บทบาทพยาบาลอนามัยชุมชนบนพื้นฐานการดูแล

บทบาทพยาบาลอนามัยชุมชนบนพนื้ ฐาน การดแู ลดว้ ยหวั ใจของความเป็ นมนุษย์ บนพนื้ ฐานของความเออื้ อาทร อ.วชั รินทร์ ชา่ งประดบั

3.1 แนวคิดการดแู ลดว้ ยหวั ใจของความเป็นมนษุ ยบ์ นพืน้ ฐานของ ความเออื้ อาทร

3.1 ชุมชน หมายถึง กลุ่มคนท่ีอาศยั อยใู่ นพ้นื ท่ี เดียวกนั มีปฏิสมั พนั ธ์ระหวา่ งกนั มีการ ติดต่อสื่อสารกนั และมีการดาเนินกิจกรรม ใดๆร่วมกนั เพ่ือประโยชนข์ องสมาชิกใน ชุมชน

กระบวนการเกิดชมุ ชน เรยี งตามขนั้ ตอน ดงั นี้  1. บุคคลต้งั แต่สองคนข้ึนไปมีการวมกลุ่มกนั เพื่อวตั ถุประสงค์ อยา่ งใด อยา่ งหน่ึง เช่น การประกอบอาชีพ 2. กลุ่มบุคคลที่รวมกลุ่มกนั นน้ั เกิดความรสู้ ึกว่าตอ้ งมีการทา กิจกรรมร่วมกนั เพ่ือบรรลุวตั ถปุ ระสงคบ์ างอย่างร่วมกนั การ รวมกลุ่มจะเป็ นความสมั พนั ธใ์ นลกั ษณะของกลุ่มสงั คมหรือ องคก์ รทางสงั คม เช่น ครอบครวั บริษทั เป็ นตน้

 3. กลุม่ สงั คมหรือองคก์ รทางสงั คมท่ีเกิดข้ึนจะมีการกาหนดพ้ืนท่ีหรือสถานท่ีใน การดาเนิ นกิจกรรมท่ ีแน่นอน  4. กลุม่ สงั คมท่ีรวมตวั กนั ในลกั ษณะบา้ นในละแวกเดียวกนั ขยายตวั เป็น ชุมชนซ่ึงอาจมาจากบา้ นท่ีเพ่ิมข้ึน

ประเภทของชมุ ชน ชุมชนเมือง ชุมชนชนบท

แนวคดิ ทเี่ กยี่ วข้องในการทางานชุมชนด้านสาธารณสุข  1. แนวคดิ การมสี ่วนร่วมของชุมชน  1.1 การมีส่วนร่วมแบบอุดมคติ การดาเนินงานท่ีชุมชนเป็นแกนนาในกิจกรรมท้งั หมด เกิดจากแรงจูงใจในชุมชนเอง มกั พบในเร่ืองเก่ียวกบั งานทางศาสนา หรือความเช่ือ ประเพณี วฒั นธรรม  1.2 การมีส่วนร่วมแบบประชาชนเป็นแกนนา เป็นการมีส่วนร่วมท่ีมุ่งผลประโยชน์ ร่วมกนั มกั เกิดข้ึนเมื่อตอ้ งการแกไ้ ข ปัญหาร่วมกนั  1.3 การมีส่วนร่วมแบบเจา้ หนา้ ท่ีเป็นแกนนา เป็นการดาเนินงานท่ีเกิดข้ึนจากเจา้ หนา้ ท่ีของรัฐหรือเอกชน  1.4 การมีส่วนร่วมแบบสง่ั การ เป็นการดาเนินงานในชุมชนที่ประชาชนมสี ่วนร่วม  โดยไม่ไดเ้ กิดจากความตอ้ งการที่แทจ้ ริงของชุมชน มกั เป็นเรื่องที่ตอ้ งการแกไ้ ขปัญหาเฉพาะหนา้

