คู่มือความปลอดภัยฯ Mont Shamau

คู่มือความปลอดภยั ในการทางาน MONT SHAMAU

คู่มือความปลอดภยั ในการทางาน MONT SHAMAU

คานา ตาม ท่ี พร ะ รา ชบัญ ญัติ ควา มป ล อด ภัย อาชี วอน ามัย แล ะ สภาพแวดลอ้ มในการทางาน พ.ศ. 2554 หมวด 1 บททวั่ ไป มาตรา 6 ใหน้ ายจา้ งมีหนา้ ที่จดั และดูแลสถาน ประกอบกิจการและลูกจา้ งให้มีสภาพการทางานและสภาพแวดล้อมในการ ทางานท่ีปลอดภยั และถูกสุขลกั ษณะ รวมท้งั ส่งเสริมสนบั สนุนการปฏิบตั ิงาน ของลูกจา้ งมิใหล้ ูกจา้ งไดร้ ับอนั ตรายต่อชีวติ ร่างกาย จิตใจและสุขอนามยั บริษทั พทั ยาฟู้ดอินดสั ตรี จากดั จึงได้จดั ทาคู่มือเล่มน้ีเพื่อใชป้ ระยุกต์สาหรับ การทางานเพ่ือให้มีความปลอดภยั อีกท้งั ยงั มีเน้ือหาที่จาเป็ นและเหมาะสมกบั ลกั ษณะความเสี่ยง บริษัท พัทยาฟู้ดอินดัสตรี จากัด หวงั เป็ นอย่างย่ิงว่าคู่มือความ ปลอดภยั ในการทางาน จะสามารถใช้เป็ นแนวทางในการทางานไดอ้ ยา่ งถูกวิธี และปลอดภยั หากมีขอ้ เสนอแนะท่ีเป็ นประโยชน์ต่อการปรับปรุงคู่มือเล่มน้ี ขอน้อมรับไวด้ ้วยความยินดีและพร้อมท่ีจะปรับปรุงแกไ้ ข เพ่ือความถูกต้อง สมบูรณ์ต่อไป แผนกความปลอดภยั อาชีวอนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน บริษทั พทั ยาฟู้ดอินดสั ตรี จากดั PATAYAFOOD

สารบญั เนื้อหา หน้า หมวดที่ 1 สาเหตุและการป้องกนั อุบตั ิเหตุทว่ั ไป 1 1.1 อุบตั ิเหตุเกิดข้ึนไดอ้ ยา่ งไร 1 1.2 การป้องกนั อุบตั ิเหตุเบ้ืองตน้ 2 หมวดที่ 2 อนั ตรายของ LPG และการป้องกนั 4 2.1 อนั ตรายของ LPG 4 2.2 การประยกุ ตใ์ ชใ้ นงานเพอ่ื ความปลอดภยั 5 หมวดที่ 3 อนั ตรายจากไฟฟ้าและการป้องกนั 9 3.1 อนั ตรายจากไฟฟ้า 9 3.2 อุปกรณ์ไฟฟ้าในชีวติ ประจาวนั ที่ควรรู้จกั 10 3.3 ขอ้ ควรปฏิบตั ิในการทางานกบั ไฟฟ้า 13 หมวดที่ 4 ความรู้ทว่ั ไปเกี่ยวกบั อคั คีภยั และการป้องกนั ระงบั อคั คีภยั 14 4.1 อคั คีภยั เกิดข้ึนไดอ้ ยา่ งไร 14 4.2 การป้องกนั และระงยั อคั คีภยั 15 ภาคผนวก 19 แบบตรวจการป้องกนั และระงบั อคั คีภยั บ้ืองตน้ สาหรับ KIOSK และ SHOP อุปกรณ์ความปลอดภยั เบ้ืองตน้ สาหรับ KIOSK ท่ีควรติดต้งั ขอ้ แนะนา Location ติดต้งั KIOSK และ SHOP ในอาคาร ป้ายความปลอดภยั PATAYAFOOD

