e-book หน่วยที่ 1 เรื่อง พระพุทธศาสนาเป็นเอกลักษณ์ของชาติไทย

หน่วยท่ี 1 พระพทุ ธศาสนาเป็ นเอกลกั ษณ์ของชาตไิ ทย นายเกยี รติศักด์ิ น่ิมพนั ธ์ โรงเรียนเทศบาลโนนดนิ แดง

สาระ: ศาสนา ศีลธรรม จริยธรรมหน่วยการเรียนรู้ท่ี ความสาคัญของพระพุทธ1ศาสนาและพทุ ธประวตั ิ เวลา 3 ชวั่ โมง ผงั การเรียนรู้แบบบูรณาการ ภาษาไทย • การอา่ นคา • การพดู แสดงความคิดเห็น ศลิ ปะ : ดนตรี- ความสาคัญข สุขศึกษาและพลศึกษา นาฏศลิ ป์ อง • เกมยกมือไวไดต้ อบ • การแสดงบทบาทสมมตุ ิ พระพทุ ธศาสน ตัวชี้วดั 1. บอกความสาคญั ของพระพทุ ธศาสนาหรือศาสนาที่ตนนบั ถือ (ส 1.1 ป.2/1) 2. สรุปพทุ ธประวตั ิตงั้ แตป่ ระสตู จิ นถึงการออกผนวชหรือประวตั ิศาสดาที่ตน

หน่วยการเรียนรู้ท่ี 1 ความสาคัญของพระพทุ ธศาสนาและพุทธประวัติ แผนการจัดการเรียนรู้ท่ี 1 พระพทุ ธศาสนาเป็ นเอกลักษณ์ของ ช้นั ประถมศึกษาปี ท่ี 2 เวลา 1 ชว่ั โมง มาตรฐานการเรียนรู้/ตัวชี้วดั มาตรฐานการเรียนรู้ ส 1.1 รู้และเขา้ ใจประวตั ิ ความสาคญั ศาสดา หลกั ธรรมของพระพทุ ธศาสนาหรือศาสนาที่ตนนบั ถือและศาสนาอื่น มีศรัทธาท่ีถูกตอ้ ง ยดึ มนั่ และปฏิบตั ิตามหลกั ธรรมเพ่อื อยรู่ ่วมกนั อยา่ งสนั ติสุข ตวั ชี้วดั ส 1.1 ป.2/1 บอกความสาคญั ของพระพทุ ธศาสนาหรือศาสนาท่ีตนนบั ถือ จุดประสงค์การเรียนรู้สู่ตัวชี้วดั 1. อธิบายความสาคญั ของพระพทุ ธศาสนาที่เป็นเอกลกั ษณ์ของชาติไทย (K) 2. จาแนกวฒั นธรรม ประเพณีวา่ เป็นเอกลกั ษณ์ของชาติไทย (P) 3. ชื่นชมและเห็นคุณค่าของพระพุทธศาสนาที่เป็นเอกลกั ษณ์ของชาติไทย (A) สาระสาคญั พระพุทธศาสนามีความสาคญั ต่อสังคมไทย เพราะเป็นเอกลกั ษณ์ของชาติไทยและเป็ นรากฐาน ของวฒั นธรรมไทยในดา้ นต่าง ๆ

สาระการเรียนรู้ พระพทุ ธศาสนาเป็นเอกลกั ษณ์ของชาติไทย คุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์ รักชาติ ศาสน์ กษตั ริย์ ตวั ช้ีวดั ที่ 1.3 ศรัทธา ยดึ มนั่ และปฏิบตั ิตนตามหลกั ของศาสนา สมรรถนะสาคญั ของผู้เรียน ความสามารถในการใชท้ กั ษะชีวติ ชิ้นงานหรือภาระงาน (หลกั ฐาน ร่องรอยแสดงความรู้)  ชิ้นงานที่ 1 เร่ือง พระพุทธศาสนาเป็นเอกลกั ษณ์ของชาติไทย คาถามท้าทาย  นกั เรียนจะรักษาพระพุทธศาสนาใหเ้ ป็นเอกลกั ษณ์ของชาติตลอดไปไดอ้ ยา่ งไร การจดั กจิ กรรมการเรียนรู้ 1. ครูเลือกผแู้ ทนนกั เรียน 2 คน ออกมาแสดงบทบาทสมมุติ แสดงการพบกนั ของคน 2 คน เช่น นกั เรียนกบั ครู เด็กกบั ผใู้ หญ่ จากน้นั ใหน้ กั เรียนร่วมกนั สนทนา โดยครูใชค้ าถาม ดงั น้ี

