7

กฎหมายแรงงาน ครูวโิ รจน์ วรรณชยั โรงเรียนสตรีสิริเกศ อำเภอเมือง จงั หวดั ศรีสะเกษ

1 การงานอาชีพ และเทคโนโลยี 1 ง21109 ความรู้พืน้ ฐานเกยี่ วกบั กฎหมายแรงงาน ความหมายของแรงงาน สิทธิและหน้าทข่ี อง นายจ้าง และลูกจ้าง แรงงาน หมำยถงึ กำรกระทำของมนุษยไ์ ม่ว่ำจะเป็นกำรใชแ้ รงกำย หรือสติปัญญำ เพ่อื ใหง้ ำนสำเร็จ โดยกำรกระทำดงั กลำ่ วมจี ุดมุ่งหมำยเพื่อใหไ้ ดม้ ำซ่ึง รำยได้ กฎหมายแรงงาน หมำยถงึ กฎหมำยท่ีบญั ญตั ิถงึ ระเบียบ กฎเกณฑ์ และมำตรกำรท่ีเป็นมำตรฐำน กำหนดให้ นำยจำ้ ง และลกู จำ้ งยดึ เป็นแนวปฏิบตั ิในกำรทำงำน เพือ่ ใหก้ ำรจำ้ งงำน กำรใชแ้ รงงำน กำรประกอบกิจกำร และควำมสมั พนั ธร์ ะหวำ่ งนำยจำ้ งกบั ลกู จำ้ งเป็นไปโดยเหมำะสม นายจ้าง หมำยถงึ บุคคลซ่ึงตกลงวำ่ จำ้ งบคุ คลอกี คนหน่ึงซ่ึงเรียกวำ่ ลูกจำ้ ง ใหท้ ำงำนให้ และจะใหส้ ินจำ้ งตลอดเวลำในกำรทำงนใหน้ ้นั ลกู จ้าง หมำยถงึ ผรู้ ับจำ้ งทำกำรงำนใหโ้ ดยไดร้ ับค่ำตอบแทน สิทธิ และหน้าท่ขี องนายจ้าง และลูกจ้าง สิทธขิ องนายจ้าง มดี งั ต่อไปน้ี 1. นำยจำ้ งมสี ิทธิใหล้ ูกจำ้ งทำงำนตำมที่ไดต้ กลงกนั ไว้ หำกลูกจำ้ งรับรองโดยกำรแสดงออกโดย ปริยำยว่ำตนเป็นผมู้ ฝี ีมอื พิเศษ หำกภำยหลงั ปรำกฏวำ่ ไม่ไดม้ ีควำมสำมำรถตำมที่กล่ำวไว้ นำยจำ้ งมีสิทธิ บอกเลกิ สญั ญำได้ เช่น นำยแดง ไดแ้ จง้ ว่ำเป็นผทู้ ี่มคี วำมรู้ ควำมสำมำรถเก่ียวกบั ภำษำองั กฤษ ภำษำจีน และ สำมำรถใชค้ อมพิวเตอร์ไดเ้ ป็นอยำ่ งดี แต่เมอ่ื ทำงำนไปได้ 3 เดือน ปรำกฏวำ่ นำยแดง ไม่มีคุณสมบตั ิตำมท่ี กล่ำวไว้ นำยจำ้ งมสี ิทธิบอกเลิกสญั ญำกบั นำยแดงได้ kruwirot wannachai satreesiriket school

