ZekaYetenekEgitimDergisi-3

BU SAYIMIZDA ZYE EKİM - KASIM 2019 SAYI:3 EDİTÖRDEN ZEKA YETENEK EĞİTİM Okul Öncesi Eğitimin Önemi DERGİSİ 36-72 Aylık Çocukların Gelişim Özellikleri Çocuk İstismarına Yönelik Farkındalık YAYIN HAKKI Aile Eğitimi MERAL ŞENGÜLER ÜSTÜN ZEKALILAR/YETENEKLİLER Cinsel İstismar ile İlgili Doğru Bilinen Yanlışlar ENSTİTÜSÜ’NE AİTTİR. Çocuk İstismarı EDİTÖR Oryantasyon Süreci Veli Bilgilendirme Yazısı DR. MERAL ŞENGÜLER KÖŞESİZ SANAT Animasyon Dünyasının Ustası Hayao Miyazaki WEB – TEKNİK ERŞAN ALTÜRK NEJAT ŞENGÜLER KAPAK TASARIMI SEVGİ MÜLAYİM LOGO EZGİ KANARGI SEVGİ MÜLAYİM NEJAT ŞENGÜLER YAZI İŞLERİ SORUMLUSU DR. MERAL ŞENGÜLER

EDİTÖRDEN OKUL ÖNCESİ EĞİTİMİN ÖNEMİ Okul öncesi denildiğinde akla kabul görür. Ancak her ne kadar çocukların sınava hazırlandıkları, gelen, çalışan annelerin aile büyükleri evlatlarından bile yönergeler ve komutlardan çocuklarının gündüz bakımını kıymetli gördükleri torunları için çıkamadıkları, ebeveynlerin üstlenen kurumlardır. Bunlar en iyisini isteyip yapmaya memnun olması için çeşitli genel olarak “KREŞ” ya da çalışsalar da bu süreç ilerledikçe; yapmacık başarılarla “ANAOKULU” olarak anılsa da bu çocuğun yönlendirmeye renklendirilmiş sıkıcı disiplin iki kurumsal yapı arasında büyük başladığı, çocuğun yararından binalarından ileriye farklılık olduğunun bilinmesi çok çocuğun isteklerinin ön gidememektedir. Bu ciddi bir gerekir. plana çıktığı bir döngü oluşur. Bu çelişkidir. Ancak çelişki bu destek süreci çocuğun kişilik ve kadarla da kalmaz. Okul öncesi Kreşler; 0-24 aylık çocuklara davranış özelliklerini etkiler. Bu eğitim denirken bu eğitimin hizmet veren kuruluşlardır. etkiyi olumlu yönde desteklemek verildiği kurumlar yine anaokul Gündüz Bakımevleri; 25-66 aylık ebeveynlerin evdeki tutumlarıyla olarak adlandırılmaktadır. Bu çocuklara hizmet veren ilgili olduğu kadar doğru bir çelişkilerin farkında olmak kuruluşlardır. Kreş ve Gündüz eğitim almaktan da geçer. Çocuk doğruyu algılamamız ve doğru Bakımevleri Aile, Çalışma ve akran eğitimine ihtiyaç duyar. kararlar alabilmemiz için Sosyal Hizmetler Bakanlığına önemlidir. Aksi takdirde bağlı olarak açılırlar. Akran eğitimi olarak sorgulamadan körü körüne tanımladığımız disiplin okul çatısı bakan, sadece var olan Anaokulları; 36 aylıktan altında uygulanan çalışmalar çelişkilerin arasındaki pırıltılı itibaren çocuklara hizmet veren olarak da tanımlanabilir. Okul vitrinler arasında göz Milli Eğitim Bakanlığına bağlı anlayışı mutlaka bir oda içine boyamalarından en parlağını kurumlardır. MEB Okul Öncesi dolmuş bir grup çocuk ve seçmek zorunda kalan Eğitim Öğretim programı başında bir öğretmen olması ebeveynler olmaktan öteye uygulanır. Günlük-haftalık-yıllık demek değildir. Okul; hayatı gidemeyiz. O yüzden bakmamız plan doğrultusunda kazanımlar tanıma ortamı, özgüven gereken detayları tanımamız üzerinden gelişim alanları, kazanma, sosyal-duygusal ve yaş gerekir. En önemli detay beslenme ve bakımı yanısıra, gelişim alanlarında çocukların çocuklarımızın gelişim süreçlerini öğretim programı çerçevesinde gelişim ve kazanımlarının takip doğru tanımaktır. Yani yaş yaş gelişimleri takip edilerek, edilebildiği doyasıya oyun gelişim süreçlerini ve bu ilkokula hazırlık yapılır. oynayabildikleri, kendilerini ve süreçlerde çocuğumuzun neye çevrelerini keşfedebildikleri, ihtiyacı olduğunu bilmek. Bu kurumsal yapılara karşın sorgulayabildikleri, yeteneklerini çalışan annelerin çocuğun bakımı farkedip, zekalarını 0-3 yaş arası bebeklik dönemi konusunda aile büyüklerinden geliştirebildikleri, hata yapmayı diye adlandırılan dönemdir ki bu destek alması oldukça sık ve düzeltmeyi öğrendikleri bir süreçte anne-çocuk ilişkisi çok görülen bir durumdur. Bu destek yaşam alanıdır. Maalesef birçok önemlidir. maddi manevi bir avantaj olarak okul olarak adlandırılan kurum,

