เอกสารโครงการชีววิถี(นางอรุณรัตน์ จำปาเทพ

1 ประวตั ิสว่ นตัว ชอ่ื – สกลุ นางอรณุ รัตน์ จาปาเทพ เกิดเมอ่ื วันท่ี 22 เมษายน พ.ศ. 2516 อายุ 47 ปี จบการศึกษาสงู สดุ ศนู ยก์ ารศึกษานอกระบบและการศึกษา ตามอธั ยาศยั อาเภอสิรินธร นบั ถือศาสนา ระดับช้นั มัธยมศึกษาตอนปลาย ทอ่ี ยปู่ ัจจุบนั พุทธ บา้ นเลขท่ี 111 หมู่ 5 ตาบลคนั ไร่ หมายเลขโทรศพั ท์ อาเภอสริ ินธร จงั หวดั อุบลราชธานี อาชีพ 34350 0837353839 สถานภาพ ประกอบอาชีพการเกษตร ด้านการสวนเกษตรผสมผสานบนพื้นที่ 10 ไร่ ประกอบด้วยยางพารา 4 ไร,่ นาบัว 1 งาน,บอ่ เลีย้ งปลา 4 บ่อ ,คอกสตั ว์ 1 งาน,กลว้ ย และผักทั่วไป 2 ไร่,ที่พักอาศยั 1 งาน สมรสกับนายวิเชียร จาปาเทพ มีบุตรดว้ ยกัน 2 คน หญิง 1 คน ชาย 1 คน 1.นางสาววิมลรัตน์ จาปาเทพ อายุ 16 ปีกาลังศึกษาอยู่มัธยมศกึ ษาปีท่ี 6 โรงเรียนพบิ ลู มังสาหาร 2.เดก็ ชายอภิวตั ร จาปาเทพ อายุ 11 ปี กาลงั ศึกษาอยู่มธั ยมศกึ ษาปที ่ี 1 โรงเรียนบา้ นคาก้อม

2 ข้าพเจา้ นางอรุณรัตน์ จาปาเทพ เกิดทีบ่ ้านดอนสาราญ ตาบลกดุ ชมภู อาเภอพิบูลมงั สาหาร จงั หวัด อุบลราชธานี ปัจจบุ นั อยู่บ้านเลขที่ 123 บา้ นคาก้อม หมู่ 1 ตาบลฝางคา อาเภอสิรินธร จงั หวดั อบุ ลราชธานี มี พืน้ ท่ที าการเกษตร 10 ไร่ โดยประกอบอาชีพทานาเปน็ หลักทารว่ มกับครอบครวั และเปน็ แหล่งเรยี นรู้ของคนในชมุ ชนและเปน็ ท่ีศึกษาดูงานของหน่วยงานต่างๆ ท้ังภาครัฐและเอกชนท่ี สนใจเข้ามาเรียนรู้การทาการเกษตรแบบผสมผสาน “ หมอลำทำเกษตร” อีกท้ังรายการทีวีช่องต่างๆ ได้ให้ เกียรตมิ าถ่ายทารายการเพอื่ นาไปเผยแพร่ยังส่อื ต่างๆ โดยมีรายการตา่ งๆ ดงั นี้ You tupe: https://www.youtube.com/watch?v=adk1yEZ0o5c วีดีโอ ศนู ยเ์ รยี นรู้และเกษตร ทฤษฎีใหม่ตาบลคันไร่ ซึง่ เป็นที่รจู้ ัก ให้คนมาศกึ ษาดงู าน รางวลั ทไี่ ด้รบั 1. ไดร้ บั รางวลั อสม.ดีเด่นระดับจงั หวัด ปี 2558,2559 สาขาภมู ปิ ัญญาท้องถิ่นด้านสุขภาพ 2. ไดร้ ับรองมาตรฐานเกษตรอินทรีย์ จากสหกรณ์เกษตรอนิ ทรีย์ จากัด ครั้งที่ 1 ปี 2560 3. ไดร้ ับรางวลั Smart Farmer ปีงบประมาณ 2561 จากสานกั งานเกษตรอาเภอสริ ินธร 4. ไดร้ บั รางวัล เกษตรกรดเี ด่นอาเภอสริ นิ ธร จากสานักงานเกษตรอาเภอสิรนิ ธร 5. ออกส่ือทางทีวชี ่อง NBT https://www.facebook.com/100013149095792/videos/518980788550220/ 6. ถ่ายทารายการ “กา้ วอย่างพอเพียง”ออกอากาศท่ีสถานโี ทรทศั นช์ ่อง NBT เมื่อวันท่ี 11ก.ย. 2560 7. ถ่ายสกรุ๊ปพิเศษ “หมอลาทาเกษตร” เมื่อวันที่ 11 ก.ย.2561 ออกอากาศ วันท่ี 3 ธ.ค.2561 ทางช่อง NBT,ช่อง 5,VR โสภณ เคเบลิ TV 8. สกรปุ๊ พเิ ศษ “ธนาคารน้าใต้ดนิ ”ออกอากาศทางชอ่ ง NBT 9. ถา่ ยทารายการ “คนไทยหัวใจไม่ทอ้ ”ออกอากาศวนั ที่ 5 ม.ค.2562 ออกอากาศ ชอ่ ง 5 10 ถ่ายทารายการ เมืองไทยดดี ี ออกอากาศทางช่อง NBT วนั ที่ 11 พฤศจกิ ายน 2563 11.ตอ้ นรับคณะศึกษาดงู านจากต่างจังหวัด จานวน 20 คณะ

3 ผลกผาักรสปวฏนบิคัตรัวงิ านในโครงการชวี วิถเี พื่อการพัฒนาอยา่ งย่ังยืน การนากิจกรรมด้านชวี วิถีมาใช้ในการดารงชีวติ และประกอบอาชพี ดา้ นตา่ งๆ 1. การทากิจกรรมชีววิถี ด้านการเพาะปลกู ด้านประมง ดา้ นการเลยี้ งสัตว์ ดา้ นสิ่งแวดลอ้ ม ความ เหมาะสมของสถานที่ ภมู ิทัศน์ 1.1.ดา้ นการเพาะปลูก 1.1.1 มีการสาธิตการปลกู พชื หลากหลายอย่างเป็นระบบ มีการปลูกพืชหลากหลายชนิด  พชื ผักสวนครัว กล้วย มะละกอ ฝรั่ง บวบ ถ่ัวฝักยาว บัว ผักกาดเขียว ผักกาดขาว คะน้า กวางตุ้ง ผกั ไชยา พริก ดอกแค มะเขือ บวบงู ดอกชมจันทร์ แก้วมังกร กระเจียวหวาน กระชายดา เสาวรส ตน้ ขลู่  ไมผ้ ล ส้มโอ น้อยหนา่ มะม่วง มะพรา้ ว ล้ินจ่ี มะนาว มะไฟ กระท้อน ลาไย มะขามปอ้ ม สารอง  ไม้เศรษฐกจิ ยางพารา ไม้พยุง ไม้ประดู่ แดง ตะเคยี นทอง กนั เกรา ยางนา

4 1.1.2 มีการแสดงรายไดจ้ ากการปลูกพืช 1.1.3. มกี ารใช้จุลนิ ทรยี ์ EM ในกระบวนการปรบั ปรงุ บารุงดิน ด้านการปลกู พชื มกี ารใชจ้ ลุ ินทรีย์ EM ในกระบวนการปรับปรงุ บารุงดิน 1. การทาปยุ๋ หมักนา้ โดยการนาเอาเศษพชื ผกั ต่างๆ มะละกอสุก กล้วยนา้ วา้ สุก ฟกั ทองทีแ่ กจ่ ัด นามาสบั ให้เป็นชน้ิ เลก็ ๆ นามาหมกั รวมกบั กากน้าตาล จุลินทรยี ์อเี อ็ม ในถังพลาสติกท่ีมีฝาปิดสนิทประมาณ 30 วนั กรองเอานา้ หมักไปฉีดพ่นใส่พืชผักตา่ งๆท่ีปลูกไว้ 1. สตู รการทาปุ๋ยหมักน้า  เศษพชื ผักต่างๆ เช่น มะละกอ กล้วยน้าว้า เศษผัก จานวน 20 กโิ ลกรมั  น้า 20 ลิตร (หรอื ใส่ใหท้ ่วมวสั ดหุ มัก) หั่นมะละกอทจ่ี ะใช้หมกั ใหเ้ ป็นชนิ้ เล็กๆ ก่อนนาไปหมกั  กากนา้ ตาล1 แกว้ (250 ซซี )ี  จลุ ินทรีย์ อีเอ็ม 1 แก้ว วธิ กี ารทา  นาเอาเศษพืชผัก ไม้ผลทีส่ ุก ทีห่ าไดม้ าสับให้ เป็นชนิ้ เลก็ ๆ  นากากนา้ ตาลเทคลุกเคลา้ กับวัสดุตามขอ้ 1  ใสน่ ้าจนทว่ มวสั ดหุ มกั  ใสจ่ ุลินทรีย์ อีเอ็ม แลว้ ปิดฝาใหส้ นิท ใชก้ ระดาษกาวปิดโดยรอบ นาไปเก็บไว้ในทร่ี ่มประมาณ 30 วัน กรองเอาน้าหมักไปฉดี พน่ พืชผักตา่ งๆได้ โดยใช้น้าหมกั 1 แก้วผสมกบั นา้ เปล่า 20 ลติ ร

