Zeka Yetenek Eğitim Dergisi - Sayı 1

1

BU SAYIMIZDA ZEKA YETENEK EĞİTİM BİLİM DERGİSİ ŞUBAT 2018 SAYI:1 ÇOCUK VE BİLİM YAYIN HAKKI MERAL ŞENGÜLER ÜSTÜN ÇOCUK VE TEKNOLOJİ - KODLAMA ZEKALILAR/YETENEKLİLER ENSTİTÜSÜ’NE AİTTİR. SANAT EDİTÖR KÖŞESİZ SANAT DR. MERAL ŞENGÜLER DRAMA EĞİTİM WEB – TEKNİK ERŞAN ALTÜRK NEJAT ŞENGÜLER PSİKOLOJİ KAPAK TASARIMI SEVGİ MÜLAYİM OKUL ÖNCESİ LOGO EZGİ KANARGI EĞİTİM SEVGİ MÜLAYİM NEJAT ŞENGÜLER ÇOCUKLARDA YABANCI DİL EĞİTİMİ SANAT YÖNETMENİ SEVGİ MÜLAYİM KİTAP OKUMAK YAZI İŞLERİ SORUMLUSU DR. MERAL ŞENGÜLER ANNE BABALARA ÖNERİLER İLETİŞİM: [email protected] 2

Editörden… “EĞER BİR GÜN BENİM SÖZLERİM BİLİMLE TERS DÜŞERSE BİLİMİ SEÇİN” “BİR MİLLET Kİ RESİM YAPMAZ, BİR MİLLET Kİ HEYKEL YAPMAZ, BİR MİLLET Kİ FENNİN GEREKTİRDİĞİ ŞEYLERİ YAPMAZ; İTİRAF ETMELİ Kİ, O MİLLETİN İLERLEME YOLUNDA YERİ YOKTUR.” “TOPLUMUN DÜŞMANI CEHALET, CEHALETİN DÜŞMANI ÖĞRETMENDİR.” “ÖĞRETMENLER HER FIRSATTAN YARARLANARAK HALKA KOŞMALI, HALK İLE BERABER OLMALI VE HALK, ÖĞRETMENİN ÇOCUĞA YALNIZ ALFABE OKUTAN BİR VARLIKTAN İBARET OLMAYACAĞINI ANLAMALIDIR.” MUSTAFA KEMAL ATATÜRK Enstitü olarak Atamızın sözlerini ilke edinerek çıktığımız ilim ve eğitim yolculuğumuzda daha fazla aileye ve daha fazla çocuğumuza ulaşabilme amacı ile dergimizi hayata getirmeye karar verdik. Temel dayanağımız, paylaştıkça çoğalan iki olgu oldu. Bilgi ve sevgi. Öğrenmeye ve öğretmeye olan inancımızla bilgimizi ve sevgimizi birleştirdik. Nerede olursanız olun birbirimize ulaşabildiğimiz bir ağın içinde olmak istedik. Bilgi ve paylaşım ağı. Ulaşabildiğimiz her yetişkin, bir çocuğun hayatına dokunabilmek demektir. Yetişkinler, ebeveynler, öğretmenler olarak öğrenmek ve bilgiyle donanmak hem toplumu hem de çocuklarımızın doğru yetiştirilmesini sağlayarak geleceğimizi şekillendirecektir. Gelişimin temelinde eğitim, eğitimin temelinde zeka ve yetenek gelişimi vardır. Sosyal varlık olan insan yaratıcılığı ve kültürel birikimi ile zekalarını yükseltebilme becerisine sahiptir. Bu ancak doğru eğitimle ve yönlendirmeyle mümkündür. Eğitimi her açısından ele alıp sizlerle paylaşabilmek, zeka ve yetenek gelişiminden örnek çalışmalara kadar aktarımlarda bulunabilmek amacıyla oluşturduğumuz bu dergi ile fark yaratmak istiyoruz. Derginin içeriğine dahil olarak katkıda bulunan çok değerli dostlarıma teşekkürlerimi sunuyorum. Dr. Meral Şengüler 3

4

Editörden… Yaşadığımız toplumun içindeki aksaklıkları her görüşümüzde “EĞİTİM ŞART” diyerek bağlıyoruz konuyu. Sokaklardaki zorbalıktan aile içi şiddete kadar bir çok alanda acı ile tepki verdiğimiz olaylarla karşılaşıyoruz. Ve tekrar tekrar EĞİTİM EĞİTİM EĞİTİM diyoruz. Toplumun büyük bir kesimi eğitimin sadece okulda verildiğine inanıyor. Para ile satın alınıp ulaşılabileceğini düşünüyor. Özel ders ile yahut kaliteli okul formaları ile girilip çıkılan binalar değildir eğitimle beslenilecek kaynaklar. İçeriğin ve kadronun çocuğu anlayan ve ihtiyaçlarını karşılayabilir olması eğitim öğretime kalite katar. Bireylerin kendi isteklerine göre farklı düzeylerde bilgiye sahip olabilme özgürlükleri vardır. Ancak toplumsal yapılar için, toplumsal eğitim düzeyi olarak tanımlanabilecek bir bilgi ve beceri birikimine ihtiyaç duyulmuştur. Bu sebeple yaş, bilişsel ve motor beceriler temel alanlarında müfredatlar oluşturularak bu müfredatların uygulanabileceği binalar inşa edilmiştir. Okul kavramı 18.yy’dan bu yana dünyanın kabul ettiği bir öğretim modelidir. Ortak amaç ve ortak konu başlıklarındaki ortak özellikteki bireylerin bir arada yapabildikleri ortak etkinliklerin ortamıdır aslında. Sadece okul binalarının içi değildir eğitim-öğretim yuvaları. Aslında yaşamın ta kendisidir eğitim yuvası. Başta aile. Seçmeden seçilmeden içine doğduğumuz aile, coğrafya, toplum ve tüm şartlar. Aile ile başlamak lazım önce. Çünkü üyesi olduğumuz en küçük topluluk aile, inancıyla, sevinciyle, iletişim becerisi ve yaşam tarzıyla ilk öğrendiklerimizin temelidir. Yani eğitimin ilk adımı. Dolayısıyla aileyi eğitmek gerek ki o aile sağlıklı bir toplumu oluşturacak bireyi eğitebilsin. Görgüsüyle, algısıyla, anlayışıyla, öğrenme isteğiyle, özgür düşünebilme ve hata yapabilme hakkıyla, korkmadan, saygıyla… Resim çok net aslında birey çok yönlü eğitilmeli ki aile eğitebilecek kadar eğitimli olsun. Aile bireyi doğru eğittiğinde toplumlar yüksek düzeyde eğitimli bireylerden oluşur ki işte o zaman sorunlardan değil gelişimlerden bahsedilebilir. Peki şikayet edegeldiğimiz eğitim sorununu nasıl çözebiliriz? Nasıl çözmeliyiz? 5

