คู่มือ อผส.

คู่มือ อสาา อาสาสมัครดูแลผู้สูงอายุ ตำบล บางสีทอง โครงการ 1ตำบล 1 มหาวิทยาลัย มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนครร่วมกับเทศบาลตำบลบางสีทอง Facebook : โครงการ 1ตำบล 1 มหาวิทยาลัย ตำบลบางสีทอง จังหวัดนนทบุรี

คำน ำ ตำบลบางสีทอง อำเภอบางกรวย จังหวัดนนทบุรี มีประชากรผู้สูงอายุ 60 ปีขึ้นไป ประมาณ 2,404 คน ถือว่าพื้นที่ตำบลบางสีทอง เป็นสังคมผู้สูงอายุพื้นที่หนึ่ง พิจารณา ความสามารถในการช่วยเหลือตนเองของผู้สูงอายุในตำบลบางสีทอง ตามแบบประเมิน การทำกิจกรรมในชีวิตประจำวัน (Activities of Daily Living : ADL) โดยนำข้อมูล จากกองสวัสดิการสังคม เทศบาลตำบลบางสีทอง จำแนกผู้สูงอายุ เป็น3 กลุ่ม ดังนี้ (1) กลุ่มผู้สูงอายุที่ต้องการพึ่งพาผู้อื่นเล็กน้อย คิดเป็นร้อยละ 95.45 ซึ่งเป็นกลุ่มผู้สูง อายุส่วนมากของตำบลบางสีทอง (2) กลุ่มผู้สูงอายุที่ต้องการพึ่งพาผู้อื่นปานกลางคิด เป็นร้อยละ 3.49 และ (3) กลุ่มผู้สูงอายุที่ต้องการพึ่งพาผู้อื่นเป็นส่วนมาก คิดเป็นร้อย ละ 1.27 ทั้งนี้ กลุ่มผู้สูงอายุที่กล่าวมาข้างต้น มักพบปัญหาด้านสุขภาพ ทำให้ผู้สูงอายุ มีภาวะด้านสุขภาพที่เสื่อมโทรมลง ปัญหาที่กล่าวมานั้น ทำให้เทศบาลตำบลบางสีทอง ตระหนักถึงความสำคัญกับการดูแลผู้สูงอายุ เพื่อต้องการทำความเข้าใจสภาพปัญหา ที่เกิดขึ้นกับผู้สูงอายุตำบลบางสีทอง จัดทำโครงการพัฒนารู ปแบบบริการระยะยาว สำหรับผู้สูงอายุ ตำบลบางสีทอง ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2548 เป็นต้นมา อีกทั้ง เทศบาลตำบล บางสีทอง จังหวัดนนทบุรี ยังเป็นพื้นที่ต้นแบบ โครงการพัฒนารู ปแบบบริการสุขภาพ และสวัสดิการสังคมเชิงบูรณาการ โดยชุมชนสำหรับผู้สูงอายุพื้นที่ดำเนินงานประเทศไทย และ โครงการพัฒนารู ปแบบบริการระยะยาวสำหรับผู้สูงอายุที่ต้องพึ่งพิง\" โดยมี โครงการขององค์กรความร่วมมือระหว่างประเทศญี่ปุ่นหรือองค์กรไจก้า เข้าประสาน ความร่วมมือ เพื่อช่วยส่งเสริมและพัฒนาโครงการให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น โครงการยกระดับเศรษฐกิจ สังคม รายตำบลแบบบูรณาการ 1 ตำบล 1 มหาวิทยาลัย มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนคร เกิดความสนใจและเห็นถึงความสำคัญของการปฏิบัติงาน อาสาสมัครดูแลผู้สูงอายุ จึงจัดทำคู่มืออาสาสมัครดูแลผู้สูงอายุ ซึ่งจะทำให้เกิดประโยชน์ ต่อการยกระดับคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุ การยกระดับความรู้และทักษะ ตลอดจนสร้าง ขวัญกำลังใจของอาสาสมัครดูแลผู้สูงอายุให้สูงขึ้น

