แหล่งเรียนรู้ พฤษภาคม อำเภอเมืองหนองบัวลำภู

ประวัตแิ ละผลงานครูภมู ิปัญญาท้องถิ่น ตาบลโนนขมน้ิ อาเภอเมอื งหนองบวั ลาภู จงั หวัดหนองบัวลาภู ด้าน ศลิ ปกรรม สาขา โบราณสถาน/ศาสนสถาน วดั แก้วพจิ ติ ร ศนู ยก์ ารศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัยอาเภอเมอื งหนองบัวลาภู สานักงานส่งเสริมการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั จงั หวดั หนองบวั ลาภู

ศนู ย์การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั อาเภอเมืองหนองบัวลาภู สานักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั จงั หวัดหนองบัวลาภู

วดั แกว้ พจิ ติ ร ประวัตแิ ละผลงานครภู มู ปิ ญั ญาท้องถน่ิ จงั หวัดหนองบัวลาภู ด้าน ศิลปกรรม สาขา โบราณสถาน/ศาสนสถาน ประวัติชวี ิตและผลงาน ประวตั ิความเป็นมาของวดั แกว้ พิจิตรบนโนนขมน้ิ วดั แกว้ พจิ ติ ร ตั้งอยู่บ้านโนนขม้ิน หมู่ท่ี 1 และบ้าน โนนสาราญหมู่ท่ี 10 ไดก้ อ่ ตง้ั มาเม่อื ปี พ.ศ.2493 มพี ้นื ทจี่ านวน 32 ตารางวา พ้ืนที่ ท้ังหมดได้จากการจับ จองของพระศูนย์ อินทสาโร พร้อมด้วยชาวบ้านโนนขมิ้น ร่วมกันถากถางปุาเพื่อก่อตั้งวัดแก้วจิตรขึ้น เพ่ือให้ เป็นสถานที่กราบไหว้บูชาของชาวบ้าน และเป็นสถานท่ีการเรียนการสอนนักเรียนในสมัยน้ัน ต่อมาก็ได้มี พระสงฆ์อีกจานวนหลายรูปมาจาพรรษา และพัฒนาวัดแก้วพิจิตรอย่างเรื่อยมา ปี.พ.ศ. 2537 ได้มี พระครูวิจิตร ธรรมรักษ์ ได้มาจาพรรษา ที่วัดแก้วพิจิตร ได้รับการแต่งตั้งเป็นเจ้าอาวาส และแล้วได้รับการ แต่งตั้งเปน็ พระครู และไดร้ ับการแต่งตั้งเป็นเจา้ คณะตาบลโนนขมนิ้ เขต 1 ถึงปจ๎ จุบนั ต่อมาปี พ.ศ. 2556 ชาวบ้านโนนขมิ้น ชาวบ้าน โนนสาราญ พร้อมดว้ ยทางวดั แกว้ พจิ ิตร ได้พร้อมใจ กันก่อสร้างอุโบสถข้ึนเพ่ือเป็น ศาสนสถาน ขนาดความกว้างตัวอุโบสถจานวน 6 เมตร ขนาดความยาว ตัวอุโบสถจานวน 12 เมตร เร่ิมคาเนินการก่อสร้าง ในวันท่ี 15 เดือนมีนาคม พ.ศ.2556 ได้ดาเนินการก่อ สรา้ งตอ่ เนื่องเร่ือยมาทกุ ๆปี โดยมี นางเพ็ง เลพล ราษฎรหมู่บนโนนขม้ิน เป็นผู้นาพา ชาวบ้าน และพุทธสานิ กกชน ผู้มีจิตศรัทธา ร่วมสมทบทุน ในการก่อสร้าง จนแล้วเสร็จบูรณ์ใน ปี พ.ศ. 2561 รวมทุนทรัพย์ (งบประมาณ )ในการก่อสร้างท้ังส้ิน 5,471,900 บาท(ห้าล้านสี่แสนเจ็ดหม่ืนหน่ึงพันเก้าร้อยบาทถ้วน ) แลว้ ในปี พ.ศ.2560 ได้รับ พระราชโองการโปรดเกลา้ โปรดกระหมอ่ มพระราชทานวิสงู คามสีมา ตามประกาศ สานักนายกรฐั มนตรี ประกาศ ณ.วันที่ 26 เดอื นพฤษภาคม พ.ศ. 2560 แก่วัดแก้วพิจิตร และให้นายอาเภอ เมืองหนองบัวลาภู ป๎กหมายเขตให้ถูกต้องตามที่กาหนด ในวันท่ี 5 ตุลาคม พ.ศ.2560 เม่ือการก่อสร้าง อุโบสถแล้วเสร็จสมบูรณ์ วัดแก้วพิจิตร พร้อมด้วยชาวบ้านโนนขม้ิน ชาวบ้านโนนสาราญ จึงได้ รับการ อนุญาตคจดั งานเพ่ือการ ปดิ ทองฝ๎งลูกมิดอุโบสถ ในระหว่างวันที่ 11-15 เดือนมีนาคม พ.ศ. 2562 เพ่ือให้ พุทธสานิกกชนร่วมทาบุญ ร่วมปิดทองฝ๎งลูกนิมิตอุโบสถ และประกาศ พระราชองค์การโปรดกล้าโปรด กระหม่อมพระราชทานวิสงู คามสีมา ใหป้ ระชาชนไดท้ ราบโดยท่ัวกนั องค์ความรแู้ ละความเชีย่ วชาญ เปน็ แหล่งเรียนรู้โบราณสถาน/ศาสนสถาน แหล่งเรียนรู้ด้านศิลปวัฒนธรรมประเพณีของคนท้องถิ่น ชุมชน เป็นสถานท่ีรวมจิตรวมใจของประชาชน และเป็นท่ีฝึกอบรมธรรมะให้ประชาชนผู้ศรัทธาใน พระพทุ ธศาสนา ศนู ยก์ ารศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั อาเภอเมอื งหนองบวั ลาภู สานักงานสง่ เสริมการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัยจังหวัดหนองบัวลาภู

การถา่ ยทอดความรูแ้ ละความเชี่ยวชาญ 1. ประวตั ศิ าสตร์ 2. ศิลปะสถาปต๎ ยธรรม ศูนยศ์ ิลปวฒั นธรรมเก่ียวกับศาสนา 3. ประเพณีวฒั นธรรมท้องถ่นิ 4. สถานทกี่ ราบไหวแ้ ละแห่งสถานปฏิบตั ิธรรม แหลง่ โบราณสถาน ลักษณะของเครือข่ายและการสรา้ งเครือขา่ ย 1. แหลง่ ท่องเท่ยี วทางวฒั นธรรม 2. แหลง่ เรียนรูศ้ ิลปะ แหล่งเรยี นรู้ในทอ้ งถิ่น 3. สถานที่กราบไหว้และแหล่งสถานปฏิบัติธรรม แหล่งโบราณสถานและยังเป็นสถานท่ีศักด์ิสิทธ์ิ ประกอบพธิ ที างศาสนา ผลงานทีเ่ ปน็ ประโยชนต์ ่อชุมชนและสังคม เป็นโบราณสถานศาสนาและเป็นแหล่งเรียนรู้ศิลปวัฒนธรรม ประเพณีในท้องถ่ินสถานท่ีกราบไหว้ และแหลง่ ปฏิบัติธรรมประจาจังหวัดหนองบวั ลาภู ชาวจังหวัดหนองบัวลาภูนับถือสักการะและปฏิบัติธรรมใน วนั สาคญั ต่างๆ ศนู ยก์ ารศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั อาเภอเมอื งหนองบัวลาภู สานกั งานสง่ เสริมการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั จังหวัดหนองบัวลาภู

ประวัติและผลงานครภู ูมปิ ัญญาท้องถ่ิน ตาบลหนองหว้า อาเภอเมืองหนองบวั ลาภู จังหวัดหนองบัวลาภู ด้าน อุตสาหกรรมและหตั ถกรรม สาขา การทอผา้ ไหม นางแจว๋ ผดาศรี ศูนย์การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศัยอาเภอเมืองหนองบวั ลาภู สานักงานส่งเสริมการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยจังหวดั หนองบวั ลาภู

ศนู ย์การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั อาเภอเมืองหนองบัวลาภู สานักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั จงั หวัดหนองบัวลาภู

