา พานชิ รุ่งโรจน์ รหสั นิสติ 60660686นาย ทวชิ นาครวฒั น์ รหสั นสิ ิต 60660747นาย ทกั ษณิ เพม่ิ พนู สินทรพั ยร์ หัสนิสติ 60660754นางสาว ทัตพร อาพาศ รหัสนสิ ิต 60660815 แกว้ ปาน รหสั นิสิต 60660839 นาควงษ์ รหสั นสิ ิต 60660846รายงานฉบบั นี้เปน็ ส่วนหนง่ึ ของรายวิชาสารสนเทศศาสตร์เพอ่ื การศกึ ษาค้นคว้า รหสั วชิ า 001221 คณะสหเวชศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร ภาคการศึกษาที่ 1 ปีการศกึ ษา 2560

ก คำนำ รายงานฉบับนีเ้ ป็นสว่ นหน่งึ ของรายวิชาสารสนเทศศาสตร์เพอ่ื การศึกษาค้นควา้ รหัสวิชา 001221คณะผ้จู ัดทาได้ทาโครงการพัฒนาเกษตรทีส่ งู หรือโครงการศนู ยเ์ รียนร้กู ารเกษตร มวี ตั ถุประสงคเ์ พื่อได้ศึกษาเกย่ี วกบั การพัฒนาและการสง่ เสริมการเกษตรบนท่สี งู ในประเทศไทย การพัฒนาเกษตรบนพ้นื ทสี่ ูงไดส้ ร้างรูปแบบการผลิตท่ีแปลกใหมส่ าหรับชุมชนชาติพนั ธุ์บนท่สี งู พรรณไมแ้ ละพืชพนั ธต์ุ ่างถนิ่ ได้ถูกนาเขา้ มาทดลองและได้ขยายการส่งเสริมเพื่อปลกู เป็นการค้า ทางคณะผู้จดั ทาหวงั วา่ รายงานฉบับน้จี ะให้ความรู้ และเป็นประโยชนแ์ ก่ผู้อา่ นทกุ ๆ ทา่ น หากมีข้อแนะนาหรอื มีข้อผดิ พลาดประการใด ผจู้ ัดทาขอนอ้ มรบั ไหวแ้ ละขออภัยมา ณ ท่นี ้ีด้วย คณะผจู้ ดั ทา พฤศจิกายน 2560

สำรบญั ขคานา หน้าสารบัญ กสารบัญรูปภาพ ขสารบญั ตาราง คบทคัดย่อ งกิตติกรรมประกาศ จบทที่ 1 บทนา ฉ 1 1.1ความเป็นมา 1.2 วัตถุประสงค์ 2-3 1.3 ผลทค่ี าดวา่ จะไดร้ บั 4-8บทที่ 2 เอกสารอ้างอิง 2.1 การเกษตรที่สงู 9 2.2 พืชทีเ่ หมาะสมสาหรับที่สูง 2.3โครงการหลวงกับการพฒั นาทสี่ ูง 10-11 2.4ความสาคัญของทส่ี งู 12 2.5สามเหลย่ี มยากจน 13 2.6ประโยชน์ทางเศรษฐกจิ ของการพฒั นาท่สี ูง 14บทท่ี 3 วธิ กี ารดาเนินงาน 15บทที่ 4 ผลการดาเนนิ งานบทที่ 5 สรปุ ผลการดาเนินงานและข้อเสนอแนะ 16-17เอกสารอา้ งองิ 18ประวตั ผิ ู้จดั ทา 19

คบทคัดยอ่ จากการศึกษาค้นคว้าเกี่ยวกบั โครงการพัฒนาเกษตรทสี่ งู และโครงการศูนยเ์ รียนรู้การเกษตร มีวตั ถปุ ระสงคเ์ พ่อื ได้ศกึ ษาเกยี่ วกบั การพัฒนาและการสง่ เสรมิ การเกษตรบนทส่ี ูงในประเทศไทย การพัฒนาเกษตรบนพืน้ ทส่ี งู ไดส้ รา้ งรูปแบบการผลติ ท่แี ปลกใหมส่ าหรับชมุ ชนชาติพนั ธบุ์ นทส่ี งู พรรณไม้และพชื พันธ์ตุ า่ งถน่ิ ได้ถูกนาเขา้ มาทดลองและไดข้ ยายการสง่ เสรมิ เพ่ือปลูกเปน็ การค้า ผลการศึกษาคน้ คว้าเกีย่ วกับโครงการพฒั นาเกษตรที่สงู และโครงการศูนย์เรียนร้กู ารเกษตร ปรากฏการศึกษา ดงั ต่อไปนี้ โครงการน้มี ีบคุ คลเป้าหมายในการสง่ เสรมิ การเกษตร คือ ชาวเขา ชว่ ยลดปัญหาการทาลายทรัพยากรธรรมชาติ คือ ปา่ ไม้ และต้นนา้ ลาธาร โดยโครงการหลวงได้รับพระมหากรุณาธิคณุ พระราชทานการสนับสนนุ จากพระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยู่หัว พระองคท์ ่านไดท้ รงโปรดพระราชทานทนุ ทรัพย์สว่ นพระองคร์ วมกับเงนิ ท่มี ีผู้ทูลเกล้าถวาย จดั ต้งั “โครงการหลวงพระบรมราชานเุ คราะห์ชาวเขา”ซ่ึงเปน็ โครงการส่วนพระองค์ขน้ึ เพอ่ื สง่ เสริมและชว่ ยเหลอื ใหช้ าวเขาไดท้ าการเพาะปลูกส่งิ ท่ีเป็นประโยชน์ โดยเฉพาะไมผ้ ลเมืองหนาวเพ่ือเปน็ รายได้ และทดแทนการปลูกฝ่ินที่มีอยเู่ ดมิ อนั จะช่วยสนับสนุนใหช้ าวเขาได้มีชีวติ ทดี่ ีข้นึ มีทอี ยู่เปน็ หลกัแหล่ง นาไปสู่การสนบั สนุนการรกั ษาปา่ รกั ษาต้นน้าลาธารให้ยง่ั ยนื และเป็นประโยชนต์ อ่ ไป

สำรบญั รูปภำพ งรูปภาพท่ี 1 ชาวเขาเผา่ มง้ นาดอกสแตติสและดอกคารเ์ นชนั หนา้รปู ภาพท่ี 2 ดอกไพรีทรัมรูปภาพที่ 3 แปลงไพรีทรัม 1รปู ภาพที่ 4 สตอรว์เบอร์ร่ี 1รปู ภาพท่ี 5ไร่ถว่ั แดงหลวง 2รูปภาพที่ 6 ตน้ พนั ธุ์กะหลา่ ปลีที่ใหเ้ มล็ดพันธุ์ 3รูปภาพที่ 7สวนท้อ 3รปู ภาพที่ 8 ลกั ษณะภูมิประเทศของทสี่ งู 4 5 6

สำรบัญตำรำง จตารางที่ 1 หนา้ 14

ฉกิตตกิ รรมประกำศ โครงงานนสี้ าเร็จลลุ ว่ งไปไดด้ ้วยความกรุณาจากอาจารยท์ ี่ปรึกษาโครงงาน ที่ได้ใหค้ วามรคู้ าเสนอแนะ แนวคดิ ตลอดจนแก้ไขขอ้ บกพร่องต่างๆ ด้วยความเอาใจใส่ทุกข้นั ตอนมาโดยตลอด จนโครงงานเล่มนเี้ สร็จสมบรู ณ์ ผู้ศกึ ษาจงึ ขอบพระคณุ เปน็ อยา่ งสูง ขอขอบคุณมหาวทิ ยาลัยนเรศวร ท่ีได้สง่ เสรมิ อนเุ คราะห์สถานทแ่ี ละพฒั นาแหล่งเรียนรใู้ นมหาวทิ ยาลยั เอื้อตอ่ การคน้ ควา้ เป็นอยา่ งมาก ขอขอบคุณผจู้ ดั ทาทุกท่านทีช่ ่วยใหค้ าแนะนา เสนอข้อคิดเหน็ และแก้ไขปัญหาและอุปสรรคตา่ งๆ สดุ ทา้ ยนี้ขอขอบคุณพระคณุ ครอบครวั คณะผจู้ ดั ทา ทอ่ี ยูเ่ บ้ืองหลงั ในความสาเรจ็ ไดใ้ ห้ความช่วยเหลอื และให้กาลงั ใจตลอดมา คณะผจู้ ดั ทา