บทที่ 1 สาเหตุและการป้องกนั อุบตั เิ หตุท่วั ไป 1.1 อบุ ัติเหตุเกดิ ขนึ้ ได้อย่างไร อุบตั ิเหตุ (Accident) หมายถึง เหตุการณ์ที่ไม่พึงประสงคท์ ี่อาจเกิดจากการที่ ไม่ไดค้ าดคิดล่วงหนา้ หรือไมท่ ราบล่วงหนา้ หรือขาดการขาดคุม แตเ่ ม่ือเกิดข้ึนจะ ส่งผลใหเ้ กิดการบาดเจบ็ หรือความเจบ็ ป่ วยจากการทางานหรือการเสียชีวิต หรือ ความสูญเสียตอ่ ทรัพยส์ ินหรือความเสียหายต่อสารธารณ หรือสภาพแวดลอ้ ม ในการทางาน การบาดเจบ็ หรือความสูญเสียจะเช่ือมโยงกนั เปรียบเสมือนโดมิโน 5 ตวั หากตวั ใดลม้ ลงกจ็ ะส่งผลกระทบทาให้เกิดปัญหาข้ึนเช่นถา้ การทาและ สภาพการทางานท่ีไม่ปลอดภยั เกิดลม้ ลง จะทาใหต้ วั ถดั ไปลม้ ตามท้งั อุบตั ิเหตุ และการบาดเจบ็ ฯเปรียบเสมือนหากใชป้ ลก๊ั ไฟไม่ไดม้ าตรฐานมีความร้อนสะสม เกิดข้ึน ทาใหไ้ ฟลุกไหมแ้ ละลามติดเช้ือเพลิงอ่ืนจนทาใหเ้ กิด “ไฟไหม”้ ดงั น้นั หากตอ้ งการไม่ใหเ้ กิดจาเป็นตอ้ งตดั วงจรโดยการขจดั ตวั ใดตวั หน่ึงออกไป โดยเฉพาะ “การกระทาและสภาพการทางานที่ไม่ปลอดภยั ออก” PATAYAFOOD 1

บทท่ี 1 สาเหตุและการป้องกนั อบุ ตั เิ หตุทว่ั ไป 1.2 การป้องกนั อบุ ัติเหตุเบื้องต้น อนั ตรายท่ีอาจจะเกิดข้ึนจากมีดน้นั จะมีระดบั ความรุนแรงต้งั แต่ บาดแผล เลก็ นอ้ ยจนถึงตอ้ งเยบ็ แผล แลว้ ตอ้ งทาอยา่ งไรเพือ่ ลดความเส่ียงหรือป้องกนั ไม่ใหเ้ กิด • สวมใส่อุปกรณ์ป้องกนั นิ้ว มือหากหนั่ หรือใชเ้ ครื่องบด แทนการสับดว้ ยมีด • การลบั มีดอาจเกิดอุบตั ิเหตุ ป้องกนั โดย 1. มีอุปกรณ์ลบั โดยเฉพาะ หรือ 2. มีอุปกรณ์ป้องกนั นิ้ว หรือ 3. จบั สันมีด • การจดั เก็บ วางมีด อาจเกิด อุบตั ิเหตุไดเ้ ช่นกนั ป้องกนั โดย 1. มีอุปกรณ์จดั เก็บเฉพาะเช่น กล่องเสียบ บอร์ดแมเ่ หลก็ หรือ 2. เกบ็ ไวใ้ กลๆ้ เขียง 3. อยา่ วางมีดชิดขอบโตะ๊ 4. ขณะมีดหล่นหา้ มหยบิ เดด็ ขาด (ปล่อยใหต้ กแลว้ จึงหยบิ ) PATAYAFOOD 2

บทท่ี 1 สาเหตุและการป้องกนั อบุ ัตเิ หตุท่วั ไป 1.2 การป้องกนั อบุ ัติเหตุเบื้องต้น (ต่อ) เป็นอีกอนั ตรายท่ีอาจจะเกิดข้ึนระหวา่ งการทาอาหาร นนั่ คือสัมผสั ความร้อน จาก ทอด ตม้ ลวกหรือแมแ้ ต่อุ่นในไมโครเวฟ แลว้ ตอ้ งทาอยา่ งไรเพื่อลด ความเส่ียงหรือป้องกนั ไม่ใหเ้ กิด • อาจถูกน้าร้อน น้ามนั ร้อนหก กระเดน็ ฯถูกตามร่างกาย ควร ขนเบาๆ จบั ภาชนะใหแ้ น่นกระชบั • การจดั เก็บ วางมีด อาจเกิด อุบตั ิเหตุไดเ้ ช่นกนั ป้องกนั โดย 1. มีอุปกรณ์จดั เก็บเฉพาะเช่น กล่องเสียบ บอร์ดแม่เหล็ก หรือ 2. เก็บไวใ้ กลๆ้ เขียง 3. อยา่ วางมีดชิดขอบโตะ๊ 4. ขณะมีดหล่นหา้ มหยบิ เดด็ ขาด (ปล่อยใหต้ กแลว้ จึงหยบิ ) PATAYAFOOD 3