นางแจ๋ว ผดาศรี ประวัตแิ ละผลงานครภู มู ปิ ญั ญาทอ้ งถน่ิ จงั หวดั หนองบวั ลาภู ด้าน อุตสาหกรรมและหตั ถกรรม สาขา การทอผา้ ไหม ประวตั ิชีวติ และผลงาน นางแจ๋ว ผดาศรี เกิดเมื่อวันที่ 7 มีนาคม 2492 เกิดท่ีบ้านเพ็กเฟื้อย หมู่ท่ี5 ตาบลหนองหว้า อาเภอเมืองหนองบัวลาภู จังหวัดหนองบัวลาภู กลุ่มวิสาหกิจชุมชน การทอผ้าไหม บ้านเพ็กเฟ้ือย ตาบลหนองหว้า อาเภอเมืองหนองบัวลาภู จงั หวดั หนองบัวลาภู นางแจ๋ว ผดาศรี กลุ่มวิสาหกิจชุมชนการทอผ้าไหม มีความต้องการพัฒนาปรับปรุงใน การทอผ้าใหม้ ีรูปแบบทส่ี วยงามยง่ิ ข้ึน องคค์ วามรู้ และความเช่ียวชาญ นางแจ๋ว ผดาศรี มีองค์ความรู้เชี่ยวชาญ ที่นาไปถ่ายทอดแก่ผู้เรียน และผู้คนท่ีสนใจ โดยใช้ กระบวนการถ่ายทอดความรูท้ ่หี ลากหลาย เช่น การอธิบาย การสาธิต และให้ผู้เรียนฝึกปฏิบัติจริง ตามหัวข้อ ดังต่อไปน้ี การแนะนาวัสดุอุปกรณ์การทอผ้าไหม ขัน้ ตอนการทอผา้ ไหมและการจาหน่ายผลผลิต รายละเอียด องค์ความรทู้ ่ี นางแจ๋ว ผดาศรี ถา่ ยทอดองคค์ วามร้แู กผ่ ู้เรียนตามข้นั ตอนดงั นี้ การเลอื กใชด้ า้ ย คอื คัดลายผา้ แยกสี ตัดแต่งให้มีขนาดใกลเ้ คียงกันทีส่ ดุ การเตรียมวัสดอุ ปุ กรณ์ 1. ตัวกี่ (เคร่อื งทอผ้า) 2. ดา้ ย 3. กรรไกร ข้นั ตอนการทอผา้ ไหม 1. คดั เส้นด้าย/แยกสี/ตดั แต่งใหม้ ขี นาดใกลเ้ คยี งกันท่สี ุด 2. ร้อยด้ายเขา้ กบั ตวั กี่/จดั ดา้ ยให้เข้าทแี่ ละให้เส้นด้ายตงึ โดยขนาดความยาวของผ้าเส้นผา้ ท่ีจะทอต้อง เทา่ กัน 3. ทอเสน้ ผ้า ซึง่ ผ้ทู อตอ้ งมคี วามชานาญหรือมีพืน้ ฐานในเร่ืองของการทอโดยสามารถเลอื กลวดลาย 4. ทอผ้าตามลายท่กี าหนด ตามลาดับขั้นตอน 1 - 4 5. พอได้ลายผ้าท่ีต้องการ ตัดแต่งเส้นด้ายที่เป็นส่วนเกินให้เรียบร้อย สามารถนาไปใช้งานและ จาหนา่ ยได้ ศนู ย์การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั อาเภอเมอื งหนองบัวลาภู สานักงานสง่ เสริมการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัยจงั หวัดหนองบวั ลาภู

การถ่ายทอดความรู้ ความเชี่ยวชาญ นางแจว๋ ผดาศรี ถ่ายทอดความรูก้ ารทาทอผา้ ไหม ผา่ นการศึกษาใหก้ ับสมาชกิ ในกล่มุ 1. การศึกษาในระบบ เปน็ วทิ ยากรถา่ ยทอดความรู้การทอผา้ ใหก้ ับประชาชนท่ัวไปในตาบล 2. การศึกษานอกระบบ เป็นวิทยากรถ่ายทอดความรู้การทอผ้าไหม ให้แก่ กศน.อาเภอเมือง หนองบวั ลาภู ลักษะของเครือข่ายและการสร้างเครือข่าย นางแจ๋ว ผดาศรี มีเครือข่ายและมีวิธีการสร้างเครือข่ายดังน้ี เครือข่ายภาครัฐและเอกชน ประกอบด้วย 1. สานักงานเกษตรอาเภอเมืองหนองบัวลาภู 2. สานักงานพัฒนาชุมชนอาเภอเมืองหนองบัวลาภู 3. ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอเมืองหนองบัวลาภู 4. องค์การบริหารส่วนตาบลหนองหว้า 5. กลุ่มเกษตรอาเภอเมืองหนองบัวลาภู วิธีการสร้างเครือข่าย นางแจ๋ว ผดาศรี มีวิธีการสร้างเครือข่ายโดยการไปเป็นวิทยากรการทอผ้าไหม ตามหน่วยงานทั้ง ภาครัฐและเอกชนตลอดจนได้รับเชิญชวนให้ผู้สนใจการทอพรมเช็ดเท้าไปศึกษาดูงานใน กลุ่มวิสาหกิจชุมชน ทอผ้าไหม และได้จัดทาแผ่นพับ เอกสารการทอผ้าไหม แจกจ่ายให้กับเครือข่าย และประชาชนผู้สนใจใน อาชีพการทอผ้าไหมอย่างต่อเนื่อง ศนู ย์การศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั อาเภอเมืองหนองบัวลาภู สานกั งานส่งเสริมการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัยจงั หวดั หนองบวั ลาภู

