คู่มือความปลอดภัยฯ Mont Shamau

คู่มือความปลอดภยั ในการทางาน MONT SHAMAU

คู่มือความปลอดภยั ในการทางาน MONT SHAMAU

คานา ตาม ท่ี พร ะ รา ชบัญ ญัติ ควา มป ล อด ภัย อาชี วอน ามัย แล ะ สภาพแวดลอ้ มในการทางาน พ.ศ. 2554 หมวด 1 บททวั่ ไป มาตรา 6 ใหน้ ายจา้ งมีหนา้ ที่จดั และดูแลสถาน ประกอบกิจการและลูกจา้ งให้มีสภาพการทางานและสภาพแวดล้อมในการ ทางานท่ีปลอดภยั และถูกสุขลกั ษณะ รวมท้งั ส่งเสริมสนบั สนุนการปฏิบตั ิงาน ของลูกจา้ งมิใหล้ ูกจา้ งไดร้ ับอนั ตรายต่อชีวติ ร่างกาย จิตใจและสุขอนามยั บริษทั พทั ยาฟู้ดอินดสั ตรี จากดั จึงได้จดั ทาคู่มือเล่มน้ีเพื่อใชป้ ระยุกต์สาหรับ การทางานเพ่ือให้มีความปลอดภยั อีกท้งั ยงั มีเน้ือหาที่จาเป็ นและเหมาะสมกบั ลกั ษณะความเสี่ยง บริษัท พัทยาฟู้ดอินดัสตรี จากัด หวงั เป็ นอย่างย่ิงว่าคู่มือความ ปลอดภยั ในการทางาน จะสามารถใช้เป็ นแนวทางในการทางานไดอ้ ยา่ งถูกวิธี และปลอดภยั หากมีขอ้ เสนอแนะท่ีเป็ นประโยชน์ต่อการปรับปรุงคู่มือเล่มน้ี ขอน้อมรับไวด้ ้วยความยินดีและพร้อมท่ีจะปรับปรุงแกไ้ ข เพ่ือความถูกต้อง สมบูรณ์ต่อไป แผนกความปลอดภยั อาชีวอนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน บริษทั พทั ยาฟู้ดอินดสั ตรี จากดั PATAYAFOOD

สารบญั เนื้อหา หน้า หมวดที่ 1 สาเหตุและการป้องกนั อุบตั ิเหตุทว่ั ไป 1 1.1 อุบตั ิเหตุเกิดข้ึนไดอ้ ยา่ งไร 1 1.2 การป้องกนั อุบตั ิเหตุเบ้ืองตน้ 2 หมวดที่ 2 อนั ตรายของ LPG และการป้องกนั 4 2.1 อนั ตรายของ LPG 4 2.2 การประยกุ ตใ์ ชใ้ นงานเพอ่ื ความปลอดภยั 5 หมวดที่ 3 อนั ตรายจากไฟฟ้าและการป้องกนั 9 3.1 อนั ตรายจากไฟฟ้า 9 3.2 อุปกรณ์ไฟฟ้าในชีวติ ประจาวนั ที่ควรรู้จกั 10 3.3 ขอ้ ควรปฏิบตั ิในการทางานกบั ไฟฟ้า 13 หมวดที่ 4 ความรู้ทว่ั ไปเก่ียวกบั อคั คีภยั และการป้องกนั ระงบั อคั คีภยั 14 4.1 อคั คีภยั เกิดข้ึนไดอ้ ยา่ งไร 14 4.2 การป้องกนั และระงบั อคั คีภยั 15 ภาคผนวก 19 แบบตรวจการป้องกนั และระงบั อคั คีภยั บ้ืองตน้ สาหรับ KIOSK และ SHOP อุปกรณ์ความปลอดภยั เบ้ืองตน้ สาหรับ KIOSK ท่ีควรติดต้งั ขอ้ แนะนา Location ติดต้งั KIOSK และ SHOP ในอาคาร ป้ายความปลอดภยั PATAYAFOOD

