นาฏยศัพย์ 2

เอกสารประกอบการเรียน เล่มท่ี 1 เรือ่ ง นาฏยศพั ท์ ก คานา เอกสารประกอบการเรยี น วชิ าศลิ ปะ(สาระนาฏศลิ ป์) ศ23101 สาหรบั นักเรียนชนั้ มัธยมศึกษาปีที่ 3 เล่มน้ี เปน็ เอกสารประกอบการเรยี นท่ีมีวตั ถปุ ระสงคเ์ พ่อื ใชป้ ระกอบการจดั การ เรียนร้เู พ่ือพฒั นาทักษะการปฏบิ ัติทั้งยงั สง่ เสริมให้นกั เรียนมีความรอบคอบ มคี วามรบั ผิดชอบ มี ระเบยี บวนิ ัยและมีเจตคตทิ ี่ดีตอ่ ศิลปะ(สาระนาฏศลิ ป์) ผู้จดั ทาได้พฒั นา ปรบั ปรุงและเผยแพรเ่ อกสารประกอบการเรยี น รวมทั้งสนิ้ จานวน 5 เลม่ ดงั นี้ เล่มที่ 1 เรื่อง นาฏยศัพท์ เลม่ ท่ี 2 เรื่อง ภาษาท่าทางนาฏศิลป์ เล่มท่ี 3 เร่ือง การผลิตการแสดงละคร เล่มที่ 4 เรอื่ ง ราวงมาตรฐาน เลม่ ที่ 5 เร่อื ง การประดิษฐ์เคร่อื งประดับประกอบการแสดงเรอื มอปั สรา ผู้จัดทาหวงั เป็นอยา่ งยิง่ วา่ เอกสารประกอบการเรยี นศิลปะ(สาระนาฏศลิ ป์) เลม่ น้ี จะเป็น ประโยชนส์ งู สดุ ต่อการจดั กจิ กรรมการเรียนการสอนของครูและนักเรียน เพอ่ื ที่จะสามารถพัฒนา คุณภาพนักเรยี นตามคณุ ลกั ษณะอนั พึงประสงค์ สามารถนาความรูไ้ ปปรับใชใ้ นชีวิตประจาวันไดอ้ ยา่ ง เหมาะสม อรทยั ศรเี มือง รายวชิ า ศ23101 นาฏศิลป์ ชั้นมัธยมศึกษาปที ี่ 3

เอกสารประกอบการเรยี น เล่มที่ 1 เรอ่ื ง นาฏยศัพท์ ข สารบัญ เรือ่ ง หนา้ คานา ……………………………………………………………………………………………... ก สารบัญ …………………………………………………………………………………………… ข คาชี้แจง ………………………………………………….……..………………………………… 1 ขั้นตอนการใช้เอกสารประกอบการเรียน..................................................... 2 สาระ มาตรฐานการเรยี นรู้และตัวช้ีวัด......................................................... 3 จุดประสงค์การเรียนรู้.................................................................................. 3 แบบทดสอบก่อนเรียนเร่ือง นาฏยศพั ท์ ................................................... 4 เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน เรอ่ื ง นาฏยศพั ท์ .......................................... 6 เอกสารประกอบการเรียนเร่ือง นาฏยศพั ท์ ................................................ 7 ใบกิจกรรม เรื่อง นาฏยศัพท์ ...................................................................... 24 เฉลยใบกิจกรรม เร่อื ง นาฏยศพั ท์ .............................................................. 25 แบบทดสอบหลังเรียน เร่ือง นาฏยศัพท์ ................................................... 26 เฉลยแบบทดสอบหลงั เรยี น เรอื่ ง นาฏยศัพท์ ........................................... 28 แบบประเมนิ พฤติกรรมการปฏบิ ัติกจิ กรรมการเรียน ................................. 29 เกณฑ์การประเมินพฤติกรรมการปฏิบัติกจิ กรรมการเรยี น ........................ 30 บรรณานุกรม ... ............................................................................................ 31 รายวชิ า ศ23101 นาฏศิลป์ ชัน้ มธั ยมศกึ ษาปที ี่ 3

เอกสารประกอบการเรียน เล่มท่ี 1 เรื่อง นาฏยศัพท์ ค รายวชิ า ศ23101 นาฏศลิ ป์ ชั้นมธั ยมศกึ ษาปที ่ี 3

เอกสารประกอบการเรยี น เลม่ ที่ 1 เรอ่ื ง นาฏยศพั ท์ 1 คาช้แี จง 1. เอกสารประกอบการเรยี น ศลิ ปะ(สาระนาฏศลิ ป์) ศ23101 สาหรบั นกั เรียน ชัน้ มธั ยมศึกษาปีท่ี 3 มีทง้ั ส้นิ จานวน 5 เลม่ ดงั นี้ เล่มท่ี 1 เรอื่ ง นาฏยศัพท์ เลม่ ที่ 2 เรอื่ ง ภาษาทา่ ทางนาฏศิลป์ เล่มท่ี 3 เรื่อง การผลติ การแสดงละคร เล่มที่ 4 เรอ่ื ง ราวงมาตรฐาน เล่มท่ี 5 เร่ือง การประดิษฐ์เคร่ืองประดับประกอบการแสดงเรือมอปั สรา 2. เอกสารประกอบการเรียน เลม่ นปี้ ระกอบดว้ ย 2.1 คานา 2.2 สารบัญ 2.3 คาชี้แจง 2.4 คาแนะนาสาหรบั ครู 2.5 ข้นั ตอนการใช้เอกสารประกอบการเรยี น 2.6 สาระ มาตรฐานการเรียนร้แู ละตัวชี้วัด 2.7 จุดประสงค์การเรยี นรู้ 2.8 แบบทดสอบกอ่ นเรียน เร่อื ง นาฏยศัพท์ 2.9 เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน เร่ือง นาฏยศัพท์ 2.10 เอกสารประกอบการเรียน เรื่อง นาฏยศัพท์ 2.11 ใบกจิ กรรม เรื่อง นาฏยศัพท์ 2.12 เฉลยใบกิจกรรม เรอ่ื ง นาฏยศัพท์ 2.13 แบบทดสอบหลังเรยี น เรอื่ ง นาฏยศพั ท์ 2.14 เฉลยแบบทดสอบหลงั เรยี น เร่อื ง นาฏยศัพท์ 2.15 บรรณานกุ รม 3. เอกสารประกอบการเรยี น เลม่ นี้ใช้เวลาเรยี น 2 ชว่ั โมง รายวชิ า ศ23101 นาฏศลิ ป์ ชัน้ มธั ยมศึกษาปีที่ 3

