รายงานการพัฒนาตนเองด้วยระบบออนไลน์ หลักสูตร “ตลาดนัดการเรียนรู้ออนไลน์วังจันทรเกษม”

1 นายครรชิต แซ่โฮ่ ตาแหนง่ ครู วิทยฐานะ ครูชานาญการ โรงเรยี นคณะราษฎรบารุง จังหวัดยะลา สานักงานเขตพนื้ ทกี่ ารศึกษามธั ยมศกึ ษายะลา

2 บันทึกข้อความ สว่ นราชการ โรงเรียนคณะราษฎรบารงุ จงั หวัดยะลา ท่ี ........... / 2564 วนั ที่ 20 เดือน กันยายน พ.ศ. 2564 เรือ่ ง รายงานการพัฒนาตนเองด้วยระบบออนไลน์ หลักสตู ร “ตลาดนัดการเรยี นร้อู อนไลน์วังจันทรเกษม” เรยี น ผู้อานวยการโรงเรียนคณะราษฎรบารงุ จังหวัดยะลา ข้าพเจ้า นายครรชิต แซ่โฮ่ ตาแหน่ง ครู วิทยฐานะ ครูชานาญการ ปฏิบัติหน้าที่ ครูผู้สอนกลุ่มสาระ การเรียนรู้คณิตศาสตร์ ได้ตระหนักและเห็นความสาคัญต่อการพัฒนาตนเองในด้านวิชาการอย่างสม่าเสมอ จึงได้ เข้ารับการพัฒนาตนเองด้วยระบบออนไลน์ โครงการอบรมเชิงปฏิบัติการเสริมสร้างศักยภาพครูและบุคลากร ทางการศกึ ษาผ่านระบบออนไลน์ “ตลาดนัดการเรียนรู้ออนไลน์วังจันทรเกษม” จัดโดยกระทรวงศึกษาธิการ เพื่อ ส่งเสริม สนับสนุนและพัฒนาศักยภาพให้ครูและบุคลากรทางการศึกษามีความรู้ความเข้าใจ สามารถบูรณาการ การจัดการเรียนการสอนในรูปแบบท่ีหลากหลายและสามารถนาไปใช้ในการพัฒนาคุณภาพการศึกษาได้อย่างมี ประสิทธภิ าพ ซึง่ มีหลกั สตู รการอบรมเชิงปฏบิ ัติการโดยวิทยากรผทู้ รงคณุ วุฒิ จานวน 10 หลักสูตร ระหว่างวันที่ 6 สิงหาคม – 14 กันยายน พ.ศ. 2564 ด้วยความสมัครใจและเพ่ือพัฒนาสมรรถนะทางวิชาชีพของข้าพเจ้า ซ่ึงการ อบรมคร้งั น้ี ขา้ พเจ้าได้เขา้ ร่วมการอบรม จานวน 4 หลกั สูตร ได้แก่ 1. หลกั สตู รท่ี 1 ววิ ฒั นาการการเมอื งกับการศกึ ษาไทย จานวน 3 ชั่วโมง 2. หลักสูตรท่ี 4 แงม่ ุมประวตั ศิ าสตร์สกู่ ารกา้ วเดินไปอนาคต จานวน 3 ชว่ั โมง 3. หลกั สตู รที่ 8 ศึกษาสื่อสารผา่ นบทเพลง จานวน 2 ช่วั โมง 4. หลักสตู รท่ี 10 พลังบวกสาหรับครปู ฐมวัย จานวน 6 ช่วั โมง บดั น้ี ขา้ พเจ้าได้รบั การพฒั นาครบถว้ นตามกาหนดการแลว้ คิดเป็นระยะเวลาการพฒั นาตนเองทั้งสิ้น 18 ช่ัวโมง จึงขอรายงานการสรปุ ผลการพฒั นาตนเอง ดงั นี้ 1. หลักสตู รท่ี 1 วิวัฒนาการการเมอื งกบั การศกึ ษาไทย วทิ ยากรผทู้ รงคุณวฒุ ิ : นายชวน หลกี ภยั ประธานรัฐสภา ระยะเวลา วนั ศุกร์ที่ 6 สงิ หาคม 2564 เวลา 09.00 – 12.00 น. ลงิ ก์การอบรม มี 3 Link หอ้ งละ 20,000 คน ถา้ เต็ม ให้ลองเขา้ link อนื่ ดงั น้ี 1) https://aka.ms/opsmoe-0681 2) https://aka.ms/opsmoe-0682 3) https://aka.ms/opsmoe-0683 เอกสารที่ไดร้ บั /สิงท่ีผ้เู ขา้ อบรมจะได้รบั เกียรตบิ ัตร (พิมพ์ทางเว็บไซต์) เนื้อหาสาระสรุปท่ไี ด้จากการอบรบ กระทรวงศึกษาธิการ (ศธ.) เปิดโครงการอบรมตลาดนัดการเรียนรู้ออนไลน์วังจันทรเกษม โดยมีนางสาว ตรีนุช เทียนทอง รมว.ศึกษาธิการ เป็นประธาน พร้อมด้วยคุณหญิงกัลยา โสภณพนิช นางกนกวรรณ วิลาวัลย์ รมช. ศึกษาธิการ นายสุทธิชัย จรูญเนตร ที่ปรึกษา รมว.ศึกษาธิการ นายสุภัทร จาปาทอง ปลัดกระทรวงศึกษาธิการ นาย วีระ แข็งกสิการ รองปลัดกระทรวงศึกษาธิการ เข้าร่วมประเดิมหลักสูตรแรก “วิวัฒนาการการเมืองกับการศึกษา ไทย” โดยนายชวน หลีกภยั ประธานรฐั สภา เป็นวทิ ยากรบรรยาย ณ หอ้ งประชุมจนั ทรเกษม กระทรวงศกึ ษาธิการ

