Beige Vintage Novel Book Cover

AMAYA KAYAMANANG DI MAWAWAGLIT NI: JAYBEE J. MASONGSONG

MGA TAUHAN ALEJANDRO “JANDRO” BARRIOS ESTUDYANTENG NOO’Y MAGTATAPOS NA SA TAMAYA “AMAYA” RECALDE SEKONDARYA AT MAY ANGKING HUSAY SA GINOONG MARTIN FLORES IBA’T IBANG LARANGAN. MULAT SA MGA DI MARTINA “TINA” CARANDANG KANAIS NAIS NA PAMAMARAAN AT POLISIYANG LEYLANI IINATUTUPAD SA SAN CLEMENTE. MAYROON JULIETA SIYANG NATATANGING PAGTINGIN SA ISANG SISTER BABAO MAGANDANG DILAG NA SI AMAYA NA ISA RING ESTUDYANTE SA ESKWELAHAN NA IYON. ISANG SIMPLE AT NAPAKAGANDANG DALAGANG BUMIHAG SA PUSO NI JANDRO. ANG NAGIISANG TUNAY NIYANG INIBIG MULA UMPISA HANGGANG HULI. MATANGKAD, MAY MAHABA AT PUMAPAGASPAS NA MGA BUHOK, MAPUPUNGAY NA MATA, AT MALAMIG NA BOSES NA MAIKUKUMPARA SA ISANG HIMIG NA NAGMUMULA SA ISANG ANGHEL. ISANG GURO NG ASIGNATURANG FILIPINO SA SAN CLEMENTE AT MAY PANINIWALANG ANG MAAYOS AT TAMANG KAALAMAN ANG MAGSISILBING PUNDASYON AT HUHUBOG SA MGA KABATAAN PARA SA KINABUKASAN NG BAYAN. SIYA ANG ISA SA MGA NAGSILBING BOSES NG MGA ESTUDYANTE SA PAARALANG IYON. MAPAGMAHAL AT MAALAGA NA GAYA NG ISANG TIPIKAL NA INA, NAGNANAIS NA MAPABUTI ANG KANIYANG MGA ANAK NA SINA LANI AT JULIE. SIYA RIN ANG NAGSISILBING TAGAPAGTAGUYOD NG KANILANG PAMILYA. NAGPASYANG IPASOK ANG KANIYANG MGA ANAK SA SAN CLEMENTE SA PANINIWALANG DOO’Y MAPALALAWIG ANG KAALAMAN NG MGA ITO. ·ANG PANGANAY NA ANAK NI TINA AT NAKATATANDANG KAPATID NI JULIE. MAY ANGKING TALENTO SA PAGSAYAW AT DALUBHASA SA ASIGNATURANG FILIPINO. NAGTAPOS SA ELEMENTARYA NA MAY PINAKAMATAAS NA GRADO AT MAY MATAYOG NA PANGARAP SA BUHAY. ·ANG NAKABABATANG KAPATID NI LANI AT KABALINTUNAAN NITO, SI JULIE NAMAN AY DALUBHASA SA WIKANG INGLES. NGUNIT MAY DI GAANONG KATAASANG GRADO NA SIYANG SANHI KUNG KAYA’T PALAGI SIYANG NAIKUKUMPARA SA KANIYANG KAPATID. ISANG MADRE NA SIYANG NAMAMALAKAD SA SAN CLEMENTE. ANG KANIYANG MGA DESISYON SA PAGPAPATAKBO ANG ESKWELAHAN AY NAKATUON AT MAS PUMAPANIG SA MGA SULSOL NG MGA GURONG TALIPANDAS. I

MGA TAUHAN GINANG LOPEZ GURONG WALANG IBANG NAIS KUNDI ANG MAGLANGIS SA NAKATATAAS UPANG UMANGAT BINIBINING RODRIGUEZ ANG POSISYON SA PAARALANG IYON. GINOONG “SIR M.” MARTINEZ MAGANDA LAMANG ANG TRATO SA MGA GINANG PELAEZ ESTUDYANTE KAPAG ANG MADRE AY NASA JOSEFINA “PINANG” CABRERA LOOB NA SILID ARALAN AT KAPAG WALA MARSING CASTILLO NAMA’Y PABAYA NA LAMANG SA DISKUSYON. MARCELLO “SELO” DELA CRUZ GURONG