เอกสารประกอบการเรียน เลม่ ท่ี 1 เรือ่ ง นาฏยศัพท์ 2 ขนั้ ตอนการใช้เอกสารประกอบการเรียน เอกสารประกอบการเรียนนี้จัดทาข้ึนเพื่อใช้ ประกอบการจัดการเรียนรู้วิชาศิลปะ (สาระนาฏศิลป)์ ศ23101สาหรบั นักเรียนช้ันมธั ยมศกึ ษาปีที่ 3 ในการนาไปใช้จัดกิจกรรมการเรยี นรู้ ใหก้ ับนักเรยี นนัน้ ครูนาฏศลิ ป์ เป็นบุคคลท่มี บี ทบาทและความสาคัญย่งิ ทจี่ ะทาใหก้ ารเรียนรู้นาฏศิลป์ ของนักเรยี นบรรลุมาตรฐาน ตัวชีว้ ดั ของกลุม่ สาระการเรยี นรู้ศลิ ปะ จงึ ควรปฏิบัติตามขั้นตอนการใช้ ดงั น้ี 1. ศกึ ษาหลกั สตู รแกนกลางการศึกษาขนั้ พนื้ ฐาน พทุ ธศักราช 2551 2. ศึกษาหลักสตู รสถานศกึ ษา/ หลักสูตรกลมุ่ สาระการเรียนรู้ศลิ ปะ 3. ดาเนินการจดั กจิ กรรมการเรยี นรู้ตามแผนการจัดการเรียนรู้ 4. ใชส้ ่อื ใหเ้ หมาะสมในการจัดกิจกรรมตามแผนการจัดการเรยี นรู้ 5. ใหน้ กั เรยี นทาแบบทดสอบ ก่อนเรยี นใบกจิ กรรมและแบบทดสอบหลังเรียน 6. การวดั และประเมินผลตามเครื่องมือท่เี ตรียมไว้ใน แผนการจดั การเรยี นรู้ 7. จดั บรรยากาศและสิ่งแวดล้อมในห้องเรยี นให้มีคุณภาพเอ้ือต่อการเรยี นรู้ ของนักเรยี นโดยการเสริมแรงทางบวกแก่นักเรียน 8. บนั ทึกผลหลังการจัดการเรยี นรู้ เพื่อนาข้อมูลไป ปรับปรงุ พฒั นาการเรียนรู้ต่อไป รายวิชา ศ23101 นาฏศลิ ป์ ชั้นมธั ยมศึกษาปที ่ี 3

เอกสารประกอบการเรียน เล่มที่ 1 เรอื่ ง นาฏยศพั ท์ 3 สาระ มาตรฐานการเรยี นรแู้ ละตวั ชวี้ ัด สาระท่ี 3 นาฏศิลป์ มาตรฐาน ศ 3.1เข้าใจ และแสดงออกทางนาฏศิลปอ์ ยา่ งสร้างสรรค์ วเิ คราะห์ วพิ ากษ์วิจารณ์คุณคา่ นาฏศิลป์ ถา่ ยทอดความรู้สึก ความคิดอยา่ งอิสระ ช่นื ชม และประยุกต์ใชใ้ นชวี ติ ประจาวัน ตัวช้วี ดั ใชศ้ พั ท์ทางละครทเ่ี หมาะสม บรรยาย เปรียบเทยี บอากปั กิริยาของผูค้ น ในชวี ิตประจาวันและในการแสดง จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้ จดุ ประสงค์การเรยี นรู้ 3.1 อธบิ ายความหมายของนาฏยศัพท์ได้ (K) 3.2 ปฏบิ ตั ิท่านาฏยศัพท์ได้ถูกตอ้ ง(P) 3.3 เข้าใจความหมายของนาฏยศัพท์และปฏิบตั ิได้ถกู ต้องสวยงาม (A) รายวิชา ศ23101 นาฏศลิ ป์ ช้นั มัธยมศกึ ษาปที ่ี 3

เอกสารประกอบการเรียน เล่มที่ 1 เรื่อง นาฏยศัพท์ 4 แบบทดสอบกอ่ นเรียน เรือ่ ง นาฏยศัพท์ คาชแ้ี จง นักเรยี นเลอื กข้อท่ีถกู ท่สี ุดเพยี งข้อเดียว แลว้ ทาเคร่อื งหมายกากบาท (×) ลงในกระดาษคาตอบ 1. จดุ หมายของนาฏยศัพท์ใหน้ กั เรียนเรียนร้แู ละฝกึ ปฏิบัติข้อใดสาคัญที่สุด ก. อนุรักษว์ ัฒนธรรมของชาติไทย ข. มคี วามรใู้ นการชมนาฏศลิ ปไ์ ทย ค. นาไปใชเ้ รยี นนาฏศิลปแ์ ละราอยา่ งงดงามถูกตอ้ ง ง. ศกึ ษาลักษณะทา่ ราไทย 2. นาฏยศัพท์หมายถึงข้อใด ก. ศพั ทท์ ัว่ ๆ ไปใชท้ างนาฏศลิ ป์ ข. ศัพทเ์ ฉพาะทีใ่ ชท้ างนาฏศิลป์ ค. ศพั ทท์ ่ีใชด้ ดั แปลงท่ารา ง. ศพั ท์ทีใ่ ช้เรยี กแทนเทพเจ้า 3. นาฏยศัพทแ์ บ่งออกเป็นก่ีหมวด ก. 4 หมวด ข. 3 หมวด ค. 2 หมวด ง. 1 หมวด 4. คาวา่ “จรดเท้า” อยู่ในนาฏยศัพทห์ มวดใด ก. นาฏยศัพทเ์ บด็ เตล็ด ข. นามศพั ท์ ค. ศัพท์เสรมิ ง. ศพั ท์เสอ่ื ม 5. ขอ้ ใดจัดอยูใ่ นหมวดกิริยาศพั ท์ ก. ตีไหล่ ข. เกร็งคอ ค. เปิดคาง ง. ราแอ้ รายวิชา ศ23101 นาฏศิลป์ ชน้ั มัธยมศึกษาปีที่ 3

เอกสารประกอบการเรยี น เล่มที่ 1 เรอื่ ง นาฏยศัพท์ 5 6. ถองสะเอว เปน็ นาฏยศัพทจ์ ดั อยใู่ นหมวดใด ก. นามศัพท์ ข. นาฏยศพั ท์เบ็ดเตล็ด ค. กิริยาศัพท์ ศัพท์เสริม ง. กิรยิ าศพั ท์ขณะใช้ทา่ รา 7. การต้ังวง ขอ้ ใดเป็นเกณฑใ์ นการบอกประเภทการตั้งวง ก. มือ ข. ส่วนโคง้ ลาแขน ค. ปลายนวิ้ ง. การหกั ข้อมอื 8. ขอ้ ใดไมใ่ ช่การจบี ใหส้ วย ก. การกรดี น้วิ ข. การจรดนิ้ว ค. การหกั ข้อมือ ง. การเลน่ นิ้ว 9. กิรยิ าการเคลอ่ื นไหวมือจากท่าราหน่ึงไปอีกท่าราหนึ่ง เรยี กว่าอะไร ก. การสะบัดมือ ข. การกรดี มือ ค. การปลอ่ ยมือ ง. การเดนิ มอื 10. จากรปู ภาพขา้ งลา่ ง เป็นนาฏยศัพทใ์ นขอ้ ใด ก. จบี หงาย ข. จีบควา่ ค. จีบปรกหน้า ง. จีบปรกข้าง รายวิชา ศ23101 นาฏศลิ ป์ ช้ันมัธยมศกึ ษาปที ่ี 3