บทที่ 1 สาเหตุและการป้องกนั อบุ ตั เิ หตุท่ัวไป 1.1 อบุ ัติเหตุเกดิ ขนึ้ ได้อย่างไร อุบตั ิเหตุ (Accident) หมายถึง เหตุการณ์ที่ไม่พึงประสงคท์ ี่อาจเกิดจากการท่ี ไมไ่ ดค้ าดคิดล่วงหนา้ หรือไม่ทราบล่วงหนา้ หรือขาดการขาดคุม แตเ่ มื่อเกิดข้ึนจะ ส่งผลใหเ้ กิดการบาดเจบ็ หรือความเจบ็ ป่ วยจากการทางานหรือการเสียชีวิต หรือ ความสูญเสียตอ่ ทรัพยส์ ินหรือความเสียหายตอ่ สาธารณะ หรือสภาพแวดลอ้ ม ในการทางาน การบาดเจบ็ หรือความสูญเสียจะเช่ือมโยงกนั เปรียบเสมือนโดมิโน 5 ตวั หากตวั ใดลม้ ลงกจ็ ะส่งผลกระทบทาใหเ้ กิดปัญหาข้ึน เช่นถา้ การทาและ สภาพการทางานที่ไมป่ ลอดภยั เกิดลม้ ลง จะทาใหต้ วั ถดั ไปลม้ ตามท้งั อุบตั ิเหตุ และการบาดเจ็บฯเปรียบเสมือน ถา้ หากใชป้ ลก๊ั ไฟไม่ไดม้ าตรฐานมีความร้อน สะสมเกิดข้ึน ทาใหไ้ ฟลุกไหมแ้ ละลามติดเช้ือเพลิงอื่นจนทาใหเ้ กิด “ไฟไหม”้ ดงั น้นั หากตอ้ งการไมใ่ ห้เกิด จาเป็นตอ้ งตดั วงจรโดยการขจดั ตวั ใดตวั หน่ึง ออกไปโดยเฉพาะ “การกระทาและสภาพการทางานท่ีไม่ปลอดภยั ออก” PATAYAFOOD 1

บทท่ี 1 สาเหตุและการป้องกนั อบุ ตั เิ หตุทัว่ ไป 1.2 การป้องกนั อบุ ัติเหตุเบื้องต้น อนั ตรายที่อาจจะเกิดข้ึนจากมีดน้นั จะมีระดบั ความรุนแรงต้งั แต่ บาดแผล เลก็ นอ้ ยจนถึงตอ้ งเยบ็ แผล แลว้ ตอ้ งทาอยา่ งไรเพ่อื ลดความเส่ียงหรือป้องกนั ไมใ่ หเ้ กิด • สวมใส่อุปกรณ์ป้องกนั นิ้ว มือหากหน่ั หรือใชเ้ คร่ืองบด แทนการสับดว้ ยมีด • การลบั มีดอาจเกิดอุบตั ิเหตุ ป้องกนั โดย 1. มีอุปกรณ์ลบั โดยเฉพาะ หรือ 2. มีอุปกรณ์ป้องกนั นิ้ว หรือ 3. จบั สนั มีด • การจดั เก็บ วางมีด อาจเกิด อุบตั ิเหตุไดเ้ ช่นกนั ป้องกนั โดย 1. มีอุปกรณ์จดั เกบ็ เฉพาะเช่น กล่องเสียบ บอร์ดแมเ่ หลก็ หรือ 2. เก็บไวใ้ กลๆ้ เขียง 3. อยา่ วางมีดชิดขอบโตะ๊ 4. ขณะมีดหล่นหา้ มหยบิ เด็ดขาด (ปล่อยใหต้ กแลว้ จึงหยบิ ) PATAYAFOOD 2

บทท่ี 1 สาเหตุและการป้องกนั อบุ ตั เิ หตุทวั่ ไป 1.2 การป้องกนั อบุ ัตเิ หตุเบื้องต้น (ต่อ) เป็นอีกอนั ตรายที่อาจจะเกิดข้ึนระหวา่ งการทาอาหาร นน่ั คือสัมผสั ความร้อน จาก ทอด ตม้ ลวกหรือแมแ้ ต่อุน่ ในไมโครเวฟ แลว้ ตอ้ งทาอยา่ งไรเพ่ือลด ความเสี่ยงหรือป้องกนั ไม่ใหเ้ กิด • อาจถูกน้าร้อน น้ามนั ร้อนหก กระเดน็ ฯใส่ตามร่างกาย หรือถูก เปลวไฟลวก ควรตอ้ ง - ขนในกระทะเบาๆจบั ภาชนะให้ แน่นกระชบั - เลือกใชต้ ะหลิวหรือกระทะที่มี ดา้ มจบั ยาวๆ - ใชถ้ ุงมือกนั ความร้อน • จบั ภาชนะเขา้ -ออกอาจสัมผสั ความร้อนหรือของร้อนหล่นใส่ ควร ตอ้ ง - ใชถ้ ุงมือกนั ความร้อน - จบั ภาชนะใหแ้ น่นกระชบั - พ้ืนที่เตรียมแยกโดยเฉพาะ ป้องกนั เฉี่ยวชนกนั เอง PATAYAFOOD 3