2 การงานอาชีพ และเทคโนโลยี 1 ง21109 ความรู้พืน้ ฐานเกย่ี วกบั กฎหมายแรงงาน 2. นำยจำ้ งมีสิทธิโอนสิทธิของตนใหแ้ ก่บุคคลภำยนอก เมอ่ื ลูกจำ้ งยนิ ยอม และลูกจำ้ งกม็ ีสิทธิ ใหบ้ ุคคลภำยนอกทำงำนแทนได้ เม่ือนำยจำ้ งยนิ ยอมพร้อมใจ ถำ้ คู่สญั ญำฝ่ ำยใดทำกำรฝ่ ำฝืน คู่สญั ญำอีกฝ่ ำย หน่ึงจะบอกเลิกสญั ญำก็ได้ 3. นำยจำ้ งมีสิทธิออกคำสงั่ และใชอ้ ำนำจบงั คบั บญั ชำโดยชอบดว้ ยกฎหมำย 4. นำยจำ้ งมสี ิทธิบอกเลกิ สญั ญำถำ้ ลกู จำ้ งขำดงำนไปโดยไมม่ ีเหตุอนั ควร แต่ถำ้ ลกู จำ้ งขำดงำน ไปโดยมเี หตุอนั ควร และชว่ั ระยะเวลำนอ้ ย นำยจำ้ งจะบอกเลกิ สญั ญำไมไ่ ด้ 5. นำยจำ้ งมสี ิทธิบอกเลกิ สญั ญำได้ หำกลกู จำ้ งใหบ้ ุคคลภำยนอกทำงำนแทน โดยนำยจำ้ งมไิ ด้ ยนิ ยอมพร้อมใจ 6. ในกรณีสญั ญำไมม่ กี ำหนดวำ่ จะจำ้ งนำนเท่ำไร นำยจำ้ งมสี ิทธิบอกเลิกสญั ญำดว้ ยกำรบอก กล่ำวล่วงหนำ้ หน้าทข่ี องนายจ้าง มีดงั ต่อไปน้ี 1. นำยจำ้ งตอ้ งจ่ำยสินจำ้ งใหแ้ ก่ลกู จำ้ งตลอดเวลำท่ีทำงำนให้ แต่ถำ้ หำกไม่ไดต้ กลงเร่ืองค่ำจำ้ ง ไว้ และถำ้ ตำมพฤติกำรณ์ไมอ่ ำจคำดหมำยไดว้ ำ่ งำนท่ีทำใหแ้ ก่นำยจำ้ งนั้นจะเป็นกำรทำใหเ้ ปล่ำ ใหถ้ ือโดย ปริยำยวำ่ มกี ำรตกลงจะใหส้ ินจำ้ ง เช่น นำงนงเยำวป์ ระกอบธุรกิจตดั เยบ็ เส้ือผำ้ สำเร็จรูป จำ้ งนำงศรีมำทำงำน 7 วนั และนำงศรีไดน้ ำนำงสำวเจน มำทำงำนดว้ ย ซ่ึงนำงนงเยำวก์ ร็ ับทรำบตลอดเวลำ โดยไมไ่ ดว้ ำ่ กลำ่ ว ประกำรใด เช่นน้ีถือวำ่ นำงนงเยำวต์ อ้ งจ่ำยค่ำจำ้ งใหแ้ ก่นำงสำวเจนดว้ ย เพรำะถำ้ พจิ ำรณำตำมพฤติกำรณ์ถอื ว่ำนำงนงเยำวม์ คี ำมน่ั จะใหส้ ินจำ้ งแลว้ และในกรณีไม่ไดก้ ำหนดไวใ้ นสญั ญำ หรือไมไ่ ดต้ กลงกนั วำ่ จะจ่ำย สินจำ้ งเมอื่ ใด เช่นน้ีใหน้ ำยจำ้ งจ่ำยใหล้ กู จำ้ งเม่อื งำนแลว้ เสร็จ 2. นำยจำ้ งตอ้ งออกใบสำคญั ใหแ้ ก่ลกู จำ้ งเมื่อกำรว่ำจำ้ งไดส้ ้ินสุดลง ลกู จำ้ งขอบท่ีจะไดร้ ับ ใบสำคญั ที่แสดงว่ำลูกจำ้ งทำงำนมำเป็นเวลำนำนเท่ำใด งำนที่ทำน้นั มลี กั ษณะเป็นอยำ่ งไร เช่น ใบรับรอง กำรทำงำนของลกู จำ้ ง เป็นตน้ 3. นำยจำ้ งตอ้ งรับผดิ ชอบผลแห่งกำรละเมิด ซ่ึงลูกจำ้ งไดท้ ำไปตำมที่จำ้ ง หรือตำมคำสง่ั ของ นำยจำ้ ง เช่น นำยวโิ รจน์ เป็นเจำ้ ของกิจกำรทำควำมสะอำด ไดใ้ หน้ ำงสำวไก่ และนำงกวำง ซ่ึงเป็นลูกจำ้ งไป ทำควำมสะอำดที่สำนกั งำนแห่งหน่ึง ขณะท่ีนำงกวำงปัดฝ่ นุ ทำควำมสะอำดโตะ๊ คอมพิวเตอร์อยนู่ ้นั เกิด อบุ ตั ิเหตุทำใหจ้ อคอมพวิ เตอร์ตกลงมำไดร้ ัยควำมเสียหำยใชก้ ำรไม่ได้ คิดเป็นเงิน 5,000 บำท เช่นน้ีนำย วโิ รจนต์ อ้ งรับผดิ ชอบร่วมกบั นำงกวำง เพือ่ ชดใชค้ ่ำเสียหำยใหแ้ ก่สำนกั งำนแห่งน้นั kruwirot wannachai satreesiriket school