MAHILIG GUMAWA NG MGA TSISMIS YSENIA “INES” REYES NA WALA NAMANG KATUTURAN AT BASEHAN. RENATA GONZALEZ NAKARARAMDAM NG SELOS DAHIL SA PAGIGING MALAPIT NI GNG. LOPEZ SA MADRE AT MAY MATINDING POOT KAY G. FLORES. ISANG GURONG NAGPAPANGGAP NA DALUBHASA SA WIKANG INGLES KAHIT NA KADALASA’Y PILIPIT ANG DILA KUNG KAYA’T PALAGING PINAGTATAWANAN NG MGA ESTUDYANTE IBANG MGA GURO. ANG GURONG WALA NANG IBANG ALAM NA GAWIN KUNDI ANG INSULTUHIN AT UTUSAN ANG MGA ESTUDYANTE LALO NA ANG MAGKAPATID NA LANI AT JULIE. ANG MATALIK NA KAIBIGAN AT KABABATA NI AMAYA. TULAD NG IBANG MGA ESTUDYANTE, SIYA AY NAGKAMIT RIN NG MATAAS NA GRADO NOONG ELEMENTARYA. MORENO AT MATIPUNONG KASINTAHAN NI PINANG. MAGALING SA PAGGUHIT AT PAGPINTA NA SIYA RING LUMIKHA SA “DAKILANG KALABAW” ISANG SINING NA HIGIT NA PINURI NI GINOONG FLORES NGUNIT NILAIT NAMAN NI GINANG PELAEZ. ISA SA MGA KAMAG-ARAL AT KAIBIGAN NI JANDRO AT GAYA NITO, SIYA RIN AY MAY ANGKING HUSAY AT TALINO. ISA SIYA SA NAGSISILBING TAGAPAYO NI JANDRO PAGDATING SA MGA USAPING PANG-PAGIBIG. MATALIK NA KAIBIGAN NINA JANDRO AT SELO. SIYA RING PALAGING NABABAHALA AT NAG- AALALA SA TUWING ANG KANIYANG MGA KAIBIGAN AY NAWAWALA SA KANIYANG PANINGIN. AT MAY NATATAGONG PAGTINGIN KAY SELO. ANG PINAKATAHIMIK NA KAIBIGAN NINA JANDRO, SELO, AT INES NGUNIT MATATAS ANG KAISIPAN PAGDATING SA MATEMATIKA AT ASIGNATURANG PANLIPUNAN. II

MGA TAUHAN MANONG RENATO TATLUMPUNG TAON NANG NAGSISILBI BILANG INAY MARTA DYANITOR AT HARDINERO SA SAN CLEMENTE. KASSANDRA RECALDE SIYA RIN ANG NAGSISILBING TAGAPAGTANGGOL NG MGA ESTUDYANTE SA JUAN NARVAEZ MGA MAPANAKIT NA GUWARDIYA NG PAARALAN. CARL MILLER ANG TUMATAYO BILANG INA-INAHAN NG MGA EDUARDO SANCHEZ ESTUDYANTE TUWING TANGHALIAN. KUNG MANUEL VASQUEZ MINSA’Y SIYA RIN ANG GINAGAWANG SEBASTIAN “BASTE” DIAZ KUSINERA AT UTUSAN NG MGA GURO. MATIAS BORBON SIYA ANG PINSAN NI AMAYA NA KABALINTUNAAN NITO ANG PAG-UUGALI PAGKAT MAHILIG MAGPARATANG SA IBA PANG MGA ESTUDYANTE AT MAGSUMBONG SA MGA GURO. MAHILIG GUMAWA NG MGA KUWENTONG MALAYO SA KATOTOHANAN UPANG MAPANSIN NI JANDRO NA KANIYANG NATITIPUHAN. ANG MAG-AARAL NA PAMANGKIN NI SISTER BABAO. SA KANIYA’Y SUNUDSUNURAN RIN ANG MGA GURO PAGKAT NATATAKOT NA MAKASTIGO NG MADRE. SIYA ANG UTAK SA LIKOD NG TRIAD, ISANG KAPATIRANG ANG LAYO’Y MANG-ALIPUSTA SA IBA PANG MGA ESTUDYANTE. MAYROON RING PAGTINGIN KAY AMAYA. ·ISANG BANYAGANG ESTUDYANTE NA NAGMULA SA MAYAMANG