физикийн лавлах

М О Н Г Е Н И Ц О Г Ц О ЛБОР СУРГУУЛЬ ЭКОЛОГИЙН БОЛОВСРОЛЫН ТЭНХИМ 2019 он

Дундаж хурд = [⁄ ] -дундаж хурд –бүх зам –бүх хугацаа Хувьсах хөдөлгөөний зам ⁄ ⁄ S-зам –анхны хурд t- хугацаа a-хурдатгал Архимедийн хууль [] [ ⁄ ⁄ ] ρ- шингэний нягт g- чөлөөт уналтын хурдатгал - шингэний эзэлхүүн Механик чадал P= [1В ] Р-Механик чадал

Кинетик энерги Элементүүдийн нягт/ / Па = С үед ⁄ Д/д Элемент Тэмдэг 6.9 5.8 [] 1 Цайр Zn 21.4 -бөөмийн масс 2 Цагаан тугалга Sn 19.3 3 Цагаан алт Pt 18.7 ������- биеийн хурд 4 Алт Au 11.3 Потенциал энерги 5 Уран U 10.5 6 Хар тунгалга Pb 2.7 Eп=mgh 7 Мөнгө Ag 2.07 [ ⁄] 8 Хөнгөн цагаан Al 8.9 9 Хүнхэр S 7.8 m- биеийн масс 10 Зэс Cu g-чөлөөт уналтын хурдатгал 11 Төмөр Fe h-өндөр Хайлшийн нягт- Үрэлтийн хүч Хайлш 8.8 Хайлш 7.0 [ ⁄] 8.5 8.0 Хүрэл/Cu,Zn,Sn,Al/ Ширэм μ- коэффициент Гууль/Cu,Zn/ Болд,ган N- нармоль реакцийн хүч Эрдэс бодисын нягт- Хурдатгал a Бодис 3.52 Бодис 2.5 Шохой/мел/ [1= ] Алмаз 2.8 2.6 a Шөрөмсөн Гантиг/мрамор/ чулуу/асбест/ 2.4 1.4 Цемент Хүрмэл 2.32 1.5 чулуу/базальт/ 1.8 Хуурай элс 1.5 Гөлтгөнө /гипс/ 2.7 Сийрэг элс 2.0 Шавар/глина/ 2.65 Чийгтэй элс 3.0 Боржин/гранит/ Нягт хөрс Өөхөн чулуу/кванц/

= эсэргүүцэл Хөдөлгөөний тоо хэмжээ Бусад бодисын нягт- Р= [1 ] Бодис 2.2 Бодис 1.4 0.009 2.3 P-хөдөлгөөний тоо хэмжээ Тоосго 0.9 Тенстолин 1.2 -хурд Мөс 1.16 Шаазан 0.2 1.1 Эбонит 0.25 Гукийн хууль Парафин 2.5 Илчүү 1.1 FX= Органик шил 2.7 1.14 [1H= ] 8.5 Сэвсгэр цаас 1.5 Резин 2.2 Хув/янтарь/ 2.1 Fx-гукийн хууль Шил/цонх/ 0.9 2.1 Шил/лонх/ 0.5 Капрон 0.8 Ашигт үйлийн коеффициент Никелин 0.9 Антрацит 0.9 Хоолны давс Бетон Бал чулуу Лааны тос Хуурай буудай Мод Төмс Поли этилен ЕА-ашигтай зарцуулсан энерги Хий Хийн нягт 0.9 Ен-нийт зарцуулсан энерги 1.98 Омын хууль Агаар Хий 2.14 Азот 0.9 ;[ ] Аммиак 1.29 Неон 1.43 Гелий 1.25 Нүүрсхүчлийн хий метан 0.77 Озон 0.18 Устөрөгч 1.43 Хүчилтөрөгч ;[ ] Шингэн бодисын нягт- ;[ ] Бодис Томъёо Бодис Томъёо H2О Давирхай = гүйдлийн хүч Ус 1.000 0.87 = хүчдэл Үнээний 1.031 Керосин 0.8 сүү

Далайн ус 1.03 Мөнгөн ус Hg 13.6 =1.8· +32 Бензин 0.007 Нефть 0.8 -температур - температур [ ] Дамжуулагчийн эсэргүүцэл Ууршихын хувийн дулаан-r [] Элемент r Элемент r Ус 2.26 0.294 -хувийн эсэргүүцэл 0.23 Давирхай 0.856 L- дамжуулагчийн урт Бинзен Спирт S-дамжуулагчийн хөндлөн огтлолын талбай 0.239 0.352 Мөнгөн ус Хүнхэрлэг нүүрс Цахилгаан чадал 0.86 хүчил 0.352 Хар тугалга 1.37 Эфир 0.5 P = U·I Аммиак Ацетон [1Вт]=[1B·1A] Түлшний шаталтын дулаан-q P- цахилгаан чадал Түлш q Түлш q U- хүчдэл Хуурай мод 1 Байгалийн хий 4.4 I – гүйдлийн хүч Хүлэр 1.4 Нефть 4.4 Цахилгаан энерги ба хувирсан ажил Спирт 2.7 Бензин 4.6 2.9 Керосин 4.6 E = A = U·I·t = P·t Чулуун нүүрс 3 12 [1Ж]=[1В·1А·1с] = [1Вт·1с] [1Вт·ц] = [1Вт·3600с]= [3600 Ж] Модны нүүрс 3.4 Устөрөгч E - цахилгаан энерги Антрацит А - хувирсан ажил t – хугацаа P – цахилгаан чадал С-хувийн дулаан шингээлт Температур Элемент Тэмдэг 235 Элемент Тэмдэг 390 Цельсийн температурыг Кельвинд шилжүүлэх Мөнгө Ag 160 Zn 230 Pt 130 Цайр Sn 460 T= +273 Цагаан алт 130 Цагаан 460 Au 390 тугалга Fe 900 T – температур [ ] - температур [ ] Алт Pb Төмөр Ni Цельсийн температурыг Франгейтид шилжүүлэх Хар тугалга Cu Никель Al Хөнгөн зэс цагаан