บทท่ี 2 อนั ตรายจาก LPG และการป้องกนั 2.1 อนั ตรายของ LPG LPG ถือวา่ เป็นเช้ือเพลิงอีกชนิดท่ีนิยมใชใ้ นชีวติ ประจาวนั มีประโยชนอ์ ยา่ ง มากท้งั ดา้ นครัวเรือนและระดบั ประเทศ แตก่ ารใชง้ านจาเป็นตอ้ งเขา้ ใจความเป็น อนั ตรายองสารเคมีชนิดน้ีและวธิ ีการใชง้ านอยา่ งถูกตอ้ งเพียงพอเพือ่ ใหเ้ กิดความ ปลอดภยั คุณสมบตั ิที่จาเป็น LPG โดยทวั่ ไปมีสถานะเป็นของเหลวท่ีอุณหภูมิหอ้ งและความดนั บรรยากาศ หากถูกอดั ภายในถงั แต่ถา้ มีการร่ัวไหลออกมาจะมีสถานะเป็นกา๊ ซจะสามารถรวมตวั อยใู่ นบริเวณต่า เช่น พ้นื รางระบายน้าเป็นตน้ เน่ืองจากหนกั กวา่ อากาศ 1.5-2 เท่าไมม่ ี สีและกลิ่นจาเป็นตอ้ งเติม “Mercaptan ลงไปเพื่อใหม้ ีกลนิ่ เหม็นทาใหร้ ู้ก่อนล่วงหนา้ และแกไ้ ขปัญหาไดท้ นั การณ์” สามารถขยายตวั ไดถ้ ึง 274 เทา่ ตวั ที่สถานะก๊าซ และยงั สามารถติดไฟหรือระเบิดไดร้ วดเร็วตามหลกั การ Fire Triangle หากมีประกายไฟ หรือความร้อนเกิดข้ึน เน่ืองจาก Butane เป็นสารเคมีท่ีเป็นองคป์ ระหน่ึงใน LPG จะมี L.E.L = 1.5% , U.E.L = 8.5% Explosion Limit ของผลิตภณั ฑป์ ิ โตรเลียม ∙ Fire Triangle PATAYAFOOD 4

บทท่ี 2 อนั ตรายจาก LPG และการป้องกนั 2.2 การประยุกต์ใช้ในงานเพ่ือความปลอดภยั ไฟไหมห้ รือระเบิดท่ีเกิดข้ึนจากการใชก้ า๊ ซในครัวเรือนหรือสภานท่ีประกอบ อาหารมาจากหลายปัจจยั ซ่ึงหน่ึงในน้นั คือ อุปกรณ์ต่างๆท่ีใชใ้ นงานการทางานมกั เกิดเกิดการรั่วไหล มกั เกิดจากประกอบติดต้งั ไมแ่ น่น ชารุดระหวา่ งการใชง้ าน ประกอบดว้ ย 1.สถานีกา๊ ซและระบบทอ่ วาลว์ ต่างๆ 1 ทอ่ สาเลียงกา๊ ซท้งั โลหะและ ชนิดอื่นๆอาจผกุ ร่อน ฉีด ขาด 2 จุดเชื่อมต่อระหวา่ งขอ้ ต่อ ตามท่อแลวาลว์ ต่างๆอาจ ชารุด หลุดหลวม 3 ถงั ชารุด ผกุ ร่อนตามตะเขบ็ รอยตอ่ หรือจุดอ่ืนๆ PATAYAFOOD 5

บทท่ี 2 อนั ตรายจาก LPG และการป้องกนั 2.เตาและอุปกรณ์อ่ืนๆท่ีเก่ียวขอ้ ง 1 หวั เตากา๊ ซ ชารุดอุดตนั 2 ท่อ วาลว์ และขอ้ ต่อ ผกุ ร่อน ชารุดจากการใชง้ าน 3.การป้องกนั อคั คีภยั การระเบิดหรืออุบตั ิเหตุจากการใชง้ าน จากหวั ขอ้ คุณสมบตั ิท่ีจาเป็นของ LPG อาจจะส่งผลกระทบรุนแรงท้งั ชีวติ และทรัพยส์ ินจึง จาเป็นตอ้ งควบคุม Human Error 3.1เปิ ดเตาอยา่ งปลอดภยั 3.1.1 อยา่ เปิ ดวาลว์ ทิ้งไวน้ านจะมีกา๊ ซออกมา จานวนมาก หากมีประกายไฟจะจุดติดลุกไหม้ อยา่ งรวดเร็ว หรืออาจจะระเบิดได้ 3.1.2 และปิ ดวาลว์ เตาหลงั จาก ก๊าซหมด (ไฟดบั ) PATAYAFOOD 6

