งานนำเสนอ (2)

รายงาน เร่ือง พลเมืองดจิ ิทลั และความฉลาดทางดจิ ิทลั จัดทาโดย นางสาวจิราวรรณ จินะ เลขท่ี21 ช้นั มัธยมศึกษาปี ที่6/10 เสนอ คุณครู วชิ ยั สิงห์นอ้ ย โรงเรียนสนั กาแพง

พลเมอื งดจิ ทิ ลั และความฉลาดทาง ดิจิทลั • กอ่ นจะทราบถงึ ทกั ษะดา้ นดิจิทลั ขอใหค้ านิยามความหมายของ ประโยคทวี่ า่ \"ความเป็นพลเมืองดิจิทลั \" ทท่ี กุ ประเทศทว่ั โลก คาดหวงั ใหเ้ กดิ ข้นึ ในประชากรของตน คอื \"พลเมอื งผใู ้ ชง้ านสือ่ ดิจิทลั และสอ่ื สงั คมออนไลน์อยา่ งเขา้ ใจบรรทดั ฐาน ของการปฏบิ ตั ิ ตวั ให้เหมาะสม และมีความรบั ผดิ ชอบในการใชเ้ ทคโนโลยี โดยเฉพาะอยา่ งย่ิงการสอื่ สารในยุคดิจิทลั เป็นการสื่อสารทไี่ ร้ พรมแดนจาเป็นตอ้ งมคี วามฉลาดทางดิจิทลั (DQ: Digital Intelligence) \" • ความฉลาดทางดจิ ิทลั (Digital Intelligence Quotient : DQ) คอื กลุม่ ของความสามารถทางสงั คม อารมณ์ และการรบั รู้ ทจ่ี ะทาให้คนคนหน่ึงสามารถเผชญิ กบั ความทา้ ทายบน เสน้ ทางของชวี ติ ในยคุ ดจิ ิทลั และสามารถปรบั ตวั ให้เขา้ กบั ชวี ติ ดิจิทลั ได้ ความฉลาดทางดจิ ิทลั ครอบคลมุ ทง้ั ความรู้ ทกั ษะ ทศั นคตแิ ละ คา่ นิยมทจ่ี าเป็นตอ่ การใชช้ วี ติ ในฐานะสมาชกิ ของโลกออนไลน์ กล่าว อกี นยั หน่ึงคอื ทกั ษะการใชส้ ่ือและการเขา้ สงั คมในโลกออนไลน์

พลเมืองดจิ ิทลั จึงหมายถงึ สมาชกิ บนโลกออนไลน์ ท่ีใช้ เครือขา่ ยอนิ เทอร์เนต็ ซ่ึงมีความหลากหลายทางเชอื้ ชาติ อายุ ภาษา และวฒั นธรรม ดงั น้นั พลเมืองดจิ ิทลั ทกุ คนจึงตอ้ งมี ‘ความเป็นพลเมืองดิจิทลั ’ ที่มีความฉลาดทางดจิ ิทลั บน พ้ืนฐานของความรับผิดชอบ การมีจริยธรรม การมีส่วนร่วม ความเห็นอกเหน็ ใจและเคารพผอู้ ่นื โดยมุ่งเนน้ ความเป็น ธรรมในสงั คม ปฏิบตั ิและรักษาไวซ้ ่ึงกฎเกณฑ์ เพ่ือสร้าง ความสมดุลของการอยรู่ ่วมกนั อยา่ งมีความสุข

(1.)ทกั ษะในการใช้เทคโนโลยีอย่างมจี ริยธรรม (Digital Empathy) ความสามารถในการเห็นอกเหน็ ใจและสรา้ งความสมั พนั ธ์ที่ดีกบั ผอู้ นื่ บนโลกออนไลน์ พลเมอื งดิจิทลั ท่ีดีจะตอ้ งรู้ถึงคณุ คา่ และจริยธรรมจากการใชเ้ ทคโนโลยี ตอ้ งตระหนักถึงผล พวงทางสงั คม การเมือง เศรษฐกิจ และวฒั นธรรม

