TIJ QUARTERLY (TH) 007

TEADL'SK “คนเรามกั จะกอ่ อาชญากรรม เพราะพวกเขาไรท้ างเลอื ก” นอกจากนใี้ นงานประชมุ เดยี วกนั TIJ ยงั ไดน้ ำ�เสนอเป็นแนวคิดท่ีหลายคนในแวดวงวิชาการและผู้กำ�หนด แนวคิดและองคค์ วามรู้ โดยมีส่วนร่วมในการจดั กิจกรรมนโยบายตระหนกั ถงึ และเหน็ พอ้ งวา่ กระบวนการยตุ ธิ รรม การประชุมคู่ขนาน 3 รายการ ไดแ้ ก่ การใชม้ ติ กิ ารพฒั นาทางอาญาเพียงอย่างเดียวไม่เพียงพอที่จะช่วยสร้างสังคม เพื่อป้องกันอาชญากรรมและฟื้นฟูผู้ต้องขัง แนวโน้มที่ปลอดภัยได้ หากแต่ต้องอาศัยการบูรณาการความ สถานการณ์เรอื นจำ�โลก ประจำ�ปี 2561 และหลักการรว่ มมอื จากทกุ ภาคสว่ นในการปอ้ งกนั บรรเทา และแกไ้ ข กสาถรากนรกะาทรำ�ณผ์ิดแซน้�ำ วโนม้ และแนวทางปฏิบัติเก่ยี วกบั การลดปญั หา ตง้ั แตร่ ากเหงา้ ของปญั หา โดยวธิ กี ารหนง่ึ คอื “การใหท้ างเลอื ก” อนั จะน�ำ ไปสกู่ ารชว่ ยพฒั นาตนเอง เสริม พรอ้ มกนั น้ี TIJ ยงั ไดร้ ว่ มขบั เคลอ่ื นความรว่ มมอื แบบสรา้ งศักยภาพชมุ ชน และนำ�ไปสู่การสรา้ งสงั คมทีเ่ ตบิ โต บูรณาการภายในประเทศ โดยจดั ให้มีงานเสวนา TIJได้อยา่ งยั่งยืน Public Forum ครงั้ ที่ 5 ในหัวข้อ “การพัฒนาอย่างยัง่ ยืน การป้องกันอาชญากรรม และสังคมที่สงบสุข” ที่ศูนย์ สถาบันเพื่อการยุติธรรมแห่งประเทศไทย (TIJ) ใน คปวระาชมุมรูร้สะหหปวร่าะงชผาูเ้ ชช่ียาตวชิ ากญรุงจเาทกพภฯาคีเซคึง่ รเปือข็นา่กยารแโลดกยเเปนลน้ ่ยียน้ำ�ฐานะหนึ่งในสถาบันเครือข่ายแผนงานสหประชาชาติ ท่ีการส่งเสริมการป้องกันอาชญากรรมด้วยมิติการดา้ นการปอ้ งกนั อาชญากรรมและความยตุ ธิ รรมทางอาญา พัฒนา และการสร้างวัฒนธรรมการเคารพกติกาสังคมหรอื PNI มภี ารกจิ ในการเปน็ สะพานเชอ่ื มตอ่ (Connector) ท้ังยงั ไดจ้ ดั กจิ กรรมใหผ้ เู้ ขา้ รว่ มหลกั สตู ร TIJ Executiveหลักมาตรฐานระหว่างประเทศส่กู ารปฏิบัติในประเทศไทย Programme on the Rule of Law and Development หรอืและประเทศอื่นๆ ในภูมิภาคโดยเฉพาะในมิติด้าน RoLD ไปดูงานศูนย์ฝึกและอบรมเด็กและเยาวชน (ชาย)“หลกั นติ ธิ รรม” “การปอ้ งกนั อาชญากรรม” และการพฒั นา บ้านกาญจนาภิเษก เพือ่ สร้างเสริมความเข้าใจเรือ่ งการ“กระบวนการยุติธรรมทางอาญา” ให้เกิดผลเป็นรูปธรรม สร้างสังคมท่ีไม่ทิ้งใครไว้เบ้ืองหลังตามเป้าหมายของการจึงได้ร่วมกับรัฐบาลในการผลักดันข้อมติหลักนิติธรรม พฒั นาทีย่ งั่ ยืนการปอ้ งกนั อาชญากรรม และกระบวนการยตุ ธิ รรมทางอาญาในบรบิ ทของเปา้ หมาย การพฒั นาทย่ี ง่ั ยนื (The Rule of Law, ทง้ั นีใ้ นสว่ นของงานวจิ ยั มีการลงพนื้ ที่เพื่อเกบ็ ขอ้ มูลCrime Prevention and Criminal Justice in the Context สถิติความปลอดภัยสาธารณะทั่วประเทศในโครงการof the 2030 Sustainable Development Goals) ในที่ สำ�รวจความคิดเห็นของประชาชนเร่ืองความปลอดภัยประชุมคณะกรรมาธิการว่าด้วยการป้องกันอาชญากรรม สาธารณะ ร่วมกับมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์เพื่อนำ�ไปและความยุติธรรมทางอาญา หรือ CCPCJ ครั้งที่ 27 ที่ ต่อยอดสู่การจัดทำ�ฐานข้อมูลและการเปรียบเทียบกรงุ เวยี นนา สาธารณรฐั ออสเตรีย เพือ่ สง่ เสริมการป้องกนั ในประเด็นด้านความปลอดภัยสาธารณะของประเทศการกอ่ อาชญากรรม โดยใหค้ วามส�ำ คัญกับการเข้าใจ สร้างภาคีความร่วมมือกับหน่วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องตน้ เหตขุ องปญั หา เพอ่ื ใหไ้ ดม้ มุ มองทก่ี วา้ งและครอบคลมุ ในการส�ำ รวจประเดน็ ดา้ นความปลอดภยั สาธารณะ และท่ีจะช่วยให้เกิดแนวทางในการป้องกันและแก้ไขปัญหา เสนอแนะนโยบายท่เี กยี่ วข้องต่อไปอาชญากรรมไดอ้ ย่างย่งั ยืน หวงั เป็นอยา่ งย่ิงว่าท่านผู้อา่ น TIJ Quarterly จะได้ รบั สาระความรู้และขอ้ มูลอนั เปน็ ประโยชน์ สามารถน�ำ ไป ต่อยอดประยกุ ต์ใช้ในสายงานของท่านไดต้ อ่ ไป ศาสตราจารยพ์ ิเศษ ดร.กติ ติพงษ์ กติ ยารักษ์ ผูอ้ �ำ นวยการสถาบนั เพือ่ การยุตธิ รรมแห่งประเทศไทย

TOAFBCLOENTENTS04PAGE COVER STORY 12PAGE TIJ PROBES 14PAGE06PAGE ขับเคลื่อนการป้องกันอาชญากรรมด้วย จากการสอบปากคำ�สู่การสัมภาษณ์08PAGE มิติการพัฒนาสู่เวทีโลก เชิงสืบสวน10PAGE ที่ประชุมคณะกรรมาธิการว่าด้วยการป้องกัน เรียนรู้บรรทัดฐานใหม่ในการเปิดเผยความจริง อาชญากรรมและความยุติธรรมทางอาญา (the จากวิทยากรผู้เชี่ยวชาญในการสืบสวนสอบสวน Commission on Crime Prevention & Criminal คดีอาชญากรรมจากประเทศนอร์เวย์ Justice – CCPCJ) ครง้ั ท่ี 27 มมี ติรับในหลักการ “ข้อมตหิ ลักนติ ธิ รรม การปอ้ งกันอาชญากรรม และ สร้างสังคมปลอดภัย ด้วยตัวชี้วัด กระบวนการยตุ ธิ รรมทางอาญาในบรบิ ทของเปา้ หมาย ความปลอดภัยสาธารณะ การพัฒนาที่ยั่งยืน” เพื่อส่งเสริมให้ประเทศสมาชิก มองแนวทางการปอ้ งกนั และแกไ้ ขปญั หาอาชญากรรม TIJ รว่ มกบั มหาวทิ ยาลยั ธรรมศาสตร์ จดั ท�ำ โครงการ ในมุมท่ีกว้างและครอบคลุมกว่าการพ่ึงพาเฉพาะ ส�ำ รวจความคดิ เหน็ ของประชาชนทม่ี ตี อ่ ความปลอดภยั ระบบยุตธิ รรมเพยี งอย่างเดยี ว สาธารณะและความหวาดกลัวอาชญากรรม ตามไปดูการปรับใช้ข้อกำ�หนดกรุงเทพ 15PAGE TIJ MOVEMENTS ครั้งแรกในเรือนจำ�อาเซียน กิจกรรมต่างๆ เปดิ ประตสู อ่ งเรอื นจ�ำ น�ำ รอ่ ง “ทณั ฑสถานหญงิ ตงั เกอรงั ” กรงุ จาการต์ า อนิ โดนเี ซยี เรอื นจ�ำ แหง่ แรกในอาเซียน ติดตามความเคลื่อนไหวที่น่าสนใจของ TIJ เพื่อ ที่ได้เริ่มนำ�ข้อกำ�หนดกรุงเทพไปปรับใช้เพื่อยกระดับ สร้างเสริมสังคมอุดมหลักนิติธรรม คุณภาพชีวิตผู้ต้องขังให้สอดคล้องกับมาตรฐาน สากล HIGHLIGHTS การประชุมระดับสูงด้านการพัฒนา ที่ยั่งยืนและหลักนิติธรรมครั้งแรก ในอาเซียน TIJ รว่ มกับ UNODC จดั การประชมุ ระดับสูง หวั ขอ้ “การพัฒนาอย่างยั่งยืน การป้องกันอาชญากรรม และสงั คมทีส่ งบสุข” เพ่อื เป็นเวทีเปิดโอกาสใหห้ ลาย ภาคส่วนท่ีเก่ียวข้องได้ร่วมแลกเปลี่ยนความคิดเห็น อย่างบูรณาการ และนำ�ไปสู่การเสริมสร้างสังคม แห่งการมสี ่วนรว่ ม อ้อมกอดอบอุ่นสร้างโอกาส ที่ “บ้านกาญจนาภิเษก” เยอื นศนู ยฝ์ กึ และอบรมเดก็ และเยาวชน (ชาย) บา้ น กาญจนาภเิ ษก จงั หวดั นครปฐม เรยี นรแู้ นวทางสรา้ ง ทกั ษะชวี ติ เพอ่ื ใหโ้ อกาสครง้ั ใหมแ่ กเ่ ดก็ ผหู้ ลงผดิ

SCTOOVRERY ขบั เคลือ่ น ในระหว่างวันที่ 14-18 พฤษภาคมที่ผ่านมา รัฐบาลไทย การปอ้ งกัน ร่วมกับหน่วยงานด้านการยุติธรรมและสถาบันเพ่ือการยุติธรรม อาชญากรรม แห่งประเทศไทย (TIJ) ได้เข้าร่วมการประชุมคณะกรรมาธิการ ดว้ ยมิติการพัฒนา ว่าด้วยการป้องกันอาชญากรรมและความยุติธรรมทางอาญา (The Commission on Crime Prevention & Criminal Justice – สูเ่ วทโี ลก CCPCJ) ครั้งที่ 27 ที่กรุงเวียนนา สาธารณรัฐออสเตรีย โดย ประเทศไทยไดน้ �ำ เสนอประเดน็ ทา้ ทายดา้ นการปอ้ งกนั อาชญากรรม และการส่งเสริมกระบวนการยุติธรรมทางอาญาหลายประการ สู่การพิจารณาของประเทศสมาชิกเพ่ือวางแนวทางแก้ไขปัญหา และนำ�ไปสู่การบรรลุเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนขององค์การ สหประชาชาติ (UN Sustainable Development Goals-SDGs) ในระหว่างการประชุมระดับโลกที่เปิดโอกาสให้ประเทศ สมาชิกได้ร่วมกันเสนอแนะนโยบายเพื่อจัดการกับปัญหา ทเ่ี กดิ ขน้ึ ในภมู ภิ าคตา่ งๆ และในโลกโดยรวม TIJ ไดม้ บี ทบาทส�ำ คญั ในการร่วมกับรัฐบาลไทยและรัฐบาลญ่ีปุ่นในการเตรียมร่าง และน�ำ เสนอข้อมตหิ ลักนิตธิ รรมการปอ้ งกนั อาชญากรรม และ กระบวนการยตุ ธิ รรมทางอาญาในบรบิ ทของเปา้ หมายการพฒั นา ที่ยั่งยืน (The Rule of Law, Crime Prevention and Criminal Justice in the Context of the 2030 Sustainable Development Goals) ซง่ึ ทป่ี ระชมุ CCPCJ ไดม้ มี ตริ บั ในหลกั การ และจะสง่ ต่อให้สภาเศรษฐกิจและสังคมพจิ ารณา และจะนำ�ไปสู่ การพิจารณาลงมติรับรองโดยสมัชชาใหญ่องค์การสหประชาชาติ ในการประชุมปลายปีนี้ ขอ้ มตหิ ลกั นติ ธิ รรม การปอ้ งกนั อาชญากรรม และกระบวนการ ยุติธรรมทางอาญาในบริบทของเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน ขา้ งตน้ จะชว่ ยส่งเสรมิ ให้ประเทศสมาชิกมองแนวทางการป้องกัน และแก้ไขปัญหาอาชญากรรมในมุมที่กว้างและครอบคลุม กว่าการพึ่งพาเฉพาะระบบยุติธรรม เพราะระบบยุติธรรมไม่ใช่ เครื่องมือเดียวในการป้องกันอาชญากรรม หากเป็นสังคมที่จะ ต้องมีบทบาทเชิงรุกด้วยเช่นกัน4 I TIJ QUARTERLY