5 2.สูตรการทาป๋ยุ หมกั หอยเชอรี่  หอยเชอรี่ จานวน 20 กโิ ลกรัม  น้า 20 ลติ ร (หรือใส่ให้ท่วมหอยเชอรี่)  กากนา้ ตาล1 แกว้ (250 ซซี )ี  จุลนิ ทรยี ์ อเี อม็ 1 แก้ว วธิ ีการทา  นาเอาหอยเชอรี่ ทีห่ าได้มาสบั ใหเ้ ปน็ ชนิ้ เล็กๆ  นากากนา้ ตาลเทคลุกเคล้ากับหอยเชอร่ีทสี่ ับละเอยี ดไว้แลว้ ในถงั หมัก  ใสน่ า้ จนท่วมหอยเชอรี่  ใสจ่ ุลินทรีย์ อเี อ็ม แลว้ ปิดฝาให้สนิท ใช้กระดาษกาวปดิ โดยรอบ นาไปเก็บไวใ้ นท่รี ่มประมาณ 2 เดอื น กรองเอานา้ หมักไปฉีดพน่ พืชผักตา่ งๆได้ โดยใชน้ า้ หมัก 1 แก้วผสมกับนา้ เปล่า 20 ลิตร 3. การทาจลุ นิ ทรยี ์แห้ง (โบกาฉิ) โดยการใชร้ าขา้ วมาหมักกับปยุ๋ คอกกากนา้ ตาลและจุลนิ ทรีย์อเี อ็ม นาไปใช้ กับแปลงนา ไม้ผลและพชื ผกั สวนครวั เตรยี มสว่ นผสมในการทาปยุ๋ หมกั แห้ง เชน่ มูลวัว, รา, ผสมคลุกเคลา้ ใหเ้ ขา้ กนั กากน้าตาล,อีเอม็

6 1.1.4. มกี ารใช้จุลนิ ทรีย์ EM ในการผลติ สารป้องกันกาจดั ศตั รูพชื สูตรป้องกนั เช้อื รา โดยใช้ใบสะเดา ตะไคร้ หอม ข่าแก่ หมักผสมกบั กากนา้ ตาล จุลนิ ทรยี ์อเี อ็ม นาไปใชฉ้ ดี พน่ พืชผกั ที่ปลูก เพอ่ื ป้องกนั และขบั ไล่ศตั รูพชื ต่างๆ ใบตะไครห้ อม, ขา่ ,ใบสะเดา นาสว่ นผสมทจ่ี ะหมักสารป้องกนั ศัตรพู ชื และตอ้ ง สบั สมนุ ไพรทจี่ ะใชห้ มักใหเ้ ป็นชน้ิ กวนใหเ้ ข้ากนั ใส่นา้ ใหท้ ว่ ม และเว้นชอ่ งว่างในถัง เลก็ ๆ กอ่ นนามาผสมกนั ในถังหมกั ประมาณ 1 ฝา่ มือเพ่ือใหม้ ชี ่องระบายอากาศ วธิ ีทา  นาเอาพชื สมุนไพรดังกลา่ วประมาณ 6 กิโลกรมั (ทุกชนดิ รวมกัน)มาสับใหเ้ ป็นชน้ิ เลก็ ๆ  กากน้าตาล 1 แก้วผสมคลุกเคลา้ กบั วัสดดุ ังกล่าว บรรจุลงในถงั พลาสติกขนาด 40 ลติ ร  เทนา้ ลงไปให้ทว่ มวสั ดหุ มกั  ใส่จลุ นิ ทรีย์ อีเอ็ม 1แกว้ คนให้เข้ากัน

7  ปิดฝาให้สนิท ใชก้ ระดาษกาวปดิ โดยรอบ  เก็บไว้ในทีร่ ่มประมาณ 15 วนั กรองเอาน้าหมักไปฉีดพน่ พืชผกั ตา่ งๆโดยใช้อัตราน้าหมัก ครงึ่ ลติ ร( 500 ซีซี )ต่อน้าสะอาด 20 ลิตร ฉีดพ่นตน้ ไมท้ ุกๆ 3 วนั 1.1.5. มีการเผยแพร่ความรู้ ให้กับคณะศึกษาเรียนรู้ มีประชาชนในเขตตาบลคันไร่มาศึกษาเรียนรู้การทาปุ๋ย หมกั การปลกู พืช การทาแปลงชวี วิถี

8 1.2. ดา้ นการเลี้ยงสัตว์ 1.2.1 มีการสาธติ การเลย้ี งสัตว์ มีการเลีย้ วววั การเล้ยี งเปด็ การเล้ียงไก่พ้นื เมือง 1. การเลีย้ งวัว มกี ารเลย้ี งววั จานวน 9 ตัว ตัวผู้ 2 ตัว วัวตวั เมีย 7 ตัว 2. การเลี้ยงเปด็ มกี ารเลย้ี งเปด็ จานวน 44 ตัว 3. การเล้ยี งไกพ่ น้ื เมือง มกี ารเลีย้ งไกพ่ ื้นเมืองจานวน 20 ตวั

9 1.2.2 มีการแสดงรายไดจ้ ากการเลย้ี งสตั ว์ มีการจดั ทาบัญชีรบั จ่าย ในการเล้ยี งสัตว์ การเล้ยี ง วัว การเล้ียงเป็ด การเล้ียงไก่พ้นื เมอื ง 1.2.3. มีการใช้จุลินทรีย์ EM ในกระบวนการเล้ียงสัตว์ มีการนาจุลินทรีย์ EMมาผสมในอาหารของ เป็ด ไก่พ้ืนเมือง วัว เพือ่ ลดตน้ ทนุ การผลติ 1. มกี ารเลีย้ งเป็ดพนั ธุ์ไข่ จานวน 44 ตวั เปด็ รุ่นใหไ้ ขแ่ ลว้ จานวน 44 ตวั และมีการขุนเป็ดพันธ์ุไข่ นาเอาจุลินทรยี ์อเี อ็มฉีดพ่นในบรเิ วณคอกและผสมนา้ ให้เป็ดกินเพื่อบาบดั กลน่ิ เหม็นในคอก และนา อีเอ็ม เท ผสมในถังน้าท่ีให้เป็ดกิน นาหอยมาบดเปน็ อาหารเปด็ เพ่ือลดต้นทนุ ด้านอาหาร  หอยบด สามารถนาไปเป็นอาหารของเปด็ วัสดอุ ุปกรณ์ 1. หอยเชอรี่ จานวน 3 กิโลกรมั 2. รา จานวน 3 กโิ ลกรัม 3. จุลินทรีย์ EM จานวน 1 แกว้ วธิ กี ารทา นาหอยเชอร่ีเข้าเครื่องบด บดใหล้ ะเอยี ดผสมราจลุ ินทรยี ์ EM กากน้าตาล คลกุ เคลา้ ใหเ้ ข้ากนั ท้ิงไว้ ประมาณ 30 นาที แล้วนาไปใช้หรือหมักทิ้งไวห้ นึ่งคืน วิธีการนาไปใช้ นาไปเปน็ อาหารของเปด็ ไก่ ควบคุมปรมิ าณของหอย ทาให้เปด็ แขง็ แรง ใช่แดงลูกใหญ่ ไขแ่ ดงมสี ีสด 2. มกี ารนานา้ หมักจลุ ินทรยี ์ EM มาฉดี พน่ ทค่ี อกวัวผสมน้าฉดี พน่ คอกวัว 3 วันต่อครั้งเพื่อลดกลิ่นเหม็น ในคอกวัว

10 3. มกี ารนานาน้าหมกั จลุ ินทรยี ์ EM ใสน่ า้ ให้เปด็ กนิ ผสมน้าฉดี พ่น 3 วันต่อคร้ังในคอกเป็ดเพ่ือลดกล่ิน เหม็นในคอกเปด็ 4. มีการนานาน้าหมักจลุ ินทรีย์ EM ใสน่ ้าใหไ้ ก่กิน

11 1.2.4. มีการใช้จลุ ินทรยี ์ EM ในกระบวนการกาจัดของเสยี ที่เกิดจากการเล้ียงสัตว์  นามูลววั มาลงในบ่อเตมิ แก๊สผสมนา้ คลุกเคลา้ ให้เขา้ กนั แล้วเตมิ ลงในบ่อ  เศษอาหารทเี่ หลอื ใชใ้ นครวั เรือนสามารถนามาลงในบอ่ แก๊ส เพื่อผลิตแก๊สชีวภาพ  น้าท่ไี ด้จากบอ่ กบ บ่อปลา สามารถนามาเปน็ สว่ นผสมกบั มลู สัตว์ปล่อยลงในบ่อแกส๊ 1.2.5. มีการเผยแพร่ความรู้ เป็นวิทยากรให้ความรู้ด้านพืชกับคณะศึกษาดูงาน นักเรียน นักศึกษา ประชาชนทั่วไป