1 2 3 4 5 6 4

1 2 3 2 yaşı doldurduktan sonra büyükannenin çocuğun çıkarırlar, bizim olmadığımız önemli olan şey çocuğun sosyalleşmesi için seçtiği yerlerde ise farklı kişilik akranları ile iletişime başlamış yöntem çocuk parklarıdır. Çocuk özelliklerini farklı duygularını ve olmasıdır. Akran etkileşimi parklarında çocuğun başka hatta farklı tepkilerini farklı çocuğa sosyal-duygusal çocuklarla konuşması, oynaması şekillerde öne çıkararak gelişiminden özgüvene, kendini sosyalleşmesi için yeterli sanılır. kendilerini ve çevrelerini ifade etmekten kendini Ya da çocuğun parktaki hal ve defalarca yeniden keşfederler. korumaya kadar birçok başlıkta hareketlerinin çocuğun genel Aldıkları tepkilere ve baskın gelişmesini destekler. Akran davranışları olduğu karakteristik özelliklerine göre etkileşimini aile arasında akraba zannedilerek genel bir karakter yeniden ve yeniden şekillenirler. yada komşu çocukları ile tahlili yapılmaya çalışılır. Parklardaki en büyük sorun yapılan buluşmalarla yeterli Unutulmaması gereken bir şey çocuğun refakat eden görmek oldukça dar bir bakış vardır ki; çocuklarımız bizim ebeveynin göz hapsinde açısıdır. Birçok annenin ya da yanımızda farklı kimliklerini öne olmasıdır. Takipçi göz çocuk için 5

