โรคมหลอดเลือดสมอง

โรคไม่ตดิ ต่อท่ีเปน็ ปญั หาสุขภาพของคนไทย ครพู นั ธรกั ษ ์ ลำดวนหอม

2. โรคหลอดเลอื ดสมอง 2

ซรี บี รมั ควบคุมการคดิ การพดู การ ทาลามสั หนา้ ทถ่ี า่ ยทอดกระแสประสาทไปยงั มองเหน็ การดมกลน่ิ และรบั รส สมองส่วนทเ่ี ก่ยี วขอ้ ง เซรีเบลลมั ควบคุมการทรงตวั และ ไฮโพทาลามสั ควบคุมการ การทางานของกลา้ มเน้ือ ให้ เตน้ ของหวั ใจ อุณหภูมิ สมั พนั ธ์กนั ของร่างกาย และอารมณ์ ความรู้สึก เมดลั ลาออบลองกาตา ควบคมุ การเตน้ พอนส์ ควบคมุ สมองส่วนกลาง ควบคุมการ ของหวั ใจ การกลนื การจาม การไอ การเคลอ่ื นไหวของกลา้ มเน้ือ เคลื่อนไหวของ ลูกตาและ การสะอกึ บรเิ วณใบหนา้ ม่านตา 3

ช่วยกนั คดิ ...ช่วยกนั ตอบ... – โรคหลอดเลือดสมอง เป็ นการแสดงถงึ ภาวะความผดิ ปกติของอวยั วะในระบบสมองใด โดยตรง ความผดิ ปกตขิ องหลอดเลอื ดแดงในสมอง – ความผดิ ปกตทิ เี่ กดิ ขนึ้ แสดงออกในลกั ษณะสาคญั ใดบ้าง ลกั ษณะสาคญั ไดแ้ ก่ การมีหลอดเลือดสมองตีบ การมีภาวะสิ่งอุดตนั หลอด เลือดสมอง และการมีหลอดเลือดสมองแตก 4

ตอบแลว้ ...มาสรุปความรู.้..ดว้ ยกนั ... โรคหลอดเลอื ดสมองมคี วามหมายอยา่ งไร? โรคหลอดเลือดสมอง (Cerebrovascular Accident/CVA) เป็นความผดิ ปกติของ หลอดเลือดแดงในสมอง โดยอาจมีการ ตีบ ตนั หรือ แตกของหลอดเลือดแดง 5

ตบี ตนั หรอื แตก มสี าเหตมุ าจากสง่ิ ใด และสง่ ผลอยา่ งไร? หลอดเลอื ดตบี ตนั หลอดเลอื ดแตก ลม่ิ เลอื ดลอยไปอดุ ตนั 6

เลอื กขอ้ ความทแ่ี สดงความสมั พนั ธ์ (ผล)กบั สาเหตุของโรคหลอดเลอื ดสมอง โดยเขยี น ลงในช่องใหถ้ กู ตอ้ ง ขอ้ ความท่แี สดงความสมั พนั ธ์ หลอดเลอื ดสมองมี หลอดเลอื ดสมองมี หลอดเลอื ดสมองมี (ผล) ลม่ิ เลอื ดอดุ ตนั การตีบตนั การแตก 1. “อาจมโี อกาสเกดิ ขนึ้ ได้ก่อนเข้าสู่ วยั สูงอายุหากมพี น่ี ้องเป็ นโรคนี”้ 2. “มกั พบมากในวยั กลางคนและวยั สูงอายุ” 3. “มกั พบในผู้ป่ วยทเี่ ป็ นโรคหัวใจ” 4. “เกดิ ภาวะหลอดเลือดแดงแขง็ และตีบ” 5. “เนื้อสมองโดยรอบตายส่งผลให้เสียชีวติ ” 6. “มกั มภี าวะไขมนั ในเลือดสูง” 7

เลอื กขอ้ ความทแ่ี สดงความสมั พนั ธ์ (ผล)กบั สาเหตขุ องโรคหลอดเลอื ดสมอง โดยเขยี น ลงในช่องใหถ้ กู ตอ้ ง ขอ้ ความท่แี สดงความสมั พนั ธ์ หลอดเลอื ดสมองมี หลอดเลอื ดสมองมี หลอดเลอื ดสมองมี (ผล) ลม่ิ เลอื ดอดุ ตนั การตีบตนั การแตก 1. “มอี าการแขนขาบางซีกอ่อนแรง” 2. “มกี ารตกเลือดในสมอง” 3. “มกั เกดิ อาการอมั พาตขนึ้ ฉับพลนั ทันท”ี 4. “มอี าการตามวั มกั มองเห็นภาพซ้อน” 5. “มอี าการคล้ายผู้ป่ วยทเ่ี ป็ น โรคหลอดเลือดสมองตบี ” 6. “มอี าการปวดศีรษะซีกเดยี ว” 8

