เนื้อหาคาบ2onsite

สาระน่ารู้ พระพุทธศาสนากับ การสั งคายนา

การสังคายนาครั้งที่ 6-11 เป็นอย่างไร ?

การสังคายนาครั้งที่ 6 สาเหตุ: พระพุทธโฆษาจารย์ซึ่งเป็นพระมหาเถระชาวอินเดียมีความรู้ แตกฉานในพระไตรปิฎกเดินทางมาแปลอรรถกถาพระไตรปิฎกจากภาษา สิงหลเป็นภาษาบาลีหรือภาษามคธ ทั้งนี้ เพื่อจะได้เป็นภาษาที่มีแบบแผน (ตันติภาษา) และเกิดประโยชน์ กว้างขวางต่อไป ผู้กระทำ: พระพุทธโฆษาจารย์เป็นประธาน และมีพระเถระแห่งวัดมหาวิหาร จำนวนหนึ่ งร่วมกันแปลและเรียบเรียงคัมภีร์อรรถกถาภาษาสิงหลเป็น ภาษาบาลี สถานที่: วัดมหาวิหาร ลังกาทวีป ผู้อุปถัมภ์: พระเจ้ามหานามะ ระยะเวลา: เริ่มทำ ใน พ.ศ. 956 ทำอยู่1ปีจึงสำเร็จ

สถานที่ วัดมหาวิหาร ลังกาทวีป ภาพจาก Google Earth

การสังคายนาครั้งที่ 7 สาเหตุ: เนื่ องจากทางคณะสงฆ์ที่มีพระมหากัสสป-เถระเป็นประธาน และ ทางราชการบ้านเมืองมีพระเจ้าปรากรมพาหุมหาราชเป็นประมุขเห็นว่า ลังกาทวีปยังขาดคัมภีร์ฎีกา (คัมภีร์ที่อธิบายอรรถกถา) และคัมภีรอ์ นุฎีกา (คัมภีร์ที่อธิบายฎีกา) พระสงฆ์ทั้งหลายจึงได้ประชุมกันเพื่อแปล และเรียบเรียงคัมภีร์ดังกล่าวเป็นภาษามคธ เพื่อประโยชน์ แก่การศึกษา พระพุทธศาสนา ผู้กระทำ: พระมหากัสสปเถระเป็นประธานมีพระสงฆ์จำนวน 1,000 รูป เข้าร่วมประชุม สถานที่: ลังกาทวีป (สันนิ ษฐานว่าทำที่โลหะปราสาทเมืองอนุราธปุระ) ผู้อุปถัมภ์: พระเจ้าปรากรมพาหุมหาราช ระยะเวลา: เริ่มทำ ใน พ.ศ.1587 ทำอยู่1ปี จึงสำเร็จ

สถานที่ ลังกาทวีป (สันนิษฐานว่าทำที่โลหะ ปราสาทเมืองอนุราธปุระ) ภาพจาก google Earth

การสังคายนาครั้งที่ 8 สาเหตุ: เนื่ องจากคัมภีร์พระไตรปิฎกอรรถกถา ฎีกาและอนุฎีกา ยัง ขาดตกบกพร่องผิดเพี้ยนและไม่ครบเป็นเพราะการจำลองหรือคัดลอก กันต่อๆมาเป็นเวลานาน พระธรรมทินนมหาเถระผู้แตกฉานในพระ ไตรปิฎกเลือกพระสงฆ์ผู้เชี่ยวชาญในพระไตรปิฎกประชุมร่วมกันชำระ พระไตรปิฎกอรรถกถา ฎีกา และอนุฎีกาให้สมบูรณ์ยิ่งขึ้น ผู้กระทำ: พระธรรมทินนมหาเถระเป็นประธานมีพระสงฆ์หลายร้อยรูป เข้าร่วมประชุมชำระพระไตรปิฎกแล้วจารึกลงในใบลานด้วยอักษร ธรรมของล้านนา สถานที่: วัดโพธารามหรือวัดเจ็ดยอด ณ เมืองนพิสิกร (เมือง เชียงใหม่) ประเทศไทย ผู้อุปถัมภ์: พระเจ้าติโลกราชหรือพระเจ้าสิริธรรมจักรวรรดิติโลกราช ระยะเวลา: เริ่มทำใน พ.ศ. 2020 ทำอยู่1ปี จึงสำเร็จ

สถานที่ วัดโพธารามหรือวัดเจ็ดยอด ณ เมือง นพิสิกร (เมืองเชียงใหม่) ประเทศไทย ภาพจาก google maps