ประวัตแิ ละผลงานครภู ูมิปัญญาท้องถิ่น ตาบลนามะเฟอื ง อาเภอเมอื งหนองบัวลาภู จงั หวัดหนองบวั ลาภู ดา้ น ศลิ ปกรรม สาขา โบราณสถาน วดั ศริ ชิ ัยรตั นาราม ศูนยก์ ารศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศยั อาเภอเมืองหนองบัวลาภู สานักงานสง่ เสริมการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัยจังหวัดหนองบวั ลาภู

ศนู ย์การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั อาเภอเมืองหนองบัวลาภู สานักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั จงั หวัดหนองบัวลาภู

วัดศริ ชิ ยั รตั นาราม ประวัตแิ ละผลงานครภู ูมปิ ญั ญาทอ้ งถนิ่ จังหวดั หนองบัวลาภู ด้าน ศิลปกรรม สาขา โบราณสถาน ประวัตชิ ีวิตและผลงาน ตั้งอยู่ที่บ้านหนองศาลา หมทู่ ่ี 6 ตาบลนามะเฟือง อาเภอเมืองหนองบัวลาภู จังหวัดหนองบัวลาภู วดั ศิริชัยรัตนาราม ได้เริ่มสร้างมาต้ังแต่ปี พ.ศ. 2483 โดยชาวบ้านช่วยกันสร้างขึ้นในที่ดินท่ีได้รับบริจาค จากนายสี บุญทาฑิตย์ การบริหารและการปกครอง มเี จา้ อาวาส ดงั นี้ รูปท่ี 1 คือ พระค้า ชัยมงุ้ พ.ศ. 2490 -2495 รปู ที่ 2 คอื พระสมบรู ณ์ พ.ศ. 2495 -2497 รูปท่ี 3 คอื พระสุนทร พ.ศ. 2497 -2500 รูปที่ 4 คือ พระมงคลแจวจาปี พ.ศ. 2501 -2505 รูปที่ 5 คือ พระผง พ.ศ. 2506 -2508 รปู ท่ี 6 คอื พระบุญมี พ.ศ. 2509 -2515 รปู ท่ี 7 คือ พระพมิ พา พ.ศ. 2516 -2520 รูปที่ 8 คอื พระวิชยั ชวนป๎ญโย พ.ศ. 2521 -2524 รูปที่ 9 คอื พระครูสริ ิชัย ชยารักษ์ พ.ศ. 2525 -2546 รูปที่ 10 คอื พระอธิการ สมบรู ณ์ พ.ศ. 2547 ถงึ ป๎จจบุ นั องคค์ วามรแู้ ละความเชี่ยวชาญ วดั ศิริชยั รตั นาราม เป็นแหล่งใหค้ วามรกู้ ับประชาชนทั่วไปทส่ี นใจในด้านต่าง ๆ ดงั น้ี 1. ประวตั ิศาสตร์ 2. ศลิ ปะสถาปต๎ ยกรรม 3. ประเพณวี ฒั นธรรม การถ่ายทอดความรแู้ ละความเชยี่ วชาญ วัดศิริชัยรัตนาราม เป็นแหล่งให้ความรู้กับประชาชนทั่วไปท่ีสนใจในด้านต่างๆ เช่น โบราณสถาน ศาสนสถาน ศูนย์วัฒนธรรม แหล่งเรียนรู้ในท้องถิ่น ชุมชนโบราณ เป็นแหล่งเรียนรู้ของชุมชนบ้านหนอง ศาลา ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศัยอาเภอเมอื งหนองบวั ลาภู สานักงานสง่ เสริมการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั จงั หวัดหนองบัวลาภู

ลักษณะของเครอื ข่ายและการสรา้ งเครือข่าย วัดศิริชัยรัตนาราม เป็นศูนย์รวมของชาวบ้านและหน่วยงานราชการต่างๆเมื่อมีการจัดบุญประเพณี ประจาหมบู่ า้ น ผลงานที่เป็นประโยชน์ตอ่ ชมุ ชนและสังคม เปน็ แหล่งใหค้ วามรู้กบั ประชาชนทั่วไปทส่ี นใจในด้านต่างๆดงั นี้ 1. ประวตั ศิ าสตร์ 2. ศลิ ปะสถาป๎ตยกรรม 3. ประเพณีวฒั นธรรม ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัยอาเภอเมอื งหนองบัวลาภู สานกั งานส่งเสริมการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัยจงั หวัดหนองบัวลาภู

ประวตั แิ ละผลงานครูภูมิปัญญาทอ้ งถ่ิน ตาบลบ้านพรา้ ว อาเภอเมืองหนองบัวลาภู จงั หวดั หนองบัวลาภู ดา้ น อุตสาหกรรมและหตั ถกรรม สาขา การทอผ้าฝ้าย นางแกว้ พรมรงั ศรี ศูนยก์ ารศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศัยอาเภอเมืองหนองบัวลาภู สานกั งานสง่ เสริมการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั จงั หวดั หนองบวั ลาภู