1. หากนักเรียนพบว่า มสี มาชิกในครอบครัวหรือผู้ทร่ี ู้จักตรวจพบว่าเป็ นโรคหลอดเลือดสมอง นักเรียนควรให้คาแนะนาข้อควรปฏบิ ตั ิอย่างไร 1. ควรงดบุหรี่และเคร่ืองดื่มทมี่ แี อลกอฮอล์และควรรับประทานยาตามแพทย์สั่ง และถ้าหากเป็ น ผู้ป่ วยโรคความดนั โลหิตสูง เบาหวาน หรือภาวะไขมนั ในเลือดสูงต้องดูแลรักษาโรคควบคู่อย่าง จริงจัง 2. ผู้ป่ วยทมี่ อี าการอมั พาต หากยงั ขยบั ตัวไม่ได้ควรมผี ู้ช่วยเหลือดูแลผู้ป่ วยโดยให้ช่วยพลกิ ตัวผู้ป่ วย ไปมาทุก 2 ชั่วโมง เพ่ือป้องกนั ไม่ให้เกดิ แผลกดทบั ทกี่ ้น หลงั และ ข้อต่อต่าง ๆ และช่วยบริหาร ข้อให้ผู้ป่ วยโดยการเหยยี ดและงอแขนขาทุก ๆ ข้อต่อบ่อย ๆ เพื่อป้องกนั ไม่ให้ข้อยดึ เมื่อผู้ป่ วย อาการดขี นึ้ ให้ผู้ป่ วยหมนั่ บริหารกล้ามเนื้อ และพยายามใช้แขนขาด้วยตวั เองจะได้ฟื้ นตัวเร็วขนึ้ 9

2. นักเรียนจะมแี นวทางในการปฏิบตั ติ นเพื่อป้องกนั การเกดิ โรคหลอดเลือดสมองได้อย่างไร 1. งดบุหร่ี หลกี เลย่ี งการดื่มเคร่ืองด่ืมทม่ี แี อลกอฮอล์ ลดอาหารทม่ี เี ครื่องด่ืมทมี่ ี แอลกอฮอล์ ลดอาหาร ทม่ี ไี ขมนั มาก ถ้าอ้วนให้ลดนา้ หนักตวั และออกกาลงั กาย เป็ นประจาจะช่วยลดความเสี่ยงทจ่ี ะ เกดิ ภาวะหลอดเลือดแดงแขง็ 2. ควรตรวจร่างกายเป็ นประจาทุกปี ถ้ามภี าวะผดิ ปกตจิ ะได้รีบรักษา และให้รักษา อย่างต่อเน่ืองจะ ได้สามารถควบคุมภาวะผดิ ปกตลิ งได้ 3. ผู้ป่ วยทเ่ี ป็ นโรคหัวใจ ควรรับประทานยาและปฏบิ ตั ติ นตามแพทย์สั่ง เพ่ือป้องกนั การเกดิ ลมิ่ เลือดท่ี หัวใจแล้วหลุดลอยไปอุดตนั ในหลอดเลือดสมอง 10

เร่อื งน่ารู้ โรคหลอดเลอื ดสมอง มชี ่ือเรยี กหลายช่ือ เช่น โรคลมปจั จบุ นั โรคอมั พาต โรคอมั พฤกษ์ สญั ญาณบอกโรคหลอดเลอื ดสมอง ไดแ้ ก่ 1. ชาและออ่ นแรงตามใบหนา้ แขน ขา อย่างเฉียบพลนั 2. สบั สน มปี ญั หาการพดู หรอื การเขา้ ใจอยา่ งเฉียบพลนั 3. สายตามีปญั หาอยา่ งเฉียบพลนั 4. การทรงตวั การเดินมปี ญั หา หรอื รูส้ กึ มึนงงอย่างเฉียบพลนั 5. ปวดหวั อยา่ งรุนแรงและเฉียบพลนั 11