หลักการพัฒนานำ�ในข้อมติการพัฒนาท่ีย่ังยืน คสมวาามนผฉิัดนรท้า์หยรแือกรงารกคำ�หวรนใดชบ้กทรละบงโวทนษกทา่ไี รมย่ใุชต่กิธารรรคมุมเชขิังง หวั ขอ้ ท่ี 2 แนวโนม้ สถานการณเ์ รอื นจ�ำ โลก 2018แบ่งออกได้เป็น 2 มิติ มิติแรกคือหลักการพัฒนา การใหบ้ ริการชมุ ชน การฟ้ืนฟผู ตู้ ดิ ยาเสพตดิ ในชุมชน TIJ ร่วมกับองค์กรการปฏิรูปการลงโทษสากล (Penalเพอ่ื ปอ้ งกนั อาชญากรรม ซง่ึ รฐั บาลไทยไดแ้ รงบนั ดาลใจ และการใชเ้ ครอ่ื งมอื ติดตามตัวแทนการคุมขัง เป็นต้น Reform International) เปิดเผยถึงรายงานแนวโน้มมาจากการทรงงานของพระบาทสมเด็จพระปรมินทร ส่วนผู้ที่ต้องโทษคุมขัง ควรมีกระบวนการในการช่วย สถานการณ์เรอื นจ�ำ โลก ประจ�ำ ปี 2018 โดยกลา่ วถงึมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช บรมนาถบพติ ร ทง้ั ในหลกั ปรชั ญา ให้ผู้กระทำ�ผิดได้มีโอกาสในการกลับคืนสู่สังคมได้ แนวทางการพฒั นาเรอื นจ�ำ ในมติ ทิ ส่ี �ำ คญั ๆ แนวโนม้เศรษฐกิจพอเพียงและการดำ�เนินงานโครงการหลวง อย่างมปี ระสทิ ธิภาพ โดยมกี ารเตรียมความพร้อมทาง ในการบรหิ ารจัดการเรือนจำ�ทั่วโลก และรายงานได้ตลอดจนการทรงงานของสมเด็จพระศรีนครินทรา ด้านจิตใจ การปรับเปลี่ยนทัศนคติ การให้ความรู้ จัดทำ�ส่วนพิเศษเพื่อนำ�เสนอหัวข้อ “การฟื้นฟูและบรมราชชนนี โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำ�ริ และการเพิ่มพูนทักษะในการประกอบอาชีพ คืนผู้ต้องขังสู่สังคมในยุคแห่งการพัฒนาที่ยั่งยืน”ลว้ นแลว้ แตป่ ระสบความส�ำ เรจ็ ไดจ้ ากการแกไ้ ขปญั หา อันเป็นเรื่องเกี่ยวกับการป้องกันอาชญากรรมด้วยทต่ี น้ เหตุ เพอ่ื โนม้ นา้ วใหก้ ลมุ่ เปราะบางสามารถเลย้ี งชพี หน่ึงในความก้าวหน้าสำ�คัญท่ีเกิดข้ึนในการใช้ มิติการพัฒนาท่ยี ่งั ยืนกับความเช่อื มโยงในการปฏิรูปตนเองได้ โดยไมท่ �ำ ผดิ กฎหมาย เหน็ ไดจ้ ากโครงการหลวง มติ กิ ารพฒั นาเพื่อบรรเทาปัญหาคนล้นเรือนจำ�และ กระบวนการยุติธรรม รวมไปถึงเป้าหมายด้านการในภาคเหนือทช่ี ว่ ยใหช้ นกลมุ่ นอ้ ยหนั มาประกอบอาชพี การฟน้ื ฟผู ตู้ อ้ งขงั คอื ขอ้ ก�ำ หนดกรงุ เทพ หรอื ขอ้ ก�ำ หนด ขจดั ความยากจน การเขา้ ถงึ การสาธารณสขุ ลดความเกษตรกรรม ปลกู พชื ผลเมอื งหนาวเพอ่ื ยังชีพ แทนการ สหประชาชาติว่าด้วยการปฏิบัติต่อผู้ต้องขังหญิงและ ไมเ่ ทา่ เทยี มในสงั คมปลูกฝิ่นซึ่งผิดกฎหมาย มาตรการที่มิใช่การคุมขังสำ�หรับผกู้ ระท�ำ ผดิ หญงิ จาก ส่วนหัวข้อที่ 3 การส่งเสริมหลักนิติธรรมและ พระด�ำ รขิ องพระเจา้ หลานเธอ พระองคเ์ จา้ พชั รกติ ยิ าภา หปลฏักิบกัตาิเรกี่ยวสกถับานลดกากราณรก์ ระแทนำ�วผโนิดซ้มำ�้ และแนวทาง มิติที่สอง คือ หลักการพัฒนาต่อกระบวนการ ทส่ี หประชาชาตมิ มี ตริ บั รอง เมอ่ื พ.ศ. 2553 โดยทผ่ี า่ นมา TIJ ร่วมกับยุติธรรมทางอาญา เป็นแนวคิดเพื่อบรรเทาปัญหา รัฐบาลไทย TIJ และภาคีเครือข่ายได้ร่วมมือกัน United Nations Asia and Far East Instituteผตู้ อ้ งขงั ลน้ เรอื นจ�ำ และความยากล�ำ บากในการเรม่ิ ตน้ ส่งเสริมและสนับสนุน การนำ�ข้อกำ�หนดกรุงเทพไป for the Prevention of Crime and the Treatment ofชีวิตใหม่ของอดีตผู้ต้องขัง ซึ่งเป็นผู้มีตราบาปติดตัว ใชใ้ นประเทศไทยและประเทศอื่นๆ ในภูมิภาคเอเชีย Offenders หรือ UNAFEI จัดการเสวนาว่าด้วยการและต้องกลายเป็นบุคคลที่สังคมไม่ยอมรับ โดยใน ตะวันออกเฉียงใต้ สง่ เสรมิ หลกั นติ ธิ รรมในประเทศตา่ งๆ และการเสรมิ สรา้ งมิตินี้ได้ให้ความสำ�คัญกับการโน้มน้าวผู้มีอำ�นาจ คปรวะาเมดร็นู้คเรวื่อางมกเาขร้าลใดจกแาลรกะรกะาทรำ�แผลิดกซเำ้�ปทลี่สี่ยอนดเคกลี่ย้อวงกกัับบในกระบวนการยุติธรรมทางอาญา ตั้งแต่ผู้กำ�หนด นอกจากน้ี ในการประชมุ คณะกรรมาธกิ ารวา่ ดว้ ย การดำ�เนินการเพ่ือบรรลุเป้าหมายการพัฒนาท่ีย่ังยืนนโยบายถงึ เจา้ หนา้ ทภ่ี าคปฏบิ ตั ิ ใหต้ ระหนกั ถงึ ผลกระทบ การป้องกันอาชญากรรมและความยุติธรรมทางอาญา เป้าหมายที่ 16 ซึ่งเป็นหนึ่งในหัวข้อการอภิปรายทีจ่ ะเกิดขึ้น เมื่อมีการพจิ ารณาคดีอาญา โดยตั้งแต่ ผแู้ ทน TIJ ยงั ไดร้ ว่ มกบั หนว่ ยงานพนั ธมติ รจดั กจิ กรรม ในการประชุมสหประชาชาติว่าด้วยการป้องกันตน้ ทางควรค�ำ นงึ ถงึ ความสมดลุ ของการกระท�ำ ผดิ และ คู่ขนาน ภายใต้ 3 หัวข้อ ได้แก่ อาชญากรรมและความยุติธรรมทางอาญา สมัยที่ 14ความรุนแรงของโทษที่สมควรได้รับ ในกรณีที่ไม่ใช่ หัวข้อที่ 1 การใช้มิติการพัฒนา เพื่อป้องกัน อาชญากรรม และฟื้นฟูผู้ต้องขัง เพื่อแบ่งปัน ท่ีจะมีข้นึ ในปี ค.ศ. 2020 ทเี่ มอื งเกยี วโต ประเทศญ่ปี ุน่ ประสบการณจ์ ากประเทศในภมู ภิ าคตา่ งๆ ในการก�ำ หนด นโยบายและแนวทางปฏิบัติเพ่ือส่งเสริมการป้องกัน ผู้สนใจสามารถติดตามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ อาชญากรรมและคนื ผตู้ อ้ งขงั สสู่ งั คม ดว้ ยมติ กิ ารพฒั นาน�ำ www.tijthailand.org ซ่งึ ให้ความสำ�คัญกับการเข้าใจถึงต้นเหตุท่นี ำ�ไปส่กู าร กอ่ เหตรุ นุ แรงและอาชญากรรม ตลอดจนแลกเปลี่ยน ความคิดเห็นถึงแนวคิดใหม่ๆ ที่เชื่อมโยงทั้งมิติของ อาชญากรรม ความรุนแรง การสาธารณสุข สิทธิ มนุษยชน และธรรมาภิบาลในการกำ�หนดนโยบาย เพื่อปฏิรูปกระบวนการยุติธรรมทางอาญา TIJ QUARTERLY I 5

ตามไปดูการปรบั ใช้ขอ้ ก�ำ หนดกรงุ เทพครง้ั แรกในเรือนจำ�อาเซียน หลังจากที่ข้อกำ�หนดกรุงเทพ หรือข้อกำ�หนดสหประชาชาติ ในการดแู ลและปฏบิ ตั ติ อ่ ผตู้ อ้ งขงั โดยเฉพาะอยา่ งยง่ิ ในสว่ นของ ว่าด้วยการปฏิบัติต่อผู้ต้องขังหญิงและมาตรการที่มิใช่การคุมขัง ผตู้ อ้ งขงั หญงิ ทใ่ี นปจั จบุ นั มจี �ำ นวนมากเกนิ ความสามารถในการรองรบั สำ�หรับผู้กระทำ�ผิดหญิง ได้รับการรับรอง เมื่อปี 2553 TIJ ของกรมราชทัณฑ์อินโดนีเซีย รัฐบาลอินโดนีเซียได้เริ่มนำ� ได้ร่วมมือกับภาคีเครือข่ายท้ังภาครัฐและเอกชนในการส่งเสริม ขอ้ กำ�หนดกรงุ เทพไปปรับใช้ในเรือนจ�ำ ตัง้ แต่ชว่ งตน้ ปี 2560 และสนับสนุนให้มีการนำ�ข้อกำ�หนดกรุงเทพไปปฏิบัติในเรือนจำ� มีทัณฑสถานหญงิ ตงั เกอรัง ท่กี รงุ จาการต์ า เปน็ เรอื นจ�ำ นำ�รอ่ ง แ ล ะ ทั ณ ฑ ส ถ า น ห ล า ย แ ห่ ง ใ น ป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย แ ล ะ นำ � ไ ป สู่ ก า ร ในการน�ำ ขอ้ ก�ำ หนดมาตรฐานสากลดงั กลา่ วไปใช้ จดั ท�ำ \"โครงการเรือนจำ�ต้นแบบ\"ซ่ึงได้รับความรว่ มมืออย่างดีจาก กรมราชทัณฑ์ ในการน้ี รฐั บาลอนิ โดนเี ซยี ไดก้ ราบทลู เชญิ พระเจา้ หลานเธอ พปรระะจอำ�งภคูม์เจิภ้าาพคัชเอรเกชิตียิยตาะภวันาออทกูตเฉสียันงถใตว้ขไมอตง รีด้UานNหOลDักCนิติธแรลรมะ TIJ โดยโครงการสง่ เสริมการอนวุ ตั ขิ อ้ กำ�หนดกรุงเทพ และ ผู้ทรงริเริ่มข้อกำ�หนดกรุงเทพ เสด็จเยือนทัณฑสถานหญิงตังเก การปฏิบัติต่อผู้กระทำ�ความผิด ยังได้จัดทำ�โครงการฝึกอบรม อรงั เมอ่ื วนั ท่ี 2 เมษายน 2561 เพื่อให้พระองค์ได้ทอดพระเนตร ระดับภูมิภาค ตั้งแต่ปี 2559 เพื่อส่งต่อมาตรฐานสากลนี้ ความก้าวหน้าและความสำ�เร็จในการนำ�ข้อกำ�หนดกรุงเทพ สูป่ ระเทศต่างๆ ในอาเซยี น โดยอินโดนเี ซียเปน็ หนง่ึ ในประเทศที่ ไปใช้ ตลอดจนแลกเปลี่ยนประสบการณ์ในการบริหารจัดการ ให้ความสนใจ ได้ส่งเจ้าหน้าที่กรมราชทัณฑ์เข้าร่วมการอบรม เรือนจำ� อย่างต่อเนื่อง เนื่องจากต้องการสร้างมาตรฐานระดับสากล6 I TIJ QUARTERLY