3 รมว.ศึกษาธิการ กล่าวว่า โครงการ “ตลาดนัดการเรียนรู้ออนไลน์วังจันทรเกษม” เป็นหน่ึงในโครงการของ กระทรวงศึกษาธิการ ท่ีมุ่งเน้นที่จะเสริมสร้างความรู้ และศักยภาพให้กับบุคคลากรทุกท่าน ซึ่งหลังจากผ่านการ ฝึกอบรมในคร้ังนี้ ผู้เข้าอบรมทุกท่านจะได้รับความรู้ มุมมอง ทัศนคติ ประสบการณ์จากวิทยากรในทุกหลักสูตร และ จะได้นาความรู้ ความสามารถ หรอื ประสบการณ์ท่ีได้จากการฝึกอบรมไปใช้ให้เกิดประโยชน์ต่อตนเอง และเพ่ือพัฒนา คุณภาพการศึกษาของกระทรวงศึกษาธิการต่อไป คุณหญิงกัลยา โสภณพนิช รมช.ศึกษาธิการ กล่าวขอบคุณ ศธ.และคณะทางานที่จัดโครงการอันเป็น ประโยชน์น้ีขึ้นเป็นคร้ังแรก ซ่ึงในภาวะที่ต้องทุกคนต้องอยู่บ้านด้วยสถานการณ์โรคระบาด ตลาดนัดการเรียนรู้ Online จึงถอื เปน็ คาตอบ และผทู้ ี่เข้าร่วมโครงการน้ีจะได้ประโยชน์ทั้งทางตรง ทางอ้อม และในระยะยาวด้วย ขณะท่ี การจัดการเรียนการสอนปัจจุบันมีการใช้ระบบอิเล็กทรอนิกส์เป็นส่วนใหญ่ ทางสถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยี (สสวท.) จึงได้ช่วยครูในการเรียนการสอนให้สะดวกย่ิงข้ึน โดยจัดทาหลักสูตร Project 14 คือการทา คลปิ เนื้อหาบทเรียนต้ังแต่ ป.1 – ม.6 จานวน 2,000 คลิป ด้วยการถอดบทเรียนจากกระดาษมาเป็น Digital ทาให้ครู และผูป้ กครองสามารถเข้าถึงได้ง่าย ครบทกุ สาระวิชาและเป็นไปตามตัวช้ีวดั ของการศึกษา นางกนกวรรณ วิลาวัลย์ รมช.ศึกษาธิการ กล่าวให้กาลังใจและช่ืนชมในจิตวิญญาณของความเป็นครูทุกท่าน ที่ได้เอาใจใส่ ทุ่มเท เสียสละในการปฏิบัติหน้าท่ีด้วยความรักลูกศิษย์ทุกคน มีความใฝ่รู้ใฝ่พัฒนา ซ่ึงในการอบรม ออนไลนน์ ก้ี เ็ ปน็ โอกาสท่ีจะได้พัฒนาตนเอง และนาสาระสาคัญหรือส่ิงท่ีได้รับในการเรียนรู้ไปประยุกต์ใช้ ตลอดจนได้ เสริมสรา้ งพลงั บวกในยุคทตี่ ้องก้าวทันเทคโนโลยตี ลอดเวลา นายสุทธิชัย จรูญเนตร ท่ีปรึกษา รมว.ศึกษาธิการ กล่าวว่า เป็นโครงการที่เข้ากับสถานการณ์โรคระบาดโค วิด-19 อย่างยิ่ง ตอบโจทย์นโยบายของ ศธ. โดยเฉพาะเร่ืองการพัฒนาครูและบุคลากรทางการศึกษา พร้อมท้ังเป็น กาลังใจกับครูทุกคนที่ต้องเสียสละ ทุ่มเท ช่วยกันร่วมคิดร่วมทา พัฒนาส่ิงดี ๆ เพ่ือลูกหลานเด็กนักเรียนของไทย ตอ่ ไป นายสุภัทร จาปาทอง ปลัดกระทรวงศึกษาธิการ กล่าวถึงโครงการตลาดนัดการเรียนรู้ออนไลน์วังจันทรเกษม ว่า ศธ. มีหลายหน่วยงานท่ีดาเนินการจัดการศึกษาในหลายระดับ มีประสบการณ์ วิธีการ รวมถึงความรู้แปลกใหม่ท่ี สามารถใช้ถ่ายทอดและพัฒนาบุคลากรของ ศธ. ในทุกด้าน สานักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการจึงร่วมกับหน่วยงาน ในสังกัด ดาเนินการจัดโครงการข้ึนเพื่อเป็นเวทีกลางสาหรับครู บุคลากรทางการศึกษา รวมท้ังข้าราชการใน ศธ. ให้มี ส่วนรว่ มในการเรยี นร้พู ฒั นาตนเอง และเรียนรปู้ ระสบการณ์ทางานของวิทยากรซึ่งเป็นผู้ท่ีมีความรู้ความสามารถอย่าง สงู ยงิ่ ในประเทศไทยมาเปน็ ผู้ถ่ายทอดทั้งหมด 10 หลกั สูตร ท้ังนี้ การจัดอบรมออนไลน์cได้รับความร่วมมือจาก Microsoft Team อย่างดีย่ิง มีผู้เข้าร่วมห้องละ 60,000 คน ดังน้ันจึงเป็นเวทีขนาดใหญ่ท่ีนอกเหนือจากการใช้เป็นพ้ืนที่ในการแบ่งปันประสบการณ์ และความรู้แล้ว ยังเป็น ดา้ นหนง่ึ สาหรับครูที่จะสามารถนาเสนอรูปแบบการทางานท่ีใช้เป็นหลักในแตล่ ะเรอ่ื งได้ นายชวน หลีกภัย ประธานรัฐสภา ได้บรรยายพิเศษโดยกล่าวถึงประสบการณ์ด้านการศึกษาในวัยเด็ก และ นโยบายด้านการศึกษาเม่ือคร้ังดารงตาแหน่งนายกรัฐมนตรี อาทิ การขยายมหาวิทยาลัยในต่างจังหวัด กองทุนเงินให้ กู้ยืมเพื่อการศึกษา (กยศ.) และโครงการนมโรงเรียน รวมท้ังการก่อตั้งสานักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริม สุขภาพ (สสส.) และโครงการอนุบาลชนบท เม่ือครั้งดารงตาแหน่ง รมว.ศึกษาธิการ ทั้งยังได้กล่าวถึงพัฒนาการด้าน การศึกษาของไทยต้ังแต่ในอดีตจนถึงปัจจุบันท่ีได้มีการปฏิรูปการศึกษา โดยมุ่งเน้นการยกระดับคุณภาพการจัด การศกึ ษา ลดความเหลื่อมล้าทางการศึกษา และปฏิรูประบบการศึกษาให้มีประสิทธิภาพมากย่ิงขึ้น ตลอดจนกล่าวถึง การเมืองกับการศึกษา โดยการศึกษาเป็นปัจจัยสาคัญในการเปลี่ยนแปลงทางการเมือง และขอให้ทุกท่านนาหลักการ บริหารกิจการบ้านเมืองท่ีดหี รือหลักธรรมาภิบาลมาปฏบิ ัติอย่างเครง่ ครดั ประกอบดว้ ย 1. หลักนิตธิ รรม คอื การปฏิบตั ติ ามกฎหมาย และกฎระเบยี บต่าง ๆ 2. หลักคุณธรรม คือ การยดึ ม่นั ในคณุ ธรรม ความถกู ตอ้ ง เทยี่ งตรง

