หน่วยที่ 3 งานควบคุมกระบอกสูบทางเดียว

อปุ กรณ์ทำงาน อุปกรณ์ทำงานในระบบนิวแมติกส์ จะทำหน้าที่เปลี่ยนพลังงานของความดันลมให้เป็นพลังงานกล โดยท่ี อุปกรณท์ ำงานในทน่ี ก้ี ็คอื ลูกสบ (Air Cylinder) ซึ่งสามารถแบง่ ออกตามลักษณะการเคลื่อนท่ี คอื การเคลื่อนที่ ในแนวเสน้ ตรง และการเคลือ่ นทโ่ี ดยการหมนุ ลูกสบู จะอาศยั ความดนั ลมเป็นตน้ กำลังในการทำใหเ้ คล่ือนท่ใี นแนว เส้นตรง สว่ นมอเตอร์ลมจะเกดิ การหมุนเมื่อมคี วามดนั ลมไหลผา่ น ซ่ึงเปน็ การเคลอ่ื นทโ่ี ดยการหมนุ รูปท่ี 3.1 แสดงลักษณะการเคล่อื นท่ขี องอปุ กรณ์การทำงาน

กระบอกสบู ทางเดียว กระบอกสูบแบบนี้จะใช้กับงานที่ต้องการแรงกระทำที่ไม่มากนัก เนื่องจากแรงที่กระทำจะถูกต้านด้วย แรงของสปรงิ ขนาดของกระบอกสบู ชนิดนท้ี ีน่ ิยมผลติ กนั ทีร่ ะยะชักไม่เกนิ 100 มม. และระยะไมเ่ กนิ 100 มม. รปู ที่ 3.2 แสดงโครงสร้างของกระบอกสูบทำงานทางเดียว สภาวะปกติ สภาวะการทำงาน รปู ท่ี 3.3 แสดงสภาวะการทำงานของกระบอกสบู ทางเดยี ว สัญลักษณ์ หลักการทำงาน กระบอกสูบทำงานทางเดียวจะเคลื่อนที่ออกได้เมื่อมีแรงดันลมเข้าที่ด้านหัวสูบของกระบอกแรงดันลมจะ เอาชนะแรงสปรงิ ทำให้ลูกสูบเคลือ่ นที่ออกสุด ในจังหวะเลื่อนกลบั ก้านสูบจะเคลอ่ื นทีก่ ลบั ด้วยแรงดนั ของสปรงิ

วาลว์ ควบคุมทศิ ทางลม (Directional Control Valve) วาล์วควบคุมทิศทางมีหนา้ ท่ี คือ เปลี่ยนทิศทางการไหลของลมอัดใหไ้ ปตามทศิ ทางมีต่ ้องการทั้งนีเ้ พ่อื ให้ อปุ กรณท์ ำงาน เช่น กระบอกสูบ มอเตอร์ลม สามารถทำงานและเคลื่อนทีใ่ นทิศทางตามท่ตี ้องการได้ 22 13 13 รูปที่ 3.4 แสดงตวั อยา่ งการทำงานของกระบอกสบู ร่วมกับวาลว์ คงบคุมทิศทาง 1. สญั ลกั ษณข์ องวาลว์ ควบคมุ ทศิ ทาง ในระบบนิวแมติกสจ์ ะใชส้ ญั ลักษณแ์ ทนอุปกรณใ์ นระบบนิวแมติกสเ์ พ่ือใหง้ ่ายต่อการทาความ เขา้ ใจ การอ่านสัญลกั ษณ์วาลว์ ควมคุมทิศทางจะขึน้ ตันดว้ ยจานวนท่อทางลมก่อนและตามดว้ ยตาแหน่ง ทางานซง่ึ ในลกั ษณจ์ ะแทนดว้ ยส่เี หลี่ยม วาลว์ ควบคมุ ทิศทางท่ีใชใ้ นระบบนิวแมตกิ สส์ ามารถอธิบายไดด้ งั นี้ สเ่ี หลย่ี มจัตุรสั 1 รูป ใชแ้ ทนวาล์ว จำนวน 1 ตำแหนง่ สี่เหลี่ยมจตั ุรสั 2 รปู ใช้แทนวาล์ว จำนวน 2 ตำแหนง่ สเ่ี หลี่ยมจัตรุ สั 3 รูป ใช้แทนวาล์ว จำนวน 3 ตำแหนง่ แสดงถงึ ลมอัดผา่ นได้ แสดงถึงลมอัดผ่านไมไ่ ด้ กลไกบังคบั การทำงาน



2.กลไกบงั คับการทำงาน

3.การอา่ นชื่อวาลว์ จากสัญลกั ษณ์ 2 ตัวแรก หมายถงึ จำนวนรู (Port) ของวาลว์ 2 ตวั หลัง หมายถึง จำนวนตำแหนง่ (Position) การทำงานของวาลว์

โครงสร้างและหลักการทำงานของวาล์ว 1. วาลว์ 2/2 ปกตปิ ดิ บังคบั การทำงานด้วยกลไกและกลับด้วยสปริง รปู ที่ 3.5 แสดงโครงสรา้ งและสัญลักษณห์ ลักการทำงานของวาล์ว 2/2 การทำงานในตำแหนง่ ปกติลมจาก P จะถูกปดิ เม่ือมีแรงกดทก่ี ้านล้นิ จะทำให้ลนิ้ เปิดลมจาก P ผา่ นไป A ได้ 2. วาลว์ บังคบั ทิศทางแบบ 3/2 วาล์วแบบ 3/2 ปกติปดิ บังคบั การทำงานดว้ ยมือและกลับด้วยสปรงิ 2 13 สญั ลักษณ์ รูปท่ี 3.6 แสดงโครงสรา้ งและสญั ลกั ษณ์หลกั การทำงานของวาล์ว 3/2

วงจรในการควบคุมการทำงานของกระบอกสบู ทางเดียว การทำงาน ในตำแหน่งปกติลมจาก P จะถูกปิดรู A และ R จะต่อถึงกัน เมื่อออกแรงกดที่ปุ่มกดจะ ทำให้ล้นิ เปดิ ลมจาก P ผ่านไป A เม่ือปล่อยมือสปรงิ จะดันใหว้ าลว์ กลับสู่ตำแหนง่ เดมิ วงจรควบคุมการทำงานของกระบอกสูบทางเดยี ว การทำงาน เมื่อกดวาล์ว 3/2 ลมอัดก็ไหลจากรู P ไปรู A เข้าไปดันลูกสูบทำให้ก้านสูบเลื่อนออก ส่วนรู R จะถูกปิด เมื่อปล่อยวาล์วสปริงกลับตำแหน่งปกติ ลูกสูบก็จะเลื่อยกลับด้วยแรงสปริงภายใน ทำให้ลม ค้างอยู่ในกระบอกสูบถูกระบายออกสู่บรรยากาศท่รี ู R ได้ สว่ นทางลมอัดเข้า P จะถูกปิด