การคำนวณภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา

กฎหมายกาหนดให้ผ้มู ีเงนิ ได้พึงประเมนิ ตามมาตรา 40 (1) ถึง (8) มหี นา้ ทยี่ ืน่ แบบแสดง รายการเสียภาษเี งินไดส้ ้นิ ปี และกรณีผมู้ ีเงนิ ไดพ้ งึ ประเมินตามมาตรา 40 (5) (6) (7) และ (8) มหี น้าทยี่ ่นื แบบแสดงรายการการเสียภาษเี งินไดค้ ร่งึ ปีดว้ ย เงนิ ไดพ้ งึ ประเมนิ ที่ผ้มู เี งนิ ไดเ้ ลอื กเสยี ภาษโี ดยไม่นาไปรวมคานวณภาษีกับเงนิ ได้อื่น ไดแ้ ก่ เงนิ ได้พึงประเมนิ ตามมาตรา 40 (1) และ (2) เป็นเงินทีน่ ายจ้างจ่ายใหค้ รัง้ เดยี ว เพราะเหตุออกจากงาน มาตรา 40 (4) (ก) เงนิ ไดจ้ ากดอกเบ้ียเงินฝาก ดอกเบย้ี หุน้ กู้ มาตรา 40 (4) (ข) เงนิ ได้จากเงินปันผล เงินสว่ นแบ่งกาไร และมาตรา 40 (8) เงนิ ได้จาก การขายอสงั หาริมทรพั ย์



เงินได้สทุ ธิ อตั ราภาษี 0-150,000 ยกเว้น 150,001-300,000 300,001-500,000 5 500,001-750,000 10 750,001-1,000,000 15 1,000,001-2,000,000 20 2,000,001-5,000,000 25 5,000,000 บาทขนึ้ ไป 30 35

การคานวณภาษีเงนิ ได้บคุ คลธรรมดาสิน้ ปี เพือ่ ย่นื แบบแสดง รายการและชาระภาษภี ายในเดอื นมีนาคมของปถี ดั จากปีทมี่ เี งนิ ไดม้ ี ขนั้ ตอนการคานวณ 3 ข้ัน

การคานวณภาษวี ิธที ี่ 1 หน่วย : บาท xxxx (1) เงนิ ไดพ้ ึงประเมินทุกประเภทรวมกนั ตลอดปภี าษี xxxx (2) หกั ค่าใช้จ่ายตามท่กี ฎหมายกาหนด xxxx (3) เหลอื เงนิ ไดห้ ลงั จากหักคา่ ใช้จา่ ย (1) - (2) xxxx (4) หกั ค่าลดหย่อนต่าง ๆ (ไม่รวมคา่ ลดหย่อนเงินบริจาค) ตามทีก่ ฎหมายกาหนด xxxx (5) เหลือเงินได้หลังจากหกั ค่าลดหยอ่ นต่าง ๆ (3) - (4) xxxx (6) หกั คา่ ลดหยอ่ นเงนิ บรจิ าค ไมเ่ กนิ จานวนท่กี ฎหมายกาหนด xxxx (7) เหลอื เงินได้สุทธิ (5) – (6) นาเงนิ ไดส้ ทุ ธติ าม (7) ไปคานวณภาษีตามอัตราภาษีเงนิ ได้บคุ คลธรรมดา xxxx (8) จานวนภาษีเงนิ ได้

ผู้มีเงินได้พึงประเมินประเภทที่ (2) ถึง (8) ยกเวน้ เงนิ ได้พึงประเมนิ ประเภทท่ี 1 ให้นาเงนิ ได้มารวมกันตั้งแตม่ ียอดเงนิ เกนิ 120,000 บาทข้ึนไป ใหค้ านวณภาษตี ามวิธที ี่ 2 ไปคณู อัตรา ร้อยละ 0.5 เปน็ ภาษที ต่ี อ้ งชาระตามวธิ ที ี่ 2 ถา้ คานวณแลว้ มเี งินภาษไี ม่เกิน 5,000 บาท ใหเ้ สียภาษตี ามวิธีที่ 1 การคานวณภาษีวธิ ีที่ 2 xxxx (9) ยอดเงนิ ได้พึงประเมินประเภทที่ 2 - 8 รวมกนั 0.005 (10) คณู อตั ราภาษรี อ้ ยละ 0.5 xxxx (11) จานวนภาษเี งนิ ได้ (9) x (10)