4 3. หลักความโปร่งใส คือ การสร้างความไว้วางใจซึ่งกันและกันของคนในชาติ ปรับปรุงกลไกการทางานทุก องค์การใหเ้ กิดความโปร่งใส และเปดิ เผยข้อมูล 4. หลักการมีส่วนร่วม คือ เปิดโอกาสให้ประชาชนเข้ามามีส่วนรับรู้และเสนอความเห็นในการตัดสินใจใน ปญั หาสาคัญ 5. หลักความรับผิดชอบคือ ความรับผิดชอบในงานของตน การกระทาของตน รวมถึงการตระหนักและสานึก ในสทิ ธแิ ละหน้าท่ี 6. หลักความคุ้มค่า คือ การบริหารจัดการให้เกิดประโยชน์สูงสุด ใช้ทรัพยากรท่ีมีอยู่จากัดให้เกิดประโยชน์ อย่างคุ้มค่าทส่ี ุด รวมทงั้ ตอ้ งเพม่ิ หลักความไม่เกรงใจต่อสิ่งท่ีไม่ถูกต้องอีกข้อหน่ึง เพราะมีข้าราชการดี ๆ หรือนักการเมืองดี ๆ หลายคนต้องติดคุก เพราะมาจากความเกรงใจ มีการแก้ระเบียบกฎเกณฑ์ต่าง ๆ เพื่อช่วยเหลือนักการเมืองให้ได้ ประโยชน์แตท่ าให้ประเทศชาตเิ สยี หาย โดยความเกรงใจน้ันไม่ใช่ส่ิงเลวร้ายแต่ต้องเกรงใจให้ถูกเรื่อง ดังนั้น จึงต้องให้ ความสาคัญกับ \"หลักธรรมาภิบาล\" อย่างจริงจัง นอกจากน้ี ได้กล่าวถึงโครงการบ้านเมืองสุจริต ที่นายชวน หลีกภัย ได้ริเริ่มขึ้นโดยมีความสอดคล้องกับสถานการณ์ปัจจุบัน และเป็นสิ่งที่สังคมไทยคาดหวัง เพราะการได้มาซึ่งสิทธิ เสรภี าพตามระบอบประชาธิปไตยน้ันจะต้องได้มาด้วยความชอบธรรมหรือได้มาด้วยความสุจริต จึงขอให้ทุกท่าน ได้ใช้ ชว่ั โมงการสอนแนะนาและปลูกฝังค่านยิ มและสานกึ ในเรื่องความสุจริตให้แก่เด็กและเยาวชนเพื่อเติบโตข้ึนเป็นอนาคต ของชาติตอ่ ไป นอกจากนี้ นายชวน หลีกภัย ประธานรัฐสภา กล่าวว่า เมื่อผู้บริหารขึ้นไปสู่ตาแหน่งที่สูงข้ึน ต้องระมัดระวัง ในการทาหน้าท่ีอย่างมาก ใช้หลักธรรมาภิบาล 6 ข้อ ในการทางานให้เป็นประโยชน์ โดยเป็นผู้มีคุณธรรมจริยธรรม เคารพต่อกฎหมาย ความมีโปร่งใส ให้ผู้อื่นมีส่วนร่วมในทางาน มีความรับผิดชอบ และประเมินความคุ้มค่าของงาน อย่างไรก็ตามท่ีผ่านมายังมีคนทาผิดกฎหมายอยู่มาก อาจเป็นเพราะเกรงใจฝ่ายการเมือง ดังนั้นจึงฝากให้ทุกท่านยึด ความถูกต้องเป็นแนวทางในการทางาน ซ่ึงความซื่อสัตย์สุจริตจะเป็นสิ่งท่ีจะคุ้มครองเราจากภัยท้ังปวง และทาให้ กา้ วหนา้ ในหน้าทก่ี ารงานอย่างภาคภมู ิ ในสถานการณ์การแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 หรือโควิด-19 สร้างผลกระทบให้เด็กไม่สามารถไป เรียนได้ตามปกติ ดังน้ันต้องจัดการเรียนการสอนทางไกล และทางอินเทอร์เน็ต แม้จะมีปัญหาอุปสรรคบ้าง แต่ต้อง พยายามบรหิ ารจัดการ เพราะไม่รู้ว่าสถานการณ์จะกลับสู่ภาวะปกติเม่ือไหร่ เราจะรอให้สถานการณ์จบแล้วมาทางาน ไม่ได้ แตเ่ ร่ืองการศึกษานา่ เห็นใจ เพราะมีคนที่เกี่ยวข้องจานวนมากและความพร้อมของเด็กแต่ละคนไม่เหมือนกัน จึง ตอ้ งฝากผ้นู าและผู้บรหิ ารในสงั กัด ศธ.ในต่างจังหวัดไปดูเรื่องความพร้อมของเด็ก เพราะเด็กต่างจังหวัดอาจจะมีความ พร้อมไมเ่ ท่าเด็กในเมือง ต่อข้อถามว่า อยากจะฝากเร่ืองการเมืองกับเยาวชนรุ่นใหม่อย่างไรบ้าง เพราะขณะนี้อาจจะมีความเห็นที่ แตกต่างกันมาก นายชวน กล่าวว่า เป็นเร่ืองจริงท่ีขณะน้ีมีบรรยากาศของความขัดแย้งอยู่ แต่เราต้องยึดหลักการ ปกครองในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข ตามท่ีกาหนดไว้ตามรัฐธรรมนูญแห่ง ราชอาณาจักรไทย ดังน้นั ทุกฝา่ ยต้องเคารพกฎหมาย เช่น การแสดงความเห็น การชุมนุมประท้วง เป็นต้น ใครที่แสดง ความคิดเห็นก็พยายามอย่าไปละเมิดกฎหมาย และถ้าฝ่ายดูแลกฎหมายไม่จัดการอะไร ก็อาจจะโดนละเว้นปฏิบัติ หน้าที่ได้ เม่ือเป็นเช่นนี้อาจจะทาให้เกิดภาพความขัดแย้งขึ้น ดังนั้นทุกฝ่ายต้องเคารพกฎหมาย ส่วนการพิจารณาร่าง พระราชบัญญัติ (พ.ร.บ.) การศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. … และกฎหมายการศึกษาที่เกี่ยวข้องน้ัน คาดว่าจะพิจารณาเสร็จ ทันสมัยประชมุ นแ้ี นน่ อน....

