Best Practise

Best Practise



การอนุรักษ์วฒั นธรรมทอ้ งถิ่นชอ่ื โครงการ นอ้ มนาเศรษฐกิจพอเพยี งสู่ภมู ิปญั ญาเวยี งกาหลงผู้เสนอผลงาน พระอธกิ ารสมชาติ ฐติ ปิ ญฺโญโรงเรยี นวัดหนองบวั พทิ ยาพระปริยตั ธิ รรมแผนกสามญั ศึกษาตาบลแมเ่ จดยี ์ อาเภอเวยี งปาุ เปาู จังหวดั เชยี งราย สงั กดั มหาเถรสมาคม สานักงานพระพทุ ธศาสนาแห่งชาติโทรศพั ท์มอื ถือ ๐๘๙ ๙๙๗ ๒๗๙๒. E-mail [email protected]ความเปน็ มาและความสาคัญของปญั หา การนาหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียงบรู ณาการกับการอนุรกั ษ์ภมู ิปญั ญาเวียงกาหลง ได้กอ่ ให้เกิดคุณคา่ แก่นกั เรียน คือมีจิตสานกึ รัก หวงแหนภูมปิ ญั ญาและวฒั นธรรมท้องถิน่ ร้จู กั การใช้ทรัพยากรไดอ้ ย่างคุ้มคา่ และนาความคดิ รเิ ร่มิ สรา้ งสรรคไ์ ปสกู่ ารสรา้ งงานสร้างอาชีพสทู่ อ้ งถ่นิ สร้างความสมดลุ ยง่ั ยนื เป็นพ้ืนฐานตอ่ การประกอบอาชพี ของนักเรียนตอ่ ไปในอนาคตมิติของนกั เรียนโรงเรียนวดั หนองบัวพิทยาของเราต้งั อยใู่ นเขตชมุ ชนท่มี ตี านานเลา่ ขานกนั มายาวนานหลายชวั่ อายคุ น และโรงเรียนกาหนดเอกลักษณข์ องโรงเรยี น คอื ภูมปิ ญั ญาเวยี งกาหลง ซึ่งกาลงั จะสญู หายกลายเป็นเพยี งตานานที่ส่งตอ่ ไปให้ลกู หลานรุ่นตอ่ ไป จึงมจี ติ สานึกและตระหนกั ไว้เสมอว่าเราจะต้องอนุรักษ์ภมู ปิ ัญญาอนั ทรงคุณคา่ น้ีไวจ้ ากรนุ่ สรู่ นุ่ คือ จากครสู นู่ ักเรียน จากร่นุ พส่ี ูร่ นุ่ นอ้ ง จากการท่ไี ด้มคี วามรู้ความเขา้ ใจเก่ยี วกบั หลักปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียง ซง่ึ เป็นหลักคดิ ศาสตร์พระราชา ได้นามา ประยกุ ตใ์ ช้ในการเรยี นรเู้ ก่ยี วกบั ภมู ิปัญญาเวียงกาหลงในแต่ละรายวชิ าที่ครนู ามาบูรณาการ ให้นกั เรยี นเรียนรู้ในห้องเรยี นและนอกห้องเรียนผ่านกจิ กรรมชมุ นุมทกั ษะอาชพี และกจิ กรรมที่เก่ยี วกับการเผยแพรว่ ฒั นธรรมที่โรงเรยี น จดัขนึ้ และนกั เรยี นได้มสี ว่ นรว่ มในการเรียนรตู้ ามสาระการเรยี นรใู้ นรายวิชาต่างๆแล้วยงั ได้มีสว่ นในการวเิ คราะห์ภาระงาน ชนิ้ งาน ดงั น้ี ในรายวิชา ศลิ ปะ นกั เรยี นได้ฝกึ ทกั ษะในการเขยี นลวดลายเวียงกาหลง และลายเสน้ตา่ งๆให้เป็น ลวดลายรว่ มสมยั การศึกษานีเ้ ป็นการศกึ ษาทเี่ กีย่ วขอ้ งกับรายวชิ าวิทยาศาสตร์ รายวิชาคณติ ศาสตร์ใชค้ วามรเู้ รอื่ งการแปลง การสะท้อน การหมนุ มาช่วยในการออกแบบลวดลายเวยี งกาหลงรายวชิ าภาษาตา่ งประเทศ ได้มกี ารเล่าเร่อื งประวตั ิศาสตร์ชุมชนเปน็ ภาษาอังกฤษ ในรายวชิ าสงั คมศึกษาศาสนาและวฒั นธรรม รายวชิ าภาษาไทยได้นาความรูเ้ กี่ยวกบั สาหรบั กิจกรรมชุมนมุ และกจิ กรรมอาชีพ การจาหน่ายผลิตภณั ฑล์ วดลายเวยี งกาหลง และไดม้ สี ่วนร่วมในการเผยแพรผ่ ลิตภัณฑ์ลวดลายเวยี งกาหลงใน