3 การงานอาชีพ และเทคโนโลยี 1 ง21109 ความรู้พนื้ ฐานเกยี่ วกบั กฎหมายแรงงาน 4. นำยจำ้ งตอ้ งจ่ำยค่ำเดินทำงขำกลบั ใหแ้ ก่ลกู จำ้ ง ถำ้ กำรจำ้ งน้นั นำยจำ้ งไดจ้ ำ้ งลูกจำ้ งมำจำก ต่ำงทอ้ งถนิ่ และตอ้ งเป็นกรณี ดงั น้ี ✭ สญั ญำมไิ ดเ้ ลิกหรือระงบั ไปเพรำะควำมผดิ ของลกู จำ้ ง ✭ ลูกจำ้ งกลบั สู่ทอ้ งถนิ่ ตนในเวลำอนั ควร สิทธิและหน้าทข่ี องลกู จ้าง สิทธิของลกู จ้าง 1. ไดร้ ับค่ำจำ้ งตลอดเวลำที่ทำงำนใหก้ บั นำยจำ้ ง 2. ใหบ้ ุคคลอืน่ ทำงำนแทนตนได้ เมือ่ นำยจำ้ งยนิ ยอมพร้อมใจ 3. ไดร้ ับใบสำคญั แสดงว่ำไดท้ ำงำนกบั นำยจำ้ ง 4. บอกเลิกสญั ญำไดถ้ ำ้ ไม่ไดก้ ำหนดวำ่ จะจำ้ งเป็นเวลำนำนเท่ำใด ดว้ ยกำรบอกกลำ่ วลว่ งหนำ้ หน้าที่ของลกู จ้าง 1. ลูกจำ้ งตอ้ งไมข่ ำดงำนโดยปรำศจำกเหตุอนั ควร 2. ลกู จำ้ งตอ้ งปฏบิ ตั ิตำมคำสง่ั ของนำยจำ้ งโดยชอบดว้ ยกฎหมำย ถำ้ ลกู จำ้ งจงใจขดั คำสง่ั นำยจำ้ งท่ีชอบดว้ ยกฎหมำยเป็นประจำ หรือละเลยไม่ใส่ใจคำสงั่ ท่ีชอบดว้ ยกฎหมำยของนำยจำ้ ง ละทิ้ง หนำ้ ที่ทำใหง้ ำนไดร้ ับควำมเสียหำย กระทำควำมผดิ อยำ่ งรำ้ ยแรง หรือกระทำกำรใดๆอนั ไมส่ มควรแก่กำร ปฏบิ ตั ิหนำ้ ท่ีของตน นำยจำ้ งสำมำรถไลอ่ อกโดยไมต่ อ้ งบอกกลำ่ วลว่ งหนำ้ และไมต่ อ้ งจ่ำยค่ำสินไหม ทดแทนกไ็ ด้ ยกเวน้ ดงั กรณีต่อไปน้ี 2.1. ลกู จำ้ งจงใจขดั คำสง่ั นำยจำ้ งที่ชอบดว้ ยกฎหมำย ถำ้ ส่ิงที่นำยจำ้ งใหป้ ฏิบตั ิน้นั ไม่ชอบ ดว้ ยกฎหมำย ลกู จำ้ งไมต่ อ้ งปฏบิ ตั ิตำมก็ได้ ตวั อยำ่ งเช่น นำยจำ้ งสง่ั ใหน้ ำยตน้ ซ่ึงเป็นลูกจำ้ งไปวำงเพลิง กิจกำรของคู่แข่ง เพอ่ื เป็นกำรกำจดั คู่แข่งออกไปจำกตลำด เช่นน้ีนำยตน้ ไม่ปฏบิ ตั ิตำม นำยจำ้ งจะไล่นำยตน้ ออกจำกงำน และไม่จ่ำยค่ำสินไหมทดแทนไม่ได้ 2.2. ลกู จำ้ งละเลยไมใ่ ส่ใจต่อคำสง่ั ของนำยจำ้ งที่ชอบดว้ ยกฎหมำยเป็นประจำ แตก่ ำร ปฏิบตั ิหนำ้ ท่ีน้นั ไม่ใช่กำรกระทำผดิ ท่ีร้ำยแรง เช่น บริษทั แห่งหน่ึงจำ้ งนำยวลั ลภ เป็นพนกั งำนรักษำควำม ปลอดภยั ในช่วงเวลำ 20.00 น. – 04.00 น. โดยกำชบั ไมใ่ หห้ ลบั นอนระหว่ำงปฏิบตั ิหนำ้ ที่ แต่นำยวลั ลภ แอบ นอนหลบั เป็นประจำ กรณีน้ีนำยจำ้ งจะไลน่ ำยวลั ลภออกโดยไมบ่ อกกล่ำวลว่ งหนำ้ และไม่จ่ำยค่ำสินไหม ทดแทนไมไ่ ด้ แต่ตอ้ งเป็นไปตำมหลกั เกณฑท์ ี่กฎหมำยแรงงำนกำหนด kruwirot wannachai satreesiriket school