ศนู ย์การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั อาเภอเมืองหนองบัวลาภู สานักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั จงั หวัดหนองบัวลาภู

นางแกว้ พรมรงั ศรี ประวัตแิ ละผลงานครภู มู ปิ ญั ญาท้องถนิ่ จังหวดั หนองบัวลาภู ดา้ น อตุ สาหกรรมและหตั ถกรรม สาขา การทอผ้าฝา้ ย ประวัตชิ ีวิตและผลงาน นางแก้ว พรมรังศรี เกิดเม่ือวันที่ 8 กรกฎาคม 2502 เกิดที่บ้านหัน หมู่ท่ี 2 ตาบลบ้านพร้าว อาเภอเมืองหนองบัวลาภู จังหวดั หนองบวั ลาภู กลุ่มวิสาหกิจชุมชน กลุ่มทอผ้าฝูาย บ้านหัน ตาบลบ้านพร้าว อาเภอเมืองหนองบัวลาภู จังหวัดหนองบัวลาภู นางแก้ว พรมรังศรี ประธานกลุ่มวิสาหกิจชุมชนบ้านหัน มีความต้องการพัฒนาการ ในการทอผ้าฝาู ย องค์ความรู้ และความเชย่ี วชาญ นางแก้ว พรมรังศรี มีองค์ความรู้เช่ียวชาญ ท่ีนาไปถ่ายทอดแก่ผู้เรียน และผู้คนที่สนใจ โดยใช้ กระบวนการถ่ายทอดความรทู้ หี่ ลากหลาย เช่น การอธิบาย การสาธิต และให้ผู้เรียนฝึกปฏิบัติจริง ตามหัวข้อ ดงั ต่อไปนี้ การแนะนาวัสดุอปุ กรณ์การทาผ้า ขัน้ ตอนการทาผ้าฝูายและการจาหน่ายผลผลิต รายละเอียดองค์ ความรทู้ ี่ นางแกว้ พรมรังศรี ถ่ายทอดองค์ความร้แู กผ่ ้เู รยี นตามขน้ั ตอนดงั นี้ กระบวนการขนั้ ตอนการทอผา้ ฝ้าย กระบวนการเตรียมเสน้ ด้าย ข้ันตอนที่ 1 การเก็บฝูาย การเลือกเก็บฝูายท่ีมีสมอแก่ แตกฟูเต็มที่เป็นปุยขาว เลือกเก็บเฉพาะปุย ฝาู ยเท่าน้ัน ระวงั อยา่ ให้เศษใบฝาู ย และร้ิวประดบั ทีแ่ หง้ อยู่ท่ีสมอ ติดปะปนไปกับปุยฝูาย ฝูายมีความแห้งสนิท ไมอ่ ับชนื้ ฃ (การอดึ ฝาู ยหรอื หีบฝูาย) ขั้นตอนที่ 2 การอีดฝูายหรือหีบฝูาย การนาปุยฝูายท่ีตากแห้งสะอาดดีแล้วมาใช้มือหนึ่งจับท่ีจับ คอ่ ย ๆ หมนุ ฟน๎ เฟอื งไปอยา่ งต่อเนื่อง อีกมือจับปุยฝูายที่เตรียมไว้ใส่เข้าไประหว่างไม้กลมเกลี้ยงขนานชิดกัน ซ่ึงมีฟ๎นเฟืองอยู่ด้านนอก ส่วนที่เป็นปุยฝูายจะถูกหนีบลอดข้ามไปหล่นลงตะกร้าหรือกระบุงท่ีเตรี ยมไว้ สว่ นเมลด็ ก็จะรว่ งลงพืน้ ทาต่อเน่ืองไปจนหมด อุปกรณ์ทีใ่ ชใ้ นการอดี ฝูาย เรียกว่า เคร่อื งอดี ฝาู ย ขน้ั ตอนท่ี 3 การปดฝาู ย การดีดฝูาย การยงิ ฝาู ย นาปยุ ฝาู ยท่ีคดั แยกเมล็ดออกหมดแล้วมาดีด โดยใช้ กงดดี ฝูาย ก๋งยิงฝูาย หรือ กงแก้บฝูาย ซึ่งทาจากซี่ไม้ไผ่ เหลาให้ปลายเรียวทั้งสองข้าง ใช้เชือกผูกท่ีปลายทั้ง สองข้างเพื่อดดั ซ่ีไมใ้ ห้โค้งเขา้ หากนั คลา้ ยกับคนั ธนู อปุ กรณ์คู่กันคือปลอ้ งไมไ้ ผข่ นาดเล็กยาวประมาณ 6- 8 น้ิว และกระบุงขนาดใหญ่พิเศษ ทรงปากกว้างพอประมาณขอบปากกระบุงด้านหน่ึงมัดท่อนไม้ขนาดประมาณ 4 x 6 นวิ้ เพ่ือเวลาดดี ฝูาย ปากกระบงุ จะไดย้ กหนุนสงู ข้ึนจากพื้น กระบุงขนาดใหญ่นี้เรียกเป็นภาษาท้องถ่ิน ต่าง ๆ กันว่า กะเพียด กะเพด หรือกระหลุมยิงฝูาย นาปุยฝูายมาใส่กะเพียด กะเพด หรือกะลม แล้วเอามือ หนึ่งจับกงดีดฝูายหรือก๋งยิงฝูาย ถือด้านท่ีเป็นคันธนูไว้ให้เส้นเชือกถูกปุยฝูาย แล้วใช้อีกมือจับปล้องไม้ไผ่ ขนาดเล็กดีดเส้นเชือกต่อเน่ืองไป เพี่อให้ปุยฝูายกระจายตัวเป็นปุยละเอียด หม่ันคนปุยฝูายให้เชือกดีด จนท่ัวสม่าเสมอกันเป็นปุยละเอียดเหมือนกันท้ังหมด การดีดฝูายแต่ละครั้งจะไม่ใส่ฝูายมากนักจะดีดฝูายให้ ศนู ย์การศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั อาเภอเมอื งหนองบวั ลาภู สานักงานส่งเสริมการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั จังหวดั หนองบวั ลาภู