บทท่ี 2 อนั ตรายจาก LPG และการป้องกนั 2.1 อนั ตรายของ LPG LPG ถือวา่ เป็นเช้ือเพลิงอีกชนิดท่ีนิยมใชใ้ นชีวติ ประจาวนั มีประโยชน์อยา่ ง มากท้งั ดา้ นครัวเรือนและระดบั ประเทศ แต่การใชง้ านจาเป็นตอ้ งเขา้ ใจความเป็น อนั ตรายของสารเคมีชนิดน้ีและวธิ ีการใชง้ านอยา่ งถูกตอ้ งเพียงพอเพ่ือใหเ้ กิดความ ปลอดภยั คุณสมบตั ิที่จาเป็น LPG โดยทว่ั ไปมีสถานะเป็นของเหลวที่อุณหภูมิหอ้ ง และความดนั บรรยากาศ หากถูกอดั ภายในถงั แต่ถา้ มีการร่ัวไหลออกมา จะมีสถานะเป็นก๊าซสามารถรวมตวั อยใู่ นบริเวณต่า เช่น พ้ืน รางระบายน้าเป็นตน้ เน่ืองจากหนกั กวา่ อากาศ 1.5-2 เทา่ ไมม่ ีสี และกลิ่นจึงตอ้ งเติม “Mercaptan ลงไปเพอ่ื ใหม้ ีกลน่ิ เหมน็ ช่วยทาใหร้ ู้ก่อนล่วงหนา้ และแกไ้ ขปัญหาไดท้ นั การณ์” สามารถขยายตวั ไดถ้ ึง 274 เทา่ ที่สถานะกา๊ ซ และยงั สามารถติดไฟหรือระเบิดไดร้ วดเร็ว ตามหลกั การ Fire Triangle หากมีประกายไฟ หรือความร้อนเกิดข้ึน เน่ืองจาก Butane เป็นสารเคมีที่เป็นองคป์ ระหน่ึงใน LPG จะมี L.E.L = 1.5% , U.E.L = 8.5% Explosion Limit ของผลิตภณั ฑป์ ิ โตรเลียม ∙ Fire Triangle PATAYAFOOD 4

บทที่ 2 อนั ตรายจาก LPG และการป้องกนั 2.2 การประยกุ ต์ใช้ในงานเพื่อความปลอดภยั ไฟไหมห้ รือระเบิดท่ีเกิดข้ึนจากการใชก้ า๊ ซในครัวเรือนหรือสถานท่ีประกอบ อาหาร มาจากหลายปัจจยั ซ่ึงหน่ึงในน้นั คือ อุปกรณ์ตา่ งๆที่ใชใ้ นงานการทางานมกั เกิดการหกร่ัวไหล เช่นประกอบติดต้งั ไมแ่ น่นหนา ชารุดระหวา่ งการใชง้ าน ประกอบดว้ ย 1.สถานีกา๊ ซและระบบท่อ วาลว์ ต่างๆ 1 ทอ่ ลาเลียงก๊าซท้งั โลหะและ ชนิดอื่นๆอาจผกุ ร่อน ฉีดขาด 2 จุดเช่ือมต่อระหวา่ งขอ้ ตอ่ ตามทอ่ และวาลว์ ต่างๆอาจ ชารุด หลุดหลวม 3 ถงั ชารุด ผกุ ร่อนตามตะเขบ็ รอยต่อ หรือจุดอ่ืนๆ PATAYAFOOD 5

บทที่ 2 อนั ตรายจาก LPG และการป้องกนั 2.เตาและอุปกรณ์อ่ืนๆที่เกี่ยวขอ้ ง 1 หวั เตากา๊ ซ ชารุดอุดตนั 2 ท่อ วาลว์ และขอ้ ต่อ ผกุ ร่อน ชารุดจากการใชง้ าน 3.การป้องกนั อคั คีภยั การระเบิดหรืออุบตั ิเหตุจากการใชง้ าน จากหวั ขอ้ คุณสมบตั ิที่จาเป็นของ LPG อาจจะส่งผลกระทบรุนแรงท้งั ชีวติ และทรัพยส์ ินจึง จาเป็นตอ้ งควบคุม Human Error 3.1เปิ ดเตาอยา่ งปลอดภยั 3.1.1อยา่ เปิ ดวาลว์ ทิ้งไวน้ านจะมีก๊าซออกมา จานวนมาก หากมีประกายไฟจะจุดติดลุกไหม้ อยา่ งรวดเร็ว หรืออาจจะระเบิดได้ 3.1.2และปิ ดวาลว์ เตาหลงั จากรอใหไ้ ฟดบั (ปล่อยใหก้ ๊าซหมดก่อน) PATAYAFOOD 6