4 การงานอาชีพ และเทคโนโลยี 1 ง21109 ความรู้พน้ื ฐานเกยี่ วกบั กฎหมายแรงงาน 2.3. ลูกจำ้ งละทิ้งงำน หรือละทิ้งหนำ้ ท่ีเป็นเวลำเกินกว่ำ 3 วนั ทำงำนตดิ ต่อกนั โดยไมม่ เี หตุ อนั ควรไมว่ ่ำจะมวี นั หยดุ ค้นั หรือไมก่ ต็ ำม นำยจำ้ งจะไลอ่ อกโดยไมบ่ อกกล่ำวล่วงหนำ้ และไมจ่ ่ำยค่ำสินไหม ทดแทนไม่ได้ 3. ลกู จำ้ งตอ้ งทำงำนตำมท่ีไดต้ กลงกนั ไว้ ไม่ว่ำกำรตกลงน้นั จะเป็นกำรตกลงกนั โดยทำสญั ญำ หรือตกลงกนั โดยวำจำกต็ ำม 4. ลกู จำ้ งจะตอ้ งทำงำนดว้ ยตนเอง หำกจะใหบ้ ุคคลภำยนอกทำงำนแทนจะตอ้ งไดร้ ับควำม ยนิ ยอมจำกนำยจำ้ ง หำกลกู จำ้ งฝ่ ำฝืนนำยจำ้ งมสี ิทธิบอกเลกิ สญั ญำได้  kruwirot wannachai satreesiriket school

5 การงานอาชีพ และเทคโนโลยี 1 ง21109 ความรู้พ้ืนฐานเกยี่ วกบั กฎหมายแรงงาน kruwirot wannachai satreesiriket school

6 การงานอาชีพ และเทคโนโลยี 1 ง21109 ความรู้พืน้ ฐานเกย่ี วกบั กฎหมายแรงงาน คาชีแ้ จง ใหเ้ ขียนคำตอบดว้ ยลำยมอื ที่อำ่ นไดง้ ่ำย (4 คะแนน) 1. ใหอ้ ธิบำยควำมหมำยของแรงงำน (1 คะแนน) 2. ใหอ้ ธิบำยควำมหมำยของกฎหมำยแรงงำน (1 คะแนน) 3. ใหอ้ ธิบำยสิทธิ และหนำ้ ที่ของนำยจำ้ ง (1 คะแนน) 4. ใหอ้ ธิบำยสิทธิ และหนำ้ ที่ของลูกจำ้ ง (1 คะแนน) kruwirot wannachai satreesiriket school

7 การงานอาชีพ และเทคโนโลยี 1 ง21109 ความรู้พ้ืนฐานเกยี่ วกบั กฎหมายแรงงาน kruwirot wannachai satreesiriket school