ผังงาน (Flowchart)

ผัง งาน Flowchart

คำนำ หนังสือเล่มนี้เป็นส่วนหนึ่งของ เอกสารประกอบการเรียนการสอนในรายวิชา วิทยาการคำนวณในเว็บไซต์วิทยาการคำนวณ

ผังงาน (Flowchart) คือ การแสดงขั้นตอนวิธีการที่ใช้สัญลักษณ์ ที่เข้าใจได้ง่าย แต่ให้รายละเอียดได้น้อยกว่า คือ รูปภาพ หรือสัญลักษณ์ ที่ใช้เขียนแทน ขั้นตอน คำอธิบาย ข้อความหรือคำพูด ที่ใช้ ในอัลกอริทึม เพราะการนำเสนอขั้นตอน ของงานให้เข้าใจตรงกัน ระหว่างผู้เกี่ยวข้อง ด้วยคำพูด หรือข้อความ ทำได้ยากกว่า

ประเภทของผังงาน Flowchart แบ่งออกได้เป็น 2 ประเภท คือ 1. ผังงานระบบ (System Flowchart) 2. ผังงานโปรแกรม (Program Flowchart)

















หลักการเขียนผังงาน Flowchart 1.เลือกใช้สัญลักษณ์เพื่อสื่อความหมายให้ ถูกต้อง เช่น การกำหนดค่าตัวแปรให้เลือก ใช้กรอบสี่เหลี่ยมผืนผ้า 2.ใช้ลูกศรกำหนดการทำงานของโปรแกรม จากบนลงล่างจากซ้ายไปขวาโดยเรียง ลำดับการทำงานของคำสั่งไม่ควรสลับ การทำงานกัน

หลักการเขียนผังงาน Flowchart 3.ผังงานทุกผังงานนั้นต้องมีลูกศรเข้าและ ออกยกเว้นจุดเริ่มต้นและจุดสิ้นสุดการ ทำงานเท่านั้น 4.ลูกศรทุกตัวต้องออกจากผังงานและชี้ที่ ผังงานเสมอ 5.คำอธิบายภายในผังงานควรสั้น ๆ และ เข้าใจง่าย 6. ไม่ควรใช้ลูกศรชี้ไกลเกินไป หากจำเป็น ให้ใช้การเชื่อมต่อแทน

ลักษณะโครงสร้างของผังงาน Flowchart ประกอบด้วยโครงสร้างพื้นฐาน 3 ประเภท 1. การทำงานแบบตามลำดับ (Sequence) 2. การเลือกกระทำตามเงื่อนไข (Decision) 3. การทำซ้ำ (Loop)

1. การทำงานแบบตามลำดับ (Sequence)

2. การเลือกกระทำตามเงื่อนไข (Decision)

3. การทำซ้ำ (Loop)

ประโยชน์ของผังงาน 1.คนส่วนใหญ่สามารถเรียนรู้และเข้าใจผัง งานได้ง่าย เพราะผังงานไม่ขึ้นอยู่กับภาษา คอมพิวเตอร์ภาษาใดภาษาหนึ่ง เป็นเครื่อง มือที่ใช้ในการสื่อสารได้ทุกภาษา 2. ผังงานเป็นการสื่อความหมายด้วยภาพ ช่วยลาดับขั้นตอนการทางานของโปรแกรม ให้ง่ายและสะดวกต่อการทาความเข้าใจ สามารถนาไปเขียนโปรแกรมได้โดยไม่สับสน ซึ่งถ้าหากใช้ข้อความหรือคาพูดอาจจะสื่อ ความหมายผิดไปได้

ประโยชน์ของผังงาน 3. ในงานโปรแกรมที่ไม่สลับซับซ้อน ช่วยใน การตรวจสอบความถูกต้องของลาดับขั้นตอน และแก้ไขโปรแกรมได้ง่าย เมื่อเกิดข้อผิด พลาด 4. ช่วยให้ผู้อื่นสามารถศึกษาการทางานของ โปรแกรมได้อย่างง่าย สะดวก และรวดเร็ว มากขึ้น

ประโยชน์ของผังงาน 5. การบารุงรักษาโปรแกรมหรือการ เปลี่ยนแปลงแก้ไขโปรแกรมในภายหลัง ให้มี ประสิทธิภาพ ถ้าพิจารณาจากผังงานจะช่วย ให้สามารถทบทวนงานในโปรแกรมก่อน ปรับปรุง แก้ไขได้สะดวกและง่ายขึ้น

ข้อจำกัดของการเขียนผังงาน 1. ผังงานเป็นการสื่อความหมายระหว่าง บุคคลต่อบุคคลมากกว่าที่จะสื่อความหมาย บุคคลกับเครื่องคอมพิวเตอร์ 2. ผังงานไม่สามารถแทนลักษณะคาสั่งของ ภาษาคอมพิวเตอร์บางคาสั่งได้อย่างชัดเจน 3. กรณีที่งานมีขนาดใหญ่ ผังงานจะมีขนาด ใหญ่ด้วย ถ้ามีการเปลี่ยนแปลงแก้ไขจะทาได้ ยาก ควรเขียนแยกเป็นส่วน ๆ แล้วค่อยสร้าง จุดเชื่อมโยงในแต่ละส่วน

วิธีการเขียนผังงานที่ดี 1. ใช้สัญลักษณ์ตามที่กำหนดไว้ 2. ผังงานจะต้องมีจุดเริ่มต้น (Start) และสิ้นสุด (Stop/End/Finish) 3.ทุกแผนภาพต้องมีลูกศรแสดงทิศทางเข้า 1 เส้นและออก 1 เส้นโดยไม่มีการปล่อยจุด ใดจุดหนึ่ง 4.เขียนคาอธิบายการทำงานในแต่ละขั้นตอน โดยใช้ข้อความที่สั้น กะทัดรัด ชัดเจนและ เข้าใจได้

วิธีการเขียนผังงานที่ดี 5.ไม่ควรโยงเส้นเชื่อมผังงานที่อยู่ไกลมาก ๆ ควรใช้สัญลักษณ์จุดเชื่อมต่อแทน 6.ผังงานที่ดีควรมีความเป็นระเบียบเรียบร้อย สะอาดและชัดเจนตามขั้นตอน 7.ผังงานควรมีการทดสอบความถูกต้องของ การทำงานก่อนไปเขียนโปรแกรม