พฤติกรรมทางเพศและการดำเนินชีวิต

หน่วยท่ี 3 เพศวถิ ีกบั ความหลากหลายและพฤตกิ รรมทางเพศ ครพู นั ธรกั ษ ์ ลำดวนหอม

การเจรญิ เติบโตและพัฒนาการทางเพศของวยั รุ่น • วยั ร่นุ เปน็ ช่วงวัยทส่ี ำคัญทีส่ ดุ เพรำะเป็นวยั เช่อื มตอ่ ระหว่ำงวัยเด็กกบั วัยผใู้ หญ่ เรยี กไดว้ ำ่ เป็นวยั หัวเล้ียวหัวตอ่ ของชวี ิต และเริม่ มี กำรเปล่ียนแปลงทำงด้ำนร่ำงกำย อำรมณ์ สงั คม และสตปิ ัญญำ • วัยร่นุ เปน็ วัยทมี่ อี ำยรุ ะหวำ่ ง ๑๓-๒๐ ปี และมภี ำวกำรณ์เจรญิ เตบิ โตเรว็ มีควำมกระตือรือรน้ มคี วำมสำมำรถเพ่ิมข้ึนหลำยอยำ่ ง สนใจผู้อื่นและสนใจในเรอื่ งควำมแตกตำ่ งทำงบคุ ลิกภำพมำกข้ึน

การเปล่ยี นแปลงหรอื พัฒนาการทางรา่ งกาย • เมอ่ื เดก็ หญิงมอี ำยุย่ำงเขำ้ ๑๓-๑๕ ปี หรอื เด็กชำยมีอำยุย่ำงเขำ้ ๑๔-๑๗ ปี นับไดว้ ่ำยำ่ งเขำ้ สวู่ ยั รนุ่ หรือวัยแตกเนอ้ื หนุ่มสำว ซง่ึ จะมี กำรเปล่ยี นแปลงทำงรำ่ งกำยที่สำคญั ดงั นี้ เพศชาย • เพศชำยจะเจริญเติบโตเขำ้ สู่ระยะวัยรุ่นชำ้ กวำ่ เพศหญงิ ๑-๒ ปี • เมื่อเพศชำยย่ำงเข้ำส่วู ยั รนุ่ ร่ำงกำยจะมีกำรเปล่ยี นแปลงอย่ำงรวดเรว็ ในตอนต้น และลดอตั รำกำรเจริญเติบโตใหช้ ้ำลง • เมื่อเข้ำสู่ระยะวยั ร่นุ ตอนปลำย จะเกิดกำรเปลี่ยนแปลงทำงรำ่ งกำยของวัยรุ่นชำย คอื ร่ำงกำยจะขยำยใหญ่และสงู ข้ึนอยำ่ งเหน็ ไดช้ ดั แขนขำยำวและใหญข่ ึน้ นำ้ หนักและสว่ นสงู จะเพ่ิมขึน้ อย่ำงรวดเรว็ • เมื่อมีอำยุประมำณ ๑๗-๑๙ ปี หลังจำกนีส้ ่วนสงู อำจเพิ่มอกี เพียงเลก็ น้อยมี กลำ้ มเนอ้ื มำกขึ้นและแขง็ แรงข้ึน ไหล่กว้ำงขึ้น ทำใหด้ ูแกรง่ สมเปน็ ชำย มีขนข้ึน ตำมบริเวณหวั หนำ่ ว อวยั วะเพศ และรักแรม้ ขี นตำมแขนและหน้ำแขง้ หนวดเครำ เร่ิมหยำบขนึ้ เสยี งจะห้ำวข้นึ อวยั วะเพศมีขนำดใหญข่ ึ้น และสำมำรถผลติ เซลล์ สืบพันธห์ุ รืออสจุ ิ