ANGKAN. NAGSISILBING MASKARA NG TRIAD UPANG HINDI MASIWALAT ANG KATOTOHANANG SI JUAN ANG UTAK SA LIKOD NITO. ISANG DUWAG AT MATABANG MIYEMBRO NG TRIAD NA PALAGING NAKABUNTOT KAY CARL. LAHAT NANG SABIHIN NG KANIYANG PINUNO’Y SINUSUNOD DAHIL SA TAKOT NA SAKTAN NG KAPATIRANG IYON. ISA RING MIYEMBRO NG KAPATIRAN NA SIYANG PALAGING NAPAG-UUTUSANG KUPITIN ANG MGA KASAGUTAN SA PAGSUSULIT MULA SA GURO. HANDANG ISANGKALAN ANG SARILING REPUTASYON PARA SA KAPATIRAN. ANG PINAKA-AROGANTENG MIYEMBRO NG KAPATIRAN NA SIYA NAMANG NANGUNGUNA SA PAGTAKAS MULA SA KLASE. ISANG ESTUDYANTENG SUMANIB SA TRIAD UPANG MAISIWALAT ANG MGA DI MAGAGANDANG ASAL AT GAWAIN NG KAPATIRANG IYON. III

MGA TAUHAN GABRIELA GONZALO ·TAGAPAMAHALA NG LIMBAGAN NG DIYARYO NG PAARALAN. NAGING KATULONG RIN NI MATIAS UPANG MALANTAD SI JUAN NARVAEZ NA PINUNO NG TRIAD. PAGBABALIK TANAW SA NAKARAAN KABANATA 1-10 ANG INYONG MATUTUNGHAYAN SA UNANG SAMPUNG KABANATA AY ANG NAKARAAN. DITO'Y MAIPABABATID ANG PINAGMULAN NG PANGUNAHING KARAKTER. KUNG SAAN NIYA GINUGOL ANG KANIYANG KAMUSMUSAN AT KUNG PAANO NAHUBOG ANG KANIYANG PAGKATAO BASE SA KANIYANG MGA NAGING KARANASA'T DI MALILIMUTANG KAGANAPAN SA BUHAY. MALALAMAN RIN KUNG PAANO NGA BANG ANG LANDAS NG BINATANG SI JANDRO AT ISANG MARIKIT NA DALAGANG SI AMAYA AY NAGTAGPO. BATID DIN SA BAHAGING ITO KUNG PAANO NAGSIMULA AT NABUO ANG PAGKAKAIBIGAN NG DALAWANG PANGUNAHING KARAKTER. DITO AY MAKIKILALA RIN ANG ILAN PA SA MAHAHALAGANG KARAKTER NA PANIGURADONG MAGBIBIGAY KILIG, TAWA, LUNGKOT, AT SUKLAM O GALIT. MGA TAUHANG SILANG BUBUO NG MAGAGANDANG TAGPO SA NOBELA AT MAGBIBIGAY ARAL AT PAYO TULAD NA LAMANG NG KANILANG DAKILANG GURONG SI GINOONG FLORES SA ASIGNATURANG FILIPINO. IV

KABANATA 1 ANG PAGTATAGPO NG KANILANG LANDAS ANG ARAW NA ITO’Y TILA ITINALA SA KALENDARYO UPANG ANG DALAWANG NAPAKAESPESYAL NA TAO AY MAGTAGPO. ANG SAN CLEMENTE, ISANG PAYAK NA PAARALANG PINAMUMUNUAN NG MGA MADRE AY MULING NAGBUKAS NG BAKOD NITO UPANG MAHUBOG ANG KAALAMAN AT KAKAYAHAN NG MGA ESTUDYANTE SA BUONG LALAWIGAN GAYA NG ISANG BAGONG SALTANG ESTUDYANTE SA SEKONDARYANG NAGMULA SA MAS MALIIT NA PAARALAN SA KANILANG PAMAYANAN. PAGPUTOK PA LAMANG NG ARAW AY NAPAKARAMI NANG MGA ESTUDYANTE NAGSISIMULANG MAGSIPASOK SA PAARALANG IYON. ANG KARAMIHAN HATID PA NG KANILANG MGA MAGULANG, NAGSISIBABA SA NAPAKA-GAGARBONG KARWAHE AT PINABABAUNAN NG MATATAAS NA HALAGA NG SALAPI. MAYROON RIN