12 1.3.ดา้ นการประมง 1.3.1 มีการสาธิตการเล้ียงสัตว์น้า หรือสัตวค์ รง่ึ บกครงึ่ นา้ 1. การเล้ยี งกบ มกี บพ่อแม่พันธุจ์ านวน 50 ตัว จานวนกบจานวน 500 ตวั มกี ารขดุ บ่อขนาดขนาดกว้าง 2 เมตร ยาว 4 เมตร ลกึ 50 เซนตเิ มตร จานวน 1 บอ่ ปลอ่ ยกบจานวน 500 ตวั 2. การเลย้ี งปลาดุก มีการเลย้ี งปลาดกุ จานวน 2 บ่อ - ทาการขุดบ่อเลยี้ งปลาดกุ ขนาดกวา้ ง 2 เมตร ยาว 4 เมตร ลกึ 1 เมตร จานวน 1 บอ่ ปล่อยปลาดุก เพ่อื ใช้เปน็ อาหารและนาไปจาหนา่ ย โดยที่กอ่ นปล่อยปลาลงในบอ่ ได้นาเอาจลุ ินทรยี อ์ เี อม็ จานวน 1 แก้ว ผสมนา้ 1 ถังเทลงในบ่อปลาเพ่อื ปรับสภาพน้าให้เหมาะสมและเพ่ิมจุลนิ ทรยี ์ทีเ่ ปน็ ประโยชนต์ ่อปลาทิ้งไว้ 2 วันจงึ นาลูกปลามาปลอ่ ยโดยปล่อยปลาจานวน 500 ตัวต่อบ่อ และใช้ จลุ นิ ทรีย์อเี อ็มเทผสมในบ่ออาทติ ย์ละ 1 ครัง้ - บอ่ เลย้ี งปลาดุก ขนาด กว้าง 12 เมตร ยาว 25 เมตร มีการปลอ่ ยพันธ์ุปลาดุกจานวน 3,000 ตวั รูปภาพแสดง เจ้าหน้าท่ีการไฟฟ้าฝา่ ยผลติ แหง่ ประเทศไทย(กฟผ.)และวทิ ยาลยั เกษตรและเทคโนโลยี อบุ ลราชธานใี ห้คาแนะนาเกย่ี วกบั การเลยี้ งปลาดุกและการขยายแหนแดง

13 3. การเล้ียงปลาตะเพียน มปี ลาตะเพยี นจานวนหนึ่งบอ่ ขนาดบอ่ ยาว 25 เมตร กว้าง 15 เมตร มีการปลอ่ ยปลาตะเพียนลงเล้ียง จานวน 15,000 ตัว 4. การเล้ียงปลานิล มปี ลานิล จานวน 1,200 ตวั 1.3.2 มกี ารแสดงรายได้จากการเลย้ี งกบ การเลยี้ งปลาดุก การเลีย้ งปลาตะเพยี น การเลย้ี งปลานลิ

14 1.3.3. มีการใชจ้ ุลนิ ทรีย์ EM ในกระบวนการประมง 1. นาจุลนิ ทรยี ์ EM เทลงบ่อปลานลิ ปลาตะเพยี น ปลาดกุ อาทติ ยล์ ะ 1 ครั้ง ในทกุ ๆบอ่ 2. มกี ารทาอาหารแซนวิชปลา มีการทาแซนวิชปลาจานวน 2 บ่อ ซ่ึงมีส่วนประกอบดังนี้ วสั ดุอุปกรณ์ 1. ก้อนฟาง จานวน 2 กอ้ น 2. มลู สัตวแ์ ห้ง จานวน 2 กิโลกรมั 3. รา จานวน 2 กโิ ลกรัม 4. EM ขยาย จานวน 2 ชอ้ นแกง 5. ไม้ไผ่ จานวน 4 ท่อน วิธีทา 1.นาไมไ้ ผ่มาตัดตามความยาวตามตอ้ งการ 2.นากอ้ นฟางมาแบ่งลงวางเป็นฐานขา้ งล่างโดยไม่ตอ้ กดฟางทาเปน็ ช้ันแรก 3. นามลู สตั ว์แหง้ รา โรยทาเปน็ ช้ันแรก 4. รดนา้ ดว้ ยจลุ ินทรยี ์EM ให้ชมุ่ นาเอาฟางมากลบทาในชนั้ ท่ี 2 และชนั้ ท่ี 3 และใชฟ้ างกลบอรกรอบ ผสม นา้ EM รดน้าให้ชุ่ม ประโยชนท์ ใ่ี ช้ เพอื่ สร้างแพลงตอนในน้า ทาเพ่ือใหเ้ กิดไรแดงเป็นอาหารของปลา ลดรายจ่าย เพิ่มรายได้สรา้ งอาหาร ตามธรรมชาติ 3. การทาอาหารปั้นก้อน สาหรบั ปลากนิ เน้ือ ปลากินพชื มีการผลติ อาหารปลาไว้ใช้ วัสดอุ ุปกรณ์ 1. ข้าวเหนยี วนึ่งสุก จานวน 3 กโิ ลกรมั 2. ราออ่ น จานวน 3 กโิ ลกรมั 3. หยวกกลว้ ย จานวน 3 กโิ ลกรมั 4. นา้ หมกั ปลา หอย จานวน 1 ลิตร 5. จลุ ินทรยี ์ EM จานวน 1 แก้ว 6. กากนา้ ตาล จานวน 1 แก้ว

15 วธิ ีการทา นาหยวกกลว้ ยมาสบั ใหล้ ะเอียด นาขา้ วเหนยี วท่นี งึ่ สกุ แล้วมาคลุกเคลา้ ใหเ้ ขา้ กัน เตมิ กากนา้ ตาล จลุ ินทรยี ์ EM น้าหมักปลา คลกุ เคล้าให้เข้ากัน นาราอ่อนใสลงทีละนอ้ ยถา้ หากข้นเกินไปใหเ้ ติมน้า นวด คลกุ เคล้าให้เข้ากนั จนสามารถป้นั เปน็ ก้อนได้ แล้วนาไปผ่ึงตากในทีร่ ม่ 1 อาทิตย์ ก้อนอาหารจะแห้งและ สามารถลอยน้าได้ สามารถนาไปโยนเป็นอาหารปลาได้ 1.3.4. มีการใชจ้ ุลินทรีย์ EM ในกระบวนการกาจดั ของเสียท่เี กดิ จากการประมง - น้าท่ีไดจ้ ากบอ่ กบ บ่อปลา สามารถนามาเปน็ สว่ นผสมกับมลู สตั วป์ ล่อยลงในบอ่ แกส๊ 1.3.5 มีการเผยแพร่ความรู้ด้านการประมง ประชาชนในเขตอาเภอสิรินธรมาศึกษาเรียนรู้ลงมือปฏิบัติใน การทาอาหารปลา ปุ๋ยจลุ ินทรยี ์แหง้ (โบกาช)ิ

16 1.4.ดา้ นสิ่งแวดลอ้ ม 1.4.1.มกี ารใชจ้ ลุ นิ ทรีย์ EM ในการจัดการสง่ิ แวดล้อมในแปลงสาธติ และครัวเรอื น - การขยาย EM ใช้ในการทาการเกษตรด้านส่ิงแวดล้อม เพ่ือการเพาะปลูก การประมง การเลี้ยงสัตว์ การกาจดั เศษวสั ดุเหลือทางการเกษตร วัสดุเหลือใช้สามารถจัดเก็บอย่างเป็นระบบ มีธนาคารขยะในครอบครัว แยกขยะมูลฝอย นาวสั ดุเหลอื ใชม้ าใช้ให้เกิดประโยชน์

17 1.4.2 มีข้อมลู จากการใช้อเี อม็ ในการจดั การสิง่ แวดลอ้ ม ได้ผลิตน้าหมักเพ่ือใชใ้ นการทาความสะอาดห้องนา้ โดยใชข้ า่ ใบเตยหอม ตะไครห้ อม หมักร่วมกบั จลุ นิ ทรยี อ์ เี อ็มและกากน้าตาลในถังพลาสติกท่มี ฝี าปดิ มดิ ชิด ในการรกั ษาส่งิ แวดลอ้ ม  ใช้ อเี อม็ ใสใ่ นบอ่ ท่ีเกบ็ น้าล้างทาความสะอาดบ่อเล้ยี งกบ คอกวัวและคอกไกเ่ พื่อป้องกนั กาจัดยุง  นาอเี อ็มมาใช้ในการทาความสะอาดห้องนา้ โดยการนา ขา่ ตะไครห้ อม ใบเตย มาหมักผสมกับ อเี อ็มและกากน้าตาลในถังพลาสติกก่อนนาไปใช้  นาอเี อ็มมาใชส้ าหรับดับกลิ่นในบ่อปลา บอ่ เลยี้ งกบ ห้องนา้ และหอ้ งครัว  นาอีเอ็มผสมอาหารปลาดกุ ปลาตะเพียน ปลานลิ อาหารปั้นเปน็ ก้อนโยนเปน็ อาหารปลา  นาอีเอ็มทานา้ หมักนา้ ยาอเนกประสงคใ์ ชล้ ้างห้องนา้ ทาน้ายาล้างจาน นามะกรูดมาหมักทานา้ ยาลา้ งหอ้ งน้า ใช้อีเอ็มเทราดโกถาสร้วนมาชอ่วีเอย็มไมไป่ใหใ้ชส้ใ้วนมเตม็ ใช้อเี อม็ ทาความสะอาดห้องนา้ ใช้อีเอม็

18 1.4.3 มีธนาคารจลุ ินทรยี ์ EM ที่สามารถใหบ้ รกิ ารผู้อนื่ ได้ มีธนาคารจลุ นิ ทรยี ์ EM ใหก้ ับเครือขา่ ยและคณะ ผูศ้ กึ ษาดงู านมกี ารแนะนาวธิ ีทา แจกจา่ ยให้กบั ผู้ทสี่ นใจอย่างตอ่ เน่ือง 1.4.4 มีการสาธติ การใชป้ ระโยชน์จากจุลินทรยี ์ EM กบั ส่ิงแวดล้อม

19 1.5.ความเหมาะสม สถานท่ี ภมู ทิ ศั น์ 1.5.1 มีการวางผังแปลงเกษตรผสมผสานชีวิวถิ ีมีการง่ายตอ่ การกาจดั ของเสยี มแี ผนผงั วางอยา่ งเปน็ ระบบ 1.5.2 มีพ้ืนทเ่ี หมาะสมต่อการทาการเกษตร โดยมีพืน้ ท่ีท่ีดาเนนิ ชวี วถิ ีจานวน10 ไร่