hem bir koruma hem de bir kaptığını koyalım resmimize. Bu Anaokullarında çatışma olmuyor tehdit oluşturur. Yaş ne olursa çocuk için göz hapsinde olmak mu bu çatışmalarda müdahale olsun. Çocuk karakteri ve zaten mümkün değilken bir edilmiyor mu? Öğretmenler refakat eden büyüğünün kişilik başka ebeveynin göz hapsinde anne gibi koruyucu olmuyor özelliği ve ilişki özellikleri olan önceki çocuğumuzla aynı mu? Ya da çocuklar özgür doğrultusunda kendi tavırlarını parkta oynadıklarını düşünelim bırakılmazsa nasıl özgür olmayı ve diğer çocuklarla ve hatta bir de. Kendi annesinin bıraktığı öğrenecekler? Tüm bunların ortamdaki diğer yetişkinlerle özgürlüğü bekleyecek diğer cevabı aslında birkaç kelimeyle olan iletişimlerini yeniden çocuğun annesinden de. Ve özetlenebilir. Sınır, fren, doz. düzenleyerek icra eder. Basit bir diğer çocuktan da kendisi gibi Anaokullarının asıl görevi budur örnekle açıklamak daha özgürce çatışmalar yaşamak ya aydınlatıcı olabilir. Bir çocuk da kendisine izin verilmesi bu olmalıdır. Çocukluklarını sevgiyle özenle büyütürken; düşünelim; annesi ile parka beklentisiyle baskın ve özgürlüğün sınırlarını, gidiyor. Anne haliyle çocuğunu hırpalayıcı olmayı öne koruma içgüdüsüne sahip bir çıkaracak. Göz hapsinde tutan tepkilerinin fren sistemini, duygularının ve ifadelerinin bireydir. Düşüp canı yanmasın ebeveynin tepkileri karşısında dozunu ayarlamayı diye sık sık uyaran bir rolde. ise koruyucu anne ile korunan Çocuk akranlarıyla koşmak çocuk bir taraf, özgür çocuk öğrenmeliler. Motor beceriler için de aynı şeyler geçerlidir. istediğinde ya da kumda karşı taraf olarak savaş Sınırlarını bilerek çizip boyayıp oynamak istediğinde anne cepheleri olarak belirlenecek dağıtacaksın oyuncaklarını. müdahale edip ağzına kum çocuğun zihninde. Olası duruma Sınırları tek bir kişi çizmeyecek. gelmesin, dikkat et çocuğum dahil edilen serbest annenin başını çarpma, salıncaktan farklı tutumu ya da şikayetçi Zaman zaman çeşit çeşit şekilde sınırlar gelecek karşına duruma düşme benzeri uyarılara maruz söylemleri özgür çocuğun göre sınırları tanıyıp olması kalıyor çocuğumuz. Bu çocuğun kendisi gibi olmayan tüm akranlarıyla nasıl bir özgür çocuklar ve ebeveynleri için gereken sınırı anlamayı ve seçmeyi öğreneceksin. Çoşkuyla iletişimi olabilir sizce? ciddi bir tepkisel algı koşacak, en yükseğe Zihninizden geçen cümleleri oluşturacak belleğinde. Alın size duyabiliyor gibiyim. Yok artık. E sosyalleşme yerine çatışma zıplayacaksın. Fren yapmayı bilmezsen düşer, çarpar canını bırakalım da çocuk başını algısının tohumlarının atıldığı yakarsın. Frenini ayarlamayı gözünü mü yarsın, kum mu yaşam parçası. bilmelisin. İsteyeceksin, çok yesin… daha neler… Bunu da Hani biz çocuğumuzu isteyeceksin, yiyeceksin, söylemiyorum elbette. Şimdi bir de tam tersini düşünelim. akranlarıyla oynasın sosyalleşsin içeceksin, sıkacaksın boya ve hatta eğlensin diye kutusunu gücün yettiğince, Tamamen özgür bırakan bir götürmüştük çocuğumuzu. Ne kucak dolusu alacaksın anne modeli alalım rol modelimize. Çocuk düşse de oldu da bir anda erdenliğinin ve oyuncakları kollarından taşacak. Dozu aştığında ne olduğunu hatta yetişkinliğinin en sivri ağzına kum alsa da hiçbir davranışlarının tohumlarını ektik göreceksin. Ve nerede hangi şekilde ilgilenme ve müdahale etmeyen bir anne. Çocuk bu basit bir çocuk parkında. dozun yeterli olacağına karar verme becerini geliştireceksin. düşe kalka büyüyecek diyor Hayatta en basit gördüğümüz anne. Öğrensin hayatı. Böylesi şeyler aslında en önem taşıyan Sana yüksek dozu önerseler bile hayır demeyi bileceksin. Çünkü anlayışla yetişen bir çocuğu dev detaylardır. Bebeklik ve sınırlarını çizmeyi, frene parkta arkadaşlarının elinden çocukluk dönemini sağlıklı bir zorla oyuncaklarını almaya eğitim alarak geçirmiş olan basmayı, dozunu ayarlamayı öğrenmiş olacaksın çalışırken, oyuncağa binmek bireyler yetişkinliklerinde sağlıklı büyüdüğünde. İşte bunun için için sıra beklemek yerine diğer iletişim, ilişki kurabilen bireyler çocukları itip düşürerek sırayı olurlar. okul öncesi diye tanımladığımız anaokul eğitimi. 6