การเป็นพลเมอื งดจิ ทิ ลั น้ัน มที กั ษะสาคญั 8 ประการ ทคี่ วรบม่ เพาะให้ เกดิ ข้นึ กบั พลเมอื งดิจิทลั ทุกคนในศตวรรษท่ี 21 ดงั น้ี (2.)ทกั ษะในการรักษาอตั ลักษณ์ทดี่ ขี องตนเอง (Digital Citizen Identity) ตอ้ งมคี วามสามารถในการสรา้ งสมดุล บริหารจดั การ รักษาอตั ลกั ษณ์ท่ี ดีของตนเองไวใ้ ห้ได้ ทง้ั ในสว่ นของโลกออนไลน์และโลกความจริง โดยตอนน้ีประเดน็ เร่ืองการสร้างอตั ลกั ษณอ์ อนไลน์ถือเป็น ปรากฏการณใ์ หม ่ ท่ที าให้บุคคลสามารถแสดงออกถงึ ความเป็นตวั ตน ตอ่ สังคมภายนอก โดยอาศยั ชอ่ งทางการสื่อสารผา่ นเวบ็ ไซต์เครือขา่ ย สงั คมในการอธิบายรูปแบบใหมข่ องการสื่อสารแบบมีปฏสิ ัมพนั ธ์ทาง อินเทอร์เน็ต ซ่งึ เป็นการแสดงออกเกยี่ วกบั ตัวตนผา่ นเวบ็ ไซต์เครือขา่ ย สังคมตา่ งๆ

(3.)ทักษะในการรักษาข้อมูลส่วนตวั (Privacy Management) ดลุ พินิจในการบริหารจัดการขอ้ มูลส่วนตวั โดยเฉพาะการ แชร์ขอ้ มูลออนไลนเ์ พื่อป้องกนั ความเป็นสว่ นตวั ท้งั ของ ตนเองและผอู้ ่นื เป็นสิ่งสาคญั ทต่ี อ้ งประกอบอยใู่ นพลเมือง ดจิ ิทลั ทกุ คน และพวกเขาจะตอ้ งมีความตระหนกั ในความ เทา่ เทยี มกนั ทางดจิ ิทลั เคารพในสิทธิของคนทุกคน รวมถงึ ตอ้ งมีวิจารณญาณในการรักษาความปลอดภยั ของขอ้ มูล ตนเองในสงั คมดิจิทลั รู้วา่ ขอ้ มูลใดควรเผยแพร่ ขอ้ มูลใดไม่ ควรเผยแพร่ และตอ้ งจัดการความเส่ียงของขอ้ มูลของตนใน ส่ือสังคมดิจิทลั ไดด้ ว้ ย

(4.)ทกั ษะในการคดิ วิเคราะห์มีวจิ ารณญาณทดี่ ี (Critical Thinking) ความสามารถในการวเิ คราะห์แยกแยะระหวา่ งข้อมลู ที่ถูกต้องและขอ้ มลู ท่ีผิด ขอ้ มลู ท่ีมเี น้ือหาดีและข้อมลู ทเ่ี ขา้ ขา่ ยอนั ตราย รูว้ า่ ขอ้ มลู ลกั ษณะ ใดทถ่ี กู สง่ ผา่ นมาทางออนไลน์แลว้ ควรต้งั ข้อสงสัย หาคาตอบใหช้ ดั เจน กอ่ นเชือ่ และนาไปแชร์ ดว้ ยเหตนุ ้ี พลเมอื งดิจทิ ลั จึงตอ้ งมคี วามรู้ ความสามารถในการเขา้ ถงึ ใช้ สรา้ งสรรค์ ประเมนิ สงั เคราะห์ และ ส่ือสารขอ้ มลู ขา่ วสารผา่ นเครื่องมอื ดจิ ิทลั ซ่งึ จาเป็นตอ้ งมคี วามรูด้ า้ น เทคนิคเพื่อใชเ้ ครื่องมอื ดิจิทลั เชน่ คอมพวิ เตอร์ สมาร์ตโฟน แท็บเลต็ ไดอ้ ยา่ งเชีย่ วชาญ รวมถึงมที กั ษะในการรู้คิดขน้ั สูง เชน่ ทกั ษะการคดิ อยา่ งมวี จิ ารณญาณ ท่ีจาเป็นตอ่ การเลอื ก จดั ประเภท วเิ คราะห์ ตีความ และเขา้ ใจขอ้ มลู ขา่ วสาร มคี วามรูแ้ ละทกั ษะในสภาพแวดลอ้ มดิจิทลั การรู้ดจิ ทิ ลั โดยมงุ่ ใหเ้ ป็นผใู้ ชท้ ่ีดี เป็นผเู้ ขา้ ใจบริบทท่ีดี และเป็นผสู้ ร้าง เนื้อหาทางดิจทิ ลั ที่ดี ในสภาพแวดลอ้ มสงั คมดจิ ิทลั