5 2. หลกั สตู รท่ี 4 แง่มมุ ประวตั ศิ าสตร์สู่การก้าวเดินไปอนาคต วิทยากรผูท้ รงคุณวุฒิ : ศาสตราจารยพ์ ิเศษ ธงทอง จนั ทรางศุ ระยะเวลา วนั ศุกร์ที่ 20 สิงหาคม 2564 เวลา 09.00 – 12.00 น. ลงิ ก์การอบรม มี 3 Link หอ้ งละ 20,000 คน ถา้ เต็ม ใหล้ องเขา้ link อืน่ ดังน้ี 1) https://aka.ms/opsmoe-2081 2) https://aka.ms/opsmoe-2082 3) https://aka.ms/opsmoe-2083 เอกสารทีไ่ ดร้ ับ/สิงที่ผเู้ ขา้ อบรมจะไดร้ ับ เกียรตบิ ัตร (พิมพ์ทางเว็บไซต์) เนอื้ หาสาระสรุปที่ไดจ้ ากการอบรบ นางสาวตรนี ุช เทยี นทอง รัฐมนตรวี า่ การกระทรวงศกึ ษาธกิ าร เป็นประธานเปิดการอบรมตลาดนัดการเรียนรู้ ออนไลน์วังจันทรเกษม หลักสูตรที่ 4 “แง่มุมประวัติศาสตร์ สู่การก้าวเดินไปในอนาคต” โดยศาสตราจารย์พิเศษ ธง ทอง จันทรางศุ เป็นวทิ ยากร ระหวา่ งเวลา 9.00-12.00 น. มีนายสุภัทร จาปาทอง ปลัดกระทรวงศึกษาธิการ นายวีระ แข็งกสิการ รองปลัดกระทรวงศึกษาธิการ เข้ารว่ มการอบรม ณ หอ้ งประชุมจันทรเกษม กระทรวงศกึ ษาธิการ รมว.ศธ. กล่าวว่า ศาสตราจารย์พิเศษ ธงทอง จันทรางศุ เป็นผู้มีประสบการณ์อย่างสูงในด้านการศึกษา จึง เป็นโอกาสอันดีท่ีผู้เข้าร่วมอบรมท่ัวประเทศ จะได้นาองค์ความรู้ มุมมอง ทัศนคติ และประสบการณ์จากวิทยากร มา ประยกุ ต์ใช้ในปัจจบุ ัน สรา้ งคณุ คา่ ใหม่ เพื่อร่วมกันพฒั นารากฐานการศึกษาในปจั จุบัน ต่อยอดถึงอนาคตสืบไป ปลัด ศธ. กล่าวว่า โครงการ “ตลาดนัดการเรียนรู้ออนไลน์วังจันทรเกษม” มีเป้าหมายส่งเสริมสนับสนุนการ พัฒนาศักยภาพให้กับท่านผู้บริหาร ครู และบุคลากรทางการศึกษาในการเข้าสู่การเรียนรู้ในยุคดิจิทัล สิ่งสาคัญคือ ความรู้ท่ีได้จากวิทยากรที่เป็นวิทยากรระดับชาติในหลาย ๆ ท่าน จะทาให้เกิดมุมมอง ประสบการณ์ในการทางาน และเกิดแนวความคิดใหม่ ๆ ในการจัดการเรียนรู้ให้กับผู้เรียน ในการดาเนินการของกระทรวงศึกษาธิการได้มีการจัด ไว้ทั้งหมด 10 หลักสูตร ขณะน้ีเป็นหลักสูตรที่ 4 มีผู้เข้าร่วมประมาณ 60,000 คน ต่อหลักสูตร โดยวิทยากรผู้มาก ความรูแ้ ละประสบการณ์ ศาสตราจารย์พิเศษ ธงทอง จันทรางศุ กล่าวตอนหน่ึงว่า “เรียนประวัติศาสตร์ไปทาไม ?” ปัจจุบันประเทศ ไทยมีปัญหาหลายประการที่ทาให้ประเทศยังดาเนินการพัฒนาได้ดีไม่เท่าท่ีควรจะเป็น หน่ึงในน้ันคือ ปัญหา ประวัตศิ าสตร์ในสังคมไทย อนั ได้แก่  การขาดจิตสานึกทางประวัตศิ าสตร์ การให้ความสาคัญต่อประวัติศาสตร์ในการพิจารณาทาความเข้าใจ ในเหตุการณ์ที่เกิดข้ึนในปัจจุบัน และท่ีจะเกิดขึ้นในอนาคต ประวัติศาสตร์จะบอกให้รู้ว่าทาไมเราจึงมา อย่ตู รงน้ี และทิศทางท่ีจะนาไปเบื้องหน้า ของคนไทยในปจั จบุ ัน  ขาดความเข้าใจที่ถูกต้องในบทบาทของประวัติศาสตร์ การบอกให้ทราบว่าอะไรได้เกิดข้ึนแล้วในอดีต เพราะเหตุใดจึงเกิดข้ึน และเกิดข้ึนอย่างไร เหตุการณ์ที่เป็นประวัติศาสตร์แก้ไขอะไรไม่ได้ จึงมีไว้เพ่ือ การศกึ ษา มใิ ชเ่ พอื่ สะสมความรูส้ ึกช่นื ชอบหรือเกลียดชงั เหตุการณ์  การไม่สามารถแยกแยะข้อมูลทางประวัติศาสตร์ ข้อมูลเก่ียวกับเหตุการณ์ประวัติศาสตร์มีหลากหลาย ท้ังท่ีเช่ือถือได้และที่เชื่อถือไม่ได้ ดังนั้นจึงต้องรู้จักแยกแยะด้วยการพิจารณาหลักฐานและตรรกะ มิใช่ เชอ่ื ไปหมดหรือเชื่อทันทีเพราะมผี ู้บอกเล่า ความเชอื่ ถอื ขอ้ มลู ทางประวตั ิศาสตรจ์ าเป็นต้องใชส้ ตปิ ัญญา ทั้งนี้ เม่ือมีเหตุการณ์ต่างๆ เกิดข้ึนแล้ว ทุกภาคส่วนต้องเร่งสร้างความสมานฉันท์และความปรองดองให้ เกิดขึ้นแก่คนในชาติ ผ่านวิชาประวัติศาสตร์ให้เป็นรูปธรรมเพิ่มมากขึ้น อาจจะใช้ “วิชาประวัติศาสตร์ (โลก/ไทย/ ท้องถิ่นไทย)” มาเป็นวิชาบังคับ (must know) มากกว่าเป็นวิชาเลือกเสรี (choose know) รวมถึงจัดอบรมในทุก องค์กร เพ่ือให้เยาวชนและประชาชนทั่วไปได้คิด ไตร่ตรอง เข้าใจ และหวงแหนประวัติศาสตร์ชาติไทย ไม่ใช่ท่องจา เพียงนาไปใช้ประโยชน์ส่วนตน ทั้งนี้ ในร้ัวโรงเรียนต้องปลอดภัย ไม่มีส่วนเกี่ยวข้องหรือใช้เยาวชนเป็นเครื่องมือทาง การเมือง