ทัณฑสถานหญิงตังเกอรังมีขีดความสามารถในการรองรับ อินโดนีเซียกล่าวว่า หลังจากร่วมการฝึกอบรมกับ TIJ แล้วผู้ต้องขังของเรือนจำ�ที่ 250 คน แต่ ณ เดือนมีนาคม 2561 รัฐบาลอินโดนีเซียได้นำ�ขอ้ ก�ำ หนดกรงุ เทพมาปรบั ใชไ้ ดม้ กี ารจดั ท�ำมในีจคำ�ดนีเวกนี่ยผวูข้ต้อ้องงกขับังยอายเู่ถสึงพติด396 กาครนนำ�ขส้อ่วกนำ�ใหหนญด่เกปร็นุงเผทู้ตพ้อไปงขใชัง้ แนวทางของกรมราชทณั ฑ์เกี่ยวกับการดูแลสุขภาพอนามัยและรนาั้นยเลระิ่มเอตยีั้งดแทตง้ั ่ชก่วางรแตรรวกจรรับา่ ตงกัวาจยนแกลระะสทภั่งาถพึงจกติ าใรจปตลง้ั แ่อตยช่ตว่ ัวงแโรดกเยขมา้ ี สิ่งแวดล้อมทด่ี ีของผู้ต้องขังหญงิ และเดก็ จัดทำ�ระเบียบการดแู ลการให้บริการด้านการสาธารณสุขเฉพาะด้านแก่ผู้ตั้งครรภ์ ผู้ต้องขังหญิงและสิทธิของผู้ต้องขังหญิง ทั้งยังจัดฝึกอบรมแมแ่ ละเดก็ ตดิ ผตู้ อ้ งขงั มโี ครงการฟน้ื ฟผู ตู้ อ้ งขงั ภายในเรอื นจ�ำ เช่น เจ้าหน้าที่ราชทัณฑ์และหัวหน้าทัณฑสถานหญิงในอินโดนีเซียกิจกรรมทางศาสนา การให้คำ�ปรึกษาด้านกฎหมายและสิทธิ ตลอดจนจัดทำ�แผนปฏิบัติการเพื่อผลักดันการใช้ข้อกำ�หนดมนุษยชน การให้คำ�ปรึกษาด้านสุขภาพ กิจกรรมกีฬา การฝึก กรุงเทพอย่างเป็นรูปธรรมด้วยอาชีพ และกิจกรรมศิลปะ ที่ช่วยส่งเสริมศักยภาพและทักษะในการดำ�รงชีวิต เมื่อได้รับการปล่อยตัว ช่วยให้พวกเขามีโอกาส ทัณฑสถานหญิงตังเกอรัง สาธารณรัฐอินโดนีเซีย แสดงถึงในการดำ�เนินชีวิตได้อย่างมีปกติสุขต่อไป ความคืบหน้าในการนำ�ข้อกำ�หนดกรุงเทพไปใช้ในภูมิภาค อาเซียน นับเป็นสัญญาณที่ดีเพื่อส่งเสริมการเคารพในสิทธิและ พระเจา้ หลานเธอ พระองคเ์ จา้ พชั รกติ ยิ าภา ทรงรว่ มวงเสวนา ศักดิศ์ รีความเป็นมนุษยข์ องผู้ตอ้ งขงั และเพ่ือเตรยี มความพรอ้ มกบั เจา้ หนา้ ทร่ี าชทณั ฑ์ ภายหลงั จากการเสดจ็ เยย่ี มทณั ฑสถานหญงิ ให้ผู้ต้องขังมีโอกาสกลับมาเป็นคนดีของสังคมในเรือนจำ�ตังเกอรัง มีพระด�ำ รสั ความว่า “ข้าพเจ้าสนับสนุนให้เจ้าหน้าที่ ประเทศต่างๆ อย่างเป็นรูปธรรมต่อไปร า ช ทั ณ ฑ์ ไ ท ย แ ล ะ อิ น โ ด นี เ ซี ย ไ ด้ ทำ � ง า น กั น อ ย่ า ง ใ ก ล้ ชิ ดซึ่งจะนำ�ไปสู่การปรับเปล่ียนมุมมองและเพิ่มพูนประสบการณ์ในการจัดระบบงาน โดย TIJ จะสามารถให้ความชว่ ยเหลือด้านเทคนิคและฝึกอบรมได้และขอถือโอกาสน้ีแสดงความยินดีกบั ความก้าวหน้าของเรอื นจ�ำ อินโดนเี ซีย” ด้านนางเฮอรนิ ชนั ดราวาติ ผอู้ �ำ นวยการทัณฑสถานหญงิตงั เกอรงั กลา่ วถงึ การน�ำ ขอ้ ก�ำ หนดกรงุ เทพไปใชใ้ นทณั ฑสถานหญงิอินโดนีเซียว่า รฐั บาลอนิ โดนเี ซียใหค้ วามสำ�คัญในเร่อื งสิทธิมนุษยชนขั้นพื้นฐาน ซึ่งสอดคล้องกับนโยบายของรัฐบาลและกฎหมายของอินโดนีเซีย จึงเห็นควรนำ�ข้อกำ�หนดกรุงเทพมาใช้โดยให้ความสำ�คัญกับการอบรมและพัฒนาทรัพยากรบุคคลของกรมราชทัณฑ์ ตลอดจนการเตรียมความพร้อมผู้ต้องขังก่อนปล่อยตัว เพื่อให้ผู้ต้องขังสามารถกลับไปใช้ชีวิตในสังคมได้อย่างเป็นปกติสุข ขณะทผ่ี เู้ ขา้ รว่ มโครงการฝกึ อบรมกบั TIJ ใน พ.ศ. 2559 ดร.เฮตตีวดี ีอาสสตูติ หวั หน้าหนว่ ยงานป้องกนั โรคติดตอ่ กรมราชทัณฑ์ TIJ QUARTERLY I 7

HIGHLIGHTS การดปา้ รนะกชุมารรพะดฒั ับนสูงา TIJ มีพันธกิจในการเผยแพร่และส่งเสริมการปฏิบัติตาม ทย่ี ่ังยนื และ หลักนิตธิ รรม พฒั นาการปอ้ งกนั อาชญากรรม และกระบวนการ ยุติธรรมทางอาญา อันเป็นระบบรากฐานสำ�คัญที่จะนำ�พาให้ ครง้ั แหรกลกัในนอิตาธิเซรียรมน บรรลุเปา้ หมายการพัฒนาที่ยั่งยืน ได้ร่วมกับสำ�นักงานป้องกัน ยาเสพติดและปราบปราบอาชญากรรมแห่งสหประชาชาติ (UNODC) จัดการประชุมระดบั สงู หัวข้อ “การพัฒนาอย่างยงั่ ยนื การป้องกันอาชญากรรม และสังคมที่สงบสุข” เมื่อวันที่ 5 มนี าคม 2561 ท่ีศนู ยป์ ระชุมสหประชาชาติ กรุงเทพฯ เพอื่ เป็นเวที เปิดโอกาสให้หลายภาคส่วนท่ีเกี่ยวข้องได้ร่วมแลกเปล่ียนความ คิดเหน็ แบบบูรณาการ และน�ำ ไปส่กู ารเสริมสรา้ งสังคมแหง่ การ มีส่วนรว่ ม ในการประชมุ นี้ มอี งคป์ าฐกจากหน่วยงานระดับโลก ระดับ ภูมิภาคและจากประเทศไทยเข้าร่วม เช่น นายยูรี่ เฟโดทอฟ ผู้อำ�นวยการสำ�นักงานป้องกันยาเสพติดและปราบปราม อาชญากรรมแห่งสหประชาชาติ (UNODC) ดร.สเตฟานอส ฟอเตียว ผู้อำ�นวยการฝ่ายสิ่งแวดล้อมและการพัฒนา คณะ กรรมาธิการเศรษฐกิจและสังคมแห่งสหประชาชาติสำ�หรับ เอเชยี และแปซฟิ ิก (UNESCAP) ดร.มวิ า คาโต ผูอ้ ำ�นวยการ ประจำ�ภมู ภิ าค องค์การเพื่อการส่งเสริมความเสมอภาคระหวา่ ง เพศ และเพม่ิ พลังของผู้หญิงแหง่ สหประชาชาติ (UN Women) นายอิสรา สุนทรวัฒน์ เลขาธิการสมัชชารัฐสภาอาเซยี น (AIPA) นายอู ออง ยี ประธานคณะกรรมการปอ้ งกนั และปราบปรามการ ทจุ รติ แหง่ ชาติ เมยี นมาร์ และ ดร.ซนิ -วาน คมิ ประธาน สถาบนั อาชญาวทิ ยา ประเทศเกาหลี เป็นตน้8 I TIJ QUARTERLY

ในการนี้ ได้กราบทูลเชิญ พระเจ้าหลานเธอ “หากต้องการสงั คมทปี่ ลอดภยั และยัง่ ยืนพระองค์เจ้าพัชรกิติยาภา ทูตสันถวไมตรี ด้านหลัก เราจ�ำ เปน็ ตอ้ งมหี ลกั นิติธรรมและระบบยุติธรรมทางอาญานิติธรรมสำ�หรับภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ของ ทม่ี ปี ระสทิ ธิภาพ”UNODC มาเป็นองค์ประธานการประชุม พระองค์ประทานพระดำ�รัสแก่ผู้เข้าร่วมการประชุม ใจความ นายยูร่ี เฟโดทอฟ ผอู้ �ำ นวยการ UNODCตอนหนึ่งว่า “เป็นที่ทราบกันอยู่โดยทั่วไปว่า ผู้ปฏิบัติงานด้านการอำ�นวยความยุติธรรม ฝ่ายความมั่นคง จึงขึ้นอยู่กับความร่วมมือและการประสานงานกัน จะต้องร่วมมือกันทำ�งานอย่างมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้นผกู้ �ำ กบั กตกิ าบา้ นเมอื ง และผปู้ ฏบิ ตั งิ านดา้ นการพฒั นา ระหว่างหน่วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง เช่น ภาครัฐควร แทนที่จะต่างฝ่ายต่างทำ�ดังเช่นที่เป็นอยู่ โดยจำ�เป็นมีแนวโน้มที่จะต่างฝ่ายต่างปฏิบัติหน้าที่ของตนไป จัดสรรงบประมาณเพื่อติดตามความก้าวหน้าของ ต้ อ ง มี ก ล ไ ก ใ น ก า ร เ ส ริ ม ส ร้ า ง ค ว า ม ร่ ว ม มื อ เ ช่ นในลักษณะที่แยกส่วนจากกัน ในขณะที่หน่วยงาน การดำ�เนินงานเพื่อให้บรรลุเป้าหมายการพัฒนา การประชุมระดับสูงดังที่เกิดขึ้นในครั้งนี้ ตลอดจนในกระบวนการยุติธรรม ตลอดจนหน่วยงานบังคับ ที่ยั่งยืน ดังเช่นที่รัฐบาลแคนาดาทำ�อยู่ ในขณะที่ ส่ ง เ ส ริ ม ใ ห้ ป ร ะ เ มิ น ก า ร ดำ � เ นิ น ง า น เ พ่ื อ ใ ห้ บ ร ร ลุใชก้ ฎหมาย กม็ กั จะไมไ่ ดเ้ ขา้ มามสี ว่ นเกย่ี วขอ้ งกบั วาระ สถาบนั เกาหลดี า้ นอาชญาวทิ ยา เสนอใหน้ �ำ เทคโนโลยี เป้าหมายการพฒั นาท่ยี ั่งยืนอย่างตอ่ เน่ืองต่อไปในด้านการพัฒนาเศรษฐกิจหรือสังคม การประชุม สารสนเทศ ซึ่งมีบทบาทสำ�คัญอย่างยิ่งในปัจจุบันในครั้งนี้จึงถือเป็นโอกาสอันดี ที่ผู้เกี่ยวข้องทุกฝ่าย มาใช้ทั้งในด้านของการสร้างความน่าเชื่อถือให้แก่ การประชุมระดับสูงครั้งแรกของภูมิภาคอาเซียนจะได้แลกเปล่ียนความคิดเห็นเก่ียวกับความเช่ือมโยง องค์กรภาครัฐ และการเผยแพรข่ ้อมูลรวมถึงงานวจิ ัย ว่าด้วยหลักนิติธรรมและการพัฒนาที่ยั่งยืนที่จัดขึ้นระหว่างหลักนิติธรรมกับการพัฒนาอย่างยั่งยืน ทั้ง ท่ีน่าสนใจท่ีเก่ียวข้องกับอาชญากรรมทางไซเบอร์ ในครั้งนี้ประสบความสำ�เร็จเป็นอย่างดี ด้วยความแสดงให้เห็นว่ายุคสมัยได้เปลี่ยนแปลงไปแล้วในทาง การก่อการร้าย การค้ามนุษย์ และอาชญากรรม รว่ มมอื จากภาคเี ครอื ขา่ ยทเ่ี ขา้ รว่ มประชมุ กวา่ 200 คนที่ดีขึ้น” ข้ามชาติอื่นๆ นอกจากนี้ จะต้องให้ความสำ�คัญกับ ประกอบด้วยเจ้าหน้าที่ระดับสูงและผู้มีส่วนสำ�คัญ กลุ่มเปราะบางต่างๆ โดยเฉพาะผู้หญิง เน้นที่การ ในการผลกั ดนั วาระแหง่ การพฒั นาอยา่ งยง่ั ยนื 2030 ใน ชว่ งท่ี 1 ของการประชมุ วา่ ดว้ ยหวั ขอ้ หลกั นติ ธิ รรม ส่งเสริมความหลากหลายทางเพศในกระบวนการ ภมู ภิ าคเอเชยี ตะวนั ออกเฉยี งใต้ เชน่ รองนายกรฐั มนตรีและความท้าทายในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ยุติธรรม เนื่องจากปัจจุบันมีผู้หญิงเพียงส่วนน้อย และรฐั มนตรวี า่ การกระทรวงยตุ ธิ รรม และอัยการสูงสุดมีการกล่าวถึงประเด็นความท้าทายในภูมิภาคอาเซียน เท่านั้นที่มีตำ�แหน่งหน้าที่สำ�คัญในกระบวนการ แห่งประเทศไทย คณะทูตานุทูตและผู้แทนระดับสูงคือ อาชญากรรมประเภทต่างๆ ทั้งการค้ายาเสพติด ยุติธรรมในภูมิภาค จากประเทศในอาเซยี น และประเทศหนุ้ สว่ นความรว่ มมอืขา้ มชาติ การคา้ มนษุ ย์ การลกั ลอบคา้ สนิ คา้ ขา้ มแดน ผู้บริหารระดับสูงจากหน่วยงานสหประชาชาติในการคอรร์ ปั ชน่ั ซง่ึ เปน็ ความทา้ ทายตอ่ การด�ำ เนนิ งาน ท้ายสุดในช่วงที่ 3 ซึ่งมีการอภิปรายกันในหัวข้อ ประเทศไทยและภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ของประเทศสมาชิกอาเซียนที่แต่ละประเทศมีระบบ เเนสน้น้ ยท�ำ้าถงงึสคู่กวาารมบสร�ำรลคุเญั ปขา้ อหงมหาลยกั กนาติรพธิ รัฒรมนวาา่ ทหย่ี างั่ ยกนืสงั คมมีกใาดร ตลอดจนผู้ร่วมการอบรมหลักสูตรผู้นำ�หลักนิติธรรมยตุ ธิ รรมทางอาญาเพอ่ื บรหิ ารจดั การปญั หาทแ่ี ตกตา่ งกนั มีหลักนิติธรรมที่อ่อนแอ สภาพเศรษฐกิจและสังคม และการพฒั นาที่ยงั่ ยืน (RoLD Programme) ของอีกทั้งพบปัญหาการเข้าไม่ถึงกระบวนการยุติธรรม ในสังคมนั้นก็จะอ่อนแอตามไปด้วย ดังนั้นจึงจำ�เป็น สถาบันเพือ่ การยุติธรรมแห่งประเทศไทยเนื่องมาจากขาดสิทธิส่วนบุคคล ขาดการตระหนัก ท่สี ังคมจะต้องมีหลักนิติธรรมเป็นรากฐานท่แี ข็งแกร่งถึงสิทธิและโอกาสในการเข้าถึงกระบวนการยุติธรรม เพือ่ เออ้ื ใหเ้ กิดการพฒั นา และภาคเี ครอื ข่ายทุกสว่ นซึ่งรวมไปถึงการมีฐานะยากจน เป็นชนกลุ่มน้อย เป็นผู้สูงอายุ เป็นต้น นอกจากนี้ ยังได้มีการกล่าวถึงหลักนิติธรรมด้วยว่าเป็นทั้งแรงเสริมและผลลัพธ์ของการพฒั นาท่ียงั่ ยืน ผูม้ บี ทบาทในสังคม โดยเฉพาะอย่างยิ่งในกระบวนการยุติธรรมควรที่จะต้องเปลย่ี นแปลงทศั นคตแิ ละแนวความคดิ ในการด�ำ เนนิ งานด้วยการไม่พ่ึงพาระบบยุติธรรมมากเกินไปและให้ความสำ�คัญกับการพัฒนาด้วยมิติการพัฒนาสังคมควบคู่ไปเพื่อป้องกันและปราบปรามอาชญากรรมขณะที่สังคมก็ต้องให้ความสำ�คัญกับวัฒนธรรมการเคารพกติกาด้วย ช่วงที่ 2 ของการประชุมว่าด้วยเรื่องของบทบาทของเป้าหมายการพัฒนาอย่างยั่งยืน (SDGs) ในการปรับภูมิทัศน์งานที่เกี่ยวกับความยุติธรรมและสถาบนั ในภมู ภิ าค ผรู้ ว่ มเสวนาจากนานาชาตไิ ดเ้ สนอข้อคิดเห็นว่า เป้าหมายการพัฒนาอย่างยั่งยืนนั้นเกย่ี วขอ้ งกบั การบรู ณาการความรว่ มมอื จากทกุ ภาคสว่ นทั้งภาครัฐ เอกชน และประชาชนอย่างครอบคลุมการจะปรับภูมิทัศน์ในงานเกี่ยวกับความยุติธรรมและสถาบันในภูมิภาคได้อย่างมีประสิทธิภาพ TIJ QUARTERLY I 9