บทท่ี 2 อนั ตรายจาก LPG และการป้องกนั 3.2ปิ ดเตาอยา่ งปลอดภยั หลงั เลิกใชเ้ พ่ือไม่ใหก้ ๊าซ LPG ตกคา้ งในท่อ • ปิ ดวาลว์ ถงั กอ่ น • และปิ ดวาลว์ เตาหลงั จาก ไฟดบั (ก๊าซหมด) และ • อย่าลืมปิ ดวาล์วก๊าซหลงั ใชง้ านเสร็จ PATAYAFOOD 7

ข้อปฏบิ ัตกิ รณี LPG หกรั่วไหล • ห้ามทาให้เกดิ ประกายไฟ เช่นห้ามเปิ ดพดั ลมระบาย อากาศ หากไฟเปิ ดห้ามปิ ด ถ้าไฟปิ ดห้ามปิ ด • รีบปิ ดวาล์วถงั ทนั ที • เปิ ดหน้าต่าง ประตูให้อากาศระบาย • ขอความช่วยเหลือหากจาเป็ น 199 PATAYAFOOD 8

บทที่ 3 อนั ตรายจากไฟฟ้าและการป้องกนั 3.1 อนั ตรายจากไฟฟ้า ในคูม่ ือเล่นน้ีจะขอกล่าวเฉพาะไฟฟ้าดูดและไฟฟ้าลดั วงจรเทา่ น้นั ไฟฟ้าดูด (Electric Shock) สามารถเกิดจากสัมผสั ท้งั ทางตรง เช่นมือจบั สายไฟฟ้าท่ีชารุดขณะท่ีมีกระแสไฟฟ้า หรือทางออ้ ม เช่น มือจบั โครงโลหะดา้ นนอก ของอุปกรณ์ท่ีมีไฟรั่วอยอู่ าจจะทาใหเ้ สียชีวติ ได้ ข้ึนอยกู่ ระแสไฟฟ้าท่ีไหล แรงดนั ไฟ ระยะเวลาที่ถูกดูด อวยั วะท่ีกระแสไฟฟ้าไหลผา่ นเป็นตน้ ไฟฟ้าลดั วงจร (Short circuit) เกิดจากมี 2 จุดในวงจรมาสมั ผสั มีสาเหตุมา จากฉนวนชารุดหรือเสื่อมสภาพ แรงดนั ท่ีใชง้ านเกินขนาดหรือมีกระแสไฟฟ้าเกิน ขนาดของสายไฟ ทาใหอ้ ุปกรณ์ไฟฟ้า สายไฟเสียหายอาจส่งผลทาใหเ้ กิด “ไฟไหม้” PATAYAFOOD 9

บทที่ 3 อนั ตรายจากไฟฟ้าและการป้องกนั 3.2 อปุ กรณ์ไฟฟ้าในชีวติ ประจาวนั ทคี่ วรรู้จกั • การตดิ ต้งั ระบบไฟฟ้าอย่างปลอดภยั Main Switch อุปกรณ์ท่ีจะช่วยใหป้ ลอดภยั ท่ีจาเป็นตอ้ งมีภายในอาคารและควรรู้จกั • Main Switch หรือสวติ ซ์ประธานทาหนา้ ที่ ควบคุมการใชไ้ ฟฟ้าให้ เกิดความปลอดภยั กรณีท่ีกระแสไฟฟ้าเกินหรือไฟฟ้าลดั วงจร จะสามารถสับหรือ ปลดออกไดท้ นั ที ป้องกนั ไม่ใหก้ ระแสไฟฟ้าไหลเขา้ ในอาคาร เน่ืองจาก Main Switch จะมีเครื่องปลดวงจรและเครื่องป้องกนั กระแสเกิน PATAYAFOOD 10

บทท่ี 3 อนั ตรายจากไฟฟ้าและการป้องกนั 3.2 อปุ กรณ์ไฟฟ้าในชีวติ ประจาวนั ทคี่ วรรู้จกั (ต่อ) เครื่องใชไ้ ฟฟ้าชนิดใดบา้ งตอ้ งมีและไม่ตอ้ งมีสายดิน • เคร่ืองใช้ไฟฟ้าประเภท 1 โดยทวั่ ไปฉนวนไฟฟ้ามีความหนาเพยี งพอท่ีจะ ใชง้ านปกติ เปลือกนอกจะทาดว้ ยโลหะตอ้ งมีระบบสายดิน (ปลกั๊ ไฟมี 3 ขา) • เคร่ืองใช้ไฟฟ้าประเภท 2 โดยทว่ั ไปฉนวนไฟฟ้ามีความหนา 2 เท่า ของความหนาของเครื่องใชไ้ ฟฟ้าทวั่ ๆไปโดยไมต่ อ้ งมีระบบสายดิน (ปลก๊ั ไฟมี 2 ขา) เลือกใชส้ งั เกตสัญลกั ษณ์ • เครื่องใช้ไฟฟ้าประเภท 3 เครื่องใชไ้ ฟฟ้าจะใชก้ บั แรงดนั ไฟฟ้ากระแสสลบั ไม่เกิน 50 V หรือกระแสไฟฟ้าตรง 120 Vโดยไม่ตอ้ งมีระบบสายดิน PATAYAFOOD 11