20 1.5.3 มคี วามสะอาด สวยงาม มีจุดเชค็ อนิ ท่ีพักผ่อน มีควิ อารโ์ ค้ดในการเชค็ อิน

21 1.5.4 มีการวางผงั ทเ่ี กื้อกลู กัน มกี ารวางผังแปลงในสวนที่เอ้อื ต่อการบริหารจดั การ 1. การทาแผนผังการขุดบ่อเลีย้ งปลาดกุ และบ่อเล้ียงกบ อยสู่ งู กว่าแปลงปลกู ผักสวนครวั รอบๆทั้งสองบ่อ เพื่อสามารถตักน้ารดผกั สวนครัวไดง้ า่ ยข้นึ 2. การนาจุลินทรยี ์ EM จานวน 1 แกว้ ผสมน้า 10 ลิตร เทลงในบ่อเล้ียงปลาดุกและบ่อเล้ียงกบ ทกุ ๆ สปั ดาห์ เพื่อบาบดั น้าในบ่อให้มีประสทิ ธภิ าพใหน้ ้าในบ่อเป็นป๋ยุ นา้ รดพืชผกั สวนครวั 3. การนาจลุ ินทรีย์ EM ผสมน้าราดบริเวณคอกววั คอกไก่ คอกเป็ด เพอ่ื บาบดั ลดกล่นิ จากคอกสตั ว์และนา มลู สตั ว์มาผสมทาปุ๋ยหมักสูตรต่างๆมาใชใ้ นการปลกู พืชผกั สวนครวั

22 4. การนาปุย๋ หมกั จลุ นิ ทรยี ์ EM ไปผสมดนิ ปลกู พชื ผักตา่ งๆ ภายในศนู ยเ์ รียนรู้เกษตรผสมผสานชีววิถี 5. การนาเศษพชื ผักมาผสมเปน็ สตู รอาหารในการเลีย้ งสตั ว์ สามารนามาทาเป็นปุย๋ หมักชวี ภาพ( ปุ๋ยนา้ ) 6. การปลูกพืชไมย้ นื ต้นไมเ้ ศรษฐกิจ รว่ มกับการปลูกต้นกล้วยเพ่ือชว่ ยเหลอื เกื้อกลู ในการดดู ซบั น้าให้ไม้ยนื ตน้ 7. การปลกู ดอกดาวเรืองรอบๆบริเวณแปลงปลกู พชื ผักเพื่อช่วยขบั ไล่แมลงโดยวิถธี รรมชาติ

23 2. การเป็นแบบอยา่ ง มผี ลผลิต สามารถพงึ่ พาตนเองได้ การเปน็ แบบอย่างในการทาการเกษตรมีผลผลิต เพอ่ื จาหนา่ ยและบริโภค สามารถพง่ึ พาตนเองได้  มกี ารจดั ทาบัญชคี รัวเรือนรายรบั รายจา่ ยอยา่ งต่อเน่อื งและสม่าเสมอ  มกี ารนาผลผลติ เกษตรอนิ ทรีย์ออกจาหน่ายทกุ วนั พฤหัสบดที ต่ี ลาดนดั สีเขยี วโรงพยาบาลอาเภอสริ นิ ธร  เปน็ วิทยากรต้อนรับคณะศกึ ษาดงู านท่สี วนเกษตรผสมผสานชีววถิ ีบ้านนาเจรญิ ใน

24  เปน็ วิทยากรอบรมใหค้ วามรู้กับกลุ่มผสู้ งู อายใุ นเรื่องของการดูแลสุขภาพ  เปน็ หมอลาทาเกษตรให้ความรอู้ อกส่อื ทางช่องยูทูป เพจศูนยเ์ รยี นรู้เศรษฐกจิ พอเพียง ออกอากาศทางชอ่ ง NBT รายการกา้ วอย่าง พอเพยี งครอบครัวจาปาเทพ พอใช้ พอใจ พอเพียง มีคนเขา้ มาดู จานวน 4,750 ครั้ง มีคนถูกใจ 33 คน ออกอากาศทางช่อง you tubeอรณุ นยี ์ พูล สว่าง ลาล่องเกษตรทฤษฎใี หม่ กลอนที่ 1 กลอน 2 มคี นเขา้ มาดู จานวน 938 ครั้ง มคี นถกู ใจ 15 คน ออกอากาศทางช่อง NBT นวตั กรรมนา้ ใต้ ดนิ สร้างเกษตรผสมผสานรายไดห้ ลายแสน รอบทิศถิ่นไทย วันท่ี 13 กนั ยายน 2561 ข่าวค่า #NBT2HD มคี นเขา้ มาดู จานวน 12,901 ครง้ั มคี น ถูกใจ 90 คน

25 ออกอากาศทางช่อง ไทยรฐั TV ชอ่ ง 32 รายการตะลอนข่าวเช้าน้ี มีคนเขา้ มาดู จานวน 1,094 ครัง้ มคี นถูกใจ 6 คน ออกอากาศทาง you tubeเศรษฐกจิ พอเพยี งพลกิ ชีวิต! “หมอลาเมอื ง อุบล” ชีวติ เคยขัดสนทกุ วันนีอ้ ยู่สุข สบาย มคี นเข้ามาดู จานวน 1,211 คร้ัง มคี นถูกใจ 5 คน ออกอากาศทางช่อง 5 คนไทย หัวใจ ไม่ท้อ.. CH.5 ( 29 ธ.ค.2561 ) มคี นเข้ามาดู จานวน 366 ครัง้ มคี น ถูกใจ 10 คน ออกอากาศทางช่อง #NBT2HD รายการเมืองไทยดีดี ( 11 พฤศจกิ ายน 2563 ) มีคนเข้ามาดู จานวน 86 คร้งั มีคน ถกู ใจ 2 คน

26 รายได้ครอบครัวจากกจิ กรรมชวี วถิ ี ด้านพชื ดา้ นประมง ดา้ นปศุสัตว์ ดา้ นอน่ื ๆ นางอรณุ รัตน์ จาปาเทพ เดอื น รายการ พชื ประมง ปศสุ ัตว์ อน่ื ๆ รวมรายรับ รวมรายจ่าย มกราคม ขายผัก 1,500 1,500 1,200 ขายเมล็ดพันธ์ุ 500 500 300 5,000 ขายต้นกลา้ ต้นผัก 500 500 ซ้อื อาหารปลาดกุ 1,200 ขายปลาดุกปลาตะเพียน 2,580 2,580 ขายยางพารา 28,090 28,090 ซื้ออาหารไก 300 ขายไก่ 1,200 1,200 คา่ ใชจ้ า่ ยในบ้าน 5,000 รวมรายรบั รายจ่ายเดือนมกราคม 2,500 3,780 1500 33,090 34,370 6,500 กมุ ภาพนั ธ์ ขายผัก 1,000 1,000 1,000 ขายกล้วย 1,500 1,500 1,200 ขายตน้ กล้า 500 500 2,800 ซื้อพนั ธ์ุปลาดุก 1,000 460 ซื้ออาหารปลา 1,200 200 ขายปลา 2,800 ขายยางพารา 29,840 29,840 5,000 ซอื้ อาหารวัว 460 ขายววั 30,000 30,000 ซื้อหัวอาหารไก่ 200 ขายไก่ 840 840 รบั คณะศกึ ษาดงู าน 4,500 4,500 รับคา่ เบรก -ค่าอาหาร 8,000 8,000 คา่ ใช้จ่ายในครอบครัว 5,000 รวมรายรบั รายจ่ายเดือนกุมภาพันธ์ 3,000 5,000 31,500 47,340 76,180 10,660

27 เดอื น รายการ พชื ประมง ปศุสัตว์ อน่ื ๆ รวมรายรบั รวมรายจ่าย มีนาคม ขายผัก 4,000 500 4,000 ขายผลไม้ กลว้ ย 1,300 ขายเมลด็ พนั ธุ์ 400 500 ซอ้ื ถงุ เพาะพันธุ์กลา้ 800 ขายต้นกลา้ 1,300 ขายเหด็ นางฟา้ 7,000 ซอ้ื ก้อนเห็ดนางฟ้า 400 ขายยางพารา ขายปลา 800 ซอื้ เหลก็ ซ้ือปนู ทราย ซอื้ วสั ดุอปุ กรณท์ าห้องนา้ 1,840 1,840 ค่าชา่ ง ซื้ออาหารววั รา กากนา้ ตาล 4,220 4,220 ขายมลู ววั ค่าใชจ้ ่ายในบ้าน 24,980 24,980 รับคณะศกึ ษาดูงาน รวมรายรับ รายจา่ ยเดือนมีนาคม 3,450 3,450 8,945 8,945 18,940 18,940 7,000 7,000 840 840 1,200 1,200 5,000 8,300 8,300 3,450 2,040 79,225 46,370 40,345 เมษายน ขายผัก 2,500 2,500 กลว้ ย 500 500 เมล็ดพันธ์ุ 1,200 1,200 ซื้ออาหารปลา 1,340 ขายปลา 4,890 4,890 1,340 ขายกบ 1,350 1,350 ซื้ออาหารไก่ 200 200 คา่ ใชจ้ ่ายในบ้าน 5,000 5,000 รวมรายรบั รายจ่ายเดือนเมษายน 4,200 7,580 200 5000 10,440 6,540