เพยี งพอเฉพาะการนามาม้วนฝาู ยหรอื ล้อฝาู ยเท่านั้น ไมค่ วรดดี ฝูายท้ิงค้างไว้เพราะปุยฝูายจะคืนตัวจับกันเป็น กอ้ นเหมือนเดมิ ขัน้ ตอนท่ี 4 การกกิ๊ ฝูาย การนาฝูายท่ดี ีดละเอียดแล้ว มาม้วนเป็นก้อนแบบเรียวยาว วางลงบนแปูน ล้อฝูาย ใหก้ ระจายสม่าเสมอกนั ประมาณขนาดให้ใหญก่ ว่าฝุามือเพยี งเลก็ น้อย แลว้ วางไมล้ อ้ ฝาู ยไว้บนส่วนปุย ฝูาย จากน้นั ให้เอาฝุามอื ถูปยุ ฝูายให้ม้วนขนานเข้าไปกับไม้ล้อฝูาย โดยรักษาน้าหนักมือให้พอเหมาะเพื่อไม่ให้ ม้วนฝูายแน่นหรือหลวมเกินไป แล้วดีงไม้ล้อฝูายออก จะได้ฝูายเป็นม้วนหลอดกลมยาวประมาณ 8 - 9 น้ิว บางท้องถ่ินเรียกหลอดม้วนฝูายน้ีว่า ด้ิว การม้วนฝูายหรือล้อฝูายน้ีจะต้องทาจนหมดปุยฝูายท่ีดีดไว้ การม้วน ฝูายหรือล้อฝูายนี้ทาสะสมไว้ได้แล้วทยอยนาไปป๎่นเป็นเส้นด้าย แต่ก็ไม่ควรเก็บม้วนฝูายหรือล้อฝูายไว้นาน เกนิ ไป โดยปกติหลังจากม้วนฝาู ยหรอื ลอ้ ฝาู ยได้พอประมาณจงึ นาไปป๎น่ เป็นเสน้ ใยจนหมดม้วนฝูาย ขั้นตอนที่ 5 การป๎น่ ฝาู ย การนาฝูายท่ีก๊กิ ไว้เปน็ ก้อนเรียวยาว นาฝาู ยท่ลี อ้ มไวม้ าปน๎่ เป็นเส้นด้าย การ เขน็ ฝาู ยหรอื การป่น๎ ฝาู ยตอ้ งใช้เวลาในการฝกึ หัด เพราะป๎จจบุ ันจะใชเ้ ส้นดา้ ยสาเร็จกนั เป็นส่วนใหญ่ อุปกรณ์ที่ ใช้ในการเข็นฝูาย คือ หลา บางแห่งเรียกไน การป๎่นฝูายเป็นด้ายจะเป็นกรรมวิธีที่ยากกว่าการทาอย่างอื่นๆ เพราะมอื ต้องสมั พันธก์ ันโดยมือขวาหมุนหลา เพื่อไปบังคับไลหลาให้หมุนตามไปด้วย คล้ายกับหมุนป่๎นฝูายที่ ออกจากล้อฝูายให้พันแล้วดึงเป็นเส้นด้ายยาว ม้วนเข้าไปอยู่กับหลา ทาเช่นน้ีตลอดไปจนกว่าจะได้ด้ายเป็น กลุ่มเพียงพอแกค่ วามต้องการ แลว้ จงึ หยดุ ถอดดา้ ยจากไลหลาเก็บ โดยใช้ไม้เสยี บแลว้ นาไปเปีย ขั้นตอนท่ี 6 การเขา้ เป๋ นาฝูายทปี่ ่๎นแลว้ มาเขา้ เป๋ โดยการเข้าเป๋จะทาให้เส้นฝูายเรียงเป็นเส้น ไม่พัน กนั เพอื่ จะสะดวกในการแบ่งฝูายเป็นใจ การนาด้ายจากหลอดท่ีเข็นแล้วออกมาพันไว้ เครื่องมือเปียลักษณะ เป็นโคงใหญท่ าให้เป็นไจ ด้ายท่เี ปียแล้วจะได้เปน็ ไจหรือเข็ดรวมกันไดป้ ระมาณ 5 ไจ พื้นบ้านเรียกว่า กา หรือ เขด็ หนึ่งเขด็ ด้ายทีเ่ ปยี แล้วจะไดเ้ ปน็ ไจ หรือเข็ด แล้วนาไปย้อมสีและแชน่ า้ ข้าวตากใหแ้ ห้ง ข้ันตอนที่ 7 การย้อมสีการย้อมการนาเส้นใยฝูายที่ผ่านกระบวนการท่ีทาให้เป็นเส้นด้วย และมีการ แบง่ เส้นด้ายให้เปน็ ไจ เพราะให้เปน็ ระเบียบในการนามาใช้งาน โดยการยอ้ มสี จะเป็นออกเป็นสองส่วนคือการ ย้อมสีจากวัสดุธรรมชาติและการย้อมสีสังเคราะห์ เทคนิคในการย้อมมีท้ังแบบผ่านความร้อน และแบบการ ยอ้ มเยน็ ขั้นตอนที่ 8 การกวกั ฝูาย การกวักฝาู ย คอื การนาดา้ ยทยี่ ้อมสีและน้าข้าวแล้ว ไปใส่ในเครื่องมือกวัก เพือ่ ทาใหด้ ้ายมีความตงึ เรยี บเสมอกัน เม่ือกวักด้ายหลายกวัก เตรียมสาหรับนาไปค้น (โว้นเส้นด้าย) เป็นด้าย ยืนในการทอตอ่ ไป ขั้นตอนที่ 9 การขีนหูกนาดา้ ยท่ีอยู่ในกวกั ไปคน้ เป็นเครอื ด้วยเผือ เรยี กว่า เครือหุ หรือ เครือทูก ตาม จานวนผนื ทต่ี ้องการ ขั้นตอนท่ี 10 การสืบหูก การนาเส้นไหมทางเครือ (ด้ายยนื ) มาต่อเข้ากับฟืมผูกหรือมัดเส้นไหมที่ย่ืน มาจากเขาให้แนน่ เรยี งลาดบั จนแล้วเสร็จ เพอื่ ใชล้ ักษณะที่ยาวการสืบหกู นนั้ จะสบื จานวนเสน้ (ความ เช่น 12 ความ 24 ความ ) ขึ้นอยู่กับเส้นด้ายท่ีจะนามาสืบน้ันต้องผ่านขบวนการข้ันตอนในการเตรียมเส้นฝูายให้ เรยี บร้อยแลว้ ต่อเสน้ ดา้ ยยนื เขา้ ฟืม นาเครือทูกมาสืบในฟืมสาเร็จ มีเหาสาหรับยกเป็นลวดลาย นาเครือทูกที่ สบื ใสฟ่ มื เรียบรอ้ ย ศนู ยก์ ารศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอเมืองหนองบวั ลาภู สานกั งานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศัยจงั หวัดหนองบัวลาภู