Her birimiz farklı çözüm önerileri sunabiliriz. Asıl önemli olan önerdiğinizden daha çok hayata getirdiklerinizdir. Bu noktadan yola çıkarak başladığımız yayın hayatımızda çocuk, ebeveyn, öğretmen her bireye ulaşabilmek ve bilgi ve tecrübelerimizi paylaşmak istiyoruz. Her sayımızda zeka – yetenek – eğitim başlığı altında bilim, sanat ve kültüre dair paylaşımlarımızla bireye ve topluma artı değer katmak ve eğitime katkı sağlamanın verdiği mutluluğu yaşamak istiyoruz. Bir çocuğa ulaşmak hayata dokunmaktır, hayata dokunmak geleceği şekillendirmektir. Geleceğe bir damla hayat kaynağı olabilirsek ne mutlu bize. “Hedefe yalnız çocukları yetiştirmekle ulaşamayız! Çocuklar geleceğindir. Çocuklar geleceği yapacak adamlardır. Fakat geleceği yapacak olan bu çocukları yetiştirecek analar, babalar, kardeşler hepsi şimdiden az çok aydınlatılmalıdır ki, yetiştirecekleri çocukları bu millet ve memlekete hizmet edebilecek, yararlı ve faydalı olabilecek şekilde yetiştirsinler!” Mustafa Kemal ATATÜRK 6

ÇOCUK VE BİLİM Poyraz AĞCI Çocuklar, küçük yaşlarda Gözlemleri sonucunda elde çevrelerini incelemeye ettiklerini, araştırmaları başlarlar. Bir bebeğin sonucunda edindikleri bilgileri dakikalarca bir objeyi kendilerince adlandırmaya incelediğini, bir çocuğun başlarlar. Bu da bilim saatlerce toprağı deşip eğitiminin temelidir. Ailelerin solucanları keşfettiğini yahut en temel yaklaşımı çocuklarının evde bulduğu şampuanları bu özelliklerini kaybetmemeleri birbiriyle karıştırmaya çalışıp için destek vermeleridir. Bilim sonucu merak ettiğini eğitimi, kişiyi tarafsız olmaya, için hiçbir önemi yoktur. En görebilirsiniz. Çoğunlukla farklı açılardan düşünebilmeye önemli temel davranış anne ve sorularından yorulursunuz. Bu iter. babaların, çocukları sorularına onların araştırmaya ve cevap ararken, onlarla birlikte sorgulamaya ne kadar uygun Bilim eğitiminin amacı, her gözlem yapıp, araştırmaları ve ve yatkın olduklarını gösterir. çocuğu bilim adamı olmasını keşfetmeleridir. sağlamak değildir. Ancak her çocuğun objektif düşünebilme Bilim; bilgi birikimidir. yetenek ve becerisini Sürekli olarak bilgi üstüne bilgi kazandırabilmektir. Bunu konularak ilerlenir. Çocuklar sağlamada ailenin ve çok küçük yaşta aldığı eğitimle, eğitmenlerin yaklaşımı gelecekte izleyeceği yolun önemlidir. Ebeveynlerin yönünü, alacağı kararların öğretim düzeyinin doğru eğitim temelini kuracaktır. 7

ÇOCUKLARDA YABANCI DİL EĞİTİMİ Eylem BUDAK konuşup yazması elbette yaşının gelişim düzeyine göre mümkündür. Yabancı dili beklenmelidir. Birkaç kelimeyle öğrenirken ve öğretirken, ana kendini ifade edebilmesi dil ilk öğrenilmeye konuşmanın başladığı başlandığında nasıl ki yazarak anlamına gelir. Yetişkinlerin öğretilmiyorsa bu metot çocuklardan gramer yapısı tam yabancı dil öğretimi içinde bir cümle beklemeleri ve Dil, doğal olarak doğuştan geçerlidir. Her çocuğun çocuğun konuşması süregelen bir olgudur. Ana öğrenme, anlama, algılama konusunda yapılan baskı dilimizi öğrenme ve algılama şekli birbirinden farklıdır. öğrenme sürecini olumsuz süreci de bu aşamada Yabancı dili öncelikle oyunlar etkiler. başlamaktadır. Anne-babaların oynayarak, görsel ve işitsel Öğrenmeyi eğlenceli hale en çok merak ettiği soruyu da araçlardan yararlanarak getirmeli, okulda ya da evde beraberinde getirir. Kendi öğretilmelidir. Anlama ve oynanan yabancı dil oyunlar anadilini yeni kavramaya kavrama tamamlandıktan öğrenmeye teşvik eder. başlayan çocuğun, bir ikinci dili sonraki aşamalarda yazma Ebeveynler bu dile hakim öğrenmesi ne kadar doğru? Bu işlemine geçilmelidir. Yapılan olmayabilirler. Yanlış telaffuz konuda yapılan araştırmalar, araştırmalarda, görerek ve ederek çocuğa yardım erken yaşlarda başlanılan duyarak yapılan öğrenmenin edilemez. Doğru yöntem şarkı- yabancı dil eğitiminin en etkili çocuklarda daha kalıcı olduğu hikaye - film benzeri o dildeki sonucu ortaya çıkardığı görülmüştür. görsel ve işitsel yayınlardan göstermektedir. Erken yaşlarda Çocuk yabancı dil destek almaktır. Daha hızlı ikinci dil öğrenimi sırasında, öğrenirken ailelerin yapması gelişim elbette ki profesyonel beyin iki farklı dil öğrenimini gerekenler nelerdir? eğitimdir. Bu başlıkta doğru ve birbirinden ayırt etmez ve bu iki kaliteli yabancı dil veren dilin gelişimi paralel olarak Çocuklarına erken yaşlarda kurumlardan eğitim hizmeti devam eder. Yeni doğan bir yabancı dil eğitimi vermek alınmalıdır. bebeğin beyni genetik olarak isteyen ailelerin ileride çocuğun dil öğrenmeye psikolojisinin olumsuz Evde ya da okulda doğru programlanmıştır. Etrafında etkilenmemesi için dikkat yaklaşım ve doğru yöntem duyduğu sesleri dinleyerek, etmeleri gereken bazı önemli başarılı sonuç getirir. taklit ederek, tekrar ederek ve noktalar vardır. En önemli bağlantıları kurarak konuşma noktalardan biri, çocuğa gerçekleşir. Çocuklara verilen öğrenme sürecinde yabancı dili yabancı dil bilgileri otomatik konuşması konusunda baskı yapılmamalıdır. Ana olarak beyne kaydedilmektedir. dilde olduğu gibi çocuk önce duyar, Doğru kişiler ve metotlarla dinler, biriktirir ve sonra taklit öğretildiği zaman çocuğun eder. 1- 1.5 yıl sonra konuşma ikinci yabancı dili ana dili gibi başlar ki konuşma düzeyi 8