บทท่ี 1 บทนำความเป็นมา การสง่ เสรมิ การเกษตรบนพืน้ ท่สี งู เริ่มดาเนินการเพื่อสนองพระราชดารใิ นการพฒั นาอาชีพให้กบัราษฎรชาวไทยภเู ขา โดยมีโครงการหลวงเปน็ หน่วยงานรับผดิ ชอบหลกั เม่ือปี พ.ศ. 2512 เน่อื งจากปัญหาชนกลมุ่ นอ้ ย หรือเรยี กอีกอย่างหนง่ึ วา่ “ชาวไทยภเู ขา” มีถ่นิ ที่อยู่อาศยั ทางภาคเหนือตอนบนของประเทศและมลี ักษณะการดารงชพี เช่น การทาไรเ่ ลื่อนลอย ปลูกพชื เสพตดิ การบุกรุกทาลายพ้ืนทป่ี า่ มีท่ีอยู่อาศยั ไม่เปน็ หลักแหล่ง มลี ักษณะการดารงชวี ิตสบื ทอดกนั มาจากบรรพบุรษุ สภาพปญั หาขาดความรู้ดา้ นวิชาการเกษตร ปญั หายาเสพติด ปัญหาการเส่อื มโทรมของสภาพดิน ปัญหาต้นน้าลาธาร ตลอดจนทรพั ยากรธรรมชาติบนพื้นที่สูง โดยจดั ตงั้ ศูนยส์ ่งเสรมิ และพัฒนาอาชพี การเกษตร จงั หวดั เชียงราย (เกษตรที่สูง) สาขาแมป่ ูนหลวงอาเภอเวียงปา่ เป้า จังหวัดเชียงราย ในปี พ.ศ.2526 จัดตงั้ ศูนย์สง่ เสริมและพัฒนาอาชพี การเกษตรจังหวดั เชยี งราย (เกษตรที่สงู ) สาขาหว้ ยน้าขุ่น อาเภอแมส่ รวย จงั หวัดเชียงราย ในปี พ.ศ.2531 จดั ต้งั ศูนย์ส่งเสรมิ และพัฒนาอาชีพการเกษตร จังหวัดเชยี งราย (เกษตรที่สงู ) สาขาดอยตงุ อาเภอแม่ฟา้ หลวง จงั หวัดเชยี งราย เพอ่ื สนับสนนุ โครงการพัฒนาดอยตุง ในปี พ.ศ.2535 จดั ตัง้ ศนู ยส์ ่งเสรมิ และพัฒนาอาชีพการเกษตรจงั หวัดเชยี งราย (เกษตรท่ีสูง) สาขาดอยผาหมน่ ในโครงการพฒั นาพื้นท่ีเพื่อความม่ันคงดอยยาว ดอยผาหมน่– ผาจิ ตาบลตบั เต่า อาเภอเทิง จังหวดั เชียงราย และ พ.ศ. 2536 จัดตงั้ ศูนย์ส่งเสริมและพัฒนาอาชีพการเกษตร จังหวดั เชียงราย (เกษตรทส่ี ูง) สาขาหัวแม่คา ในโครงการพัฒนาพนื้ ท่ีเพ่ือความม่ันคงแม่ฟา้ หลวง –แมจ่ ัน ตาบลแม่สลองใน อาเภอแมฟ่ ้าหลวง จงั หวดั เชียงรายวัตถุประสงค์ เพอื่ ไดศ้ ึกษาเก่ียวกบั การพัฒนาและการส่งเสริมการเกษตรบนที่สูงในประเทศไทยผลที่คำดวำ่ จะไดร้ ับ หวงั ว่าจะไดร้ บั การรักษาสมดุลของธรรมชาติในพ้นื ท่ี หวงั ว่าจะได้รับความรจู้ ากโครงการพัฒนาเกษตรทส่ี งู

2 บทท่ี 2 เอกสำรอำ้ งองิกำรเกษตรท่สี งู \"ทีส่ ูง\" ของประเทศไทยมลี กั ษณะเป็นเอกลักษณ์อยู่หลายประการ เน่อื งมาจากระดับความสูง ละติจดูลกั ษณะภมู ิประเทศ และปัจจยั ทเ่ี กี่ยวขอ้ งอ่ืนๆ เชน่ เสน้ ทางคมนาคม แหล่งนา้ ความอดุ มสมบูรณ์ของดินและลักษณะอากาศเฉพาะแห่งเปน็ ต้น นบั ว่าเปน็ ทรัพยากรทสี่ าคญั อย่างหนึง่ ของประเทศ ในแงข่ องการเกษตรน้นั ส่งิ ตา่ งๆเหล่าน้สี มควรท่ีจะนามาพจิ ารณาใชใ้ ห้เกิดประโยชน์ใหเ้ ตม็ ท่ี รปู ภาพที่ 1 ชาวเขาเผา่ ม้งนาดอกสแตตสิ และดอกคาร์เนชันข้อแนะนำในกำรทำกำรเกษตรบนที่สูง การปลูกพืช ในทซ่ี ง่ึ เปน็ ภเู ขา และหบุ เขานี้ ควรจะคานงึ ถึงแหล่งต้นน้าลาธารเปน็ อย่างมากควรรักษา และทานุบารุงป่าต้นนา้ ไวใ้ หด้ ี และในกรณีทปี่ า่ ต้นนา้ ถูกทาลายไปแลว้ ก็จะต้องรีบปลกู ปา่ ขน้ึ มาทดแทนให้เรว็ ทสี่ ดุ เพื่อจะทาใหต้ น้ น้าลาธารฟืน้ ตัวข้นึ มาใหม่ และจะสามารถอาศัยใช้นา้ ไดใ้ นอนาคต ในทลี่ าดชันมากๆ และทดี่ นิ ไมด่ ี ควรพจิ ารณาปลูกไม้ปา่ หรอื ไมผ้ ลบางชนิดทท่ี นทาน เช่น บว๊ ยส่วนในที่ซง่ึ มคี วามลาดชนั ปานกลาง ถึงลาดชนั น้อย กจ็ ะเหมาะสาหรับไมผ้ ล และพืชอายสุ ้ันตา่ งๆ เช่นผกั ไมด้ อก ไมป้ ระดับ พืช ไร่ ตลอดจนพืชสมนุ ไพร

3 รูปภาพที่ 2 ดอกไพรีทรมั เน่อื งจากท่ีสูงเปน็ แหล่งตน้ น้าลาธาร ดงั นน้ั การทาการเกษตรบนท่ีสงู จงึ ควรทาด้วยความระมัดระวังเปน็ พิเศษ การใช้สารเคมีตา่ งๆ เช่น ยาฆา่ แมลง ปุย๋ เคมี และยากาจัดวัชพืชนน้ั อาจจะปะปนลงไปในลาหว้ ยลาธารต่างๆ ไดโ้ ดยง่าย และสารบางชนดิ ก็อาจเป็นอนั ตรายตอ่ ส่ิงมชี วี ติ ต่างๆ ที่อาศัยอยู่ในน้า ซึ่งจะไหลลงมาสู่พ้ืนทตี่ า่ และลงส่แู มน่ ้าในท่ีสุด ทาให้เกิดปญั หาตามมาอีกมาก การใหน้ ้าแก่พชื ทป่ี ลูกบนทีส่ งู ก็ควรทาอยา่ ง ประหยัดและมีการควบคมุ เพราะถา้ ใช้น้ามากเกนิ ไปจนไมม่ เี หลือใหไ้ หลลงไปสพู่ ื้นที่ต่าแลว้ เกษตรกรในพน้ื ทต่ี า่ กจ็ ะเกดิ ปัญหาขึน้ การควบคุมการใช้นา้ บนที่สูงนี้จะเกี่ยวข้องกบั การเลือกพชื ท่ีจะปลูกและวิธีการใหน้ ้า ตลอดจน การใชว้ ธิ กี ารต่างๆ ในการเพาะปลกู ที่จะทาให้สามารถสงวน น้าในดินไว้ได้เปน็ เวลานาน เนอื่ งจากพ้ืนทสี่ งู มกั จะเปน็ พื้นท่ลี าดชัน การทาการเกษตรทสี่ ูงจึงอาจก่อใหเ้ กดิ การพังทลายของดนิ ได้โดยงา่ ย ถา้ ขาดความเข้าใจ หรือขาดความระมัดระวงั แล้ว หน้าดินกจ็ ะถูกน้าพัดพาไป จนเหลือแต่ดินดานซ่ึงจะทาใหเ้ กิดปัญหาในการปลกู พืช และในทสี่ ดุ ก็จะต้องทิ้งให้รกรา้ ง กลายเป็นทุ่งหญ้าทีไ่ ม่มีประโยชน์หรือเป็นภเู ขาหัวโล้น การเตรยี มดินแบบขั้นบนั ไดเพื่อใช้ปลูกพืช จงึ มคี วามสาคญั ในที่ลาดชัน โดยเฉพาะอยา่ งย่ิงสาหรับ พชื อายุสั้นซึ่งจะตอ้ งปลกู หลายครัง้ ในแตล่ ะปี และตอ้ งการการไถพรวนอยเู่ สมอ เรื่องสาคัญอกี เรื่องหนึ่งก็คือ การรกั ษาสมดลุ ของธรรมชาติ เมือ่ เปรยี บเทยี บกับพื้นทีต่ ่าแล้วการทาการเกษตรบนทส่ี งู นับว่า ยงั ใหม่มาก ดังน้ันทีส่ ูง จึงยังคงมีลกั ษณะเปน็ ธรรมชาตอิ ยู่ไม่น้อยและควรพยายามรักษาสมดุลของธรรมชาติไว้ ตวั อย่างหนึง่ ในเรอ่ื งนี้ก็คือ การใช้ยาฆ่าแมลงในการเพาะปลูกพชืถา้ ใช้โดยขาดความรู้ทางวชิ าการแล้ว กจ็ ะทาให้แมลงทเี่ ป็นประโยชน์ ตลอดจนตวั ห้า และตัวเบยี นของแมลงท่ีเป็นศตั รตู ้องสญู สิ้นไป และในทสี่ ุด กจ็ ะต้องใชย้ าฆ่าแมลงมากข้นึ ทุกที เปน็ ผลให้เกิดความเสียหายทั้งในเชงิ ธุรกจิ และนเิ วศวิทยาเปน็ อย่างมาก