ขั้นตอนท่ี 11 การผัดหลอดหรือการป๎่นหลอด นาฝูายมัดหม่ีคล้องใส่กงซ่ึงวางอยู่ระหว่างตีนกง 1 คู่ หมนุ กงคลายฝาู ยออกจากกงพนั เขา้ หลอดไมไ้ ผ่เลก็ ๆทเี่ สียบแนน่ อย่กู บั เหล็กไนของหลา ความยาวของหลอดไผ่ สัมพันธ์กันกับกระสวยทอผ้า เม่ือหมุนกงล้อไม้ไผ่ของหลา เหล็กไนและหลอดจะหมุนเอาเส้นฝูายจากกงพัน รอบแกนหลอดไม้ไผ่ ใหไ้ ด้จานวนเสน้ ฝูายพอเหมาะกบั ขนาดของรอ่ งกระสวยทอผา้ ข้ันตอนที่ 12 การทอฝูาย การทอผ้านั้นต้องอาศัยฝีมือและความรู้ความชานาญ ของผู้ทอเป็นอย่าง มาก เปน็ งานศิลปะที่มีอยู่เพียงช้ินเดียวในโลก เพราะแต่ละคนท่ีทาแต่ละข้ันตอน จะมีความแตกต่างกัน เส้น ไหมที่สาวได้แต่ละช่วงเวลาหรือแต่ละระยะของฝ๎กไหมให้ความหนาของเส้นไม่ เท่ากัน สีไม่เหมือนกัน นอกจากน้นั แลว้ ความสามารถในการทอ การสอดกระสวย ความแรงในการตีกระทบหรือการฟ๎ดทาให้ได้สีเข้ม อ่อนต่างกัน การเรียงเส้นไหมให้ตรงลายจะแสดงถึงความคมชัดและความชานาญของผู้ทอแต่ละคน อากาศ อณุ หภมู ิ หรอื แมแ้ ตอ่ ารมณ์ความรสู้ กึ ของผ้ทู อ ส่งิ เหล่านี้มีผลกับความสวยงามของผ้าผืนน้ัน ๆ จึงทาให้ผ้าทอ มอื แตล่ ะผืนที่ทอ มีเอกลกั ษณเ์ ปน็ ของตัวเองและมีเพียงผืนเดยี วในโลกเทา่ นัน้ ลักษะของเครอื ขา่ ยและการสรา้ งเครอื ข่าย นายแก้ว พรมรังศรี มเี ครือข่ายและมีวิธกี ารสรา้ งเครอื ข่ายดงั นี้ เครือขา่ ยภาครัฐและเอกชน ประกอบด้วย 1. สานกั งานพฒั นาชมุ ชน 2. การศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั อาเภอเมืองหนองบัวลาภู วธิ กี ารสรา้ งเครอื ขา่ ย นางแก้ว พรมรังศรี มีวิธีการสร้างเครือข่ายโดยการไปเป็นวิทยากรการทาผ้าฝูาย ตามหน่วยงานทั้ง ภาครฐั และเอกชนตลอดจนไดร้ บั เชิญชวนให้ผู้สนใจการทาผ้าฝูาย ไปศึกษาดูงานใน กลุ่มวิสาหกิจชุมชน และ ไดจ้ ัดทาแผ่นพับ เอกสารการทาผ้าฝูาย แจกจ่ายให้กับเครือข่าย และประชาชนผู้สนใจในอาชีพการทาผ้าฝูาย อยา่ งต่อเนื่อง ศนู ยก์ ารศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัยอาเภอเมืองหนองบวั ลาภู สานกั งานสง่ เสริมการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั จงั หวดั หนองบัวลาภู

