เนื้อหา

เนอ้ื หา 1. ระบบนวิ แมติกส์คอื อะไร คำว่ำ Pneumatics เปน็ คำท่ีมำจำกภำษำกรกี คือ Pneuma มีควำมหมำยว่ำ “กำ๊ ซที่มองไมเ่ ห็น” ในสมยั น้นั รูจ้ กั นวิ เมติกสเ์ พียงแคก่ ำรไหลของอำกำศเทำ่ น้ัน แต่ในปจั จบุ นั นวิ เมตกิ ส์ หมำยถงึ ระบบทีใ่ ชอ้ ำกำศอดั ซ่ึงส่งไป ตำมท่อลมเพื่อเป็นตัวกลำงกำรถ่ำยทอดกำลังของไหลให้เป็นกำลังงำนกล เช่นกำรทำให้กระบอกสูบลมหรือ มอเตอร์ทำงำน ตัวอย่ำงงำนที่ใช้นิวแมติกส์ ได้แก่ งำนบรรจุหีบห่อสินค้ำ งำนขนถ่ำยวัสดุ เครื่องมือลมทุกชนิด และกำรจับ ยีด เจำะ อัดปั๊มขึ้นรูปในงำนอุตสำหกรรมต่ำง ๆ ระบบนิวเมติกส์จะต้องมีอุปกรณ์พื้นฐำนในกำร ทำงำนเบ้อื งต้นดงั รปู ที่ 1.1 รูปท่ี 1.1 อปุ กรณใ์ นระบบนิวแมติกส์ อุปกรณ์เบื้องตน้ ในระบบนวิ แมตกิ ส์ 1. อุปกรณ์ต้นกำลัง (Power Unit) ทำหน้ำที่สร้ำงลมอัดที่มีคุณภำพเพื่อใช้ในงำนระบบนิวเมติกส์ ประกอบด้วย 1.1 อุปกรณ์ขับ (Driving Unit) ทำหน้ำที่ขับเครื่องอัดอำกำศ ได้แก่ เครื่องยนต์หรือมอเตอร์ ไฟฟ้ำ แตใ่ นงำนอุตสำหกรรมนิยมใชม้ อเตอร์ไฟฟ้ำเป็นอุปกรณ์ขับเนื่องจำกควำมเรว็ รอบคงที่ 1.2 เครื่องอัดอำกำศ (Air Compressor) ทำหน้ำที่อัดอำกำศที่ควำมดันบรรยำกำศให้มีควำมดัน สูงกว่ำบรรยำกำศปกติ

1.3 เครื่องกรองอำกำศขำเข้ำ (Intake Filter) ทำหน้ำที่กรองอำกำศก่อนที่จะนำไปเข้ำเครื่องอดั อำกำศเพื่อให้อำกำศที่จะอัดปรำศจำกฝุ่นละอองเพรำะถ้ำอำกำศที่อัตมีฝุ่นละออ งจะทำให้เกิดควำมเสียหำยแก่ เครือ่ งอัดอำกำศและจะทำให้ระบบมปี ระสทิ ธิภำพต่ำ 1.4 เครอื่ งหล่อเย็น (After Cooler) ทำหนำ้ ท่ีหลอ่ เย็นอำกำศใหเ้ ย็นตวั ลง 1.5 เครื่องแยกน้ำมันและควำมชื้น (Seperator) อุปกรณ์นี้จะช่วยแยกเอำควำมชื้นและละออง น้ำมันที่แฝงมำกบั อำกำศกอ่ นที่อำกำศอดั จะถูกเก็บลงในถังเกบ็ ลม 1.6 ถังเก็บลมอัด (Air Receiver) เป็นอุปกรณ์ใช้เก็บอำกำศอัดที่ได้จำกเครื่องอัดอำกำศและ จำ่ ยยอำกำศอดั คงที่สมำ่ เสมอให้แก่ระบบนวิ เมติกส์ ถงั เกบ็ ลมอดั จะต้องมวี ำลว์ ระบำยควำมดนั (Pressure Relief Valve) เพื่อระบำยควำมดันที่เกินสู่บรรยำกำศเป็นกำรป้องกันอันตรำยที่จะเกิดขึ้นเมื่อควำมดันสูงกว่ำปกติส่วน สวิตที่ควบคุมควำมดัน (Pressure Switch) ใช้ควบคุมกำรเปิด-ปิดกำรทำงำนของมอเตอร์ไฟฟ้ำที่ขับเครื่องอัดลม เมือ่ ควำมดันของอำกำศถึงค่ำทีต่ ้งั ไว้ 2. อุปกรณ์ปรับปรุงคุณภำพลมอัด (Treatment Component) ทำให้อำกำศอัดปรำศจำกฝุ่นละออง ครำบน้ำมันและน้ำก่อนที่จะนำไปใช้ในระบบนิวเมติกส์ประกอบด้วยกรองลมอัด (Air Filter) วำล์วปรับควำมดัน พร้อมเกจ (Pressure Regulator) อปุ กรณ์ผสมละอองน้ำมนั หลอ่ ล่ืน (Lubricator Oiler) รปู ท่ี 1.2 อุปกรณป์ รบั ปรุงคุณภำพลมอัด 3. อุปกรณค์ วบคุมกำรทำงำน (Controlling Component) หมำยถึงวำล์วควบคุมชนดิ ตำ่ ง ๆ ในระบบนิว เมตกิ สซ์ ่งึ ทำหนำ้ ที่ควบคุมกำรเร่มิ และหยุดกำรทำงำนของวงจรควบคมุ ทิศทำงกำรไหลของลมอัดควบคุมอัตรำกำร ไหลของลมอดั และควบคมุ ควำมดนั