 เม่ือพบครู นกั เรียนจะทกั ทายโดยวธิ ีใด (แสดงความเคารพโดยการไหว้)  ในแต่ละวนั นกั เรียนแสดงความเคารพโดยการกราบไหวบ้ ุคคลใดบา้ ง (พระสงฆ์ ผู้ปกครอง ครู)  นกั เรียนคิดวา่ การแสดงความเคารพโดยการกราบไหวเ้ กี่ยวขอ้ งกบั พระพุทธศาสนาหรือไม่ อยา่ งไร (เกยี่ วข้อง เพราะการกราบไหว้เป็ นวฒั นธรรมทมี่ ีรากฐานมาจาก พระพุทธศาสนา)  นอกจากวฒั นธรรมแลว้ ยงั มีส่ิงใดอีกบา้ งที่เก่ียวขอ้ งกบั พระพทุ ธศาสนา (ประเพณ)ี 2. ครูนาภาพพิธีแห่เทียนพรรษามาใหน้ กั เรียนดู จากน้นั ใหน้ กั เรียนร่วมกนั สนทนา โดยครูใช้ คาถาม ดงั น้ี  ภาพที่ครูนามาให้ดูเป็นภาพพิธีใด (พธิ ีแห่เทยี นพรรษา)  นกั เรียนเคยเขา้ ร่วมพิธีในภาพหรือไม่ (เคย/ไม่เคย)  นกั เรียนทราบหรือไมว่ า่ พิธีแห่เทียนพรรษาจดั ข้ึนเพ่ืออะไร (ทราบ/ไม่ทราบ)  นกั เรียนคิดวา่ พธิ ีแห่เทียนพรรษาเก่ียวขอ้ งกบั พระพุทธศาสนาหรือไม่ อยา่ งไร (เกยี่ วข้อง เพราะเป็ นการถวายเทยี นให้พระสงฆ์ใช้ในช่วงเข้าพรรษา)  นอกจากพิธีแห่เทียนพรรษาแลว้ นกั เรียนรู้จกั ประเพณีใดบา้ งท่ีเก่ียวขอ้ งกบั พระพทุ ธศาสนา (ตัวอย่างคาตอบ ประเพณโี ยนบัว ประเพณชี ักพระ) จากน้นั ครูสรุปใหน้ กั เรียนฟังวา่ การแห่เทียนพรรษาเป็นการถวายเทียนใหแ้ ก่พระสงฆใ์ ชใ้ นช่วง เขา้ พรรษา ซ่ึงเป็นประเพณีที่เกี่ยวขอ้ งกบั พระพุทธศาสนามาชา้ นาน 3. ครูใหน้ กั เรียนดูภาพการกราบ-ไหว้ การแห่เทียนพรรษา แลว้ ใหน้ กั เรียนร่วมกนั สังเกต พร้อมท้งั บอกความเหมือนและความแตกต่าง โดยครูบนั ทึกคาตอบของนกั เรียนลงบนกระดาน ดงั น้ี การกราบ-ไหว้ การแห่เทียนพรรษา - ปฏิบตั ิไดท้ ุกวนั - เป็นกิจกรรมที่ปฏิบตั ิในช่วงเขา้ พรรษา - คนไทยปฏิบตั ิมาเป็นเวลานาน มีกาหนดเวลาแน่นอน - มีผคู้ นเขา้ ร่วมมากมาย - คนไทยสืบทอดมาเป็นเวลานาน จากน้นั ครูและนกั เรียนร่วมกนั สรุปการกราบ-ไหวเ้ ป็นวฒั นธรรม การแห่เทียนพรรษาเป็น ประเพณี 4. ครูเล่านิทาน เร่ือง เคก้ จอมซ่ากบั โดนตั ช็อกโกแลต ให้นกั เรียนฟัง ดงั น้ี