NAMANG MGA ESTUDYANTENG SIMPLE LAMANG, TINUTUNTON ANG DAAN MULA TAHANAN PATUNGONG PAARALAN. KITANG-KITA ANG DIPERENSIYA SA PAGITAN NG MGA MAG-AARAL. NAG-UMPISA ANG UNANG ARAW NG PASUKAN SA PAGKAKAROON NG PANGKALAHATANG PAGTITIPON NG MGA ESTUDYANTE MULA SA ELEMENTARYA, SEKONDARYA, AT MAGING MULA SA KOLEHIYO, MGA GURO, MADRE, AT MGA LINGKOD NG PAARALANG IYON. ANG MGA MAG-AARAL MULA SA IBA’T IBANG BAITANG AT SEKSIYON AY GUMAWA NG KANI-KANIYANG LINYA NG PILA SA PANGUNGUNA NG MGA GURO. DUMATING NA RIN SI SISTER BABAO, ANG MADRENG NAMUMUNO SA PAARALANG IYON NA LABIS NA KINATATAKUTAN NG MGA BATA DAHIL SA DI MAIPINTA NITONG MUKHA. SIYA ANG NANGUNA SA PANALANGIN, PAGTATAAS NG BANDERA NG PILIPINAS AT PAARALAN, AT PANUNUMPA. MATAPOS IYO’Y NAGBIGAY RIN SIYA NG PAMBUNGAD NA TALUMPATI SA ENTABLADO. DITO’Y NABATID NIYA ANG MALUGOD NA PAGTANGGAP NG PAARALAN SA NAPAKARAMING MAG-AARAL NA NAROROON NOONG MGA ORAS NA IYON. “ANG ARAW NA ITO AY ISANG NAPAKAHALAGANG ARAW PARA SA ATING LAHAT. ANG MGA ESTUDYANTE AY MULING NAGBALIK UPANG MADAGDAGAN AT MAPAYABONG ANG KANILANG KAALAMAN PAGDATING SA AKADEMYA, ISPORTS, SINING, MGA AWITIN, SAYAW, AT SA NAPAKARAMI PANG ASPETO. NGAYONG ARAW NA ITO AY MARUBDOB AT MAGILIW NAMING TINATANGGAP ANG LAHAT SA PAARALANG ITO…” SA GITNA NG KANIYANG NAPAKAHABANG TALUMPATI AY MAKIKITA NAMAN ANG PAGKA-ALIGAGA NG ILAN SA MGA GURO DAHIL SA INIT AT NGALAY NG MGA BINTI SA TAGAL NG KANILANG PAGKAKATAYO. KAPANSIN PANSIN RIN MULA SA MGA MUKHA NG MGA ESTUDYANTE ANG TILA REKLAMO SA HABA NG ORAS NA PAGKABABAD SA TIRIK NA ARAW. ISA SA MGA MAG-AARAL MULA SA SEKONDARYA NA NAKASUNOD SA PILA NOONG MGA ORAS NA IYON AY SI ALEJANDRO BARRIOS, ANG BAGUHANG ESTUDYANTENG WALA PANG NI-ISANG KAMAG-ARAL NA KAKILALA NOONG ARAW NA IYON. NANG MATAPOS ANG NAPAKA-HABANG PAMBUNGAD NA PANANALITA NG MADRE AY ISA ISA NANG PUMANHIK ANG BAWAT SEKSIYON SA KANI-KANILANG SILID. DOO’Y NABIGYAN ANG BAWAT ISA NG PAGKAKATAON NA MAGPAKILALA SA LAHAT. DITO’Y NAGKAROON NG MGA BAGONG KAKILALA SI JANDRO AT KABILANG NA RITO AY ANG ISANG MAGANDANG BINIBINING MAY MAPUPUNGAY NA MATANG NAGNGANGALANG TAMAYA RECALDE. 1