7 1

8

ÇOCUK İSTİSMARINA YÖNELİK FARKINDALIK AİLE EĞİTİMİ Aynur EMRE - Psikolog Adli Görüşmeci Çocuk istismarına yazılı tarihin birçok sivil toplum örgütü, sağlık yetersizlik ya da karşılanmaması. başlangıcından itibaren çeşitli bakanlığı, milli eğitim bakanlığı, Beslenme, barınma, sevgi, oyun, kaynaklarda rastlanmasına adalet bakanlığı, aile sosyal ilgi, sağlıklı iletişim vb. İhmale karsın, insanlığın konuya dikkati politikalar bakanlığı öncülüğünde uğrayan çocukların, diğer son yüzyıl içinde çekilebilmiştir. çalışmalar yürütülmektedir. istismar türlerine maruz kalma Oysa çocuk istismarı karmaşık risklerinin daha fazla olduğu nedenleri ve travmatik sonuçları Dünya Sağlık Örgütü çocuk söylenebilir. olan, tıbbi, hukuki, gelişimsel istismarı ve ihmalini tanımını ve psiko-sosyal kapsamlı ciddi bir şöyle yapmaktadır; bir yetişkin FİZİKSEL İSTİSMAR; Çocuğa sorundur. tarafından bilerek veya karşı, sağlığına, yaşamına, bilmeyerek yapılan ve çocuğun gelişmesine, veya onuruna zarar Türkiye’de çocuk istismarıyla sağlığını, fiziksel ve psikososyal verme olasılığı yüksek kasıtlı ilgili çalışmaların başlangıcı çok gelişimini, olumsuz yönde fiziksel güç kullanımınıdır. (dayak yeni olup, daha çok adli tıp, etkileyen davranışları çocuk iyi bir şey olsaydı cennetten sosyal pediatri, çocuk ve ergen istismarı olarak tanımlamaktadır. çıkarılmazdı☺) ruh sağlığı uzmanları tarafından yürütülmekteydi. ÇOCUĞA YÖNELİK İSTİSMAR DUYGUSAL İSTİSMAR; TİPLERİ Ebeveyn ya da çocuğa bakım Son dönemlerde farkındalığın veren kişinin davranışları ya da arttırılması, önleyici, koruyucu İHMAL; çocuğun temel sözleriyle çocuğun ruh sağlığını tedbirlerin belirlenmesi için gereksinimlerini karşılamada bozacak etkide bulunması ve 9

çocuğun bu nedenle büyüme, görmesin seni. ”Bu yaklaşım bizi mahcup edersin. gelişme ve ruh sağlığı açısından çocukta direnç oluşturabilir, ”Sevilmeme, takdir edilmeme genetik kapasitesine ulaşmasının çocuk isyankâr olabilir. kaygılarından dolayı, kendini engellenmesidir. kırılmış ve üzgün hisseder. Tehdit etme :”Bir daha böyle CİNSEL İSTİSMAR; Yetişkin yaparsan, dışarı çıkamazsın. bir kişinin çocuğu cinsel doyumu ”Çocuk, böyle bir davranış için kötüye kullanmasıdır. ( taciz, sonucu tehdit edilmemek için tecavüz, sarkıntılık, teşhir, yalan söyleyebilir ya da röntgencilik, fuhuşa sürükleme); yaptıklarını inkâr edebilir. İstismarın her türü ve ihmal Eleştirme:” Odanı toplamayı çocuğun fiziksel, cinsel, bilişsel bir türlü öğrenemeyeceksin. ”Bu ve duygusal gelişimini olumsuz davranış çocuğu pasifleştirebilir. etkiler. En sık görülen belirteler; Çocuğun kendine olan güveni depresyon, anksiyete, uyku gelişemez, yaratıcılığını ortaya bozuklukları, dürtüsellik, çıkaramaz. Aşağılama :”Komik mi korkular, cinselliğe karşı aşırı ilgi olduğunu sanıyorsun?” Bu ve ya cinsellikten kaçınma, Uyarma- gözdağı verme: yaklaşım çocuğun kendini sonradan ortaya çıkan kaka veya “Eve gidince neler olacağını mahcup ve önemsiz idrar kaçırma, anoreksiye, biliyorsun. ”Bu davranış çocuğu hissetmesine yol açabilir. obezite, boy kısalığı sayılabilir. korkutabilir, onun zamanla her şeye boyun eğmesine neden Alay etme: “Evet bayan Çocuklar yapmış olduğu olabilir. bilmiş, güzel mi olduğunu resimlerinde, oyunlarında, Utandırma :”Her zaman hata sanıyorsun şimdi?”, “Hadi sende hayallerinde cinsel istismara yaparsın. Bir şeyi de sulu göz. ” Bu yaklaşım çocuğun uğradığını düşündürecek beceremedin ”Bu davranış kendini değersiz hissetmesine ve özellikler gösterebilir. çocuğun kendisini yetersiz ve sevilmediğin düşünmesine neden beceriksiz hissetmesine sebep olur. Çocukları her türlü istismar olabilir. Diğer ucu da çocuğu riskine karşı koruyacak olan şey aşırı bir biçimde ‘EN İYİSİ Teşhis koyma: “O gezdiğin ailesi (anne, baba, kardeşler) ile SENSİN, SEN MÜKEMMELSİN, arkadaşın hiç iyi birine olan güçlü ‘GÜVEN’ ilişkisidir. SEN ASLA HATA YAPMAZSIN’ benzemiyor . ”Bu yaklaşım dır. çocukta başarısızlık duygusu Peki Anne- Baba veya çocuğa yaratabilir. bakım veren kişiler çocukla Öğüt verme: ”Arkadaşlarınla Tartışma ve Mantık iletişimde nelere dikkat etmeli ? iyi geçin, kimseyle kavga etme, Yoluyla İnandırma:”Yaptığın Nelerden kaçınmalı ? bunlar kötü davranışlardır. ”Bu bu davranışın sonuçlarını yaklaşım, çocuğun kendi görüyorsun…” Konu Suçlama:” Sen zaten her davranış ve duygularının değiştirme: “Neyse artık kapat zaman ağlarsın. ”Bu davranış değersizleştirilmesine neden şu konuyu da başka şeylerden çocukta özgüveni zedeler ve bir olabilir. konuşalım”. Bu davranış çocukta süre sonra, yaptığı her hayatın zorluklarını çözmek davranıştan suçluluk duyar. Yargılama :” Sen hep yerine kaçma davranışının daha böylesin, ders çalışmazsan sınıfı doğru olduğunu düşündürebilir. Emir verme-yönetme: geçemezsin, yüksek notlar “Hemen git yatağına yat, gözüm almazsın, dereceye giremezsin, 10