บทท่ี 2 อนั ตรายจาก LPG และการป้องกนั 3.2ปิ ดเตาอยา่ งปลอดภยั หลงั เลิกใชเ้ พือ่ ไม่ใหก้ า๊ ซ LPG ตกคา้ งในท่อ • ปิ ดวาลว์ ถงั กอ่ น • และปิ ดวาลว์ เตาหลงั จาก ไฟดบั (กา๊ ซหมดแลว้ ) และ • อย่าลืมปิ ดวาล์วก๊าซทุกคร้ังหลงั ใช้ งานเสร็จ PATAYAFOOD 7

ข้อปฏบิ ตั กิ รณี LPG หกรั่วไหล • ห้ามทาให้เกดิ ประกายไฟ เช่นห้ามเปิ ดพดั ลมระบาย อากาศ หากไฟเปิ ดห้ามปิ ด ถ้าไฟปิ ดห้ามเปิ ด • รีบปิ ดวาล์วถงั ทนั ที • เปิ ดหน้าต่าง ประตูให้อากาศระบาย • ขอความช่วยเหลือหากจาเป็ นโทร 199 PATAYAFOOD 8

บทท่ี 3 อนั ตรายจากไฟฟ้าและการป้องกนั 3.1 อนั ตรายจากไฟฟ้า ในคู่มือเล่นน้ีจะขอกล่าวเฉพาะไฟฟ้าดูดและไฟฟ้าลดั วงจรเท่าน้นั ไฟฟ้าดูด (Electric Shock) สามารถเกิดจากการสมั ผสั ท้งั ทางตรง เช่นมือจบั สายไฟฟ้าที่ชารุดขณะท่ีมีกระแสไฟฟ้า หรือทางออ้ ม เช่น มือจบั โครงโลหะดา้ นนอก ของอุปกรณ์ท่ีมีไฟรั่วอยอู่ าจจะทาใหเ้ สียชีวติ ได้ ข้ึนอยขู่ นาดกระแสไฟฟ้าที่ไหล แรงดนั ไฟ ระยะเวลาท่ีถูกดูด อวยั วะท่ีกระแสไฟฟ้าไหลผา่ นฯ ไฟฟ้าลดั วงจร (Short circuit) เกิดจากมี 2 จุดในวงจรมาสัมผสั มีสาเหตุมา จากฉนวนชารุดหรือเส่ือมสภาพ แรงดนั ที่ใชง้ านเกินขนาดหรือมีกระแสไฟฟ้าเกิน ขนาดของสายไฟทาใหอ้ ุปกรณ์ไฟฟ้า สายไฟเสียหายอาจส่งผลทาใหเ้ กิด “ไฟไหม้” PATAYAFOOD 9

บทที่ 3 อนั ตรายจากไฟฟ้าและการป้องกนั 3.2 อปุ กรณ์ไฟฟ้าในชีวติ ประจาวนั ทคี่ วรรู้จกั • การตดิ ต้งั ระบบไฟฟ้าอย่างปลอดภยั Main Switch อุปกรณ์ท่ีจะช่วยใหป้ ลอดภยั ท่ีจาเป็นตอ้ งมีภายในอาคารและควรรู้จกั • Main Switch หรือสวติ ซ์ประธานทาหนา้ ที่ ควบคุมการใชไ้ ฟฟ้าให้ เกิดความปลอดภยั กรณีท่ีกระแสไฟฟ้าเกินหรือไฟฟ้าลดั วงจร จะสามารถสับหรือ ปลดออกไดท้ นั ที ป้องกนั ไม่ใหก้ ระแสไฟฟ้าไหลเขา้ ในอาคาร เน่ืองจาก Main Switch จะมีเครื่องปลดวงจรและเครื่องป้องกนั กระแสเกิน PATAYAFOOD 10

บทที่ 3 อนั ตรายจากไฟฟ้าและการป้องกนั 3.2 อปุ กรณ์ไฟฟ้าในชีวติ ประจาวนั ทค่ี วรรู้จกั (ต่อ) เคร่ืองใชไ้ ฟฟ้าชนิดใดบา้ งตอ้ งมีและไม่ตอ้ งมีสายดิน • เคร่ืองใช้ไฟฟ้าประเภท 1 โดยทวั่ ไปฉนวนไฟฟ้ามีความหนาเพียงพอท่ีจะ ใชง้ านปกติ เปลือกนอกจะทาดว้ ยโลหะตอ้ งมีระบบสายดิน (ปลกั๊ ไฟมี 3 ขา) • เครื่องใช้ไฟฟ้าประเภท 2 โดยทวั่ ไปฉนวนไฟฟ้ามีความหนา 2 เท่า ของความหนาของเคร่ืองใชไ้ ฟฟ้าทว่ั ๆไปโดยไม่ตอ้ งมีระบบสายดิน (ปลก๊ั ไฟมี 2 ขา) เลือกใชใ้ หส้ ังเกตสัญลกั ษณ์ • เคร่ืองใช้ไฟฟ้าประเภท 3 เคร่ืองใชไ้ ฟฟ้าจะใชก้ บั แรงดนั ไฟฟ้ากระแสสลบั ไม่เกิน 50 V หรือกระแสไฟฟ้าตรง 120 Vโดยไม่ตอ้ งมีระบบสายดิน PATAYAFOOD 11