28 เดือน รายการ พืช ประมง ปศุสัตว์ อ่ืนๆ รวมรายรับ รวมรายจ่าย พฤษภาคม ขายผกั 4,100 4,100 500 500 ขายผลไม้ กลว้ ย 1,300 1,300 ขายเมลด็ พันธุ์ 800 800 ขายต้นกล้า ขายเหด็ นางฟ้า 6,700 1,840 1,840 ขายยางพารา 4,200 14,980 14,980 ขายปลา 500 3,450 3,450 ไดค้ า่ หมอลา 1,300 20,000 20,000 ซอ้ื เปด็ 400 7,000 7,000 ซอ้ื อาหารเปด็ 800 800 800 ขายไข่เป็ด 1,200 1,200 ทาป้ายสวนเกษตร 7,200 5,000 5,000 คา่ โซลา่ เซลลไ์ ฟฟ้าแสงสว่าง 5,000 5,000 ค่าใช้จ่ายครอบครวั 7,000 7,000 รวมรายรับ รายจา่ ยเดอื นพฤษภาคม 3,450 9,000 53,820 48,170 24,800 มถิ ุนายน ขายผัก 4,200 400 ขายผลไม้ กลว้ ย 500 ขายเมลด็ พันธ์ุ 1,300 2,585 ซื้อถงุ เพาะพนั ธ์ุกลา้ 4,700 ขายตน้ กลา้ 800 7,685 ขายเหด็ นางฟ้า 1,840 1,840 ขายยางพารา 16,000 16,000 ขายปลา 3,450 3,450 ขายไข่เป็ด 2,082 2,082 ซอ้ื อาหารเปด็ 2,585 ได้คา่ หมอลา 17,000 17,000 ค่าใชจ้ ่ายในครอบครวั 4,700 รับคณะศึกษาดูงาน 4,500 4,500 3,450 4,667 44,040 51,672 รวมรายรับ รายจา่ ยเดือนมิถุนายน

29 เดือน รายการ พชื ประมง ปศสุ ตั ว์ อ่ืนๆ รวมรายรบั รวมรายจ่าย กรกฎาคม ขายผัก 4,000 4,000 500 500 ขายผลไม้ กล้วย 1,300 1,300 ขายเมลด็ พนั ธ์ุ 800 800 ขายต้นกลา้ ขายเหด็ นางฟ้า 1,840 1,840 ขายยางพารา 13,400 13,400 ซ้ืออาหารปลา 840 ขายไข่เป็ด 3,818 3,818 ซอ้ื อาหารเปด็ 2,210 2,210 ค่าใชจ้ ่ายในครอบครวั 4,800 4,800 รบั คณะศึกษาดูงาน 6,000 6,000 6,600 840 6,028 26,040 31,658 7,010 รวมรายรบั รายจ่ายเดือนกรกฎาคม สิงหาคม ขายผกั 4,200 4,200 ขายผลไม้ กล้วย 500 500 ขายเมล็ดพันธ์ุ 1,300 1,300 400 ซื้อถุงเพาะพนั ธ์ุกล้า 400 ขายตน้ กลา้ 800 800 2,585 ขายเห็ดนางฟ้า 12,000 ขายยางพารา 1,840 1,840 5,000 ขายปลา 20,580 20,580 ขายไข่เป็ด 3,450 3,450 ซอ้ื อาหารเป็ด 2,082 2,082 ซื้อปุ๋ยใสย่ างพารา 2,585 รับคณะศึกษาดงู าน 12,000 คา่ ใช้จา่ ยในครอบครวั 4,000 4,000 5,000 รวมรายรับ รายจ่ายเดือนสิงหาคม 7,200 3,450 4,667 43,420 38,752 19,985

30 เดือน รายการ พชื ประมง ปศุสัตว์ อนื่ ๆ รวมรายรับ รวมรายจ่าย กันยายน ขายผกั 4,200 4,200 500 500 ขายผลไม้ กลว้ ย 1,300 1,300 ขายเมล็ดพันธุ์ 400 400 ซือ้ ถุงเพาะพนั ธุ์กล้า 800 800 ขายตน้ กลา้ ขายเห็ดนางฟา้ 7,200 1,840 1,840 ขายยางพารา 24,980 24,980 ขายปลา 3,450 3,450 ขายไข่เปด็ 2,082 2,082 ซอ้ื อาหารเป็ด 2,585 2,585 รบั คณะศึกษาดูงาน 21,800 21,800 คา่ ใช้จ่ายในครอบครัว 4,600 4,600 3,450 4,667 53,220 60,952 7,585 รวมรายรบั รายจ่ายเดือนกันยายน ตุลาคม ขายผกั 4,200 4,200 400 ขายผลไม้ กลว้ ย 500 500 ขายเมลด็ พันธ์ุ 1,300 1,300 2,585 ซ้อื ถงุ เพาะพันธ์ุกลา้ 400 4,500 ขายต้นกลา้ 800 800 7,485 ขายเหด็ นางฟ้า 1,840 1,840 ขายยางพารา 7,200 30,045 30,045 ขายปลา 3,450 3,450 ขายไข่เปด็ 2,082 2,082 ซอ้ื อาหารเป็ด 2,585 รับคณะศึกษาดงู าน 4,500 4,500 คา่ ใช้จา่ ยในครอบครวั 4,500 3,450 4,667 40,885 48,717 รวมรายรับ รายจา่ ยเดือนตลุ าคม

31 สรปุ ค่าใชจ้ า่ ยในรอบปี 2563 เดอื น มกราคม – ตลุ าคม 2563 นางอรณุ รตั น์ จาปาเทพ เดือน รายการ พชื ประมง ปศสุ ตั ว์ อ่นื ๆ รวมรายรบั รวมรายจ่าย มกราคม สรุปคา่ ใชจ้ ่ายรายเดือน 2,500 3,780 1,500 33,090 34,370 6,500 กุมภาพันธ์ สรุปค่าใช้จา่ ยรายเดือน 3,000 5,000 31,500 47,340 76,180 10,660 มีนาคม สรุปค่าใชจ้ า่ ยรายเดือน 7,000 3,450 2,040 79,225 46,370 40,345 เมษายน สรุปคา่ ใชจ้ ่ายรายเดือน 4,200 7,580 200 5000 10,440 6,540 พฤษภาคม สรุปค่าใชจ้ ่ายรายเดือน 6,700 3,450 9,000 53,820 48,170 24,800 มถิ ุนายน สรปุ คา่ ใชจ้ ่ายรายเดอื น 7,200 3,450 4,667 44,040 51,672 7,685 กรกฎาคม สรปุ คา่ ใชจ้ ่ายรายเดอื น 6,600 840 6,028 26,040 31,658 7,010 สงิ หาคม สรุปคา่ ใช้จา่ ยรายเดือน 7,200 3,450 4,667 43,420 38,752 19,985 กนั ยายน สรปุ ค่าใชจ้ า่ ยรายเดอื น 7,200 3,450 4,667 53,220 60,952 7,585 ตลุ าคม สรุปคา่ ใช้จ่ายรายเดือน 7,200 3,450 4,667 40,885 48,717 7,485 สรุปค่าใชจ้ ่ายในระหวา่ งเดือนมกราคม- 58,800 37,900 68,936 426,080 447,281 138,595 เดือนตลุ าคม จากตารางจะเห็นได้วา่ การแสดงรายรับ รายจ่าย ในเดือนมกราคมถงึ เดือนตุลาคม จะเห็นได้ว่าส่วนใหญ่ รายไดส้ ่วนใหญม่ าจากการขายผลผลิตมีมากกวา่ รายจา่ ย ในสว่ นของการดาเนนิ กจิ กรรมทส่ี ร้างรายได้ต้องมีการ ลงทุนและมีการจาหนา่ ยผลผลิตและมกี าไร ซ่งึ ทาใหส้ ามารถมคี า่ ใช้จ่ายในครัวเรอื น รายไดอ้ น่ื ๆเป็นรายได้ที่รบั คณะศึกษาดงู านท่สี วน ทาอาหารปลอดภัยใหร้ ับประทาน เพอื่ เป็นแบบอยา่ งและมผี ลผลติ สามารถพ่ึงพาตนเอง ได้ และยงั มีเงินสดเหลือออมทรพั ย์เก็บไว้ โดยเฉล่ยี ยอดเงินหกั ค่าใช้จ่ายในระยะเวลา 10 เดอื นโดยเฉล่ยี รายรับ หกั คา่ ใช้จ่ายเฉลยี่ เดือนละ 30,000 บาท

