โรคมะเร็งเต้านม

โรคไม่ตดิ ต่อท่ีเปน็ ปญั หาสุขภาพของคนไทย ครพู นั ธรกั ษ ์ ลำดวนหอม

อตั ราตาย จาแนกตามสาเหตทุ ีส่ าคญั ต่อประชากร 100,000 คน พ.ศ.2558และ 2562

ช่วยกนั คดิ ...ช่วยกนั ตอบ... – โรคไม่ตดิ ต่อมีความหมายอย่างไร โรคไม่ติดต่อ (non-communicable diseases) หมายถึง โรคที่เกิดจาก ความผดิ ปกติหรือความเสื่อมโทรมของร่างกายและจิตใจ ไม่สามารถ ที่จะติดตอ่ ไปยงั ผอู้ ่ืนได้ – การเกดิ โรคไม่ตดิ ต่อในคนเรามสี าเหตุมาจากปัจจยั ทส่ี าคญั ใใดบาาง มาจากปัจจยั ที่สาคญั ไดแ้ ก่ กรรมพนั ธุ์ การเจบ็ ป่ วยดว้ ยโรคบางอยา่ ง เร้ือรังเป็นเวลานาน และการมีพฤติกรรมสุขภาพท่ีไม่ดี 3

ดูรายช่ือโรคและปัญหาทางดา้ นสุขภาพท่ีปรากฏต่อไปน้ี หากจดั เป็นโรคไม่ตดิ ต่อใหาออกเสียงว่า “ใช่” หากไม่ใช่โรคไม่ตดิ ต่อใหาออกเสียงว่า “ไม่ใช่” โรคน่ิว (ใช่) โรคมะเร็ง (ใช่) โรคเบาหวาน (ใช่) โรคไสาตงิ่ อกั เสบ (ใช่) โรคเครียด (ใช่) โรคเทาาชาาง (ไม่ใช่) โรคไขาเลือดออก (ไม่ใช่) โรคจิต (ใช่) โรควณั โรค (ไม่ใช่) โรคไขาหัด (ไม่ใช่) โรคไต (ใช่) โรคภูมแิ พา (ใช่) โรคเลปโตสไปโรซิส (ไม่ใช่) โรคตับอกั เสบ (ไม่ใช่) โรคความดนั โลหิต (ใช่) โรคไขาสมองอกั เสบ (ไม่ใช่) โรคหัวใจ (ใช่) 4

วเิ คราะห์...กรณตี วั อย่างแลาวตอบคาถามร่วมกนั ... ใหานักเรียนร่วมกนั ศึกษากรณตี วั อย่าง “เร่ืองของกลั ยา” ร่วมกนั วเิ คราะห์แลาวตอบคาถามร่วมกนั กลั ยาเป็นวยั รุ่นท่ีรักความสวยงาม จึงมกั แต่งกายตามสมยั นิยมอยู่ เสมอ แต่เม่ือมองกระจกทุกคร้ังกลั ยารู้สึกวา่ รูปร่างของเธอยงั ไม่ได้ สดั ส่วนตามท่ีตอ้ งการ อีกท้งั เพื่อน ๆ ของเธอมกั จะลอ้ เลียนเรื่อง หนา้ อกของเธอวา่ มีขนาดเลก็ เกินไป กลั ยาจึงตดั สินใจไปทาศลั ยกรรม เตา้ นมใหม้ ีขนาดที่ใหญ่ข้ึนตามคาแนะนาของเพอ่ื น แต่ 3 เดือนต่อมา หลงั จากตื่นนอนตอนเชา้ กลั ยาพบวา่ ตนเองมีอาการเจบ็ เตา้ นมมาก และเมื่อคลารอบ ๆ บริเวณเตา้ นมกพ็ บวา่ มีกอ้ นแขง็ ๆ อยภู่ ายใน เตา้ นม อา่ น...คาถามและร่วมกนั ตอบคาถามในเฟรมตอ่ ไป 5