4 รปู ภาพที่ 3 แปลงไพรีทรมัพืชทเี่ หมาะสมสาหรบั ทีส่ ูงลกั ษณะพิเศษของอากาศบนท่สี งู นี้ ทาใหส้ ามารถปลกู พชื ทช่ี อบอากาศหนาวไดเ้ ป็นอย่างดีไมว่ า่ จะเป็นตน้ ไม้ทีเ่ ป็นประโยชน์ ในด้านป่าไม้ ไมผ้ ล พืช ผกั ไม้ดอก ไม้ประดับ หรอื พืชไร่ พชื ทเ่ี ราไม่เคยปลูกได้มาก่อน กส็ ามารถปลกู ได้เปน็ การคา้ เชน่ แอปเปิล สาลี่ ทอ้ พลบั พลัม บว๊ ย กาแฟอะราบิกา กีวีราสปเ์ บอรร์ ี มะเดื่อฝรงั่ ลินิน ไพรีทรัม ถ่วั แดงหลวง เห็ดหอม อะเซเลีย แอลสโตรมีเรีย เปน็ ต้น สว่ นพชื บาง ชนิดก็สามารถปลูกไดด้ ียิง่ ข้นึ บนท่ีสูง เช่น สตรอวเ์ บอร์รี องนุ่ ขา้ วสาลี ผักกาดหอมหอ่ เซเลอรี เอน็ ไดฟ์ กะหล่าปลีแดง โกโบ มนั ฝร่ัง ปวยเหล็ง คารเ์ นชัน แกลดโิ อลสั กหุ ลาบ เบญจมาศ เยอร์บรี า สแตติส เปน็ ต้น มพี ชื หลายชนิดทสี่ ามารถปลูกไดต้ ลอดปบี นทีส่ ูง เชน่ ผักต่างๆ มันฝรัง่ ไม้ดอก และไมป้ ระดับ จึงทาใหเ้ กิดอาชพี ท่จี ะปลูก \"พืชนอกฤดู\" ได้อีกดว้ ย เชน่ ผักและไมด้ อกเมืองหนาวน้ัน จะปลูกได้ในพื้นท่ีตา่ เฉพาะ ในฤดูหนาวเท่านนั้ ในฤดูท่ีไม่สามารถปลกู ได้ในพืน้ ท่ีต่าจึงเหมาะรปู ภาพที่ 4 สตอรวเ์ บอร์ร่ี ทจ่ี ะปลกู บนท่ีสงู เพราะจะขายไดร้ าคาดี และไม่มีการแข่งขันมากนกั พชื บางชนิดจะมีความเหมาะสมในการปลูกบนท่ีสูงเพอ่ื ทาเปน็ เมลด็ พนั ธุห์ รอื หวั พันธุ์ มีพืชผกั หลายชนิด ที่จะออกดอกตดิ เมลด็ ได้ดีบนที่สงู เมลด็ผักเหลา่ น้ีสามารถใชเ้ ปน็ เมล็ดพนั ธส์ุ าหรับการ ปลกู ในพ้ืนที่ต่าไดเ้ ป็นอย่างดีทาให้ลดการส่ังเขา้ เมล็ดพันธผุ์ กั จากต่างประเทศไปได้มาก นอกจากน้ีแลว้ พืชทใี่ ชห้ วั เปน็ พนั ธป์ุ ลกู เชน่ มนั ฝรัง่ กส็ ามารถผลิตหัวพันธ์ุบนที่สูงได้ เป็นหัวพันธ์ทุ ี่จะนาไปปลกู ในพน้ื ที่ต่าในฤดูหนาวซงึ่ เป็นฤดูมันฝรงั่ ของพื้นท่ตี ่าทางภาคเหนือ

5 รูปภาพที่ 5 ไรถ่ ่วั แดงหลวงจะเห็นได้วา่ การปลกู พืชบนท่ีสงู นนั้ สามารถตัง้ วตั ถุประสงค์ใหเ้ กดิ ประโยชนไ์ ด้เป็น ๔ กรณี คือ ๑. ปลกู พชื เมืองหนาวท่ีไม่สามารถปลูก ในทีอ่ ่นื ได้ ๒. ปลกู พชื ท่ที าใหไ้ ด้คณุ ภาพของผลติ ผล และผลประโยชน์ดขี ึ้น ๓. ปลูกพืชนอกฤดู ๔. ปลกู พชื เพ่ือผลิตเมลด็ หรือหัวพนั ธ์ุ ในบรรดาพืชต่างๆ ทก่ี ล่าวมาทัง้ หมดนี้ มีพืชเมอื งหนาวชนดิ หนึ่งท่นี ่าสนใจเป็นพเิ ศษ ได้แก่ไม้ผลเขตหนาวชนดิ ผลัดใบ ไม้ผลชนดิ นี้ มถี ิ่นกาเนิดในเขตหนาว จึงมีลกั ษณะทางสรรี วทิ ยาผดิ แผกไปจากพชื เมืองร้อนอย่างมาก แต่การค้นคว้าวิจยั เป็นเวลานานพอสมควร ทาให้เราสามารถปลกู ไม้ผลเขตหนาวผลัดใบได้หลายชนดิ บนท่สี ูงของประเทศไทย เชน่แอปเปิล สาลี่ ท้อพนั ธดุ์ ี หรือพชี พลมั บ๊วย และพลับ เป็นตน้ ความพยายามท่จี ะปลกู ไมผ้ ลดังกล่าวน้ี เกิดจากความต้องการทีจ่ ะลด หรือทดแทนการส่ังเข้า ผลไม้ตา่ งประเทศ และความต้องการที่จะหาพืชยนื ต้น ท่ีทารายได้ดีทดแทนรายไดจ้ ากการปลูกฝิ่น นอกจากน้ันไมผ้ ลซงึ่ เปน็ ไม้ยืนต้นน้ี จะชว่ ยให้ชาวเขาต้ังหลกั แหล่งอยกู่ ับท่ี โดยไม่จาเปน็ จะตอ้ งเคล่ือนย้ายทาไรเ่ ลื่อนลอย อีกต่อไป นอกจากน้ี ยังมี รูปภาพที่ 1 ต้นพันธก์ุ ะหลา่ ปลที ่ีใหเ้ มลด็ พนั ธ์ุประโยชนใ์ นแงข่ องการรักษาต้นน้าลาธารอกี ด้วย ไม้ผลเขตหนาวชนดิ ผลดั ใบจะมกี ารเจริญเตบิ โตอย่างรวดเร็วในฤดูร้อน พอถึงปลายฤดูร้อน ตาท่ีอยู่ตรงซอกของก้านใบจะมกี ารพักตัว การพักตวั ของตาน้ี จะต้องอาศัยความหนาวเย็นในฤดูหนาวทีเ่ พยี งพอ มาทาให้เกิดการเปลยี่ นแปลงในสรรี วิทยา การพกั ตวั จงึ จะสลายหมดสิ้นไป และเปน็ เหตุให้ตานนั้ เจรญิ ออกมาได้

