ระบบสุริยะ

ระบบสุริยะ By…ครพู จนีย์ ศลิ ปศริ ิ

ระบบสุริยะ คือ ระบบดาวที่มีดาวฤกษ์เป็นศูนย์กลาง และมี ด า ว เ ค ร า ะ ห์ (Planet)เ ป็ น บ ริ ว า ร โ ค จ ร อ ยู่ โ ด ย ร อ บ เ มื่ อ สภาพแวดลอ้ มเออื้ อานวยตอ่ การดารงชวี ิต สิ่งมีชีวิตก็จะเกิดขึ้นบน ดาวเคราะห์เหลา่ นัน้ หรือ บรวิ ารของดาวเคราะห์เองที่เรียกว่า ดวง จนั ทร์(Satellite) นกั ดาราศาสตร์เชอื่ ว่า ในบรรดาดาวฤกษ์ท้ังหมด กว่าแสนล้านดวงในกาแลกซี่ทางช้างเผือก ต้องมีระบบสุริยะที่ เอ้อื อานวยชีวิตอย่างระบบสุริยะท่ีโลกของเรา เป็นบริวารอยู่อย่าง แนน่ อน เพยี งแต่วา่ ระยะทางไกลมากเกินกว่าความสามารถในการ ตดิ ต่อจะทาไดถ้ ึง

องค์ประกอบของระบบสรุ ยิ ะ ดวงอาทิตย์ (The Sun) ดาวเคราะห์ (Planets) ดวงจันทรบ์ รวิ าร (Moons หรือ Satellites) ดาวเคราะห์แคระ (Dwarf Planets) ดาวเคราะห์น้อย (Asteroids) ดาวหาง (Comets)

ขอ้ มูลนา่ รู้  ดาวพธุ ไม่ใชด่ าวเคราะห์ทีร่ ้อนท่สี ุดในระบบสุริยะ เพราะด้าน กลางคืนทห่ี นั ออกจากดวงอาทิตย์มีอุณหภูมิต่ามาก อุณหภูมิเฉลี่ย จงึ ไมส่ ูงมากนกั  ดาวศุกร์มีอุณหภูมิพ้ืนผิวสูงที่สุดในระบบสุริยะ (ร้อนกว่าดาวพุธ) เน่อื งจากมีบรรยากาศหนาแนน่ เตม็ ไปด้วยแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ ซ่ึงทา ใหเ้ กดิ ภาวะเรือนกระจกอยา่ งยิง่ ยวด (Runaway greenhouse)

 ดวงจนั ทรบ์ ริวารขนาดใหญ่ที่โคจรรอบดาวเคราะห์ดวงอ่ืนๆ ท่ีถูกค้นพบแล้ว มีจานวนไมน่ อ้ ยกวา่ 130 ดวง  โฟบอส และ ดมี อส เป็นดาวจันทร์ขนาดเล็กของดาวอังคาร มีรูปร่างเหมือนก้อนหิน สันนิษฐานว่า เป็นดาวเคราะห์น้อยท่ีถูก แรงโนม้ ถ่วงของดาวองั คารดูดจับมาเป็นบรวิ ารในภายหลงั  ดาวเคราะห์ขนาดใหญ่เช่น ดาวพฤหัสบดี และดาวเสาร์ มี มวลมากจึงมแี รงโน้มถ่วงมาก จึงดูดจับดาวเคราะห์น้อย ดาวหาง และวัตถุคอยเปอร์ มาเป็นบริวารได้เป็นจานวนมาก ดวงจันทร์

เล็กๆ เหล่าน้ีมีรูปทรงเหมือนก้อนหิน มีวงโคจรท่ีรีแคบ และบาง ดวงเคล่ือนท่สี วนทางกบั ดาวเคราะห์ดวงแม่  ดาวเคราะห์ชั้นนอกทุกดวงมวี งแหวน วงแหวนเหล่านเ้ี กดิ จากบรวิ ารของดาวเคราะห์ที่ถกู ทาลายโดยแรงไทดลั (ความเครียด ภายในของดาวซง่ึ เกิดจากแรงโนม้ ถ่วงจากดาวเคราะหด์ วงแม่)  ดาวเคราะห์น้อยบางดวงมีดวงจันทร์บริวารด้วย เช่น ดาว เคราะหน์ ้อยไอดา (Ida) ขนาด 28 x 13 กิโลเมตร มีดวงจันทร์แด คทิล (Dactyl) ขนาด 1 กม. โดยมีรศั มวี งโคจร 100 กโิ ลเมตร

 ดาวพลโู ตซงึ่ ถูกจัดเป็นดาวเคราะห์แคระ มดี วงจนั ทรบ์ รวิ าร ท่คี ้นพบแลว้ 3 ดวง

ทาแบบฝกึ หัดกนั เถอะ

คาช้ีแจง ให้นักเรียนทาเคร่ืองหมาย / หน้าข้อความท่ีถูก เขียน X หนา้ ข้อความท่ีผิด …………1. เรามองเหน็ ดวงดาวในเวลากลางวัน …………2. ถ้าไม่มีดวงอาทติ ย์ทกุ ชีวติ บนพน้ื โลกจะตายหมด ………….3 ดวงจนั ทรม์ ขี นาดใหญก่ ว่าโลก ………….4 ในคนื วนั เพญ็ เรามองเหน็ พระจันทร์เต็มดวง …………5. มแี ต่ดวงอาทิตยเ์ ทา่ นนั้ ทีช่ ว่ ยบอกทิศแกเ่ ราได้ …………6. คืนเดือนมดื เราจะมองเห็นดวงดาวชัดเจน

…………7. ดวงจันทรส์ ามารถให้ความร้อน และแสงสว่างแกโ่ ลกได้ เชน่ เดยี วกบั ดวงอาทติ ย์ …………8. ดวงจันทร์อยูร่ ะหวา่ งดวงอาทติ ย์และโลก เงาของดวงจนั ทร์ ทอดลงมายงั โลก บงั ดวงอาทิตยเ์ ราเรียกวา่ เกิด จันทรุปราคา ………….9 ดวงดาวทม่ี ีแสงสว่างในตวั เองจะกระพรบิ อยเู่ สมอ …………10 ดวงอาทิตย์ ดวงจันทร์ ดวงดาว เปน็ สิง่ แวดล้อมทาง ธรรมชาติ

คาชแ้ี จง ใหน้ กั เรยี นเลอื กคาตอบทีถ่ กู ท่สี ดุ เพียงขอ้ เดยี ว 1. รูปรา่ งดวงดาวเป็นอย่างไร ก. กลม ข. รปู หา้ แฉก ค. รปู สามแฉก 2. สิ่งใดมขี นาดใหญท่ ่ีสดุ ก. ดวงจันทร์ ข. ดวงดาว ค. ดวงอาทติ ย์

3. โลกของเราไดร้ ับความรอ้ นจากสิ่งใด ก. ดวงไฟฟ้า ข. ดวงอาทติ ย์ ค. ดวงจนั ทร์ 4.ขอ้ ใดเป็นประโยชนข์ องดวงดาวที่มีต่อนักเดินทาง ก. ช่วยทานายโชคชะตา ข. ทาใหท้ อ้ งฟา้ สวย ค. ช่วยบอกทิศ

5. ดาวอะไรบอกทิศในการเดนิ ทางได้ ก. ดาวลกู ไก่ ข. ดาวเหนอื ค. ดาวไถ