32 3. การนาหรือคดิ คน้ นวตั กรรมภูมปิ ญั ญามาใช้ ได้นานวัตกรรมและภูมิปัญญาชาวบา้ นมาดาเนินการในสวนเกษตรผสมผสานชีววถิ ีบา้ นนาเจรญิ ใน 1.การทาแซนวิชปลา การขยายพนั ธ์แุ หนแดงในกะละมงั การทาอาหารป้นั ก้อน หอยบด ปุ๋ยกาก แก๊สชวี ภาพแบบแหง้ แบบน้า ขวดดกั แมลงวนั ทอง การเพาะเห็ดนางฟ้าในปอกปนู การปลกู ต้นกล้วย เปน็ พเ่ี ล้ียงของไมป้ า่ กระชังบกเลี้ยงกบ 1. การทาอาหารแซนวชิ ปลา มกี ารทาแซนวชิ ปลาจานวน 2 บ่อ ซ่ึงมีส่วนประกอบดังนี้ วัสดอุ ุปกรณ์ 1. ก้อนฟาง จานวน 2 กอ้ น 2. มลู สตั วแ์ หง้ จานวน 2 กิโลกรมั 3. รา จานวน 2 กิโลกรัม 4. EM ขยาย จานวน 2 ชอ้ นแกง 5. ไม้ไผ่ จานวน 4 ท่อน วิธที า 1.นาไม้ไผ่มาตัดตามความยาวตามตอ้ งการ 2.นากอ้ นฟางมาแบ่งลงวางเป็นฐานขา้ งล่างโดยไม่ต้อกดฟางทาเป็นชน้ั แรก 3. นามลู สตั ว์แหง้ รา โรยทาเปน็ ชน้ั แรก 4. รดน้าดว้ ยEM ให้ชุ่มนาเอาฟางมากลบทาในชน้ั ท่ี 2 และชัน้ ที่ 3 และใชฟ้ างกลบอรกรอบ ผสมน้าEM รด น้าใหช้ มุ่ ประโยชน์ท่ใี ช้ เพ่อื สรา้ งแพลงตอนในน้า ทาเพ่ือให้เกดิ ไรแดงเป็นอาหารของปลา ลดรายจ่าย เพม่ิ รายไดส้ ร้าง อาหารตามธรรมชาติ 2. การขยายพันธุ์แหนแดงในกะละมัง มีการเล้ียงแหนแดงในกะละมงั เพื่อเป็นอาหารของปลา กบ เปด็ ไก่ วัสดุอุปกรณ์ 1. กะละมงั ใช้ได้ทุกขนาด 2. น้า ขน้ึ กับปริมาตรของขนาดกะละมงั 3. ป๋ยุ หมกั โบกาชิ จานวน 1 กามอื 4. แหนแดง จานวน 1 กามอื วธิ ที า นากะละมังมาใสนา้ ให้เกือบเตม็ นาป๋ยุ หมักโบกาชิ ลงในกะละมงั 1 กามือ คนให้เขา้ กนั กบั นา้ แลว้ นาแหนแดง 1 กามือลง ประโยชนท์ ีไ่ ดร้ บั

33 สามารถนาไปเปน็ อาหารสัตว์ทกุ ชนิด ปลา กบ ไก่ เปด็ หอย เพราะแหนแดงมีโปรตนี สงู และสามารถ นาไปรองก้นหลุมในการเพาะปลูก วิธนี าไปใช้ 1.สามารถนาไปหว่านลงในบ่อปลาเพื่อเปน็ อาหารสตั ว์ทกุ ชนดิ ปลา กบ หอย 2.สามารถเปน็ อาหารของเป็ด ไก่ โดยการนาไปผสมกบั รา EM ผสมใหเ้ ข้ากนั และนาไปเปน็ อาหาร 3.สามารถนาไปใช้ในการเพาะปลูกผัก รองก้นหลุมด้วยแหนแดง ใชไ้ ด้ทั้งสดและแห้งผสมกับปุ๋ยหมักโบ กาชิ คลุกเคล้าให้เขา้ กนั และปลูกพชื ได้ทกุ ชนดิ 3. การทาอาหารปนั้ กอ้ น สาหรับปลากนิ เน้ือ ปลากนิ พืช มกี ารผลติ อาหารปลาไวใ้ ช้ วสั ดุอุปกรณ์ 1. ข้าวเหนยี วนึง่ สุก จานวน 3 กโิ ลกรมั 2. ราอ่อน จานวน 3 กิโลกรัม 3. หยวกกล้วย จานวน 3 กโิ ลกรมั 4. น้าหมักปลา หอย จานวน 1 ลิตร 5. จลุ นิ ทรยี ์ EM จานวน 1 แก้ว 6. กากน้าตาล จานวน 1 แก้ว วิธีการทา นาหยวกกลว้ ยมาสับใหล้ ะเอยี ด นาข้าวเหนียวท่ีนง่ึ สกุ แลว้ มาคลกุ เคล้าให้เขา้ กนั เติมกากน้าตาล จุลนิ ทรีย์ EM นา้ หมักปลา คลุกเคล้าใหเ้ ขา้ กัน นาราอ่อนใสลงทลี ะน้อยถ้าหากขน้ เกินไปใหเ้ ติมน้า นวด คลกุ เคลา้ ให้เขา้ กันจนสามารถปนั้ เป็นก้อนได้ แล้วนาไปผึ่งตากในที่ร่ม 1 อาทิตย์ ก้อนอาหารจะแห้งและ สามารถลอยนา้ ได้ สามารถนาไปโยนเป็นอาหารปลาได้

34 4 หอยบด สามารถนาไปเป็นอาหารของเปด็ วสั ดอุ ุปกรณ์ 1. หอยเชอรี่ จานวน 3 กโิ ลกรัม 2. รา จานวน 3 กโิ ลกรมั 3. จลุ นิ ทรีย์ EM จานวน 1 แก้ว วธิ ีทา นาหอยเชอร่เี ข้าเคร่ืองบด บดให้ละเอียดผสมราจลุ ินทรีย์ EM กากน้าตาล คลกุ เคลา้ ใหเ้ ขา้ กันทงิ้ ไว้ประมาณ 30 นาที แล้วนาไปใชห้ รือหมักทง้ิ ไวห้ น่ึงคนื วธิ กี ารนาไปใช้ นาไปเปน็ อาหารของเปด็ ไก่ ควบคมุ ปริมาณของหอย ทาให้เปด็ แข็งแรง ใช่แดงลกู ใหญ่ ใข่แดงมสี ีสด 5. ปุย๋ กากแกส๊ ชีวภาพแบบแห้ง นากากแกส๊ ขึ้นมาผงึ่ แดดให้แห้ง วสั ดุอุปกรณ์ 1. กากแกส๊ จานวน 3 กิโลกรัม 2. รา จานวน 3 กโิ ลกรมั 3. แกลบ จานวน 1 กระสอบ 4. น้าสะอาด จานวน 5 ลติ ร 5. กากนา้ ตาล จานวน 1 แก้ว 6. จลุ นิ ทรยี ์ EM จานวน 1 แก้ว วิธีทา นากากแก๊ส รา แกลบ ผสมใหเ้ ข้ากนั ราดดว้ ยน้าจุลินทรยี ์ผสมกบั นา้ กากนา้ ตาลราดให้ชุ่มผสมใหเ้ ขา้ กัน กรอก ใส่กระสอบปุย๋ หม่นั กลับกระสอบทุกๆ 7 วนั 6. ปุย๋ กากแกส๊ แบบนา้ วสั ดุอุปกรณ์ 1. กากแก๊สในบ่อ 2. กากน้าตาล 1 แก้ว 3. จุลินทรยี ์ EM จานวน 1 แกว้ 4. นา้ สะอาด จานวน 10 ลติ ร วธิ ีทา นากากนา้ ตาลจลุ นิ ทรีย์ EM ผสมนา้ นาลงไปคนในบ่อแกส๊ คนให้เขา้ กันแล้วตักขึ้นถังหมกั ไว้ จานวน 7 วนั นาไปใชไ้ ดท้ ันที โดยวิธีการปลอ่ ยออกทางสายยาง

35 5. ขวดดกั แมลงวันทอง วัสดุอุปกรณ์ 1. ขวดน้าขนาดใดก็ได้ 2. มดี โกน จานวน 1 อัน 3. ลวดออ่ น จานวน 1 มว้ น 4. แลคซีน จานวน 1 ม้วน 5. กระเพราแดง จานวน 10 ใบ 6. น้าหมกั ผลไม้ 1 ชอ้ น 7. กากนา้ ตาล 1 ชอ้ น วธิ ีทา 1. นาขวดมาเจาะรู จานวน 4 รู โดยการทาเปน็ เครื่องหมายกากบาท 2. เจาะฝาชวดเพื่อสอดลวดไว้สาหรับห้อย 3. นานา้ หมกั ผลไม้ กากน้าตาลผสมกันแลว้ นาไปหยอดลงในขวด 4. ใสใ่ บกะเพราแดงลงไปและปิดฝาขวด การนาไปใช้ นาขวดไปหอ้ ยตามต้นไมเ้ พ่ือดกั แมลงวันทอง 7. ธนาคารนา้ ใตด้ นิ วัสดอุ ุปกรณ์ 1. ตาข่ายในล่อน 2 ผนื 2. ทอ่ พวี ีซขี นาดเท่าความยาวของบอ่ 3. หินกอ้ นกรวด 10 กระสอบ 4. ยางรถยนต์ 3 เส้น 5. ขวดน้า 100 ขวด วิธีทา 1. ขุดบอ่ ความลกึ ตามตอ้ งการให้ถงึ ชนั้ หิน ขนาดความกวา้ งเท่ากับยางรถยนต์ 2. ตัดตาข่ายไนลอ่ นเท่ากับความกว้างของยางรถยนต์ กดลงที่ก้นบอ่ โดยใช้ยางรถยนต์ทบั 3. วางท่อพีวีซใี ห้อยู่กึง่ กลางของบอ่ 4. เอาก้อนหนิ หรือขวดบรรจนุ ้าทปี่ ดิ ฝาเรียงลงกน้ บ่อใหเ้ ปน็ ชั้นท่ี 1 ประมาณ 1 เมตร 5. ชัน้ ที่ 2 เอายางรถยนต์เสนท่ี 2 ลง เอาก้อนหินหรอื ขวดบรรจนุ ้าท่ปี ดิ ฝาเรียงลงกน้ บ่อให้เป็นช้ันท่ี 2 เหลอื ขนาดบ่อ 50 เซนติเมตร 6.นาผา้ ตาข่ายไนล่อนวางลงแลว้ ใชย้ างรถยนตก์ ดทับอีกครั้ง และโรยด้วยก้อนกรวดชนั้ สดุ ทา้ ย

