Case study Avian Flu

อาจารย์สมฤดี อรุณจติ ร

สถานการณ์ที่ 1 นายจันทร์ อายุ 38 ปี ทางานในฟารม์ เล้ียงไก่มานาน 6 เดอื น วนั น้ีไข้สูง หนาวส่นั ปวดศีรษะ และครั่นเน้ือครน่ั ตวั จากสถานการณ์1. ผู้ปว่ ยน่าจะปว่ ยดว้ ยโรคใด เพราะเหตุผลใด อ้างอิงตามหลักทฤษฎี2. ใหอ้ ธบิ ายพยาธิสภาพในผูป้ ว่ ยรายน้ี3. เมอื่ ทา่ นเปน็ พยาบาลที่ ER จงประเมินสภาพผู้ป่วย4.วางแผนและให้การพยาบาลผูป้ ่วยรายนแี้ บบองคร์ วม

ผปู้ ่วยน่าจะปว่ ยดว้ ยโรคใด เพราะเหตุผลใด ผปู้ ว่ ยนา่ จะปว่ ยเปน็ โรค โรคไข้หวดั นก (ไข้หวดั ใหญใ่ นสัตวป์ ีก) (Avian Influenza; AI/ Avian Flu/ Bird Flu) เพราะ1. ผ้ปู ่วยมีประวัติทางานในฟาร์มไก่ ซ่งึ เสีย่ งตอ่ การติดเชื้อไวรสั ที่ กอ่ ให้เกิดโรคไข้หวัดนก2. อาการไขส้ งู หนาวส่นั ปวดศรี ษะ ครนั่ เนื้อครนั่ ตัว เป็นอาการทสี่ ามารถ เกิดได้ในผู้ป่วยไขห้ วดั นก

พยาธิสภาพไข้หวดั นก เกดิ จากเชอื้ ไวรสั สายพนั ธ์ A เป็น RNA ไวรสั ทมี่ เี ปลอื กหมุ้มีโปรตนี ที่มีคณุ สมบตั เิ ป็น Antigen ที่สาคัญ 2 ชนดิ คือ 1. Hemagglutinin (H) H1-62. Neuraminidase (N) N1-9H5N1 (เป็นสายพนั ธ์ท่ีระบาดในประเทศไทย)

พยาธสิ ภาพทางตรง : สัมผัสส่ิงคดั หล่ัง เช่น อุจจาระ นา้ ลาย สัมผัส ทางอ้อม : เชือ้ ท่ปี นเปื้อนในนา้ ในอาหาร เสือ้ ผ้า รองเท้า พาหนะ

อาการและอาการแสดง ปอดบวม ไข้สูง อ่อนเพลยี มนี ้ำมูก ไอ เจ็บคอ หนาวส่ันตาแดง ปวดศีรษะ ปวดเม่ือย กล้ามเนือ้

บทบาทหน้าทพี่ ยาบาลห้องฉกุ เฉนิ 1. คดั กรองผปู้ ว่ ย ดว้ ยการซักประวัติและ ตรวจร่างกายในหอ้ งแยกความดนั ลบ 2. สวมใส่อปุ กรณป์ อ้ งกนั (PPE) และล้าง มอื ทุกครัง้ กอ่ นหลังใหก้ ารพยาบาล 3. จาแนกผู้ป่วย 4. รายงานเจา้ หนา้ ทีง่ านระบาดวทิ ยา

การซกั ประวตั ิ1. การสมั ผัสไก่ป่วยหรอื ไก่ตาย2. ความสะอาดของนา้ และอาหารทรี่ ับประทานและลักษณะอาหารทร่ี ับประทาน3. สขุ วิทยา เช่น การอาบนา้ ทนั ทหี ลงัทางานเสรจ็ การแยกซักเสือ้ ผา้ ซัก4. การทาความสะอาดโรงเรอื น

การจาแนกประเภทผู้ปว่ ย 1. ผปู้ ่วยที่สงสยั จะเป็น (Suspect) 2. ผปู้ ่วยท่ีนา่ จะเป็น (Proable case) 3. ผปู้ ่วยยนื ยัน (Confirmed case) 4. ผปู้ ่วยท่ีอย่รู ะหวา่ งสอบสวน (Case under investigation) 5. ผูป้ ว่ ยตดั ออกจากการสงสัย (Excluded case)