6ขบวนการ นเ้ี รยี กว่า \"การแตกตา\" อยา่ งไรกต็ ามถา้ ตาที่พกั ตัวไปแล้ว ไมไ่ ดร้ ับความหนาวเย็นอย่างพอเพยี งนน่ั คอื ฤดูหนาวไม่หนาวพอ ตาจะไม่สามารถแตกออกมาได้ ต้นไม้ก็จะมีการเจริญเตบิ โตน้อย และในทส่ี ุดก็ตอ้ งตายไป ด้วยเหตุน้ี จงึ ไมส่ ามารถปลกู ไม้ผลเขตหนาวในพนื้ ท่ตี ่า ซง่ึ มคี วามหนาวเยน็ ในฤดหู นาวไมม่ ากนักได้ ในทสี่ ูงของประเทศไทยซึ่งมีอุณหภูมิตา่ ในระหวา่ งฤดูหนาวนัน้ ตามความเปน็ จริงแล้ว ก็ยังมอี ุณหภมู ิท่ตี ่ากว่า ๗.๒ องศาเซลเซียสเพยี ง ไม่ก่ีชั่วโมง ท่ีสถานเี กษตรหลวงอ่างขาง ซง่ึ เปน็ ทห่ี นาวท่สี ดุ แหง่ หน่ึงก็มอี ุณหภูมิต่ากว่า ๗.๒ องศาเซลเซียสไม่เกิน ๕๐๐ ชั่วโมงเท่านนั้ ด้วยเหตุนี้จึงจาเป็นจะตอ้ งคัดเลือกพนั ธไุ์ ม้อย่างถูกต้อง คือ ควรเลอื กปลูกเฉพาะพนั ธุ์ ทีต่ ้องการความหนาวเย็นนอ้ ยเทา่ น้ัน อย่างไรก็ตาม การทจี่ ะช่วยแก้ไขภาวะ ของการขาดความหนาวเย็นนนั้ กส็ ามารถทาได้หลายวิธีวิธที ่ีดีทีส่ ุดก็คือ การปรับปรุงพนั ธ์ุ ให้เหมาะสมยิ่งข้ึน ส่วนวธิ ีอื่นๆ สามารถทาได้ โดยการโน้มกิ่ง การปลิดใบการควบคมุ การใหน้ า้ และการใช้สารเคมี เป็นต้น ในทสี่ ูงของประเทศไทย ไมผ้ ลเขตหนาวสว่ นใหญจ่ ะเร่ิมทิ้งใบในตอนปลายฤดูฝน พอถงึ ประมาณเดือนพฤศจิกายน ก็จะไม่มีใบเหลืออยู่บนตน้ เลย มองดเู หมือนต้นไม้ตาย ลักษณะเชน่ นี้เป็นนิสัยของไมผ้ ลเขตหนาวและประเภทผลดั ใบ หลังจากนนั้ อกี ไมน่ าน เมื่อตาหมดการพกั ตัวแลว้ กจ็ ะแตกตาออกมาเปน็ ดอกและใบไม้ผลเขตหนาวสว่ นมากจะมีดอกบาน กอ่ นท่ีจะเหน็ ใบได้ชัดเจน จึงทาใหแ้ ลดูสะพรง่ั ไปด้วยสีต่างๆสวนทอ้ จะเปน็ สีชมพูไปทวั่ สวนสาลี่ จะเป็นสขี าวไปหมด และสวนแอปเปลิ กจ็ ะเป็นสีชมพูออ่ น สวยงามย่ิงนัก รปู ภาพท่ี 2 สวนทอ้ หลังจากดอกบานแลว้ ก็จะเร่มิ มกี ารตดิ ผล แลว้ ผลกจ็ ะเจริญเติบโตขึ้นเร่ือยๆ จนกระทง่ั แกแ่ ละสุกการตดิ ผลของไมผ้ ลเขตหนาวนน้ั มเี รอื่ งสาคัญอย่างหนึ่งคือ ไม้ผลบางชนดิ บางพันธุ์ ไมส่ ามารถติดผล โดยใช้เกสรของพนั ธ์ุเดียวกนั ได้ แต่ต้องอาศัยเกสรจากพันธุ์อื่นมาผสมจงึ จะตดิ ผล จึงจาเปน็ จะต้องปลูกพันธุท์ ี่เหมาะสมไว้ด้วยกัน ไม้ผลท่ีมักจะมีปัญหาเร่ืองการตดิ ผลนีไ้ ดแ้ ก่ พลบั และแอปเปลิ

7 ไม้ผลเขตหนาวจะมีฤดูกาลของผลสุกไม่เหมือนกัน บว๊ ยจะมีผลแกเ่ กบ็ ได้ประมาณเดือนมีนาคมถึงเมษายน ท้อจะเริ่มสุกตั้งแต่เดือนกุมภาพนั ธไ์ ปจนถึงเดือนพฤษภาคม ทั้งนี้ขนึ้ อยู่กบั พนั ธุ์ทปี่ ลกู หลังจากนน้ัก็จะเป็นพลัม แอปเปลิ สาล่ี และพลับ โดยลาดับ ผลไม้บางอยา่ ง เช่น ทอ้ พนั ธ์ุดนี ้ัน จะสุกเรว็ กวา่ ในประเทศเน่ืองจากประเทศไทยมีอากาศหนาวไม่นาน และมคี วามร้อนในระหว่างทผี่ ลไมเ้ จรญิ เตบิ โตอยา่ งเพยี งพอ ทาให้มีความเหมาะสมทจ่ี ะสง่ ไปขายยังตลาดตา่ งประเทศมากลักษณะอาการของทีส่ งู รูปภาพท่ี 3 ลักษณะภูมปิ ระเทศของทสี่ งู ทส่ี งู ของประเทศไทย โดยเฉพาะอยา่ งยงิ่ ในเขตภาคเหนือน้ัน นอกจากจะอยู่สูงจากระดับนา้ ทะเลมากแล้ว (๗๐๐ - ๒,๕๐๐ เมตร) ยงั อยู่ห่างจากเสน้ ศูนย์สูตรมากกวา่ สว่ นอืน่ ของประเทศอีกด้วย (ละตจิ ดู ๑๘ -๒๐ องศาเหนือ) ทาให้มีลักษณะเดน่ อยอู่ ย่างหนึ่งคือ อากาศจะหนาวเย็นกว่าในพนื้ ที่อ่นื โดยทวั่ ไปการทใ่ี ห้ความสาคัญแกล่ กั ษณะอากาศมากกวา่ ปัจจัยอน่ื ๆ กเ็ พราะว่า ลักษณะของดิน สภาวะของฝนและเรื่องอ่ืนๆเชน่ ลมพายุน้ัน เปน็ เร่ืองทจ่ี ะป้องกนั แก้ไข หรือปรบั ปรุงได้พอสมควร แต่เร่ืองของลักษณะอากาศน้นัยากตอ่ การเปล่ียนแปลง ทส่ี งู บางแห่ง เชน่ ทีส่ ถานเี กษตรหลวงอ่างขาง อาเภอฝาง จังหวัดเชยี งใหมน่ ้นั จะมีอณุ หภูมใิ นฤดูหนาว ตา่ กว่าศูนย์องศาเซลเซียสทุกปี และในบางปีอณุ หภมู ิอาจลดตา่ ถงึ -๖ องศาเซลเซยี สทเี ดยี วระยะท่ีมีอากาศหนาว จนถงึ หนาวจัดนน้ั จะเริม่ ประมาณต้นเดอื นพฤศจิกายน และจะหนาวไปจนถึงปลายเดือนกุมภาพนั ธ์เป็นอย่างนอ้ ย และถงึ แมจ้ ะเป็นฤดูรอ้ น ระหวา่ งเดอื นมีนาคมถึงเดือนพฤษภาคมก็ตามอากาศในตอนกลางคนื กจ็ ะยังเยน็ จนถึงหนาว บนทสี่ งู หรอื ตามดอยต่างๆ น้ัน เนอื่ งจาก ภมู ิประเทศเปน็ ภเู ขาและหุบเขาซง่ึ มลี ักษณะไม่เหมือนกนับางแห่งจะเป็นภเู ขาซบั ซ้อน บางแหง่ จะมลี ักษณะเปน็ กระทะหรือชามอ่าง มีภูเขาสูงล้อมรอบบางแห่งมลี าธารไหลผา่ นมาก บางแหง่ อยใู่ นทิศทางของลมแรง และบางแห่งมปี า่ เหลืออยู่มาก เป็นตน้ลักษณะตา่ งๆ เหลา่ น้ี จะทาให้ลกั ษณะอากาศ ของพน้ื ท่ีแต่ละแห่งแตกตา่ งกนั ไป ถึงแม้จะมีระดบั ความสงูใกล้เคียงกนั กต็ าม ในที่ลาดชันนนั้ อากาศเยน็ ซง่ึ หนักกว่าอากาศอนุ่ จะไหลจากยอดเขาลงมาสู่หุบเขา ข้างลา่ งทาใหพ้ ื้นท่ีในหบุ เขานัน้ เยน็ หรอื หนาวจัด กวา่ ด้านบนของความลาดชัน ย่ิงถา้ เปน็ หบุ เขา แบบกน้ กระทะหรอื เปน็ ชามอ่างดว้ ยแลว้ อากาศเย็นจะไหลลงมารวมกนั อยทู่ ี่ก้นอ่าง หรือก้นกระทะ ทาให้หนาวมากยง่ิ ข้ึน

8 ในบางแหง่ จะทาให้อุณหภูมิในฤดหู นาวลดตา่ ลง ถงึ ขนาดที่เกดิ น้าคา้ งแข็งได้ และทาให้ใบไมข้ องพชืหลายชนิดไหม้เกรียม และอาจถึงตายได้ด้วย ตน้ ไมท้ ่จี ะปลูกในที่เชน่ น้ี จงึ ควรเป็นตน้ ไม้ท่ชี อบอากาศหนาวและมีความทนทานต่ออณุ หภูมิตา่ ได้ดี ทส่ี ูงบางแห่งจะมเี มฆหมอกมาก เมฆ หมอกเหล่าน้ีอาจเกดิ จากการที่มแี หล่งนา้ หรอื มีปา่ ใหญ่ในบรเิ วณใกล้เคยี ง หรือเป็นพืน้ ทีส่ ูงมาก เช่น ยอดดอยอินทนนท์ เป็นต้น ทสี่ งู ดังกลา่ ว นี้จะมลี ักษณะอากาศเย็นช้นื เหมาะสาหรบั การเจริญเติบโต ของพืช ประเภทเฟินและมอสสต์ า่ งๆ แต่ไม่ค่อยเหมาะสมสาหรับพชื ท่ีตอ้ งการแสงแดดมาก เชน่ ไม้ผลตา่ งๆ ดว้ ยเหตุนจี้ ึงจาเปน็ จะต้องศึกษาลักษณะอากาศของพน้ื ทใี่ หท้ ราบแนน่ อน ก่อนท่จี ะพจิ ารณาชนิดของพชื ท่จี ะปลูกในทีน่ ้ันๆ โดยคานงึ ถึงเร่อื ง สาคัญ ๓ เรอื่ งคอื ๑. ความหนาวเย็นในเดอื นต่างๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในฤดูหนาว ๒. อนั ตรายจากนา้ ค้างแข็ง ๓. แสงแดด และเมฆหมอก