บทท่ี 3 อนั ตรายจากไฟฟ้าและการป้องกนั 3.2 อปุ กรณ์ไฟฟ้าในชีวติ ประจาวนั ทค่ี วรรู้จกั (ต่อ) • เซอร์กติ เบรกเกอร์ (Circuit Breaker) มีหนา้ ที่สบั หรือปลดวงจรไฟฟ้า และยงั สามารถปลดวงจรท่ีมีการใชก้ ระแสไฟฟ้า เกิน และกระแสลดั วงจรไดอ้ ตั โนมตั ิโดยกระแส ลดั วงจรตอ้ งไม่เกิดขนาดพกิ ดั ในการตดั กระแส ลดั วงจรของเครื่อง (IC) • เคร่ืองตดั ไฟร่ัว หรือเครื่องตัดวงจรเมื่อมีกระแสไฟฟ้ารั่วลงดิน สามารถปลดวงจรไดอ้ ยา่ งรวดเร็วในระยะเวลาท่ีกาหนดเม่ือมี กระแสไฟฟ้ารั่วในปริมาณท่ีเกินกาหนด เป็นอุปกรณ์ท่ีช่วย เสริมจากระบบสายดิน • สายดิน ตวั นาที่ตอ่ จากเปลือกโลหะของ เครื่องใชไ้ ฟฟ้า มีหนา้ ที่นากระแสไฟฟ้า เกินไปสู่หลกั ดิน จะช่วยป้องกนั ไฟฟ้า ดูดได้ • เต้ารับ-เต้าเสียบ สามารถช่วยป้องกนั ไฟดูดไดห้ ากเตา้ รับ ติดต้งั สายดินมี 3 ช่อง และการใชอ้ ุปกรณ์ ไฟฟ้าประเภท 1 จะมี 3 ขา PATAYAFOOD 12

บทท่ี 3 อนั ตรายจากไฟฟ้าและการป้องกนั 3.3 ข้อควรปฏบิ ัตใิ นการใช้ไฟฟ้า 1. วา่ จา้ งบริษทั หรือช่างออกแบบและติดต้งั ระบบไฟฟ้าท่ีมีประสบการณ์ ความชานาญ 2. เลือกใชอ้ ุปกรณ์ไฟฟ้าต่างๆตอ้ งมีมาตรฐานเช่น สมอ. IEC, VDE เป็นตน้ 3. การเดินสายและติดต้งั อุปกรณ์ไฟฟ้าตอ้ งไดม้ าตรฐานของหน่วยงานตา่ งๆ เช่น การไฟฟ้านครหลวง 4. ศึกษาคูม่ ือการใชง้ านก่อนทุกคร้ัง 5. ร่างกายเปี ยกช้ืน ห้ามจับเครื่องใช้ไฟฟ้าเป็ นอนั ขาด 6. อุปกรณ์ไฟฟ้า สายไฟชารุดตอ้ งใหช้ ่างไฟฟ้าซ่อมเทา่ น้นั 7.ไม่ควรเสียบปลก๊ั หลายตวั ในเตา้ รับเดียว จะทาใหเ้ ตา้ รับเกิดความร้อนสูง อาจลุกไหมไ้ ด้ 8. ตรวจสอบอุปกรณ์ไฟฟ้า สายไฟเป็นประจาอยา่ งนอ้ ยเดือนละคร้ัง 9. หลงั ใชง้ านควรปิ ดสวติ ซ์ก่อนถอดปลก๊ั ออก ช่วยป้องกนั การชารุด PATAYAFOOD 13