SILAŞARA KAZAN-13 YAŞ BADENAZ KOÇER-6 YAŞ BURAK ARŞİN-10 YAŞ 9

KİTAP OKUMAK Erdi TOKGÖZ Çocuğun Eğitimdeki Yeri Toplumların refahı ve gelişimi için gereken temel için çocuklar eğitilmelidir. ilkelerden biri de şüphesiz Okuma – yazma bilmeyen İlk Basamak: Okumak eğitimdir. Eğitim ülkelerin çocuk kalmamalıdır. Belli bir gelişmişlik düzeyine göre görüş çerçevesinde değil, her Eğitim, insan hayatının değişkenlik gösterdiği gibi salt başlangıcından sonuna dek eğitimle de istenilen refah bilgiyi oranında almalı, süregelen uzun bir süreçtir. noktasına gelmeyi hedefleyen kıyaslamaya gidebilmelidir Her döneminde kendini ülkeler vardır. Toplumlar için çocuk. Çocuklar yetişkinlerce yeniler ve geliştirir. En önemli gerekli olan eğitime kötü amaçları gerçekleştirmek evresi ise çocukluk dönemidir. çocuklardan başlanır. üzere eğitilmemelidir. Her Bu dönemin önemi okuma Çocuklarını yetiştiren, çocuk bilim ışığının altında eylemi tohumlarının atılması geliştiren, çağdaş eğitim eğitilmeli, yetişkinliğe ve filizlenmesidir. Ailede seviyesine ulaştıran toplumlar erdiklerinde ülkesini aydınlığa başlayan okuma edinimi ileride bilinçli, kültürlü ve götürecek yolda aydın birer çocuk için çok önemlidir. Zira toplumuna yararlı olacak genç birey olarak yol almalıdır. eğitim ilk ailede başlar. Kitap nüfus elde edeceklerdir. Anadilimiz Türkçe küçüklükten okumayı alışkanlık hâline itibaren en doğru yazma ve getiren anne ve babalar, konuşma ile çocuklarımıza çocuklarına iyi birer örnek öğretilmelidir. En başta kendi oluşturmaktadır. Özellikle dilini öğrenmeli çocuklar. uyku öncesinde okunan Daha sonra yabancı dil masallar çocukların hayal eğitimine geçmelidir. Aileler güçlerini zenginleştirmektedir. çocukları ile sürekli iletişim Hayal gücü zengin bir çocuk ‘’Ağaç yaşken eğilir’’ halinde olmalı, yeri geldiğinde ise daha yaratıcı bir zekâya atasözünde de olduğu gibi onları birer yetişkin fert gibi sahip olur. Okuyan çocuk çocuklarımızı okulla tanıştıkları görüp diyalog kurmalıdır. kendisini daha iyi ifade eder. ilk günden itibaren eğitimle içli Çocuklarımıza yeteri kadar Özgüveni yerinde olur. dışlı etmeliyiz. Her çocuk değer verip, onları en iyi geleceğin bir bireyidir. Eğitilen şekilde yetiştirmek için aileler her çocuk geleceğe dair bir eğitimden hiçbir zaman umuttur. sapmamalıdır. Cumhuriyetin Aydınlığa Giden Yolda getirdiği çizgiden, ilim ve fen Çocuk ışığında akıllı, bilinçli, çalışkan nesiller yetiştirmek bizlerin Çocuklar ve eğitim bir elinde. bütündür. İç içedir. Her ülkenin, her toplumun refahı 10

KÖŞESİZ SANAT Sevgi ORAL MÜLAYİM Köşesiz Sanat’ın ilk konuğu Heykeltıraş Alberto Giacometti 20. yy’ ın en önemli Sanatçı ömrünün son Antik Mısır koleksiyonu olur. heykeltıraşlarından biri olan dönemlerine kadar kendi iç Alberto Giacometti 1901 dünyasını resmetmenin, yılında İsviçre’nin küçük bir biçimlemenin yollarını arar. kasabasında doğar. Zaten Ne bir üslup ne bir akım onun ressam olan babasının etkisi için önemlidir. Hayatı ile küçük yaşlarında sanat ile boyunca sanattaki farklı tanışır. Çocuk yaşına rağmen yönelimlerini ve biçimsel ürettikleriyle çevresindekilerin denemelerini sürdürür. Genç ilgisini toplamayı başarır. 13 yaşlarında İtalya’nın yolunu yaşında kardeşi Diego’yu tutar ve burada Barok ve yaptığı büst tüm sanat hayatı Rönesans dönemi boyunca kullanacağı temanın sanatçılarını çalışır. Fakat onu da başlangıcı olur. asıl etkileyen daha sonraki çalışmalarında da etkisini göreceğimiz Vatikan’daki Diego 1914/15 11