KABANATA 2 SI ALEJANDRO BARRIOS NOONG MGA PANAHONG IYON, ANG LABINDALAWAG TAONG GULANG NA SI ALEJANDRO BARRIOS O MAS KILALA SA KANIYANG PALAYAW NA JANDRO AY ISANG TIPIKAL NA ESTUDYANTENG MAY LAYUNING MAKAPAGTAPOS SA PAG-AARAL NANG MAY MEDALYA AT MATATAAS NA MARKA. SIYA AY NAGMULA SA ISANG MAY KAYANG PAMILYANG NAMUMUHAY NG TAHIMIK AT PAYAPA. NANIRAHAN AT GINUGOL ANG KANIYANG KABATAAN SA ISANG MASAYAHING POOK KUNG SAAN SIYA NAGKAROON NG MARAMING KAIBIGAN, KABABATA, AT KALARO. DOON SIYA’Y NAGKAROON NG MASAYANG KABATAAN. MULA SA PAGPAPALIPAD NG SARANGGOLA SA BUROL HANGGANG SA PAGLALARO NG PATINTERO SA GITNA NG KALYE AT PALILIGO SA ULAN KASAMA NG KANIYANG MGA KAIBIGAN. IYON ANG PINAKA MASAYANG MEMORYANG DALA DALA NIYA SA LUGAR NA IYON. NGUNIT ANG LAHAT AY NAGBAGO. ANG LAHAT NG IYON AY NAWALA SA ISANG IGLAP LAMANG. ANG LUPAIN KUNG SAAN NABUO ANG KANIYANG KAMUSMUSAN AY BINILI NG ISANG MAKAPANGYARIHAN AT MAYAMANG HACIENDERO NA SIYANG SANHI NG PAGLIPAT NG KANILANG PAMILYA SA IBANG LUGAR. SA PAGKAKATAONG ITO’Y NAWALA ANG KANIYANG SIGLA NA MAGKAROON NG PANIBAGONG MGA KAIBIGAN SA LUGAR NA IYON. ISANG POOK NA KUNG SAAN TANGING HUNI NG MGA IBON, KAHOL NG ASO, AT PAGASPAS LAMANG NG HANGIN ANG TANGING MARIRINIG SA KAPALIGIRAN. ISANG POOK NA NAGKULONG SA KANIYA SA LOOB NG TAHANAN AT NATUON NA LAMANG SA PAG-AARAL, PAG- BABASA NG MGA BABASAHIN, AT PAGSULAT. IYON NA LAMANG ANG TANGI NIYANG NAGING LIBANGAN. SUBALIT SA KANIYANG PAARALAN SA ELEMENTARYA’Y NAGTAPOS SIYANG MAY NAHAKOT NA MEDALYA AT ISA SA MAY PINAKAMATATAAS NA GRADO. NAGING AKTIBO SA AKADEMYA AT IBA’T IBANG URI NG PALIGSAHAN SA LOOB AT LABAS NG PAARALAN. ISANG DI NIYA MALILIMUTANG KARANASAN AY ANG PAGLAHOK SA BALAGTASAN. ISANG KOMPETISYONG PANG-ENTABLADO NA MAY LAYONG DEPENSAHAN ANG IYONG PANIG AT MAIPAKITA ANG HUSAY AT TATAS NG PANANALITA GAMIT ANG WIKANG TAGALOG. DOO’Y SIYA ANG NAGSILBING LAKANDIWA O TAGAPAMAGITAN SUOT ANG ISANG NAPAKAGANDANG BARONG TAGALOG NA MAY BURDA O MAS ALAM SA TAWAG NA PINYA. NAPAKARAMI PANG MGA DI MALILIMUTANG KARANASAN ANG DOON AY TUNAY NA HUMUBOG SA KANIYANG PAGKATAO. ANG KANIYANG HUSAY PAGDATING SA AKADEMYA AY KARANGALANG ISA SA KANIYANG IPINAGMAMALAKI AT KINATATAKUTANG MAWALA AT MAWAGLIT. 2

KABANATA 3 SIMULA NA ANG TALAKAYAN NAGSIMULA NA ANG TALAKAYAN NG BAWAT KLASE SA SAN CLEMENTE. BAKAS SA MGA LABI NG BAWAT ESTUDYANTE ANG PANANABIK NA MAHASANG MULI ANG KANILANG KAALAMAN. ANG NAKATAKDANG MAGTURO NOON SA SEKSYONG KINABIBILANGAN NINA JANDRO AT AMAYA AY ANG MAESTRO SA ASIGNATURANG FILIPINO NA SI GINOONG FLORES. NAGKAROON NG TALAKAYAN PATUNGKOL SA SANAYSAY AT MGA URI NITO. AT SA SIMULA PA LAMANG NG KANILANG DISKUSYON AY NAGKAROON NA NG TAGISAN NG GALING AT