บทที่ 4 ความรู้ทั่วไปเกย่ี วกบั อคั คภี ยั และการป้องกนั ระงบั อคั คภี ยั 4.1 อคั คภี ัยเกดิ ขนึ้ ได้อย่างไร อคั คีภยั หรือที่นิยมเรียกกนั ติดปากวา่ “ไฟไหม้ ” น้นั เกิดข้ึนไดอ้ ยา่ งไรเบ้ืองตน้ เราตอ้ งเขา้ ใจทฤษฎีไฟไหม้ หรือ Fire Triangle Fire Triangle เม่ือองคป์ ระกอบการติดไฟท้งั 3 ครบและสมบูรณ์ท้งั เช้ือเพลิงเช่น LPG (Fuel) ความ ร้อน (Heat) และออกซิเจนจะเกิดการจุดติด ลุกไหมส้ ุดทา้ ยถา้ ดบั ไฟไมไ่ ดจ้ ะลุกลาม หรืออาจระเบิดไดท้ นั ที ปัจจยั ที่ทาใหเ้ กิดไฟไหม้ หรือระเบิด หลกั ๆมี 2 ปัจจยั • อยา่ งแรก การกระทาท่ีไมป่ ลอดภยั เช่น เปิ ดวาล์วก๊าซทงิ้ ไว้และ • สภาพการณ์ท่ีไมป่ ลอดภยั เช่น ใช้ อุปกรณ์ทางไฟฟ้าไม่ได้มาตรฐาน อาจเกดิ ไฟฟ้าลัดวงจรได้ง่าย PATAYAFOOD 14

บทที่ 4 ความรู้ทั่วไปเกย่ี วกบั อคั คภี ยั และการป้องกนั ระงบั อคั คภี ยั 4.2 การป้องกนั และระงบั อคั คภี ยั 1. ตอ้ งควบคุมเช้ือเพลิงไมเ่ กิดการหกร่ัวไหล ชารุด หรือสะสม ไดแ้ ก่ • LPG รวมท้งั อุปกรณ์ท่ีเกี่ยวขอ้ ง ทอ่ ขอ้ ตอ่ วาลว์ ตา่ งๆใหอ้ ยสู่ ภาพท่ี แขง็ แรงและปลอดภยั ไดแ้ ก่ • ปลกั๊ ไฟสาหรับอุปกรณ์ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิคส์ต่างๆตอ้ งใชใ้ หถ้ ูกตอ้ ง และมีมาตรฐานรวมท้งั มีการตรวจสอบสม่าเสมอ PATAYAFOOD 15

บทท่ี 4 ความรู้ทว่ั ไปเกย่ี วกบั อคั คภี ยั และการป้องกนั ระงบั อคั คภี ยั 4.2 การป้องกนั และระงับอคั คภี ัย (ต่อ) • เช้ือเพลิงประเภท A เช่นกระดาษไม่ควรสะสม จะทาใหเ้ พิม่ ความเสี่ยง • ทาความสะอาดคราบไขมนั ท่ีสะสมใน Hood และท่อต่างๆที่เกี่ยวซ่ึงเป็น เช้ือเพลิงประเภท D สามารถเกิดไฟไหมไ้ ด้ อยา่ งนอ้ ย 1-2 คร้ัง/เดือน 2. ควบคุมแหล่งความร้อนไม่ใหเ้ กิดลุกไหมอ้ ยา่ งง่ายและรวดเร็ว ไดแ้ ก่ • หากมีผรม.เขา้ มาทางานตอ้ งมี Hot work Permit ก่อนเริ่มงานเพ่ือควบคุม ประกายไฟ หรือความร้อนอ่ืนๆท่ีจะทาเกิดการลุกไหม้ PATAYAFOOD 16

บทที่ 4 ความรู้ทัว่ ไปเกย่ี วกบั อคั คภี ยั และการป้องกนั ระงบั อคั คภี ยั 4.2 การป้องกนั และระงับอคั คภี ยั (ต่อ) • ควบคุมประกายไฟ ความร้อนจากไฟฟ้าลดั วงจรโดยการติดต้งั อุปกรณ์ตดั อตั โนมตั ิ เช่น Circuit Breaker ในระบบไฟฟ้าอาคาร • ควบคุมเพลิงไหมจ้ ากการใชง้ านท่ีไมถ่ ูกตอ้ ง หรือใชอ้ ุปกรณ์ไมม่ ี มาตรฐาน PATAYAFOOD 17

ข้อปฏิบตั ิกรณเี กดิ ไฟไหม้ • พบไฟไหม้รีบแจ้งเหตุ ว่า “ไฟไหม้”ๆ • หยบิ ถังดบั เพลงิ ฉีดไปทฐี่ านไฟ ถ้าเครื่องจักรหรืออุปกรณ์ไฟฟ้าเกดิ ไฟไหม้ “ห้ามใช้นา้ ดับ” • ถ้าดบั เพลงิ ไม่ได้ ให้ขอความช่วยเหลือโทร 199 • อพยพไปยงั จุดทปี่ ลอดภยั จาก ความร้อน ควนั ไฟ เช่นนอกอาคาร PATAYAFOOD 18