อ้อมกอดอบอนุ่ สร้างโอกาสท่ี“บา้ นกาญจนาภิเษก”“ความผดิ พลาดในชีวติ เขา ศูนย์ฝึกและอบรมเดก็ และเยาวชน (ชาย) บ้านไม่ได้เกดิ จากการไมม่ ีทกั ษะอาชีพ กาญจนาภิเษก จังหวัดนครปฐม เป็นหนึ่งใน 19แตไ่ ม่มีทักษะในการจดั การกับความทุกข์ ความรกั สถานพนิ จิ หรอื “คกุ เดก็ ” แตถ่ งึ จะขน้ึ ชอ่ื วา่ เปน็ สถานพนิ จิความจน ความคับแค้นในชีวิต ฯลฯ มากกวา่ ” ที่แห่งนี้กลับไม่ได้ให้ความรู้สึกถึงการจองจำ� คุมขัง หรือกดดัน หากกลบั กร่นุ อวลไปดว้ ยบรรยากาศแหง่ นางทิชา ณ นคร ผอู้ �ำ นวยการศูนยฝ์ กึ และอบรมเด็กและเยาวชน (ชาย) ความเอื้ออาทรและความอบอุ่นที่มีให้เยาวชนผู้เคย บ้านกาญจนาภิเษก กา้ วพลาด เพอ่ื วา่ สกั วนั หนง่ึ พวกเขาจะไดม้ โี อกาสกลบั ตวั เป็นคนดขี องสงั คม10 I TIJ QUARTERLY บ้ า น ก า ญ จ น า ภิ เ ษ ก มี ลั ก ษ ณ ะ อั น โ ด ด เ ด่ น ท่ี สะท้อนให้เห็นถึงความม่งุ ม่นั ท่จี ะไม่ท้งิ ใครไว้เบ้อื งหลัง (no one left behind) สอดคล้องกับเป้าหมาย การพฒั นาทย่ี ง่ั ยนื ตง้ั แตจ่ ดุ เรม่ิ ตน้ จนจบกระบวนการ ฟื้นฟูด้วยแนวคิดริเริ่มของ นางทิชา ณ นคร หรือ “ป้ามล” ผู้อำ�นวยการศูนย์ฝึกและอบรมเด็กและ เยาวชน (ชาย) บ้านกาญจนาภิเษก “เราไม่อาจตัดสินไปก่อนได้ว่าเด็กและเยาวชน ที่กระทำ�ผิดเป็นอาชญากร สิ่งที่สังคมและรัฐควรทำ� คือ พิจารณาวา่ สังคมแบบไหนกันทีห่ ล่อหลอมใหเ้ ด็ก เตบิ โตมาแบบนี้ ปัญหาดงั กล่าวไม่ใช่แคป่ ัญหาระดับ ครอบครัว แต่เป็นปัญหาเชิงนโยบายที่รัฐควรเข้ามา ใส่ใจ เยียวยา ดูแลกลุ่มคนที่จะกลายไปเป็นอนาคต ของประเทศในวนั ขา้ งหน้า” ป้ามล กล่าว

TIJ จึงได้จัดกิจกรรมเชญิ ผ้รู ่วมหลักสูตรผบู้ รหิ าร โดยหลังจากจบกิจกรรม แต่ละคนจะได้แลกเปลี่ยน ความผิดเกี่ยวกับอาวุธปืนและทำ�ให้ผู้อื่นเสียชีวิตด้านหลักนิติธรรมและการพัฒนา (TIJ Executive ความคิดเหน็ ถึงประเด็นทีพ่ บในสื่อตา่ งๆ ท�ำ ใหพ้ วก โดยเลือกที่จะใช้ความรุนแรงแก้ปัญหา เพราะรู้สึกProgramme on the Rule of Law and Development เขามคี ลงั ค�ำ ศัพท์ ความรู้ ได้เห็นโลกกว้างขนึ้ อีกทั้ง ตวั คนเดยี วในโลก ทบ่ี า้ นไมเ่ คยเขา้ ใจ ไมว่ า่ จะท�ำ อะไรหรอื RoLD) รุน่ ท่ี 2 เข้าเยยี่ มชมศูนยฝ์ ึกและอบรม ได้แสดงความคดิ เหน็ ไดว้ เิ คราะห์เหตุการณ์ต่างๆ ที่ กม็ กั จะถกู เปรยี บเทยี บกบั ลกู คนอน่ื เสมอ สง่ิ ทต่ี นคดิ วา่ดังกล่าว โดยมุ่งถอดบทเรียนมิติการฟื้นฟูและเสริม คล้ายคลึงกับส่ิงท่ีเคยเกิดข้ึนในชีวิตเขาด้วยสายตา แม่น่าจะภูมิใจ กลับไม่เคยเหน็ ค่า แต่พอมาเข้าแก๊งค์พลังด้านบวกเพอื่ แก้ไขปัญหาอาชญากรรม จากเรื่อง คนนอกตลอดจนมีประสบการณ์ในการทำ�กิจกรรม ถึงแมเ้ ขาจะเกง่ ดา้ นใช้กำ�ลงั เปน็ หวั โจก แต่กลับรสู้ ึกราวของเยาวชนกลุ่มเปราะบางท่ีได้รับโอกาสอีกครั้ง รว่ มกับผู้อนื่ วา่ มคี วามหมาย เปน็ คนสำ�คญั ที่ยังมีคนต้องการจากการเรียนรู้ชวี ิตใหมใ่ นสถานพนิ ิจในวนั แรกทก่ี า้ วเขา้ สบู่ า้ นกาญจนาภเิ ษก เดก็ หนมุ่ ปา้ มล กลา่ วถงึ กจิ กรรมขา้ งตน้ วา่ “ความผดิ พลาด นอ้ งเฟิรส์ กลา่ วต่อไปว่า เม่อื ไดม้ าอยู่ทน่ี ่ี เราไมม่ ีผกู้ า้ วพลาดทกุ คนจะไดอ้ อ้ มกอดรบั ขวญั จากปา้ มล ในชีวิตเด็กเหล่านี้ ไมไ่ ดเ้ กิดจากการขาดทักษะอาชีพ ความรู้สกึ แบบนนั้ อกี ตอ่ ไป เรานอนหลบั เราสามารถป้ามล กล่าวถึง “การกอด” วา่ เปน็ พิธีกรรมเชื่อม แต่ขาดทักษะในการจัดการกับความทุกข์ ความรัก เปน็ ตวั ของตวั เองได้ เราไดร้ ับสทิ ธิ ทุกคนเคารพซ่ึงกนัความสมั พันธ์ เพอ่ื ส่งสารถงึ เยาวชนเหลา่ นวี้ า่ พวกเขา แรงกดดันที่เกิดขึ้น ดังนั้นที่นี่จะไม่เน้นให้เด็กเรียน และกัน เด็กทน่ี ่ที ะเลาะกันนอ้ ยมาก และไม่เคยมีการมคี ุณคา่ พอที่จะรกั ตนเอง มโี อกาสท�ำ อะไรทจ่ี ะท�ำ ให้ หนงั สอื หรอื ฝกึ อาชพี สง่ิ ทบ่ี า้ นกาญจนาใหท้ �ำ คอื ดหู นงั ลงไม้ลงมอื เพราะพอมีปญั หา ทางออกคือ การพดู คุยรูส้ กึ ภูมใิ จในตัวเองได้ ความเหน็ ของพวกเขาจะถูก วิเคราะห์ข่าว เพราะการดหู นังทำ�ให้เด็กได้เรยี นรู้จาก แสดงความคิดเห็น ทำ�ใหเ้ ราเขา้ ใจกนั มากข้นึรับฟัง และมีความหมายทบ่ี า้ นกาญจนาฯ เสมอ การเปิดโลกทศั น์ ท�ำ ให้เดก็ สามารถปรบั ตวั เขา้ กับทกุสำ�หรับกระบวนการเปล่ียนตัวตนให้เด็กคนหน่ึง สถานการณ์ เปรยี บเทียบตัวเองกบั ตวั ละคร ว่าสุดทา้ ย “ผมได้ย้ายมาอยูท่ ี่บา้ นกาญจนาประมาณ 1 ปีที่ผา่ นความรนุ แรงในครอบครัว ท้งั ร่างกายและจิตใจ แล้วเขาอยากเตบิ โตข้นึ มาเปน็ คนแบบไหน” กว่า รูส้ กึ ว่าเปลย่ี นจากหน้ามือเป็นหลังมอื รู้สึกวา่ เรากลับมา “นับถือตนเอง” และรู้จัก “รับผิดชอบต่อ ไดส้ ร้างตวั ตนใหมท่ ี่น่ี ก่อนหนา้ นี้ทีอ่ ยูท่ อี่ นื่ มแี ต่ความสงั คม” ที่บา้ นกาญจนาฯ ใชว้ ธิ ีการพัฒนาศักยภาพ นอกจากน้ี บา้ นกาญจนาภเิ ษกยงั ไดจ้ ดั ใหม้ หี ลกั สตู ร หวาดระแวง โดนซ้อมเหมือนกับเราเปน็ กระสอบทรายของเดก็ และเยาวชนด้วย “พลังวินัยเชงิ บวก” มกี าร “empowerment” เพื่อฟื้นฟูความสัมพันธ์ระหว่าง แต่ห้ามแสดงความออ่ นแอใหใ้ ครเห็นท้ังสนิ้ เพราะเราขดั เกลา อบรม และเยียวยาแกผ่ ู้ท่กี ้าวพลาด ท้ังในเชงิ ครอบครวั และเดก็ ใหท้ ง้ั สองฝา่ ยไดพ้ ดู คยุ ท�ำ ความเขา้ ใจ จะกลายเปน็ เปา้ ทนั ที” น้องเฟริ ส์ กลา่ วกายภาพและจติ ใจ ซึ่งกันและกัน และกระชับความสัมพันธ์ให้ใกล้ชิดในด้านกายภาพคือสถานที่ที่ไม่ได้มีสภาพเหมือน อนั เปน็ หนทางทจ่ี ะชว่ ยเยยี วยาจติ ใจของเดก็ ใหแ้ ขง็ แรง บา้ นกาญจนาภิเษก อนั เต็มไปด้วยความรกั ความเรือนจำ� ไม่มีกำ�แพง หไมรือ่มกีปฎรเะกตณู ฑไม์ใด่มๆีการทใี่ตชอ้คกวายม้ำ� พร้อมจะกลับไปเปน็ คนดขี องสงั คมไดย้ งิ่ ข้นึ ดว้ ย อบอ่นุ จาก “ปา้ มล” และเจ้าหนา้ ท่ีที่มีตอ่ เด็กและรุนแรงเป็นบทลงโทษ เยาวชนผ้หู ลงผิด ได้สะทอ้ นใหเ้ หน็ ถึงความศรัทธาใน น้องเฟิร์ส (นามสมมติ) หน่งึ ในเด็กชายผูเ้ คย ความเป็นมนษุ ย์ และเป็นดงั่ แสงน�ำ ทางใหพ้ วกเขาได้ หลงผิดจ�ำ นวนกว่า 100 คนท่บี ้านกาญจนาภเิ ษก ได้ พบกบั ทางออก แมใ้ นพ้นื ทท่ี ีม่ ืดทส่ี ดุ ก็ตาม ถา่ ยทอดเร่ืองราวของตนเองว่า เข้ามาในบา้ นเพราะความรู้สึกของความเป็นผู้กระทำ�ผิด และเจ้าหน้าที่ไม่ใสเ่ ครื่องแบบ ไมป่ ฏิบัติตัวเสมือนผคู้ มุ แตจ่ ะเป็นผชู้ ่วยเหลือ เปน็ ทพ่ี ่งึ ให้แกเ่ ด็กยามทตี่ ้องการนอกจากนี้ เด็กและเยาวชนในบ้านกาญจนาฯมีสิทธิที่แตกต่างจากในสถานพินิจอื่นๆ เช่น บิดามารดาสามารถเข้าเย่ียมได้ในวันอาทิตย์ตั้งแต่เวลา 8.30-16.30 น. และสามารถรว่ มรบั ประทานอาหารด้วยกันได้กลับไปเย่ียมบ้านได้เดือนละคร้ังครั้งละ 3 วัน มีสิทธิในการออกนอกสถานที่และทานอาหารนอกบา้ น มสี ทิ ธใิ นการแสดงความคดิ เหน็และการมสี ว่ นรว่ ม และสทิ ธเิ ลอื กแตง่ กายตามความชอบของตัวเอง เปน็ ตน้สว่ นทางด้านจิตใจ บ้านกาญจนาฯ ม่งุ เน้นให้เดก็และเยาวชนได้เรียนรู้การเคารพคุณค่าและศักด์ิศรีความเป็นมนษุ ย์ ได้เรียนรู้ “วชิ าชีวิต” มกี ารท�ำ งานจติอาสาเพอ่ื ลดความรูส้ กึ แบง่ แยก “เรา-คนอนื่ ” สง่ เสริมใหผ้ ปู้ กครองไดม้ สี ว่ นรว่ มเยยี วยาจติ ใจ และมพี ธิ เี พอ่ืขอขมาเหยือ่ ผเู้ สียหาย และสงั คมกจิ กรรมทบ่ี า้ นกาญจนาฯ จดั ขน้ึ และได้รับความสนใจอยา่ งมากจากเยาวชน คือ การชมภาพยนตร์ซึ่งมีให้รบั ชมอย่างหลากหลาย ท้ังภาพยนตร์แอคชัน่สบื สวนสอบสวน ครอบครัว ความรัก ท่ีถูกคัดเลอื กมาให้มีปัญหาที่ใกล้เคียงกับประสบการณ์ชีวิตท่ีพวกเขาเคยพบเจอ นอกจากนี้ ยังมีกิจกรรมการเขียนสมดุ บนั ทกึ กอ่ นนอน การอา่ นหนงั สอื พมิ พห์ รอื อา่ นขา่ ว TIJ QUARTERLY I 11