การคานวณภาษีทตี่ ้องเสีย โดยเปรียบเทยี บจานวนภาษีตามวธิ ที ่ี 1 และวิธที ่ี 2 จานวนภาษเี งินไดส้ ้นิ ปีท่ีต้องเสยี เปรยี บเทยี บ (8) และ (11) จานวนทส่ี งู กว่า xxxx (12) หัก ภาษที ถ่ี ูกหัก ณ ท่ีจา่ ยแล้ว xx ภาษีเงินไดค้ รง่ึ ปีที่ชาระไวแ้ ลว้ xx ภาษเี งินได้ชาระลว่ งหน้า xx เครดติ ภาษเี งนิ ปันผล xx xxxx (13) คงเหลอื ภาษเี งนิ ได้ท่ตี ้องเสีย (หรือขอคนื ภาษ)ี (12) – (13) xxxx

  • ยกเวน้ ภาษสี าหรับเงินได้สทุ ธไิ มเ่ กิน 150,000 บาทแรก • เงนิ ได้ทน่ี ายจ้างจา่ ยให้ครง้ั เดยี ว เพราะเหตอุ อกจากงานหลังจากทางานครบ 5 ปี • ตามมาตรา 40 (1) และภาษีเงนิ ไดห้ ัก ณ ทจ่ี า่ ยจากการขายอสังหาริมทรัพย์ ตามมาตรา 40 (8) ไมไ่ ด้รับการยกเวน้ ภาษี 150,000 บาทแรกนี้ • ผมู้ เี งนิ ไดม้ เี งนิ ได้พงึ ประเมนิ ทุกประเภทรวมกนั ยกเว้นเงนิ ไดพ้ งึ ประเมนิ ประเภทที่ 1 มเี งนิ ไดร้ วมกันตงั้ แต่ 120,000 บาทข้ึนไป จะตอ้ งคานวณภาษีในอัตราร้อยละ 0.5 ของยอด เงนิ ได้พึงประเมินเปรยี บเทยี บกบั วธิ ที ี่ 1 วธิ ใี ดเสียภาษีมากกว่ากฎหมายใหเ้ สียภาษีตามวิธนี ้นั

นายต้นเป็นโสด ทางานบริษัทไดร้ ับเงนิ เดอื น เดือนละ 15,000 บาท คานวณภาษีเงินได้บคุ คลธรรมดาท่ีนาย ต้นจะต้องเสียในปภี าษี 2562 เทา่ ไร คานวณภาษเี งนิ ได้วธิ ีที่ 1 หนว่ ย : บาท ม. 40 (1) เงินเดือนตลอดทั้งปี 15,000 x 12 180,000 (1) หกั ค่าใชจ้ ่ายรอ้ ยละ 50 แตไ่ มเ่ กิน 100,000 บาท 90,000 (2) เงนิ ได้หลังหักคา่ ใช้จา่ ย (1) – (2) 90,000 (3) หกั ลดหยอ่ นผู้มีเงินได้ 60,000 (4) เงนิ ได้สทุ ธิ (3) – (4) 30,000 (5) ดงั นั้น นายต้นมีเงินได้สทุ ธิไม่เกนิ 150,000 บาท ได้รบั การยกเว้นไมต่ อ้ งเสยี ภาษี

ตัวอยา่ งที่ 2 ผู้มีเงนิ ได้เป็นโสด มเี งินไดพ้ ึงประเมินหลายประเภท นายต้นเปน็ โสด ทางานบรษิ ัทได้รับเงนิ เดอื น เดือนละ 15,000 บาท ได้รับเงนิ ค่านายหนา้ ขาย ประกนั ชวี ติ เดอื นละ 10,000 บาท และไดร้ ับคา่ ลขิ สทิ ธ์กิ ารแตง่ เพลงเปน็ เงนิ 150,000 บาท จา่ ยเบ้ยี ประกนั ชวี ติ ปลี ะ 20,000 บาท กรมธรรม์ 15 ปี คานวณภาษเี งินไดบ้ ุคคลธรรมดา ที่นายต้นจะตอ้ งเสียในปีภาษี 2562 เท่าไร คานวณภาษเี งนิ ไดว้ ิธีท่ี 1 หน่วย : บาท • ม. 40 (1) เงนิ เดอื นตลอดทงั้ ปี (15,000 x 12) 180,000 • ม. 40 (2) คา่ นายหนา้ ขายประกันชวี ิต (10,000 x 12) 120,000 • รวมเงนิ ได้ ม. 40 (1)+(2) 300,000 • หัก คา่ ใช้จา่ ยรอ้ ยละ 50 แต่ไมเ่ กนิ 100,000 บาท 100,000 • เงินได้หลังหกั คา่ ใช้จา่ ย 200,000 (1)