KAALAMAN ANG MGA MAG-AARAL NA SANHI NG PAGKAKAROON NG ISANG MASIGLA AT NAKAKAALIW NA INTERAKSIYON SA PAGITAN NG GURO AT MGA ESTUDYANTE. SA ISANG PAGKAKATAO’Y NAGTANONG SI GINOONG FLORES “SUBALIT NAIS KONG MALAMAN, MAYROON BA SA INYONG NAKAKAALAM SA KUNG ANO ANG PINAGKAIBA NG MAANYONG SANAYSAY SA PALAGAYANG SANAYSAY?” WALANG MAGLAKAS LOOB NA SUMAGOT KUNG ANO NGA BA ANG PINAGKAIBA NOON PAGKAT ANG TERMINOLOHIYANG GINAMIT NG GURO SA DISKUSYON AY ANG PORMAL AT IMPORMAL NA SANAYSAY. NATIGALGAL ANG MGA ESTUDYANTE AT NAGUMPISANG MAGBULUNGAN AT MAGTANUNGAN SA ISA’T ISA KUNG ANO NGA BA ANG PINAGKAIBA NOON. MAYROONG MGA NAGSASABING ANG MAANYO DAW AY URI NG SANAYSAY NA MARAMING ANYO AT ANG PALAGAYAN NAMAN AY MGA SANAYSAY NA MULA SA SARI-SARILING OPINYON O PALA-PALAGAY. SA KABILANG DAKO’Y MAYROON RING NAGSASABING ANG MAANYO AT PALAGAYAN DAW AY PAREHO LAMANG AT WALANG PINAGKAIBA. MAYA MAYA PA’Y MULING NAGSALITA SA HARAP NG PISARA ANG GURO AT MARAHANG IPINAINTINDI SA MGA ESTUDYANTE ANG PAGKAKAIBA NG DALAWA “ANG MAANYONG URI NG SANAYSAY AY GAYA NG PORMAL NA SANAYSAY, ITO AY NAGTATAGLAY AT GINAGAMITAN NG MAS MAIINGAT AT PILING MGA SALITA. MAYROON RIN ITONG SERYOSONG TONO AT WALANG HALONG PAGBIBIRO. AT KUNG IKUKUMPARA NAMAN SA PALAGAYANG SANAYSAY O IMPORMAL NA SANAYSAY, ITO NAMAN AY MAS PALAKAIIBGAN ANG TONO NA ANIMO’Y NAKIKIPAG-USAP LANG SA MAMBABASA O TAGAPAKINIG NITO. AT HINDI TULAD NG PORMAL, ANG IMPORMAL AY MAS KAWILI WILING PAKINGGAN O BASAHIN.” ANG KANIYANG PALIWANAG SA MGA MAG-AARAL. “ANG PAG-ALAM O PAG-TUKLAS SA IBA PANG MGA TERMINOLOHIYA AY LABIS NA MAKATUTULONG SA ATIN UPANG MAS MAPALAWAK ANG ATING BOKABULARYO LALO’T HIGIT AY SA WIKANG ATING KINAGISNAN. KUNG HINDI TAYO MAGIGING PURSIGIDONG MAPAYABONG ANG ATING MGA NALALAMA’Y HINDI RIN NATIN MABIBIGYAN NG PAGKAKATAON NA ANG KALIDAD NG EDUKASYON SA LALAWIGANG ITO AT SA PAARALANG ITO’Y MAPAUNLAD. KUNG MAS PIPILIIT NATING ALAMIN ANG MGA WIKANG BANYAGA’Y MATATABUNAN AT UNTI UNTING MALILIMUTAN NG MGA BAGONG KABATAAN ANG ATING SARILING WIKA.” ANG DAGDAG PA NG GURO. MAKALIPAS ANG ILANG SAGLIT AY NAGKAROON SILA NG PANGKATANG GAWAIN. 3

