ilovepdf_merged

บันทึกองคค์ วามรู้รายบคุ คล เรอ่ื งการส่งเสริมสมั มาชีพชมุ ชนในระดบั หมู่บาา น เจ้าขององคค์ วามรู้ นางสาวทัศนยี ์ วัฒนะ ตาแหน่ง นักวชิ าการพัฒนาชมุ ชนปฏิบตั กิ าร สงั กัดสานักงานพฒั นาชมุ ชนอาเภอตากใบ เศรษฐกจิ ฐานรากมน่ั คงและชมุ ชนพึ่งตนเองได้ Change for Good ภายในปี ๒๕๖๕

แบบบนั ทกึ องคค์ วามรรู้ ายบคุ คล 1. ชอื่ องค์ความรู้ การส่งเสริมสัมมาชพี ชุมชนในระดับหมูบ่ ้าน 2. ชอ่ื เจา้ ของความรู้ นางสาวทศั นยี ์ วัฒนะ ตำแหนง่ นักวชิ าการพฒั นาชมุ ชนปฏิบตั ิการ 3. องค์ความรทู้ ่ีบง่ ชี้ (เลอื กได้จำนวน 1 หมวด)  หมวดที่ 1 สรา้ งสรรคช์ ุมชนพ่งึ ตนเองได้  หมวดท่ี 2 สง่ เสรมิ เศรษฐกิจฐานรากให้ขยายตัวอย่างสมดุล  หมวดท่ี 3 เสริมสร้างทุนชุมชนให้มีธรรมาภิบาล  หมวดที่ 4 เสรมิ สรา้ งองค์กรใหม้ ีขดี สมรรถนะสงู 4. ท่มี าและความสำคัญในการจดั ทำองค์ความรู้ จากภาวะราคาผลผลิตทางการเกษตรตกต่ำ ส่งผลให้เกษตรกรได้รับผลกระทบอย่างมาก จากปัญหาผลผลิตทางการเกษตรล้นตลาด ทำให้รายได้ลดน้อยลง ไมเ่ พียงพอกับค่า ใช้จ่ายในครอบครัว จนเกิดการสร้างหน้สี ินขึ้น เหตผุ ลหนึง่ ทีท่ ำให้เกษตรกรไมส่ ามารถแก้ปญั หาผลผลติ ทางการเกษตรล้นตลาดได้ เนื่องจากขาดความร้แู ละเทคนิคในการแปรรูปผลผลิตทางการเกษตรให้เกดิ มูลค่าและอายุการใชง้ านที่นานขึ้น ยังคงใช้วิธีการจำหน่ายผลผลิตแบบสดทางเดียว ประสบกับไม่มอี าชีพหรือรายไดเ้ สริม มกี ารรวมกลุ่มอาชีพ ค่อนข้างนอ้ ย และยังขาดการพัฒนาทักษะด้านอาชีพเพ่ือยกระดบั ผลิตภัณฑ์ให้เป็นไปตามความต้องการ ของตลาด กรมการพัฒนาชมุ ชน ส่งเสรมิ การสรา้ งสัมมาชีพชุมชน ภายใต้ “โครงการสร้างสัมมาชีพ ชุมชนต ามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง” โดยมุ่งยกระดับเศรษฐกิจฐานราก คือ “ รายได้” ทำให้ ประชาชนในชุมชนมีรายได้เพ่ิมข้ึนด้วยการสร้างอาชพี ผ่านกระบวนการสร้างสมั มาชพี ชุมชน ภายใต้แนวคิด ชาวบ้านสอนชาวบ้าน สอนอาชพี ที่ชาวบ้านต้องการทำ โดยเรมิ่ จากการพฒั นาทักษะการถ่ายทอดองคค์ วามรู้ ให้กับปราชญ์ชุมชนด้านอาชีพท่ีมีความเชี่ยวชาญและประสบความสำเร็จในการประกอบอาชีพด้านต่างๆ ในหมู่บ้าน เพอื่ เป็นวทิ ยากรในการฝึกอบรมอาชีพให้กับครัวเรือนท่ีต้องการฝกึ อาชีพ ติดตามและสนับสนุน อยา่ งต่อเนื่อง เพอ่ื ใหค้ รวั เรอื นที่เขา้ ร่วมรับการฝกึ อาชีพสามารถปฏบิ ัติอาชพี ได้จริง จนพัฒนาเปน็ อาชพี ทสี่ ร้าง รายไดใ้ หก้ ับครัวเรือนได้อย่างมัน่ คง เกิดผลติ ภัณฑ์ที่มีมลู ค่าและตอบสนองความตอ้ งการของตลาดมากขึ้น มีการรวมกลุ่มและพัฒนากลุม่ อาชีพจนสามารถยกระดบั เปน็ ผู้ประกอบการ OTOP ได้ สง่ ผลให้มีช่องทาง การตลาดทกี่ วา้ งข้ึน มีรายได้ทมี่ น่ั คงยงิ่ ขึน้ และสามารถพ่ึงตนเองได้ในทีส่ ุด 5. รูปแบบ กระบวนการ หรอื ลำดบั ขนั้ ตอน 5.1 คดั เลอื กหมู่บา้ นเป้าหมายสมั มาชพี ชุมชน ตอ้ งเปน็ หมู่บา้ นที่ไมเ่ คยได้รับงบประมาณตาม ยทุ ธศาสตร์กรมการพฒั นาชุมชน และต้องเป็นหม่บู ้านที่มีการจัดเก็บข้อมูลความจำเป็นพื้นฐาน(จปฐ.) หรือ หากพ้ืนท่ีเป้าหมายไมเ่ พียงพอให้พจิ ารณาดำเนินการใน “ชุมชน” (เขตเทศบาล) และทม่ี ีการจดั เก็บข้อมูลความ จำเป็นพื้นฐาน (จปฐ.) และในกรณีพนื้ ทีเ่ ป้าหมายเป็นหมู่บา้ นท่ีเคยดำเนินโครงการในลกั ษณะเดียวกนั กับการ สรา้ งสัมมาชีพของกรมฯ แตไ่ ดร้ ับการสนับสนุนงบประมาณจากแหล่งอ่ืน (นอกเหนือจากงบตามยทุ ธศาสตร์ กรมฯ) สามารถดำเนินโครงการได้ แตต่ อ้ งไมซ่ ำ้ ครวั เรอื นเปา้ หมายทเ่ี คยร่วมโครงการเดมิ 5.2 ช้ีแจงสร้างความเข้าใจให้กับผ้นู ำหมู่บา้ นเป้าหมายสมั มาชีพ เพื่อร่วมกันกำหนดแนวทาง การขบั เคลอ่ื นกจิ กรรมการสร้างสัมมาชีพชุมชน

-2- 5.3 สรรหาปราชญ์ชุมชนดา้ นอาชีพในหมู่บ้าน จำนวน 5 คน 5 อาชีพ ซึง่ เป็นผ้ทู ่ีประกอบ สมั มาชีพจนมีความรู้ ความชำนาญในการประกอบอาชีพ หรือมีค วามเช่ียวชาญในอาชีพน้ันๆ ประสบ ความสำเรจ็ และมีความมน่ั คงในอาชพี เปน็ ที่ยอมรับของคนในชมุ ชน พรอ้ มมีจิตอาสาท่จี ะถ่ายทอดและขยาย ผลไปสบู่ ุคคลอื่นๆ ในชุมชน 5.4 จัดอบรมกิจกรรมสร้างทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชน เพ่ือพัฒนาทักษะการถ่ายทอดองค์ ความรู้ให้กบั ทีมปราชญ์ชุมชนด้านอาชพี เพ่ือนำไปใชใ้ นทำหน้าท่ีเป็นวิทยากรในการฝึกอบรมให้กับครัวเรือน ท่ตี อ้ งการฝกึ อบรมในหมู่บ้าน 5.5 คัดเลอื กครัวเรอื นเป้าหมาย จำนวน 20 ครวั เรือน ที่มคี วามประสงคเ์ ข้ารับการฝึกอบรม อาชพี ตามแนวทางการสรา้ งสมั มาชีพชุมชน 5.6 จัดกจิ กรรมสรา้ งและพัฒนาสมั มาชีพชมุ ชนในระดบั หมู่บ้าน โดยการเสรมิ สรา้ งความรู้ ความเข้าใจเกีย่ วกบั อาชีพที่กลุ่มเป้าหมายต้องการฝึกอบรม เพอื่ ใหก้ ลมุ่ เปา้ หมายสามารถนำความรไู้ ปปฏิบตั ิ เปน็ อาชพี ได้จริง และถูกต้องอย่างเปน็ ขน้ั เป็นตอน 5.7 ศึกษาดูงานเพ่อื เพิ่มพูนความรู้และสร้างแรงจูงใจในการประกอบอาชพี และเสรมิ สร้าง การเรียนรู้ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ณ หมูบ่ ้านเศรษฐกิจพอเพยี งหรือบ้านปราชญ์ชมุ ชน หรือศนู ยเ์ รียนรู้ และขับเคลือ่ นปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียงท่ีเข้มแขง็ หรอื แหล่งเรียนรู้อ่นื ๆ ทเ่ี หมาะสม 5.8 วิทยากรด้านอาชีพตามอาชีพที่ครัวเรือนเป้าหมายสนใจฝกึ อาชพี ดำเนนิ การ ฝึกปฏิบัติ อาชีพให้ครวั เรือนเป้าหมาย โดยมีสำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอสนับสนุนวสั ดุ/อุปกรณ์ในการฝึกปฏิบัติ เพอ่ื ให้ครัวเรือนเป้าหมายไดล้ งมือปฏิบตั ิการประกอบอาชีพจริง ทมี วิทยากรสมั มาชีพชุมชนกำกบั ดแู ลการฝึก ปฏิบัตขิ องกลุ่มเป้าหมายอยา่ งใกล้ชิด โดยอาจแบ่งความรบั ผิดชอบตามสัดส่วนวิทยากรสมั มาชีพชมุ ชน 1 คน ต่อ 4 คน หรือ 4 ครวั เรือน 5.9 ทีมวทิ ยากรสัมมาชีพชุมชนและทีมสนับสนุนการขับเคล่ือนสัมมาชีพในพื้นที่ติดตาม สนับสนุนและส่งเสริมครวั เรือนฯ ให้สามารถประกอบอาชีพที่ได้ฝึกปฏิบัตอิ ย่างจรงิ จงั และต่อเนอ่ื ง ทั้งด้าน ความรู้ท่ีเกี่ยวขอ้ งกับการประกอบอาชีพนั้นเพิม่ เตมิ เพื่อพัฒนาศักยภาพด้านการผลิตหรอื การบริหารจดั การ หรอื จะเปน็ การช่วยเหลือแก้ไขปัญหา การสง่ เสริมด้านการตลาดและการจัดหาแหล่งทุนสนับสนนุ 5.10 สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอ สนับสนุน ส่งเสรมิ ให้ครัวเรือนเป้าหมายทีผ่ ่านการ ฝกึ อบรม ท่ปี ระกอบอาชีพเดียวกันหรือประเภทเดียวกนั และประกอบอาชีพอย่างตอ่ เนื่องให้มีการรวมกลุ่ม และสนับสนุนการจัดต้ังและพัฒ นากลุ่มเป็นกลุ่มอาชีพตาม หลัก 5 ก เพ่ือเตรียมความพร้อมเข้าสู่การ ลงทะเบยี น OTOP 5.11 ทมี สนบั สนนุ การขับเคลอ่ื นสัมมาชพี ส่งเสริมช่องทางการตลาด เพ่ือให้กลุ่มฯ เปน็ ท่ี ร้จู ักในวงกวา้ งขึ้น สามารถขยายตลาดในการจำหน่ายผลิตภณั ฑ์มากขึ้น ส่งผลให้กลุ่มฯ สามารถประกอบอาชีพ และสร้างรายได้อยา่ งต่อเน่อื ง 6. เทคนิคในการปฏิบัติงาน 6.1 หลักการทรงงานของพระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอยหู่ ัว รัชกาลท่ี 9 “ระเบิดจากข้างใน” บา้ นหนองเผาถ่าน หมู่ที่ 3 ตำบลดอนขุนห้วย อำเภอชะอำ จังหวัดเพชรบรุ ี ได้รับคัดเลอื ก เปน็ หมู่บา้ นเป้าหมายสัมมาชีพชมุ ชน ปีงบประมาณ พ.ศ.2562 ครวั เรือนเป้าหมายสัมมาชีพชุมชนสว่ นใหญ่ ประกอบอาชีพเกษตรกรรม และประสบปญั หาราคาผลผลติ ทางการเกษตรตกต่ำ ทำให้ไดร้ บั ผลกระทบ

-3- จากปัญหาผลผลิตทางการเกษตรล้นตลาด ส่งผลให้รายได้ลดน้อยลง ไม่เพียงพอกับคา่ ใช้จา่ ยในครอบครัว ครวั เรือนเปา้ หมายสัมมาชีพชมุ ชนมคี วามตอ้ งการฝึกอาชพี เก่ยี วกับการแปรรปู ผลผลิตทางการเกษตร คอื การ แปรรปู พริกแกง ซ่ึงใช้วัตถุดิบในการผลิตพรกิ แกงจากผลผลิตทางการเกษตรของครัวเรือนเปา้ หมายสัมมาชีพ ชุมชนเปน็ หลัก ไดแ้ ก่ พริก ขิง ข่า ขมนิ้ และตะไคร้ โดยมีปราชญ์ชมุ ชนด้านการแปรรูปพรกิ แกงเปน็ วิทยากร ในการถ่ายทอดองค์ความรู้และฝึกปฏิบัติให้กบั ครัวเรอื นเปา้ หมายฯ จนสามารถผลิตพริกแกงเป็นผลิตภัณฑ์ ออกจำหน่ายสู่ตลาดไดอ้ ย่างต่อเนื่อง และไดร้ ับการสนบั สนุนงบประมาณในการจัดตัง้ และพฒั นากลุ่มเป็นกลุ่ ม อาชพี จากสำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอชะอำ เพอื่ ส่งเสริมและสนับสนนุ ให้ครัวเรอื นสัมมาชพี ท่ผี ่านการพัฒนา ได้มีการรวมกลมุ่ และสนบั สนนุ การจัดต้งั กลุ่มและพฒั นาเป็นกลุม่ อาชีพ เพอื่ เตรียมความพร้อม เข้าสู่การ ลงทะเบียน OTOP นอกจากครัวเรือนเป้าหมายฯ จะมีรายได้จากการจำหน่ายผลผลิตทางทางเกษตรให้กลมุ่ ฯ แลว้ ยังสามารถสรา้ งรายไดจ้ ากการจำหนา่ ยพรกิ แกงที่ไดจ้ ากการส่งเสริมอาชีพตามแนวทางสัมมาชีพชุมชนได้ อีกช่องทางหน่งึ ส่งผลให้ครวั เรือนเปา้ หมายฯ หรอื สมาชิกกลุ่มมรี ายได้เพมิ่ ขึ้นอย่างตอ่ เน่ืองและยง่ั ยืน ทำให้ สามารถพ่ึงตนเองไดใ้ นท่สี ดุ 6.1 สร้างศรทั ธาใหเ้ กดิ ความเช่อื มั่นแกก่ ลมุ่ เป้าหมายวา่ การดำเนนิ การตามแนวทางสมั มาชีพ ชมุ ชนสามารถลดรายจ่ายและเพ่ิมรายได้ให้มากข้ึนได้จริง โดยการสรรหาผู้ท่ีประสบความสำเร็จจากการ ดำเนินการตามแนวทางสัมมาชีพชมุ ชนมาถ่ายทอดประสบการณ์แก่กลุ่มเป้าหมาย หรือการไปศึกษาดงู าน ครวั เรอื นทป่ี ระสบความสำเร็จจากการดำเนินตามแนวทางสัมมาชีพชุมชน เพื่อให้กลมุ่ เหน็ ถึงความสำเร็จอย่าง เปน็ รูปธรรมมากขน้ึ 7. ปัญหาท่พี บและแนวทางการแก้ไขปญั หา 7.1 ครัวเรือนเปา้ หมายสัมมาชพี ชมุ ชนขาดความรู้ ความเขา้ ใจถึงความสำคัญและประโยชน์ ท่ีจะได้รับในการจัดตั้งกลุ่มอาชีพ ควรเสริมสร้างความรู้ ความเข้าใจเก่ียวกับความสำคัญและประโยชน์ ที่จะไดร้ ับในการจัดตั้งกลุ่มอาชีพ และเลือกพื้นทใ่ี นการศึกษาดูงานที่ประสบความสำเร็จในเร่ืองการจัดต้ังกลุ่ม เพ่ือใหก้ ลมุ่ เปา้ หมายฯ เห็นผลสำเร็จท่เี กดิ จาการจดั ตง้ั กลุ่มอย่างชัดเจน 7.2 กลุ่มอาชีพ ขาดความรู้และทักษะในการพัฒนานวัตกรรมใหม่ ๆ เกี่ยวกับการแปรรูป ผลผลติ ทางการเกษตร เช่น การพัฒนาและออกแบบบรรจุภัณฑ์ที่สวยงาม, กรรมวิธีในกระบวนการผลิตพริก แกงและการออกแบบบรรจุภัณฑ์ที่ช่วยในการถนอมอาหารใหย้ าวนานย่งิ ขึน้ เปน็ ต้น ควรจัดหาทมี ผู้เชย่ี วชาญ เขา้ ไปสนบั สนุนเพื่อให้กลุ่มสามารถสร้างผลติ ภณั ฑแ์ ละออกแบบบรรจุภัณฑ์ตามความต้องการของตลาดได้ 8. ประโยชนข์ ององค์ความรู้ เจา้ หน้าพัฒนาชุมชน, วทิ ยากรสมั มาชีพชุมชน, ทมี สนับสนุนการขับเคล่ือนสัมมาชีพชมุ ชน รวมถึงผู้เกี่ยวข้องกับการขบั เคลื่อนสัมมาชีพชุมชนสามรถนำเทคนิคในการปฏบิ ัติงาน, ปัญหาและแนวทางการ แก้ไขไปประยุกต์ใช้กับพื้นท่ีที่มีปัญหาในลักษณะใกล้เคียงกันได้ ทำให้สามารถขบั เคลื่อนงานสมั มาชีพชุมชนได้ อย่างมปี ระสทิ ธิภาพมากยิง่ ขึ้น ------------------------------------------------------------------

สงั กดั สำนกั งำนพัฒนำชุมชนอำเภอตำกใบ ตำบลเจ๊ะเห อำเภอตำกใบ จังหวัดนรำธิวำส 96110 เศรษฐกิจฐานรากมัน่ คงและชุมชนพงึ่ ตนเองได้ Change for Good ภายในปี ๒๕๖๕