นิทานเร่ือง เค้กจอมซ่ากับโดนัตชอ็ กโกแลต ณ ร้ านขนมหวานแห่งหนึ่ง มีขนมหวานอาศัยอยู่มากมาย เช่น ขนมเค้ก โดนัต ช็อกโกแลต ขนมปัง คกุ กี ้ ซง่ึ ขนมเค้กจะชอบเดินอวดความสวยงามของตนเองและพดู จาเยาะ เย้ยขนมอื่น โดยเฉพาะโดนตั ช็อกโกแลตท่ีมีสีดาทงั้ ตวั แตโ่ ดนตั ช็อกโกแลตก็ไมเ่ คยโต้ตอบและ โกรธขนมเค้กเลย อยมู่ าวนั หนึ่งขณะที่กาลงั เดนิ ไปหวั เราะเยาะโดนตั ช็อกโกแลตไป ขนมเค้กก็ ลื่นนา้ หวานล้มลงตวั เลอะมอมแมม ไม่มีใครช่วยเลย นอกจากโดนตั ช็อกโกแลตเทา่ นนั้ ทาให้ ขนมเค้กสานึกผิดและซึง้ ในนา้ ใจของโดนัตช็อกโกแลต จึงกล่าวคาขอโทษและขอบใจ โดนัต ช็อกโกแลตด้วยความจริงใจ จากนนั้ มาขนมเค้กกบั โดนตั ชอ็ กโกแลตก็เป็นเพ่ือนรักกนั แลว้ ครูอธิบายใหน้ กั เรียนฟังวา่ นิทานเร่ืองน้ีสอนใหร้ ู้วา่ การรู้จกั ให้อภยั ผอู้ ่ืน มีน้าใจเมตตาจะทา ใหอ้ ยรู่ ่วมกบั ผอู้ ื่นไดอ้ ยา่ งมีความสุข จากน้นั ครูใชค้ าถามเพื่อใหน้ กั เรียนร่วมกนั แสดงความคิดเห็นเก่ียวกบั นิทานเรื่องน้ี ดงั น้ี  ขนมเคก้ มีนิสยั อยา่ งไร (ชอบพดู จาดูถูกเยาะเย้ยผู้อน่ื ) โดนตั ช็อกโกแลตมีนิสยั อยา่ งไร (รู้จักให้อภัย และเมตตาให้ความช่วยเหลอื ผู้อนื่ )  นกั เรียนควรนาใครมาเป็ นแบบอยา่ งในการปฏิบตั ิตน (โดนัตช็อกโกแลต)  เพราะเหตุใดจึงควรปฏิบตั ิเหมือนโดนตั ช็อกโกแลต (เพราะเป็ นนิสัยทด่ี )ี  ถา้ ทุกคนในสังคมปฏิบตั ิตนเหมือนโดนตั ช็อกโกแลตจะเกิดผลดีอยา่ งไร (สังคมสงบสุข)  คนไทยมีลกั ษณะนิสัยอยา่ งไร (ตวั อย่างคาตอบ มคี วามเมตตา มีความกตัญญ)ู  นกั เรียนคิดวา่ ลกั ษณะนิสัยของคนไทยเก่ียวขอ้ งกบั พระพทุ ธศาสนาหรือไม่ อยา่ งไร (ตัวอย่างคาตอบ เกย่ี วข้อง พระพุทธศาสนาสอนให้คนมีเมตตาและมีความกตัญญู) จากน้นั ครูและนกั เรียนร่วมกนั สรุปการรู้จกั ใหอ้ ภยั มีความเมตตากรุณาเป็ นนิสัยของ คนไทยท่ีไดร้ ับอิทธิพลมาจากหลกั ธรรมทางพระพทุ ธศาสนา นอกจากการรู้จกั ใหอ้ ภยั และมี ความเมตตากรุณาแลว้ คนไทยยงั มีน้าใจเอ้ือเฟ้ื อเผอ่ื แผ่ กตญั ญู ยมิ้ ง่ายจนชาวตา่ งชาติยกยอ่ ง ประเทศไทยวา่ สยามเมืองยมิ้ แลว้ ครูนาขอ้ มลู ท้งั หมดมาสรุปลงในแผนภาพลงบนกระดาน

ดงั ตวั อยา่ งตอ่ ไปน้ี ยมิ ้ ง่าย เป็น มีความเมตตากรุณา มีนา้ ใจเอือ้ เฟื อ้ เผ่ือแผ่ รู้จกั ให้อภยั มีความกตญั ญู ลักษณะนิสัยของ คนไทยท่ไี ด้รับ อทิ ธิพล 5. ครูและนกั เรียนร่วมกนั แสดงความคิดเห็นเกี่ยวกบั วถิ ีชีวติ ของคนไทย โดยครูเล่าสถานการณ์ ดงั น้ี คนไทยจะต่ืนแตเ่ ช้า เตรียมอาหารทาบญุ ตกั บาตรแตเ่ ช้ากอ่ นไปทางาน ทาให้รู้สกึ สบายใจและมี แลว้ ครูใชค้ าถามเพ่อื ใหน้ กั เรียนร่วมกนั แสดงความคิดเห็น  การทาบุญตกั บาตรเก่ียวขอ้ งกบั พระพทุ ธศาสนาอยา่ งไร (ทาให้พระพทุ ธศาสนา คงอย่ตู ่อไป)  การทาบุญตกั บาตรมีประโยชน์อยา่ งไร (ตัวอย่างคาตอบ ทาให้รู้สึกสบายใจ มคี วามสุขและทาให้มีจิตใจเอือ้ เฟื้ อเผอื่ แผ่)  นกั เรียนเคยทาบุญตกั บาตรหรือไม่ (เคย/ไม่เคย)  นกั เรียนทาบุญตกั บาตรในโอกาสใดบา้ ง (ตัวอย่างคาตอบ ทกุ เช้า วนั เกดิ )  วถิ ีชีวติ ของคนไทยอะไรบา้ งท่ีเกี่ยวขอ้ งกบั พระพทุ ธศาสนา (การบวช การทาบุญขนึ้ บ้านใหม่)