สารบัญ หน้า 1 เนื้อหา คำนำ 2-3 4 สารบัญ 5 คู่มืออาสาสมัครดูแลผู้สูงอายุ มีประโยชน์อย่างไร 6 ส่วนที่ 1 ความสำคัญของการเป็นอาสาสมัครดูแลผู้สูง อายุ ตำบลบางสีทอง 7 1.1 อผส. คือใคร 8 1.2 คุณสมบัติของอาสาสมัครดูแลผู้สูงอายุ 9 ตำบลบางสีทอง 1.3 การคัดเลือกอาสาสมัครดูแลผู้สูงอายุ 10 ตำบลบางสีทอง บุคคลใหม่ 10 1.4 การฝึกอบรมอาสาสมัครดูแลผู้สูงอายุ 11 ตำบลบางสีทอง บุคคลใหม่ 1.5 การขึ้นทะเบียนอาสาสมัครดูแล 12 13 ผู้สูงอายุ ตำบลบางสีทอง บุคคลใหม่ 14 1.6 วาระและการพ้นสภาพของอาสาสมัคร 14 ดูแลผู้สูงอายุ ตำบลบางสีทอง ส่วนที่ 2. บทบาทและหน้าที่ของอาสาสมัครดูแล 15-25 ผู้สูงอายุ ตำบลบางสีทอง 2.1 ประเภทของผู้สูงอายุที่ต้องให้การดูแล 2.2 คุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุที่ต้องดูแล 2.3 อัตราส่วนการดูแลผู้สูงอายุของอาสาสมัคร ดูแลผู้สูงอายุ ตำบลบางสีทอง 2.4 ระยะเวลาการปฏิบัติงานของอาสาสมัคร ดูแลผู้สูงอายุ ตำบลบางสีทอง 2.5 หน้าที่รับผิดชอบหลักของอาสาสมัครดูแล ผู้สูงอายุ ตำบลบางสีทอง

สารบัญ เนื้อหา หน้า 26 ส่วนที่ 3. สิทธิประโยชน์และสวัสดิการที่เกี่ยวข้องกับ 27 อาสาสมัครดูแลผู้สูงอายุ ตำบลบางสีทอง 28 3.1 สิทธิประโยชน์ของอาสาสมัครดูแลผู้สูงอายุ 29 ตำบลบางสีทอง 3.2 รางวัลและขวัญกำลังใจอาสาสมัครดูแล 29 ผู้สูงอายุ ตำบลบางสีทอง 30-33 ส่วนที่ 4. การประเมินความสำเร็จของงานอาสาสมัคร ดูแลผู้สูงอายุ ตำบลบางสีทอง 34 4.1 แผนชุมชนเกี่ยวกับผู้สูงอายุและอาสาสมัคร 35 ดูแลผู้สูงอายุ 36 4.2 เลขประจำใจของอาสาสมัครดูแลผู้สูงอายุ 4.3 หลักการทำงานของการเป็นอาสาสมัครดูแล 37 ผู้สูงอายุที่ดี 38-42 4.4 สิ่งชี้วัดความสำเร็จของงานอาสาสมัครดูแล 43-45 ผู้สูงอายุในแต่ละปี 4.5 องค์ความรู้ที่อาสาสมัครดูแลผู้สูงอายุ ตำบลบางสีทอง ต้องรู้และต้องปฏิบัติ ส่วนที่ 5. แบบฟอร์มของอาสาสมัครดูแลผู้สูงอายุ ตำบลบางสีทอง 5.1 แบบฟอร์มที่หนึ่ง แผนการปฏิบัติงานของ อาสาสมัครดูแลผู้สูงอายุ ตำบลบางสีทอง 5.2 แบบฟอร์มที่สอง สมุดบันทึกการปฏิบัติงาน ของอาสาสมัครดูแลผู้สูงอายุ ตำบลบางสีทอง

4 คู่มืออาสาสมัครดูแลผู้สูงอายุ ตำบลบางสีทอง มีประโยชน์อย่างไร ? คู่มือ อผส. เป็นเอกสารเบื้องต้นสำหรับผู้ที่ต้องการ เข้ามาปฏิบัติงานอาสาสมัครดูแลผู้สูงอายุ รวมถึงตรวจ สอบบทบาทหน้าที่และภารกิจของงาน เพื่อการเข้ามา เป็นอาสาสมัครดูแลผู้สูงอายุ ด้วยความเข้าใจที่ถูกต้อง คู่มือ อผส. เป็นแนวทาง หลักการ เป้าหมาย กระบวนการพัฒนาบทบาทของการเป็นอาสาสมัคร ดูแลผู้สูงอายุ คู่มือ อผส. เป็นเครื่องมือตรวจสอบ บทบาทและ หน้าที่ พัฒนาตนเอง ทบทวน ความรู้และทักษะที่จำเป็น คู่มือ อผส. เป็นเครื่องมือที่สามารถสร้างความเข้าใจ ให้กับเครือข่ายภายในชุมชน รวมถึงภาคส่วนอื่น เพื่อทำให้เกิดการพัฒนาระบบการจัดการของ อผส.