KABANATA 4 SA PANGKATANG GAWAIN MATAPOS ANG MASUSING PAGTALAKAY NI GINOONG FLORES PATUNGKOL SA SANAYSAY AY NAGSAGAWA NAMAN SILA NG ISANG PANGKATANG GAWAIN. ISANG AKTIBIDAD NA KUNG SAAN ANG MGA ESTUDYANTE AY NAHATI SA LIMANG PANGKAT. ANG ISANG PANGKAT AY BINUBUO NG WALONG ESTUDYANTE SUBALIT SA KASAMAANG PALAD, ANG DALAWA; SINA JANDRO AT AMAYA AY HINDI MAGKASAMA SA GRUPO. SI JANDRO AY NAPUNTA SA IKATLONG PANGKAT NA KUNG SAA’Y NAATASANG MAGBIGAY DEPENISYON BASE SA SARILING PAGKA- UNAWA SA TINALAKAY NA SANAYSAY. SA KABILANG DAKO NAMA’Y ANG MAGANDANG DILAG NA SI AMAYA AY NAPUNTA SA IKA-LIMANG PANGKAT NA KUNG SAAN ANG KAMAG-ARAL NILANG MAY PAGTINGIN SA KANIYA NA SI JUAN NARVAES AY KABILANG RIN. SILA AY NABIGYAN NG TUNGKULING LUMIKHA NG ISANG PORMAL NA SANAYSAY NA PATUNGKOL SA KUNG ANUMANG PAKSANG KANILANG NAIIBIGAN. SA SIMULA’Y HIRAP NA HIRAP SILANG MAG-ISIP NG BAGY NA GAGAWAN NG SANAYSAY KUNG KAYA’T NAPAG-PASYAHAN NG BAWAT ISA NA HUMANAP NA LAMANG NG PAKSA MULA SA AKLAT. SA PANGKAT NAMAN NINA JANDRO AY NAGBAHAGI ANG BAWAT MIYEMBRO NG SARI-SARILING PAGKA-UNAWA AT OPINYON PATUNGKOL SA SANAYSAY. ANG LAHAT NG KANILANG IBINABAHAGI AY PINAGSASAMA-SAMA AT ISINUSULAT SA PAPEL NA PINAGKALOOB NG KANILANG GURO. NAKATALA ROON ANG MGA PAHAYAG NA “ANG SANAYSAY AY ISANG URI NG PANITIKAN NA NAGLALAYONG MAKAPAGBAHAGI NG SARILING KURO-KURO, KAISIPAN, AT NARARAMDAMAN.” BATID DIN DOON ANG ISANG PAHAYAG NA NAGMULA KAY ALEJANDRO ABADILLA NA “ANG SANAYSAY AY ISANG SULATING NAGMULA SA DALAWANG SALITA; ANG SANAY AT PAGSASALAYSAY.” AT MARAMI PANG IBANG MGA PAHAYAG. ANG GRUPO NINA AMAYA AY UNTI-UNTI NA RING NAKABUBUO NG SANAYSAY NA PATUNGKOL SA ISANG URI NG BULAKLAK. ISANG BULAKLAK NA KULAY ROSAS, MABANGO, AT MAY MGA NAKABUKANG TALULOT. ISANG KAKAIBANG BULAKLAK NA TUNAY NA KAY GANDANG PAGMASDA’T MAIHAHAMBING SA ISANG DALAGANG KAY RILAG. SA WAKAS AY TAPOS NA RIN ANG LIMANG PANGKAT SA MGA GAWAING NAIATAS SA KANILA. ANG LAHAT AY MULING NAGSIBALIK SA KANI-KANILANG MGA UPUAN NANG MAPUNA NG GURO ANG SANAYSAY NA LIKHA NG IKA-LIMANG PANGKAT “KAY GANDA NAMAN NG INYONG NAPILING PAKSA. PAKIWARI KO’Y KAYO’Y MAGHAHANDOG SA AMIN NG ISANG NAKAKA-ENGGANYONG TALAKAYAN” AT SA HINDI INAASAHANG PAGKAKATAO’Y NAKAPAG-BITIW NG MATAMIS NA PAHAYAG SI JUAN HABANG PAPABALIK SA KANIYANG UPUAN “ABA OO NAMAN GINOO! MAGIGING MAGANDA ANG AMING TALAKAYAN PAGKAT MAGANDA RIN ANG AMING PAKSA, SING-GANDA NG ISA SA MGA KASAMA KO SA PANGKAT.” ANG PAHAYAG NA IYO’Y NAGBIGAY KILIG SA LAHAT NG NAROROON SA SILID. MAGING SI GINOONG FLORES AY NAPAUMIS DIN SUBALIT SA LOOB LOOB NIYA’Y NADISMAYA SA DI PAGGAMIT NITO NG OPO BILANG PAGRESPETO. “AT SA KADAHILANANG ANG LAHAT NG PANGKAT AY TAPOS NA, DADAKO NA TAYO SA PRESENTASYON NG BAWAT GRUPO.” 4