“Gazing Head” 1928/1929 “Spoon Woman” 1926” Dönemin sanatçıları gibi o heykellerde hem kübik ürettiği işlerden “Uzanmış Düş da soluğunu Paris’te alır. anlayışı hem de Afrika Gören Kadın”, “Yavan Nesne”, Arayışlarında ona yardımcı heykellerindeki formu görmek “Sürrealist Masa”, “Sabahın olacak olan kübizm, Afrika ve mümkündür. Dördünde Saray” adlı Okyanusya maskları ilgisini heykelleri dönemin sürrealist yaşlarında 20’li Paris’te çeker ve ürettiği heykeller bu kendine bir atölye açar ve tüm eserleri arasına girer. Üslup yönde olur. “Kaşık Kadın” şöhretine rağmen ölümüne arayışında tekrar modelden (Spoon Woman) ve çalışmaya başlayan sanatçıya bütün “Bakakalan Baş” (Gazing kadar, bildiğimiz küçük sürrealist sanatçılar bu bu çalışmalarını Head) bunun en iyi atölyede yapar. 30’larının tutumundan dolayı kızarlar ve örneklerindendir. Sade ve onu aralarından atarlar. küçük dokunuşlarla başında sürrealist sanatçıların arasına katılır. Bu dönemde biçimlendirilmiş bu “Uzanmış Düş Gören Kadın” 1929 12

1935 ve takip eden yıllarda Moore’un heykellerinde ayaklarıyla toprağa bastıkları yapıtlarından çoğunu olduğu gibi boşluk düşüncesi da ileri sürülebilir.” (Modern parçalama yoluna giden ön plandadır. Sanatın Öyküsü/ Norbert sanatçı 1948’e kadar hiç sergi “Doğrusunu isterseniz bu Lynton) açmaz. 2. Dünya Savaşı figürlere bakarak, sanatçının sırasında Cenevre’de bir otel odasında alçıdan, inceldikçe çalışırken durduğu uzaklıktan incelersek, bu figürlerin o incelen neredeyse yok olacak figürler yapar. Varoluşçu bir kadar ince olmadıklarını görürüz. yaklaşımla insanı ön planda tutar. Paris’teki atölyesine Algılama mekanizmamızı dönüp bu incecik figürler ayarladığımız zaman, üzerinde çalışmalara başlar ve karşımızda canlı ve kimseye “Üç Yürürüyen Adam savaşın insanlar üzerinde benzemeyen bir insan (Three Man walking)” 1948 bıraktığı kalıntıyı, savaş görüntüsü buluruz. Uzaklığını Döneminin, günümüzün ve psikolojisini, tedirginliğini, koruyan bu insan görüntüsü, sanat tarihinin en önemli yıkıntıyı ve yalnızlaşan bizde herhangi bir dokunma sanatçılarından olan Alberto insanları heykel ve istediği de uyandırmaz. Grup Giacometti 1966 yılında desenlerinde işler. halinde görüldükleri zaman hayata veda eder. Alberto Çalışmalarına verdiği; Erkek birbirinden ve bizden Giacometti’nin iç dünyasını Başı, Yürüyen Adam, Duran kopuklukları daha da bize bir miktarda olsa Kadın gibi yalın isimlerle ağır belirginleşir. Bu figürlerin gösteren, 2003 yapımı heykel ve desen serileri artık içinde bulundukları animasyon “Eternal Gaze” adlı Giacometti’nin ta kendisidir. mekandan, kendi içlerine kısa film izlenmeye değer. Sanatçının incecik, neredeyse doğru büzüldükleri gözükmeyecek olan söylenebilirse de, o mekan figürlerinde tıpkı Henry içinde varlıklarını ve güçlü “Annette” 1953 “Kazaklı Diego (Diego in a Sweater)” 1953 13

14

ÜZYENS ROBOTİK TAKIMI ÜZYENS GENÇLİK ORKESTRASI 15

PSİKOLOJİ Psikolog Pınar AKDEMİR 3 YAŞ yıllarda sorunlu davranışları pozitif etkiye dikkat çekiyor ve OKULA BAŞLAMAK azalttığını gösteriyor. bu tür etkinlikleri, çocukların İÇİN ERKEN Mİ? sadece zaman geçirdiği ve Birlikte çalıştığım ailelerden eğlendiği ortamlar olarak bu soruyu sıkça duyuyorum. görmek yerine akranlar Özellikle her iki ebeveynin de arasındaki iletişimi artıran, çalıştığı aileler, eğer geniş kontrol becerilerini ilerleten ailelerinden çocuk bakımı ve sosyal gelişimlerine pozitif konusunda destek etki yapan imkanlar olarak alabiliyorlarsa, çocuklarının görmenin daha doğru okula başlama yaşını olduğunu söylüyor. erteleyebiliyorlar. Denault ve Déry tarafından “Participation in Organized yapılan araştırmada, Oysa, yapılan araştırmalar çocukların katıldığı Activities and Conduct gösteriyor ki, okul ve okul etkinliklerin sayısı ve sıklığı Problems in Elementary dışındaki beceri geliştiren hakkında ebeveynlerden bilgi School” adlı makalenin tam toplu etkinliklere daha sık alınmış. İlkokul yaşındaki metnini incelemek isterseniz: katılan çocukların “sosyal çocukların sosyal becerileri eş http://ebx.sagepub.com/cont yetkinlikleri” daha yüksek. Ve zamanlı olarak, davranış ent/23/3/167.full.pdf+html üstelik davranış sorunlarında sorunları ise hem eş zamanlı, Okullar başladı. Hatta ilk da bir yıl içerisinde azalma hem bir yıl sonra çocukların eğitim-öğretim yarıyılını oluyor. ebeveynleri ve öğretmenleri geride bıraktık. Journal of Emotional and tarafından değerlendirilmiş. Özellikle okul öncesi Behavioral Disorders Araştırmanın sonuçları, okul dönemdeki çocukların uyum dergisinde yayınlanan bir ve okul dışında düzenlenen, süreçleri çoktan tamamlandı. araştırma, okulda ya da okul beceri geliştiren toplu dışında düzenlenen etkinliklere daha sık katılan Yine de kimi zaman etkinliklere katılmanın, çocukların, sosyal ailelerden, “çocuğum bazen çocukların sosyal becerilerini yetkinliklerinin daha yüksek okula isteksiz gidiyor, acaba artırdığını ve bu yolla, sonraki olduğunu ve bu çocukların alışamadı mı?” gibi sorular davranış sorunlarında bir yıl duyuyorum. içerisinde azalma olduğunu göstermiş. Araştırmacılar, Peki nedir “okula uyum” çocuklara uygun etkinliklerde dediğimiz şey? çok sayıda çocuğun biraraya Okula uyum; çocuğunuzun gelmesinin, sosyal becerileri siz yanında yokken, okuldaki artırma konusunda oynadığı var olma çabası, kendini ifade 16