6 3. หลักสตู รท่ี 8 ศึกษาสอื่ สารผา่ นบทเพลง วทิ ยากรผทู้ รงคุณวฒุ ิ : ครูสลา คณุ วุฒิ ศิลปินบ้านปา่ ระยะเวลา วนั จนั ทร์ท่ี 6 กนั ยายน 2564 เวลา 13.00 – 15.00 น. (เปลยี่ นแปลงเวลา เดมิ เปน็ วันอังคารท่ี 7 กันยายน 2564 เวลา 09.00 – 16.30 น.) ลิงกก์ ารอบรม มี 3 Link หอ้ งละ 20,000 คน ถา้ เตม็ ใหล้ องเข้า link อ่ืน ดงั น้ี 1) https://aka.ms/opsmoe-0791 2) https://aka.ms/opsmoe-0792 3) https://aka.ms/opsmoe-0793 เอกสารทไ่ี ดร้ บั /สงิ ท่ีผูเ้ ข้าอบรมจะได้รบั เกียรตบิ ัตร (พิมพ์ทางเว็บไซต์) เนอ้ื หาสาระสรปุ ที่ได้จากการอบรบ นายสภุ ัทร จาปาทอง ปลัดกระทรวงศึกษาธิการ เป็นประธานเปิดตลาดนัดการเรียนรู้ออนไลน์วังจันทรเกษม เรียนรูค้ วามสขุ ตามอัธยาศัย หลักสูตรท่ี 8 “ศึกษาสื่อสาร ผ่านบทเพลง” โดยครูสลา คุณวุฒิ เป็นวิทยากร ผ่านระบบ Microsoft Teams เวลา 13.00-16.00 น. โดยมีนายธนู ขวัญเดช และนายวีระ แข็งกสิการ รองปลัดกระทรวง ศึกษาธิการ เข้ารว่ ม พรอ้ มดว้ ยผู้เขา้ ร่วมอบรมออนไลนห์ ลักสตู รน้ี จานวน 58,060 คน ปลัดกระทรวงศึกษาธิการ กล่าวว่า หลักสูตร “ศึกษาส่ือสาร ผ่านบทเพลง” โดยครูสลา คุณวุฒิ ได้มาให้ มุมมองความรู้ ทศั นคตใิ นแง่ของวัฒนธรรม ประเพณี ซ่ึงมีความแตกต่างหลากหลายอย่างย่ิง ซึ่งบทเพลงเป็นส่วนหนึ่ง ของการสะทอ้ นความเปลยี่ นแปลง การกล่อมเกลาทางสังคม และสามารถสะท้อนได้ถึงวิถีชีวิตความยากลาบาก ความ ต้องการ หรือความสขุ ของชุมชนในแต่ละชว่ งเวลา ครูสลา คุณวุฒิ แบ่งปันมุมมองเก่ียวกับอาชีพครูว่า ความรู้สึกต่ออาชีพครู คือ อาชีพท่ีจาเป็นท่ีสุดของชาติ เปน็ อาชพี ทีเ่ ห็นความสาเร็จของศิษย์และคุณภาพของคนในชาติ เป็นค่าตอบแทนมากกว่าเงินเดือนท่ีได้รับ เพราะหาก ใครมีรากแก้วของความเป็นครูหย่ังลึกลงในจิตใจแล้ว ทุกคนไม่ใช่เพียงมีอาชีพครู แต่จะเป็น “ครูมืออาชีพ” ไม่ว่าจะ เจอปญั หาอะไรกต็ าม คาวา่ ครูจะหล่อเลี้ยงหัวใจของเราอยู่เสมอ วันหนึ่งอาจจะเกษียณหรือลาออก แต่เชื่อมั่นว่าคนท่ี เคยเปน็ ครจู ะไม่สามารถลาออกจากความรู้สึกของจิตวญิ ญาณความเปน็ ครูได้ ครสู ลา กล่าวเพ่ิมเติมว่า ในอดีตที่เคยรับราชการครู ได้มีโอกาสไปเยี่ยมโรงเรียนหลายแห่ง พบว่าครูในแต่ละ โรงเรียนมีลักษณะเหมือนกัน คือ ความเสียสละ เน่ืองจากไม่มีโรงเรียนใดที่มีความพร้อมที่สุด เม่ือมีงานของโรงเรียน หรอื ของลูกศิษยท์ ่ขี าดเหลืออยา่ งไร ครูก็จะเสยี สละย่ืนมือเข้ามาช่วยเสมอ จึงอาจทาให้เงินเดือนไม่พอสาหรับรายจ่าย จนก่อให้เกิดการสร้างหนี้ข้ึน ทั้งน้ีอยากบอกครูท่ัวประเทศว่าอาชีพอื่นก็มีหนี้เช่นกัน ดังน้ันปัญหาหน้ีสินสามารถ เกิดข้ึนได้กับทุกอาชีพและมีวิธีแก้ไข สิ่งสาคัญอยู่ท่ีว่าเราจะบริหารหน้ีได้อย่างไร จะสามารถสร้างวินัยทางการเงิน ให้กับตนเองอย่างไร ให้สอดคล้องกับศักยภาพการใช้จ่ายของแต่ละคนอย่างเหมาะสม ถึงแม้หน่วยงานหลายแห่งจะ พยายามชว่ ยเหลือแก้ปญั หาหนี้ครูอย่างเต็มท่ี แตค่ รทู กุ คนต้องเร่ิมตน้ ท่ีการจัดการตนเองก่อน ในด้านการจัดการศึกษา ครูสลามีมุมมองส่วนตัวว่า จากท่ีได้รับฟังเร่ืองราวชีวิตของหลายคนที่มาออก รายการประกวดร้องเพลง พบว่าคนส่วนใหญ่จะได้เรียนรู้ชีวิตเมื่อได้สัมผัสจริง ๆ โดยไม่ได้เตรียมตัวมาก่อน จึงอยาก ใหม้ ีการสอนหลักสตู รชีวิตให้ผู้เรยี น ไดแ้ ก่ 1) วิชาการรู้จักตัวเอง รูต้ น้ ทุนความสามารถของตัวเองเพ่ือต่อยอดไปได้ถูกทาง 2) วิชาความรกั เพอ่ื สร้างภมู ิคมุ้ กนั ให้ตัวเองได้ 3) วชิ าวินัยทางการเงิน ควรเรียนรู้ตง้ั แตเ่ ด็กเพือ่ สร้างความเข้มแข็งในการบรหิ ารการเงิน 4) วชิ าครอบครวั ปลกู ฝังความเขา้ ใจกันตัง้ แต่เด็ก และ 5) วธิ ีเขา้ ถึงเครอ่ื งมือส่ือสารในยคุ ปัจจุบนั เป็นการเตรียมความพร้อมให้เด็กสามารถใชเ้ ทคโนโลยีได้ทกุ อยา่ ง