เอกสารประกอบการเรียน เลม่ ท่ี 1 เรื่อง นาฏยศพั ท์ 6 เฉลยแบบทดสอบก่อนเรยี น เร่อื ง นาฏยศัพท์ ขอ้ เฉลย 1ค 2ข 3ข 4ข 5ค 6ง 7ค 8ง 9ง 10 ก รายวิชา ศ23101 นาฏศิลป์ ช้นั มธั ยมศึกษาปที ่ี 3

เอกสารประกอบการเรยี น เลม่ ที่ 1 เรอ่ื ง นาฏยศพั ท์ 7 ใบความรู้ เรอ่ื ง นาฏยศพั ท์ สาระการเรยี นรนู้ าฏศลิ ป์ (ศ23101)ชั้นมธั ยมศกึ ษาปีท่ี 3 นาฏยศพั ท์ การศกึ ษาทางด้านนาฏศลิ ป์ไทย ไม่วา่ จะเปน็ การแสดงโขน ละคร หรือระบาเบด็ เตล็ดต่างๆ กด็ ี ท่าทางทผ่ี ูแ้ สดงแสดงออกมานน้ั ย่อมมีความหมายเฉพาะ ยิ่งหากได้ศึกษาอยา่ งดีแลว้ อาจทาให้ เขา้ ใจในเร่ืองการแสดงมากยิ่งขนึ้ ท้ังผูแ้ สดงเองและผู้ชมการแสดงนั้น ๆ สิ่งท่ีเข้ามาประกอบเปน็ ทา่ ทางนาฏศิลป์ไทยนน้ั ก็คือ เรอ่ื งของนาฏยศัพท์ ซึ่งแยกออกได้เป็นคาว่า “นาฏย” กับคาวา่ “ศพั ท์” (สุมิตร เทพวงศ์. 2541 : 191) พจนานุกรมฉบับราชบัณฑติ ยสถาน (2554) ใหค้ วามหมายไวว้ ่า นาฏยหมายถึง เกยี่ วกบั การฟ้อนรา เกีย่ วกับแสดงละคร ศัพทห์ มายถึง คา คายากที่ต้องแปล ความหมายของคาว่า “นาฏยศัพท์” เมอื่ นาคา 2 คามารวมกัน มผี ู้ให้ความหมายดังน้ี ประทิน พวงสาลี (2514 : 163) นาฏยศัพท์ หมายถึง ศัพท์ทใี่ ชเ้ กย่ี วกบั ทา่ รา อาภรณ์ มนตรศี าสตร์ และจาตุรงุ ค์ มนตรศี าสตร์ (2517 : 180) นาฏยศัพท์ หมายถึง คาทใ่ี ช้ ในวงการนาฏศลิ ป์ไทย สามารถส่ือความหมายได้ทกุ ฝา่ ยในการแสดงตา่ ง ๆ เรณู โกศินานนท์ (2546 : 1) นาฏยศพั ท์ หมายถึง ศัพทเ์ ฉพาะท่ใี ช้ทางนาฏศลิ ปไ์ ทย เป็นชอื่ ของลักษณะท่าราของไทย สรปุ แล้ว นาฏยศพั ท์ หมายถึง ศพั ทท์ ี่ใชใ้ นวงการนาฏศิลป์ไทย เป็นคาเฉพาะทใ่ี ช้เรียก ท่าทางท่ีปฏบิ ตั หิ รือกิริยาอาการต่าง ๆ ที่ปฏบิ ตั ิเกีย่ วกับนาฏศลิ ป์ เพอื่ ให้ใชส้ อ่ื ความหมายให้เกดิ ความเข้าใจ และสามารถปฏิบัติได้ตรงกัน ทีม่ าของนาฏยศพั ท์ เมอ่ื ปี พ.ศ.2497 ครูอาคม สายาคม ได้รับคาส่งั จากนายธนิต อยู่โพธิ์ ซง่ึ เปน็ อธิบดีกรม ศลิ ปากรในสมัยน้นั ใหเ้ ขยี นนาฏยศัพท์ขึ้น ต่อมาครอู ัมพร ชัชกลุ ได้ขออนุญาตจากครูอาคม สายาคม นาไปสอนนักเรยี นทโี่ รงเรยี นนาฏศิลป์ ต่อมาเปลีย่ นเป็นวิทยาลัยนาฏศลิ ป์ และสถาบันบัณฑติ พัฒน ศลิ ปต์ ามลาดับ นาฎยศัพทท์ ่ีใชเ้ กี่ยวกบั ทา่ ราไทยนัน้ มีมาก ถา้ แยกตามลักษณะของการใช้จะแบ่ง ออกเป็น 3 หมวด คือ รายวชิ า ศ23101 นาฏศลิ ป์ ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปที ่ี 3