เพศหญงิ • เพศหญิงจะมีกำรเจริญเติบโตและพฒั นำกำรเรว็ กว่ำเพศชำยประมำณ ๒ ปี รำ่ งกำยมีกำรเปลยี่ นแปลงอยำ่ งรวดเรว็ และค่อยๆ ลดอัตรำกำรเปลี่ยนแปลง • เมือ่ เข้ำสวู่ ยั รุน่ ตอนปลำยเช่นเดียวกับวยั รุน่ ชำย ในระยะนลี้ ักษณะและขนำดของ อวยั วะตำ่ งๆ จะใกล้เคยี งกับผใู้ หญ่ มีกำรเปลย่ี นแปลงทำงร่ำงกำยภำยนอกหลำย อย่ำง คือ แขนขำยำวข้นึ มือใหญข่ ึ้น สะโพกขยำยออก เต้ำนมเจรญิ เตบิ โตข้นึ มี ขนข้นึ ตำมบริเวณหวั หน่ำว อวัยวะเพศ และรักแร้ ร่ำงกำยจะสูงข้ึนอยำ่ งรวดเรว็ • เม่อื อำยปุ ระมำณ ๑๔ ปี และสงู ขน้ึ อีกเลก็ นอ้ ยหลงั จำกอำยุ ๑๕ ปี และจะมีควำม สูงคงทเ่ี มือ่ อำยุ ๑๗-๑๘ ปี กล้ำมเนอ้ื และกระดกู จะแข็งแรง อวัยวะตำ่ งๆ สำมำรถ ทำงำนไดด้ ีและมีประสทิ ธิภำพ • สว่ นกำรเปลยี่ นแปลงทำงรำ่ งกำยภำยในนนั้ ตอ่ มเพศจะหลัง่ ฮอรโ์ มนออกมำ กระตุ้นใหร้ งั ไข่เจรญิ เติบโตและสุกเกดิ กำรตกไข่และมปี ระจำเดือนหรือระดซู ึ่ง แสดงถงึ กำรยำ่ งเขำ้ ส่วู ยั รุ่นของเพศหญงิ เพรำะกำรมปี ระจำเดอื นเปน็ กำร แสดงออกถึงวฒุ ภิ ำวะทำงเพศทีเ่ จรญิ เต็มทีบ่ ่งบอกถงึ ควำมพร้อมต่อกำรตงั้ ครรภ์

การเปลี่ยนแปลงหรอื พัฒนาการทางอารมณแ์ ละจติ ใจ • กำรเปลี่ยนแปลงทำงด้ำนร่ำงกำย ส่งผลให้อำรมณแ์ ละจิตใจของวยั รุ่นเกดิ กำรเปลีย่ นแปลงโดยอำจมีสำเหตมุ ำจำกกำรวติ กกงั วลเรื่อง รูปร่ำงไม่สมส่วน กำรมสี ิวบนใบหนำ้ อำจถกู เพ่อื นลอ้ เลียนจนเปน็ ปมด้อย ควำมอยำกรอู้ ยำกเห็นในเรื่องเพศ ต้องกำรควำมรักควำม หว่ งใย ควำมอิสระ จำกสำเหตดุ ังกล่ำว ทำใหม้ ผี ลกระทบตอ่ อำรมณ์และจติ ใจของวยั รนุ่ ได้ ถำ้ หำกพอ่ แม่ และบุคคลในครอบครวั รู้เทำ่ ทันอำรมณ์ ไมเ่ ลยี้ งดลู ูกเข้มงวดเกนิ ไป และวยั รุน่ รจู้ ักกำรจัดกำรกบั อำรมณแ์ ละจิตใจของตนเอง กจ็ ะส่งผลใหว้ ยั ร่นุ มีพฒั นำกำร ทำงด้ำนอำรมณแ์ ละจติ ใจท่ดี เี ปน็ ไปตำมพฒั นำกำรของชว่ งวัย