7 ซึ่งท้ังหมดน้ีอาจแทรกอยู่ในบทเรียนของหลักสูตรปัจจุบันอยู่แล้ว และครูสามารถจัดการสอนด้วยตัวเองได้ ภายใตข้ อบเขตหน้าท่ีของตน นอกจากนี้ ครูสลายังฝากถึงครูว่า ปัจจุบันมีเทคโนโลยีหลายอย่างท่ีสามารถสร้างและเผยแพร่ผลงานได้ท่ัว โลก เช่น Youtube หรือแอปพลิเคชันต่าง ๆ ท่ีกาลังพัฒนาตามมาอีกมากมาย จึงอยากให้ครูใช้ช่องทางเหล่าน้ีพาลูก ศิษย์ศกึ ษาและลงมอื ทาอยา่ งจริงจัง โดยใช้เพียงสมาร์ทโฟนก็สามารถผลิตผลงานได้แล้ว ซึ่งอาจเป็นช่องทางส่งให้เด็ก ประสบความสาเร็จในอนาคตได้ ขณะเดียวกันโลกเทคโนโลยีก็ทาให้สามารถรับรู้ผลตอบรับได้อย่างกว้างขวาง เป็น แนวทางมาพฒั นางานไดต้ ่อไป

8 4. หลักสูตรที่ 10 พลังบวกสาหรับครูปฐมวัย วิทยากรผูท้ รงคุณวฒุ ิ : นางกอบกมล ทบบัณฑติ ศึกษานิเทศกเ์ ช่ยี วชาญ (ปฐมวัย) นายอารมณ์ วงศบ์ ัณฑิต ศึกษานิเทศกเ์ ชี่ยวชาญ (ปฐมวัย) นายบุญชู องั สวสั ดิ์ ศกึ ษานเิ ทศกเ์ ช่ียวชาญ (ปฐมวยั ) ผเู้ ชีย่ วชาญมอนเตสเซอรี่ ระยะเวลา วันอังคารที่ 14 กนั ยายน 2564 เวลา 09.00 – 16.30 น. ลงิ ก์การอบรม มี 3 Link ห้องละ 20,000 คน ถ้าเตม็ ใหล้ องเขา้ link อ่นื ดังนี้ 1) https://aka.ms/opsmoe-1491 2) https://aka.ms/opsmoe-1492 3) https://aka.ms/opsmoe-1493 เอกสารที่ได้รบั /สิงท่ีผเู้ ข้าอบรมจะได้รับ เกยี รตบิ ัตร (พิมพ์ทางเว็บไซต์) เนอื้ หาสาระสรุปทไ่ี ด้จากการอบรบ ดร.คุณหญิงกัลยา โสภณพนิช รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงศึกษาธิการ เป็นประธานเปิดการอบรมตลาดนัด การเรียนรู้ออนไลน์วังจันทรเกษม เรียนรู้ความสุขตามอัธยาศัย หลักสูตรท่ี 10 “พลังบวกสาหรับครูปฐมวัย” เวลา 9.00-16.30 น. โดยนางกอบกมล ทบบัณฑิต นายอารมณ์ วงศ์บัณฑิต นายบุญชู อังสวัสดิ์ และคณะ เป็นวิทยากร มี ดร.วีระ แข็งกสิการ รองปลัดกระทรวงศึกษาธิการ เข้าร่วม ถ่ายทอดสดผ่านระบบ Microsoft Teams จากห้องจันทร เกษม อาคารราชวัลลภ กระทรวงศกึ ษาธิการ ดร.คุณหญิงกัลยา โสภณพนิช รมช.ศึกษาธิการ กล่าวว่า เด็กปฐมวัยเป็นบุคคลที่สาคัญและคุ้มค่าในการ ลงทุนพัฒนามากท่ีสุด เพ่ือให้เด็กเติบโตข้ึนมาอย่างสมบูรณ์ เผชิญกับปัญหาในโลกยุคใหม่ท่ีคาดเดาไม่ได้ ซ่ึงควรมี ความร่วมมือจากทุกหน่วยงานท่ีเก่ียวข้อง ในการดูแลตั้งแต่เด็กอยู่ในครรภ์แม่ ส่งเสริมให้แม่มีโภชนาการท่ีดี อยู่ใน สภาพแวดล้อมที่ดี จนเม่ือคลอดก็เล้ียงดูเอาใจใส่อย่างมีคุณภาพ เป็นการเตรียมความพร้อมเด็กก่อนเข้าโรงเรียน โดย พ่อแม่จะเป็นครูคนแรกที่บ้าน สอนให้เด็กเรียนรู้จากธรรมชาติหรือส่ิงของใกล้ตัว เพ่ือให้เด็กรู้จักคิดและสนใจอยากรู้ อยากเห็นส่ิงตา่ ง ๆ