ภาคผนวก PATAYAFOOD 19

แบบตรวจการป้องกนั และระงบั อคั คภี ยั เบื้องต้น สาหรับ KIOSK และ SHOP รายการ คาแนะนา • ระบบสญั ญาณแจง้ เหตุเพลิงไหม้ • อุปกรณ์ตรวจจบั ควนั หรือความ ร้อน - ภายในอาคารควรมีอุปกรณ์แจง้ เหตุ เพลิงไหมท้ ่ีสามารถใชง้ านอยา่ งมี ประสิทธิภาพและทวั่ ถึง • อุปกรณ์แจง้ เหตุเพลิงไหม้ • ทางออกฉุกเฉิน • ทางออกฉุกเฉินตอ้ งมีอยา่ งนอ้ ย 2 ทาง - อาคารตอ้ งมีทางออกอยา่ งนอ้ ย 2 ทาง และอยหู่ ่างกนั โดยไมม่ ีสิ่งกีดขวาง - มีประตูหนีไฟ • กวา้ งไมน่ อ้ ยกวา่ 0.9 ม. • สูงอยา่ งนอ้ ย 2 ม. • แบบผลกั ออกดา้ นนอกไมล่ อ็ ค • มี Fire exit และ Emergency light PATAYAFOOD 19

แบบตรวจการป้องกนั และระงบั อคั คภี ยั เบื้องต้น สาหรับ KIOSK และ SHOP รายการ คาแนะนา • ถงั ดบั เพลิง • ติดต้งั ใหง้ ่ายตอ่ การหยบิ ใช้ - ระยะห่างไม่เกิน 20 ม. และสูงจาก พ้ืนไมเ่ กิน 1.5 ม. พร้อมกบั มีป้ายบง่ ช้ี ถงั เห็นไดช้ ดั เชน • ป้ายบ่งช้ีเพอื่ ใหม้ องเห็นไดช้ ดั เจน • ถงั ดบั เพลิงพร้อมใชง้ านไดอ้ ยา่ งมี • มีการตรวจสอบเป็ นประจา ประสิทธิภาพตลอดเวลา PATAYAFOOD 20

อปุ กรณ์ความปลอดภยั เบื้องต้นสาหรับ KIOSK ที่ควรตดิ ต้งั 1 5 2 3 4 รายการ รายละเอียด หนา้ ท่ี 1 Consumer Unit อยา่ งนอ้ ยตอ้ งมี สายดิน ปลดวงจรไฟฟ้าถา้ มี 2 Circuit Breaker, เคร่ืองตดั ไฟรั่วเช่น (RCBO) กระแสไฟเกิน เป็นตน้ 3 4 เตา้ รับหรือปลก๊ั ตวั เมียมีการติดต้งั สายดิน ป้องกนั ไฟดูด 5 เลือกใชอ้ ุปกรณ์ไฟฟ้าประเภท 1 ถงั ดบั เพลิงชนิด CO2 Rating 10B,C ข้นั ต่าขนาด ป้องกนั ไฟดูด 5 lbs อยา่ งนอ้ ย 1 ถงั หรืออื่นๆท่ีไมเ่ กิดฝ่ นุ ละออง ไฟฉุกเฉิน กรณีฉุกเฉินหากเกิดไฟไหม้ จากไฟฟ้าลดั วงจร PATAYAFOOD 21 ส่องสวา่ งหากไฟฟ้าอาคารดบั

ข้อแนะนา Location ตดิ ต้งั KIOSK และ SHOP ในอาคารสาหรับ การอพยพหนีไฟอย่างมปี ระสิทธิภาพ เพ่ือใหป้ ลอดภยั จากอคั คีภยั ควรจะตอ้ งคานึงถึง 3 องคป์ ระกอบดงั น้ี 1 Exit Access ทางเขา้ สู่ทางหนีไฟ 2 Exit ทางหนีไฟ 3 Exit Discharge จุดปลอ่ ยออกนอกอาคาร ในการติดต้งั Kiosk หรือ Shop ในอาคารใหพ้ ิจารณาตามหวั ขอ้ ดงั ต่อไปน้ี PATAYAFOOD 22

