สถานการณ์การเมืองการปกครองของไทย

สถานการณก ารเมืองการปกครองของไทย นางสุทธิลกั ษณ ฉตั รเงนิ กลมุ สาระการเรียนรูสังคมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม โรงเรยี นศรยี านสุ รณ จังหวัดจันทบรุ ี

สถานการณการเมอื งการปกครองของไทย นบั ตัง้ แตม ีการเปล่ยี นแปลงการปกครองจากระบอบสมบรู ณาญาสิทธิราชย มาเปนระบอบประชาธปิ ไตย อันมีพระมหากษัตรยิ ทรงเปน ประมุข เม่ือ 24 มถิ นุ ายน พ.ศ. 2475 จนถึงปจจุบัน เปน เวลากวา 82 ป แตระบอบประชาธิปไตย ของไทยตองลมลกุ คลุกคลานดวยเหตกุ ารณ ทางการเมืองมีการประกาศใช ยกเลิก และแกไ ขรฐั ธรรมนูญหลายคร้งั

หลงั จากประกาศใชรัฐธรรมนูญจะมกี ารเคลอ่ื นไหวของพรรคการเมือง การเลอื กตัง้ มีรฐั สภา และเกดิ วิกฤติ ทางการเมือง กอใหเ กิดการรัฐประหาร สูการยกเลิกรัฐธรรมนูญ เปน วงจรทางการเมืองทเ่ี รยี กวา “วงจรอบุ าทว” http://thongkum.blogspot.com/2016/01/blog-post_77.html

ลําดับขนั้ ของการเมอื งการปกครองไทย (กอนเหตกุ ารณป  2475) สมัยสโุ ขทัย สมัยอยุธยา-ธนบรุ ี สมัยรัตนโกสนิ ทร • พอปกครองลูก “พอ ขนุ ” • เทวราชา เจา ชวี ติ /เจา นาย–ไพร/ทาส • รัชกาลที่ 5 ทรงยกเลกิ จตุสดมภ จัดตงั้ 12 กระทรวง (พ.ศ.2435) • สมบรู ณาญาสิทธริ าชย • จตุสดมภ • เสนาบดีสภา รฐั มนตรีสภา (สภาที่ ปรกึ ษา) • ไตรภูมิพระรวง และ • ระบบศกั ดินา และองคมนตรีสภา ทศพธิ ราชธรรม (สมเดจ็ พระบรมไตรโลกนาถ) • กฎหมายลักษณะปกครองทอ งท่ีฉบับแรก ของประเทศไทย / นคราภิบาล (เทศบาล) / สุขาภิบาล • ดสุ ิตธานี (รัชกาลที่ 6)



สถานการณการเมืองการปกครองไทย (หลงั เหตกุ ารณป  2475) • การปฏิวัตเิ ม่ือวนั ท่ี 24 มถิ ุนายน พ.ศ. 2475 โดยคณะราษฎร • เกดิ เปลี่ยนแปลงการปกครองจากระบอบสมบูรณาญาสิทธริ าชย มาเปนการปกครองระบอบ ประชาธปิ ไตยแบบรฐั สภา อันมพี ระมหากษตั ริยทรงเปน ประมขุ • มรี ัฐธรรมนูญเปนกฎหมายสงู สดุ ในการปกครองประเทศ • ฉบบั แรก คอื “พระราชบัญญตั ิธรรมนูญการปกครองแผน ดนิ สยามชว่ั คราว พทุ ธศกั ราช 2475” • ประกาศใชเ มอ่ื วนั ที่ 27 มิถุนายน พ.ศ. 2475 • อาํ นาจอธิปไตย เปนอํานาจสูงสดุ ในการปกครองประเทศ เปนของประชาชนชาวไทย

พระบาทสมเดจ็ พระปกเกลาเจาอยูหัว รัชกาล ที่ 7 ทรงลงพระปรมาภไิ ธยใน “รัฐธรรมนูญแหง ราชอาณาจกั รสยาม” เมื่อวันท่ี 10 ธนั วาคม พ.ศ. 2475 ท่มี าภาพ : https://th.wikipedia.org/wiki/รฐั ธรรมนญู แหงราชอาณาจกั รสยาม

พระบาทสมเด็จพระปกเกลาเจา อยหู ัว ทรงสละราชสมบตั ิ ภายหลงั การเกิดกบฏบวรเดช พระบาทสมเดจ็ พระปกเกลา เจา อยหู ัว ไดเสด็จไป รกั ษาพระเนตรท่ปี ระเทศอังกฤษในระหวา งท่ปี ระทับอยทู ีป่ ระเทศองั กฤษพระองคไ ด ทรงมีพระราชบนั ทกึ ถึงรฐั บาลเพอื่ ใหนําเสนอตอสภาผูแทนราษฎรพจิ ารณา ปรากฏ วารัฐบาลไมสามารถปฏบิ ัติตามพระราชประสงคไ ด พระบาทสมเดจ็ พระปกเกลาเจาอยู หัวจึงทรงสละราชสมบัตเิ มือ่ วนั ท่ี 2 มีนาคมพ.ศ.2477 รฐั บาลจงึ ไดกราบบงั คมทูล อัญเชญิ พระองคเ จาอานันทมหดิ ลเสดจ็ ขน้ึ ครองราชย