การเปล่ยี นแปลงหรือพฒั นาการทางสงั คม • กำรเปลี่ยนแปลงทำงกำย อำรมณ์ และควำมคดิ ของวัยรนุ่ ทำใหเ้ กดิ กำรเปลยี่ นแปลงทำงสังคมด้วย วัยรุ่นทงั้ หญงิ และชำยจงึ รจู้ กั เลือกคบเพอ่ื นโดยใชเ้ หตุผลอื่นเพ่ิมขน้ึ คือ เลอื กคบ เพรำะผูน้ น้ั แจม่ ใส ร่ำเรงิ เรียนเกง่ เป็นต้น ควำมสนใจคบเพือ่ นต่ำงเพศจะ เกดิ ขึน้ ในวยั รนุ่ หญิงก่อนวัยร่นุ ชำย ซ่ึงมักสนใจในเด็กชำยทีม่ อี ำยมุ ำกกว่ำตนเอง ควำมอยำกเป็นที่ยอมรบั ของเพือ่ นและกลุ่ม ทำให้ พยำยำมประพฤตใิ นส่งิ ที่เพอ่ื นๆ เห็นชอบ ถำ้ ผใู้ หญ่เขำ้ ใจภำวะควำมเจริญเตบิ โตของวยั ร่นุ โดยเฉพำะควำมพยำยำมเปน็ อสิ ระจะ ชว่ ยใหว้ ัยรนุ่ ปรบั ตัวเขำ้ กบั สงั คมและส่งิ แวดล้อมไดโ้ ดยง่ำย

พฤตกิ รรมทางเพศของวัยรนุ่ การเกิดอารมณ์ทางเพศของวยั รนุ่ อำรมณ์ทำงเพศของวยั รนุ่ ท้งั ชำยและหญงิ ท่เี ห็นไดช้ ัด คือ อำรมณร์ ักเพศตรงข้ำม มอี ำรมณท์ ำงเพศ อยำกรู้อยำกเห็น อยำกลอง อยำกเลยี นแบบ หำกวยั รุน่ ไม่รจู้ ักครองตนให้ถูกต้อง ขำดควำมรูเ้ รอ่ื งเพศท่เี หมำะสม ก็อำจกอ่ ใหเ้ กดิ ปัญหำเรอื่ งเพศและปญั หำทำงสงั คม ดังน้ี • การมีเพศสมั พนั ธ์กอ่ นวยั อันควร หรอื อาจเรยี กพฤติกรรมน้ีว่า “การชงิ สุกกอ่ นห่าม” • การลอ่ ลวง ขม่ ขืน กระทาชาเรา ซ่ึงสว่ นใหญ่เกดิ กบั วยั รุน่ หญิง อาจเกิดโดยการมพี ฤติกรรมเสยี่ ง เช่น การเทีย่ วตามแหล่ง บันเทงิ การนดั พบผ่านอนิ เทอรเ์ น็ต เป็นตน้ • โรคติดตอ่ ทางเพศสมั พนั ธ์ มกั เกดิ ขึ้นจากความผิดพลาดหลงั จากมเี พศสมั พันธก์ ัน อาจเกิดจากความร้เู ท่าไม่ถึงการณ์ และ ขาดการปอ้ งกนั • ปัญหาพฤตกิ รรมเบ่ียงเบนทางเพศ พบไดใ้ นเพศชายและเพศหญงิ อาจเกดิ จากหลายสาเหตุ เชน่ การเลย้ี งดูในวยั เดก็ อย่างผิดๆ สภาพแวดลอ้ ม และส่ิงย่วั ยตุ ่างๆ ทสี่ ง่ ผลให้มสี ภาพจิตที่ผิดปกติ เป็นต้น