รูปท่ี 1.3 Solenoid Valve 4. อุปกรณ์กำรทำงำน (Actuator Or Working Component) ทำหน้ำที่เปลี่ยนกำลังงำนของไหลให้เป็น กำลังกล เชน่ กระบอกสบู ลมชนดิ ต่ำง ๆ และมอเตอรล์ ม รูปท่ี 1.4 กระบอกสูบ 5. อุปกรณ์ในระบบท่อทำง (Piping System) ใช้เป็นท่อทำงไหลของลมอัดในระบบนิวเมติกส์ระบบท่อน้ี รวมถึงทอ่ สง่ ลมอัดและขอ้ ตอ่ ชนดิ ต่ำง ๆ ด้วยดังตัวอย่ำงในรปู ท่ี 1.5

รปู ที่ 1.5 ท่อในระบบนวิ แมติกส์ 2. การนานิวแมติกส์ไปใชง้ าน 2.1. ดา้ นยานพาหนะ : ในงำนอตุ สำหกรรมรถยนต์ ใชร้ ะบบนวิ แมตกิ สใ์ นกำรถอดยำงรถยนต์, เตมิ ลม ยำง ,งำนทำสีรถยนต์ ,ระบบเปดิ ปดิ ประตู ,ระบบเบรคในรถขนำดใหญ่เช่นรถสบิ ล้อ รปู ท่ี 1.6 ระบบปิด-เปดิ ประตรู ถโดยสำร

2.2. ระบบขนส่งสินค้า : ใช้ระบบนิวแมติกส์ในกำรเคลื่อนย้ำยสินค้ำจำกชั้นวำงสินค้ำไปยังจุดต่ำงๆ ภำยในบรษิ ทั กระบอกสบู จะทำกำรผลักสินค้ำ ไปยงั สำยพำนลำเลียง เมือ่ มกี ำรกดปมุ่ 2.3. ดา้ นอุตสาหกรรม : ใชใ้ นกำรลำเลียงเคลอื่ นยำ้ ยวัสดุ ,เจำะ ,เล่อื ย ,บรรจสุ ินคำ้ รูปที่ 1.7 นวิ แมติกส์ Lifter ข้อดี-ข้อเสยี ของนิวแมตกิ ส์ ข้อดีของระบบนวิ แมติกส์ 1. ทนต่อกำรระเบดิ เน่ืองจำกสมอดั ไม่ติดไฟหรือเกิดกำรระเบิดดังนั้นจงึ มีควำมปลอดภยั ในกำรใช้ งำนสงู 2. มคี วำมรวดเรว็ ในกำรทำงำน ลมอัดมีควำมรวดเรว็ ในกำรทำงำนสงู 3. กำรส่งถ่ำยลมอัดง่ำย ลมอัดสำมำรถส่งถ่ำยไปตำมท่อทำงต่ำงๆ ในระยะทำงไกลๆ ได้โดยง่ำย และลมอดั ท่ีใช้แล้วสำมำรถปล่อยท้งิ สบู่ รรยำกำศได้ทันที 4. กำรปรับควำมเร็วในระบบนิวแมติกส์ปรับควำมเร็วได้ง่ำยและสะดวกโดยกำรติดตั้งอุปกรณ์ ควบคุมควำมเรว็ เขำ้ กับระบบ 5. มีควำมปลอดภัยสูงอุปกรณ์ของระบบนิวแมติกส์จะไม่เกิดกำรเสียหำยเมื่อใช้งำนเกินกำลังทำ ใหเ้ กิดอนั ตรำยต่อผู้ใช้เคร่ืองจักรกลน้ัน

ขอ้ เสยี ของระบบนวิ แมตกิ ส์ 1. มเี สยี งดงั เมอื่ ลมอดั ระบำยออกมำจำกอุปกรณ์จะทำให้เกดิ เสียงดังมำกดงั นั้นจึงต้องใช้ตัวเก็บ เสยี งเพื่อลดเสยี งดัง 2. ลมอัดสำมำรถอัดตัวได้ จึงทำให้กำรเคลื่อนที่ของอุปกรณ์ทำงำนไม่สม่ำเสมอเนื่องจำกกำร ยุบตวั ของลมอัด 3. ควำมดันของลมเปลี่ยนแปลงเมื่ออุณหภูมิเปลี่ยนแปลงเมื่ออุณหภูมิสูงจะทำให้ลมอัดมีควำม ดนั สงู และควำมดนั จะลดลงเม่อื อณุ หภมู ิตำ่ ลง 4. ลมอดั มคี วำมช้ืนเมื่ออุณหภมู ลิ ดลงจะทำให้ไอน้ำท่ีปนอยู่ในอำกำศกลนั่ ตวั เป็นหยดน้ำและเม่ือ ควำมช้นื เข้ำไปในระบบจะเกดิ สนมิ ทำใหอ้ ำยุกำรใช้งำนของอุปกรณ์ส้นั ลง