เอกสารประกอบการเรียน เล่มที่ 1 เรอื่ ง นาฏยศัพท์ 8 1. นามศัพทห์ มายถึง ศัพท์ที่เรียกชอ่ื ทา่ รา หรอื ชื่อท่าที่บอกอาการกระทาของผู้นนั้ เชน่ วง จีบ สะบดั มือ ม้วนมอื คลายมอื กรายมอื ปาดมือ กระทบ กระดก ยกเท้ากา้ วเทา้ ประเทา้ ตบเทา้ กระทุ้ง กะเทาะ จรดเท้า แตะเท้า ซอยเทา้ ขยัน่ เทา้ ฉายเท้า สะดดุ เทา้ รวมเทา้ โยต้ วั ยักตวั ตไี หล่ กล่อมไหล่ ฯลฯ 2. กิริยาศัพท์หมายถึง ศพั ท์ที่ใช้เรียกในการปฏิบตั ิบอกอาการกิริยา ซึ่งแบ่งออกเปน็ 2.1 ศพั ทเ์ สรมิ หมายถงึ ศพั ท์ที่ใช้เรียกเพื่อปรบั ปรุงทา่ ทใี ห้ถกู ต้องสวยงาม เช่น กันวง ลดวงส่งมือ ดงึ มือ หักข้อ หลบศอก เปิดคาง ทรงตวั เผน่ ตวั ดึงเอว ดงึ ไหล่ กดไหล่กดเกลียวข้าง ทบั ตัว หลบเขา่ ถบี เข่า แข็งเข่า กันเข่า เปิดสน้ ฯลฯ 2.2 ศัพทเ์ ส่ือมหมายถึงศัพท์ทใ่ี ช้เรยี กช่ือท่าราหรือท่วงทขี องผู้ราที่ไม่ถูกตอ้ งตาม มาตรฐานเพื่อใหผ้ ู้ราร้ตู ัวและแกไ้ ขทา่ ทีของตนให้ดีเชน่ วงลา้ วงคว่าวงเหยยี ด วงหัก วงลน้ เกร็งคอ หอบไหล่ ทรดุ ตวั ขยม่ ตัว เหลย่ี มล้า ราแอ้ ราลน ราเลือ้ ย ราล้าจังหวะ ราหน่วงจงั หวะ 3. นาฏยศัพท์เบด็ เตล็ดหมายถึงศัพท์ต่างๆท่ใี ช้เรียกในภาษานาฏศิลป์ นอกเหนือไปจากนาม ศพั ท์และกริ ิยาศัพท์ เชน่ จบี ยาว จีบสน้ั ลกั คอ เดินมอื เอยี งทางวง คนื ตวั อ่อนเหลยี่ ม เหลีย่ มลา่ ง แม่ ทา ท่าที ขนึ้ ทา่ ทลายท่า นายโรงพระใหญ่ - พระนอ้ ย นางกษตั รยิ ์ นางตลาด ผเู้ มยี ยืนเครอื่ ง ศัพท์แทน นาฏยศัพท์ ทา่ ท่ี 1 การดดั มอื ดัดแขน ดดั ตวั ในการฝกึ หัดนาฏศิลป์ไทยเบื้องต้น ผเู้ รียนควรเร่ิมจากการฝึกหัดดัดมือ ดดั แขน ดัดตัว เพอ่ื เตรียมร่างกายทกุ สัดสว่ นใหพ้ รอ้ มสาหรบั การฝึกหัดการร่ายรา ดงั นี้ ท่าดัดมือ รายวชิ า ศ23101 นาฏศลิ ป์ ชั้นมธั ยมศึกษาปีท่ี 3

เอกสารประกอบการเรยี น เล่มท่ี 1 เรอื่ ง นาฏยศพั ท์ 9 ท่าดัดแขน 1.1 การดัดมือ เป็นฝกึ หัดเพ่อื ดดั น้ิวมือและข้อมือ โดยการใชม้ อื ขา้ งหนึ่งรวบนิ้วชี้ นวิ้ กลาง นว้ิ นาง และน้วิ กอ้ ย ให้ตง้ั ข้ึนแล้วหักปลายนิ้วชี้ น้วิ กลาง นวิ้ นาง และนวิ้ กอ้ ยให้ตั้งขนึ้ แลว้ หกั ปลาย นิว้ ทงั้ 4 มาท่ีลาแขน หักข้อมอื เข้าหาลาแขน ส่วนนิ้วหัวแมม่ ือให้งอเขา้ หาฝ่ามือเล็กน้อย ถ้าดัดมือ ข้างซ้ายให้ตั้งเข่าซ้ายปลายเท้าซา้ ยเชิดข้นึ สว่ นเทา้ ขวาพับปลายเทา้ ขวาไวใ้ ต้เข่าซา้ ย น่ังทรงตัวยืด ขน้ึ น้าหนักตัวอยทู่ ่ีกน้ ขวา ยืน่ แขนซา้ ยดงึ ใหข้ ้อศอกวางบนเข่าซ้ายแลว้ ใชน้ ้ิวหัวแม่มือและน้วิ ท้งั 4 ด้านขวารวมรวบนว้ิ ซา้ ยหกั ข้อมือเข้าหาลาตวั หน้าตรง แลว้ เรม่ิ นับตามจานวนครัง้ ที่กาหนด ทา เชน่ น้ีสลบั กบั มอื อกี ข้างหน่งึ 1.2 การดดั แขน เปน็ การดักแขนให้งอนโคง้ สวยงาม ดูเปน็ คนแขนอ่อน วธิ ปี ฏิบัติทาได้ หลายวธิ ี ขอแนะนา 3 วธิ ี ดงั นี้ ทา่ ดดั แขนวิธีท่ี 1 ถ้าดดั แขนซ้ายน่งั พับเพยี บขาขวาทับขาซา้ ยท้าวแขนซ้ายให้มือไป ขา้ งหนา้ ยดื ตวั ตรงให้นา้ หนักอยทู่ ่ีมอื ซา้ ย ใชม้ ือขวาดนั ที่ศอกให้ไปขา้ งหนึ่งให้มากทีส่ ุดเท่าทจี่ ะทา ได้ แล้วเริม่ นับตามจานวนท่ีกาหนด ทาเช่นส้สี ลับกบั แขนอกี ข้างหนึ่ง ท่าดดั แขนวธิ ที ี่ 2 นั่งยอง ๆ ดว้ ยปลายเท้า ท้าวแขนทง้ั สองขา้ งไปขา้ งหนา้ ให้ศอกทัง้ สองขา้ งตรงกบั เข่าทัง้ สองขา้ ง ทงิ้ น้าทเ่ี ข้าเข่าท้งั สองพรอ้ มกับใชเ้ ข่าดันศอกไปข้างหนา้ ให้ไดม้ ากทส่ี ดุ เทา่ ทจ่ี ะทาได้ ยดื ตวั ข้นึ แล้วเรมิ่ นับตามจานวนที่กาหนด ทา่ ดัดแขนวธิ ีที่ 3 โดยนง่ั ชนั เขา่ ทัง้ 2 ให้ส้นเท้าชดิ กัน แบะเขา่ ออก สอดประสานนวิ้ มือทั้งสองเข้าหากนั พลิกกลับใหฝ้ ่ามือทั้ง 2 หงายออกจากลาตัว เหยยี ดแขนดงึ ให้ศอกอยู่ระหวา่ ง เข่าทงั้ สองขา้ ง ใชเ้ ข่าบบี ข้อศอกเขา้ หากนั ให้ได้มากท่ีสดุ เท่าท่ีจะทาได้ ยดื ตัวข้ึน แลว้ เร่มิ นับตาม จานวนท่กี าหนด รายวิชา ศ23101 นาฏศิลป์ ชน้ั มัธยมศกึ ษาปีที่ 3