เหตกุ ารณสาํ คญั ทางการเมืองของไทย

การรฐั ประหาร พ.ศ. 2501 ผูกอการ จอมพลสฤษด์ิ ธนะรัชต สาเหตุ จากภยั คุกคามของลัทธิ คอมมิวนิสต ผล ประเทศไทยเขาสู ระบอบเผดจ็ การอํานาจนยิ ม จอมพลสฤษด์ิ ธนะรชั ต

เหตกุ ารณ 14 ตุลาคม 2516 หรอื วันมหาวิปโยค มีการชมุ นมุ และลุกฮอื ของผูคนจํานวนมากนับแสน เพ่ือตอ ตานรฐั บาลเผด็จการทหาร ซ่ึงการประทว ง เรมิ่ ต้งั แตวันที่ 6 ตุลาคม และส้นิ สดุ ลงในวันที่ 16 ตลุ าคม แตเ กดิ การปะทะกนั ของตาํ รวจและ ผปู ระทวงจงึ ทําใหมี การเสียเลอื ดเน้อื เกิดขึ้น แตเหตุการณส าํ คญั คร้ังน้ัน ถอื วาเปน การลมอํานาจเผดจ็ การทหาร จอมพลถนอม- กติ ติขจร จอมพลประภาส จารุเสถยี ร และพลเอกณรงค กิตตขิ จร ยินยอมเดินทางออกนอกประเทศ นบั วาเปน โอกาสใหเกิดการปกครองระบอบประชาธปิ ไตยมากขนึ้

เหตุการณ 6 ตลุ าคม 2519 ชนวนของเหตกุ ารณใ นครงั้ น้ี เร่มิ มาจาก จอมพล-ถนอม กิตตขิ จร ไดเดนิ ทางกลับเขามา ในประเทศ จงึ เกดิ มีการประทว งอกี คร้ัง บวกกบั เหตกุ ารณ การแสดงละครของนักศึกษา ซงึ่ ถกู กลาวหาวา หมนิ่ พระบรมเดชานุภาพ และยัง เกิดความแตกแยกทางอดุ มการณ จนทําใหเกดิ การหาํ้ หน่ั กัน และ นองเลอื ดในท่ีสดุ เหตุการณ ในครง้ั นน้ี บั วา เปน การส้ินสดุ ของรฐั ธรรมนญู ที่ ไดมาดวยการตอสูของประชาชนท่รี วมตัวกัน ลมระบอบเผด็จการทหาร

การรฐั ประหาร พ.ศ. 2520 ผกู อ การ พลเรอื เอกสงดั ชลออยู สาเหตุ คดั คา นนโยบายแบบขวาจดั ของนายธานนิ ทร กรยั วเิ ชยี ร (เผดจ็ การพลเรอื น) มีการประกาศใชร ฐั ธรรมนูญฉบับ พ.ศ. 2521 พลเอกเปรม ตณิ สูลานนท ผล พลเอกเกรียงศกั ด์ิ ชมะนนั ท และ พลเอกเปรม ติณสูลานนท เปน นายกรัฐมนตรคี นตอ มา

การรฐั ประหาร พ.ศ. 2534 ผูกอการ พลเอกสุนทร คงสมพงษ พลเอกสนุ ทร คงสมพงษ พลเอกสุจนิ ดา คราประยรู พลเอกสจุ นิ ดา คราประยูร พลอากาศเอกเกษตร โรจนนิล พลเอกชาติชาย ชณุ หะวัณ สาเหตุ การฉอ ราษฎรบังหลวงของรัฐบาล ทมี่ พี ลเอกชาตชิ าย ชณุ หะวณั เปนนายกรัฐมนตรี ผล นายอานนั ท ปน ยารชุน ไดร บั การแตงตั้งใหเปนนายกรฐั มนตรี