วางแผนและให้การพยาบาลผปู้ ว่ ยรายน้แี บบองค์รวม 1. แยกผูป้ ่วย และชแ้ี จงใหผ้ ู้ป่วยทราบถงึ วัตถปุ ระสงค์ของการ แยกผูป้ ว่ ยออกจากผู้ปว่ ยอืน่ 2. ตรวจวัดสญั ญาณชีพ 3. กระตุ้นใหด้ ื่มน้า 4. ดแู ลใหน้ อนพกั 5. ดแู ลให้ได้ยาตามแผนการรักษา (Tamiflu) 6. Support จิตใจใหก้ ารพยาบาลโดยยึดหลัก Standard precautions Contact precaution

คำแนะนำสำหรับผู้ทมี่ ำเยย่ี ม1. จากดั การเย่ียมเฉพาะท่จี าเป็นและจดบนั ทกึ ชื่อ ท่อี ยู่ เบอร์โทรศัพท์เวลาเขา้ เยี่ยมของผู้ทมี่ าเย่ียม 1.1 ผูท้ มี่ าเยย่ี มต้องไมป่ ่วย ไม่มโี รคประจาตวั ทีร่ ้ายแรง เช่น โรคทางเดินหายใจ โรคหวั ใจ โรคภูมคิ ุ้มกันบกพร่อง 1.2 ผู้ทม่ี าเย่ยี มต้องไม่ตั้งครรภ์ ไมเ่ ปน็ เด็กหรอื ผสู้ งู อายุ2. ผทู้ มี่ าเยยี่ มตอ้ งสวมเครอ่ื งปอ้ งกันรา่ งกายและล้างมือทกุ ครั้ง3. ให้คาแนะผทู้ ี่มาเย่ียม ให้สงั เกตอาการของตนเองเม่ือกลบั บา้ น

คำแนะนำเมื่อผู้ป่ วยกลบั บ้ำน1. แนะนาการดูแลความสะอาดโรงเรือน2. แนะนาการปฏบิ ัตติ ัวเมื่อเจอไก่ปว่ ยหรอื ตาย โดยการแจ้งเจ้าหน้าทปี่ ศุ สัตว์ในพน้ื ที่ ไกท่ ตี่ ายต้องฝงั ลกึ อยา่ งน้อย 1 เมตร หรือเผา ไม่นาไกท่ ี่ ปว่ ยหรอื ตายมาจาหน่าย3. ใสอ่ ปุ กรณ์ป้องกนั ทุกครง้ั ทีท่ างาน4. แนะนาการล้างมอื บ่อย ๆ โดยเฉพาะการจบั ตอ้ งสัตวป์ ่วย สตั ว์ตาย หรือสมั ผสั สารคัดหลงั่ สัตว์5. แนะนาการดแู ลสุขวทิ ยาสว่ นบคุ คล6. แนะนาการรกั ษาสุขภาพ7. หากไม่สบายให้มาพบแพทยท์ ันทแี ละแจง้ แพทย์วา่ ทางานในฟาร์มไก่8. มาตรวจตามนัด

รายการอ้างอิงสานกั โรคตดิ ต่ออุบตั ใิ หม่ กรมควบคมุ โรค กระทรวงสาธารณสขุ . (2011). โรคไขห้ วดั นก Avian Influenza (Bird Flu). เข้าถงึ วนั ที่ 4 เมษายน 2561, จาก http://beid.ddc.moph.go.th/th_2011/content.php?items=14กฤษฎากรณ์ พร้ิงเพราะ รุ่งโรจน์ ธนาวงษน์ ุเวช และ Wolfgang Baumgaertner. (2556). พยาธกิ าเนดิ ของเช้ือไวรสั ไขห้ วดั นก (H5N1) ตอ่ การอักเสบและการ เสอ่ื มของเซลลใ์ นระบบประสาท. สานักกองทนุ สนับสนนุ การวจิ ยั .