TIJ PROBESจากการสอบปากคำ� TIJ ร่วมกับสำ�นักงานตำ�รวจแห่งชาติ ได้เชิญศูนย์ส่งเสริม สกู่ ารสมั ภาษณ์ สทิ ธมิ นษุ ยชนนอรเ์ วย์ มหาวทิ ยาลยั ออสโล มารว่ มกนั ไขความลบั บรรทเชัดิงฐสาบื นสใหวนม่ การสืบสวนสอบสวนคดีอาชญากรรม ในการประชุมการหารือ ในการเปดิ เผย กลมุ่ ผเู้ ชย่ี วชาญ “โครงการฝึกอบรมหลกั สูตรการสอบสวนในคดี ความจริง อาญา” เม่ือวันที่ 22 มนี าคม 2561 ในการประชุมได้มีการอภิปรายว่า ตามหลักสิทธิมนุษยชน ตำ�รวจควรสนั นษิ ฐานไวก้ ่อนวา่ ผู้ถูกกลา่ วหาเป็นผู้บริสทุ ธิ์ (The rights to be presumed innocent) นอกจากน้ีการสอบปากคำ� ผู้ตอ้ งสงสัย เพ่ือให้ไดค้ ำ�สารภาพท่มี ีประสทิ ธิภาพเพยี งพอและ สามารถนำ�ไปใช้ได้ในชั้นศาล ข้อมูลที่ได้มาจะต้องไม่เกิดจาก เกพารราบะงั อคบาั จขเปเู่ ข็นญ็ ข้อทมรูลมทา่ขีนาทดง้ั ทนา้ำ�งหรนา่ งักกแาลยะแคลวะาจมติ เใทจย่ี (งmตiรnงd torturing)12 I TIJ QUARTERLY

แนวคิด \"PEACE\" 1. PLANNING AND 2. ENGAGE AND 3. ACCOUNT 4. CLOSURE 5. EVALUATION PREPARATION EXPLAIN INTERVIEWING IN สรุปข้อมลู ท่ไี ดม้ าดว้ ย ประมวลผลการสัมภาษณ์ FURTHER DEPTH การเตรียมพร้อมสภาพ เริ่มบันทึกการสมั ภาษณ์ วธิ ีการเชิงบวก ทุกคร้ัง โดยประเมนิรา่ งกายและจติ ใจ รวมไปถงึ โดยสรา้ งความเชื่อใจให้ มกี ารสัมภาษณ์ (positive closure) ประโยชน์ของข้อมลู กับผู้ถูกสัมภาษณ์ โดยใช้ เชิงลกึ มากขึ้น ท่ไี ดม้ า ประสทิ ธภิ าพของ หลักฐานและขอ้ มลู ตรวจสอบขอ้ มลู ที่ได้มา การสบื สวน และประเมนิ ทเี่ กีย่ วขอ้ งกบั คดี เหตแุ ละผล โดยไม่ใหผ้ ูถ้ ูกกล่าวหารูส้ กึ การท�ำ งานของพนกั งาน เหมอื นโดนจับผิด สอบสวน ดร.อวิ าร์ฟารซ์ ง่ิ นายต�ำ รวจนกั สบื ในคดอี าชญากรรม จดุ ประสงคข์ อง PEACE โมเดล เปน็ ไปเพอ่ื ลด ที่เป็นเท็จ จึงต้องอาศัยทักษะการตั้งข้อสังเกตและจากนอรเ์ วย์ วทิ ยากรในหัวขอ้ “จากการสอบปากค�ำ สู่ ความผดิ พลาดของมนษุ ย์ และลดการเกดิ ค�ำ สารภาพและ ความเป็นไปได้หลายๆ อย่าง รวมทั้งหาพยานและการสืบสวนสอบสวนโดยวิธีการสัมภาษณ์” กล่าวถึง ขอ้ มลู ทถ่ี กู บดิ เบอื นไปจากความเปน็ จรงิ ดว้ ยเทคนคิ น้ี ห ลั ก ฐ า น ส นั บ ส นุ น ห รื อ หั ก ล้ า ง ข้ อ สั น นิ ษ ฐ า นวิธีการทำ�งานสอบสวนว่า ตำ�รวจแปลความหมาย เน้นให้ผู้สอบสวนเปิดใจรับฟังมากข้ึนโดยปราศจาก อย่างรอบคอบเพ่ือให้สามารถนำ�ข้อมูลมาใช้ประโยชน์จากสิ่งที่เห็นเช่นเดียวกับคนทั่วไป ดังนั้น เมื่อมี อคติ และจากการใชว้ ธิ กี ารดงั กลา่ วพบวา่ ผตู้ อ้ งสงสยั ในการพจิ ารณาคดไี ด้อย่างมปี ระสิทธิภาพคนพดู ไม่ตรงกัน กจ็ ะต้องหาวา่ ใครพดู เทจ็ วิธีการ ยินยอมที่จะให้ปากคำ� เพราะทางผู้สัมภาษณ์เคารพสอบสวนจึงเป็นวิธีจับโกหกด้วยเทคนิคต่างๆ ซึง่ เป็น เกียรติและศักดิ์ศรีผู้ให้ปากคำ� โดยไม่ได้มีท่าทีของ โครงการฝึกอบรมหลักสูตรการสอบสวนในทไมีป่ ่วฏ่าิบจัตะิมเปา็นแกลาว้ รทตั่วั้งโลคกำ�ใถนาชม่วนงำ�ทศวรเนรษ้นทย่ี้ำ�ค1ำ�9ถ8า0ม-เ1ด9ิม9ๆ0 การตดั สนิ ผดิ ถกู ในชน้ั สบื สวนสอบสวน และผใู้ หป้ ากค�ำ คดีอาญา เป็นอีกหนึ่งก้าวสำ�คัญของรัฐบาลไทยในการสอบสวนเปน็ เวลานาน จนถึงการบงั คบั ขู่เข็ญทง้ั ส า ม า ร ถ ใ ห้ ท น า ย มี ส่ ว น ร่ ว ม สั ง เ ก ต ก า ร ณ์ แ ล ะ ก า ร ย ก ร ะ ดั บ ก า ร ดำ � เ นิ น ง า น ข อ ง ตำ � ร ว จ ไ ท ยรา่ งกายและจติ ใจ กระทง่ั ผตู้ อ้ งสงสยั ยอมรบั สารภาพ ใหค้ �ำ ปรึกษาในการสัมภาษณ์ได้ ด้วยการนำ�แนวปฏิบัติที่ดีดังกล่าวมาใช้เพ่ือนำ�พาในสง่ิ ทไ่ี มไ่ ดท้ �ำ เพอ่ื ใหพ้ น้ จากสภาพทถ่ี กู กดดนั น�ำ ไปสู่ สังคมไทยสู่สงั คมทป่ี ลอดภยั โปรง่ ใส มีการเข้าถงึการจบั คนบริสทุ ธ์เิ ขา้ คกุ ในท่สี ุด อย่างไรก็ตาม ผู้สอบสวนควรที่ต้องตระหนักว่า กฎหมายอย่างเปน็ ธรรมอย่างเทา่ เทยี มกนั อันจะน�ำ ตลอดกระบวนการจะต้องพบกับข้อมูลการกล่าวอ้าง มาซ่ึงสงั คมท่ีมีการพฒั นาอย่างย่งั ยืนต่อไป อย่างไรก็ตาม เพื่อให้ได้ข้อมูลท่มี ีคณุ ภาพ ต�ำ รวจต้องคำ�นึงถงึ หัวใจของการสมั ภาษณเ์ ชิงสอบสวน คือการสร้างส่ิงแวดล้อมและเงื่อนไขในการทำ�งานท่ีช่วยให้ตรวจสอบถึงความเป็นจริง สถานการณ์จริงของเหตกุ ารณน์ น้ั ใหไ้ ดม้ ากทส่ี ดุ และสรา้ งความนา่ จะเปน็ด้วยการตัดข้อมูลหรือหลักฐานท่มี ีข้อมูลขัดแย้งกันเองซึ่งบง่ บอกถึงความเทจ็ ของข้อมูลออกไปให้มากที่สดุ ส�ำ หรบั ทน่ี อรเ์ วย์ ไดร้ เิ รม่ิ โครงการฝกึ อบรมการใช้เทคนคิ การสมั ภาษณเ์ ชงิ สบื สวนสอบสวน (InvestigativeInterviewing Methods) เมอ่ื 15 ปกี อ่ น เทคนคิ ดงั กลา่ วเป็นการสัมภาษณ์แบบผสมผสานการใช้จิตวิทยาขั้นสูงท่ีต่อมาได้รับการยอมรับจากหลายประเทศและหน่ึงในวิธีสอบสวนโดยการสัมภาษณ์นั้นเรียกว่าโมเดล CREATIVE คือ Communication, Rule ofLaw, Ethics and Empathy, Active Awareness,Trust through Openness, Information และ Verifiedby Research ซง่ึ พฒั นาแนวคดิ มาจากโมเดลขององั กฤษทช่ี อ่ื วา่ ‘PEACE’ TIJ QUARTERLY I 13