เอกสารประกอบการเรียน เล่มท่ี 1 เร่ือง นาฏยศพั ท์ 10 1.3 ท่าดัดตัว (ทา่ ท่ี 1) นง่ั ขัดสมาธิยกเท้าซ้ายข้ึนมาขัดบนขาขวายืดตวั ข้ึน (ท่าท่ี 2) แล้วท้าว แขนท้ังสองไปขา้ งหนา้ ควา่ ตัวลงยัดตวั ยดื ตวั ข้ึนตรง แล้วเร่มิ นับตามจานวนท่ีกาหนด ท่าท่ี 1 การดดั ตัว ท่าที่ 2 การนั่งดึงเอว ดงึ ไหล่ การน่งั ดึงเอว ดึงไหล่ คือ การนงั่ ทรงตวั ให้ได้ท่าที่สมดุลสวยงาม โดยเกรง็ รา่ งกายทุกสัดส่วน พรอ้ มกับดันเอวใหไ้ ปขา้ งหน้า ดันไหลไ่ ปขา้ งหลัง รายวิชา ศ23101 นาฏศลิ ป์ ช้นั มธั ยมศกึ ษาปีที่ 3

เอกสารประกอบการเรียน เลม่ ที่ 1 เร่ือง นาฏยศัพท์ 11 ทา่ ท่ี 3 การน่งั กดเกลียวขา้ ง การน่งั กดเกลียวข้าง คือ การน่งั เอียงลาตวั ไปข้างใดขา้ งหน่ึง พร้อมทัง้ กดไหลข่ า้ งนน้ั ลง ทา่ ท่ี 4 การถองสะเอว ถองสะเอว แขนขวางอศอก ให้ขอ้ ศอกจรดเอว กามอื หลวม ๆ หักข้อมอื เข้า กดไหล่ขวา ศรี ษะเอยี งขวา มือซ้ายสูงระดับไหล่ ถา้ จะถองสะเอวข้างซา้ ยกป็ ฏบิ ตั เิ ช่นเดียวกัน รายวิชา ศ23101 นาฏศิลป์ ชน้ั มธั ยมศึกษาปที ี่ 3

เอกสารประกอบการเรียน เล่มท่ี 1 เร่อื ง นาฏยศัพท์ 12 ท่าท่ี 5 การยนื ตึงเอว ตงึ ไหล่ การยืนตงึ เอว ตึงไหล่ คือ การยนื ทรงตัวให้ได้ทา่ ที่สมดลุ สวยงาม โดยเกร็งร่างกายทกุ สัดส่วน พร้อมกบั ดนั เอวให้ไปขา้ งหนา้ ดันไหลไ่ ปขา้ งหลงั ทา่ ยืนตึงเอว ตึงไหล่ รายวชิ า ศ23101 นาฏศลิ ป์ ชนั้ มัธยมศึกษาปีที่ 3

เอกสารประกอบการเรียน เล่มที่ 1 เร่ือง นาฏยศัพท์ 13 ทา่ ที่ 6 การยืนกดเกลียวขา้ ง การยนื กดเกลียวขา้ ง คือ การยนื เอยี งลาตัวไปขา้ งใดขา้ งหน่ึง พร้อมทง้ั กดไหล่ขา้ งนัน้ ลงและเอยี ง ศรี ษะลงใหเ้ ตม็ ที่ ท่ายืนกดเกลียวข้าง ท่าที่ 7 การตั้งวง วง คือ ส่วนโค้งของลาแขนอยใู่ นลกั ษณะคร่งึ วงกลม นว้ิ ท้งั 4 ตัง้ ขึ้นและใหช้ ิดกนั นวิ้ หัวแม่มอื งอเขา้ หาฝ่ามือเล็กน้อย ที่สาคัญต้องหกั ข้อมือเขา้ หาลาแขนทกุ คร้งั วงมีหลายลกั ษณะ แตล่ ะลักษณะใช้ปลายนวิ้ เปน็ เกณฑ์ในการจดั แบ่งลกั ษณะ ดงั น้ี 1) วงบน ต้ังวงขึน้ เฉยี งออกไปดา้ นข้างให้ปลายนวิ้ สงู ระดับหางคิ้ว 2) วงกลาง ตัง้ วงข้นึ เฉียงออกไปดา้ นขา้ งแต่แคบกว่าวงบนใหป้ ลายน้ิวสูงระดับใหม่ วงบน รายวชิ า ศ23101 นาฏศลิ ป์ ชนั้ มัธยมศกึ ษาปีที่ 3

เอกสารประกอบการเรยี น เลม่ ท่ี 1 เรอ่ื ง นาฏยศัพท์ 14 วงกลาง 3) วงลา่ ง ตงั้ วงใหป้ ลายน้ิวอยู่ระดับเอวพร้อมทัง้ หลบศอก 4) วงหน้า ตง้ั วงไปขา้ งหนา้ ให้ลาแขนทง้ั สองขา้ งขนานกนั ปลายนวิ้ อย่รู ะดับไหล่ วงลา่ ง รายวชิ า ศ23101 นาฏศิลป์ ชน้ั มธั ยมศกึ ษาปีท่ี 3

เอกสารประกอบการเรียน เลม่ ท่ี 1 เรื่อง นาฏยศัพท์ 15 วงหนา้ ท่าท่ี 8 การจบี จีบ คือ การใชน้ ้ิวหวั แม่มือจรดตรงขอ้ สดุ ท้ายของปลายน้ิวช้ี นิ้วท่ีเหลือทงั้ 3 เหยียดตงึ กรีด ออกเป็นรปู ใบพดั ที่สาคญั ต้องหกั ข้อมือเขา้ หาลาแขนทุกครั้ง จีบมหี ลายลักษณะแตล่ ะลกั ษณะใชต้ ัว จบี เป็นเกณฑใ์ นการจัดลักษณะ ดงั นี้ 1) จีบหงาย ตัวจบี ชข้ี นึ้ บน 2) จบี ควา่ ตัวจบี ชีล้ งลา่ ง 3) จบี สง่ หลัง สง่ จีบไปขา้ งหลังแขนตึง ตวั จบี อย่ใู นลักษณะจบี หงาย 4) จีบปรกขา้ ง ยกจบี ไปด้านขา้ ง งอศอกให้ตง้ั ฉาก ตัวจบี อยู่ในระดับแง่ศรี ษะ 5) จีบปรกหน้า ยกแขนมาขา้ งหน้างอศอกให้ตัง้ ฉาก จบี มาข้างหน้า รายวิชา ศ23101 นาฏศลิ ป์ ชน้ั มัธยมศึกษาปีท่ี 3

เอกสารประกอบการเรียน เลม่ ท่ี 1 เรื่อง นาฏยศพั ท์ 16 จบี หงาย จีบควา่ รายวชิ า ศ23101 นาฏศลิ ป์ ชนั้ มัธยมศึกษาปีท่ี 3

เอกสารประกอบการเรียน เล่มท่ี 1 เรื่อง นาฏยศัพท์ 17 จีบส่งหลงั จบี ปรกหนา้ รายวชิ า ศ23101 นาฏศลิ ป์ ชัน้ มธั ยมศึกษาปีท่ี 3