etmesi ve yaşıtlarıyla bir Çocuğunuza yararlı olacak ve Okulda Yapılanlar : araya gelmesidir. Okuldaki onun gelişimine katkı Okuldaki oyun seçimleri, saatlerinde, çocuğunuz bir sağlayacak şeyleri yandan sizden ayrı iken uygulamaya çalışırsınız. serbest oyun zamanları, oyun alanları ve etkinlik saatleri yaşadığı kaygılarıyla baş Sonra bir gün gelir ki, evde nasıl? Eğitim materyalleri etmeye, diğer yandan ise bu çocuğunuza sunabileceğiniz yeni ortamını keşfedip, uyum şeyler sınırlı kalmaya başlar. yeterli mi? Çocuğun sosyal gelişimini destekleyecek sağlamaya çalışır. Bu sürecin Artık çocuğunuzun kendi zorlu geçmesi doğal ve sosyal çevresini oluşturma, etkinlikler (spor, müzik, dans, jimnastik vb) yapılıyor mu? normaldir. O nedenle uyum yaşıtlarıyla bir arada oyun Çocuk sayısı ile öğretmen sürecinde, okulun sağlıklı ve oynama ve gelişimiyle ilgili doğru yaklaşımı kadar, anne basamakları sürdürme sayısı orantılı mı? Tüm bu okulda eşliğinde, sorular ve babası olarak sizin zamanı gelmiştir. Onun için yapılanları, sunulan yaklaşımı sakinliğiniz ve kararlı en iyi olacağını yaklaşımınız da çok önemlidir. düşündüğünüz okul öncesi değerlendirmeniz ve karar önce bunları vermeden Anne - baba olarak, eğitim kurumunu aramaya dikkate almanız faydalı kafanızdaki olumsuz başlarsınız. olacaktır. örnekleri-senaryoları (eğer varsa) uzaklaştırın, kendi içinizde yaşadığınız kaygı ile baş etmeye çalışın. Çocuklarımızın bizlerin aynası olduğunu düşünürsek, ondan ayrılmakla ilgili yaşadığımız Okulun Yaklaşımı : kaygının çocuğumuza Erken çocukluk dediğimiz 2 yansıması ve okuluyla birlikte Çocuğunuz İçin Okul – 6 yaş döneminde, aileden başladığı bu yeni sürecine Araştırırken Dikkat sonra çocuğun yakınlık uyumunu zorlaştırması Etmeniz Gerekenler… duyacağı ilk model, kaçınılmaz olacaktır. öğretmenidir. Öğretmenin Okulun Fiziksel ÇOCUĞUMA Koşulları : çocuğa yaklaşımı, ANAOKUL çocuğunuzun motivasyonunu SEÇERKEN… Okulun fiziksel koşulları ve ilgisini olumlu yönde elbette önemli. Okul etkilemelidir. Doğumla birlikte, hatta çocuklara uygun inşa edilmiş Okulun, veli – öğretmen bazen doğumdan önce mi, bina sağlam mı, okul işbirliğindeki tutumu ve çocuğunuzla ilgili planlar ortamı hijyenik ve güvenilir çalışmaları önemlidir. yapmaya başlarsınız. mi? Çevrenizdekilerin Çocuğunuzun yaşadığı olası Çocuğunuzun doğumuyla referansının yanı sıra, ilk bir sorunda ya da duygu birlikte süreç ilerledikçe, onun başta çocuğunuzu yanınıza durumundaki herhangi bir gelişimine dair aklınıza takılan almadan, bizzat gidip kurumu sorular farklılaşır. Aklınıza gezmek yararlı olacaktır. değişimde, okulun konuyu takip edip aileyle paylaşması takılanlarla ilgili kimi zaman İkinci ziyaretinizi ise, kitaplar okur, internetten çocuğunuzla birlikte yapabilir, ve çözüme yönlendirmesi araştırma yapar; kimi zaman böylelikle çocuğunuzun gerekir. da bir uzman görüşüne okuldaki ilk etkileşimini ihtiyaç duyabilirsiniz. gözlemlemiş olursunuz. 17

Okuldaki Rehberlik inanılmaz gelebilir. Okul Süreciyle Hizmetleri : Aslında bu durum, Birlikte Tuvalet kuralları tutarlı ve kararlı Eğitimi : Günlük yaşantınızda, şekilde uyguladığınızda, çocuğunuzun gelişimine ve çocukların doğru Çocuğun tuvalet davranışlarına ilişkin davranışları eğitiminde sadece değerlendirme sergileyebileceğini okulun yaklaşımı yeterli yapabileceğiniz okul göstermektedir. değildir. Tuvalet psikoloğunun bulunması eğitimine evde sizin önemlidir. Psikoloğun, çocuk Okulda her kural, tüm başlamanız ve okulun, – okul – aile üçgeni arasında, çocuklar için geçerlidir. sizin başladığınız eğitime doğru değerlendirmelerle, Bu netlik, çocuğun paralel ve destekleyici çocuğunuzun gelişim sürecini yaşıtlarıyla birlikte bir tutum sergilemesi takip ederek, aileye rehberlik hareket etmesine, daha uygundur. Aksi etmesi gerekir. yaşıtlarını model takdirde okulda bezli, almasına ve kurallara evde bezsiz ya da Ailelerin, okul seçiminde çocuklarının uymayı seçmesine gündüz bezsiz, gece yardımcı olur. O nedenle yatarken bezli olması, “beslenme alışkanlığı ve okul seçerken, okulun tuvalet eğitiminin sıkıntılı tuvalet eğitimi” sunduğu beslenme geçmesine ve çocuğun konularında da hassas şekline ve içeriğine kafasının karışmasına; davrandıklarını elbette dikkat dolayısıyla sizinle gözlemliyorum. Eğer edebilirsiniz. Ancak ilişkisinin gerilmesine evde çocuğunuzun burada temel kriteriniz neden olabilir. O beslenme alışkanlığına okulun, çocuğunuzun nedenle, eğer okula ya da tuvalet eğitimine evdeki beslenme şekline başlamadan önce ilişkin henüz uygun bir öğün çıkarıp çocuğunuz tuvalet oturtamadığınız şeyler çıkarmadığı olmamalı. alışkanlığını henüz varsa, ister istemez bu Önemli olan, kazanmamışsa, tuvalet konular da okula geçiş çocuğunuzun beslenme eğitimine geçişte aşamasında alışkanlığını doğru ve mutlaka okulla işbirliği gündeminizde oluyor. uygun şekilde kazanıp yapın ve iletişim halinde Aileler bu iki konuda kazanmadığını takip olun. okulun, hem nasıl bir etmektir. yaklaşım sergilediğini, hem de ne ölçüde katkı sağladığını merak ediyorlar. Okuldaki Beslenme Alışkanlığı : Evde yemek yeme sorunu yaşayan çocukların çoğu, okulda yemek seçmeden, kendi başlarına yemek yemektedirler. Bu başlangıçta sizlere 18