จากน้นั ครูเขียนคาตอบของนกั เรียนเป็ นแผนภาพบนกระดาน ดงั น้ี งานศพ การแตง่ งาน การทาบญุ ขนึ ้ บ้านใหม่ พธิ ีกรรมทาง พระพทุ ธศาสนา กับวิถชี ีวติ คนไทย การตกั บาตร ครูสรุปเพ่ิมเติมเก่ียวกบั วถิ ีชีวิตของคนไทยท่ีเก่ียวขอ้ งกบั พระพุทธศาสนาใหน้ กั เรียนฟัง ดงั น้ี คน ไทยส่วนใหญ่ผูกพนั กบั พิธีกรรมทางพระพุทธศาสนา เช่น การทาบุญตกั บาตร การแต่งงาน งานศพ การ ทาบุญข้ึนบา้ นใหม่ วถิ ีการดาเนินชีวติ ของคนไทยลว้ นเก่ียวขอ้ งกบั พระพุทธศาสนา จนกลายเป็ นเอกลกั ษณ์ ของชาติไทยท่ีคนไทยทุกคนควรร่วมกันอนุรักษ์ไวเ้ พื่อความสงบสุขของสังคมไทยและดารงไวซ้ ่ึง พระพทุ ธศาสนา 6. ครูและนกั เรียนร่วมกนั สรุปเกี่ยวกบั พระพทุ ธศาสนาท่ีเป็นเอกลกั ษณ์ของชาติไทย โดยครูใชค้ าถาม ดงั น้ี  เอกลกั ษณ์ของชาติไทยดา้ นวฒั นธรรมประเพณีท่ีเกี่ยวขอ้ งกบั พระพทุ ธศาสนา มีอะไรบา้ ง (ตัวอย่างคาตอบ การไหว้ การกราบ การแห่เทยี นพรรษา การตกั บาตรเทโว การชักพระ การบวช)  เอกลกั ษณ์ของชาติไทยดา้ นลกั ษณะนิสยั ท่ีไดร้ ับอิทธิพลจากหลกั ธรรมทาง พระพทุ ธศาสนามีอะไรบา้ ง (มคี วามเมตตากรุณา มีนา้ ใจเออื้ เฟื้ อเผอื่ แผ่ กตญั ญกู ตเวที รู้จักให้อภัยและยมิ้ ง่าย)  เอกลกั ษณ์ของชาติไทยดว้ ยวถิ ีชีวติ ที่เกี่ยวขอ้ งกบั พระพุทธศาสนามีอะไรบา้ ง (ตัวอย่างคาตอบ การทาบุญตักบาตร การแต่งงาน งานศพ การทาบุญขนึ้ บ้านใหม่)  นกั เรียนมีวธิ ีการอนุรักษว์ ฒั นธรรมไทยในดา้ นต่าง ๆ ไดอ้ ยา่ งไร (ตัวอย่างคาตอบ เข้าร่วมพธิ ีกรรมทุกคร้ังเม่อื มีโอกาส)  เมื่ออนุรักษว์ ฒั นธรรมไทยแลว้ จะก่อใหเ้ กิดผลอยา่ งไร (ตัวอย่างคาตอบ วฒั นธรรมไทยไม่สูญหายไป)