2. แนวคดิ การเข้าถงึ ชุมชน  การทางานชุมชนดา้ นสาธารณสุขเป็นเรื่องที่เก่ียวกบั สุขภาพของคนใน ชุมชนซ่ึงเป็นการทางานท้งั ดา้ นการเขา้ ไปพฒั นา เขา้ ไปแกป้ ัญหา หรือ ดาเนินงานเพอ่ื สนองนโยบาย

3. แนวคิดการประสานงาน   3.1 การประสานงานแบบเป็นทางการ มีขน้ั ตอนอยา่ งเป็นลาดบั ตามสายการ บงั คบั บญั ชา หรือตามสายการบริหารงาน  3.2 การประสานงานแบบไมเ่ ป็นทางการ เป็นเร่ืองท่ีจาเป็นอยา่ งย่ิงในการ ดาเนินงานชุมชน เพราะทาใหเ้ กิดความร่วมมืออยา่ งเต็มใจและเกิดการยอมรับจาก ประชาชน

4. แนวคดิ การเตรียมชุมชน  4.1 การเตรียมชุมชนโดยบุคลากรภายนอกชุมชน เจา้ หนา้ ท่ีเขา้ ไปดาเนินงานอยา่ งเตม็ รูปแบบโดยท่ีชุมชนยงั มีความ ตอ้ งการหรือมีส่วนร่วมนอ้ ย  4.2 การเตรียมชุมชนโดยบคุ ลากรภายในชุมชน ซ่ึงอาจเป็น ผนู้ าชุมชน ผนู้ าองคก์ รในชุมชน หรือผทู้ ี่ทราบความตอ้ งการของ ประชาชนในชุมชน

5. แนวคดิ การทางานเป็ นทีม  5.1 สมาชิกทีมที่ดีพึงตระหนกั วา่ บทบาทสมาชิกกลุ่มมีหลายบทบาท เป็นท้งั ผทู้ ี่เสนอความคิดเห็นใหก้ ลุ่มรวมท้งั คน้ หาขอ้ มูลใหก้ ลุ่มดว้ ย  5.2 สมาชิกทีมท่ีดีไม่ควรจากดั บทบาท หนา้ ท่ีของตนเองแต่ควรวเิ คราะห์สถานการณ์และความตอ้ งการของทีมและ ช่วยเหลือทีมตามความตอ้ งการน้นั  5.3 สมาชิกทีมที่ดีไม่ควรจากดั บทบาทเฉพาะดา้ นที่ตนถนดั  5.4 ควรมีการหมุนเวยี นบทบาท หนา้ ท่ีกนั 

6.แนวคดิ การตดิ ตามและประเมินผล  6.1 ติดตามประเมนิ ผลปัจจยั นาเข้า เป็ นการเกบ็ ข้อมูลเพื่อให้ ทราบความเป็ นไปของงานทพี่ ฒั นาช่วงทผ่ี ่านมา  6.2 ติดตามประเมินผลระหว่างดาเนินการ  6.3 การประเมนิ ผลเมื่อเสร็จสิ้นโครงการ  6.4 การประเมินผลกระทบต่อชุมชน

7. แนวคดิ การแก้ปัญหาชุมชน  การทางานทุกอยา่ งน้นั ส่ิงหน่ึงท่ีมกั จะหลีกเลี่ยง ไม่ได้ คือ การเกิดปัญหาระหวา่ งการทางาน ดงั น้นั เจา้ หนา้ ที่ ตอ้ งมีความพร้อมในการแกป้ ัญหาที่คาดการณ์ลว่ งหนา้ ได้ และไม่ได้

3.2 บทบาทพยาบาลอนามัยชุมชนในการดูแลครอบครัวและชุมชน  1. ผู้ให้บริการ (care provider)  2. ผ้สู อนและท่ีปรึกษา (educator and counselor)  3. ตวั แบบอย่างทดี่ ี (role model)  4. ผู้ปกป้องสิทธิผู้รับบริการ (client advocate)  5. ผู้บริหารจดั การรายกรณี (case manager  6.ผ้รู ่วมงาน (collaborator)  7. ค้นหาผู้ป่ วย (case finder)  8. ผู้ปรับเปลยี่ นส่ิงแวดล้อม (environmental modifier)      