บทท่ี 3 อนั ตรายจากไฟฟ้าและการป้องกนั 3.2 อปุ กรณ์ไฟฟ้าในชีวติ ประจาวนั ทค่ี วรรู้จัก (ต่อ) • เซอร์กติ เบรกเกอร์ (Circuit Breaker) มีหนา้ สับหรือปลดวงจรไฟฟ้า และยงั สามารถปลดวงจรที่มีการใชก้ ระแสไฟฟ้า เกิน และกระแสลดั วงจรไดอ้ ตั โนมตั ิโดยกระแส ลดั วงจรตอ้ งไม่เกิดขนาดพิกดั ในการตดั กระแส ลดั วงจรของเคร่ือง (IC) • เคร่ืองตัดไฟร่ัว หรือเครื่องตัดวงจรเม่ือมกี ระแสไฟฟ้ารั่วลงดิน สามารถปลดวงจรไดอ้ ยา่ งรวดเร็วในระยะเวลาที่กาหนดเมื่อมี กระแสไฟฟ้าร่ัวในปริมาณท่ีเกิดกาหนด เป็นอุปกรณ์ที่ช่วย เสริมจากระบบสายดิน • สายดิน ตวั นาท่ีตอ่ จากเปลือกโลหะของ เครื่องใชไ้ ฟฟ้า มีหนา้ ท่ีนากระแสไฟฟ้า เกินไปสู่หลกั ดิน จะช่วยป้องกนั ไฟฟ้า ดูดได้ • เต้ารับ-เต้าเสียบ สามารถช่วยป้องกนั ไฟดูดไดห้ ากเตา้ รับ ติดต้งั สายดินมี 3 ช่อง และการใชอ้ ุปกรณ์ ไฟฟ้าประเภท 1 จะมี 3 ขา PATAYAFOOD 12

บทที่ 3 อนั ตรายจากไฟฟ้าและการป้องกนั 3.3 ข้อควรปฏบิ ัติในการใช้ไฟฟ้า 1. วา่ จา้ งบริษทั หรือช่างออกแบบและติดต้งั ระบบไฟฟ้าที่มีประสบการณ์ ความชานาญ 2. เลือกใชอ้ ุปกรณ์ไฟฟ้าต่างๆตอ้ งมีมาตรฐาน สมอ. IEC, VDE เป็นตน้ 3. การเดินสายและติดต้งั อุปกรณ์ไฟฟ้าตอ้ งมีมาตรฐานของหน่วยงานต่างๆ เช่น การไฟฟ้านครหลวง 4. ศึกษาคู่มือการใชง้ านก่อนทุกคร้ัง 5. ร่างกายเปี ยกช้ืน หา้ มจบั เครื่องใชไ้ ฟฟ้าเป็นอนั ขาด 6. อุปกรณ์ไฟฟ้า สายไฟชารุดตอ้ งรีบใชช้ ่างไฟฟ้าซ่อมเทา่ น้นั 7.ไมค่ วรเสียบปลก๊ั หลายตวั ในเตา้ รับเดียว จะใหเ้ ตา้ รับเกิดความร้อนสูงอาจ ลุกไหมไ้ ด้ 8. ตรวจสอบอุปกรณ์ไฟฟ้า สายไฟเป็นประจาอยา่ งนอ้ ยเดือนละคร้ัง 9. หลกั ใชง้ านควรปิ ดสวติ ซ์ก่อนถอดปลก๊ั ออก ช่วยป้องกนั การชารุด PATAYAFOOD 13