การจัดการอารมณ์ทางเพศอยา่ งเหมาะสม การจัดการกบั อารมณ์ทางเพศนั้นสามารถแบ่งออกเปน็ ๓ ระดบั ดังน้ี ระดบั ท่ี ๑ การควบคมุ อารมณท์ างเพศ • กำรควบคมุ จิตใจของตนเอง • กำรหลีกเลยี่ งจำกสิ่งเรำ้ หรอื ส่งิ ยว่ั ยุ ระดับที่ ๒ การเบย่ี งเบนอารมณ์ทางเพศ • พยำยำมหมนั่ ศึกษำเลำ่ เรียน • กำรเขำ้ รว่ มเป็นสมำชิกของสมำคมหรอื ชมรมต่ำงๆ • ชว่ ยเหลือและบำเพ็ญประโยชนแ์ กส่ ำธำรณะ • ใช้เวลำวำ่ งในกำรออกกำลงั กำยด้วยกำรเลน่ กฬี ำตำ่ งๆ • มีควำมสนใจเรือ่ งศลิ ปะและดนตรี • มีเวลำในกำรพกั ผอ่ นและนันทนำกำรบำ้ งตำมสมควร ระดับท่ี ๓ การปลดปลอ่ ยหรอื ระบายอารมณท์ างเพศ • เมอื่ มคี วำมต้องกำรทำงเพศกย็ อ่ มเกิดอำรมณ์ เมือ่ อยตู่ ำมลำพงั โดดเด่ยี วก็พยำยำมหำทำงระบำยออกเพอื่ เปน็ กำรตอบสนอง ควำมตอ้ งกำร ทำงเพศ วยั รนุ่ สว่ นมำกมกั ปฏบิ ัตติ นโดยกำรสำเรจ็ ควำมใครด่ ว้ ยตนเอง กำรทำเชน่ น้ี ไมถ่ ือวำ่ เป็นควำมผดิ ปกติทำงรำ่ งกำยและจติ ใจ กำร ระบำยอำรมณท์ ำงเพศจะต้องไม่สง่ ผลกระทบตอ่ ผอู้ ื่น

ปัจจัยท่ีมอี ทิ ธิพลตอ่ พฤติกรรมทางเพศของวยั รุ่น ปัจจัยดา้ นตนเอง พัฒนาการทางเพศ • กำรเปลี่ยนแปลงทำงด้ำนร่ำงกำย จติ ใจ อำรมณแ์ ละสงั คมของวัยรุน่ มีผลต่อแรงผลักทำงเพศ บทบำททำงเพศ และพฤติกรรมทำงเพศ ทงั้ นี้อำจเนอื่ งมำจำกฮอรโ์ มนทำงเพศ และฮอรโ์ มนกำรเจรญิ เติบโต ทำใหว้ ยั รนุ่ แต่ละคนจะมกี ำรเปลี่ยนแปลงทแี่ ตกต่ำงกนั ออกไป กำรมคี วำมรเู้ ร่อื งเพศตำมพัฒนำกำรของแต่ละช่วงวัย ทำให้สำมำรถวำงตัวไดอ้ ย่ำงเหมำะสม ควำมพึงพอใจในเพศของตนเอง กำรให้ เกียรตเิ พศตรงข้ำม ไมล่ ่วงเกนิ ซึง่ กันและกนั กำรมพี ฤติกรรมรักษำสขุ อนำมัยทำงเพศของตนเอง เปน็ ต้น สภาพจติ ใจและอารมณ์ • ด้ำนจติ ใจและอำรมณข์ องวัยร่นุ มีกำรเปล่ยี นแปลงอย่ำงรวดเร็วทำให้เกิดอำรมณ์เปล่ยี นแปลงไดง้ ่ำย บำงครัง้ ดี บำงคร้ังมอี ำรมณ์รุนแรง มีควำมขัดแยง้ ปัญหำจำกด้ำนจติ ใจและอำรมณ์ มีดงั นี้ • การใช้วาจา ใชก้ าลงั ตบตีและทาร้าย เม่ือถูกแย่งชิงคนรกั • ความเศรา้ ใจเมอ่ื ผดิ หวงั ตอ่ ความรกั ด้วยการฆ่าตัวตาย • การมีเพศสมั พันธก์ อ่ นวยั อันควรเนอ่ื งจากรกั สนุกหรือปล่อยตวั ไปตามอารมณ์ • การใชย้ าและสารเสพติดเพราะอยากทดลอง

