หลอดเลือด การพยาบาลผปู้ ่ วย แดงสมองแตก Hemorrhagic โรคอมั พา สาเหตมุ าจาก ไวรสั เช้ือแบคทีเรีย พบบอ่ ยและ อนั ตรายมาก เชน่ ฟันพุ เชอื้ ราในสมอง เยื่อหมุ้ สมองจะบวมและขยายออก ทางเดนิ นา้ ไขสนั หลงั อดุ ตนั และทาใหเ้ กิด IICT การรกั ษา ยา rt-PA ใหเ้ ฉพาะตบี Ischemic เพ่ือป้ องกนั การเกดิ เป็ นซา้ rt-PA ภายหลงั ระวงั bleeding ทวั่ กา ภา ร่างกาย
ยโรคหลอดเลอื ดสมอง หลอดเลือด สมองอดุ ตนั าตอมั พฤกษ์ Ischemic อาการ FAST ใบหนา้ เบี้ยว ปากเบ้ียว แขน อ่อนแรง ไมม่ แี รง พดู ไมช่ ดั พดู ไมไ่ ด้ เกดิ พรอ้ ม กนั ทนั ที ตอ้ งมาโรงพยาบาลภายใน 4.5 ชม. เพ่ือใหไ้ ดร้ บั ยาละลายลิ่มเลอื ด ชอ่ งทางดว่ น เขา้ ER หรือหอ้ งฉกุ เฉิน ทางดว่ นโรคเลอื ดเลือดสมอง stroke fast track ารพยาบาลสาคญั เฝ้ าระวงั าวะแทรกซอ้ น ป้ องกนั การเกดิ ซา้
ปัจจยั คารบ์ อนไดออกไซดส์ งู ถา้ กรดคงั่ หลอดเลอื ดจะ ขยาย ปริมาณเลอื ดจะมากขนึ้ ออกซิเจนตา่ ดดู เสมหะ บ่อย เพราะทาใหเ้ พม่ิ ความดนั ในชอ่ งอก ท่านอน หงาย และ ศีรษะตา่ 15-30 องศา คอพบั การเกร็งกลา้ มเนอ้ื อาการสงั่ การไอ จาม ถา้ ทอ้ งผกู ตอ้ งใหย้ าระบาย มไี ข้ เพราะจะเกิดเมตตาบอลซิ ึมในสมอง ความดนั ในกะโหลกศีรษะทาใหไ้ ปกดเบียดเน อนั ตราย การกาซาบ เลือดไปเล้ียงส ICP / CCP การพยาบาลผปู้ ่ วยที่ไดร้ บั การผ่าตดั สมอง -Craniotomyคอื การเปิ ดกะโหลกศีรษะเพ่ือนาเลอื ดออกจากสมองแลว้ ก็ปิ ดไวเ้ หมอื นเดมิ มรี อยแผลหลกั การ โกนผม เอากะโหลกศรี ษะออก เอาเยอ่ื หมุ้ และเอากอ้ นเนอื้ ออก จากนน้ั ปิ ดกลบั เหมอื นเดมิ -Craniectomy คอื การเอากะโหลกศีรษะออก ใชใ้ นกรณีสมองบวม edema Burr holes คือไมใ่ หญ่มาก เจาะรใู สส่ ายเพ่ือดดู ออก Shunt คอื การใสท่ อ่ ระบายนา้ ในโพรงสมอง
อาการ เร่ิมรสู้ กึ ตวั เปลย่ี นไป ซึม สบั สน BP สงู Pulse ตา่ หวั ใจเตน้ ชา้ ลง และ เตน้ ไมเ่ ป็ นจงั หวะ ไมแ่ กไ้ ข อาเจยี นพ่งุ จอประสาทตาบวม เนอื้ สมองไปกด จะ ทาให้ หยดุ หายใจ อณุ หภมู เิ พมิ่ ขน้ึ รมู า่ นตาไมต่ อบสนอง การพยาบาล ศรี ษะตา่ หา้ มนอนควา่ ดแู ลทางเดนิ หายใจโลง่ ดดู เสมหะเมอื่ สาคญั ไมอ่ อกแรงแบง่ ventriculostomy drain ระบายนา้ CSF ทากรณนี า้ CSF มากเกินไป ชว่ ยหายใจ ยา mannitol ดงึ นา้ จากเนอื้ สมอง ยา steroid ลดการสรา้ ง CSF น้ือสมอง→เน้ือสมองไดร้ ับ มอง 70-100 mmHg การรกั ษาการพยาบาล