(5.)ทักษะในการจัดสรรเวลาหน้าจอ (Screen Time Management) ทกั ษะในการบริหารเวลากบั การใชอ้ ปุ กรณย์ คุ ดจิ ิทลั รวมไป ถึงการควบคมุ เพื่อใหเ้ กดิ สมดลุ ระหวา่ งโลกออนไลน์และ โลกภายนอก นับเป็นอกี หน่ึงความสามารถท่บี ง่ บอกถึง ความเป็นพลเมืองดจิ ิทลั ไดเ้ ป็นอยา่ งดี เพราะเป็นทรี่ ู้กนั อยู่ แลว้ วา่ การใชเ้ ทคโนโลยีสารสนเทศท่ขี าดความเหมาะสม ยอ่ มสง่ ผลเสียตอ่ สุขภาพโดยรวม ท้งั ความเครียดตอ่ สุขภาพจิตและเป็นสาเหตุกอ่ ใหเ้ กดิ ความเจ็บป่วยทางกาย ซ่ึง นาไปสู่การสูญเสียทรัพยส์ ินเพ่ือใชร้ ักษา และเสียสุขภาพใน ระยะยาวโดยรู้เทา่ ไม่ถงึ การณ์

(6.)ทักษะในการรบั มอื กบั การคกุ คามทางโลกออนไลน์ (Cyberbullying Management) จากข้อมูลทางสถิติลา่ สุด สถานการณใ์ นเร่ือง Cyber bullying ในไทย มีคา่ เฉล่ียการกลน่ั แกลง้ บนโลกออนไลนใ์ นรูปแบบตา่ งๆ ท่ีสงู กวา่ คา่ เฉลี่ยโลกอยูท่ ่ี 47% และเกดิ ใน รูปแบบท่ีหลากหลาย อาทิ การดา่ ทอกนั ด้วยขอ้ ความหยาบคาย การตดั ตอ่ ภาพ สรา้ งข้อมูลเทจ็ รวมไปถึงการต้ังกลุม่ ออนไลน์กดี กนั เพอ่ื นออกจากกลุม่ ฯลฯ

(7.)ทกั ษะในการบริหารจดั การข้อมลู ทผี่ ู้ใช้งานทง้ิ ไว้บนโลกออนไลน์ (Digital Footprints) มรี ายงานการศึกษาวจิ ัยยนื ยนั วา่ คนรุน่ Baby Boomer คือ กลุม่ Aging ที่เกิดต้งั แตป่ ี พ.ศ. 2487 – 2505 มกั จะใชง้ านอปุ กรณค์ อมพวิ เตอรห์ รือโทรศพั ท์เคล่ือนท่ีของผอู้ ่นื และเปิ ด ใชง้ าน WiFi สาธารณะ เสร็จแล้วมกั จะละเลย ไมล่ บรหัสผา่ นหรือประวตั ิการใชง้ านถึง 47%

กล่าวโดยสรุป การจะเปน็ พลเมอื งดจิ ิทัลท่ีดีน้นั ตอ้ งมคี วามฉลาดทางดจิ ทิ ลั ซงึ่ ประกอบข้นึ ดว้ ยชุ ดทกั ษะ และความรู ท้ ้งั ในเชงิ เทคโนโลยีและการคิดข้นั สูง หรือท่ีเรยี กว่า “ความรู ด้ จิ ทิ ัล” (Digital Literacy) เพ่ือให้สามารถใชป้ ระโยชน์จากข้อมู ลข่าวสารในโลกไซเบอร์ รู ว้ ิธีปอ้ งกันตนเองจากความเสยี่ งต่างๆ ใน โลกออนไลน์ เข้าใจถงึ สทิ ธิ ความรบั ผดิ ชอบ และจรยิ ธรรมทีส่ าคัญในยุ คดิจิทลั และใช้ประโยชน์จาก อินเทอรเ์ นต็ ในการมสี ่วนร่วมทางการเมือง เศรษฐกิจ สงั คม และวัฒนธรรม ที่เก่ียวกับตนเอง ชุ มชน ประเทศ และพลเมอื งบนโลก ไดอ้ ย่างสร้างสรรค์ • ทมี่ า : • บทความเร่ือง “พลเมืองดิจิทลั (Digital Citizenship)” โดย Phichitra Phetparee| เผยแพรบ่ นเวบ็ ไซต์ สสส. (วนั ที่ 27 มีนาคม 2562) เอกสารวิชาการออนไลนเ์ ร่ือง “คมู่ ือพลเมืองดจิ ทิ ลั ” โดย วรพจน์ วงศก์ จิ รุง่ เรือง เผยแพรค่ ร้ังแรก: มิถนุ ายน 2561