Hangi Okula Kayıt Okula Başlamadan Sonra dinlenme saatiniz Yaptıracağınıza Karar Önce Yapacağınız var, uyku odasında Verdiğiniz Zaman… Açıklama : birlikte dinleneceksiniz. Sonra uyanınca, Okula Kayıt Okul başlamadan sınıfında seni yeni Aşaması : önceki gün, okuldaki etkinlikler bekliyor rutin ile ilgili çocuğunuzu Okulu seçip kayıt bilgilendirin: olacak. Akşamüstü yaptırmaya karar arkadaşlarınla birşeyler verdiğinizde “Yarın sabah seni atıştırdıktan sonra ben çocuğunuzun, seçtiğiniz okuluna götürdüğümde, (ve/veya annen/baban) okulla güvenli bir ilişki bizi öğretmenin gelip seni alacağım.” geliştirip geliştirmediğini karşılayacak, okulda Okul öncesi eğitim görmeniz gerekir. Bu kullanacağın çantayı ona çocuğunuzun bakımı kadar, nedenle, kayıt teslim edeceğiz. Sen gelişim basamaklarının doğru yaptırmayı dışarıda giydiğin şekilde desteklenmesi düşündüğünüz okula ilk ayakkabıları çıkarıp, okul açısından çok önemlidir. Bu ziyaretinizi çocuğunuz ayakkabılarını yazıda ele aldığımız noktaların olmaksızın, tanışmak giyeceksin. Sonra içinde en önemli kriter, maksadıyla sadece öğretmenin ve okulun çocuğunuza yaklaşımı kendiniz; ikinci arkadaşlarınla birlikte ve çocuğunuzun öğretmeni ile ziyaretinizi ise kahvaltı yapacaksınız. kurduğu bağdır. çocuğunuzla birlikte Kahvaltıdan sonra, gerçekleştirin. sınıfta arkadaşlarınla bir Çocuğun kendi özellikleri Çocuğunuz okul sürü etkinlikler ile kabul edilmesi, olumlu ya ortamını, öğretmenlerini, yapacaksınız. Resim da olumsuz bir sıfatla arkadaşlarını, yemek çizebilirsiniz, etiketlenmemesi, güçlü yediği – oyun oynadığı oyuncaklarla yönlerinin desteklenmesi, alanları görsün, tanısın. oynayabilirsiniz, geliştirilmesi gereken Ancak bu, okulun ilk jimnastik yapıp dans yönleriyle ilgili okul – aile – gününden daha kısa bir edebilirsiniz, puzzle rehberlik servisinin iş birliği, ziyaret olsun (okulda 1-2 yapıp hikaye bu sürecin olmazsa saat zaman geçirmesi okuyabilirsiniz. Neler olmazlarıdır. yeterli). yapacağınızı öğretmenin anlatacak. Okul çıkışında seni aldığımda, hangi etkinlikleri sevdiğini istersen bana anlatabilirsin. Öğle yemeği zamanında yine yemek yiyeceğiniz masalara geçeceksiniz. 19

20

DRAMA Sinem PERDAHÇI Her şey çemberle başlar eğlence unsurunu, kuralları oynama çalışmalarının drama yaşantılarında... olan özgürlükleri, çatışmayı, sanatsal boyutundan çok Çemberde sıcacık bir ikililik ve öyleymiş gibi kazanım boyutu göz önünde 'Merhaba' unutulmayacak özellikleri içinde barındırır. bulundurulmalıdır. Yani yaşantıların habercisi olur. Bireyler arası doğrudan çocukların sosyal ilişkiler Sözcükler paylaşımlara, etkileşime dayanır. Oyun, konusunda düşünce ve paylaşımlar duygulara, gelişimin ve büyümenin temel algılarını farklılaştırmaları ve duygular yaşantılara dönüşür. aracıdır. Oyun olmadan etkili zenginleştirmeleri Ve unutulmayacak anılar kalır bir yaşam ve sağlıklı bir beklenmelidir. öğrencilerin kalplerinde ve gelişmeden söz edilemez. Drama etkinlikleri, çocuğun zihinlerinde. Bir anlamda Oyun çocuk için yemek, içmek erken yaşlardan başlayarak kalbe ve zihne dokunmaktır kadar önemli bir etkinliktir. Bu drama. Hayalleri nedenle drama süreci içinde yaşamında değişik biçimlerde yer alır. Söz gelimi çocuğun gerçekleştirmek, oynamak, çeşitli oyunlardan yararlanır. tartımsal bir biçimde bir canlandırmak, kendini ifade Drama çocukların dünyayı etmektir. Gerçek ile kurgu daha iyi anlamaları için etkili hayvanın üstüne biner gibi eylemler yapması, hayvan arasında yolculuk yapmaktadır. bir araçtır. Çocuğa en büyük taklitleri, hayvan seslerini katkısı, aynı çocuk çıkartma gibi etkinlikleri oyunlarındaki gibi, kurgu ve eğitiminde drama gerçeklik arasındaki metaforik çalışmalarının ilk izlerini dili kullanması ve oluşturur. Bu nedenle geliştirmesidir. çocukların doğumdan itibaren gösterdiği hızlı gelişimi ve bu Çocuğun temel gelişime bağlı olarak ortaya ihtiyaçlarından biri olan oyun çıkan gereksinimleri, çocuğun en doğal dili aynı yaşantıları ve özellikle oyunla zamanda en ciddi işidir. olan ilişkileri, onları drama ile Oyunların bir eğitim aracı dolaylı da olsa buluşturur. olarak kullanıldığı drama bu nedenle okul öncesi eğitim Drama temel biçimi olan Drama eğitmenleri olarak döneminde önemli bir yere 'mış gibi' yapma, çocukların bizler çalışmalarımızda bu sahiptir. farklı davranış ve olaylarla buluşmayı öğrenme aracı başa çıkabilmesine yardımcı olarak yönlendirir ve bireylerin Dramanın en önemli olur. Bu çalışmalar içinde gerçek yaşama dair provalar özelliği, oyunu eğitim değişik olaylara karşı tepkiler, yapmasını, karşılaşabileceği süreçlerine dahil ederek istekler ve düşünceler durumlara dair örnek eğitimde yaparak ve oluşturulabilir. Bu anlamda rol deneyimler kazandırırız. yaşayarak öğrenmeyi oynama, en basit ve kolay mümkün kılmasıdır. Oyun, uygulanabilecek tekniktir. Rol 21