การสังคายนาครั้งที่ 9 สาเหตุ: พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชทรงมีพระราช ประสงค์จะทำนุบำรุงพระพุทธ-ศาสนาให้เจริญมั่นคงสืบไป อีกทั้งได้ทรง ทราบจากสมเด็จพระสั งฆราชว่าพระไตรปิฎกยังมีข้อผิดเพี้ยนอยู่มาก แต่พระสงฆ์ไม่มีกำลังพอที่จะตรวจชำระพระไตรปิฎกให้สมบูรณ์ ได้พระองค์ จึงทรงอาราธนาสมเด็จพระสั งฆราชพร้อมด้วยพระสงฆ์ให้รับภาระในเรื่องนี้ ผู้กระทำ: สมเด็จพระสังฆราชทรงเป็นประธานมีพระสงฆ์เข้าประชุมจำนวน 218 รูป และราชบัณฑิตคฤหัสถ์จำนวน 32 คน ร่วมกันชำระพระไตรปิฎก และจารึกลงในใบลานด้วยอักษรขอม สถานที่: วัดพระศรีสรรเพชญ์ (วัดมหาธาตุยุวราช-รังสฤษฎิ์ในปัจจุบัน) กรุงเทพมหานคร ประเทศไทย ผู้อุปถัมภ์: พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬา-โลกมหาราช ระยะเวลา: เริ่มทำ ใน พ.ศ. 2331 ทำอยู่5เดือนจึงสำเร็จ

สถานที่ วัดพระศรีสรรเพชญ์ (วัดมหาธาตุยุวราช-รังสฤษฎิ์ในปัจจุบัน) กรุงเทพมหานคร ประเทศไทย

ภาพจาก google maps วัดพระศรีสรรเพชญ์ (วัดมหาธาตุยุวราช-รังสฤษฎิ์ในปัจจุบัน) กรุงเทพมหานคร ประเทศไทย

การสังคายนาครั้งที่ 10 สาเหตุ: เนื่ องในโอกาสที่พระบาทสมเด็จพระจุล-จอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสวยราชย์ได้ 25 ปี ทรงปรารภจะบำเพ็ญพระราชกุศล และทรงเห็นว่าพระไตรปิฎกที่จารึกไว้ในใบลาน ไม่มั่นคง มีจำนวนมากยากที่จะรักษาและเป็นอักษรขอมจึงโปรดเกล้าฯ ให้กรมหมื่น วชิรญาณวโรรสและพระเถระทั้งหลายช่วยกันชำระโดยคัดลอกตัวอักษรขอมในใบ ลานเป็นอักษรไทยแล้วแก้ไขและพิมพ์เป็นเล่ม ผู้กระทำ: สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิร-ญาณวโรรส ซึ่งขณะนั้ นดำรงพระ ยศเป็นกรมหมื่น วชิรญาณวโรรส และสมเด็จพระสังฆราช (สา ปุสสเทโว) ครั้งยังเป็นสมเด็จพระพุทธ โฆษาจารย์ เป็นประธาน มีพระสงฆ์เข้าร่วมประชุมจำนวน 110 รูป สถานที่: พระอุโบสถ วัดพระศรีรัตนศาสดารามกรุงเทพมหานคร ประเทศไทย ผู้อุปถัมภ์: พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ระยะเวลา: เริ่มทำใน พ.ศ. 2431 ทำอยู่6ปี จึงสำเร็จ

สถานที่ พระอุโบสถ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม กรุงเทพมหานคร ประเทศไทย ภาพจาก google maps

การสังคายนาครั้งที่ 11 สาเหตุ: สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก (วาสนมหาเถระ) ทรงเห็น ว่าพระไตรปิฎกยังผิดพลาดคลาดเคลื่อน เนื่ องจากความประมาทพลาดพลั้งใน การคัดลอกและตีพิมพ์กันต่อๆมาจึงได้ประชุมพระสงฆ์ร่วมกันชำระตรวจสอบให้ สมบูรณ์ และตีพิมพ์เพื่อเฉลิมพระเกียรติในวโรกาสที่พระบาทสมเด็จ พระเจ้าอยู่หัวรัชกาลปัจจุบันทรงเจริญพระชนมายุครบ 60 พรรษา ใน พ.ศ. 2530 ผู้กระทำ: สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆ-ปริณายก (วาสนมหาเถระ) เป็น ประธาน มีพระสงฆ์ทั้งฝ่ายมหานิ กายและธรรมยุติกนิ กายเข้าร่วมประชุม สถานที่: พระตำหนั กสมเด็จวัดมหาธาตุยุวราช-รังสฤษฎิ์ กรุงเทพมหานคร ประเทศไทย ผู้อุปถัมภ์: รัฐบาลไทย ระยะเวลา: เริ่มทำใน พ.ศ. 2528 ทำอยู่2ปีจึงสำเร็จ

สถานที่ พระตำหนักสมเด็จวัดมหาธาตุยุวราช-รังสฤษฎิ์ กรุงเทพมหานคร ประเทศไทย ภาพจาก google maps

จบการบรรยาย Thank You