3.2 ตวั อยา่ งโรคไม่ติดต่อท่ีสาคญั ตอบแลาว...เปรียบเทียบคาตอบดู 1. จากสถานการณ์ดงั กล่าวนักเรียนคดิ ว่ากลั ยามคี วามเสี่ยงต่อโรคใด โรคมะเร็งเตา้ นม 2. นักเรียนคดิ ว่าลกั ษณะอาการของกลั ยาทเ่ี กดิ ขนึ้ มสี าเหตุมาจากอะไร มีสาเหตุมาจากการเสริมเตา้ นม ทาใหเ้ กิดการอกั เสบของเตา้ นมจนกลายเป็นโรคมะเร็งเตา้ นม 3. นักเรียนคดิ ว่ายงั มสี าเหตุอะไรอกี บาางทท่ี าใหาเกดิ โรคมะเร็งเตาานมไดา กรรมพนั ธุ์ การไดร้ ับฮอร์โมนเอสโตรเจนจนเกินขนาดหรือใชเ้ ป็นระยะเวลานาน ผหู้ ญิงที่เป็นโรคของเตา้ นมเร้ือรัง ผทู้ ่ีด่ืมสุราจดั ผทู้ ี่เคยไดร้ ับหรือสมั ผสั กบั รังสี บริเวณทรวงอก 6

ตอบแลาว...เปรียบเทยี บคาตอบดู 4. ถาานักเรียนเป็ นกลั ยา นักเรียนจะปฏิบัตติ ามคาแนะนาของเพ่ือนหรือไม่ เพราะเหตุใด ไม่ปฏิบตั ิตามคาแนะนาของเพ่ือน เพราะการทาศลั ยกรรมเตา้ นมเสี่ยงตอ่ การเกิด โรคมะเร็งเตา้ นม และควรมีความพงึ พอใจในร่างกายตามธรรมชาติของตนเอง 5. นักเรียนจะแนะนาวธิ ีการปาองกนั โรคดังกล่าวแก่กลั ยาอย่างไร 1.ไม่ควรเสริมเตา้ นม 2. ควรรักษาหวั นมใหส้ ะอาดอยเู่ สมอ 3.หากพบหรือสงสัยวา่ มีอาการ ผดิ ปกติควรรีบปรึกษาแพทย์ 4. หากมีอาการอกั เสบหรือเป็นฝี ท่ีเตา้ นมควรรีบรักษา 5. ควรตรวจเตา้ นมดว้ ยตนเองทุกเดือน 7

มาทบทวนความราูเกย่ี วกบั โรคมะเร็งเตาานม...กนั หน่อย พบมากในผหู้ ญิงอายตุ ้งั แต่ 40 ปี ข้ึนไป ผหู้ ญิงที่มีญาติพี่นอ้ งเป็น พบมากเป็นอนั ดบั สองรอง จากมะเร็งปากมดลูก โรคน้ีมีโอกาสเป็ น มากกวา่ บุคคลทวั่ ไป 3 เท่า ผหู้ ญิงโสดมีโอกาสเป็นมากกวา่ ผหู้ ญิงท่ีแต่งงาน ลกั ษณะของมะเร็งเต้านม กาอนเนื้อที่เป็ นมะเร็งเตาานม 8

มาทบทวนความราูเกยี่ วกบั โรคมะเร็งเตาานม...กนั หน่อย ผหู้ ญิงท่ีไดร้ ับฮอร์โมนเอสโตรเจนจนเกินขนาดหรือใชเ้ ป็นระยะเวลานาน กรรมพนั ธุ์ ผหู้ ญิงท่ีเป็นโรค ของเตา้ นมเร้ือรัง ผทู้ ่ีเคยไดร้ ับการรักษาดว้ ย ผทู้ ่ีดื่มสุราจดั รังสีบริเวณทรวงอก สาเหตุของโรคมะเร็งเตาานม 9

มาทบทวนความราูเกยี่ วกบั โรคมะเร็งเตาานม...กนั หน่อย เม่ือคลาเตา้ นมดูอาจรู้สึกวา่ มีกอ้ นเน้ือแขง็ กลิ้งไป มาอยภู่ ายใน ลกั ษณะของกอ้ นเน้ือจะโต บางส่วนจะ แขง็ บางส่วนจะนุ่มผวิ ไม่เรียบ บีบดูไม่รู้สึกเจบ็ ตอ่ มา เน้ือหรือตุ่มกอ้ นน้ีกจ็ ะเร่ิมยดึ หรือดึงร้ังอยกู่ บั ท่ีผวิ หนงั เหนือกอ้ นน้ีจะบวมแดง ตอ่ มาจะแตกออกเป็นแผล มีเลือดและน้าเหลืองไหล มีกลิ่นเหมน็ จะรู้สึกเจบ็ ปวด มากเหมือนอาการเป็นฝี บางคร้ังอาจมีน้าเหลืองไหล ออกมาจากหวั นมทาใหห้ วั นมบุ๋มหรือแฟบ 10

โรคไมต่ ดิ ตอ่ ที่เปน็ ปญั หาสขุ ภาพของคนไทย