22

ÇOCUK ve TEKNOLOJİ - KODLAMA Erşan ALTÜRK “Günümüzün okuma yazma seferberliği, bilgi işlemsel düşünme yaklaşımı üzerine olmalıdır.” Bu kavram üzerinde biraz Meral Şengüler Üstün düşündüğümüzde, Zekalılar/Yetenekliler varoluşumuzdan bu yana Enstitüsünde yürüttüğümüz beynimizin kodlama yapmak kodlama ve tasarım ve çözümlemek dışında hiçbir çalışmalarımızda öncelikle çalışmasının olmadığını fark kodlamanın bu genel yapısını Her canlı bilinmeyenden ederiz. Bebeğin annesinin tanımaya çalışıyoruz. Bu çekinir, ürker. Altından ne sesini anlamlandırmaya amaçla, programlamanın çıkacağı belli olmadığı için çalışması, örneğin yemek temeli olan ikilik sayı kendisini koruma amacıyla, zamanının geldiği bilgisi ile sistemini, çeşitli etkinlik ve savunmaya geçerek ilişkilendirmesi, ağzımızdan oyunlarla öğrenmeye bilinmeyenle arasına bir çıkardığımız sesleri, bir dilin başlıyoruz. Bu çalışmalarımız mesafe koyar. Bu son derece anlam ve gramer yapısına sırasında onluk sayı sistemi doğal bir reflekstir. Fakat uygun sözcükler haline üzerine bilgilerimizi bilinmeyen, anlaşılmaya getirmek, yani konuşmak, bu pekiştirdikten sonra scratch başlandıkça, ona daha sözcükleri bazı sembollerle (*) ile hazırladığımız oyunlar kontrollü bir şekilde kâğıda dökmek, yani yazmak, üzerinden ikilik sayı sistemini yaklaşılarak bu mesafe azaltılır Kızılderililerin dumanla öğreniyoruz. Daha sonra farklı ve daha yakından bakılmaya haberleşmesi, mors harfleri ile kodlama yöntemleri ile farklı çalışılır. mesaj iletmek gibi hayata ve iletişim yöntemleri Genelde, kodlamaya ve varoluşa ait eylemlerimizin oluşturulabileceğini programlamaya karşı da aynı hepsi ve hatta insan deneyimliyoruz. doğal refleksi geliştirdiğimizi vücudunun temel yapısı düşünüyorum. Bilgisayar DNA’nın oluşumu, kodlamadır. ekranında yazan, bazı Programlama ise kodlama İngilizce sözcüklerden ve eyleminin bilgisayar matematik sembollerinden dünyasına özgü eylemidir ve oluşmuş satırlar, ilk bakışta herkesin öğrenebileceği bir anlamsız bir uzaylı dili gibi yöntemi vardır. görünebilir. Bu nedenle kodlama ve programlama konularını hiç anlamayacakmışız gibi hissedebiliriz. Bazen elma sepetlerini tartarak, bazen kart oyunları Oysa ki kodlama; ile istenilen çokluğu doğru varoluşsal bir kavramdır. olarak ifade etmeye çalışarak 23

bu yeni sayı sistemini web sayfasını nasıl oyunları arkadaşları ile öğrenmeye çalışıyoruz. oluşturabileceğini, öğrenciler paylaşabilirler. Bu oyunların kendi bilgisayarlarında uygulayarak öğreniyorlar. Yapılan çalışmaların sonucunda öğrenciler, kendi ihtiyaçlarına yönelik olarak, edindikleri kodlama ve tasarım bilgisi ile yeni ürünler geliştirebilecek ve böylece Daha sonra bilgisayarların kendi çözümlerini sadece bilgisayar ortamına hem kendi aralarında hem de oluşturmanın özgüveniyle, yönelik olması kısıtlamasını da aşarak, örneğin açık bir bizlerle nasıl iletişime üretmenin keyfine ve alanda kodlamanın geçtiklerini, nasıl mutluluğuna yöntemlerinden yararlanarak konuştuklarını anlamaya varabileceklerdir. tamamen kendilerinin çalışıyoruz. Harfleri sayılarla Örneğin sınav tarihlerini ya tasarladıkları bir haberleşme nasıl ifade edebileceğimiz da haftalık ders programlarını, sistemi geliştirebilirler. üzerine uygulamalar web tabanlı tablolar yapıyoruz. oluşturarak hazırlayabilirler. Aşağıdaki bağlantılardan Tasarım çalışmalarımızda, Kodlama ile ilgili olarak ulaşabileceğiniz videolarda, günümüzde kullanılan 8. sınıfa giden Metin Kaptan öğrendikleri kavram ve teknolojilerin sektörel örnek isimli bir sanal yöntemlerden yola çıkarak, uygulamaları hakkında fikir öğrencinin kendisine ait bir kendi hayal güçleri ile geliştirebilecekleri yeni edinebilirsiniz. https://www.youtube.com/watch?v=v6pJVT https://www.youtube.com/watch?v=FBl4Y55 Qc9So V2Z4 24