ส่วนที่ 1 ความสำคัญของการเป็น อาสาสมัครดูแลผู้สูงอายุ ตำบลบางสีทอง

6 1.1 อผส. คือใคร ? อผส. คือ อาสาสมัครดูแลผู้สูงอายุ มีบทบาทหน้าที่ ได้แก่ ดูแลผู้สูงอายุทั้งกลุ่มสีเขียวและกลุ่มสีแดงที่อาศัยอยู่ ในชุมชน ร่วมสนับสนุนการจัดบริการและสวัสดิการสังคม โดยมีเป้าหมายเพื่อช่วยเหลือและพัฒนาชีวิตความเป็นอยู่ ของผู้สูงอายุให้ครบถ้วนทั้ง 6 ด้าน ได้แก่ สุขภาพกาย สุขภาพจิต ปัญญาและความทรงจำ เศรษฐกิจ สังคม รวมถึงที่อยู่อาศัยและสภาพแวดล้อม

7 1.2 คุณสมบัติของ อผส. 1.2.1 มีความสมัครใจและเสียสละ เพื่อช่วยเหลือ ดู แ ล ผู้ สู ง อ า ยุ 1.2.2 มีใจรักด้านงานอาสาสมัคร 1.2.3 มีความสุภาพ พูดจาดี 1.2.4 มีความสามารถในการอ่านออกและเขียนได้ (ในระดับพื้นฐาน) 1.2.5 มีมนุษยสัมพันธ์ที่ดีสามารถปฏิบัติงาน ร่วมกับผู้อื่นได้เป็นอย่างดี 1.2.6 มีเวลาให้กับการเข้าปฏิบัติงานตามระเบียบ และยอมรับข้อปฏิบัติงาน 1.2.7 มีผู้สูงอายุที่สามารถดูแลบริเวณใกล้เคียง อย่างน้อย 5 บุคคล

1.3 การคัดเลือก อผส. ใหม่ 8 1.3.1 จัดประชุมกับผู้ใหญ่บ้านหรือผู้นำชุมชน เรื่องการรับสมัคร เพื่อให้ผู้นำในชุมชนกระจายข่าวสาร การรับสมัครอาสาสมัครดูแลผู้สูงอายุ 1.3.2 อผส.เก่า รวมถึงเจ้าหน้าที่ดูแลรับผิดชอบ เจาะกลุ่มลงพื้นที่ในการประชาสัมพันธ์ เพื่อรับสมัคร ตามชุมชน โดยมุ่งเน้นไปทีละชุมชน 1.3.3 จัดประชาสัมพันธ์ทางสื่อออนไลน์ การเปิด รับสมัครอาสาสมัครดูแลผู้สูงอายุ เพื่อกระจายข่าวสาร ให้ทั่วถึงทุกพื้นที่ของตำบลบางสีทอง 1.3.4 ประกาศรับสมัคร อาสาสมัครดูแลผู้สูงอายุ ตำบลบางสีทอง พร้อมระบุวันที่เปิดรับสมัคร วันที่ปิด รับสมัคร วันสัมภาษณ์ และวันประกาศผล

9 1.4 การฝึกอบรม หลังจากสัมภาษณ์และได้เข้ามาเป็นอาสาสมัคร ดูแลผู้สูงอายุ ตำบลบางสีทอง เป็นที่เรียบร้อยแล้ว ก่อนเข้ารับการปฏิบัติงานอาสาสมัครดูแลผู้สูงอายุ บุคคลใหม่ทุกท่าน ต้องผ่านการอบรม จำนวน 70 ชั่วโมง หัวข้อ “การส่งเสริมสุขภาพของผู้สูงอายุ” หลังจากปฏิบัติงานครบ 3 เดือน จะต้องอบรม จำนวน 120 ชั่วโมง หัวข้อ “โรคที่พบบ่อยในผู้สูงอายุ และวิธีการดูแลรักษา” เพื่อเป็นการพัฒนาองค์ความรู้ กระบวนการ และทักษะของอาสาสมัครดูแลผู้สูงอายุ ตำบลบางสีทอง