หนว่ ยงานตา่ งๆ ท้ังในระดบั อาเภอ จงั หวดั และระดับภาค สง่ิ ท่ีไดร้ ับจากการรว่ มโครงการน้อมนาหลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงสกู่ ารอนรุ กั ษ์ภูมปิ ญั ญาเวยี งกาหลงการคน้ พบเคร่อื งปัน้ ดินเผาทม่ี ีลวดลายสวยงาม มเี อกลักษณ์ท่ีโดดเดน่ เฉพาะท้องถน่ิ มคี วามหมายเป็นมงคลตามวิถชี วี ิตของชมุ ชนเวยี งกาหลง ซึ่งนับวนั กจ็ ะสญู หายไปและขาดการสืบทอดประกอบกับนโยบายของโรงเรยี น ใหจ้ ดั การเรียนการสอนแบบบรู ณาการ โรงเรยี นวดั หนองบัวพิทยาได้เลง็ เห็นความสาคัญท่ี จะสร้างความตระหนักแก่สามเณรนักเรยี นใหเ้ ห็นความคณุ ค่าในการอนรุ กั ษแ์ ละสืบสานภมู ปิ ญั ญาเวียงกาหลง และเพือ่ ให้สอดคลอ้ งกบั วิสัยทัศนแ์ ละพันธกิจของโรงเรยี นจงึ ไดน้ ้อมนาหลกั ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งสกู่ ารอนรุ กั ษภ์ ูมิปัญญาเวยี งกาหลงบรู ณาการกบั การจัดการเรยี นรู้๘ กลุ่มสาระ โดยเรม่ิ ตน้ จากครูแกนนาสารวจแหล่งเรยี นรู้ความตอ้ งการของโรงเรียน ชมุ ชน ครู ผปู้ กครอง และนักเรียน ประชมุ เพอ่ื วางแผน การวิเคราะห์หลักสตู รแกนกลาง เพอ่ื จดั ทาสาระการเรยี นรู้ และพัฒนาเปน็ หลกั สตู รทอ้ งถ่นิ “การอนรุ กั ษ์ภูมปิ ญั ญาเวยี งกาหลง “จนครบทุกระดับชนั้ มกี ารบรู ณาการภูมปิ ญั ญาวยี งกาหลงกบั หลักปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียงเข้ากับ ๘ กลุ่มสาระ นอกจากน้นั ยังไดเ้ ปดิ ชมุ ชนและทกั ษะอาชพี เพ่อื ฝกึ ให้นักเรยี นไดม้ ที กั ษะในการประกอบธรุ กจิ โดยประยุกตใ์ ชค้ วามรทู้ ไี่ ดร้ บั จากในหอ้ งเรยี น โดยใหน้ ักเรยี นจดั ต้งั กลุ่มทางาน จดั ทาหนังสือเล่มเล็ก และกจิ กรรมอ่ืน ๆ จากการบูรณาการให้ผู้เรียนมีความรู้ความเข้าใจในการนาหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงไปใช้ในการอนรุ กั ษ์ภมู ปิ ัญญาเวยี งกาหลงอย่างสรา้ งสรรค์และเกดิ คณุ คา่ การนาหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียงบูรณาการกับการอนุรักษ์ภูมิปัญญาเวียงกาหลง ได้ก่อให้เกิดคุณค่าแก่นักเรียน คือมีจิตสานึกรัก หวงแหนภูมิปัญญาและวัฒนธรรมท้องถิ่น รู้จักการใช้ทรัพยากรได้อย่างคุ้มค่า และนาความคิดริเร่ิมสร้างสรรค์ไปสู่การสร้างงานสร้างอาชีพสู่ท้องถ่ิน สร้างความสมดุล ยั่งยืน เป็นพ้ืนฐานตอ่ การประกอบอาชีพของนักเรยี นตอ่ ไปในอนาคตวตั ถปุ ระสงค์ - เพือ่ ได้มสี ว่ นรว่ มในการอนรุ ักษภ์ มู ิปญั ญาเวยี งกาหลง - เพอ่ื มีความรู้ความเขา้ ใจและทกั ษะปฏิบตั ใิ นรายวชิ าตา่ งๆและเร่ืองราวของภมู ิปัญญาเวียงกาหลง - เพอ่ื ใหม้ ีความรบั ผิดชอบตอ่ หนา้ ทีท่ ่ีไดร้ ับมอบหมายและ ปฏบิ ัตงิ านใหเ้ กดิ ประโยชนต์ ่อส่วนรวม - .เพื่อมีความรู้ ความเข้าใจหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียงท่นี าไปใชใ้ นชีวิตประจาวนั - เพอื่ ก่อให้เกดิ คณุ ค่าแก่นกั เรยี น คือมีจติ สานกึ รกั หวงแหนภมู ปิ ัญญาและวฒั นธรรมทอ้ งถน่ิ