เอกสารประกอบการเรียน เลม่ ที่ 1 เร่ือง นาฏยศัพท์ 18 จีบปรกขา้ ง ทา่ ที่ 9 การเหล่อื มเท้า การเหลอ่ื มเท้า คือ กริ ิยาการเคลือ่ นไหวเท้า โดยเร่มิ จากการยืนให้เทา้ สองข้างเสมอกนั แลว้ เล่อื นเท้าข้างใดขา้ งหนงึ่ ไปขา้ งหนา้ เล็กน้อยเชิดปลายเทา้ ข้ึน ถ่ายนา้ หนักมาอยขู่ า้ งเท้าหลัง รายวิชา ศ23101 นาฏศิลป์ ช้ันมธั ยมศกึ ษาปีท่ี 3

เอกสารประกอบการเรยี น เล่มท่ี 1 เรอ่ื ง นาฏยศัพท์ 19 ทา่ ท่ี 10 การประเท้า การประเทา้ คอื กริ ิยาของการใช้เท้าวางเหลื่อมกัน ดว้ ยการเผยอจมูกเท้าข้างใดขา้ งหนง่ึ ขึน้ เลก็ น้อย โดยทีส่ ันยังติดพ้ืนอยู่ เชิดปลายเท้าขน้ึ ทกุ นว้ิ ใช้จมูกเทา้ กระทบ ท่าประเทา้ ท่าที่ 11 การยกหนา้ การยกหนา้ คือ การยกเทา้ ขา้ งใดข้างหนง่ึ มาขา้ งหนา้ น้าหนกั จะอยขู่ า้ งเท้าท่ียนื อยู่ ท่าที่ 12 การกา้ วเทา้ การก้าวเท้ามี 3 ลักษณะ คือ 1) ก้าวหนา้ คือ การกา้ วเท้าข้างใดขา้ งหนง่ึ ไปขา้ งหนา้ เปิดสน้ เท้าหลงั 2) ก้าวไขว้ คอื การก้าวเท้าขา้ งใดข้างหนึง่ ไขว้ เอียงศรี ษะพร้อมกดเกลียวข้างด้านเท้าที่กา้ ว ไขว้ 3) ก้าวข้าง คือ การก้าวเท้าขา้ งใดข้างหนง่ึ ไปด้านข้าง เปิดสน้ เท้าหลังหลบเขา่ ดา้ นเทา้ หลงั ลงั เอียงศรี ษะพร้อมกดเกลยี วขา้ งดา้ นเท้าหลงั รายวชิ า ศ23101 นาฏศลิ ป์ ช้นั มธั ยมศึกษาปีที่ 3

เอกสารประกอบการเรียน เล่มท่ี 1 เรอ่ื ง นาฏยศัพท์ 20 ก้าวหน้า กา้ วไขว้ กา้ วข้าง รายวิชา ศ23101 นาฏศิลป์ ชน้ั มัธยมศกึ ษาปที ่ี 3

เอกสารประกอบการเรยี น เล่มท่ี 1 เร่อื ง นาฏยศพั ท์ 21 ทา่ ท่ี 13 การกระทุ้งเทา้ การกระท้งุ เทา้ คือ การเคล่ือนไหวเท้า โดยเริ่มจากการก้าวเทา้ ขา้ งใดข้างหนง่ึ ไปข้างหน้า ใชจ้ มูกเทา้ หลังกระแทกพืน้ ขา้ งหลงั เบา ๆ แลว้ ยกขึน้ เล็กน้อย การกระทงุ้ เทา้ ท่าท่ี 14 การกระดกเทา้ การกระดก (แบบยืน) แยกออกเปน็ กระดกหลงั เปน็ กริ ิยาสบื เนื่องจากการก้าวเท้าข้างใด ขา้ งหน่งึ ไปขา้ งหน้าแล้วกระดกเทา้ หลงั ขึน้ กระดกเสยี้ ว เป็นกิริยาสืบเน่อื งจากการกา้ วเทา้ ข้างใด ข้างหน่งึ ไปดา้ นข้าง แลว้ กระดกเทา้ หลังข้นึ เอยี งศีรษะและกดเกลียวขา้ งดา้ นเทา้ ที่กระดก กระดกหลงั กระดกเสย้ี ว รายวชิ า ศ23101 นาฏศิลป์ ช้นั มธั ยมศกึ ษาปีที่ 3

เอกสารประกอบการเรยี น เล่มที่ 1 เรื่อง นาฏยศัพท์ 22 ทา่ ที่ 15 ทา่ ถัดเท้า การถดั เทา้ หมายถึง กิริยาการเคล่ือนไหวเท้าสลับกัน คาว่า “ถัด” ในท่นี ้ีคือ เรม่ิ จรดเทา้ แล้วใช้จมกู เท้าเสอื กไปขา้ งหน้าเผยอจมูกใหส้ ้นเท้าปะทะกับพื้นแลว้ ยกข้ึนก้าวหรือวางต่อไป การถัด เทา้ มี 2 ลกั ษณะ คือ การถัดเทา้ เคลื่อนที่ และการถัดเท้าอย่กู บั ท่ี การถดั เท้าเคล่อื นท่ี จะเรมิ่ จากการกา้ วเท้าซา้ ยก่อน จากน้นั จงึ ถดั เท้าขวาแล้วจงึ ก้าวให้ ปฏบิ ตั สิ ลบั กันไป โดยใชค้ าสงั่ ว่า “กา้ ว-ถดั -ก้าว” การเอียงศีรษะขึน้ อยู่กับทิศทางของการเคลือ่ นไหว ถ้าเคลอ่ื นไปทางซา้ ย ใหก้ ดไหล่ขวาศรี ษะเอยี ง ถา้ เคลอื่ นไปทางขวาใหก้ ดไหล่ซ้ายศรี ษะเอียงซ้าย การถัดเท้าอยู่กบั ที่ จะเริ่มจากเทา้ ขวากา้ วไขว้ เท้าซ้ายอยู่หลงั เปิดส้น ใช้เทา้ ซ้ายกระทุ้งข้าง หลัง เท้าขวาถัดเทา้ อยู่ข้างหนา้ แล้วจึงวาง ให้ปฏิบตั สิ ลบั กันไป โดยใช้คาส่งั ว่า “กระทุ้ง-ถดั -วาง” การทรงตัวใช้การกดไหล่ ลักคอ สลบั กัน ถ้ากระทุง้ ให้กดไหลซ่ ้ายลกั คอไปทางขวา ใหก้ ดไหล่ ขวาลักคอไปทางซ้าย ทรงตวั ตรง จากนาฏยศัพทต์ า่ ง ๆ เหล่านี้ นบั เป็นพ้ืนฐานสาคัญทเี่ ป็นส่วนประสมทาให้มที ่าทางต่าง ๆ เกดิ ขึ้นในวงการนาฏศิลป์ไทย เรยี กวา่ “การราตบี ท” การราตีบทเปน็ ส่วนสาคัญมากสว่ นหนึ่งของ นาฏศิลปไ์ ทย ซ่งึ มีความสาคัญตอ่ การแสดง อนั เปน็ ส่วนท่ีมีความเก่ยี วข้องจากนาฏยศัพทแ์ ละจาก การเลยี นแบบธรรมชาติ นามาปรุงแตง่ ทาให้เกิดความหมายต่อบทบาทท่ีแสดง ตลอดจนเป็นสอ่ื ทา ใหเ้ กิดความเขา้ ใจระหวา่ งผู้ชมและผแู้ สดงมากขึ้น การถัดเท้า 1 รายวิชา ศ23101 นาฏศิลป์ ช้นั มธั ยมศกึ ษาปีท่ี 3