10 1.5 การขึ้นทะเบียน อผส. ใหม่ สถานสภาพของ อผส. เกิดขึ้นเมื่อบุคคลนั้น ได้รับการคัดเลือกและผ่านการอบรม รวมถึงได้รับ การประเมินความรู้ ความสามารถทั้งกลุ่มความรู้ พื้นฐาน และกลุ่มความรู้เฉพาะในการดูแลผู้สูงอายุ โดยจะได้รับใบประกาศนียบัตร เพื่อยืนยันว่าผ่าน การคัดเลือกเข้ามาเป็นอาสาสมัครดูแลผู้สูงอายุ อย่างถูกระเบียบตามขั้นตอนและกระบวนการ 1.6 วาระและการพ้นสภาพ อผส. วาระการพ้นสภาพ อผส. จะสิ้นสุด คือ (1) เสียชีวิต (2) ลาออก (3) ไม่เข้าปฏิบัติงาน ทั้งนี้ ถ้าหากเสียชีวิตจะได้รับความช่วยเหลือจาก ทางเทศบาลตำบลบางสีทอง และได้รับเรื่องเงิน ช่วยเหลือสนับสนุน ฯลฯ

ส่วนที่ 2 บทบาทและหน้าที่ ของอาสาสมัครดูแลผู้สูงอายุ ตำบลบางสีทอง

12 2.1 ประเภทของผู้สูงอายุที่ต้องให้การดูแล อผส. ต้องให้การดูแล ช่วยเหลือ พัฒนาชีวิตและ ความเป็นอยู่ของผู้สูงอายุทุกคนในเขตพื้นที่ แบ่งเป็น 2 กลุ่ม ดังต่อไปนี้ กลุ่มสีแดง คือ ผู้สูงอายุที่ประสบปัญหาทุกข์ยาก เดือดร้อน 7 ประเภท ได้แก่ ขาดผู้ดูแล ถูกทอดทิ้ง ถูกทิ้งให้อยู่ตามลำพัง ช่วยเหลือตัวเองไม่ได้ ถูกละเลยเพิกเฉย ได้รับการดูแลอย่างไม่ถูกต้อง ยากจน กลุ่มสีเขียว คือ ผู้สูงอายุอื่นในชุมชน

13 2.2 คุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุที่ต้องดูแล คุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุที่ต้องดูแลและพัฒนา อผส. ต้องทำหน้าที่ดูแล ช่วยเหลือ พัฒนาชีวิตความ เป็นอยู่ของผู้สูงอายุให้ครบถ้วนทุกด้าน แบ่งเป็น 6 ข้อ ดังต่อไปนี้ สุขภาพกาย สุขภาพจิต ปัญญาและความทรงจำ เศรษฐกิจ สังคม ที่อยู่อาศัยและสภาวะแวดล้อม

14 2.3 อัตราส่วนการดูแลผู้สูงอายุของ อาสาสมัครดูแลผู้สูงอายุ ตำบลบางสีทอง ดูแลช่วยเหลือ ผู้สูงอายุ กลุ่มสีแดง ไม่น้อยกว่า 2 คน ดูแลสอดส่อง ผู้สูงอายุ กลุ่มสีเขียว ไม่น้อยกว่า 3 คน 2.4 ระยะเวลาการปฏิบัติงานของ อผส. ต่ำสุด เฉพาะการออกไปดูแลผู้สูงอายุกลุ่มสีแดง อย่างน้อยสัปดาห์ละ 2 ครั้ง เหมาะสม ตามความต้องการและความจำเป็นของผู้สูงอายุ แต่ละคนที่ตนเองให้การดูแลหรือรับผิดชอบอยู่

2.5 หน้าที่รับผิดชอบหลักของอผส. 15 อาสาสมัครดูแลผู้สูงอายุ (อผส.) มีหน้าที่หลัก 3 ประการ คือ 2.5.1 การดูแลผู้สูงอายุทุกคนในชุมชน แบ่งเป็น 2 ข้อ ดังนี้ (1) ดูแลผู้สูงอายุที่ทุกข์ ยากหรือเดือนร้อน(กลุ่มสีแดง)ตามความจำเป็น (2) ดูแลพัฒนาชีวิตความเป็นอยู่ผู้สูงอายุทั่วใป ในชุมชน(กลุ่มสีเขียว) 2.5.2 การเฝ้าระวังและเตือนภัย 2.5.3 การจัดบริการและสวัสดิการสังคม การดูแลผู้สูงอายุทุกคนในชุมชน 4 ข้อ 1) ดูแลผู้สูงอายุตามความจำเป็น 2) พัฒนาคุณภาพชีวิต 3) ให้ความรู้แก่ผู้สูงอายุ 4) ให้ความรู้แก่ครอบครัวและชุมชน เพื่อการดูแลผู้สูงอายุในเรื่องเกี่ยวกับการดำรง ชีวิตประจำของผู้สูงอายุ