ม. 40 (3) ค่าลขิ สทิ ธิ์ 150,000 75,000 หัก ค่าใชจ้ า่ ยร้อยละ 50 แตไ่ มเ่ กนิ 100,000 บาท 75,000 (2) 275,000 (3) เงนิ ได้หลังหกั ค่าใชจ้ ่าย ม. 40 (3) 80,000 (4) รวมเงินไดห้ ลังหักคา่ ใช้จา่ ย (1) + (2) 195,000 (5) ยกเว้นภาษี หัก ลดหยอ่ น 2,250 (6) ผมู้ เี งนิ ได้ 60,000 เบย้ี ประกันชวี ติ 20,000 เงินได้สุทธิ (3) – (4) เงินได้สุทธิ 150,000 บาทแรก เงินไดส้ ทุ ธิ 45,000 บาท อัตราภาษีร้อยละ 5 ดังน้ัน นายตน้ ตอ้ งเสยี ภาษเี งนิ ได้วิธีท่ี 1 เท่ากบั 2,250 บาท

• คานวณภาษีเงนิ ได้วิธที ี่ 2 • เงินค่านายหน้า 120,000 (7) • เงินคา่ ลิขสทิ ธ์ิ 150,000 (8) • รวมเงินได้พงึ ประเมิน (7) + (8) 270,000 (9) • คณู อตั ราภาษีร้อยละ 0.5 (270,000 x 0.5 %) 1,350 (10) • จานวนภาษีวธิ ที ี่ 2 เทา่ กบั 1,350 บาท ไมเ่ กิน 5,000 บาท ได้รบั การยกเวน้ • เปรยี บเทยี บภาษตี ามวิธที ี่ 1 (6) กับวธิ ีที่ 2 (10) จานวนใดมากกว่าให้เสียภาษีตามนัน้ • ดังนน้ั นายต้นต้องเสียภาษีตามวธิ ีที่ 1 เปน็ จานวนเงิน 2,250 บาท

วิธีการคานวณภาษีเงินไดบ้ คุ คลธรรมดาคร่ึงปี ภาษีวิธีท่ี 1 ภาษีวิธีท่ี 2 ภาษีวิธีที่มากกว่า ภาษีเงินได้บคุ คลธรรมดาคร่งึ ปี ถือเป็ น เครดิตภาษี หกั หกั ในตอน ภาษีหกั ณ ท่ีจ่าย 6 เดือนแรก ปลายปี ภาษีครึง่ ปี ที่ต้องชาระ ยื่นแบบ ภ.ง.ด.94 ภายในเดือน กนั ยายน ของปี ภาษีนัน้

การคานวณภาษีเงินได้บคุ คลธรรมดา กรณีค่สู มรสต่างฝ่ ายต่างมีเงินได้ 1. แยกยื่นแบบแสดงรายการเฉพาะเงินได้มาตรา 40(1) 2. ต่างฝ่ายต่างย่ืนแบบแสดงรายการ 3. ย่ืนแบบแสดงรายการรวมกนั

เงนิ ได้ที่สามารถแยกคานวณภาษีตา่ งหากจากเงนิ ไดอ้ ่ืน 1. เงินได้พึงประเมินตามมาตรา 40 (1) และ (2) ซึ่งเป็นเงินได้ ท่ีนายจ้างจ่ายให้ครงั้ เดียวเพราะเหตอุ อกจากงาน 2. เงินได้ตามมาตรา 40 (4) (ก) และ (ข) 3. เงินได้ตามมาตรา 40 (8) ที่ได้รบั จากการขายอสงั หาริมทรพั ย์ อนั เป็นมรดก หรอื อสงั หาริมทรพั ยท์ ี่ได้มาโดยมิได้มงุ่ ในทางการค้าหรอื หากาไร