Çocuklarımıza hiç kimsenin ve babalar; çocuklar internete yakın çevresinde bulunan sevgi kendisinden kolay kolay girdiğinde uygun olmayan bağı geliştirmiş olduğu kişiler alamayacağı, kaybetmeyeceği, sitelere karşı önlem alınmalıdır. tarafından kötü muameleye bireysel gelişimde, ikili Çocuğun interneti kullanacağı maruz kalması, çocuğu psikolojik ilişkilerinde, toplumsal saat aralığı net olarak açıdan derinden etkiler. Cinsel yaşantısında, eğitim ve iş belirlenmeli ve ebeveyn bu istismara uğrayan çocukların, hayatında kısaca yaşamının her konuda kararlılığını korumalı, istismar sonrasında ilk olarak olaya yönelik olumsuz alanında yolunu aydınlatacak, çocuklar için sosyal medya yaşantıların zihinde tekrar tekrar yaşam kalitesini artıracak olan hesapları açılmamalı, açılmış ise ve zorlayıcı bir şekilde insani değerleri kazandırmaktır. de tüm şifreler ebeveyn canlanması, uyku sırasındaki (vicdan, dostluk, arkadaşlık, denetiminde olmalı. kâbuslarla olayı yeniden paylaşmak, adil rekabet, çalışma, Çocukların bizden çok daha yaşıyormuş gibi etkilenme, uyku başkalarının haklarına saygı, hızlı öğrendiği gerçeğini göz ardı sorunları, aşırı irkilme gibi kendi haklarını koruma, adalet, travma sonrası stres bozukluğu barış vb) etmek mümkün değildir. Onların ve akut stres bozukluğu belirtileri zararlı olana değil faydalı olana yönelmesi hedef olarak gösterdikleri görülmektedir. Çocukların ruhsal ve belirlendiğinde; bilgilendirme ve Çocukluk döneminde yaşanan bilişsel gelişimlerini olumlu yönde kontrol mekanizması cinsel istismar yaşantıları bireyin etkilediği gibi, her türlü istismara yetişkinlik döneminde karşı cinsle özellikle cinsel istismara açık hale çalıştırılmalıdır. Ebeveynin bu ilişkilerinde ciddi sorunlar yaşamasına anksiyete ve görevleri başarıyla getiren önemli bir risk faktörü de uygulayabilmeleri için de depresif bozukluklar, yeme internet, sosyal medya bozuklukları, cinsel problemler, olduğu söylenebilir. Günümüzde bilgisayar kullanımı ve internet ve madde kullanımı yüksek konusunda ciddî biçimde teknolojik gelişmeler yaşamımızı bilgilenmeleri gerekmektedir. düzeyde kural dışı davranışlar, büyük ölçüde etkilemektedir. düşük benlik saygısı gibi birçok Bilişim teknolojisini kullanmadan İnternetteki gelişimleri sürekli psikolojik problemin ortaya takip etmek ve bu gelişmelere günlük yaşantımızı devam göre çocukları yönlendirmek çıkmasına neden olduğu tespit ettirmek pek olası yararlı olacaktır. Anne ve edilmiştir. görünmemektedir. Yetişkinlerin babaların çocukların internetten yanında çocuk yaştaki bireyler de İSTİSMARCIYA İLİŞKİN interneti kullanmaktadırlar. Ana yararlanmaları konusundaki ÖZELLİKLER tutumları, onların sağlıklı gelişimi ve babaların çocukların açısından çok önemlidir. Çocuklara cinsel istismar internetten yararlanmaları uygulayan şahısların bilinenin konusundaki tutumları, onların aksine çocuğun tanımadığı, sağlıklı gelişimi açısından çok dışarıdan, hırpani, patolojik önemlidir. İlköğretim çağındaki görünümlü kişiler değildir. Tam çocukların internetten tersine çocuğun yakınında yararlanmaları konusunda anne onunla iletişim halinde olan, bir ve babaların engelleyici bir bağı olan, toplumsal statü sahibi, tutum ortaya koymadıkları, çalışan, eğitimli ve ya eğitim bilişim teknolojisinin çocuklarının düzeyi düşük, herhangi bir eğitiminde kullanılmasını Cinsel istismar, çocukların ruhsal hastalık öyküsü olmayan, desteklemektedir. Bilinçli internet bedensel, sosyal ve psikolojik normal diye tanımlayabildiğimiz, kullanımının yaygınlaştırılması sağlığını kısa, orta ve uzun çocukla bir biçimde temas bağlamında, ana babalara bilişim vadede ciddi bir şekilde etkileyen halinde olan kişiler olduğu eğitimi verilmesinin yararlı bir olgudur. Özellikle kendisini görülmektedir. korumakla yükümlü kişiler veya olacağı düşünülmektedir. Anne 11