ตัวชี้วดั ความปลอดภัยสาธารณะมาตรฐานสากล ส่กู ารสร้างสงั คมทย่ี ง่ั ยืน เป้าหมายการพัฒนาที่ย่ังยืนให้ความสำ�คัญกับ ความสอดคลอŒ งของความรสŒู กึ ปลอดภัยสาธารณะปัจจัยเร่ืองความม่ันคงปลอดภัยในฐานะที่มีส่วนทำ�ให้ และการเกดิ อาชญากรรมของพน�้ ทที่ �งั หมด 10 จงั หวดัการพัฒนาน้ันต่อเน่ืองและเป็นประโยชน์กับทุกคนทุกกลมุ่ อยา่ งเท่าเทยี ม โดยในเปา้ หมายท่ี 16 หลกั รŒอยละของผทŒู ป่ี ระสบอาชญากรรมนิติธรรมและประสิทธิภาพของกระบวนการยุติธรรม ต‹อประชากรท�ังหมดนอกจากจะกำ�หนดตัวช้ีวัดเรื่องอาชญากรรมและความรุนแรงตา่ งๆ ทเี่ กดิ ขึ้น ยงั มีตัวชีว้ ัดความรูส้ ึก 8.00 กาญจนบุร� ชลบุร�ปลอดภยั ของประชาชนดว้ ย ได้แก่ Indicator 16.1.4: นครศรธ� รรมราชProportion of population that feel safe walkingalone around the area they live 6.00 ภเู ก็ต ค ว า ม รู้ สึ ก ป ล อ ด ภั ย แ ล ะ ค ว า ม ห ว า ด ก ลั ว กรงุ เทพมหานครอาชญากรรม เป็นประเด็นที่มีการเก็บข้อมูลกันโดย 4.00ทั่วไป เนื่องจากเกี่ยวโยงกับการศึกษาประสิทธิภาพการป้องกันอาชญากรรมท้ังในมิติของการบริหาร นา‹ น สมทุ รปราการ อุบลราชธานี ขอนแก‹น รŒอยละของหน่วยงาน มิติด้านชุมชน ไปจนถึงการออกแบบ 2.00 พษ� ณโุ ลก ระดบั คะแนนความรสŒู ึกภูมิทศั นแ์ ละสถาปตั ยกรรม ไม‹ปลอดภยั สาธารณะ 10.00 12.50 15.00 17.50 20.00 22.50 ค ว า ม รู้ สึ ก ป ล อ ด ภั ย แ ล ะ ค ว า ม ห ว า ด ก ลั วอาชญากรรม เป็นอิสระจากประสบการณ์ส่วนบุคคล จงั หวัดท่ีรŒูสึกปลอดภัยและการเกดิ อาชญากรรมจร�งไม‹สอดคลŒองกันคือการท่ปี ระชาชนทุกคนสามารถมีความร้สู ึกต่อเร่อื งน้ี (มีความหวาดกลวั เล็กนอŒ ย ในขณะท่ีมีอาชญากรรมเกดิ ขน�้ สูง)ไดแ้ มไ้ มเ่ คยประสบอาชญากรรม เพราะสภาพแวดลอ้ มทางกายภาพของสังคมที่ดูวุ่นวายไร้ระเบียบ หรือ จงั หวดั ที่รูสŒ กึ ปลอดภยั และการเกิดอาชญากรรมจร�งค‹อนขŒางสอดคลอŒ งกนัสภาพแวดล้อมทางจิตวิทยา เช่น กระแสข่าวต่างๆรวมไปถึงความสามารถของบุคคลในการเข้าถึงต้นทุน จงั หวดั ทีร่ สŒู กึ ปลอดภัยและการเกิดอาชญากรรมจร�งไมส‹ อดคลŒองกนัทางสังคมและทรพั ยากรต่างๆ ล้วนมผี ลต่อความรูส้ ึก (มคี วามหวาดกลวั มาก ในขณะทม่ี ีอาชญากรรมเกิดข�้นไมส‹ ูงมากนกั )ปลอดภัยหรือไม่ปลอดภัยได้ทั้งสิ้น ทั้งนี้ ตัวชี้วัดนี้มคี วามสำ�คญั มาก เนอื่ งจากความรสู้ กึ ดงั กล่าวสง่ ผล จงั หวดั ทเี่ กบ็ ขŒอมูลโดยตรงต่อคุณภาพชีวิตและการมีกิจกรรมทางเศรษฐกิจของประชาชนซึ่งเป็นปัจจัยหลักของการ ช‹วงท่ี 1 (9-20 มีนาคม 2561)พฒั นา ชลบุร� สมุทรปราการ และกรงุ เทพมหานคร TIJ ด�ำ เนนิ โครงการส�ำ รวจความคดิ เหน็ ของประชาชน ช‹วงท่ี 2 (23 มนี าคม - 12 เมษายน 2561)ท่มี ีต่อความปลอดภัยสาธารณะและความหวาดกลัว อบุ ลราชธานี ขอนแก‹น พ�ษณุโลก และนา‹ นอาชญากรรม โดยพฒั นาแบบส�ำ รวจใหส้ อดคลอ้ งกับมาตรฐานระหว่างประเทศและบริบทของประเทศไทย ช‹วงท่ี 3 (18 เมษายน - 2 พฤษภาคม 2561)สอบถามความหวาดกลัวท่ัวไปเปรียบเทียบในเวลา กาญจนบุร� นครศร�ธรรมราช และภูเกต็กลางวันและกลางคืน ภายในบ้านและละแวกบ้านท้ั ง ยั ง ส อ บ ถ า ม ค ว า ม ห ว า ด ก ลั ว อ า ช ญ า ก ร ร ม ไมม่ ากเนอ่ื งจากสภาพแวดลอ้ มเปน็ เขตทค่ี นพลกุ พลา่ น การดำ�เนนิ งานในระยะต่อไป ฐานขอ้ มูลการสำ�รวจจะแตล่ ะประเภท รวม 4 กลุ่ม และประสบการณ์ มีธรุ กิจกลางคนื และแหลง่ บนั เทงิ เผยแพร่ให้ผู้ท่ีสนใจนำ�ข้อมูลไปใช้ศึกษาวิจัยต่อยอดการตกเปน็ เหยอ่ื อาชญากรรมนน้ั ๆ โดยรว่ มมอื กบั คณะ ไดอ้ กี ดว้ ยสงั คมวทิ ยาและมานษุ ยวทิ ยา มหาวทิ ยาลยั ธรรมศาสตร์ ขณะน้ี โครงการอยใู่ นระหว่างการวเิ คราะห์ข้อมลูในการออกแบบการส่มุ ตัวอย่างและลงพ้นื ท่เี ก็บข้อมูล ในรายละเอียดเพ่ือสรุปผลและเผยแพร่สู่สาธารณะตามเป้าหมาย 8,300 ครัวเรือน จาก 10 จังหวัด ร ว ม ท้ั ง จั ด ทำ � ข้ อ เ ส น อ แ น ะ เ ชิ ง น โ ย บ า ย สำ � ห รั บทั่วประเทศผลการสำ�รวจเบื้องต้นพบว่ากลุ่มตัวอย่างในเขตอำ�เภอเมืองจังหวัดขอนแกน่ รายงานความรู้สึกไมป่ ลอดภยั สงู ทส่ี ดุ แมจ้ ะมผี เู้ คยประสบเหตอาชญากรรม14 I TIJ QUARTERLY