เงินท่ีนายจ้างจ่ายให้ มีสิทธิเลือกเสีย เสียภาษีโดย ครงั้ เดียวเพราะเหตุ ภาษี การถกู หกั ณ ออกจากงาน ที่จ่าย นาไปรวม คานวณภาษี ปลายปี

เงินได้ตามาตรา 40 (4) (ก) มีสิทธิเลือก เสียภาษีโดยการ - ดอกเบีย้ พนั ธบตั ร, เสียภาษี ถกู หกั ณ ดอกเบยี้ เงินฝากฯ ท่ีจ่ายร้อยละ 15 - ผลประโยชน์ที่ได้จาก นาไปรวม การโอนพนั ธบตั รฯ คานวณภาษี - ผลต่างระหว่างราคาการ ปลายปี ไถถ่ อนฯ

เงินได้ตามมาตรา 40 (4) (ข) มีสิทธิเลือก เสียภาษีโดยการ - เงินปันผล ถกู หกั ณ เสียภาษี ท่ีจ่ายร้อยละ 10 นาไปรวม คานวณภาษี ปลายปี

 ผู้มีเงนิ ได้  มีหนา้ ท่ยี น่ื เอง หรือจะมอบหมายให้ผู้อ่ืนย่ืนแทน ผู้มีเงินไดท้ ่ีเป็นผเู้ ยาว์ ให้ผแู้ ทนโดยชอบธรรมยนื่ แทน ผมู้ ีเงนิ ได้ที่เปน็ คนไร้ความสามารถให้ผอู้ นบุ าลมหี น้าทยี่ ่นื แทน ผูม้ เี งินได้ทเี่ ปน็ คนเสมอื นไร้ความ ให้ผูพ้ ทิ กั ษ์มหี น้าทีย่ นื่ แทน สามารถตามคาสัง่ ศาล ผู้มเี งนิ ไดท้ อ่ี ยู่ตา่ งประเทศ ให้ผ้จู ัดการอนั กอ่ ให้เกิดเงินได้มหี นา้ ทยี่ ่นื แทน ผู้มเี งินได้ทีถ่ งึ แกค่ วามตาย ให้ผู้จัดการมรดก หรอื ทายาท แลว้ แตก่ รณเี ป็น ผู้มหี นา้ ที่ยนื่ แทน

ผู้มีหน้าท่รี ับผดิ ชอบในการย่ืนแบบแสดงรายการ (ต่อ) ผมู้ ีเงินไดท้ เ่ี ป็นกองมรดก ให้ผจู้ ัดการมรดก หรือทายาทหรือผคู้ รอบครองทรัพย์ มรดก เปน็ ผ้ยู นื่ ผมู้ เี งินไดท้ ่ีเป็นหา้ งหนุ้ ส่วนสามญั หรือ คณะบคุ คลที่มใิ ชน่ ติ บิ ุคคล ให้ผอู้ านวยการ หรอื ผูจ้ ดั การของหา้ งฯ หรือคณะบคุ คล ในกรณสี ามภี ริยาต่างฝ่ายต่างมีเงินได้ กรณี น้ัน ยื่นแบบแสดงรายการ แยกเฉพาะเงนิ ได้ตามมาตรา 40 (1) แตล่ ะฝา่ ยแยกยื่นรายการและเสียภาษใี นนามของ ตนเอง กรณีต่างฝ่ายตา่ งยน่ื แบบ ให้ต่างฝา่ ยแยกย่ืนแบบแสดงรายการ  กรณียน่ื แบบแสดงรายการรวมกัน ให้ถือเอาเงินไดพ้ งึ ประเมนิ ทัง้ หมดเป็นเงินไดข้ องสามี หรอื ของภรยิ า

แบบ ภ.ง.ด. ระยะเวลาท่ีย่ืน ภ.ง.ด. 90 เงินได้ทกุ ประเภท 31 มี.ค. ของปี ถดั ไป ภ.ง.ด. 91 เฉพาะ ม.40 (1) 31 มี.ค. ของปี ถดั ไป ภ.ง.ด. 93 ชาระภาษีเล่วงหน้า ก่อนถงึ กาหนดเวลา ภ.ง.ด. 94 ภาษีครึง่ ปี ภายในเดือนกนั ยายน ของปี ภาษีนัน้ ม.40 (5) – (8)