ผลจากการถูกลว่ งละเมิดทางเพศ • วัยรุน่ ท่ถี ูกลว่ งละเมดิ ทำงเพศและถกู กระทำทำรุณทำงเพศ ยอ่ มกระทบตอ่ วยั รุ่นท้ังทำงร่ำงกำย จติ ใจ และอำรมณ์ ถำ้ เรำรูจ้ ักใช้สตใิ น กำรปอ้ งกนั ตนเอง เลือกหำวธิ ีกำรตอ่ สทู้ ่ดี ี เช่น กำรเลือกใชเ้ ทคนคิ กำรปฏเิ สธ เพ่อื หลกี หนีกำรถูกล่วงละเมดิ ทำงเพศอำจจะได้ผลดกี ว่ำ รวมท้ังกำรแจง้ ตำรวจเพื่อจับกุม ผู้กระทำผดิ โดยไม่เกรงกลวั เพ่อื ไมใ่ ห้ผกู้ ระทำผิดไปก่อเหตกุ บั บุคคลอื่นต่อไป ผลจากการใชส้ ารเสพตดิ • สำรเสพตดิ ทกุ ชนิดนอกจำกมผี ลเสียต่อตนเอง ครอบครวั และสงั คมแล้ว สำรเสพติดยงั สง่ ผลกระทบโดยตรงท้งั ทำงรำ่ งกำย จติ ใจ และอำรมณ์ต่อผู้เสพ กำรใช้สำรเสพตดิ จะเปน็ กำรกระตนุ้ อำรมณ์ตำ่ งๆ รวมทัง้ อำรมณท์ ำงเพศ ซง่ึ มผี ลตอ่ กำรแสดงพฤตกิ รรมทำงเพศ ตัวอยำ่ งเชน่ • การดม่ื สรุ า การใชส้ ารเสพตดิ ของวัยรนุ่ อาจทาให้ถูกล่วงละเมดิ ทางเพศ หรอื เกิดปญั หาอาชญากรรม • การมีเพศสัมพนั ธ์โดยไม่ใชถ้ ุงยางอนามัยของวัยรุน่ ทาให้มีอาการเจ็บป่วยจากการตดิ โรคทางเพศสัมพนั ธ์

การขาดการนบั ถอื ตนเอง • กำรนบั ถอื ตนเองเปน็ กำรพจิ ำรณำตนเอง โดยกำรยอมรบั จดุ เด่น จุดด้อยรสู้ กึ ภูมิใจในตนเอง ในขณะทว่ี ยั รนุ่ มักจะมีควำมเช่ือมน่ั ใน ตนเองคอ่ นข้ำงสงู จนบำงครง้ั ไม่เคยกลบั มำพจิ ำรณำตนเอง กำรนบั ถือตนเองนั้นมผี ลตอ่ พฤติกรรมทำงเพศ เชน่ • การเหน็ คุณคา่ พรหมจารใี นเพศหญิง • การยอมรับและภมู ใิ จในเพศของตนและแสดงบทบาททางเพศอย่างเหมาะสม • ภมู ใิ จตอ่ รูปร่าง หนา้ ตา โดยไมถ่ ือวา่ เป็นปมด้อย การยึดคุณธรรมจรยิ ธรรม • วัยรุ่นสำมำรถพฒั นำคุณธรรมจรยิ ธรรม รจู้ ักแยกแยะควำมดี ควำมช่ัวจำกมโนธรรมของตนเอง โดยกำรเรียนรู้จำกกำรปลกู ฝงั ค่ำนยิ ม ทศั นคติและควำมสมั พนั ธท์ ดี่ ภี ำยในครอบครัว บคุ คลทมี่ คี ุณธรรม จริยธรรมจะเปน็ ทรี่ กั ใคร่ของบคุ คลอ่นื สำมำรถอยู่ในสังคมและ ดำเนินชวี ติ ได้อยำ่ งมีควำมสุข และที่สำคัญ ถ้ำวัยรุน่ ยึดถอื คณุ ธรรมจริยธรรมโดยกำรควบคุมตนเอง ใหเ้ กียรตผิ ู้อ่ืนจะช่วยแก้ปญั หำ ควำมเสย่ี งตอ่ พฤติกรรมทำงเพศได้