MTIOJ VEMENTS TIJ QUARTERLY I 15

123TIJ ร่วมเสนอแนวโนม้ TIJ จัดอบรม PARALEGAL จากใจสใู่ จในเรอื นจำ�:การแกป้ ญั หายาเสพตดิ โลก TRAINING WORKSHOP การเปลยี่ นแปลงดา้ นใน 2018 เพือ่ ชีวติ ด้านนอก วนั ท่ี 14-16 มนี าคม 2561 ผแู้ ทนทเ่ี กย่ี วขอ้ งกบั TIJ ร่วมกบั มูลนิธผิ หู้ ญงิ กฎหมายและการพัฒนา วนั ท่ี 25 เมษายน 2561 TIJ ได้จดั กิจกรรมการแกไ้ ขปญั หายาเสพตดิ จากนานาประเทศไดร้ ว่ มกนั ชนบท (FORWARD) และภาควิชาสตรศี กึ ษา คณะ แลกเปลี่ยนเรียนรู้ระหว่างเจ้าหน้าที่สถาบัน และทบทวนประเดน็ เกย่ี วกบั ปญั หายาเสพตดิ และมาตรการ สงั คมศาสตร์ มหาวิทยาลยั เชียงใหม่ (WSC) จัด กลมุ่ ผหู้ ญงิ หลงั ก�ำ แพง ซง่ึ เปน็ การรวมกลมุ่ ผเู้ ชย่ี วชาญที่ใช้แก้ไขปัญหาอยู่ในปัจจุบัน ในเวทีทป่ี ระชมุ คณะ โครงการฝกึ อบรมเชิงปฏบิ ัตกิ าร: ความรู้ดา้ นกฎหมาย จากโครงการ “จากใจสู่ใจ” ที่ดำ�เนินงานเพื่อฟื้นฟูกรรมาธกิ ารยาเสพตดิ สมยั ท่ี 61 ซง่ึ จดั ขน้ึ ทก่ี รงุ เวยี นนา และการเข้าถึงกระบวนการยุติธรรมสำ�หรับผู้หญิง สภาพจติ ใจของผตู้ อ้ งขงั ช่วยให้พวกเขาได้มีโอกาสสาธารณรฐั ออสเตรยี (ParalegalTraining-Workshop:“WomenforJustice; ค้นหาตนเอง และสิ่งที่ต้องการในชีวิต สามารถก้าว Justice for Women”) ประจ�ำ ปี 2561 เพอื่ ส่งเสรมิ เดินต่อไปในสังคมได้อยา่ งเข้มแข็งหลังพ้นโทษ TIJ ได้ส่งตัวแทนเข้าร่วมการประชุม ประกอบ ศักยภาพด้านความรู้ในเร่ืองความละเอียดอ่อนทางด้วย นางสาวเจน ฮอลลอเวย์ หัวหน้ากลุ่มโครงการ เพศสภาวะ ความเขา้ ใจขน้ั ตอนของกระบวนการยตุ ธิ รรม ระหวา่ งการจัดงานเสวนาครงั้ นี้ นางสาวอวยพรอาชญากรรมและการพฒั นา และนางสาวชลธชิ ชน่ื อรุ ะ และกฎหมายทีเ่ กี่ยวข้อง เสริมสรา้ งทักษะทเ่ี ก่ยี วขอ้ ง สธุ นธญั ญากร หวั หนา้ ทมี กระบวนกร โครงการจากใจหวั หนา้ กลมุ่ โครงการสง่ เสรมิ การอนวุ ตั ขิ อ้ ก�ำ หนดกรงุ เทพ ในการเขา้ สู่กระบวนการยตุ ิธรรม และสร้างเครอื ข่าย สู่ใจ และนางสาววิจิตร ว่องวารีทิพย์ นักวิจัยด้านและการปฏบิ ัตติ ่อผูก้ ระทำ�ผดิ และได้ร่วมจัดกิจกรรม ในกลุม่ ผู้หญิงและผู้ชายท่เี ปน็ ผู้ช่วยดา้ นกฎหมายและ Gender Study ท�ำ หนา้ ทว่ี ทิ ยากร ในการน�ำ เสนอและคขู่ นานในหวั ขอ้ “ผหู้ ญงิ นโยบายทางดา้ นยาเสพตดิ และ ผปู้ ฏบิ ตั งิ านในกระบวนการยตุ ธิ รรม นอกจากนย้ี งั มงุ่ หวงั แลกเปลย่ี นขอ้ มลู ความรเู้ กย่ี วกบั กระบวนการฟน้ื ฟสู ภาพสถานการณก์ ารจ�ำ คกุ ในภมู ภิ าคเอเชยี ตะวนั ออกเฉยี งใต:้ ใ ห้ ก า ร ฝึ ก อ บ ร ม ดั ง ก ล่ า ว ช่ ว ย เ พิ่ ม จำ � น ว น ผู้ ช่ ว ย จติ ใจของผตู้ อ้ งขงั วา่ โครงการจากใจสใู่ จ ซง่ึ เรม่ิ โครงการการบรู ณาการประเดน็ ในมติ เิ พศภาวะ” (“Women, Drug ดา้ นกฎหมายทเ่ี ป็นผูห้ ญิง โดยมีกลุ่มเป้าหมายเป็น เมอ่ื เดอื นกนั ยายน 2556 โดยมเี ปา้ หมาย 3 ประการ คอืPolicy and Incarceration in Southeast Asia: Main- ผู้นำ�ชุมชน นักพัฒนา นักสงั คมสงเคราะห์ เจ้าหนา้ ท่ี (1) ผ้ตู ้องขังไดร้ บั การฟืน้ ฟจู ิตใจ และเป็นการเตรียมstreaming a Gendered Perspective”) มผี รู้ ว่ มเสวนา บ้านพักฉุกเฉิน นักกิจกรรมรณรงค์ด้านสิทธิผู้หญิง ความพร้อมด้านจิตใจของผ้ตู ้องขังหญิงในระยะยาวไดแ้ ก่ นายเจเรมี ดกั ลาส ผแู้ ทน UNODC ภมู ภิ าคเอเชยี และนักกฎหมาย (2) เจา้ หนา้ ทเ่ี ขา้ ใจเรอ่ื งการดแู ลผตู้ อ้ งขงั ทม่ี สี มดลุ ระหวา่ งและแปซฟิ กิ นางสาวเคท่ี อลั วาเรซ ผปู้ ระสานงานโครงการ การควบคมุ และการฟน้ื ฟเู ยยี วยา และ (3) เรอื นจ�ำเกย่ี วกบั ผหู้ ญงิ และการจ�ำ คกุ International Drug Policy การฝึกอบรมในคร้ังนี้ประกอบด้วยการอบรมเชิง หรอื ทณั ฑสถานหญงิ มรี ะบบรองรบั ในการดแู ลผตู้ อ้ งขงัConsortium – IDPC นายเออเนสโต คอร์เตส จาก ปฏิบัตกิ าร (workshop) การบรรยาย และการศึกษา ในเร่ืองสขุ ภาพใจและสาธารณสขุ มูลฐานAsociación Costarricense para el Estudio e ดูงานหน่วยงานต้นแบบ มีเนื้อหาครอบคลุมแนวคิดIntervención en Drogas หรอื ACEID โดยสรุปการ เพศภาวะและความรนุ แรงทางเพศ กลไกในกระบวนการ หัวใจของโครงการจากใจสู่ใจอยู่ท่ีการรู้จักการประชมุ ไดว้ า่ ผ้หู ญงิ อาเซียนสว่ นใหญต่ ้องโทษคุมขัง ยตุ ธิ รรม ขน้ั ตอนปฏบิ ัตติ ่างๆ และกฎหมายพ้นื ฐาน ใครค่ รวญตัวเองเป็นสำ�คัญ ทั้งในการทำ�ความเข้าใจจากคดที เ่ี กย่ี วขอ้ งกบั ยาเสพตดิ ในขณะทจ่ี �ำ นวนผตู้ อ้ ง ทเี่ กย่ี วขอ้ งกับผูห้ ญงิ โดยได้ดำ�เนินการฝกึ อบรมแลว้ ตัวเองและผู้อื่น การฝึกฝนการรู้ตัวและสัมผัสคณุ ค่าโทษหญงิ เพม่ิ สงู ขน้ึ แนวทางการแกไ้ ขปญั หาหนง่ึ คอื 4 ครงั้ วันที่ 25-27 มีนาคม 2561 ท่ีจงั หวดั ขอนแก่น ภายในจิตใจ เรียนรู้เพื่อเท่าทันสังคม (ทักษะในการการเข้าใจรากของปัญหา เส้นทางที่นำ�ไปสู่วังวนแห่ง วันที่ 27-29 เมษายน 2561 ท่จี ังหวัดเชียงใหม่ วนั ที่ ใช้ชีวิต เชน่ ระบบเพศ บรโิ ภคนิยม และกลไกทางการกระท�ำ ความผดิ เพอ่ื แกไ้ ขปญั หาทต่ี น้ เหตุ สง่ เสรมิ การ 11-14 มิถุนายน 2561 ทจี่ ังหวัดนครปฐม และวนั ที่ สงั คมทม่ี อี ทิ ธพิ ลตอ่ ตวั ตน) และเพอ่ื ใหต้ ระหนกั ถงึ ความฝกึ อบรมทกั ษะการใชช้ วี ติ กอ่ นปลอ่ ยตวั เพอ่ื สรา้ งโอกาสใน 9-11 กรกฎาคม 2561 ท่จี ังหวดั กระบี่ เชอ่ื มโยงของสรรพสง่ิ โดยผตู้ อ้ งขงั ทเ่ี ขา้ รว่ มโครงการจากสงั คม และปฏริ ปู กฎหมายเพอ่ื ลดโทษ ลบประวตั ิ หรอื ใชว้ ธิ ี ใจสใู่ จ จะเกดิ ความเขา้ ใจตนเอง ความเคารพตนเอง และการท่มี ใิ ช่การคุมขังในคดที ่เี กี่ยวข้องกบั ยาเสพตดิ รสู้ กึ วา่ ชวี ติ มคี วามหมาย ท�ำ ใหพ้ วกเขามจี ติ ใจทแ่ี ขง็ แกรง่ ขน้ึ และชว่ ยเตรยี มความพรอ้ มในการกลบั คนื สสู่ งั คมตอ่ ไป16 I TIJ QUARTERLY

456IBR ตอ้ นรบั คณะผแู้ ทนกมั พชู า IBR อบรมเสริมทกั ษะชวี ิตแก่ TIJ ร่วมสัมมนาสง่ เสริมดงู านขอ้ ก�ำ หนดกรงุ เทพ ผูต้ ้องขงั หญงิ มาตรการทางเลือกแทน การจ�ำ คุก วันที่ 20-30 พฤษภาคม 2561 คณะผู้แทน ระหว่างเดอื นพฤษภาคมถงึ มถิ นุ ายน 2561 กลุม่ วันที่ 2 มิถุนายน 2561 TIJ ร่วมการสัมมนาจากกรมราชทัณฑก์ ัมพูชา เดนิ ทางมายังประเทศไทย โครงการส่งเสริมการอนุวัติข้อกำ�หนดกรุงเทพและ เชงิ ปฏบิ ตั กิ าร “กา้ วผดิ คดิ พลาด...ใหโ้ อกาสแกต้ วั ใหม”่เพื่อศึกษาดูงานเรือนจำ�ต้นแบบ ภายใต้ข้อกำ�หนด การปฏบิ ตั ติ อ่ ผกู้ ระท�ำ ผดิ TIJ รว่ มมอื กบั กรมราชทณั ฑ์ (มาตรการทางเลอื กแทนการจ�ำ คกุ ) ท่โี รงแรมมริ าเคลิกรงุ เทพ ทท่ี ณั ฑสถานหญงิ เชยี งใหม่ และโครงการฟน้ื ฟู และภาคเอกชนด�ำ เนนิ โครงการ “เรอื นจ�ำ ตน้ แบบเชงิ ลกึ ” แกรนด์ คอนเวนชั่น โดยมี ดร.นัทธี จิตสว่างผู้ต้องขังที่ดอยราง จังหวัดเชียงราย โดยมี ดร.นัทธี เพื่อส่งเสริมและพัฒนาโปรแกรมการแก้ไขฟื้นฟู ที่ปรึกษาพิเศษ TIJ ร่วมเป็นวิทยากร ในหัวข้อเรื่องจติ สวา่ ง ทปี่ รกึ ษาพเิ ศษ TIJ พรอ้ มคณะเจ้าหน้าท่ี TIJ ผตู้ อ้ งขงั หญงิ อยา่ งครบวงจร โดยมงุ่ ทก่ี ารสรา้ งศกั ยภาพ “การใชโ้ ทษทางเลอื กหลงั จากการพิจารณาคดี” ร่วมกบัใหก้ ารตอ้ นรับ องค์ความรู้ และตอ่ ยอดทกั ษะเชงิ วชิ าชีพทีผ่ ตู้ ้องขัง รศ.ดร.ศรีสมบัติ โชคประจักษ์ชัด อาจารย์ประจำ� มอี ยแู่ ลว้ ดว้ ยหลกั สตู รการวางแผนธรุ กจิ เพอ่ื สรา้ งแนวคดิ คณะสงั คมศาสตรแ์ ละมนษุ ยศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั มหดิ ล ผลจากการศึกษาดูงานและเปล่ยี นความคิดเห็น แบบผปู้ ระกอบการ การเตรยี มพรอ้ มเพอ่ื เขา้ สตู่ ลาดงาน ผศ.ดร.ธานี วรภัทร์ ผู้อำ�นวยการศูนย์วิจัยเเละและประสบการณ์ในการบริหารจัดการเรือนจำ� และเป็นบุคลากรคุณภาพและการเสริมสร้างความรู้ พัฒนาทางนติ ิศาสตร์ คณะนติ ศิ าสตร์ ปรดี ีพนมยงค์นายเฮง แฮก ผู้ช่วยรัฐมนตรีกระทรวงมหาดไทย และ ทจ่ี �ำ เปน็ ดา้ นการบรหิ ารเงนิ หน้ี และกฎหมายทเ่ี กย่ี วขอ้ ง มหาวทิ ยาลยั ธรุ กจิ บณั ฑติ ย์ และนายพยนต์ สนิ ธนุ าวานายชาน กมิ เสง็ อธบิ ดกี รมราชทณั ฑจ์ ากกมั พชู า เหน็ พอ้ ง ลดความเป็นไปได้ในการกระทำ�ความผิดซ้ำ�และ รองอธบิ ดกี รมคมุ ประพฤติ ภายในงานยงั มกี ารจดั สมั มนาในการร่วมมือกับ TIJ นำ�ข้อกำ�หนดกรุงเทพไปริเริ่ม เปน็ การสรา้ งความรว่ มมอื ระหวา่ ง TIJ และภาคเอกชน เชิงปฏิบัติการ เรื่องมาตรการเลี่ยงโทษจำ�คุกก่อนดำ�เนินการโครงการข้อกำ�หนดกรุงเทพในเรือนจำ�หญิง ในประเด็นที่เกี่ยวกับการพัฒนาและการบำ�บัดฟ้ืนฟู การพิจารณาคดี และมปี าฐกถาพเิ ศษจากผู้เชี่ยวชาญในประเทศ โดยเริ่มต้นทที่ ณั ฑสถาน Correctional ผู้กระท�ำ ผดิ ในระดบั ชมุ ชน ดา้ นมาตรการทางเลอื กแทนการจ�ำ คกุCentre 2 แบง่ ออกเป็น 2 ระยะ คอื 1. ระยะการสงั เกตการณแ์ ละประเมนิ สถานการณ์ (เดอื นพฤษภาคม- กลุม่ เป้าหมายของโครงการ คอื ผ้ตู ้องขงั หญิงที่มี ก า ร สั ม ม น า เ ชิ ง ป ฏิ บั ติ ก า ร ใ น ค รั้ ง นี้ เ ป็ นกนั ยายน 2561) และ 2. ระยะการน�ำ ขอ้ ก�ำ หนดกรงุ เทพ ก�ำ หนดจะพน้ โทษในเดอื นตลุ าคม 2561 จ�ำ นวน 60 คน การแลกเปลี่ยนเรียนรู้ถึงแนวทางและวิธีการในไปใชแ้ ละตดิ ตามผล (เดอื นตลุ าคม 2561-กนั ยายน 2562) ตอ่ 1 เรอื นจ�ำ /ทณั ฑสถาน โดยเปน็ ผทู้ ไ่ี ดร้ บั การประเมนิ การสนับสนุนการใช้กฎหมายเพื่อเล่ียงหรือส่งเสริมให้ จากเจ้าหน้าท่เี รือนจ�ำ แลว้ วา่ มโี อกาสกระท�ำ ผดิ ซ�ำ้ น้อย ใชม้ าตรการทางเลอื กแทนการจ�ำ คกุ โดยมกี ารอธบิ ายถงึ และมคี วามประพฤตดิ ตี ามมาตรฐานเรอื นจ�ำ ทผ่ี า่ นมา โทษจ�ำ คกุ ในบรบิ ทของไทยและสากล ตลอดจนมาตรการ โครงการไดเ้ ขา้ ไปด�ำ เนนิ การฝกึ อบรมใหแ้ กเ่ รอื นจ�ำ แลว้ ทางเลือกแทนการจำ�คุกในหลายประเทศท่ดี ำ�เนินการ 2 แหง่ ไดแ้ ก่ ทณั ฑสถานหญงิ ธนบรุ แี ละทัณฑสถาน แลว้ ประสบความส�ำ เรจ็ ดว้ ยเปา้ หมายคอื เปลย่ี นแนวทาง บ�ำ บัดพเิ ศษหญงิ ธญั บรุ ี แกไ้ ขปญั หาจากการสรา้ งทค่ี มุ ขงั เพม่ิ เปน็ การลดจ�ำ นวน ผตู้ อ้ งขงั ทง้ั ยงั ชว่ ยแบง่ เบาภาระในการบรหิ ารงานเรอื นจ�ำ ดา้ นต่างๆตามมาตรฐานสากลและลดการละเมิดสทิ ธิ มนษุ ยชนผกู้ ระท�ำ ผดิ การปอ้ งกนั การรบั อวชิ ชาทม่ี าจาก การต้องโทษจำ�คุก ตลอดจนการถูกสังคมตราหนา้ ว่า เปน็ อดีตผู้ตอ้ งขงั TIJ QUARTERLY I 17