บทที่ 4 ความรู้ทว่ั ไปเกย่ี วกบั อคั คภี ยั และการป้องกนั ระงบั อคั คภี ยั 4.1 อคั คภี ัยเกดิ ขนึ้ ได้อย่างไร อคั คีภยั หรือที่นิยมเรียกกนั ติดปากวา่ “ไฟไหม้ ” น้นั เกิดข้ึนไดอ้ ยา่ งไรเบ้ืองตน้ เราตอ้ งเขา้ ทฤษฎีไฟไหม้ หรือ Fire Triangle Fire Triangle เม่ือองคป์ ระกอบการติดไฟท้งั 3 ครบและสมบูรณ์ท้งั เช้ือเพลิงเช่น LPG (Fuel) ความ ร้อน (Heat) และออกซิเจนจะเกิดการจุดติด ลุกไหมส้ ุดทา้ ยถา้ ดบั ไฟไม่ไดจ้ ะลุกลาม หรืออาจระเบิดไดท้ นั ที ปัจจยั ท่ีทาใหเ้ กิดไฟไหม้ หรือระเบิด หลกั มี 2 ปัจจยั • อยา่ งแรก การกระทาที่ไมป่ ลอดภยั เช่น เปิ ดวาล์วก๊าซทง้ิ ไว้และ • สภาพการณ์ท่ีไมป่ ลอดภยั เช่น ใช้ อปุ กรณ์ทางไฟฟ้าไม่ได้มาตรฐาน อาจเกดิ ไฟฟ้าลัดวงจรได้ง่าย PATAYAFOOD 14

บทท่ี 4 ความรู้ทั่วไปเกยี่ วกบั อคั คภี ยั และการป้องกนั ระงบั อคั คภี ยั 4.2 การป้องกนั และระงบั อคั คภี ยั 1. ตอ้ งควบคุมแหล่งเช้ือเพลิงไม่เกิดการั่วไหล ชารุด หรือสะสม ไดแ้ ก่ • LPG รวมท้งั อุปกรณ์ที่เกี่ยวขอ้ ง ท่อ ขอ้ ตอ่ วาลว์ ต่างๆ ใหอ้ ยสู่ ภาพท่ี แขง็ แรงและปลอดภยั ไดแ้ ก่ • ปลก๊ั ไฟสารับอุปกรณ์ไฟฟ้าและอิเลก็ ทรอนิคส์ต่างๆ ตอ้ งใชใ้ หถ้ ูกตอ้ ง มี มาตรฐานรวมท้งั มีการตรวจสอบสม่าเสมอ PATAYAFOOD 15

บทที่ 4 ความรู้ท่วั ไปเกย่ี วกบั อคั คภี ยั และการป้องกนั ระงบั อคั คภี ยั 4.2 การป้องกนั และระงับอคั คภี ยั (ต่อ) • เช้ือเพลิงประเภท A เช่นกระดาษไม่ควรสะสม จะทาใหเ้ พิ่มความเสี่ยง • ทาความสะอาดคราบไขมนั ที่สะสมใน Hood และทอ่ ต่างๆท่ีเกี่ยวซ่ึงเป็น เช้ือเพลิงประเภท D สามารถเกิดไฟไหมไ้ ด้ อยา่ งนอ้ ย 1-2 คร้ัง/เดือน 2. ตอ้ งควบคุมแหล่งความร้อนเพื่อใหเ้ กิดลุกติดอยา่ งรวดเร็วและง่าย ไดแ้ ก่ • หากมีผรม.เขา้ มาทางานตอ้ งมี Hot work Permit ก่อนเริ่มงานเพอ่ื ควบคุม ประกายไฟ หรือความร้อนอื่นๆท่ีจะทาเกิดการลุกไหม้ PATAYAFOOD 16

บทที่ 4 ความรู้ทัว่ ไปเกยี่ วกบั อคั คภี ยั และการป้องกนั ระงบั อคั คภี ยั 4.2 การป้องกนั และระงับอคั คภี ยั (ต่อ) • ควบคุมประกายไฟ ความร้อนจากไฟฟ้าลดั วงจรโดยการติดต้งั อุปกรณ์ตดั อตั โนมตั ิ เช่น Circuit Breaker ในระบบไฟฟ้าอาคาร • ควบคุมเพลิงไหมจ้ ากการใชง้ านที่ไมถ่ ูกตอ้ ง เลือกใชอ้ ุปกรณ์ไมม่ ี มาตรฐาน PATAYAFOOD 17

ข้อปฏิบัติกรณเี กดิ ไฟไหม้ • พบไฟไหม้รีบแจ้งเหตุ ว่า “ไฟไหม้”ๆ • หยบิ ถังดับเพลงิ ฉีดไปทฐี่ านไฟ ถ้าเคร่ืองจักรหรืออปุ กรณ์ไฟฟ้าเกดิ ไฟไหม้ “ห้ามใช้นา้ ดบั ” • ถ้าดบั เพลงิ ไม่ได้ ให้ขอควา ช่วยเหลือโทร 199 • อพยพไปยงั จุดทปี่ ลอดภัยจากความ ร้อน ควนั ไฟ เช่นนอกอาคาร PATAYAFOOD 18