16 การดำรงชีวิตประจำของผู้สูงอายุ มี 10 ข้อ ควรรู้ดังนี้ การรับประทานอาหาร การอาบน้ำ การแต่งตัว หรือสวมใส่เสื้อผ้า การเคลื่อนที่ภายในบ้าน การใช้ห้องน้ำ / ห้องส้วม การเดิน เคลื่อนที่นอกบ้าน การจัดเตรียมอาหาร การทำความสะอาดบ้าน การถอนเงิน / แลกเงิน / ใช้เงิน การใช้บริการสาธารณะในการเดินทาง

17 การเฝ้าระวังและเตือนภัย 1) รวบรวมข้อมูลผู้สูงอายุทั้งรายบุคคล และทุก คน ในชุมชน 2) วิเคราะห์สภาพปัญหา ความจำเป็น และความ ต้องการของผู้สูงอายุเป็นรายบุคคล 3) วางแผนให้ความช่วยเหลือผู้สูงอายุ หรือ ประสานหน่วยงาน เพื่อดำเนินงานในส่วนที่เกี่ยวข้อง 4) ปฏิบัติป้องกันและบรรเทาภัย 5) แจ้งเตือนภัยล่วงหน้าแก่ผู้สูงอายุและผู้ที่มี ส่วนเกี่ยวข้อง

18 การจัดบริการและสวัสดิการสังคม ด้านการศึกษา การเรียนรู้ ข้อมูล ข่าวสาร - การให้ความรู้แก่ผู้สูงอายุเกี่ยวกับการดูแลตนเอง - การให้ความรู้การดูแลผู้สูงอายุแก่สมาชิกในครอบครัว - การเรียนรู้ตามอัธยาศัย - การให้ความรู้เกี่ยวกับสิทธิของผู้สูงอายุ - การใช้ภูมิปัญญาผู้สูงอายุ ทำประโยชน์ให้แก่ชุมชน

19 ด้านอาชีพ รายได้ - การส่งเสริมการประกอบอาชีพรายบุคคลแก่ผู้สูงอายุ - การรวมกลุ่มผู้สูงอายุประกอบอาชีพ - การจัดอบรมการประกอบอาชีพให้แก่ผู้สูงอายุ - ส่งเสริมการออมเงินของผู้สูงอายุ

20 ด้านสุขภาพอนามัย - ดูแลเรื่องอาหารการกิน - การกินยาตามแพทย์สั่ง - การออกกำลังกาย - การพาผู้สูงอายุไปพบแพทย์ตามที่แพทย์ได้นัด - การพาผู้สูงอายุไปพบแพทย์แบบฉุกเฉิน - การพาแพทย์มาตรวจรักษาที่บ้านของผู้สูงอายุ

21 ด้านที่อยู่อาศัย อาคารสถานที่ - การปรับสภาพที่อยู่อาศัยให้เหมาะสมกับการ เคลื่อนไหวและการดำรงชีวิตของผู้สูงอายุ - ทำความสะอาดบริเวณบ้านผู้สูงอายุ - ปรับปรุงซ่อมแซมบ้านให้ผู้สูงอายุ - จัดบ้านให้ผู้สูงอายุที่ยากจนและไร้บ้าน

22 ด้านนันทนาการ - พาผู้สูงอายุไปร่วมกิจกรรมในชุมชน - จัดงานวันผู้สูงอายุ - จัดกิจกรรมการแข่งขันกีฬาผู้สูงอายุ - พาผู้สูงอายุไปประกอบกิจกรรมทางศาสนา - จัดงานประเพณีท้องถิ่นเชิดชูความสำคัญ ของผู้สูงอายุ

23 ด้านสวัสดิภาพ กระบวนการยุติธรรม - คุ้มครอง พิทักษ์ผู้สูงอายุไม่ให้ถูกทารุณ กรรมทางร่างกาย จิตใจ หรือถูกทิ้ง - คุ้มครอง ช่วยเหลือผู้สูงอายุไม่ให้ถูก แสวงหาประโยชน์โดยมิชอบถูกหลอก - ประสานช่วยเหลือทางคดีให้กับผู้สูงอายุ

24 ด้านบริการทางสังคม - จัดรถรับ-ส่ง ผู้สูงอายุที่เจ็บป่วยกรณีฉุกเฉิน - ไปติดต่อทำธุระแทนผู้สูงอายุ - ให้คำปรึกษาแก่ผู้สูงอายุเมื่อมีปัญหาทุกข์ร้อน - ประสานหน่วยงานที่ให้บริการแก่ผู้สูงอายุ - ประสานหน่วยงานจัดหน่วยบริการเคลื่อนที่ - ประสานช่วยเหลือผู้สูงอายุที่ประสบปัญหาสังคม กับพมจ. - สนับสนุนงบประมาณในการจัดกิจกรรมของ อผส. และผู้สูงอายุ - จัดทำข้อมูลผู้สูงอายุ - ส่งเสริมการตั้งกลุ่มผู้สูงอายุ - จัดทำแผนชุมชน เพื่อการดูแลและพัฒนาผู้สูงอายุ

20 กิจกรรมสำคัญของ อผส. ที่ทำให้เกิดการดูแล เฝ้าระวัง จัดบริการและสวัสดิการสังคมให้แก่ ผู้สูงอายุ ทั้ง 2 กลุ่ม และมีความครอบคลุมต่อคุณภาพชีวิตของ ผู้สูงอายุทั้ง 6 ด้าน ดังนี้ 1. เยี่ยมเยียนดูแลทุกข์สุข 2. ดูแลอาหารการกิน 3. ดูแลเรื่องการใช้ยา 4. ช่วยเรื่องออกกำลังกาย 5. พาออกไปพบแพทย์ 6. พาแพทย์มาตรวจรักษาที่บ้าน 7. พาไปร่วมงานในชุมชน 8. พาไปพักผ่อนนอกบ้าน 9. พาไปร่วมกิจกรรมทางศาสนา 10. ช่วยปรับสภาพที่อยู่ในบ้านให้เหมาะสม 11. รวมกลุ่มผู้สูงอายุทำกิจกรรม 12. ให้ความรู้แก่ผู้สูงอายุและครอบครัว 13. ให้คำปรึกษาแก่ผู้สูงอายุเมื่อเกิดปัญหา 14. ให้ความรู้เกี่ยวกับสิทธิและการเข้าถึงสิทธิต่าง ๆ 15. ให้ข้อมูลบริการต่าง ๆ ที่เป็นประโยชน์ต่อผู้สูงอายุ 16. ประสานหน่วยงานให้ความช่วยเหลือผู้สูงอายุ 17. เก็บรวบรวมข้อมูลผู้สูงอายุ 18. เฝ้าระวังปัญหาแก่ผู้สูงอายุ 19. พาไปติดต่อทำกิจธุระหรือทำแทนผู้สูงอายุ 20. จัดกิจกรรมที่เป็นประโยชน์แก่ผู้สูงอายุ

ส่วนที่ 3 สิทธิประโยชน์และสวัสดิการ ที่เกี่ยวข้องกับอาสาสมัคร ดูแลผู้สูงอายุ ตำบลบางสีทอง

27 3.1 สิทธิประโยชน์และสวัสดิการ ที่เกี่ยวข้องกับ อผส. 3.1.1 สิทธิประโยชน์เรื่องค่ารักษาพยาบาล อาการป่วยเบื้องต้น 3.1.2 สิทธิประโยชน์เรื่องสามารถเบิกค่า เดินทางไป-กลับ เพื่อไปดูแลผู้สูงอายุ 3.1.3 หากพ้นสภาพจากการเป็น อผส. กรณีที่เสียชีวิต จะได้รับเงินสนับสนุนและ ของสนับสนุนเพื่อช่วยเหลือทางครอบครัว อผส.