9ปญั หำกำรพฒั นำทีส่ งู การพัฒนาทีส่ งู มีปัญหาดงั ตอ่ ไปนี้ ๑. ปญั หาเรอื่ งคน คือ ชาวเขานอกจากจะอ่านไม่ออกเขียนไม่ได้แลว้ ก็ยังไมเ่ ชย่ี วชาญภาษาไทย นอกจากน้ีความนึกคดิ และชีวติ กผ็ ดิ แปลกจากคนไทยทั่วไป ทาให้การถา่ ยเทความรไู้ ม่ใคร่จะปลอดโปร่งนัก อนึ่ง เจ้าหน้าที่กจ็ ะต้องเปน็ บุคคลที่อดทน เสยี สละ เหน็ อกเห็นใจผูอ้ ่นื ซึง่ บุคคลเช่นนมี้ นี อ้ ย ๒. ปัจจบุ ันนี้ แมจ้ ะมี \"ทาง\" รถแล่นไดบ้ า้ งแลว้ การคมนาคมก็ยังลาบากอยู่มากโดยเฉพาะหน้าฝน ซึ่งจากัดพืชผลทีส่ ่งเสรมิ ได้ ๓. ปัญหาพ้นื ทล่ี าดชัน จาตอ้ งมีการบริรกั ษ์ คือ ป้องกนั ไมใ่ ห้หนา้ ดนิ ทอ่ี ุดมสมบรู ณ์ถูกน้าชะลา้ ง ๔. การขาดแคลนน้า ๕. การขาดขอ้ มูลในด้านดนิ ฟ้าอากาศ และไม่ทราบวา่ จะปลกู พืชอะไร เมื่อใดกำรศึกษำพัฒนำทส่ี ูง ในระยะต้น โครงการฯ ขาดข้อมลู เปน็ อยา่ งมาก เชน่ ไม่ทราบวา่ อุณหภมู ิบางปีลดลงถึง -๙ องศาเซลเซยี ส และบางแห่ง น้าค้างจะกลายเป็นน้าแข็งขาวโพลน จนพระอาทติ ย์ขึ้นอยเู่ สมอสาหรับในด้านพืชนั้น โครงการหลวงไมท่ ราบแม้แต่ว่า จะเอาพนั ธ์ุอะไรมาตอ่ กบั ท้อพน้ื เมือง จึงจะไดล้ กู ดกดงั น้ันจึงตอ้ ง \"ทาไป เรยี นไป\" บดั นี้ (พ.ศ. ๒๕๓๕) ๒๓ ปลี ว่ งมาแลว้ การ \"ทา\" อยา่ งถูกต้องไดเ้ พ่ิมสวนขนึ้ มาก แตก่ าร \"เรียน\" คือ วิจยั นน้ั ก็ยังหยุดย้ังไม่ได้โครงกำรหลวงกับกำรพฒั นำท่ีสงู ประเทศไทยทางตอนเหนือ เช่น จงั หวัด เชยี งใหม่ เชียงราย น่าน และแม่ฮ่องสอนน้นัจะมลี ักษณะภูมปิ ระเทศเปน็ ภูเขา และหุบเขาเป็นสว่ นมาก โดยจะมที วิ เขาเปน็ แนวยาวขนานกันจากเหนือมาใต้ เริ่มต้ังแต่ทวิ เขาแดนลาวทางทศิ ตะวนั ตก ถัดมาเป็นทิวเขาขุนตาล ทวิ เขาผปี ันนา้ และทิวเขาหลวงพระบางทางทิศตะวันออก จากทวิ เขาแดนลาว จะมีทวิ เขาถนนธงชยั ทอดตวั ลงมาทางใต้ และมีทิวเขาจอมทองเปน็ สาขาอีกดว้ ย ทีร่ าบระหว่างหบุ เขา เช่น ในบริเวณจงั หวดั เชียงใหมน่ นั้ จะมีความสูงจากระดับน้าทะเลปานกลาง ประมาณ ๓๐๐ ถึง ๕๐๐ เมตร ส่วนภูเขาต่างๆ จะมีความสงู แตกต่างกันไปและส่วนใหญ่จะสงู ประมาณ ๑,๐๐๐ ถึง ๒,๕๐๐ เมตร ยอดเขา หรอื ดอยท่ีสูงที่สุดคือ ดอยอินทนนท์ของทิวเขาจอมทอง ซึง่ สูงถึง ๒,๕๖๕ เมตร

10 จากลักษณะของภูมิประเทศดังกล่าวนี้ ได้มีการนิยามวา่ พนื้ ท่ีในระดบั ความสูง ๗๐๐ เมตร ขึ้นไปน้นัจะเรียกว่า \"ทสี่ งู \" ซึ่งจะหมายถึง พน้ื ทเ่ี ชงิ เขาข้ึนไป จนถึงยอดเขานน่ั เอง พื้นทีส่ ูงนี้ มีลกั ษณะอากาศแตกต่างไปจากพนื้ ท่ีอื่นคือ จะมีอากาศหนาวเยน็ มากกวา่ และในที่สงู บางแห่งจะมอี ากาศหนาวเย็นมากในฤดูหนาวจนกระท่ังน้ากลายเป็นนา้ แขง็ ที่สงู ของไทยมีเนอ้ื ท่ีมากถงึ ๓๖ ลา้ นไร่ควำมสำคญั ของที่สูง ที่สงู มคี วามสาคัญมากสาหรบั ประเทศไทย และได้แผข่ ยายความสาคัญ ไปยงั ส่วนอ่ืนทวั่ ประเทศดว้ ยดังเหตผุ ลต่อไปน้ี ๑. ทสี่ ูงเปน็ ตน้ นา้ ลาธารท่สี าคัญ ฝนทตี่ กลงบนพนื้ ทสี่ ว่ นบนจะไหลลง กลายเป็นห้วย ลาธาร และแม่นา้ น้อยๆเป็นกง่ิ กา้ นสาขาไปสมทบกนั กลายเป็นแมน่ า้ ใหญ่ สาหรบั ท่ีสูงในภาคเหนอื นี้ ปนั นา้ ลงเป็นสามทาง คือทางใตป้ ันน้า ส่วนใหญล่ งสู่แม่น้าปิง วงั ยม และนา่ น ซึ่งเป็นสาขาสาคัญของแม่นา้ เจ้าพระยา ทางทศิ เหนือเปน็ ตน้ แม่นา้ องิ กก ฝาง และจัน ไหลลงแม่นา้ โขง และทางทิศตะวนั ตกเป็นแมน่ ้าปาย และขุนยวมไหลลงสแู่ มน่ ้าสาละวิน ๒. ท่สี ูงเป็นท่ที ่ีมีอากาศเยน็ สามารถปลกู พชื เมืองหนาว ซงึ่ มีคา่ สงู ทางเศรษฐกิจ ๓. ทส่ี ูงมีหน้าดินอุดมสมบรู ณ์ด้วยแร่ธาตทุ ่ีพชื ต้องการใช้เป็นอาหาร ฉะนน้ั ทส่ี งู จงึ เป็น บริเวณปา่ ที่สมบูรณ์กวา่ สว่ นอืน่ ของประเทศ ป่าน้ีมคี ุณคา่ โดยตรง คือ เมอ่ื ตดั ฟนัตน้ ไม้แลว้ กล็ ากเอาไปทาบ้านเรอื น และเครอ่ื งใชไ้ ด้ นอกจากนี้ ยังมีประโยชน์ทางอ้อม เชน่ ชว่ ยลดความรนุ แรงของนา้ ท่ีไหลบา่ ลงจากทส่ี ูง และเป็นแหล่งท่มี หี น้าดินทสี่ มบูรณ์ เน่ืองจากใบไม้ทรี่ ่วงลงเนา่ เป่ือยสะสม ๔. ท่สี งู เป็นที่ปลกู ฝนิ่ โดยชาวเขา แม้ฝนิ่ จะมีคุณคา่ ทางยาอยู่บา้ ง แต่กม็ ีโทษมหันต์ สามารถทาลายชีวิตมนุษย์ได้ท้ังในและนอกประเทศ