เอกสารประกอบการเรียน เลม่ ท่ี 1 เร่ือง นาฏยศพั ท์ 23 การถัดเทา้ 2 การถดั เท้า 3 รายวชิ า ศ23101 นาฏศลิ ป์ ชั้นมธั ยมศึกษาปที ่ี 3

เอกสารประกอบการเรยี น เล่มที่ 1 เรื่อง นาฏยศัพท์ 24 ใบกจิ กรรมเร่ือง นาฏยศพั ท์ คาช้ีแจง ให้นกั เรยี นเติมคาลงในช่องว่างให้ถูกต้อง 1. นาฏยศพั ท์ หมายถึง ..................................................................................................................... 2. ประเภทของนาฏยศัพท์มี .............. ประเภท 3. วง มี..........ชนิด อะไรบา้ ง ......................................................................................................................................... ...................... ............................................................................................................ ................................................... ............................................................................................................................. .................................. 4. จีบ มี 3 ลักษณะ คือ ............................................................................................................................................... ................ ............................................................................................................................. .................................. ................................................................................................ ............................................................... 5. วงบน ตวั พระ ปลายนิว้ อยู่ระดบั ใด ............................................................................................. 6. วงกลาง ตวั นาง ปลายนวิ้ อยรู่ ะดบั ใด ........................................................................................... 7. หมายถึง ................................................................................................. 8. หมายถึง ................................................................................................. 9. หมายถึง ................................................................................................. 10. หมายถงึ ................................................................................................. รายวชิ า ศ23101 นาฏศลิ ป์ ช้ันมธั ยมศกึ ษาปที ี่ 3

เอกสารประกอบการเรยี น เล่มท่ี 1 เร่อื ง นาฏยศัพท์ 25 เฉลยใบกิจกรรม เร่ือง นาฏยศัพท์ 1. ศพั ทท์ ีใ่ ช้เรียกช่อื แทนท่ารานาฏศิลป์ 2. 3 ประเภท 3. วงมี 4 ชนิด คอื วงบน วงกลาง วงล่าง วงหนา้ 4. จบี หงาย จบี ควา่ 5. ศีรษะ 6. ไหล่ 7. วงล่าง 8. ประเทา้ 9. กระดกเท้า 10. ก้าวเทา้ หน้า ................................................... รายวชิ า ศ23101 นาฏศลิ ป์ ช้นั มธั ยมศกึ ษาปที ่ี 3

เอกสารประกอบการเรยี น เลม่ ท่ี 1 เรื่อง นาฏยศัพท์ 26 แบบประเมนิ พฤติกรรมการปฏบิ ตั ิกิจกรรมการเรยี น ประกอบแผนการจัดการเรยี นรูท้ ่ี 1 เรอื่ ง นาฏยศัพท์ คาชี้แจง ให้ทาเครอื่ งหมาย / ลงในช่องรายการประเมนิ และสังเกตพฤติกรรมท่ีกาหนด รายการประเมนิ สรปุ ผล ชือ่ -สกลุ บอกความหมาย ความต้งั ใจ ความกลา้ ความถูกตอ้ ง การรว่ มปฏิบตั ิ รวมเฉล่ีย ของนาฏยศัพท์ ปฏบิ ัตกิ ิจกรรม แสดงออก ของการปฏบิ ัติ กจิ กรรม ผ่าน นาฏยศัพท์ ไ ่มผ่าน 43214321432143214321 4 รวม รวมคะแนน ระดบั คะแนน รอ้ ยละ เกณฑ์การให้คะแนน 4 = ดีมาก 3 = ดี 2 = พอใช้ 1 = ต้องแก้ไขปรับปรุง รายวิชา ศ23101 นาฏศลิ ป์ ชน้ั มธั ยมศกึ ษาปีที่ 3