r- уурших конденсацлахын хувийн дулаан Дулааны тоо хэмжээ Шингэн бодисын хувийн дулаан шингээлт-С [ ⁄] Бодис Тэмдэг Бодис Тэмдэг m- бодисын масс Ус Н2 4.2 Этилийн спирт С2H6O 2.5 c- хувийн дулаан багтаамж Лааны тос 3.2 Мөнгөн ус 0.13 Δt- температурын өөрчлөлт 2.1 Хайлах царцах дулааны тоо хэмжээ Мазут 2.1 Машины тос 0.75 (дулаан авбал хайлна, дулаан алдвал царцана ) Бусад бодисын дулаан шингээлт 2.4 0.83 Q=m Бетон 0.88 Тоосго 5.21 [Ж=кг ⁄ ] Мод 2.7 Үйс 0.83 Q- дулааны тоо хэмжээ Мөс 2.1 Шил 14.3 m-биеийн масс 0.92 - хайлах царцахын хувийн дулаан Хийн Дулаан шингээлт Түлшний шатахдаа ялгаруулах дулаан Агаар 1 Гелий (Түлшний илчлэг буюу шаталтын дулаанаас шууд хамаарна, түлшүүд илчлэгээрээ ялгаатай) Азот 1 Нүүрсхүчлийн Q=mq хий [Ж=кг ⁄ ] Аммиак 2.1 Устөрөгч Q-түлшний шатахдаа ялгаруулсан дулааны тоо хэмжээ Усны уур 2.22 Хүчилтөрөгч q- түлш шаталтын дулаан /илчлэг/ m- биеийн масс Уурших конденсацлахын дулааны тоо хэмжээ -шугаман тэлэлтийн коеффициент/00С/ (Дулаан авбал ууршина, Дулаан алдвал конденсацлана) Элемент Тэмдэг Элемент Тэмдэг Q=mr Төмөр Fe 12.1 Хар Pb 28.3 [ ⁄] Q- дулааны тоо хэмжээ m-биеийн масс тугалга Цагаан алт Pt 9 Мөнгө Ag 19 Алт Au 14 Зэс Cu 16.6 Вольфрам W 4.3 Хөнгөн Al 22.58 цагаан Болд.ган 10-13 Гууль Zn 17-20 Хайлшийн шугаман тэлэлтийн коэффинцент Хайлш Хайлш Хүрэл/Cu,Zn,Sn,Al/ 16-20 Ширэм 10 Константан/Cu,Ni/ 15-17 Нихром/Gr,Ni/ 12-17

Гууль/Cu,Zn/ 17-20 Болд,ган 10-13 10 Зэс 0.017 23 Хромель 1.100 11 Никелин 0.400 24 Фехраль 0.200 Хатуу бодисын хайлах температур t0x-хайлах 12 Никель 0.070 25 Нүүрс 50.0 температур t0б-Хатуу бодисын буцлах температур t0x , Элемент Тэмдэг t0x , 0С Элемент Тэмдэг 0С Элемент Тэмдэг 0С Элемент Тэмдэг 0С Алт Au Zn Алт Au 1064 Цайр Zn 420 Pb 2800 Цайр Fe 907 Мөнгө Ag 961.9 Цагаан Sn 232 Хар тугалга Ag 1750 Төмөр Al 3050 тугалга Мөнгө 2184 Хөнгөн 2300 Вольфрам W 3380 Cu 1083 Cu цагаан Na Хар тугалга Pb 327 Зэс Fe 1530 Зэс Ni 2360 Натрий Sn 883 Ni 1452 Төмөр,ширэм Al 327 Никель 3000 Цагаан 2270 никель тугалга Хөнгөн цагаан Шингэн бодисын хайлах температур Хий ба шингэн бодисын буцлах температур Бодис Тэмдэг t0x , 0С Бодис Тэмдэг t0x , 0С д/д Элемент Томъѐо t0б , 0С Ус H2O 0.0 Азот N2 -196 C3H6O Hg -3.9 Хүчилтөрөгч O2 -182 1 Ацетон 52.6 Мөнгөн ус 2 Мөнгөн ус C3H6O 357 3 Этилийн спирт 78 Д/д Бодис 0.029 Д/д Бодис 1.100 4 Солярк N2 400 0.053 0.100 5 Азот NH3 -147.1 1 Хөнгөн цагаан 8.000 14 Нихром 0.047 6 Аммиак Ar 132.4 2 Вольфрам 0.033 15 Цагаан алт 0.958 7 Аргон H2 -122.4 3 Бал чулуу 0.110 16 Родин 0.210 8 Устөрөгч -239.9 4 Дюралюминий 0.023 17 Мөнгөн ус 0.016 9 Агаар He -140.7 5 Төмөр 0.063 18 Хар тугалга 0.150 10 Гели O2 -267.4 6 Алт 0.080 19 Мөнгө 0.060 11 Хүчилтөрөгч -118.8 7 Иридий 0.430 20 Болд 0.130 8 Гууль 21 Цайр 9 Манганин 22 Хром