36 8..การเพาะเห็ดนางฟา้ ในปอกปนู วัสดุอุปกรณ์ 1. ปอกปูน จานวน 6 ปอก 2. กอ้ นเห็ดนางฟ้า จานวน 250 ก้อน 3. ผา้ ไวนิลเกา่ จานวน 3 ผนื 4. กระสอบ จานวน 6 ใบ วธิ ีทา 1. วางปอกปูนในแนวนอน เรียงใหไ้ ดร้ ะดับ 2. ใชก้ ระสอบปิดดา้ นหลงั ใหส้ นิท 3. เรียงกอ้ นเชื้อเหด็ นางฟา้ ใสใ่ นปอกปูน หน่ึงปอกปนู ใชจ้ านวน 40-45 ก้อน 4. ใชผ้ า้ ไวนิลเก่าปดิ ปากปอกปนู ใหส้ นทิ 9.การปลกู ตน้ กล้วยเป็นพี่เลี้ยงของไมป้ ่า ไม้พยงุ ยางนา ไมแ้ ดง ประดู่ สักทอง สารอง 10. การทากังหันแรงดันนา้ พลงั งานแสงอาทิตย์ เพื่อช่วยเติมอากาศใหส้ ตั วน์ า้ ในบ่อเลี้ยงปลาในบอ่ ดนิ วัสดุอปุ กรณ์ 1. ทอ่ PVC ขนาด ½ จานวน 1 เสน้ 2. ขอ้ งอPVC ขนาด ½ จานวน 1 ตวั 3. ขวดนา้ เปลา่ จานวน 2 ขวด 4. เชอื กฟาง วิธที า ประกอบท่อ PVC ใหเ้ ปน็ กงั หนั และเปิดน้าให้ได้แรงดนั กลางบ่อนา้

37 11.ระบบหยดน้าจุลินทรีย์ EM วสั ดุอุปกรณ์ 1. ทอ่ PVC ขนาด 6 หนุ จานวน 1 ท่อน 2. ข้องอ PVC ขนาด6 หุน จานวน 4 ตวั 3. PVC สามทาง 6 หุน จานวน 2 ตวั 4. ขอ้ งอ PVC ขนาด 1 น้ิว จานวน 3 ตัว 5. PVC สามทาง 1 นว้ิ 1 ตวั 6. ท่อขนาด 1 น้วิ จานวน 1 ท่อน 7. ท่อขนาด 6 นิว้ จานวน 1 ทอ่ น 8. ทอ่ PVC ขนาด 2 นิว้ 2 เมตร 9. ถงั น้า ขนาด 180 ลติ ร วธิ ีทา เจาะบริเวณก้นถงั โดยใชข้ ้อต่อ PVCขนาด 6 หนุ ออกจากก้นถงั แล้วเดินระบบท่อลงมาตามตอ้ งการใสข่ ้อ งอเดินเข้าระบบท่อใสส่ ปรงิ เกอร์และทอ่ ป่นั นา้ เตมิ อากาศในบ่อปลา ประโยชน์ ประโยชนข์ องถังนา้ บ่อกบบอ่ ปลา.เก็บกักน้าปุย๋ จากบ่อปลาโดยการใช้พลงั งานโซล่าเซลล์สบู นา้ สบู ข้ึนพกั ท่ีถัง และสามารถนาไปใช้รดน้าผักได้โดยทเี่ ราสามารถบริหารจดั การเวลาและควบคุมปริมาณนา้ ในบ่อได้และเรายงั สามารถนามาเตมิ ลงในบ่อแก๊สเพื่อเป็นส่วนผสมกับมลู สตั วผ์ ลติ แกส๊ ชีวภาพ 12. ถังนา้ จากบ่อกบ บอ่ ปลา วัสดุอุปกรณ์ 1. ถังขนาด 20 ลติ ร จานวน 1 ถงั 2. กอ๊ กน้า PE ขนาดเล็ก 1 อนั 3. สายนา้ เกลือ วิธีทา วธิ ที าเจาะกน้ ถงั ขนาด 20 ลติ รขนึ้ มา 10 cm แลว้ ฝงั กอ๊ กน้า PE ขนาดเล็กเสยี บสายนา้ เกลอื เปดิ ให้ นา้ หยดลงตามต้องการ ประโยชน์ ประโยชน์ของถังนา้ หยดจลุ ินทรยี ์ สามารถเตมิ จุลนิ ทรีย์ EM ให้ไหลไปตามนา้ ที่ไหลจากการสูบน้าโซล่า เซลล์เพอ่ื บาบัดนา้ เสยี และปรับความสมดุลของนา้ ง่ายสะดวกประหยัดเวลาไม่ยุง่ ยากสามารถเติมจลุ ินทรยี ์ EM ให้ไหลไปตามนา้ เพอ่ื บาบัดนา้ เสยี และปรับความสมดลุ ของนา้ ง่ายสะดวกประหยดั เวลาไมย่ ุง่ ยากไม่เปน็ การรกั ษา สงิ่ แวดล้อมเพราะเรานาเอาขยะรไี ซเคลิ มาทาให้เกิดประโยชนส์ งู สดุ

38 4.การเผยแพร่สร้างเครอื ข่าย ขยายผลสูช่ ุมชน เกษตรกร มีการจดั ตัง้ กลุ่มวิสาหกิจชุมชนสวนเกษตรผสมผสานชีววิถีบ้านนาเจริญใน เพื่อให้เกษตรกร หรอื ผ้สู นใจทั่วไปได้มาร่วมศึกษาแลกเปลี่ยนประสบการณ์และเรียนรูร้ ่วมกนั ซงึ่ กิจกรรมท่ีได้มีการถ่ายทอดและ แลกเปล่ยี นในระหว่างคนในชุมชนอยา่ งต่อเน่ือง ผลจากการจัดกิจกรรม สวนเกษตรผสมผสานชีววิถบี า้ นนา เจริญใน ได้มีการพฒั นาให้เป็นแหล่งเรียนรู้ ภมู ิปัญญาชาวบ้าน ประชาชนท่ัวไปได้มาศึกษาและเรียนรู้ ไดท้ าฐาน การเรียนรู้ด้านตา่ งๆ จดั ฝึกอบรมโครงการศูนย์ฝึกอาชีพระยะสั้น การปลกู ผกั สวนครวั โครงการ Smart ONIE เพือ่ สรา้ ง Smart Farmer โครงการศึกษาดูงานศูนยเ์ รียนเรียนรู้และเศรษฐกิจพอเพียงและเกษตรทฤษฎีใหม่ ผู้ พกิ าร ไดส้ นับสนนุ องคค์ วามรู้ด้านการศึกษาขัน้ ตอน การทาการเกษตรแบบผสมผสาน หลกั การเกษตรทฤษฎี ใหม่ โดยการถอดองค์ความรจู้ ากการปฏบิ ตั จิ ริง โดยมีสื่อทางออนไลนเ์ พอ่ื การตลาด การประชาสมั พันธ์ เป็น แหล่งเรยี นรทู้ ีห่ ลากหลาย Fan Page: https://www.facebook.com/nfe.kunrai1234/ ศูนยเ์ รียนรปู้ รัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งและเกษตรทฤษฎใี หม่ตาบลคันไร่ You tupe: https://www.youtube.com/watch?v=adk1yEZ0o5c วดี ีโอ ศนู ย์เรยี นรู้และเกษตร ทฤษฎใี หม่ตาบลคันไร่ ซ่ึงเป็นที่รจู้ กั ให้คนมาศกึ ษาดูงาน รางวัลท่ไี ด้รับ 1. ไดร้ ับรางวัล อสม.ดเี ด่นระดับจงั หวดั ปี 2558,2559 สาขาภูมิปญั ญาท้องถิ่นดา้ นสุขภาพ 2. ไดร้ ับรองมาตรฐานเกษตรอินทรีย์ จากสหกรณเ์ กษตรอินทรยี ์ จากัด ครง้ั ที่ 1 ปี 2560 3. ไดร้ บั รางวลั Smart Farmer ปงี บประมาณ 2561 จากสานักงานเกษตรอาเภอสริ ินธร 4. ได้รบั รางวลั เกษตรกรดเี ด่นอาเภอสริ นิ ธร จากสานกั งานเกษตรอาเภอสิรินธร 5. ออกสื่อทางทีวีชอ่ ง NBT https://www.facebook.com/100013149095792/videos/518980788550220/ 6. ถา่ ยทารายการ “กา้ วอยา่ งพอเพยี ง”ออกอากาศทีส่ ถานโี ทรทัศนช์ ่อง NBT เมื่อวันท่ี 11ก.ย. 2560 7. ถ่ายสกรุ๊ปพิเศษ “หมอลาทาเกษตร” เมื่อวันที่ 11 ก.ย.2561 ออกอากาศ วันท่ี 3 ธ.ค.2561 ทางช่อง NBT,ชอ่ ง 5,VR โสภณ เคเบลิ TV 8. สกรุ๊ปพเิ ศษ “ธนาคารน้าใตด้ นิ ”ออกอากาศทางชอ่ ง NBT 9. ถ่ายทารายการ “คนไทยหัวใจไม่ทอ้ ”ออกอากาศวนั ท่ี 5 ม.ค.2562 ออกอากาศ ชอ่ ง 5 10. เปน็ วทิ ยากรใหค้ วามรกู้ บั คณะศึกษาดงู านจากตา่ งจังหวดั จานวน 20 คณะ 11. ถา่ ยทารายการ เมอื งไทยดดี ี ออกอากาศทางช่อง NBT วนั ที่ 11 พฤศจกิ ายน 2563