11ท่ีสงู ต้องมีกำรพัฒนำ ถ้าที่สูงถูกปล่อยไว้เฉยๆ ความเสียหายจะเพิ่มขน้ึ โดยทวีคูณ และคุณประโยชนท์ ่ีอาจจะทาให้เกิดขึน้ได้ กจ็ ะไม่ปรากฏชาวเขา เป็นเวลานานแลว้ ท่มี ผี ูค้ นอาศยั อยู่ในเขตภเู ขา หรือ \"ทีส่ ูง\" จนเรารูจ้ กั กนั ดีในช่ือของ \"ชาวเขา\" ซงึ่ ภาษาราชการเรยี กวา่ \"ชาวไทยภเู ขา\" ชนชาวเขานีม้ อี ยูม่ ากมายหลายเผา่ และอาศัยอย่ใู นท่ีสูงทางภาคเหนอื เป็นจานวนมาก มชี าวเขาหลายเผ่าทชี่ อบอาศัยอยู่ในท่สี งู จากระดับน้าทะเลมาก คือต้ังแต่ ๑,๐๐๐ เมตรข้นึ ไป และในพื้นทีเ่ ชน่ นี้ พืชทีช่ อบอากาศเย็นจะมีการเจรญิ เตบิ โตได้ดีมาก ชาวเขาในประเทศไทยมปี ระมาณ ๑๐ เผ่า ๕๐๐,๐๐๐ คน คอื ลวั ะ กะเหรยี่ ง แมว้ เยา้ มเู ซออีก้อ ถ่นิ วา้ และปะหลอ่ ง เผ่าลัวะและกะเหร่ยี งผดิ แปลกจากเผ่าอนื่ ๓ ประการ คือ ๑. ตามธรรมดาไม่ปลูกฝิ่น ๒. ต้งั ภมู ิลาเนาในประเทศไทยมาก่อนคนไทยเอง ๓. ตัง้ หมบู่ า้ นอยอู่ ยา่ งถาวร เพราะใชร้ ะบบทาไรห่ มุนเวยี นไรห่ มนุ เวยี น ลัวะและกะเหรี่ยงจะแบ่งเน้ือทเี่ พาะปลูก ออกเป็น ๘ แปลง (บางทีอาจถงึ ๑๐ แปลง) ซึ่งแต่ละแปลงจะใช้เพาะปลกู เพียงปเี ดยี ว แล้วยา้ ยไปแปลงท่ี ๒ ตอ่ ไป ดังนั้นแตล่ ะแปลงจะได้พกั คอื เวน้ การเพาะปลกู๗ ปี ระหว่างท่ีพัก แตล่ ะแปลงจะมีเมล็ดของตน้ ไม้ปา่ ที่ขึ้นอยู่โดยรอบปลิวลงมา เมอื่ ฝนตก เมล็ดเหลา่ นี้กจ็ ะงอก และโดยท่ชี าวบา้ นคอยระวงั เป็นอยา่ งมาก ไม่ใหเ้ กิดไฟไหม้ ตน้ ไม้เล็กๆ เหล่านี้กจ็ ะเติบโตจนกระท่งั กลายเปน็ ปา่ ที่สมบูรณ์ ในปีท่ี ๘ การทไ่ี ร่ถกู ใช้ครง้ั เดียว และไมม่ กี ารไถพรวน หนา้ ดนิ จึงไม่ถกู ชะล้าง ความอดุ มสมบรู ณ์จะคงอย่ตู ลอดไป กบั ท้งั จะป้องกนั ไมใ่ หว้ ชั พืช เชน่ หญ้า ข้ึนรกจนปราบไม่ไหว แต่ระบบหมนุ เวียนมีขอ้ เสยี ที่วา่ จะตอ้ งมเี นื้อทถี่ ึง ๘ เทา่ ของไรท่ ีจ่ ะใชแ้ ตล่ ะปี ซงึ่ ขณะนเี้ ปน็ ปัญหา เพราะมีทีด่ นิ ไมเ่ พียงพอ

12ปัญหำเร่อื งฝนิ่ ฝ่ินต้องการอากาศเย็น และในประเทศไทยต้องปลูกบนที่สูงอย่างน้อย ๑,๐๐๐ เมตรกอ่ น พ.ศ. ๒๕๐๒ แมว้ เย้า มูเซอ และ อกี ้อ ปลกู ฝนิ่ เพียงอย่างเดียวเอาไวข้ าย เจ้าหนา้ ท่ีกรมสรรพสามิตขึ้นไปซือ้ เพ่อื นาไปขายใหโ้ รงยาฝิน่ สาหรบั ให้ผู้ตดิ ฝิ่นท่ีมใี บอนุญาตเทา่ น้ัน เขา้ ไปสูบ สมยั นนั้ มผี ้ตู ดิ ฝิ่นนอ้ ยมากเพราะผ้สู บู ผอมแห้ง แรงน้อย และถกู ประณามวา่ เปน็ \"ขยี้ า\" รฐั บาลเพยี งแตต่ ้งั กองสงเคราะหข์ าวเขากรมประชาสงเคราะห์ กระทรวงมหาดไทยขึ้น เพ่ือชว่ ยชาวเขาทจ่ี ะไม่มีรายได้ถ้าไมป่ ลกู ฝิ่นกองสงเคราะหช์ าวเขาขาดพชื ท่จี ะใหช้ าวเขาปลูกแทนฝ่นิ เพราะไมม่ ีเจ้าหนา้ ทด่ี ้านการเกษตร ทาการทดลองคน้ คว้า กระทรวงเกษตรและสหกรณเ์ องกไ็ ม่ทราบ เพราะไมไ่ ด้ขึ้นไปทางานบนทส่ี งู น้นัในขณะทช่ี าวเขาต้องมรี ายได้ จงึ ยงั คงปลูกฝน่ิ อยูจ่ นทกุ วันนี้สำมเหล่ยี มยำกจน ชาวตา่ งประเทศริเร่ิม (และคนไทยเอาอย่าง) เรียกบริเวณท่ปี ลูกฝิน่ ในประเทศพม่า ลาว และไทยวา่\"สามเหลี่ยมทองคา\" ซึ่งหมายความว่า ประชาชนในแถบน้ันรา่ รวย เพราะรายไดจ้ ากฝิ่นสูงมาก แตผ่ ้ทู พี่ บปะชาวเขาบนดอยทราบดวี า่ ชาวเขายากจน ขาดแคลนเสอื้ ผา้ อนามยั ไม่ดีอาหารไม่เพียงพอ คณุ ภาพชวี ิตต่า รายได้จากฝิ่นน่าจะน้อยกวา่ ทีท่ ุกคนคิด และสามเหลี่ยมเห็นจะไมใ่ ชท่ องคาเสียแล้ว เมอื่ พ.ศ. ๒๕๑๒ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หวั ทรงทราบวา่ ชาวเขาได้เงนิ จากฝิน่ เท่าๆ กบัที่ได้จากท้อพันธพ์ุ น้ื เมือง ซ่งึ โดยวิธตี ิดตาตอ่ กิง่ กบั ท้อฝร่งั ก็ควรจะได้ผลใหญ่ หวานฉ่า ทารายไดส้ ูงกว่าฝน่ิ เปน็แน่ ดังนน้ั จึงทรงต้งั โครงการหลวงข้ึน เปน็ โครงการสว่ นพระองค์ เพ่ือดาเนนิ การ ซ่งึ ก็กลายเปน็ โครงการแรกของโลก ท่ีกาจัดฝนิ่ โดยปลูกพืชทม่ี ีรายไดด้ ีกว่าแทนวตั ถปุ ระสงคข์ องโครงกำรหลวง โปรดเกลา้ ฯ พระราชทานวตั ถปุ ระสงค์ให้โครงการหลวงดังนี้ คอื ๑. เพอื่ ชว่ ยชาวเขาในฐานะเป็นเพ่ือนมนษุ ยด์ ้วยกัน ๒. ลดการทาลายทรพั ยากรธรรมชาติ คอื ปา่ ไม้ และต้นน้าลาธาร ๓. ยุตกิ ารปลูกฝนิ่ โดยส่งเสรมิ พชื ทดแทน ภายหลงั เม่ือดาเนินการไปจนเหน็ เค้าแล้ว จงึ เพ่มิ วัตถุประสงค์อีกหนึ่งข้อ คือ ๔. ใชพ้ ืน้ ท่ีอย่างถูกต้อง เพื่อผลิตพืชอนั เป็นประโยชน์ ต่อเศรษฐกจิ ของประเทศ

13ในการดาเนินการ มพี ระราชกระแสรับสั่ง ให้ปฏิบตั ดิ งั นี้ ๑. ลดข้นั ตอน คอื จะทาอะไรก็ไม่ต้องใหไ้ ดร้ ับอนุมัติต่อๆ กันไปหลายๆ ขัน้ ๒. รบี ๓. ชว่ ยใหช้ าวเขาชว่ ยตวั เอง อย่าให้อะไรๆ เปล่าๆ ๔. ปดิ ทองหลงั พระ คือ เมื่อทาความดี อะไรแล้ว ก็กระทาไป โดยไมโ่ ฆษณาประโยชน์ทำงเศรษฐกิจของกำรพฒั นำที่สูง การพฒั นาทส่ี งู จาเป็นต้องกระทา เพอ่ื ลดความเสยี หายแก่ประเทศ จากต้นน้าลาธาร จากฝน่ิและจากการทม่ี ีคนอดอยากยากจน นอกจากนี้ ยังจะทาประโยชนอ์ ย่างมากแก่เศรษฐกิจของประเทศอีกด้วยการพัฒนามีดังน้ี ๑.โดยการส่งผลิตผลออกนอกประเทศเพื่อได้เงนิ ตราต่างประเทศผลิตผลเช่น สตรอว์เบอร์รีและผกั ซึ่งไดส้ ง่ ออกแลว้ ดอกไม้และอง่นุ ไม่มีเมล็ดมีทีท่าว่าจะสาเร็จ ๒.ลดการนาเขา้ ของข้าวสาลีกาแฟภเู ขาดอกไม้และผลไม้ ๓.มีผลิตผลใหมๆ่ สาหรับบรโิ ภคภายในประเทศ