ภาคผนวก PATAYAFOOD 19

แบบตรวจการป้องกนั และระงบั อคั คภี ยั เบื้องต้น สาหรับ KIOSK และ SHOP รายการ คาแนะนา • ระบบสญั ญาณแจง้ เหตเุ พลิงไหม้ • อุปกรณ์ตรวจจบั ควนั หรือความ ร้อน - ภายในอาคารมีอุปกรณ์แจง้ เหตุเพลิง ไหมท้ ่ีสามารถใชง้ านอยา่ งมี ประสิทธิภาพและทว่ั ถึง • อุปกรณ์แจง้ เหตุเพลิงไหม้ • ทางออกฉุกเฉิน • ทางออกฉุกเฉินตอ้ งมีอยา่ งนอ้ ย 2 ทาง - อาคารตอ้ งมีทางออกอยา่ งนอ้ ย 2 ทาง และอยหู่ ่างโดยไมม่ ีสิ่งกีดขวาง - มีประตหู นีไฟ • กวา้ งไมน่ อ้ ยกวา่ 0.9 ม. • สูงอยา่ งนอ้ ย 2 ม. • แบบผลกั ออกดา้ นนอกไมล่ อ็ ค • มี Fire exit และ Emergency light PATAYAFOOD 19

แบบตรวจการป้องกนั และระงบั อคั คภี ยั เบื้องต้น สาหรับ KIOSK และ SHOP รายการ คาแนะนา • ถงั ดบั เพลิง • ติดต้งั ใหง้ ่ายตอ่ การหยบิ ใช้ - ระยะห่างไม่เกิน 20 ม. และสูงจาก พ้ืนไมเ่ กิน 1.5 ม. พร้อมกบั มีป้ายบง่ ช้ี ถงั เห็นไดช้ ดั เชน • ป้ายบ่งช้ีเพอื่ ใหม้ องเห็นไดช้ ดั เจน • ถงั ดบั เพลิงพร้อมใชง้ านไดอ้ ยา่ งมี • มีการตรวจสอบเป็ นประจา ประสิทธิภาพตลอดเวลา PATAYAFOOD 20

อปุ กรณ์ความปลอดภยั เบื้องต้นสาหรับ KIOSK ที่ควรตดิ ต้งั 1 5 2 3 4 รายการ รายละเอียด หนา้ ท่ี 1 Consumer Unit อยา่ งนอ้ ยตอ้ งมี สายดิน ปลดวงจรไฟฟ้าถา้ มี 2 Circuit Breaker, เคร่ืองตดั ไฟร่ัว (RCBO) กระแสไฟเกิน เป็นตน้ 3 4 เตา้ รับหรือปลกั๊ ตวั เมียมีการติดต้งั สายดิน ป้องกนั ไฟดูด 5 เลือกใชอ้ ุปกรณ์ไฟฟ้าประเภท 1 ถงั ดบั เพลิงชนิด CO2 Rating 10B,C ข้นั ต่าขนาด ป้องกนั ไฟดูด 5 lbs อยา่ งนอ้ ย 1 ถงั หรืออื่นๆท่ีไมเ่ กิดฝ่ นุ ละออง ไฟฉุกเฉิน กรณีฉุกเฉินหากเกิดไฟไหม้ จากไฟฟ้าลดั วงจร PATAYAFOOD 21 ส่องสวา่ งหากไฟฟ้าอาคารดบั

ข้อแนะนา Location ตดิ ต้งั KIOSK และ SHOP ในอาคารสาหรับ การอพยพหนีไฟอย่างมปี ระสิทธิภาพ เพ่ือใหป้ ลอดภยั จากอคั คีภยั ควรจะตอ้ งคานึงถึง 3 องคป์ ระกอบดงั น้ี 1 Exit Access ทางเขา้ สู่ทางหนีไฟ 2 Exit ทางหนีไฟ 3 Exit Discharge จุดปลอ่ ยออกนอกอาคาร ในการติดต้งั Kiosk หรือ Shop ในอาคารใหพ้ ิจารณาตามหวั ขอ้ ดงั ต่อไปน้ี PATAYAFOOD 22