Craniectomy หา้ มนอนพบั เด็ดขาด กิจกรรมป้ องกนั ภาวะความดนั ในกะโหลกสงู กิจกรรมป้ องกนั การอดุ กน้ั ทางเดนิ หายใจ กจิ กรรมป้ องกนั ภาวะช็อกจากการเสยี เลอื ด พยาบาลเพ่อื นใหผ้ ปู้ ่ วยคงภาวะสมดลุ ของนา้ และเกลอื แร่ ป้ องกนั แผลกดทบั และความวติ ก กงั วลของญาติ Head and injury Mild เล็กนอ้ ย คะแนะ 13-14 หมอรับไวใ้ นการดแู ล Moderate ปานกลาง คะแนน 9-12 สงั เกตอาการ Severe มาก คะแนนตา่ กวา่ 8 หมอจะใส่ Tube เลยเพราะหายใจเองไมไ่ ด้ ระดบั ความรสู้ กึ ตวั นอ้ ย
บทท่ี 13 การฟื้ นคืนชีพ หว่ งโซแ่ หง่ การรอดชีวิต สง่ิ ทเี่ ราตอ้ งทา Call→ฟื้นคนื ชีพ→ปั้มหวั ใจ→นาสง่ →รกั ษา สงั เกต นวดหวั ใจ ใชเ้ ครอ่ื งกระตกุ ทางานกบั ทมี การCPR หลกั การคอื เรม่ิ จากปลกุ ก่อน แลว้ เรียกใหค้ นชว่ ยโทร 1669 และขอเคร่อื งAED ท่ีสาคญั คนท่ีชว่ ยตอ้ งดกี ่อนถึงจะไปชว่ ยคนอ่ืนได้ และท่ีสาคญั เราตอ้ งปลอดภยั C : Circulation คลาcarotid pulse 10 sec (ยกเวน้ Hypothermia 30-60sec) start CPR วางสนั มือขา้ ง หน่งึ ตรงกลางอกผปู้ ่ วยบรเิ วณครง่ึ ลา่ งของกระดกู หนา้ อก Positioning : -แขน 2 ขา้ งเหยียดตรงในแนวด่งิ กดหนา้ อกลกึ ประมาณ 5 cm แตไ่ มเ่ กิน 6 cm -กดดว้ ยอตั ราเรว็ 100-120 ครงั้ ตอ่ นาที - สลบั คนป๊ัมตอนท่ีครบ 5 cycle ตอ้ งใหส้ ญั ญาณ/ ประเมนิ ชีพจร ทกุ ครงั้ ท่ีกดหนา้ อก เม่ือปลอ่ ยแรงกด อยา่ ใหม้ ือลอยจากกระดกู หนา้ อก Cardiac arrest in pregnancy: ในคนทอ้ งโกยทอ้ งจากขวามาซา้ ย รองผา้ ดา้ นขวาใหเ้ ดก็ ไหลไปดา้ นซา้ ย Cardiac arrest in Paediatrics: ลากมาตรงกลางหนา้ อกใชน้ วิ้ ชีก้ บั นิว้ กลางกด วธิ ีท่ี2 ใชม้ ือโอบกอด นวิ้ โปง้ กดลกึ 1.5-2นวิ้ A: Airway Open airway: Remove Foreign body Non-Trauma: Head tilt chin lift Trauma : Jaw thrust ใช3้ นวิ้ ยกขากรรไกร ใชน้ วิ้ โปง้ กดมมุ ปาก เคลียairway ดดู เสมหะ B:Breathing -เป่าลมเขา้ ปอดทงั้ สองขา้ ง มองจากการเคล่ือนขนึ้ ลงของหนา้ อก -ใชเ้ วลา 1 วินาทีตอ่ ครงั้ -อตั ราการกดหนา้ อก : การช่วยหายใจ 30:2 Automatic External Defibrillator : AED 5 ป : เปิด – แปะ – แปล – เปรยี้ ง – ป๊ัม
•ทนั ทีท่ี AED มาถงึ ใหเ้ ร่มิ เปิดสวิชตท์ นั ที •ตดิ แผน่ กระตกุ หวั ใจท่ีหนา้ อกผปู้ ่ วย •เคร่อื งแนะนาใหช้ ็อค กดป่มุ ช็อค •เคร่อื งไมแ่ นะนาใหช้ ็อคใหก้ ดหนา้ อกตอ่ ***แนใ่ จวา่ ไมม่ ีใครสมั ผสั ผปู้ ่ วย ขณะเคร่อื งทาการวเิ คราะหห์ วั ใจ หรือกดป่มุ ชอ็ ค