7SPECIAL: IT’S OUR ROLD“RoLD PROGRAM” TIJ จดั การอบรมหลกั สตู รผบู้ รหิ ารดา้ นหลกั นติ ธิ รรม การท่ีประเทศไทยจะมีกฎหมายท่ีมคี ุณภาพ จำ�เป็น Impact กับตลาดทุน” โดยมีสาระสำ�คัญที่บทบาท(TIJ Executive Program on the Rule of Law จะต้องนำ�หลักนิติธรรมมาใช้ตลอดกระบวนการ ของตลาดทุน และผู้มีส่วนได้เสียอื่นๆ ในภาคธุรกิจand Development หรือ RoLD) ปีที่ 2 ซึ่งจัดขึ้น ออกกฎหมาย เพอ่ื ใหม้ ัน่ ใจว่าทุกคนในสงั คมได้ ที่เกี่ยวข้องในการเข้ามาร่วมดูแลแก้ไขปัญหาระหว่างช่วงเดือนกุมภาพันธ์-กรกฎาคม 2561 โดย มสี ว่ นร่วมอย่างเท่าเทียมกัน โดยเฉพาะการให้ สังคมและสิ่งแวดล้อม โดยเฉพาะอย่างยิ่งการทำ�ศาสตราจารยพ์ เิ ศษ ดร.กติ ตพิ งษ์ กติ ยารกั ษ์ กลา่ วถงึ ความสำ�คัญกับการรับฟังความคิดเห็นจากผู้มีส่วนได้ กิจกรรมทางสังคมต่างๆ เพื่อปรับเปลี่ยนเงื่อนไขในโครงการอบรมในครง้ั นีว้ ่า การเตรียมความพร้อมเพ่ือ ส่วนเสียทกุ ภาคสว่ นรวมทงั้ กลุม่ คนชายขอบกฎหมาย หการือรอลยดู่รค่ววมากมันเหในลสื่อังมคลม้ำ�ใลหง้ดียซิ่งขึ่งตึ้นลาเดปห็นลธักรทรมรัพมยาก์แขหึ้น่งเข้าสูย่ คุ Thailand 4.0 จำ�เปน็ ตอ้ งอาศัยความรว่ มมือ ที่ไดม้ าจึงเกดิ จากความเหน็ ชอบของประชาชนและมุ่ง ประเทศไทยได้มุ่งสนับสนุนผู้ประกอบการและจากทุกภาคส่วนเพื่อขับเคลื่อนประเทศไทยทั้งใน คพวฒั านมาเหพลัฒอ่ื นมาลค�้ำ ณุในภสาังพคชมีวิตขอแงปละระตชอาบชสนนองรตวอ่มคทน้ังทลดกุ นักลงทุนรายย่อยให้เข้าถึงตลาดทุนได้มากขึ้น อาทิด้านเศรษฐกิจ สังคม เทคโนโลยี สิ่งแวดล้อม ตลอด ภาคสว่ นอยา่ งเทา่ เทยี มกนั การสร้าง platform การจัดอบรมให้ความรู้แก่บริษัทจนให้ความสำ�คัญกับการนำ�หลักนิติธรรมไปสู่การ สตาร์ทอัพ (start-up)ปฏิบัติ วันที่ 22 กุมภาพันธ์ 2561 ดร.ชัยวัฒน์ วิบูลย์สวัสดิ์ ประธานกรรมการ ตลาดหลักทรัพย์ ตลอดจนการท�ำ กิจกรรมเพื่อสงั คม ทงั้ ในรูปแบบ วันที่ 8 กุมภาพันธ์ 2561 ดร.สุวิทย์ เมษินทรีย์ แห่งประเทศไทย ร่วมเป็นวิทยากรในหัวข้อ “Social ของการแสดงความรบั ผดิ ชอบตอ่ สงั คม หรอื Corporateรัฐมนตรีว่าการกระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี Social Responsibility และการพัฒนาที่ยั่งยืน หรือมาร่วมเปิดประเด็น “การปฏิรูปหลักนิติธรรมสู่ Sustainable Development โดยในการทำ�กิจกรรมยุทธศาสตร์ประเทศไทย 4.0” ซึ่งสรุปประเด็นได้ ทางสงั คมนน้ั สง่ิ ทส่ี �ำ คญั ทส่ี ดุ คอื ผนู้ �ำ ขององคก์ รตอ้ งมีว่า หลักนิติธรรมหรอื สงั คมทเ่ี ปน็ ธรรม เปน็ ปจั จยั เออ้ื ท่ี ความเชอ่ื และตระหนกั ถงึ ความส�ำ คญั เพราะจะผลกั ดนัส�ำ คญั ใหป้ ระสบความส�ำ เรจ็ โดยรฐั มหี นา้ ทส่ี �ำ คญั ใน ให้เกิดเป็นนโยบาย แผนงาน ซึ่งอาจต้องปรับปรุงการวางโครงสร้างหรือระบบนิเวศน์ให้เอื้ออำ�นวยต่อ กระบวนการท�ำ งาน ความตระหนกั และการรเิ รม่ิ ปฏบิ ตั ิการสร้างสังคมที่เป็นธรรมและเท่าเทียมในชั้นต้น ในระดับองค์กรมีความสำ�คัญยิ่ง เพราะจะสามารถแต่หากปราศจากความสนใจและการเข้าร่วมสร้าง ขยายผลออกไปยังคู่ค้าและหุ้นส่วนทางธุรกิจ และความเปลี่ยนแปลงโดยหน่วยต่างๆ ในสังคม ตั้งแต่ ท้ายสุดคือทั้งภาคส่วนธุรกิจหน่วยใหญ่ไปจนถึงระดับครอบครัวหรือปัจเจกชนแล้ว ก็เป็นการยากที่จะสร้างสังคมที่เป็นธรรมให้เกิดขึ้นได้ จากนั้นในวันที่ 15 กุมภาพันธ์ 2561 ดร.กอบศกั ด์ิภูตระกูล รัฐมนตรีประจำ�สำ�นักนายกรัฐมนตรีคณุ กติ ติ ตง้ั จติ รมณศี กั ดา เลขาธกิ ารสภาอตุ สาหกรรมและกรรมการในคณะกรรมการดำ�เนินการปฏิรูปกฎหมายในระยะเรง่ ดว่ น และคณุ ปกรณ์ นลิ ประพทั ธ์รองเลขาธกิ ารสำ�นักงานคณะกรรมาธิการกฤษฎีการ่วมเป็นวิทยากรในหัวข้อ “Thailand’s Journeyon Regulatory Guillotine” โดยได้ข้อสรุปว่า18 I TIJ QUARTERLY

วันที่ 29 มีนาคม 2561 ศาสตราจารย์พิเศษ แหลง่ เงนิ ทนุ และชว่ ยลดความเหลอ่ื มล�ำ้ ในอกี ทางหนง่ึ ท้าทายในการใช้หลักนิติธรรมในสังคมปัจจุบันดร.กิตติพงษ์ กิตยารักษ์ ผู้อำ�นวยการ TIJ เป็น วันที่ 10 พฤษภาคม 2561 ศาสตราจารย์ วันที่ 31 พฤษภาคม 2561 นายมีชัย วีระไวทยะวทิ ยากรในหัวข้อ “ภาพรวมการปฏิรูปกระบวนการยตุ ธิ รรมไทย” กลา่ วถงึ การปฏริ ปู กระบวนการยตุ ธิ รรม พิเศษ ดร.สุรเกียรติ์ เสถียรไทย ประธานคณะมนตรี ผู้ก่อตั้งและประธานมูลนิธิ มีชัย วีระไวทยะ เป็นไทยว่าประเทศไทยมีจำ�นวนผ้ตู ้องขังสูงติดอันดับต้นๆ เพือ่ สันติภาพและความปรองดองแหง่ เอเชยี ร่วมเป็น วิทยากรในการบรรยายหัวข้อการสร้างวัฒนธรรมของโลก เนอ่ื งจากความไมเ่ ออ้ื อ�ำ นวยของระบบที่ให้ วิทยากรในหัวข้อ “Rule of Law and Conflict แห่งการเคารพกฎกติกา (Culture of Lawfulness)ความสำ�คัญกับโทษทางอาญา และระบบยุติธรรม Reconciliation” โดยได้บรรยายถึงหลักนิติธรรมและ ในสังคมไทย โดย นายมีชัย กล่าวว่าอาจเริ่มได้ท่ีดีคือการลดอัตราการกระทำ�ผิดให้สังคมอยู่ด้วยกัน กรอบแนวคดิ ในระดบั สากล หลกั นติ ธิ รรมกบั ประเทศไทย จากการพยายามบ่มเพาะเด็กไทยให้เป็นคนดีและมีอย่างสงบสุข โดยมีทางเลือกคือ ระบบอาจแสวงหา หลักนิติธรรมกับการพัฒนาตามแนวพระราชดำ�ริของ วฒั นธรรมทเ่ี คารพกฎกตกิ า จึงนำ�ไปสู่การตั้งโรงเรียนมาตรการอื่นที่จะลดจำ�นวนคนในระบบการคุมขัง พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช มีชยั พฒั นา โดยนักเรยี นเป็นศนู ย์กลางและมีสว่ นร่วมในเรอื นจ�ำ ท่ีการชดเชยการกระทำ�ผิดอย่างเหมาะสม บรมนาถบพิตร ตลอดจนบทบาทของหลักนิติธรรม ในการดำ�เนินงานต่างๆ ของโรงเรียน ทั้งในด้านการโดยทกุ ขน้ั ตอนของระบบยตุ ธิ รรมทง้ั ต�ำ รวจ อยั การ ศาล ในกระบวนการปรองดองเพื่อสร้างความสมานฉันท์ บริหารจัดการโรงเรียน เช่น การมีสภานักเรียนที่มีหน่วยงานที่ดูแลผู้กระทำ�ผิดและทนายความ ต้อง ลดความขัดแย้ง และนำ�ไปสู่การพัฒนาที่ยั่งยืน การหารือและออกเสียงในการออกกฎระเบียบต่างๆทำ�งานประสานกันเพื่อธำ�รงความยุติธรรมและหา การเลือกวิชาหรือหัวข้อที่จะเรียน และการสรา้ งทางออกร่วมกัน มกี ารบูรณาการในการทำ�งานมากขน้ึ วันที่ 24 พฤษภาคม 2561 ศาสตราจารย์ ดร. ความผูกพันอย่างเหนียวแน่นกับชุมชนรอบโรงเรียนนอกจากนี้ ทุกฝ่ายสามารถมีส่วนช่วยในการปฏิรูป บวรศักด์ิ อุวรรณโณ ประธานคณะกรรมการทป่ี รกึ ษา นอกจากนี้ยังมีการบ่มเพาะอบรมให้นักเรียนมีความกระบวนการยุติธรรมได้ด้วยการให้กำ�ลังใจและให้ เพื่อกำ�กับการปฏิรูปกฎหมาย ร่วมเสวนาในหัวข้อ ซื่อสัตย์ รู้จักแบ่งปัน ตลอดจนส่งเสริมให้เป็นนักคิดโอกาสผกู้ า้ วพลาด เพอ่ื ใหพ้ วกเขากลบั มาเปน็ พลเมอื ง \"Rule of Law and Democracy in Thailand\" โดย และนักพัฒนา และที่สำ�คัญเป็นคนรุ่นใหม่ที่เคารพที่มีคุณภาพของสังคมต่อไป บรรยายถึงกรอบแนวคิดของคำ�ว่าหลักนิติธรรมทั้ง กติกา ในบริบทระดับสากลและในบริบทของไทย ตลอดจน วันที่ 26 เมษายน 2561 ดร.วิรไท สันติประภพ บทบาทสำ�คัญของประชาธิปไตยที่มีผลในการผู้ว่าการธนาคารแห่งประเทศไทย หรือ ธปท. ร่วม ส่งเสริมหลักนิติธรรมให้เกิดขึ้นในสังคม และความแลกเปลี่ยนความคิดเห็นกับผู้เข้าร่วมอบรม ในหัวข้อ“Conversation with the Governor” โดย ดร.วิรไทกล่าวถึงเทคโนโลยี FinTech ที่เข้ามามีบทบาทในยุค Thailand 4.0 ว่าเป็นผลิตภัณฑ์ทางการเงินทางเลือกที่มาช่วยตอบความต้องการของ SMEs คนที่มีรายได้น้อยหรือไม่มีหลักประกัน ซึ่งเดิมไม่สามารถเข้าถึงผลิตภัณฑ์ทางการเงินของสถาบันการเงินที่ถกู กฎหมาย ตอ้ งพง่ึ พาหนน้ี อกระบบและถกู เอาเปรยี บโดยเจา้ หน้ีท่คี ดิ ดอกเบยี้ ในอัตราไม่เป็นธรรม FinTechจึงนับเป็นทางออกที่ช่วยกระจายโอกาสการเข้าถึง TIJ QUARTERLY I 19

สถาบันเพื่อการยุติธรรมแห่งประเทศไทย (องคก์ ารมหาชน) อาคารจพี เี อฟ ตึกบี ชั้น 15-16 ถนนวทิ ยุ แขวงลมุ พินี เขตปทมุ วัน กรงุ เทพฯ 10330 โทร. +66 (0) 2118 9400 โทรสาร +66 (0) 2118 9425, 6 E-mail: [email protected] www.facebook.com/tijthailand.org www.youtube.com/JustRightChannelTIJ