ปัจจัยด้านครอบครัว ครอบครัวมผี ลต่อพฤติกรรมทางเพศ ของวยั รุ่น ดังน้ี ความสมั พนั ธ์ในครอบครัว ความสมั พนั ธ์ทดี่ ี • พอ่ แมเ่ ปน็ แบบอยำ่ งของสมำชิกในครอบครวั กำรแสดงออกดว้ ยควำมรกั ควำม ระหว่างพอ่ แม่ เข้ำใจ หว่ งใย จริงใจ และมคี วำมยดื หย่นุ ยอ่ มมผี ลตอ่ ควำมสัมพนั ธท์ ่ดี ีในครอบครวั ทกั ษะชีวติ • ควำมสมั พนั ธ์ในครอบครัวควรยึดทักษะต่ำงๆ ในกำรปรับเปล่ียนพฤติกรรมต่ำงๆ ให้ ถกู ตอ้ ง เหมำะสม รู้จักเลือกใชท้ ักษะต่ำงๆ นอกจำกจะเปน็ แนวทำงในกำรสร้ำง ควำมสัมพันธ์ในครอบครัวแล้ว ยงั สำมำรถนำมำปรบั ใช้แกป้ ญั หำในชวี ิตประจำวนั ได้

การศึกษา องคป์ ระกอบของครอบครวั • ครอบครวั ทพี่ อ่ แม่มีกำรศกึ ษำนอ้ ย ขำดควำมรู้ อำจจะตอ้ งประกอบอำชพี มำกกว่ำ กำรดแู ลใหค้ วำมรัก ควำมอบอ่นุ แกค่ รอบครวั จนทำให้ขำดกำรดูแลอบรมส่ังสอนแก่ บุตรหลำน ขำดควำมสัมพันธ์และกำรส่อื สำรที่ดใี นครอบครัว สถานะทางเศรษฐกิจ • รำยไดเ้ ป็นปัจจัยทสี่ ำคัญตอ่ ครอบครัว ควำมยำกจน อดอยำก ทำให้สมำชกิ ใน ครอบครัวต้องด้ินรนหำเลยี้ งชพี ด้วยตนเอง อำจมีควำมเสีย่ งตอ่ กำรประกอบอำชีพท่ี ผิดกฎหมำย รวมไม่ถึงไม่มตี ดิ ตำมพฤติกรรมวยั รุน่ สถานภาพและโครงสร้าง • ควำมแตกร้ำวของครอบครวั ที่มพี อ่ หรอื แมค่ นเดยี ว กำรหยำ่ รำ้ งกำรทะเลำะววิ ำท ของครอบครัว ทำใหข้ ำดควำมรักควำมสมั พันธ์ที่ดตี ่อสมำชิกในครอบครัว ควำมแออดั คบั แคบของ บำ้ นทีอ่ ยู่ร่วมกันกเ็ ป็นโอกำสเส่ียงต่อพฤติกรรมทำงเพศของบคุ คลในครอบครัวได้

มาตรฐานในการอบรมเลีย้ งดขู องครอบครัว ความสมั พนั ธใ์ นครอบครวั คา่ นยิ มทางเพศของพ่อแม่ • สง่ เสรมิ คำ่ นยิ มทำงเพศท่ถี ูกต้องให้แก่บุตรจึงเปน็ สง่ิ ทสี่ ำคญั เชน่ กำรใหค้ วำมรู้ใน เร่อื งเพศ จะช่วยทำใหเ้ ด็กเกดิ ควำมเขำ้ ใจทีถ่ ูกตอ้ งและสำมำรถประพฤตติ นไดอ้ ย่ำง เหมำะสม ศาสนากับการเล้ียงดู • กำรอบรมเล้ยี งดบู ุตรดว้ ยแนวทำงของศำสนำ นอกจำกจะทำให้เป็นคนดแี ล้วยงั ใช้ เปน็ แนวทำงในกำรดำรงชวี ิตทถี่ ูกต้องเหมำะสมในอนำคต เชน่ ควำมเช่ือในกำรทำ ควำมดีละเว้นควำมช่ัว กำรละเว้นกำรลว่ งละเมิดทำงเพศ แบบแผนการอบรมเลี้ยงดู • แต่ละครอบครัวมีแบบแผนกำรอบรมเล้ียงดทู ีแ่ ตกต่ำงกนั กำรอบรมสง่ั สอนท่ี เขม้ งวดและตดิ ตำมดพู ฤติกรรมวยั รุ่นจนร้สู ึกว่ำถกู ควบคมุ มำกจนเกนิ ไป จะทำให้ เกดิ ควำมคับข้องใจลำบำกใจ