9 ขณะท่ีเม่ือเด็กอยู่ในความดูแลของครูปฐมวัย ครูก็สามารถส่งเสริมจินตนาการของเด็ก ให้ได้เรียนในส่ิงที่ สนใจ ฝกึ การคิดแบบ Unplugged Coding เพื่อให้เด็กมที กั ษะทจ่ี าเป็นในศตวรรษท่ี 21 รวมถึงเป็นผู้สื่อสารกับพ่อแม่ ให้เข้าใจถึงความสาคัญของการพัฒนาเด็กช่วงปฐมวัย จะเป็นการร่วมกันสร้างประชากรท่ีมีคุณภาพ เป็นคนเก่งและ เปน็ คนดขี องสงั คม นางกอบกมล ทบบัณฑิต วิทยากร กล่าวถึงความสาคัญของพลังบวกสาหรับครูปฐมวัยว่า สามารถส่งผลกับ ตัวครูในด้านต่าง ๆ ได้แก่ ทางานอย่างมีความสุข มีความภาคภูมิใจในตนเอง มีคุณภาพชีวิตท่ีดี มีความยืดหยุ่น สามารถประสานความร่วมมือในการพัฒนาเด็กปฐมวัยกับทุกฝ่าย และสามารถส่งเสริมเด็กปฐมวัยให้พัฒนาได้เต็ม ศกั ยภาพ ขณะเดียวกันพลงั บวกของครปู ฐมวัยยังมีผลต่อเด็กปฐมวัยอีกด้วย เช่น สามารถตอบสนองความต้องการด้าน จิตใจของเด็ก ให้ความรักความอบอุ่น การกระตุ้นอย่างเหมาะสม ให้ความรู้สึกม่ันคงปลอดภัย ให้โอกาสใช้พลังงาน ในทางสร้างสรรค์ สนองความแตกตา่ งระหวา่ งบุคคล เปน็ ต้น ทัง้ นี้ ควรใชพ้ ลังบวกควบคไู่ ปกับกรอบความคิดเชิงบวก เรียกว่า Growth Mindset คือ แนวความคิดท่ีส่งผล ต่อคุณลักษณะ รวมถึงพฤติกรรมและการตอบสนองต่อเหตุการณ์ต่าง ๆ โดยเช่ือว่าทุกคนเรียนรู้มากข้ึนและพัฒนาให้ ดขี ้นึ ได้ ใหค้ ณุ ค่ากับความต้ังใจและพยายาม มองอปุ สรรคเป็นโอกาส และความผิดพลาดเป็นช่องทางในการพัฒนา ซึ่ง เด็กท่ีมี Growth Mindset จะกระตือรือร้นที่จะเรียนรู้จากปัญหา สนุกเวลาเจอโจทย์ท้าทาย มีความพยายามหาทาง แก้ปญั หาอุปสรรค มีความคิดสร้างสรรค์และพัฒนาส่ิงใหม่ ๆ อยเู่ สมอ นายอารมณ์ วงศ์บัณฑิต วิทยากร กล่าวว่า เป้าหมายของพลังบวก คือ ทักษะชีวิตสาหรับเด็กปฐมวัย ประกอบด้วย การตระหนักรู้และเห็นคุณค่าของตนเองและผู้อ่ืน การคิดวิเคราะห์ตัดสินใจแก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์ การจัดการกับอารมณ์และความเครียด และการสร้างสัมพันธภาพท่ีดีกับผู้อ่ืน เพื่อให้เด็กสามารถเติบโตเป็นบุคคลที่มี คณุ ภาพของประเทศ นายบุญชู อังสวัสด์ิ วิทยากร ได้กล่าวว่า การส่ือสารกับผู้ปกครองก็เป็นเรื่องสาคัญ เน่ืองจากเป็นการติดต่อ แลกเปลีย่ นขอ้ มลู ความรู้ ความคดิ ทักษะและประสบการณเ์ ก่ียวกับการส่งเสริมพัฒนาการเด็กให้มีความเข้าใจตรงกัน เพื่อนาไปสู่การดารงชีวิตท่ีดี มีความสุขและยังทาให้เข้าใจ รับรู้เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในสังคม พร้อมเน้นย้าว่า พ่อแม่ ผปู้ กครอง คือคนสาคัญท่ตี ้องร่วมมือกับครู ทาให้เด็กเติบโตเป็นผู้ใหญ่ที่เก่ง ดีและมีความสุข เป็นพลเมืองที่มีคุณภาพ ของประเทศต่อไป ในช่วงบ่าย ดร.กนกวรรณ วิลาวัลย์ รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงศึกษาธิการ เป็นประธานปิดการอบรม ตลาดนัดการเรียนรู้ออนไลน์วังจันทรเกษม โดยกล่าวว่า โครงการนี้มีเป้าหมายสาคัญ คือ ส่งเสริม สนับสนุน พัฒนา ศักยภาพให้กับครูและบุคลากรทางการศึกษา เพื่อให้ครูของเราสามารถเป็นนักจัดการเรียนรู้สู่ครูยุคดิจิทัล สามารถ พัฒนาคุณภาพการศึกษาของประเทศให้ยั่งยืนต่อไปในอนาคต ซึ่งนอกจากครูแล้ว ยังมีผู้คนจากหลากหลายอาชีพให้ ความสนใจร่วมอบรมพัฒนาตนเองในแต่ละหลักสูตรด้วย ถือเป็นความภาคภูมิใจและความสาเร็จอย่างดียิ่งของ กระทรวงศกึ ษาธิการ โดยเฉพาะในวกิ ฤตการณ์โควิด 19 มคี วามจาเป็นมากท่ีจะต้องมีครูอยู่ที่บ้าน ในรูปแบบของพ่อแม่ ผู้ปกครอง หรือพี่สอนน้อง โดยหลักสูตรของวันนี้เป็นการเพิ่มพลังบวกสาหรับครูปฐมวัย ซ่ึงยากมากที่จะทาให้เด็กในระดับ ปฐมวยั กับคนท่อี ยู่ทบี่ า้ นมีการเรียนรู้ควบคู่ไปด้วยกัน ถือเป็นหัวข้อที่น่าสนใจท่ีจะทาให้ห้องเรียนขยายไปสู่ผู้ปกครอง และชุมชน ขณะเดียวกันก็เป็นการประยุกต์และปรับใช้องค์ความรู้เพื่อให้ลูกหลานของคนไทยได้รับความสุข และการ เรยี นรู้ท่ถี กู หลกั วิชาการ เป็นอกี มิตหิ น่งึ ท่ีเราจะพฒั นาคนได้อยา่ งยง่ั ยืน ดร.สภุ ัทร จาปาทอง ปลัดกระทรวงศึกษาธกิ าร กลา่ วสรปุ ถงึ โครงการอบรมเชิงปฏิบัติการเสริมสร้างศักยภาพ ครูและบุคลากรทางการศึกษาผ่านระบบออนไลน์ ภายใต้ชื่อ “ตลาดนัดการเรียนรู้ออนไลน์วังจันทรเกษม” ได้ ดาเนนิ การมาตั้งแตว่ นั ที่ 6 สงิ หาคม – วนั ท่ี 14 กันยายน 2564 ณ ห้องประชุมจันทรเกษม กระทรวงศึกษาธิการ เป็น