- เพื่อเปน็ พื้นฐานต่อการประกอบอาชีพของนกั เรียนตอ่ ไปในอนาคตกระบวนการดาเนนิ งานไดด้ าเนนิ การโดยใหผ้ ้เู รยี นไดเ้ รียนรู้ตามฐานตา่ งๆเพ่อื ใหเ้ กิดการเรียนรู้ดังน้ี ฐานท่ี ๑ ถนิ่ กาขาว ชาวศวิ ไิ ล ศกึ ษาประวัตศิ าสตร์ชมุ ชน ฐานท่ี ๒ เสน้ สายลายเวยี งกาหลง ลวดลายทีป่ รากฏ ฐานท่ี ๓ ดารงเคร่ืองป้นั ลือนาม กระบวนการผลติ ฐานที่ ๔ งามศิลป์พิมพล์ าย ประยุกตล์ ายกบั วสั ดอุ ืน่ ฐานท่ี ๕ สเู่ ปาู หมายอาชีพท่ยี ่ังยนื การจัดจาหน่ายผลทเ่ี กิดจากการดาเนนิ การ ดาเนนิ การของโรงเรียนสง่ ผลตอ่ ผ้เู รียน ครู สถานศึกษา และชุมชน ดังนี้ โรงเรยี นได้รับคดั เลือกไดร้ บั รางวลั ชนะเลศิ ผลงานช่างสิบหมู่เชิงประจกั ษ์ ในระดบั เขต ๒ และรางวัลชนะเลศิ ผลงานชา่ งสิบหมู่เชงิ ประจกั ษใ์ นระดับจังหวัดเชียงาย ไดร้ บั คัดเลือกจากกลุ่มโรงเรยี นพระปรยิ ัติธรรมแผนกสามญั ศึกษาจงั หวัดเชยี งรายไปจดั นิทรรศการการแขง่ ขันทักษะวชิ าการในระดบั กล่มุ ๖ ประจาปีการศกึ ษา ๒๕๖๐ ได้รบั การคดั เลือกใหจ้ ัดนทิ รรศการในงาน “๑๑๐ ปีของดเี วยี งปุาเปาู ”และเป็นตวั แทนอาเภอเวยี งปุาเปูา จดั นิทรรศการงาน “พ่อขุนเมง็ รายมหาราชและงานกาชาดจังหวดั เชยี งรายประจา ๒๕๖๐ ผบู้ ริหารไดพ้ ฒั นาตนเองให้เป็นผูม้ ีความรู้ ความข้าใจในหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียงและภูมปิ ญั ญาอย่างถกู ต้อง โดย สร้างองคค์ วามรู้ ความเข้าใจและความตระหนักใหเ้ กิดกับ บคุ ลากร ครู นกั เรยี น ชมุ ชน มคี วามมุ่งมน่ั ในการขับเคลื่อนหลัก ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในสถานศกึ ษา สู่ภายนอก สถานศึกษา .ครูมีความรู้ความข้าใจเกี่ยวกับหลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี งตามมาตรฐานการเรยี นรู้เศรษฐกจิ พอเพยี ง จดั การเรียนรูแ้ บบบรู ณาการสอดคล้องกบั หลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งในรายวชิ าที่รับผิดชอบ รจู้ กั ใช้และจดั การทรพั ยากร สิ่งแวดล้อม ไดอ้ ย่างสมดุล ประหยดั ค้มุ คา่ รวมทัง้ มีส่วนร่วมในการอนรุ ักษ์สง่ิ แวดลอ้ มทัง้ ภายในและภายนอก อีกทง้ั ใชท้ รพั ยากรอยา่ งไม่เกดิ ตัวประหยดั คุม้ ค่า เปน็ แบบอยา่ งให้ให้ผ้เู รียนและชมุ ชนไดเ้ ปน็ อย่างดี ผูเ้ รียนมคี วามรู้ความขา้ ใจเกี่ยวกับหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงตามมาตรฐานการเรียนรเู้ ศรษฐกิจพอเพียงในแตล่ ะระดับชนั้ เปน็ ผูม้ ีความสามารถในการดารงชีวติ ตามหลกั ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียง ทาให้เกดิ คุณธรรมดา้ นความขยนั อดทน ซอื่ สัตย์ ประหยัดพง่ึ ตนเองและมคี วามสามัคคีในหม่คู ณะ พร้อมรบั ตอ่ การเปล่ียนแปลงของสิง่ แวดล้อมอย่างรวดเรว็ ในด้านวตั ถ/ุ