28 3.2 รางวัลและขวัญกำลังใจอาสา สมัครดูแลผู้สูงอายุ ตำบลบางสีทอง 3.2.1 มอบเกียรติบัตรรางวัลสำหรับ อผส. ดีเด่น โดยมีเงื่อนไข คือ จะต้องเข้าปฏิบัติงาน ทุกครั้ง อาทิตย์ละไม่ต่ำกว่า 2 ครั้ง ครั้งละไม่ต่ำ กว่า 3 ชั่วโมง และเข้าทำงานเป็นประจำ 3.2.2 หาก อผส. ท่านใดปฏิบัติงานครบ 144 ชั่วโมง หรือ ปฏิบัติงานครบ 6 เดือน มีสิทธิ ไปศึกษาดูงานที่ต่างจังหวัด รวมถึงจะได้รับเสื้อ อาสาสมัครดูแลผู้สูงอายุ ตำบลบางสีทอง ทุกครั้ง เมื่อได้ไปศึกษาดูงาน 3.2.3 มีกิจกรรมและรางวัลให้กับ อผส. เพื่อเป็นกำลังใจในการทำงาน

ส่วนที่ 4 การประเมินความสำเร็จ งานอาสาสมัครดูแลผู้สูงอายุ ตำบลบางสีทอง

30 4.1 แผนชุมชนเกี่ยวกับผู้สูงอายุและอผส. งาน อผส. ทุกเขตองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ในแต่ละพื้นที่ตรวจสอบความสำเร็จ โดยดูจากผล ของงาน คือ (1) แผนชุมชนเกี่ยวกับผู้สูงอายุ และ (2) แผนชุมชนเกี่ยวกับอาสาสมัครดูแลผู้สูงอายุ วิธีการ 1) ค้นหาปัญหาและความต้องการของผู้สูงอายุ และอผส. 2) วิเคราะห์สาเหตุและการแก้ไขปัญหา 3) ทำเป็นแผนตอบสนองต่อผู้สูงอายุและอผส. 4) เสนอทั้ง 2 แผน ต่อ อปท. 5) ดำเนินการตามทั้ง 2 แผน 6) ประเมินดูผลการทำที่ตอบสนองต่อผู้สูงอายุ และอผส.

4.2 เลขประจำตัว อผส. คือ? 31 เลขประจำใจของ อผส. ทุกท่าน 2 3 6 20

4.3 หลักการทำงานของการเป็น 32 อาสาสมัครดูแลผู้สูงอายุที่ดี 2อผสก. ลทุ=ุ่มกผสูค้ีสแนูงดต้อองางยคปุืเอฏปิ็บนัAติเDงป็าLนนคค2ระบแกถนลุ้ว่ นมนต0าม-เล8ขประจำใจดังนี้ 3 กลุ่มสีเขียว คือ ADL คะแนน 9 - 20 = หน้าที่หลักของ อผส. ดูแลผู้สูงอายุ - กลุ่มสีแดง อย่างน้อย 2 คน - กลุ่มสีเขียว อย่างน้อย 3 คน เฝ้าระวังและเตือนภัย 6 จัดบริการและสวัสดิการสังคมแก่ผู้สูงอายุ = ดูแลผู้สูงอายุให้มีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นทั้ง 6 ด้าน สุขภาพกาย สุขภายจิตใจ ปัญญาและความทรงจำ เศรษฐกิจ สังคม 20 ที่อยู่อาศัยและสภาพแวดล้อม = กิจกรรม 20 อย่างในการดูแล เฝ้าระวัง จัดบริการและสวัสดิการสังคม ให้แก่ผู้สูงอายุ ทั้ง 2 กลุ่ม และมีความครอบคลุมต่อคุณภาพชีวิต ของผู้สูงอายุทั้ง 6 ด้าน

33 4.4 สิ่งชี้วัดความสำเร็จของงาน อผส. ในแต่ละปี 4.4.1 อผส. ต้องทำหน้าที่ต่อเนื่องได้ต่อชุมชน และต้องมีแผน/โครงการเกี่ยวกับ อผส. และผู้สูงอายุ 4.4.2 อผส. ต้องมีการถอดบทเรียน เพื่อสะท้อน จุดแข็งและจุดอ่อนของการปฏิบัติงานหรือหน้าที่ 4.4.3 ผู้สูงอายุที่ อผส. ได้รับผิดชอบและดูแล มีความพัฒนาที่ดีขึ้น 4.4.4 อผส. ทุกคนมีความรู้และมีความพัฒนา มากขึ้น ผ่านการชี้วัดจากแบบฟอร์มการปฏิบัติงาน