ปจั จยั ด้านเพ่อื น เพอ่ื นมีอิทธพิ ลต่อพฤตกิ รรมทางเพศ ดังน้ี ความสมั พนั ธร์ ะหวา่ งเพ่อื นเพศเดยี วกนั • วยั รนุ่ จะคบเพอ่ื นอย่ใู นร่นุ รำวครำวเดียวกัน มที ัศนคติคำ่ นิยมทเี่ หมอื นกัน กำรต้องกำรใหเ้ ป็นทีย่ อมรับ กำรกลัวเพื่อนทอดทิง้ ไม่ให้ รว่ มกลมุ่ ทำให้วัยร่นุ ตอ้ งยอมรับและปรับตวั • ควำมสัมพันธร์ ะหว่ำงเพ่ือนมผี ลตอ่ พฤตกิ รรมทำงเพศต่ำงๆ ได้ เช่น กำรรวมตวั กันด่มื สรุ ำ กำรใช้สำรเสพติดแล้วก่อปญั หำ อำชญำกรรมทำงเพศ โดยลว่ งละเมิดทำงเพศ พฤติกรรมเบย่ี งเบนทำงเพศ เป็นต้น ความสัมพนั ธร์ ะหวา่ งเพ่ือนต่างเพศ • ควำมสัมพนั ธร์ ะหว่ำงเพือ่ นต่ำงเพศ มที ้งั คบหำเปน็ เพือ่ นฝงู ชอบพอกนั ในฐำนะเพื่อน และกำรคบหำชอบพอกนั ในฐำนะคนรกั ซ่งึ เป็นควำมสมั พันธ์ทสี่ ำคัญมำกที่สดุ ในวยั รนุ่ กำรวำงตวั กำรเหน็ คุณค่ำในตนเอง • กำรสร้ำงสมั พันธภำพทด่ี ี จะสำมำรถช่วยในกำรแก้ไขปญั หำ และปอ้ งกันตนเองในเร่อื งพฤติกรรมทำงเพศได้ เชน่ กำรไม่คดิ ล่วง ละเมิดทำงเพศด้วยวำจำกำรจบั เนอ้ื ต้องตวั เปน็ ตน้

ปจั จัยดา้ นสงั คมและวฒั นธรรม ปจั จยั ดา้ นสงั คมและวัฒนธรรมท่สี ง่ ผลตอ่ พฤติกรรมทางเพศของวัยร่นุ มดี งั นี้ ๑ กลมุ่ เพอ่ื น การคบเพ่อื นดีย่อมนาไปสู่สิ่งทดี่ ี ๑ ฐานะทางเศรษฐกจิ ๑ บรรทดั ฐานสงั คมและวฒั นธรรม ๑ สถานบนั เทิง ๑ สอ่ื มวลชน เชน่ ส่อื สิ่งพิมพ์ วทิ ยุ โทรทศั น์ ส่ือ IT