10 การอบรม 10 หลักสูตร โดยคณะวิทยากรผู้มีความสามารถมาถ่ายทอดทั้งความรู้ ประสบการณ์ ความเชี่ยวชาญ รวมทง้ั เทคนคิ ตา่ ง ๆ ให้กบั ผูส้ นใจทเ่ี ข้าลงทะเบยี นออนไลน์ผ่านระบบ Microsoft Teams การอบรมครั้งน้ี ได้รับการช่ืนชมและการตอบรับเป็นอย่างดี มีผู้เข้าร่วมรับการอบรมท้ัง 10 หลักสูตรรวมกัน จานวน 540,000 คน สาหรับวันน้ีเป็นหลักสูตรที่ 10 พลังบวกสาหรับครูปฐมวัย ซ่ึงเป็นประเด็นที่กาลังได้รับความ สนใจเป็นอย่างย่ิงในประเทศไทย และเป็นหลักสูตรสุดท้ายของโครงการ มีการสารวจความพึงพอใจของผู้เข้ารับการ อบรมอยู่ในระดับมากที่สุด และมีข้อเสนอแนะในหลักสูตรต่าง ๆ ซ่ึงส่วนใหญ่เป็นการช่วยแนะนาหลักสูตรใหม่ ๆ ใน เชงิ ลึกเพอื่ เพ่มิ ความกว้างให้กับผรู้ ับการอบรมมากยิ่งข้ึน 5. ประโยชน์ทไี่ ด้รบั 5.1 ครทู ่ีเขา้ รบั การพฒั นามีความร้คู วามเข้าใจเก่ยี วกับเรื่องวิวัฒนาการการเมืองกับการศึกษาไทย 5.2 ครูทเี่ ข้ารับการพัฒนามคี วามรคู้ วามเข้าใจเกี่ยวกบั เรื่องแง่มุมประวตั ิศาสตรส์ ูก่ ารก้าวเดนิ ไปอนาคต 5.3 ครทู ี่เข้ารับการพฒั นามคี วามรู้ความเข้าใจเกย่ี วกับเรื่องศึกษาส่ือสารผา่ นบทเพลง 5.4 ครูทเ่ี ข้ารบั การพัฒนามีความร้คู วามเขา้ ใจเกย่ี วกบั เรื่องพลงั บวกสาหรับครูปฐมวยั จึงเรียนมาเพ่ือโปรดทราบ ลงชอ่ื ...........................................................ผ้รู ายงาน (นายครรชติ แซ่โฮ)่ ตาแหน่ง ครู วทิ ยฐานะ ครชู านาญการ ความเห็นของรองผู้อานวยการกลมุ่ บรหิ ารวิชาการ ลงชือ่ (นางสาวเพริศพศิ คูหามขุ ) ตาแหนง่ รองผู้อานวยการกลุ่มบริหารวชิ าการ ความเห็นของผอู้ านวยการโรงเรียน ลงชอ่ื (นายนพปฎล มุณรี ตั น์) ผอู้ านวยการโรงเรยี นคณะราษฎรบารุง จังหวัดยะลา

11 ภาคผนวก

12 หนงั สือราชการแจง้ ประชาสัมพนั ธก์ ารอบรม

13 หนงั สอื ราชการแจง้ ประชาสมั พันธก์ ารอบรม (ตอ่ )

14 หนงั สอื ราชการแจง้ ประชาสมั พนั ธก์ ารอบรม (ตอ่ )

15 ตัวอยา่ งเกยี รตบิ ัตรผ่านการอบรม

16 สอื่ ประชาสมั พนั ธ์

17 ประกาศรายช่ือผสู้ มคั ร

18 ประกาศรายชอ่ื ผู้สมคั ร (ตอ่ )

19 ประกาศรายชอ่ื ผู้สมคั ร (ตอ่ )

20 ประกาศรายชอ่ื ผู้สมคั ร (ตอ่ )

21 ประกาศรายชอ่ื ผู้สมคั ร (ตอ่ )

22 ประกาศรายชอ่ื ผู้สมคั ร (ตอ่ )

23 ภาพประกอบการอบรม

24 ภาพประกอบการอบรม หลกั สตู รท่ี 1 ววิ ัฒนาการการเมืองกับการศึกษาไทย

25 ภาพประกอบการอบรม หลกั สตู รท่ี 1 ววิ ัฒนาการการเมืองกับการศึกษาไทย

26 ภาพประกอบการอบรม หลกั สตู รท่ี 1 ววิ ัฒนาการการเมืองกับการศึกษาไทย

27 ภาพประกอบการอบรม หลกั สตู รท่ี 1 ววิ ัฒนาการการเมืองกับการศึกษาไทย

28 ภาพประกอบการอบรม หลกั สูตรที่ 4 แงม่ มุ ประวตั ิศาสตร์สู่การก้าวเดินไปอนาคต

29 ภาพประกอบการอบรม หลกั สูตรที่ 4 แงม่ มุ ประวตั ิศาสตร์สู่การก้าวเดินไปอนาคต

30 ภาพประกอบการอบรม หลกั สูตรที่ 4 แงม่ มุ ประวตั ิศาสตร์สู่การก้าวเดินไปอนาคต

31 ภาพประกอบการอบรม หลกั สูตรที่ 4 แงม่ มุ ประวตั ิศาสตร์สู่การก้าวเดินไปอนาคต

32 ภาพประกอบการอบรม หลกั สตู รท่ี 8 ศึกษาสอ่ื สารผา่ นบทเพลง

33 ภาพประกอบการอบรม หลกั สตู รท่ี 8 ศึกษาสอ่ื สารผา่ นบทเพลง

34 ภาพประกอบการอบรม หลกั สตู รท่ี 8 ศึกษาสอ่ื สารผา่ นบทเพลง

35 ภาพประกอบการอบรม หลกั สตู รท่ี 8 ศึกษาสอ่ื สารผา่ นบทเพลง

36 ภาพประกอบการอบรม หลกั สตู รที่ 10 พลังบวกสาหรบั ครปู ฐมวัย

37 ภาพประกอบการอบรม หลกั สตู รที่ 10 พลังบวกสาหรบั ครปู ฐมวัย

38 ภาพประกอบการอบรม หลกั สตู รที่ 10 พลังบวกสาหรบั ครปู ฐมวัย

39 ภาพประกอบการอบรม หลกั สตู รที่ 10 พลังบวกสาหรบั ครปู ฐมวัย

40 เกียรติบัตร