34 4.5 องค์ความรู้ที่อาสาสมัครดูแลผู้สูงอายุ ตำบลบางสีทอง ต้องรู้และต้องปฏิบัติ มี 3 องค์ความรู้ที่สำคัญห ลัก ๆ ดังต่อไปนี้ 4.5.1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับการวัดสัญญาณชีพ (Vital signs) หมายถึง ค่าความดันโลหิต (Blood pressure) อุณหภูมิ (Temperature) ชีพจร (Pulse) และการหายใจ (Respiration) ใช้ตัวย่อคำว่า T,P,R และ BP สัญญาณชีพเป็นสิ่งบ่งชี้การทำงานของร่างกาย ถ้าเปลี่ยนแปลงไปแสดงถึงภาวะสุขภาพมีการเปลี่ยนแปลง สัญญาณชีพมีช่วงของค่าปกติที่กำหนดไว้ การประเมินชีพจรความดันเลือดซึ่งเป็นสัญญาณชีพที่ เปลี่ยนแปลงเร็ว โดยที่แต่ละคนมีค่าที่เป็นปกติแตกต่างกัน จึงต้องเปรียบเทียบกับค่าปกติของแต่ละคนด้วย

35 4.5.2 การดูแลผู้ป่วยหรือผู้สูงอายุเบื้องต้น ด้านร่างกาย แบ่งได้ดังต่อไปนี้ อผส. ต้องทราบข้อมูลโรคประจำตัวที่พบบ่อยใน ผู้ป่วยหรือผู้สูงอายุ และต้องทราบลักษณะอาการ เบื้องต้น เช่น โรคความดัน โรคเบาหวาน รวมถึง สาเหตุและข้อห้าม ข้อควรระวังของผู้ป่วยและ ผู้สูงอายุ อผส. ต้องทราบหลักการพยุงหรือการเคลื่อนย้าย ผู้ป่วย เช่น การพยุงผู้ป่วยหรือผู้สูงอายุขณะเดิน เคลื่อนย้ายผู้ป่วยหรือผู้สูงอายุเมื่อลุกจากที่นอน ไปท่านั่ง หรือจากการนั่งบนเตียงไปนั่ง wheel chair เป็นต้น อผส. ต้องทราบการเลือกใช้อุปกรณ์ ที่ช่วยพยุงใน การเดินให้ถูกต้องและเหมาะสม เช่น เลือกไม้เท้า ให้เหมาะสมผู้ป่วยหรือผู้สูงอายุ เป็นต้น

36 ด้านจิตใจ แบ่งได้ดังต่อไปนี้ อผส. ต้องทำความเข้าใจอาการของผู้ป่วยหรือ ผู้สูงอายุเบื้องต้นเป็น รวมถึงต้องมีความเข้าใจ และใจเย็นในการสนทนากับผู้ป่วยหรือผู้สูงอายุ อผส. ต้องสามารถพูดอธิบายให้ผู้ป่วยหรือ ผู้สูงอายุ เห็นความสำคัญของการออกกำลัง กาย เพื่อฟื้ นฟูสมรรถภาพ ปัจจัยด้านอื่น ๆ ที่ควรทราบ แบ่งได้ 2 ข้อหลักดังต่อไปนี้ ด้านครอบครัวของผู้ป่วยหรือผู้สูงอายุ มีสภาพ แวดล้อมความเป็นอยู่อย่างไรบ้างในครอบครัว มีผู้ที่ดูแลขณะอยู่บ้านหรือไม่ ด้านการเงิน ผู้ป่วยหรือผู้สูงอายุ มีปัญหาด้าน การเงินที่ส่งผลให้ไม่ได้รับการดูแลเรื่องสุขภาพ อย่างไม่เต็มที่หรือไม่

ส่วนแทบี่ บ5ฟอตรำจ์ัมบงขลหอวบังดานงอสนผีททสอบ.ุงรี

แบบฟอร์มข้อมูลประวัติของผู้สูงอายุที่อผส.ต้องดูแลรับผิดชอบ 38

แบบประเมินดัชนีบาร์เธล เอดีแอล (Barthel adl Index) 39

40 (ต่อ) แบบประเมินดัชนีบาร์เธล เอดีแอล (Barthel adl Index)

รูปแบบฟอร์มแผนพยาบาลการดูแลผู้สูงอายุ 41

รูปแบบบริการฟื้ นฟูสมรรถภาพร่างกาย 42 Physical rehabilitation service form

สมุดบันตทำจึับกงลหอวบผัดาสนง.สนีททอบุงรี

แบบฟอร์มที่สอง สมุดบันทึกการปฏิบัติงาน 44 ของอาสาสมัครดูแลผู้สูงอายุ ตำบลบางสีทอง ข้างในด้านขวา ข้างในด้านซ้าย

Facebook : โครงการ 1ตำบล 1 มหาวิทยาลัย ตำบลบางสีทอง จังหวัดนนทบุรี