เหตุการณพ ฤษภาทมิฬ • เกดิ เหตรุ นุ แรง ระหวา งวันที่ 17 – 24 พฤษภาคม พ.ศ. 2535 • การเขา มารบั ตําแหนงนายกรฐั มนตรีของพลเอกสุจินดา คราประยรู (เกิดวลี “เสียสัตยเพ่อื ชาติ”) • ประชาชนไมพอใจ ตอ งการนายกจากการเลอื กต้งั ทาํ การประทว ง ดว ยการเดินขบวนและอดอาหาร • พระบาทสมเดจ็ พระเจาอยรู ัชกาลท่ี 9 ไดทรงรับสัง่ ให พลเอกสุจินดา คราประยูร และ พลตรีจาํ ลอง ศรเี มอื งเขาเฝา เพื่อรับพระราชทานพระราชดาํ รัส และเผยแพรผา นโทรทศั น รวมการเฉพาะกจิ แหงประเทศไทย • นายอานนั ท ปน ยารชุนไดดํารงตําแหนงนายกรฐั มนตรีอีกครง้ั • มีคําท่ีเกีย่ วขอ ง เชน มอ็ บมือถือ พรรคเทพ พรรคมาร เปน ตน

พ.ศ.2540 กาํ เนดิ รฐั ธรรมนญู ฉบบั ประชาชน https://www.youtube.com/watch?v=vHY4A9ytFYo เหตุผลท่ีรฐั ธรรมนูญ 2540 ถกู ขนานนามวา “รฐั ธรรมนญู ฉบับประชาชน” เนือ่ งมาจากเปน รฐั ธรรมนูญทมี่ สี วนรวมจากประชาชนมากทสี่ ดุ บรรยากาศของ สังคมไทยกอ นหนา มกี ารประกาศใชรฐั ธรรมนญู 2540 เมอ่ื เหตกุ ารณพฤษภาทมฬิ คลีค่ ลายลง ประชาชนมีความตื่นตวั เกีย่ วกบั บานเมืองอยางมาก ไมเ พยี งแตใ นกรุงเทพฯ แตย ัง กระจายไปยังทัว่ ทุกภูมภิ าคของประเทศไทยทาํ ใหเกดิ บรรยากาศ ชู “ธงเขยี ว” รณรงคใ หร ฐั สภารบั รางรัฐธรรมนูญ 2540 ขอมลู จากรายงานการรบั ฟงความคดิ เหน็ ของคณะกรรมาธิการวสิ ามัญ รับฟงความคิดเหน็ และประชา-พิจารณประจําจงั หวดั ของ ส.ส.ร. พบวาประชาชนเขา มามสี วนรวมมากกวา 800,000 คน ยงั ไม รวมการมสี ว นรว มท่ภี าคประชาชน องคกรธุรกจิ และพรรรค การเมืองจดั ขนึ้ กันเอง นค่ี ือสาเหตุสําคญั ท่ีรัฐธรรมนูญ 2540 เปนทีย่ อมรับของประชาชนโดยท่วั ไป

การรฐั ประหาร วนั ท่ี 19 กันยายน 2549 การเลือกตัง้ ในวันที่ 6 กมุ ภาพันธ 2548 ทาํ ให พ.ต.ท. ดร. ทักษณิ ชนิ วัตรไดก ลบั เขาสูตําแหนงนายกรฐั มนตรี สมยั ที่ 2 ดว ยคะแนนเสยี งทวมทน โดยท่นี ง่ั ในสภาจาํ นวน 376 จาก 500 ทนี่ ง่ั นับวา วาเปน รัฐบาล ชดุ แรกใน ประวตั ศิ าสตรไทยภายใตร ะบอบประชาธิปไตย ทพี่ รรคการเมืองพรรคเดยี วไดร บั เลือกเกนิ ครง่ึ หนง่ึ ของสภา ผแู ทนราษฎร ในปลายป พ.ศ. 2548 เรมิ่ มีการเดนิ ขบวนขับไลพ.ต.ท. ดร. ทักษิณ ชินวัตร และขยายวงกวางไปในท่ตี า ง ๆ โดย การขับไลนั้นก็เนอ่ื งมาจาก ความไมพ อใจในตัวนายกรฐั มนตรหี ลายประเด็น เชน กรณีแปรรูปรัฐวิสาหกจิ หรือกรณกี าร ขายหุนใหแ ก เทมาเสก็ แหงประเทศสงิ คโปร ในทสี่ ุดพลเอกสนธิ บญุ รัตกลนิ หัวหนา คณะมนตรคี วามมัน่ คงแหงชาติ ไดท าํ การรฐั ประหาร รัฐบาลของ พ.ต.ท. ดร. ทกั ษิณ ชนิ วัตรนาํ มาสูการประกาศใชร ฐั ธรรมนูญ ฉบบั ป พ.ศ. 2550 โดยการลงประชามติ ครั้งน้นี บั เปนครงั้ แรก ท่ี เกดิ ข้นึ ในประเทศไทยอีกดว ย