ข้อแนะนา Location ตดิ ต้งั KIOSK และ SHOP ในอาคารสาหรับ การอพยพหนีไฟอย่างมีประสิทธิภาพ เทคนิคการตรวจสอบเส้นทางหนีไฟ 1. จน.ทางหนีไฟและการจดั วางถา้ มีคนใชอ้ าคารนอ้ ยกวา่ 500 คนตอ้ งมีอยา่ งนอ้ ย 2 ทางเป็ นตน้ เห็นไดง้ ่ายและห่างกนั อยา่ งนอ้ ย ½ ของเสน้ ทแยงมุมหอ้ ง 2. เสน้ ทางฯกวา้ งอยา่ งนอ้ ย 90 ซ.ม.สูงอยา่ งนอ้ ย 2.3 ม. 3. ระยะทางหนีไฟ เช่นบนั ไดห่างกนั ไมเ่ กิน 60 ม. 4. ไม่มีอุปสรรคในทางหนีไฟ 5. ประตูหนีไฟแบบผลกั ออก 7 6. บนั ไดหนีไฟ • ภายในอาคาร 8 6 • นอกอาคาร ตอ้ งมีราวกนั ตก,ไม่มีส่ิงกีดขวาง 5 ลาเลียงคนไดอ้ ยา่ งต่อเน่ือง ไมล่ ดขนาดลง ปกป้องควนั ไฟ 4 91 และความร้อนได้ 0 • ทางลาดชนั ที่ใชเ้ ป็นเสน้ ทาง ตอ้ งมีชานพกั บนั ได 10 7. มีป้าย เคร่ืองหมาย สญั ญลกั ษณ์ทางหนีไฟ ประตหู รือไม่ 8. มีไฟฉุกเฉินในเสน้ ทางหรือไม่ 9. จุดปล่อยออกนอกอาคารตอ้ งไมม่ ีสิ่งกีดขวางใหญพ่ ออพยพคนอยา่ งต่อเน่ือง 10. จุดรวมพลของอาคารอยทู่ ่ีไหน ห่างจากอาคารไม่เกิน 20 ม.มีพท.ประมาณ 0.25 ตร.ม./คนและปลอดภยั จากอนั ตรายอื่นๆ PATAYAFOOD 23

ป้ายความปลอดภยั และการประยุกต์ใช้ o ความหมายและตวั อย่างป้ายความปลอดภัย ตวั อยา่ งการประยกุ ตใ์ ชง้ าน PATAYAFOOD 24

ป้ายความปลอดภยั และการประยุกต์ใช้ o ตัวอย่างสารเคมอี นั ตรายตามระบบ UN สาหรับการขนส่ง สัญลกั ษณ์ ความหมาย อนั ตราย ระเบิดไดเ้ มื่อถูกกระแทกเสียดสี หรือถูก - รังสีความร้อน ความร้อน เช่น ทีเอน็ ที ดินปื น ดอกไมไ้ ฟ - แรงอดั อากาศ - สะเกด็ ระเบิด ไม่ไวไฟไมเ่ ป็นพษิ แต่อาจเกิดระเบิดได้ - บาดแผลจากของเหลว เยน็ จดั หากภาชนะบรรจุถูกกระแทกอยา่ งแรง - แรงอดั อากาศ หรือ ไดร้ ับความร้อนสูงจากภายนอก - สะเก็ดเศษชิ้นส่วนภาชนะบรรจุ เช่น ก๊าซออกซิเจน - รังสีความร้อน แรงอดั อากาศ ติดไฟง่ายเมอ่ื ถูกประกายไฟ เช่น ก๊าซหุง - สะเกด็ ชิ้นส่วนภาชนะบรรจุ ตม้ ก๊าซไฮโดรเจน ก๊าซมเี ทน ก๊าซอะเซที - อาจเกิดภาวะขาดออกซิเจน ลีน อาจทาใหเ้ สียชีวติ หรือบาดเจบ็ อยา่ ง -ความเป็ นพิษ รุนแรงจากการกิน สูดดม หรือสัมผสั ทาง -อนั ตรายต่อระบบทางเดินหายใจ ผวิ หนงั เช่น อาร์ซีนิค ไซยาไนด์ ผวิ หนงั หรือการกิน สามารถแผร่ ังสีที่เป็น อนั ตรายต่อร่างกาย - เป็นอนั ตรายต่อผวิ หนงั เช่น โคบอลต์ เรเดียม พลูโตเนียม - มีผลต่อเมด็ เลือด ยเู รเนียม กดั กร่อนผวิ หนงั และเป็นอนั ตราย ต่อ - กดั กร่อนผวิ หนงั ระคายเคือง ระบบทางเดินหายใจ เช่น กรดกามะถนั ต่อระบบ ทางเดินหายใจ โซเดียมไฮดรอกไซด์ แคลเซียมไฮเปอร์ คลอไรด์ - ทาปฏิกิริยากบั โลหะ ทาใหเ้ กิด ก๊าซไวไฟ PATAYAFOOD 25

ป้ายความปลอดภยั และการประยุกต์ใช้ o ความหมายและตัวอย่างป้ายความปลอดภยั สาหรับสารเคมอี นั ตราย ระบบสัญลกั ษณ์แสดงระดบั ความรุนแรงของสารเคมี PATAYAFOOD 26

คู่มือความปลอดภยั ในการทางาน MONT SHAMAU