7. ใหน้ กั เรียนและครูร่วมกนั สรุปความรู้ ดงั น้ี  พระพุทธศาสนามีความสาคญั ต่อสังคมไทย เพราะเป็ นเอกลกั ษณ์ของชาติไทย และเป็ น รากฐานของวฒั นธรรมประเพณี ลกั ษณะนิสยั และวถิ ีชีวติ ท่ีคนไทยทุกคนควรอนุรักษใ์ หส้ ืบทอดตอ่ ไป 8. ใหน้ กั เรียนร่วมกนั แสดงความคิดเห็น โดยครูใชค้ าถามทา้ ทาย ดงั น้ี  นกั เรียนจะรักษาพระพุทธศาสนาใหเ้ ป็นเอกลกั ษณ์ของชาติตลอดไปไดอ้ ยา่ งไร 9. ใหน้ กั เรียนทาชิ้นงานที่ 1 เรื่อง พระพทุ ธศาสนาเป็นเอกลกั ษณ์ของชาติไทย การจัดบรรยากาศเชิงบวก ใหน้ กั เรียนแสดงความคิดเห็นตอบคาถาม และร่วมกนั สรุปความรู้บนั ทึกเป็นแผนภาพบนกระดาน สื่อการเรียนรู้ 1. ภาพพิธีแห่เทียนพรรษา 2. นิทานเร่ือง “เคก้ จอมซ่าและโดนตั ช็อกโกแลต” 3. ชิ้นงานที่ 1 เรื่อง พระพุทธศาสนาเป็นเอกลกั ษณ์ของชาติไทย การวดั และประเมนิ ผลการเรียนรู้ 1. วธิ ีการวดั และประเมินผล 1.1 สงั เกตพฤติกรรมของนกั เรียนในการเขา้ ร่วมกิจกรรม 1.2 ตรวจชิ้นงานท่ี 1 2. เคร่ืองมอื - แบบสังเกตพฤติกรรมการเขา้ ร่วมกิจกรรม

3. เกณฑ์การประเมิน - การประเมินพฤติกรรมการเขา้ ร่วมกิจกรรม ผา่ นต้งั แต่ 2 รายการ ถือวา่ ผ่าน ผา่ น 1 รายการ ถือวา่ ไม่ผ่าน

การประเมนิ ผลตามสภาพจริง (Rubrics) การประเมินชิ้นงานที่ 1 ใหผ้ สู้ อนพิจารณาจากเกณฑก์ ารประเมินผลตามสภาพจริง (Rubrics) เร่ือง พระพุทธศาสนาเป็ นเอกลกั ษณ์ของชาติไทย เกณฑ์การประเมิน 4 ระดบั คะแนน 1 32 วาดภาพหรือติดภาพ วาดภาพหรือติดภาพ วาดภาพหรือติดภาพ วาดภาพหรือติดภาพ วาดภาพหรือติดภาพ เอกลกั ษณ์ของ เอกลกั ษณ์ของ เอกลกั ษณ์ของ เอกลกั ษณ์ของ เอกลกั ษณ์ของ ชาติไทยที่เก่ียวขอ้ งกบั ชาติไทยท่ีเก่ียวขอ้ ง ชาติไทยที่เก่ียวขอ้ ง ชาติไทยท่ีเกี่ยวขอ้ ง ชาติไทยท่ีเกี่ยวขอ้ ง พระพุทธศาสนา กบั พระพุทธศาสนา กบั พระพทุ ธศาสนา กบั พระพุทธศาสนา กบั พระพทุ ธศาสนา พร้อมตอบคาถาม พร้อมตอบคาถาม พร้อมตอบคาถาม พร้อมตอบคาถาม พร้อมตอบคาถาม ไดส้ มั พนั ธ์กบั ไดส้ ัมพนั ธ์กบั ไดส้ ัมพนั ธ์กบั ไดส้ ัมพนั ธ์กบั หวั ขอ้ ท่ีกาหนด หวั ขอ้ ท่ีกาหนด หวั ขอ้ ท่ีกาหนด หวั ขอ้ ที่กาหนด และแตกตา่ งจากที่ และแตกตา่ งจากที่ ตามท่ีครู ตามท่ีครู ครูยกตวั อยา่ ง ครูยกตวั อยา่ ง ยกตวั อยา่ งแต่ ยกตวั อยา่ ง มีการเช่ือมโยง แต่เช่ือมโยงใหเ้ ห็น มีการดดั แปลงให้ ใหเ้ ห็นถึง เฉพาะตนเอง แตกต่าง ความสมั พนั ธ์กบั ตนเองและผอู้ ่ืน

ข้อเสนอแนะของผ้บู ริหารสถานศึกษา ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ลงช่ือ_________________________ (ผบู้ ริหารสถานศึกษา) (_________________________) ________/________/________

บันทกึ หลงั การสอน  ผลการจดั การเรียนการสอน ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________  ปัญหา/อุปสรรค ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________  แนวทางแกไ้ ข ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ลงชื่อ_____________________________ (ผบู้ นั ทึก) (____________________________) _________/__________/________