รัฐประหารในวันที่ 22 พฤษภาคม พ.ศ. 2557 คณะรกั ษาความสงบแหง ชาติ (คสช.) อนั มพี ลเอก ประยุทธ จันทรโอชา เปนหัวหนาคณะ เขา ควบคุมอํานาจ การปกครองภายหลังการยบุ สภาของรัฐบาล นางสาวยิ่งลักษณ ชนิ วตั ร นบั เปน รฐั ประหารครงั้ ที่ 13 ในประวัตศิ าสตรไ ทย โดยเริม่ ขึน้ หลังวกิ ฤตการณการเมอื งซงึ่ เรมิ่ เมื่อเดอื นตุลาคม 2556 เพื่อคดั คานรางพระราชบญั ญตั ินริ โทษกรรมฯ และอิทธิพลของ พนั ตํารวจโท ดร.ทักษณิ ชนิ วตั ร ในการเมืองไทย หลงั รัฐประหาร มีประกาศใหร ัฐธรรมนญู แหงราชอาณาจกั รไทย พุทธศักราช 2550 สน้ิ สดุ ลงยกเวน หมวด 2 คณะรัฐมนตรีรักษาการหมดอํานาจ ตลอดจนใหยบุ วฒุ ิสภา จนเม่อื วนั ท่ี 22 กรกฎาคม 2557 มีการประกาศใช รฐั ธรรมนูญแหง ราชอาณาจกั รไทย (ฉบับช่ัวคราว) พทุ ธศักราช 2557 เพือ่ ให มกี ารจดั ตั้งสภานติ บิ ญั ญัตริ ัฐบาลและสภาปฏริ ปู แหงชาตซิ ง่ึ ตอมาสมาชิกสภา นติ ิบญั ญัตไิ ดเ สนอชือ่ พลเอกประยทุ ธจ ันทรโ อชาขนึ้ ดาํ รงตาํ แหนง นายกรัฐมนตรคี นที่ 29 ของไทย

ประกาศใชรัฐธรรมนูญฉบับที่ 20 ของไทย เกดิ ความขัดแยง คณะรักษาความสงบ แหง กรธ.ทําการรางรัฐธรรมนูญ คณะกรรมการการเลอื กต้ัง ทางการเมืองที่มีแนวโนม ชาติ(คสช)เขาควบคมุ อํานาจ แหง ราชอาณาจกั รไทย จดั การลงประชามติวันที่ รุนแรงและบานปลาย การปกครอง พทุ ธศกั ราช 2559 7 สงิ หาคม พ.ศ. 2557 ยืดเยื้อมาตง้ั แต เกดิ ข้นึ เม่ือวันที่ 22 คณะกรรมาธกิ ารรา ง- ผลการออกเสยี ง พ.ศ. 2549 จนถงึ เดือน พฤษภาคมพ.ศ 2557 โดย รัฐธรรมนูญ ซึ่งมี ประชามติปรากฏวา พฤษภาคม พ.ศ. 2557 มเี ปา หมายสําคัญเพื่อยุติ นายมีชัย ฤชุพนั ธุ รฐั ธรรมนูญผานความเห็น มสี าเหตสุ ําคญั มาจากการ ความขัดแยงสรางความ เปน ประธานไดทาํ การราง ชอบดว ยคะแนนเสยี ง มีความคดิ เหน็ ทางการ สามัคคแี ละ รัฐธรรมนญู ใหแลวเสร็จ 16,820,402 เมอื งท่แี ตกตางกนั ของ คืนความสุขใหแ ก ภายใน 180 วัน โดยมี และมีผไู มเห็นชอบ คนในชาติ ประชาชนชาวไทย เนอ้ื หา 16 หมวด 10,926,648 เสยี ง 279 มาตรา

การเลอื กตัง้ วันที่ 24 มนี าคม 2562 การเลือกตง้ั ทั่วไป เมือ่ วนั ที่ 24 มีนาคม 2562 ตามระบอบประชาธิปไตย โดยมี คณะรฐั มนตรีคณะที่ 62 พรรคพลงั ประชารฐั สนบั สนนุ ใหพล.อ.ประยุทธ จันทรโ อชา เปน นายกรฐั มนตรี พรรคพลังประชารฐั เปน แกนนาํ จัดตงั้ รัฐบาลผสมรวบรวมเสียง พรรคการเมือง 19 พรรค รวมกับเสียงสนบั สนุนจากสมาชิกวฒุ สิ ภา ตามรัฐธรรมนูญกําหนด สงให พล.อ.ประยุทธ กา วข้นึ สตู าํ แหนง นายกฯ อกี ครั้งหน่ึง เม่อื วนั ท่ี 10 กรกฎาคม 2562 พล.อ.ประยุทธ จันทรโ อชา

อา งอิง https://curadio.chula.ac.th/Images/Class-Onair/so/2018/2018-11-28-2512-d146407.pdf