14 บทที่ 3 วิธีกำรดำเนนิ งำนขนั้ ตอนการดาเนนิ งานตารางที่ 1 ตารางการดาเนนิ งาน สปั ดาห์ สัปดาหท์ ่ี 1 สัปดาห์ที่ 2 สัปดาหท์ ่ี 3 สัปดาหท์ ่ี 4 สปั ดาหท์ ่ี 5 สปั ดาหท์ ่ี 6ข้นั ตอน1.กระจายงานในแตล่ ะสว่ น2. รวบรวมข้อมลู3. จดั ทารปู เลม่4. แก้ไขขอ้ มูล5. จดทารปู แบบการนาเสนอ6. แกไ้ ขข้อมลู ครง้ ที่ 27. นาเสนอ

15 บทท่ี 4 ผลกำรศกึ ษำค้นควำ้ ผลการศกึ ษาคน้ ควา้ เกยี่ วกบั โครงการพฒั นาเกษตรที่สงู และโครงการศนู ย์เรียนรกู้ ารเกษตรปรากฏการศึกษา ดังต่อไปนี้ โครงการน้ีมีบคุ คลเป้าหมายในการส่งเสริมการเกษตร คือ ชาวเขา ชว่ ยลดปญั หาการทาลายทรัพยากรธรรมชาติ คือ ป่าไม้ และตน้ นา้ ลาธาร โดยโครงการหลวงไดร้ ับพระมหากรุณาธิคุณ พระราชทานการสนบั สนนุ จากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยูห่ ัว พระองค์ทา่ นไดท้ รงโปรดพระราชทานทนุ ทรพั ย์สว่ นพระองค์รวมกบั เงินท่มี ผี ู้ทูลเกล้าถวาย จดั ตัง้ “โครงการหลวงพระบรมราชานุเคราะห์ชาวเขา”ซึง่ เป็นโครงการสว่ นพระองค์ขึ้น เพ่ือส่งเสรมิ และชว่ ยเหลอื ใหช้ าวเขาไดท้ าการเพาะปลูกสิง่ ท่เี ป็นประโยชน์ โดยเฉพาะไมผ้ ลเมืองหนาวเพ่อื เป็นรายได้ และทดแทนการปลูกฝิ่นท่ีมีอย่เู ดิม อันจะชว่ ยสนบั สนนุ ใหช้ าวเขาไดม้ ชี ีวิตทดี่ ีขึ้นมที อี ยเู่ ป็นหลักแหล่ง นาไปสู่การสนบั สนุนการรกั ษาปา่ รกั ษาต้นนา้ ลาธารใหย้ ั่งยืนและเป็นประโยชนต์ อ่ ไป นอกจากน้ี การพฒั นาการเกษตรบนพ้ืนที่สูงยังนาไปสู่การเสริมสรา้ งความเข้มแข็งของชมุ ชนการฟ้ืนฟูอนรุ ักษ์ทรพั ยากรธรรมชาติ อันเปน็ แบบอยา่ งในการพัฒนาการเกษตรบนพน้ื ทสี่ ูงของทางราชการไทยและรวมถงึ การพฒั นาพ้นื ทสี่ ูงในตา่ งประเทศ เชน่ ในประเทศภูฏาน และสปป.ลาว

16 บทที่ 5 สรปุ ผลกำรดำเนินงำน และข้อเสนอแนะ จากการศึกษาเรอ่ื งโครงการพัฒนาเกษตรทส่ี งู และโครงการศูนย์เรียนรู้การเกษตร ผูจ้ ดั ทาโครงงานได้สอดแทรกสาระความรู้ ตลอดจนตระหนักถงึ พระมหากรุณาธิคณุ ของพระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอยู่หัวภูมพิ ลอดุลยเดชทม่ี ีต่อพสกนิกร จากการดาเนนิ การ สามารถสรปุ ผลการดาเนินงานไดด้ ังนี้สรุปผลกำรดำเนินงำน ท่สี งู ของประเทศไทยมีลักษณะเป็นเอกลกั ษณ์อยูห่ ลายประการ เน่อื งมาจากระดบั ความสูง ละตจิ ดูลกั ษณะภมู ิประเทศ และปัจจัยท่ีเกีย่ วข้องอื่นๆ เช่น เส้นทางคมนาคม แหลง่ น้า ความอุดมสมบูรณข์ องดินและลกั ษณะอากาศเฉพาะแห่ง เปน็ ต้น นับวา่ เปน็ ทรัพยากรท่ีสาคัญอย่างหนึง่ ของประเทศ ในแงข่ องการเกษตรนั้น ส่ิงต่างๆ เหล่านี้สมควรท่ีจะนามาพจิ ารณาใช้ให้เกิดประโยชนใ์ หเ้ ตม็ ท่ี พระราชกรณยี กจิ ของพระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอยหู่ ัวในการให้ความช่วยเหลอื ชาวเขาหรือเกษตรกรบนพ้ืนท่สี งู น้ัน พระองค์ไดท้ รงเห็นความทกุ ขย์ ากต่อการดารงชีวติ ขาดแคลนทั้งแหลง่ การประกอบอาชีพและรายได้ ทาให้พระองค์ทรงเห็นถงึมนษุ ยธรรมท่ีจะตอ้ งให้ความชว่ ยเหลือกับกลุ่มผู้ทุกขย์ ากเหล่าน้ี โครงการหลวงนไี้ ดส้ ง่ เสรมิ และชว่ ยเหลือ ให้ชาวเขาไดท้ าการเพาะปลูกสงิ่ ทเ่ี ป็นประโยชน์ โดยเฉพาะไม้ผลเมืองหนาวเพ่ือเป็นรายได้ และทดแทนการปลูกฝิ่นทม่ี อี ยเู่ ดิม อนั จะชว่ ยสนบั สนนุ ให้ชาวเขาได้มชี วี ิตทด่ี ีขึ้น มีทีอยเู่ ป็นหลักแหลง่ นาไปสู่การสนับสนนุ การรักษาปา่ รกั ษาต้นน้าลาธารให้ยั่งยืน โครงการหลวงไดน้ าความรูด้ า้ นการเกษตรมาเผยแพรแ่ ละส่งเสรมิ การประกอบอาชีพ โดยในระยะแรกได้ทรงพระราชทานพนั ธไ์ุ ม้ผลเขตหนาวพันธดุ์ ี ได้แก่ แอปเป้ิล ทอ้ พลับ เปน็ตน้ ใหช้ าวเขาไดท้ ดลองปลกู ทดแทนพนั ธุ์พ้นื เมืองท่ีให้ผลผลิตและคณุ ภาพตา่ เพือ่ ทาให้ได้ราคาทดี่ ีกว่าเดมิปัจจบุ นั โครงการหลวงทาการสง่ เสรมิ และพฒั นาในพ้ืนท่ีท่ีเปน็ เป้าหมายศนู ย์พฒั นาโครงการหลวง 38 แหง่ตงั้ อยใู่ นพ้ืนท่ี 5 จังหวัดของภาคเหนือตอนบน ความสาเร็จของการพฒั นาการเกษตรบนพืน้ ทีส่ งู ภายใตม้ ลู นธิ ิโครงการหลวง นับเป็นแบบอยา่ งที่ดีในการสนบั สนนุ การพัฒนาและถา่ ยทอดเทคโนโลยเี พือ่ พัฒนาคุณภาพชีวิตของเกษตรชาวเขา พระราชกรณยี กิจในการพฒั นาการเกษตรบนพื้นทส่ี ูงของพระองคท์ า่ น ได้นามาซง่ึ ประโยชนส์ ุขของพสกนิกรผู้ทุกขย์ าก อันเป็นพระมหากรุณาธคิ ณุ อยา่ งหาท่ีเปรยี บมิได้

17ประโยชนท์ ่ีไดร้ บั 1.ไดค้ วามรใู้ นการทาการเกษตรอยา่ งถูกต้องตามหลักวชิ าการ โดยใช้พ้นื ที่อยา่ งจากดั แตใ่ หไ้ ด้ผลผลติเพิ่มขึ้น 2.ได้ตระหนักถึงพระมหากรุณาธคิ ุณที่พระองค์มตี ่อราษฎร 3.สร้างจิตสานกึ ในการอนุรักษท์ รัพยากรธรรมชาตแิ ละส่งิ แวดล้อมขอ้ เสนอแนะ 1.ในโอกาสตอ่ ไปอาจนาความรทู้ ่ีได้ศึกษาคน้ ควา้ นาไปเผยแพร่ให้แกช่ มุ ชน บุคคลทั่วไปเพอ่ื ให้ได้รับความรคู้ วามเข้าใจในเร่ืองของการทาการเกษตรทสี่ ูงมากขึน้ 2.อาจมีการทาแผน่ พับเพื่อให้เขา้ ใจเน้ือหาได้ง่ายขึ้น