ข้อแนะนา Location ตดิ ต้งั KIOSK และ SHOP ในอาคารสาหรับ การอพยพหนีไฟอย่างมีประสิทธิภาพ เทคนิคการตรวจสอบเส้นทางหนีไฟ 1. จน.ทางหนีไฟและการจดั วาง เช่นถา้ มีคนใชอ้ าคารนอ้ ยกวา่ 500 คนตอ้ งมีอยา่ ง นอ้ ย 2 ทางเป็ นตน้ เห็นไดง้ ่ายและห่างกนั อยา่ งนอ้ ย ½ ของเสน้ ทแยงมมุ หอ้ ง 2. เสน้ ทางฯกวา้ งอยา่ งนอ้ ย 90 ซ.ม.สูงอยา่ งนอ้ ย 2.3 ม. 3. ระยะทางหนีไฟ เช่นบนั ไดห่างกนั ไมเ่ กิน 60 ม. 4. ไมม่ ีอปุ สรรคในทางหนีไฟ 5. ประตูหนีไฟแบบผลกั ออก 7 6. บนั ไดหนีไฟ • ภายในอาคาร 8 6 • นอกอาคาร ตอ้ งมีราวกนั ตก,ไมม่ ีส่ิงกีดขวาง 5 ลาเลียงคนไดอ้ ยา่ งต่อเน่ือง ไมล่ ดขนาดลง ปกป้องควนั ไฟ 4 91 และความร้อนได้ 0 • ทางลาดชนั ที่ใชเ้ ป็นเสน้ ทาง ตอ้ งมีชานพกั บนั ได 10 7. มีป้าย เคร่ืองหมาย สญั ญลกั ษณ์ทางหนีไฟ ประตูหรือไม่ 8. มีไฟฉุกเฉินในเสน้ ทางหรือไม่ 9. จุดปล่อยออกนอกอาคารตอ้ งไมม่ ีสิ่งกีดขวางใหญพ่ ออพยพคนอยา่ งตอ่ เนื่อง 10. จุดรวมพลของอาคารอยทู่ ่ีไหน ห่างจากอาคารไม่เกิน 20 ม.มีพท.ประมาณ 0.25 ตร.ม./คนและปลอดภยั จากอนั ตรายอนื่ ๆ PATAYAFOOD 23

ป้ายความปลอดภยั และการประยุกต์ใช้ o ความหมายและตวั อย่างป้ายความปลอดภัย ตวั อยา่ งการประยกุ ตใ์ ชง้ าน PATAYAFOOD 24

ป้ายความปลอดภยั และการประยุกต์ใช้ o ตัวอย่างสารเคมอี นั ตรายตามระบบ UN สาหรับการขนส่ง สัญลกั ษณ์ ความหมาย อนั ตราย ระเบิดไดเ้ มื่อถูกกระแทกเสียดสี หรือถูก - รังสีความร้อน ความร้อน เช่น ทีเอน็ ที ดินปื น ดอกไมไ้ ฟ - แรงอดั อากาศ - สะเกด็ ระเบิด ไม่ไวไฟไมเ่ ป็นพษิ แต่อาจเกิดระเบิดได้ - บาดแผลจากของเหลว เยน็ จดั หากภาชนะบรรจุถูกกระแทกอยา่ งแรง - แรงอดั อากาศ หรือ ไดร้ ับความร้อนสูงจากภายนอก - สะเก็ดเศษชิ้นส่วนภาชนะบรรจุ เช่น ก๊าซออกซิเจน - รังสีความร้อน แรงอดั อากาศ ติดไฟง่ายเมอ่ื ถูกประกายไฟ เช่น ก๊าซหุง - สะเกด็ ชิ้นส่วนภาชนะบรรจุ ตม้ ก๊าซไฮโดรเจน ก๊าซมเี ทน ก๊าซอะเซที - อาจเกิดภาวะขาดออกซิเจน ลีน อาจทาใหเ้ สียชีวติ หรือบาดเจบ็ อยา่ ง -ความเป็ นพิษ รุนแรงจากการกิน สูดดม หรือสัมผสั ทาง -อนั ตรายต่อระบบทางเดินหายใจ ผวิ หนงั เช่น อาร์ซีนิค ไซยาไนด์ ผวิ หนงั หรือการกิน สามารถแผร่ ังสีที่เป็น อนั ตรายต่อร่างกาย - เป็นอนั ตรายต่อผวิ หนงั เช่น โคบอลต์ เรเดียม พลูโตเนียม - มีผลต่อเมด็ เลือด ยเู รเนียม กดั กร่อนผวิ หนงั และเป็นอนั ตราย ต่อ - กดั กร่อนผวิ หนงั ระคายเคือง ระบบทางเดินหายใจ เช่น กรดกามะถนั ต่อระบบ ทางเดินหายใจ โซเดียมไฮดรอกไซด์ แคลเซียมไฮเปอร์ คลอไรด์ - ทาปฏิกิริยากบั โลหะ ทาใหเ้ กิด ก๊าซไวไฟ PATAYAFOOD 25

ป้ายความปลอดภยั และการประยุกต์ใช้ o ความหมายและตัวอย่างป้ายความปลอดภยั สาหรับสารเคมอี นั ตราย ระบบสัญลกั ษณ์แสดงระดบั ความรุนแรงของสารเคมี PATAYAFOOD 26

คู่มือความปลอดภยั ในการทางาน MONT SHAMAU