เศรษฐกจิ สงั คม สิ่งแวดล้อมและวฒั นธรรม เปน็ แบบอยา่ งให้กบั โรงเรยี นท่ีมาศกึ ษาดงู าน ซ่งึ จะไดน้ าหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียงไปดาเนนิ การจดั การเรยี นรู้ในสถานศึกษาของตน นอกจากนนั้ โรงเรยี นยังได้จัดทา MOU กับโรงเรยี นพระปรยิ ตั ธิ รรม ในเขตอาเภอเดียวกันและใกล้เคียง เพือ่ ร่วมกันพฒั นาโรงเรียนให้เป็นสถานศึกษาทีม่ ีความภมู ใิ จในปรชั ญาพอเพียง สู่ภูมิปัญญาในท้องถิ่นตนเองประโยชน์ทีไ่ ด้รบั และการเผยแพร่ เป็นประโยชนต์ ่อนกั เรียนและเป็นแบบอย่างได้จากการทโ่ี รงเรยี นวัดหนองบวั พิทยา ไดด้ าเนินการโครงการดงั กลา่ วจนเปน็ ทยี่ อมรับทั่วไประดับจงั หวัด ระดบัภมู ิภาค ในการนาเสนอผลงานในสถานทีต่ า่ งๆเชน่ การจัดนทิ รรศการตวั แทนระดบั จังหวัดการแข่งขันทกั ษะวิชาการกลุ่มท่ี ๖ นทิ รรศการ ๑๑๐ ปขี องดเี วียงปุาเปูา นทิ รรศการของอาเภอเวยี งปาุ เปูา งานพอ่ ขนุ เม็งรายมหาราชและงานกาชาดจังหวดั เชียงรายปัจจัยความสาเร็จ 1. ความรกั และศรทั ธาในภูมปิ ัญญาท่องถน่ิ 2 ความงุ่ มน่ั ในการทางาน 3. บ้าน วดั โรงเรียนเหน็ ความสาคญั ในการอนุรกั ษ์วัฒนธรรมปญั หาอุปสรรค เน่ืองดว้ ยเปน็ กระบวนการทเี่ น้นทกั ษะในการทางานการผลติ ชิน้ งานทาไดช้ า้ และขาดงบประมาณในการซอ้ื อุปกรณท์ ีม่ รี าคาสูง เช่น เตาเผา เครอ่ื งบดดนิ ทาให้ชิ้นการและกระบวนการเรียนรูข้ าดการต่อเน่อื งหน่วยงานท่ีรบั ผิดชอบควรสนับสนุนอย่างจรงิ จังแนวทางพัฒนา ทางโรงเรยี นและคณะผู้จดั ทาไดจ้ ัดกจิ กรรมพฒั นาผู้เรยี นและชุมชนสามารถผลิตชิ้นงานที่หลากหลายสรา้ งรายไดเ้ ป็นวสิ าหกิจชมุ ชนของสามเณรและชมุ ชุนต่อไปเอกสารอา้ งองิสงวน โชติสุขรตั น์ (2515) ประชุมตานานลานนาไทย .กรงุ เทพมหานคร: โอเดยี นสโตร์ .สรัสวดี ออ่ งสกลุ (2539) ตานานพ้นื เมืองนา่ น ฉบับวัดพระเกดิ ตอน2 ตานานปกิณก ลา้ นนา.สมุ ิตร ปติ พิ ัฒน์ และคณะ (2544) เวียงกาหลงมหศั จรรย์เคร่ืองถ้วยลา้ นา.กรุงเทพมหานคร:แอคนีพรน้ิ ต้งิสานักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแหง่ ชาติ .(2524) เชิดชูเกรยี รติ นายไกรศรี นนิ มานเหมินทร.์ กรงุ เทพมหานคร :ไตรรงณก์ ารพิมพ์หนว่ ยเทคโนโลยเี ซรามิคเนอ้ื ดนิ และเคลือบ (2524) การวจิ ัยและพฒั นาเพอื่ ฟ้ืนฟูเครอื่ งเคลือบดนิ เผาใน

แหลงเตาล้านนา และการวจิ ยั เพ่อื เพิม่ มลุ คา่ ผลิตภณั ฑ์ดินแดงบ้านมอ่ นเขาแกว้ จงั หวดั ลาปาง:กรงุ เทพมหานคร