cebir altında kaldığında dahi çocuğu koruma sorumluluğunun ÇOCUĞA KAZANDIRILMASI ‘hayır’ diyebilme, hemen oradan bakım veren kişilerde olduğu GEREKEN BECERİLER uzaklaşma, en yakınından unutulmamalıdır. Çocuk her ne güvendiği kişilerden yardım kadar kendisini korusa da bazı Aile, çocuğun etkileşime isteme davranışını noktalarda istismara karşı girdiği ilk sosyal çevredir. gösterebilmelerini sağlayacak koyamayabilir ve nasıl baş Bireylerin sağlıklı sosyal ve becerilerin kazandırılması etmesi gerektiği konusunda duygusal özellikler geliştirebilmesi için sağlıklı aile gerekmektedir. Çocuğa yönelik kendisini yetersiz ve yalnız fonksiyonlarının olması büyük cinsel istismarın teşebbüsü hissedebilir. önem taşımaktadır. Bütün engellenemese de çocuğun aileler; ilişkiler, karar verme, cinsel istismara fiilen uğraması roller ve işbölümü ile ilgili bazı ve istismarın tekrarını yapılara sahiptir. engellemede, istismarcıya yönelik gerekli tedbirlerin Çocukla ebeveynlerin kuracağı alınmasını sağlayacaktır. güçlü güven ilişkisi, çocuğa kazandırılacak özgüven, iyi ve Çocukların kendilerini kötü dokunma hakkında doğru cinsel istismardan korumaya bilgilendirilme, çocuğun tehdit ve yönelik fazla sorumluluk yüklendiği düşünülmektedir. Asıl 12