แนวทางการป้องกนั ความเส่ียงต่อการมีพฤตกิ รรมทางเพศทไ่ี ม่เหมาะสม ๑.วัฒนธรรมและคา่ นิยมทางเพศของสงั คมไทย เป็นกลไกสำคญั ทีส่ ำมำรถปอ้ งกนั ควำมเสย่ี งต่อกำรมพี ฤติกรรมทำงเพศท่ีไมเ่ หมำะสมได้ เชน่ กำรรกั ษำควำมเป็นกุลสตรี ร้จู ักรักนวล สงวนตัว ไมแ่ สดงออกเรอ่ื งเพศจนเกนิ งำม กำรเปน็ สภุ ำพบรุ ุษดว้ ยกำรใหเ้ กยี รตติ อ่ สภุ ำพสตรี ไม่ล่วงเกนิ เพศหญิง เปน็ ตน้ ๒.ตนเอง มีควำมสำคญั ตอ่ กำรปอ้ งกนั ควำมเสย่ี งตอ่ กำรมพี ฤติกรรมทำงเพศทไ่ี มเ่ หมำะสม โดยมีแนวทำงปฏบิ ตั ิในกำรป้องกนั ดังนี้ • การฝกึ ทกั ษะควบคมุ และการจดั การอารมณร์ วมถึงความคดิ ของตนเอง ไม่หมกหมุ่นอยู่กับเรอ่ื งเพศมากจนเกินไป • แตง่ กายใหร้ ดั กุม เรยี บร้อยถูกกาลเทศะ ไม่ลอ่ แหลม หรือรัดรปู จนเกินไป • ควรยดึ ถือปฏิบตั วิ า่ “ไมร่ ับ ไม่ทดลอง ไมใ่ ช้” สารเคมกี ระต้นุ อารมณท์ างเพศทุกชนิด • หลีกเลีย่ งการเทย่ี วสถานบนั เทงิ ท่ีเปน็ แหลง่ บริการอบายมุขตา่ งๆ • เหน็ คุณคา่ ในตนเองตอ่ พฤติกรรมทางเพศ เชน่ การยอมรบั สถานะทางเพศของตนและผ้อู ื่น โดยการแสดงพฤติกรรมทีเ่ หมาะสม เปน็ ต้น • ศกึ ษาหาความรู้เกย่ี วกบั เร่ืองเพศ เพราะความรเู้ รอื่ งเพศ จะเปน็ แนวทางในการปอ้ งกันพฤติกรรมทางเพศท่ีไม่เหมาะสมได้

๓.ส่งิ แวดลอ้ ม นับเป็นอีกปัจจัยหน่ึงท่อี ำจกอ่ ใหเ้ กิดพฤติกรรมทำงเพศท่ีไม่เหมำะสม ซึ่งแนวทำงกำรปอ้ งกันควำมเสี่ยงตอ่ กำรมพี ฤติกรรมทำงเพศท่ีไม่ เหมำะสมมี ดงั นี้ • สรา้ งสัมพันธภาพที่ดีระหว่างสมาชกิ ในครอบครัว ด้วยการทากิจกรรมรว่ มกนั โดยจะทาใหเ้ กดิ ความรกั ความไวว้ างใจซึ่งกัน และกนั • เลอื กคบเพ่ือนทดี่ ี ไมน่ าพาไปในทางอบายมุข • หลีกเล่ียงสถานท่ที อ่ี าจก่อให้เกิดอนั ตรายทางเพศ เชน่ การอยใู่ นทล่ี บั ตาคน การไปคา้ งคืนกบั เพ่ือนโดยที่ไม่ได้บอกพอ่ แม่ ครอู าจารย์ หรือไมม่ ีผู้ใหญ่คอยดูแล เปน็ ต้น • ฝึกการใช้ทกั ษะตา่ งๆ เช่น ทักษะปฏเิ สธ ทกั ษะการตอ่ รอง ทกั ษะการปอ้ งกันตวั เปน็ ต้น • เลือกบริโภคสื่อทเ่ี หมาะสมกบั ตนเอง โดยการศึกษาข้อดี ขอ้ เสียของการใชส้ ่ือแตล่ ะประเภท และควรคานึงถึงความปลอดภยั ใน การใช้ส่อื • ระมัดระวงั และหลกี เล่ียงการดสู ่อื ลามกทุกประเภท เพราะเปน็ การกระตุ้นอารมณท์ างเพศได้