ท่ปี รึกษา คณะผ้จู ดั ทา 1. นายวนิ ัย แสงใส ผู้อานวยการ กศน. อาเภอเมอื งหนองบวั ลาภู ผรู้ ับผิดชอบ ครู กศน. ตาบล ครู กศน. ตาบล 1. นางนพรตั น์ บวั ศรี ครู กศน. ตาบล 2. นางพิมพม์ าดา พรมเป ครู กศน. ตาบล 3. นางเตือนใจ สุวรรณโค ครู กศน. ตาบล 4. นางสาวสุขสรร รัชชุศริ ิ ครู กศน. ตาบล 5. นางสาวสาวติ รี ปิไชยญาณ ครู กศน. ตาบล 6. นางสาววลิ าวณั ย์ แสนเมอื ง ครู กศน. ตาบล 7. นายอานนทวฒั น์ ป๎ดโรคา ครู กศน. ตาบล 8. นางสาวสพุ ิชญา ช่นื อก ครู กศน. ตาบล 9. นางสาวสพุ รรษา คาพนั ธ์ ครู กศน. ตาบล 10. นางสาวสุภาพร ศรนี ามเอม็ ครู กศน. ตาบล 11. นางอุมาพร ภูนายา ครู กศน. ตาบล 12. นางสาวพรรณวดี ชัยมงคล ครู กศน. ตาบล 13. นางพทั รภรณ์ ทองประดบั ครู กศน. ตาบล 14. นางสาวฉววี รรณ คาฆอ้ ง 15. นางสาวจิราภา วรรณพฤกษ์ ผรู้ วบรวมและจัดพมิ พ์ บรรณรกั ษ์ปฏิบตั ิการ บรรณารักษ์ 1. นางสาวเบญจลักษณ์ พิมศรี 2. นางสาวสุพตั รา ยะปะตัง เจา้ ของเอกสาร ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั อาเภอเมอื งหนองบัวลาภู ศูนยก์ ารศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั อาเภอเมืองหนองบัวลาภู สานกั งานส่งเสริมการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัยจงั หวดั หนองบัวลาภู

ศนู ย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัยอาเภอเมืองหนองบัวลาภู สานักงานสง่ เสรมิ การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั จงั หวดั หนองบวั ลาภู สานักงานปลดั กระทรวงศึกษาธิการ ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัยอาเภอเมอื งหนองบัวลาภู สานกั งานสง่ เสริมการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัยจงั หวดั หนองบวั ลาภู