KABANATA 5 ANG PRESENTASYON TAPOS NA ANG LAHAT SA PANGKATANG GAWAIN KUNG KAYA’T ANG DISKUSYO’Y TUTUNGO NA SA PRESENTASYON NG MGA NAATAS SA KANILANG GAWAIN. “ANG BAWAT PANGKAT AY KINAKAILANGANG MAGKAROON NG TIG-ISA LAMANG NA SIYANG MAGREREPRESENTA.” WIKA NI GINOONG FLORES. ANG UNANG PANGKAT AY NAGSIMULA NANG TALAKAYIN ANG PAKSA AT GAWAING NAPAATAS SA KANILA. MAINGAY NOON SA LOOB NG SILID ARALAN DAHIL SA TSISMISA’T BULUNGAN NG MGA MAGKAKAKLASE. MAY NAG-UUSAP SA GAWING KANAN, MAYROONG TUMATAWANG MGA KALALAKIHAN SA BANDANG LIKURA’T, KALUSKOS NG PAGBUBUKAS NG PAGKAIN SA KALIWANG BAHAGI NG SILID. DAHIL DOO’Y HINDI MARINIG NG HUSAY NG GURO ANG SINASABI NG NAGPEPRESENTA. SAGLIT NIYANG PINATIGIL ANG MAG-AARAL NA NAGSASALITA SA UNAHAN “IYAN BA ANG INYONG NATUTUNAN SA ELEMENTARYA? ANG SUMABAT AT MAG-INGAY HABANG MAY NAGSASALITA SA HARAPAN? NAKAKADISMAYANG ANG MGA KABATAAN NGAYO’Y HINDI NA MARUNONG GUMALANG SA NAGSASALITA.” SAAD NI GINOONG FLORES SA GALIT NA TONO. NATIGALGAL AT NATAHIMIK ANG BUONG KLASE KUNG KAYA’T MULI NANG NAGPATULOY ANG ESTUDYANTENG NAGSASALITA SA UNAHAN. MAKALIPAS ANG ILANG MINUTO’Y IKATLONG PANGKAT NA ANG MAGPEPRESENTA. SI JANDRO ANG NAPILI NG PANGKAT NA MAGREPRESENTA NG KANILANG PANGKAT. SA KANIYANG PAGKATAYO SA UNAHA’Y NAPANSIN NIYA ANG WARI’Y NAKIKINIG AT NAKAUMIS NA SI AMAYA NA KUMUHA NG KANIYANG ATENSIYON. NOONG MGA ORAS NA IYO’Y WALA PA SIYANG NARARAMDAMANG ESPESYAL NA PAGTINGIN KAY AMAYA AT TANGING PAKIKIPAG-KAIBIGAN PA LAMANG ANG NAIS NITO SA MAGANDANG DILAG. TILA SELOS NAMAN ANG NAMUMUTAWI SA MUKHA NI JUAN NARVAES. NATAPOS NA ANG LAHAT NG PANGKAT SA PRESENTASYON. “NAPAKAHUHUSAY!” ANG TUWANG TUWANG PAHIWATIG NI GINOONG FLORES. “PALAKPAKAN ANG MGA SARILI PAGKAT NATAPOS NA ANG ATING TALAKAYAN PATUNGKOL SA SANAYSAY AT ANG BAWAT ISA, ANG BAWAT PANGKAT AY NAKAPAGBAHAGI NA NG KANILANG MGA MUMUNTING NALALAMAN PATUNGKOL SA PAKSA.” “KUNG ANG BAWAT ISA’Y MAGTUTULONG-TULONG AY PIHADONG MAKABUBUO NG ISANG NAPAKAGANDANG RESULTANG GAYA NITO. SANA’Y INYO PANG MAS PAGBUTIHIN ANG PAG-AARAL AT NAWA’Y MATUTUNAN RIN NG BAWAT ISA ANG PAGRESPETO KAPAG MAY NAGSASALITA. HINDI NA SANA MAULIT ANG NANGYARI KANINA.” ANG DAGDAG PA NG GURO. ANG KLASE AY NATAPOS NA AT ANG LAHAT AY NAMAALAM NA SA GURO. NARINIG NA NG LAHAT ANG MALAKAS NA UGONG NG BATINGAW NG SAN CLEMENTE NA HUDYAT NA ANG MGA ESTUDYANTE’Y MAAARI NANG MANANGHALIAN. 5