39 มกี ารถา่ ยทอดความรแู้ ละแลกเปลี่ยนเรียนรู้ร่วมกนั ในด้านการดาเนินชีวติ โดยการยดึ หลกั เศรษฐกจิ พอเพยี ง รวมถงึ ได้แนะนาการนาสารจลุ นิ ทรยี อ์ ีเอ็มมาประยุกต์ใชใ้ นด้านตา่ งๆ ไม่ว่าเป็นดา้ นการเลี้ยงสตั ว์ ปลกู พชื และสิง่ แวดล้อม ซง่ึ ทาใหช้ ว่ ยสามารถลดรายจ่ายในครอบครัวในด้านการลงทุนการผลติ กิจกรรมการขยายผลชีววถิ ีสู่เกษตรกรในชุมชน 1. นายหนนู า แสนทวสี ุข อายุ 62 ปี บ้านเลขท่ี 71 หมู่ 5 บา้ นนาเจริญ ตาบลคันไร่ อาเภอสริ นิ ธร จงั หวัดอบุ ลราชธานี ทาการปลกู ผกั สวนครวั เลี้ยงปลา เลย้ี งกบ ผลคือทาให้มีรายไดห้ ลังจากหักค่าใช้จ่าย แล้วเฉลี่ย 6,000-7,000 บาท/เดอื น และสามารถลดรายจ่ายในครวั เรอื นได้ถงึ 5,000 บาท/เดอื น 2. นายสุนีย์ ทองสวัสดิ์ อายุ 73 ปี บา้ นเลขที่ 82 หมทู่ ี่ 5 บา้ นนาเจริญ ตาบลคนั ไร่ อาเภอสริ ินธร จงั หวัดอบุ ลราชธานี ทากจิ กรรมของครอบครวั ในการเล้ียงกบเพ่ือการจาหน่ายกบ, กบเนื้อ มีการปลูกผกั สวนครัว เลยี้ งปลานลิ ปลาตะเพยี น ปลาดกุ ผลคือสามารถสรา้ งรายได้เฉลี่ย 8,000 บาท/เดอื น และ สามารถลดรายจ่ายได้ถงึ 3,000 บาท/เดือน

40 3. นางหนูเย่ียม แสงแกว้ อายุ 64 ปี บา้ นเลขท่ี 116 หมทู่ ี่ 5 บา้ นนาเจรญิ ตาบลคนั ไร่ อาเภอสิรินธร จังหวัดอบุ ลราชธานี ทากิจกรรมของครอบครวั มีการปลูกผักสวนครัว เลีย้ งปลาดกุ ปลานลิ เลี้ยง กบ ผลคอื สามารถสรา้ งรายได้เฉลย่ี 10,000 บาท/เดอื น และสามารถลดรายจา่ ยได้ถึง 5,000 บาท/ เดือน 4. นางแสงจนั ทร์ พฒุ ทาจู อายุ 58 ปี บา้ นเลขท่ี 23 หมูท่ ่ี 5 บา้ นนาเจริญ ตาบลคันไร่ อาเภอสิรินธร จงั หวดั อุบลราชธานี ทากจิ กรรมของครอบครัวในการปลูกพชื ทัง้ ในสว่ นของพชื เศรษฐกิจเพ่ือการสรา้ ง รายได้ พืชผกั สวนครวั เพื่อใช้ในครอบครวั มกี ารเล้ียงกบเพื่อการจาหน่ายกบเน้ือ มีการเลย้ี งปลาเพ่ือ ใช้เป็นอาหารของครอบครัวและแบง่ ขาย การเลี้ยงวัวจานวน 5 ตวั ผลคอื สามารถสรา้ งรายไดเ้ ฉล่ีย 7,500 บาท/เดือน และสามารถลดรายจา่ ยได้ถึง 5,000 บาท/เดอื น

41 5. นางเถาว์ บัววงศ์ อายุ 46 ปี บ้านเลขท่ี 69 หมู่ท่ี 5 บา้ นนาเจริญ ตาบลคันไร่ อาเภอ สริ ินธร จังหวดั อุบลราชธานี ทากิจกรรมของครอบครวั ในการปลกู พืช ทั้งในสว่ นของพืชเศรษฐกจิ เพ่อื การสรา้ ง รายได้ พืชผกั สวนครวั เพื่อใช้ในครอบครวั มีการเลีย้ งกบเพื่อการจาหน่ายกบเน้ือ มีการเลย้ี งปลาเพอื่ ใช้เปน็ อาหารของครอบครวั และแบ่งขาย การเลีย้ งวัวจานวน 4 ตวั ผลคอื สามารถสร้างรายไดเ้ ฉล่ีย 7,500 บาท/ เดือน และสามารถลดรายจ่ายไดถ้ ึง 5,000 บาท/เดอื น 6. นางเสนาะ ใจมอย อายุ 61 ปี บ้านเลขที่ 27 หมู่ที่ 5 บ้านนาเจรญิ ตาบลคันไร่ อาเภอ สิรินธร จังหวดั อบุ ลราชธานี ทากจิ กรรมของครอบครวั ในการปลกู พืช ทั้งในสว่ นของพืชเศรษฐกจิ เพ่อื การสร้าง รายได้ พืชผักสวนครวั เพื่อใช้ในครอบครัว มีการเลยี้ งกบเพ่ือการจาหน่ายกบเนื้อ มีการเล้ยี งปลาเพือ่ ใชเ้ ป็น อาหารของครอบครวั และแบง่ ขาย การเลย้ี งววั จานวน 5 ตัว ผลคอื สามารถสร้างรายได้เฉล่ยี 7,500 บาท/ เดอื น และสามารถลดรายจ่ายได้ถงึ 5,000 บาท/เดือน

42 ไดต้ อ้ นรบั คณะศึกษาดูงานจากทว่ั ประเทศในช่วงเดือน กมุ ภาพนั ธ์ – ตุลาคม พ.ศ. 2563 ท่ี วนั /เวลา โครงการ /กิจกรรม ผูเ้ ข้าร่วม ภาพกิจกรรม กจิ กรรม 1. 13 ต้อนรบั คณะศกึ ษาดูงานคณะ 50 กุมภาพนั ธ์ เทศบาลตาบลบา้ นโคกอาเภอ 2563 สวุ รรณคหู า จงั หวดั หนองบัวลาภู 2. 2 ตอ้ นรบั พลโทพิชยั เขม็ ทอง 15 มถิ นุ ายน ผอ.ศปป1.พร้อมคณะกอ.รมน 2563 จงั หวดั อุบลราชธานี..ลงพน้ื ท่ีตรวจ เยยี่ มและไห้กาลังใจ 3. 12 ตอ้ นรบั คณะนักศึกษาจาก 20 มิถุนายน มหาวทิ ยาลัยราชภฏั อุบลราชธานี 2563 4. 30 กศน.อาเภอสิรนิ ธร จดั โครงการจัด 55 มถิ ุนายน กระบวนการเรียนรู้ตามหลกั 2563 ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งและ เกษตรทฤษฎีใหม่ตาบลคนั ไร่ ณ ศนู ยเ์ รยี นรู้เศรษฐกิจพอเพียง และเกษตรทฤษฎีใหม่ตาบลคันไร่

43 ที่ วนั /เวลา โครงการ /กิจกรรม ผู้เข้ารว่ ม ภาพกจิ กรรม กิจกรรม (คน) 5. 9 ต้อนรับคณะเครอื ขา่ ยการยางแห่ง กรกฎาคม ประเทศไทยอาเภอน้าพองจงั หวดั 30 2563 ขอนแกน่ . 6. 21 ไดต้ อ้ นรบั คณะศึกษาดูงานจาก 50 กรกฎาคม องค์การบริหารสว่ นตาบลดอนมด 2563 แดง อาเภอดอนมดแดง จงั หวดั อบุ ลราชธานี 7. 25 ตอ้ นรับคณะเครอื ขา่ ยการยางแห่ง 30 กรกฎาคม ประเทศไทย จังหวดั สุรนิ ทร์ 2563 8. 6 กระทรวงพลงั งานจังหวัดอบุ ลนา 120 สงิ หาคม นักเรียนทั้งหมด4โรงเรยี นท่เี ข้าร่วม 2563 โครงการประหยดั พลังงานเข้า ศึกษาดูงาน โซล่าเซลล์ ธนาคารน้า ใตด้ ิน เตาไบโอชาร์ บ่อแก๊สชีวภาพ

44 ท่ี วัน/เวลา โครงการ /กิจกรรม ผู้เข้ารว่ ม ภาพกจิ กรรม กิจกรรม (คน) 9 15 ตอ้ นรับคณะศึกษาดงู านจากอาเภอ 50 สงิ หาคม โนนนารายณ์ จงั หวัดสรุ ินทร์ 2563 10 4 ตอ้ นรับคณะศึกษาดงู าน จาก 50 กนั ยายน โรงเรยี นห้วยทับทนั 2563 จงั หวัดศรษี ะเกษ 11 8 ต้อนรบั คณะศึกษาดงู านจาก 128 กันยายน องค์การบรหิ ารส่วนตาบลบ้านหว้า 2563 อาเภอเมืองจังหวัดขอนแก่น 12 24 ตอ้ นรับคณะศกึ ษาดูงานจาก 50 กันยายน เทศบาลตาบลหนองบวั สะอาด 2563 จังหวดั นครราชสมี า 13 21 ตอ้ นรับคณะศึกษาดงู านจาก 100 ตลุ าคม โรงไฟฟ้าฝา่ ยผลิตเขื่อนอุบลรัตน์ 2563 และเขื่อนนา้ พอง จังหวัดขอนแกน่ รวมท้ังสิน้ 748

45

46

47

48

49

50