Bu teknolojileri yerli İşte bu nedenle; Hayatımızı kolaylaştırmak üretimle, kendi bünyemizde günümüzün okuma için teknolojiden yararlanmayı kullanabilmek için atılması yazma seferberliği, bilgi başarabilelim. Bırakalım, uzun gereken adımların ilki; işlemsel düşünme zaman ve dikkat isteyen rutin kodlama, tasarım ve robotik yaklaşımı üzerine işlerimizi bilgisayarlar veya konularının erken yaşta olmalıdır. robotlar bizim için yapsınlar tanıtılmasıdır. Eğitim ve hatta biz onlara sistemimizin merak eden, yaptırabilelim. Kalan soran, sorgulayan, zamanımızda da insani araştıran, hayal kuran, değerlerimize daha çok önem tasarlayan, deneyen ve vererek bu değerlerimizi üreten bireyler bilimle, sanatla, sporla yetiştirmeye yönelik, geliştirelim. Korkmadan, bilimsel yöntemlere anlamaya ve tanımaya dayalı bir şekilde yeniden çalışarak. düzenlenmesi öncelikli hedefimiz olmalıdır. (*)scrach: Etkileşimli Endüstri 4.0 ve yapay hikayeler, oyunlar ve zekanın tartışıldığı bu animasyonlar üretebileceğiniz günlerde, bilimsel ve bir sanal topluluk ve ücretsiz bir teknolojik gelişmelerin programlama dilidir. arkasında kalmamalıyız. https://scratch.mit.edu 25

TILSIM GÖKSU-10 YAŞ BURAK ARŞİN-10 YAŞ 26

27

ANNE BABALARA ÖNERİLER • Anne baba olmanın keyfini çıkarın. Onun arkadaşı ya da amiri olmak için değil anne ve baba olmana ihtiyacı var, unutma. • Çocuk yaşayamadıklarını yaşaman için bir fırsat değildir. Yaşamak istediklerin için kendi hayatına sahip çık. Ki çocuğun da kendi hayatını çocuğunun üstünden yaşamak zorunda kalmasın. • Çocuğunun bir birey olduğunu aklından çıkarma. Onunla ilgili karar alınacağında onun ihtiyaçlarını ve ne istediğini atlama. • Sizin canınız ve kanınızdan olsa da sizinle aynı şeyleri düşüneceği, yapabileceği ya da isteyeceği anlamına gelmez. Sana benzerken senden çok farklı olabilir. • Aile bir askeri kamp değildir. Emire itaat değil, fikirlerin paylaşılabileceği kadar özgür, hayır diyebilecek kadar samimiyet içermelidir. • Çocuğunuzun size karşı gelmesi kızmanıza değil, ortamı, kararlarınızı ve yaptıklarınızı tekrar değerlendirmeniz için acil durum sinyalidir. • Dünyaya getirdiğiniz çocuğunuzu anne babanız gibi büyütmek zorunda değilsiniz. Ama onların tecrübelerinden faydalanmamak akarsuyun kıyısında su aramaya benzer. • Onun yaşındayken neler hissettiğinizi hatırlayın. • Herkes aynı yaşları yaşar ama aynı ortamda, aynı şartlarda değil. • “Ben senin yaşındayken” ile başlayan cümleleri ne kadar çok kullanıyorsan o kadar anne babana benzemeye başlamışsın demektir. • Kuşak farkı olması gereken bir değişim sürecidir. Kuşak farkı yaşamıyorsan içinizden birinin samimiyetinden şüphe etmek gerek. • Her birey aynı şekilde motive olmaz. Herkesi kendin gibi sanmaktan vazgeç. • Çocuk yetiştirmek aslında çok kolaydır. Yapman gereken sadece onu dinlemektir. • Durmadan ne yapacağını söylemek yerine ne yapman gerektiğini sormayı en az bir kere dene. • Anne baba olmak her şeyi bilmeyi değil onunla birlikte öğrenmeyi gerektirir. • “Bugün neler yaptın? Okulda neler oldu?” sorgusu yerine kendi gününü anlatmayı tercih et. • Çocuğundan saygı görmek istiyorsan ona saygı duyduğunu göster. Onun sözünü kesmeden dinle. • Kafan kaldırmadığı ya da başka bir şeyle ilgilenmek istediğinde çocuğunu tabletten veya cep telefonundan video izletmek yerine iyi bir anne baba olmadığını hatırla. • Yalnız kalmak istediğinde bunu anlayacak kadar akıllı ve anlayışlı olduğunu bil. • Ödüllerle iş yaptırmak yerine yaşamı tanıması içi sorumluluklarını öğret. • Yaşamı öğretmeye çalışırken yapayalnız bırakmamaya dikkat et. • Sorumluluk vermek bütün yükü sırtına bindirmek değildir. Ona kaldırabileceği yükleri taşımayı öğret ki yarın çocuğuma neden bu kadar yükleniyorlar diye ağlama. • Çocuğunla vakit geçirmenin tadını çıkar, bol bol sarıl, öp, sev. 28

SILA ŞARA KAZAN – 13 YAŞ 29

PICO’NUN MACERALARI Pico Mars Yolunda Bu sayımızda Scratch başarıyla geçebilmesi için, bölüm yanıt verdiği sorulardan elde ettiği programının içinde yer alan Pico içindeki 3 adet gizli kutuyu elmaslar yeşile, hatalı yanıt karakterinin maceralarından bulmalı ve her kutudaki farklı verdiği sorulardan elde ettiği ilkiyle tanıştırıyoruz sizi. Pico bu örüntü sorularına yanıt vermeli. elmaslar kırmızıya dönecek. macerasında Mars yolculuğuna Böylece elde ettiği 3 gri elmasla Soruları yanıtlarken dikkatli çıkıyor. Bunun için uzay gemisi bir sonraki bölüme ulaştıran olmalısın. Hata yaparsan yeniden içinde çeşitli bölümlerden geçerek kapıları açmalı. 3 gri elması 3 adet soru paketi alacaksın. uzay gemisini yöneteceği köprü tamamladığında kapıya ilerlemeli. üstüne ulaşmalı. Bu bölümleri Kapının önüne geldiğinde, doğru Pico yeni maceralarında sizin önerilerinize göre görevler alacak. Pico’nun hangi konuları (dersleri) size oyunlarla anlatmasını istersiniz? Önerilerinizi bize iletebilirsiniz. [email protected] Oyun bağlantısı: http://uzyens.com.tr/tr/atolyeler/detail/29/Scratch%20Oyunlar%C4%B1 Yukarıdaki oyun bağlantısı üzerinden Bilgin Dede ile 4 işlem ve eşini bul oyunlarına da ulaşabilirsiniz. 30

PICASSO- Portrait of Dora Mar 31

KURUMUNUZUN REKLAMINI BURADAN YAPMANIZ MÜMKÜN… REKLAM İÇİN BİZE ULAŞIN; 0232 3369918 0545 4906575 32