18 บรรณำนกุ รมMGR Online. (ม.ป.ป.).โครงการอนั เนื่องมาจากพระราชดาริด้านการเกษตร.สืบคน้ เม่ือ 15 ตุลาคม 2560, จาก http://www.manager.co.th/Home/ViewNews.aspx?NewsID=9490000066880ศนู ย์วิจัยเพ่อื ผลผลติ ทางการเกษตร.(ม.ป.ป.). ระบบเกษตรท่ีสงู มหาวทิ ยาลัยเชยี งใหม่.สืบคน้ เมอื่ 15 ตุลาคม 2560 จาก,http://www.mcc.cmu.ac.th/agsust/highland_SA/highland_agr.htmขา่ วสด. (4 กรกฎาคม 2560). 6 ศนู ยส์ ่งเสริมการเกษตรทส่ี ูง จ.เชียงราย พฒั นาการเกษตรชาวเขา และชนกลุ่มน้อย.สืบค้นเม่ือ15ตลุ าคม2560,จากn https://www.khaosod.co.th/view_newsonline.php?newsid=1467612764หมอ่ มเจา้ ภศี เดช รัชนีและ นายปวณิ ปณุ ศร.ี (2531).การพัฒนาชาวเขาและการเกษตรที่สูง.สืบคน้ เม่ือ15 ตลุ าคม2560,จาก ,http://saranukromthai.or.th/sub/book/book.php?book=12&chap=4&page=chap4.htm, http://saranukromthai.or.th/sub/book/book.php?book=12&chap=4&page=t12-4- l1.htm, http://saranukromthai.or.th/sub/book/book.php?book=12&chap=4&page=t12-4- infodetail04.html, http://saranukromthai.or.th/sub/book/book.php?book=12&chap=4&page=t12-4- infodetail09.html, http://saranukromthai.or.th/sub/book/book.php?book=12&chap=4&page=t12-4- infodetail10.html, http://saranukromthai.or.th/sub/book/book.php?book=12&chap=4&page=t12-4- infodetail12.html, http://saranukromthai.or.th/sub/book/book.php?book=12&chap=4&page=t12-4- infodetail13.html.ศนู ยส์ ง่ เสรมิ และพัฒนาอาชีพการเกษตร จงั หวดั เชยี งราย (เกษตรท่ีสงู ).(ม.ป.ป.).ความเปน็ มา.สืบค้นเมอื่ 15 พฤศจิกายน 2560,จาก http://www.haec04.doae.go.th/?page_id=4

19 ประวัตผิ จู้ ดั ทำชื่อ-สกุล : นางสาวณฐั นรี พานชิ รงุ่ โรจน์เช้อื ชาติ : ไทย สัญชาติ : ไทย ศาสนา : พทุ ธวนั เดือน ปี เกดิ : 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2541อายุ: 19 ปีทีอ่ ยู่ : 106/1 ม.9 ต.บ้านดารา อ.พิชัย จ.อตุ รดติ ถ์ 53220Email : [email protected]ประวตั ิการศึกษา : จบการศกึ ษาในระดับมัธยมศึกษาตอนปลายจากโรงเรยี นอุตรดติ ถด์ รุณี ปจั จบุ ันกาลงั ศึกษาระดบั ปริญญาตรีทมี่ หาวิทยาลยั นเรศวร คณะสหเวชศาสตร์สาขาทัศนมาตรศาสตร์ช่อื -สกุล: นางสาวณัฐวรา เพิ่มพนู สนิ ทรัพย์เชือ้ ชาติ : ไทย สัญชาติ : ไทย ศาสนา : พทุ ธวัน เดือน ปี เกิด : 22 พฤศจิกายน พ.ศ. 2541อายุ : 18 ปีที่อยู่ : 279/4 หมู่ 1 ต.บ่อพลอย อ.บ่อพลอย จ.กาญจนบุรี 71160Email : [email protected]ประวตั ิการศึกษา : จบการศึกษาในระดับมธั ยมศกึ ษาตอนปลาย จากโรงเรยี นกาญจนานุเคราะห์ ปัจจบุ นั กาลังศึกษาระดับปรญิ ญาตรที ่ีมหาวทิ ยาลยั นเรศวร คณะสหเวชศาสตร์ สาขาทัศนมาตรศาสตร์

20ชอ่ื -สกุล : นางสาวณฐั ธิดา ยุทธแสนเชือ้ ชาติ : ไทย สญั ชาติ : ไทย ศาสนา : พทุ ธวัน เดอื น ปี เกดิ : 25 กันยายน พ.ศ. 2541อายุ : 19 ปีที่อยู่ : 55/2 ม.4 ต.ทุ่งโฮ้ง ถ.ยนั ตรกจิ โกศล อ.เมือง จ.แพร่Email : [email protected]ประวตั ิการศึกษา : จบการศกึ ษาในระดับมธั ยมศึกษาตอนปลาย จากโรงเรยี นนารรี ตั น์ จงั หวดั แพร่ ปัจจบุ ันกาลงั ศึกษาระดบั ปริญญาตรที ีม่ หาวิทยาลัยนเรศวร คณะสหเวชศาสตร์ สาขากายภาพบาบดัช่ือ-สกุล : นางสาวณฏั ฐณชิ า พหลทัพเชื้อชาติ : ไทย สญั ชาติ : ไทย ศาสนา : พทุ ธวนั เดอื น ปี เกิด : 3 เมษายน พ.ศ. 2541อายุ : 19 ปีท่ีอยู่ : บ้านพกั ครูโรงเรียนพทุ ธริ ังสพี ิบลู อ.บา้ นโพธิ์ ต.ลาดขวาง จ.ฉะเชงิ เทรา 24140Email : [email protected]ประวตั กิ ารศึกษา : จบการศึกษาในระดับมธั ยมศึกษาตอนปลาย จากโรงเรียนดัดดรุณี ปจั จุบนั กาลังศึกษาระดบั ปริญญาตรที ี่มหาวทิ ยาลยั นเรศวร คณะสหเวชศาสตร์ สาขากายภาพบาบดัชอ่ื -สกลุ : นางสาวชลธชิ า บญุ มีเช้อื ชาติ : ไทย สญั ชาติ : ไทย ศาสนา : พทุ ธวัน เดอื น ปี เกดิ : 6 กมุ ภาพันธ พ.ศ. 2542อายุ : 18 ปีทอ่ี ยู่ : 77 ม.9 ต.วังกะพ้ี อ.เมืองจ.อตุ รดติ ถ์ 53170Email : [email protected]ประวตั กิ ารศึกษา : จบการศกึ ษาในระดับมธั ยมศึกษาตอนปลาย จากโรงเรยี นอตุ รดิตถ์ดรณุ ี ปัจจบุ ันกาลงั ศกึ ษาระดบั ปริญญาตรที ่มี หาวิทยาลัยนเรศวร คณะสหเวชศาสตร์ สาขากายภาพบาบดั

21ช่อื -สกลุ : นายทกั ษิณ แก้วปานเช้ือชาติ : ไทย สญั ชาติ : ไทย ศาสนา : พทุ ธวัน เดือน ปี เกิด : 8 กรกฎาคม พ.ศ. 2541อายุ : 19 ปีท่อี ยู่ : 58 ม.4 ต.คลองตาล อ.ศรีสาโรง จ.สโุ ขทัย 64120Email : [email protected]ประวัติการศึกษา : จบการศึกษาในระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย จากโรงเรียนศรีสาโรงชนปู ถมั ภ์ ปัจจบุ ันกาลังศกึ ษาระดับปริญญาตรีที่มหาวิทยาลยั นเรศวร คณะสหเวชศาสตร์ สาขากายภาพบาบดัชื่อ-สกลุ : นางสาวทตั พร นาควงษ์เช้ือชาติ : ไทย สัญชาติ : ไทย ศาสนา : พทุ ธวัน เดอื น ปี เกิด : 30 พฤศจิกายน พ.ศ. 2541อายุ : 18 ปีท่อี ยู่ : 30/3 ม.8 ต.ศรวี ิชัย อ.ลี้ จ.ลาพนู 51110Email : [email protected]ประวตั ิการศึกษา : จบการศึกษาในระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย จากโรงเรยี นจฬุ าภรณราชวิทยาลัย เชยี งราย ปัจจุบันกาลังศกึ ษาระดับปริญญาตรที ม่ี หาวทิ ยาลยั นเรศวร คณะสหเวชศาสตร์ สาขากายภาพบาบดัชือ่ -สกุล : นายทวิช อาพาศเชอ้ื ชาติ : ไทย สัญชาติ : ไทย ศาสนา : พุทธวนั เดือน ปี เกดิ : 10 มนี าคม พ.ศ. 2542อายุ : 18 ปีที่อยู่ : 2 ม.6 ต.ห้วยหอม อ.ตาคลี จ.นครสวรรค์ 60660815Email : [email protected]ประวตั กิ ารศึกษา : จบการศกึ ษาในระดับมธั ยมศึกษาตอนปลาย จากโรงเรยี นชอ่ งแคพทิ ยาคม ปัจจุบันกาลังศึกษาระดับปริญญาตรีทม่ี หาวทิ ยาลัยนเรศวร คณะสหเวชศาสตร์ สาขากายภาพบาบดั

22ชือ่ -สกุล : นางสาวณัฐณชิ า นนั ติเชอ้ื ชาติ : ไทย สญั ชาติ : ไทย ศาสนา : พทุ ธวนั เดอื น ปี เกดิ : 17 ตุลาคม พ.ศ. 2541อายุ : 18 ปีทอ่ี ยู่ : 51/2 ม.3 ต.แมป่ ้าก อ.วงั ชิน้ จ.แพร่ 54160Email : [email protected]ประวัติการศึกษา : จบการศึกษาในระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย จากโรงเรียนวงั ชนิ้ วทิ ยา จังหวัดแพร่ ปจั จบุ นั กาลังศึกษาระดับปริญญาตรที ี่มหาวทิ ยาลยั นเรศวร คณะสหเวชศาสตร์ สาขากายภาพบาบัด


Like this book? You can publish your book online for free in a few minutes!
Create your own flipbook