ยาAdrenaline : กระตนุ้ α-adrenergic receptor มีผลเพ่มิ ความดนั โลหิตจากการหดตวั ของหลอดเลือด กระตนุ้ ß-adrenergic receptor มีผลการกระตนุ้ การบีบตวั ของหวั ใจ และ กระตนุ้ อตั ราการเตน้ ของหวั ใจ Side effects: Hypertension TachycardiaSupraventricular tachycardia Cardiac arrest (asystole, PEA) •IV 1mg push ทกุ 3-5 นาที (push NSS ตาม 10ml และยกแขนสงู ) •Intratracheal 2-3 mg +NSS 10 ml Symptomatic sinus bradycardia• ใชเ้ ม่ือไมต่ อบสนองตอ่ atropine •10mg + 5%D/W 100 ml (1:10) IV 5-20 ml/hr Anaphylaxis Angioedema•0.5 mg IM +load IV NSS •กรณีไมต่ อบสนองตอ่ การรกั ษาใหซ้ า้ 0.5 mg IM ทกุ 10-15 นาที 2-3 ครงั้ หรืออาจพิจารณาcontinuous IV drip ยาCordarone : กลไกการออกฤทธิ์antiarrhythmic drugโดยลด automaticity ของ sinus nodeทาใหห้ วั ใจเตน้ ชา้ ลง ขอ้ บง่ ใช้ -Cardiac arrest and -Recurrent VT/VFท่ีไมต่ อบสนองตอ่ defibrillation และยา adrenaline ขนาดยา :300mg + 5%D/W 20 ml IV slow push ใน 3นาที อาจพิจารณาใหซ้ า้ 150 mg อีก 5นาทีตอ่ มา ขอ้ หา้ ม -Severe hypotension -Pregnancy -Heart block Side effects: Hypotension Bradycardia Prolong QT interval Heart block CHF Phlebitis ขอ้ ควรระวงั 1.ขณะdripไมค่ วรไดร้ บั ยา Betablocker, digoxin, diltiazem: เพ่มิ risk bradycardia, AV block Warfarin : เพ่มิ risk bleeding 2.การใหย้ าตอ้ งไมเ่ กิน 2,200 mg in 24 ช่วั โมง 3.ระดบั K และ Mg ตอ้ งอยใู่ นเกณฑป์ กติ เน่ืองจากอาจเกิด arrhythymia
ยา 7.5% Sodium bicarbonate -เป็นสารละลายมีฤทธิ์เป็นดา่ ง มีสว่ นประกอบคือโซเดียม และไบคารบ์ อเนต -เม่ือเขา้ สรู่ า่ งกายจะทาหนา้ ท่ีเพ่มิ ความเป็นดา่ งในรา่ งกายเพ่ิมปรมิ าณโซเดยี มและไบคารบ์ อเนต -เสรมิ กบั ไบคารบ์ อเนตซ่งึ รา่ งกายสรา้ งขนึ้ ท่ีไต -โซเดยี มไบคารบ์ อเนตมีการขบั ออกทางปัสสาวะ ทาใหป้ ัสสาวะมีความเป็นดา่ งมากขนึ้ ขอ้ บง่ ใช้ -Severe metabolic acidosis (PH <7.15) -50 ml IV push ซา้ ไดท้ กุ 30 นาทีหรือ Continuous drip โดยใน Septic shock : rate 20-50 ml/hr โดยไมต่ อ้ งผสมกบั สารนา้ อ่ืน DKA : 100 ml + 5%D/W 400 ml IV rate 250 ml/hr *หยดุ ใหเ้ ม่ือ blood PH > 7.2
Search