เอกสารประกอบการเรยี น เลม่ ที่ 1 เรอ่ื ง นาฏยศัพท์ 27 เกณฑ์การประเมินพฤตกิ รรมการปฏิบัติกิจกรรมการเรยี น ประกอบแผนการจัดการเรียนรทู้ ่ี 1เรอ่ื ง นาฏยศัพท์ กลุม่ สาระการเรียนรู้ศิลปะ (สาระนาฏศิลป์) ช้นั มัธยมศึกษาปีที่ 3 ระดับคะแนน เกณฑ์การให้คะแนน รายการประเมนิ 4 3 2 1 บอกความหมายของ บอกความหมายของ บอกความหมายของ บอกความหมายของ บอกความหมายของ นาฏยศพั ท์ นาฏยศัพทเ์ บอื้ งต้น นาฏยศพั ทเ์ บื้องตน้ นาฏยศพั ท์เบ้อื งต้น นาฏยศพั ทเ์ บอื้ งต้น นาฎยศพั ท์สว่ นแขน นาฎยศัพทส์ ่วนแขน นาฎยศพั ทส์ ว่ นแขน นาฎยศัพท์ส่วนแขน และมือ (วง จีบ) ได้ และมอื (วง จีบ) ได้ และมือ (วง จบี ) ได้ และมือ (วง จีบ) ละเอียดถกู ต้องทกุ ละเอียดถูกต้องเป็น ละเอียดถกู ตอ้ ง ไม่ถูกต้อง ขนั้ ตอน ส่วนใหญ่ บางส่วน ความตัง้ ใจปฏิบัติ ตง้ั ใจปฏบิ ัติเตม็ ท่ี ต้ังใจปฏบิ ัติกิจกรรม ตงั้ ใจปฏิบตั กิ รรม ไมค่ ่อยตง้ั ใจปฏิบัติ กจิ กรรม สนใจซักถามตลอด พอสมควร สนใจ สนใจซกั ถามใน กรรม ไม่สนใจ เม่อื ไมเ่ ขา้ ใจ ไมค่ ยุ ซักถามบ่อยครง้ั บางครงั้ ในขณะ ซักถาม คุย และ และหยอกลอ้ กัน ไมค่ ุยและหยอกลอ้ ปฏบิ ตั กิ ิจกรรม หยอกลอ้ กนั ในขณะปฏิบตั ิ กนั ในขณะปฏบิ ตั ิ บ่อยครงั้ ในขณะ กิจกรรม กจิ กรรม ปฏบิ ตั กิ จิ กรรม ความกลา้ แสดงออก มีความมนั่ ใจในการ มีความกลา้ ไม่คอ่ ยกลา้ ไม่กลา้ แสดงออก แสดงออกและพร้อม แสดงออกพรอ้ มท่ีจะ แสดงออกมที า่ ทาง และมีท่าทางเขนิ ที่จะแสดงทันทดี ้วย แสดงทันทีด้วยความ เขินอาย ไม่คอ่ ยมี อาย ไม่มีความม่ันใจ ความตั้งใจ เตม็ ใจ แต่ขาดความ ความมน่ั ใจในตวั เอง ในตวั เอง มัน่ ใจบา้ ง ความถกู ตอ้ งของ ปฏบิ ตั นิ าฏยศัพท์ ปฏบิ ัตินาฏยศพั ท์ ปฏิบตั นิ าฏยศพั ท์ ปฏบิ ตั ินาฏยศพั ท์ การปฏบิ ัตนิ าฏย สว่ นแขนและมอื (วง ส่วนแขนและมอื (วง สว่ นแขนและมือ (วง ส่วนแขนและมือ (วง ศัพท์ จีบ) ไดถ้ กู ต้องตามที่ จีบ) ได้ถูกต้องเปน็ จบี ) ได้ถกู ตอ้ งเป็น จบี ) ไดไ้ มถ่ กู ต้อง กาหนด ส่วนใหญ่ บางสว่ น การรว่ มปฏบิ ตั ิ มคี วามพร้อม มคี วามพรอ้ ม มีความพร้อม ขาดความพรอ้ ม กจิ กรรม มคี วามสามคั คี มคี วามสามัคคี มคี วามสามคั คี ขาดความสามคั คี มีความรบั ผิดชอบ มีความรับผิดชอบ มคี วามรับผดิ ชอบ และขาดความ ยอมรับฟงั ความ ยอมรบั ฟงั ความ ยอมรับฟังความ รบั ผดิ ชอบในการ คิดเหน็ ของผอู้ ่ืน คิดเหน็ ของผอู้ ื่นเป็น คดิ เหน็ ของตนเอง ทางาน บางคร้ัง เปน็ หลกั แบบทดสอบหลังเรียน รายวิชา ศ23101 นาฏศิลป์ ช้นั มธั ยมศึกษาปที ่ี 3

เอกสารประกอบการเรยี น เล่มท่ี 1 เรอื่ ง นาฏยศัพท์ 28 เร่ือง นาฏยศัพท์ คาชแ้ี จง นกั เรยี นเลอื กข้อที่ถูกที่สดุ เพยี งข้อเดยี ว แลว้ ทาเครือ่ งหมายกากบาท (×) ลงในกระดาษคาตอบ 1. จุดหมายของนาฏยศัพท์ให้นักเรยี นเรียนรแู้ ละฝกึ ปฏิบัตขิ อ้ ใดสาคญั ท่สี ดุ ก. อนรุ ักษ์วฒั นธรรมของชาตไิ ทย ข. มีความรู้ในการชมนาฏศิลป์ไทย ค. นาไปใช้เรียนนาฏศลิ ป์และราอยา่ งงดงามถูกต้อง ง. ศกึ ษาลักษณะทา่ ราไทย 2. นาฏยศพั ทห์ มายถึงข้อใด ข. ศัพท์เฉพาะท่ีใช้ทางนาฏศิลป์ ก. ศพั ท์ทัว่ ๆ ไปใชท้ างนาฏศิลป์ ง. ศัพท์ทใ่ี ชเ้ รยี กแทนเทพเจ้า ค. ศพั ท์ท่ีใช้ดัดแปลงทา่ รา 3. นาฏยศัพท์แบง่ ออกเป็นกี่หมวด ข. 3 หมวด ก. 4 หมวด ง. 1 หมวด ค. 2 หมวด 4. คาว่า “จรดเท้า” อยู่ในนาฏยศัพท์หมวดใด ข. นามศพั ท์ ก. นาฏยศพั ท์เบ็ดเตล็ด ง. ศัพทเ์ สอื่ ม ค. ศัพทเ์ สรมิ 5. ข้อใดจัดอยู่ในหมวดกิรยิ าศัพท์ ข. เกรง็ คอ ก. ตไี หล่ ง. ราแอ้ ค. เปดิ คาง 6. ถองสะเอว เปน็ นาฏยศัพท์จดั อยู่ในหมวดใด ข. นาฏยศัพทเ์ บ็ดเตล็ด ก. นามศพั ท์ ง. กิรยิ าศัพท์ขณะใช้ทา่ รา ค. กริ ยิ าศพั ท์ ศัพท์เสริม 7. การตงั้ วง ขอ้ ใดเป็นเกณฑใ์ นการบอกประเภทการตั้งวง ก. มอื ข. สว่ นโคง้ ลาแขน ค. ปลายนวิ้ ง. การหักขอ้ มอื 8. ขอ้ ใดไม่ใช่การจีบใหส้ วย ก. การกรดี น้วิ ข. การจรดนิว้ ค. การหักข้อมอื ง. การเลน่ น้ิว 9. กิรยิ าการเคลอื่ นไหวมือจากท่าราหนึ่งไปอีกทา่ ราหนึ่ง เรียกว่าอะไร รายวิชา ศ23101 นาฏศิลป์ ช้นั มธั ยมศึกษาปีที่ 3

เอกสารประกอบการเรยี น เล่มท่ี 1 เร่ือง นาฏยศพั ท์ 29 ก. การสะบัดมือ ข. การกรีดมือ ค. การปลอ่ ยมือ ง. การเดินมือ 10. จากรปู ภาพขา้ งล่าง เปน็ นาฏยศัพทใ์ นขอ้ ใด ก. จีบหงาย ข. จบี คว่า ค. จบี ปรกหนา้ ง. จบี ปรกข้าง รายวิชา ศ23101 นาฏศิลป์ ชัน้ มธั ยมศกึ ษาปที ่ี 3

เอกสารประกอบการเรยี น เล่มที่ 1 เรอ่ื ง นาฏยศพั ท์ 30 เฉลยแบบทดสอบหลังเรยี น เรือ่ ง นาฏยศัพท์ ขอ้ เฉลย 1ค 2ข 3ข 4ข 5ค 6ง 7ค 8ง 9ง 10 ก รายวชิ า ศ23101 นาฏศลิ ป์ ชั้นมัธยมศกึ ษาปที ่ี 3