13

14

15

ORYANTASYON SÜRECİ VELİ BİLGİLENDİRME YAZISI Aynur EMRE - Psikolog Adli Görüşmeci 1-Ebeveyn ayrılığı sorun eder, 9-Akşam buluşma saati için 12-Ağlayarak ebeveynin yanına anaokuluna başlama konusunda herhangi bir vaatte bulunulmamalı, geldiğinde sıkıntısının söze kaygısını çocuğa yansıtırsa çocuk da bu ayrılığı rutin olarak görmesini dökülmesi iyi olur. “Bu bina sana kaygılanır ve sorun eder. sağlamak gereklidir. büyük geliyor biliyorum, ama biliyor musun içerde senin boyunda 2-Daha önce ebeveynden hiç 10-Anaokulunda; masalar var” gibi ayrılmamışsa, anaokuluna 1.gün okul ve öğretmenle başlamadan en az bir ay önce kısa tanışır, tanışma sırasında güvendiği 13-Akşamın sakin bir saatinde ayrılıklar yaşaması süreci ebeveyni yanında olmalı, çocuk sabah okula nasıl gidileceği, okulda kolaylaştırır. istemediği sürece de yanından neler yapılacağı, onu kimin ayrılmamalıdır. Öğretmen alacağından söz edilir. 3-Anaokuluna başlamadan önce tanıştıktan sonra birlikte oyun okula başlama ile ilgili resimli oynama tekliflerinde bulunur. Çocuk 14-Okul kapısında veda kısa kitaplar okunabilir. kendi rızası ile oyunlara tutulmalıdır. yönelmelidir. İhtiyaç duyduğu her 4-Çocukla anaokuluna başlamadan an ailesini yanında görebilmelidir. 15-Eve döndüğünde okulda önce ebeveyn anaokulundaki Rahatlayıp biraz daha uzaklaşıp geçirdiği güzel anlar ile ilgili eğlenceli aktivitelerden sohbet döndüğünde ebeveynini tekrar hatırlatmalar yapılabilir. edebilir, kendi olumlu okul anılarını görebilmelidir. İlk gün bu şekilde anlatabilirler. öğretmeniyle vakit geçirdikten 16-Oryantasyon sürecinde evde sonra eve dönülür. çocuğun ritüellerinde bir değişiklik 5-Çocuk anaokuluna başlamadan 2.gün 2 saat hedeflenir. Aile yapılmamalıdır. (tuvalet eğitimi vb.) önce ebeveyni ile birlikte okulu pasif bir katılımla varlığını sürdürür. ziyaret etmeli, öğretmeni ile 3.gün okulun kendisi için 17-En sevdiği oyuncağı götürmesine tanışmalı, içeriyi birlikte gezmeli güvenilir bir yer olduğunun izin verilebilir. ama mekanı ebeveynle farkındadır. Diğer çocuklarla özdeşleştirmemesi için içeriyi gezme oynamak isterse destek olunur. 3 18-Okulda yeni tanıştığı kısa tutulmalıdır. saat hedeflenir. arkadaşlarıyla dışarıda da program 4.gün aile kısa süreli de olsa yapılabilir. 6-Anaokulu alışverişinin çocukla okuldan ayrılıp geri dönebilir. birlikte yapılması çocuğun Çocuğun rızası ile olur. “annen 19-Sabah ve gece okula gitmemek motivasyonunu olumlu arabadan çantasını alıp gelecek” için anne babayı ikna etmeye etkileyecektir. gibi. çalıştığında herkesin sorumlulukları 5.gün bitiş aşamasıdır. Uzun olduğu hatırlatılabilir, ebeveyn kendi 7-Yaz dönemi çocuk sayısının az süreli ilk ayrılış için deneme yapılır. sorumluluklarından örnek verilebilir. olması ve serbest program olması Ebeveyn telefonla arandığında nedeniyle mümkünse bu dönemde gelebilecek yakınlıkta olmalıdır. 20-Uyum sağlayamayan çocuk kimseyle başlatmak uyumu kolaylaştıracaktır. kıyaslanmamalı, baskı yapılmamalıdır. 11-Oryantasyon haftası çocuğun 8-Kıyafetlerinin bir önceki kolay nazlanacağı annesi dışında biri 21-Çocuğun tepkileri oryantasyon akşamdan hazırlanması, sabah tarafından tamamlanırsa daha kolay sürecinin uzamasını ya da sonlandırılmasını belirler. Her çocuğun bunun stresinin yaşanmaması atlatılabilir. Baba anneanne kendine ait bir oryantasyon hikayesi önemlidir. Evden stressiz ayrılması babaanne bakıcı vb. vardır. Karşılaştırma yapılamaz. sağlanmalıdır. 16

17

KÖŞESİZ SANAT Sevgi MÜLAYİM ANİMASYON DÜNYASININ USTASI HAYAO MİYAZAKİ 1941 yılında Tokyo`da doğan Hayao Filmleriyle sizi öyle bir yolculuğa Miyazaki kariyeri boyunca hem çıkarırki bittiğinde etkisinden pek çok uzun metrajlı çizgi film kurtulamaz çevrenizde o garip, çeker, hem de Japonya`da manga sevimli sıradışı karakterleri olarak adlandırılan çok sayıda çizgi ararsınız. Usta, eskiyle yeni roman yazar. Eserleri Japonya`da kavramını bir arada buluşturur ve olağanüstü ilgi ve saygı gören geleneksel olanla modern dünyayı sanatçı Ruhların Kaçışı filmiyle harmanlar. Yarattığı karakterler bu Japonya’da gişe rekorları kırarken, ikisinin ortak noktasında buluşan, 2002’de aldığı oscarla beraber duygusal olduğu kadar kendi ustalığını batı dünyasına da ayakları üzerinde durabilebilen göstermiş olur. Bu ödülle aynı güçlü canlılardır. zamanda bir ilke imza atar. Genel olarak filmlerinde işlediği çevreye, doğaya, kadın sorunlarına olan duyarlılığıyla ve savaş karşıtı tavrıyla dikkat çeker O, birbirinden renkli karakterleriyle ,detaycılığı ve kurguladığı dünyayla bizleri gerçek dünyadan alıp kendi dünyasının içine çekmeyi başarabilen ender ustalardandır. Onun kurguladığı dünya gerek yetişkinler, gerekse çocuklar için biçilmiş kaftandır. 18

öyle yerindeki içinizden bir parça İnsana dönüşmeye çalışan Japon bir kopuyor sanki. En önemli süs balığının 5 yaşındaki Sosuke adlı özelliklerinden biri, filmlerinde çocuğun onu bulmasıyla olaylar Japon kültüründen unsurlar gelişir ve maceradan maceraya kullanmasıdır. Bu kültürü geçmişten sürüklenirler. günümüze taşırken çağa uygun hale getirir ve böylece unutulmasını da Komşum totoro (Tonari no Totoro ) engellemektedir. Kahramanlarımız Satsuki ve Mei Birkaç filminde de değinecek yeni taşındıkları evde onlarla olursak : birlikte yaşayan bazı varlıklar Ruhların kaçışı (Sen to Chihiro no olduğunu fark ederler. kamikakushi) Evdekilerden kurtulmaya çalışırlar fakat evlerinin karşısındaki ormanda başka varlıklarla karşılaşırlar ve bu onları büyülü bir dünyanın içerisine sürükler. Sanatçı kişi yakaladığı ufak Prenses Mononoke ( Mononoke— ayrıntılarla sizi düşüncelere hime) daldıran, siz farkına bile varmadan hayatınıza küçük dokunuşlarla etki Filmin kahramanı 10 yaşındaki eden kişidir. Miyazaki’de tam da bu örneğe uyan dünya’nın en etkileyici Chihiro anne ve babasıyla yeni bir kasabaya giderlerken farkında insanlarından birisidir. olmadan doğaüstü bir aleme girerler. Anne ve babası domuza Hiç bir şey keskin değildir onun dönüşür ve Chihiro’da onları filmlerinde. Ne hayvanlar bildiğiniz Film ormanı koruyan doğaüstü kurtarmak adına yardım isterken hayvanlar gibidir ne de insanlar yaratıklarla doğanın kaynaklarını tamamen insan olarak karşınıza bir anda kendini ruhlar aleminde acımasızca tüketen insanoğlu bulur ve olaylar akıl almaz çıkar. Her biri birbirinden değerli arasındaki mücadeleyi anlatır filmin olmazsa olmaz parçalarıdır. boyutlara ulaşır. Bunların dışında : Yürüyen Şato, Örneğin, bir karakter kötüyse eğer Küçük cadı Kiki, Rüzgar yükseliyor Küçük deniz kızı Ponyo (Gake no ue hiç iyilik yapmayacağı anlamına filmlerini de izlemenizi şiddetle gelmez asla. Ponyo) tavsiye ederim. Eminim her Kötü olanın içinde iyilik, iyi olanın izleyicinin keyifle izleyeceği bir filmi içinde kötülük barınabilir mesela. vardır. Eğer içinizde hala yaşamaya Gerçek hayattaki gibi değildir bu devam eden ve yaratıcılığı ölmemiş kavramlar. Günümüz kültüründe, bir çocuk varsa kesinlikle izlemenizi dünyasında insanların doğaya tavsiye ederim. yaptığı vahşice olayları öyle güzel ele alıyorki ve kullandığı metaforlar 19