วรรคทองในวรรณคดี6_003

วรรคทองในวรรณคดไี ทย จดั ทำโดย นำงสำว ปำลติ ำ วนำวริ ำม รหัสนักศึกษำ64181 01 01 27 คณะครุศำสตร์ ขำสำภำษำไทย มหำวทิ ยำลยั รำชภฏั ลำปำง

คำนำ หนงั สืออินเลก็ ทรอนิกส์ เร่ือง วรรคทองในวรรณคดี เล่มน้ีเป็นส่วน หน่ึงของรายวิชาคิดสร้างสรรคก์ บั การ สร้างงานเขียน โดยมีจุดประสงค์ เพื่อศึกษา ความรู้เบ้ืองตน้ เก่ียวกบั คาํ ประพนั ธ์ ฉนั ทลกั ษณ์ของคาํ ประพนั ธ์ และประเภท ของของประพนั ธช์ นิดตา่ งๆ เช่น โคลง ฉนั ท์ กาพย์ กลอน ร่าย โดยศึกษาวรรคท่ี โดด เด่นและไพเราะของวรรณคดีเร่ืองน้นั ๆ หรือเรียกวา่ วรรคทองของวรรณคดี และศึกษา ท่ีมา และผแู้ ต่ง ของ วรรณคดี เรื่องน้นั ๆ ผจู้ ดั ทาํ ตอ้ งขอขอบคุณอาจารย์ ภทั ราภรณ์ คาํ ลือสาย ผใู้ ห้ความรู้ และ แนวทางในการศึกษา หวงั วา่ หนงั สือเล่มน้ีจะใหค้ วามรู้ และเป็นประโยชนแ์ ก่ ผอู้ า่ นทุกๆท่าน หากมีขอ้ เสนอแนะประการใด ผจู้ ดั ทาํ ขอรับ ไวด้ ว้ ยความ ขอบพระคุณยง่ิ

สำรบญั หนา้ ก เรื่อง ข คาํ นาํ 1 สารบญั 2 วรรคทองจากวรรณคดีเร่ือง โคลง โลกนิติ 3 วรรคทองจากวรรณคดีเรื่อง ลิลิตตะเลงพา่ ย 4 วรรคทองจากวรรณคดีเร่ืองมทั นะพาธา 5 วรรคทองจากวรรณคดีเร่ือง กาพยเ์ ห่เรือ 6 วรรคทองจากวรรณคดีเร่ือง สามคั คีเภทคาํ ฉนั ท์ 7 วรรคทองจากวรรณคดีเร่ือง พระอภยั มณี 8 วรรคทองจากวรรณคดีเรื่อง ขนุ ชา้ งขนุ แผน 9 วรรคทองจากวรรณคดีเร่ือง ลิลิตด้นั มาตาปิ ตุคุณคาถาบรรยาย 10 วรรคทองจากวรรณคดีเรื่อง อิเหนา วรรคทองจากวรรณคดีเรื่อง รามเกียรต์ิ

วรรคทองจำกวรรณคดเี ร่ือง โคลงโลกนิติ พระสมุทรสุดลึกลน้ คุณนา สายด่ิงทิง้ ทอดมา หยงั่ ได้ เขาสูงอาจวดั วา กาํ หนด จิตมนุษยน์ ้ีไซร้ ยากแทห้ ยง่ั ถึง (จากโคลงโลกนิติ ของ สมเดจ็ พระเจา้ บรมวงศเ์ ธอ กรมพระยาเดชาดิศร) แผนผงั ฉนั ทลกั ษณ์ : บทร้อยกลองประเภทโคลงส่ีสุภาพ

วรรคทองจำกวรรณคดเี รื่อง ลลิ ติ ตะเลงพ่ำย สายหยดุ หยดุ กลิ่นฟ้งุ ยามสาย สายบห่ ยดุ สุดเสน่หห์ าย ห่างเศร้า ก่ีคนื ก่ีวนั วาย วางเทวษ ราแม่ ถวลิ ทกุ ขวบค่าํ เชา้ หยดุ ไดฉ้ นั ใด (จากลิลิตตะเลงพา่ ย ของกรมพระปรมานุชิตชิโนรส และกรมหมื่นภูบาลบริรักษ)์ แผนผงั ฉนั ทลกั ษณ์ : บทร้อยกลองประเภทโคลงส่ีสุภาพ

วรรคทองจำกวรรณคดีเร่ือง มัทนะพำธำ ความรักเหมือนโรคา บนั ดาลตาใหม้ ืดมน ไม่ยนิ และไม่ยล อุปสรรคใดใด ความรักเหมือนโคถึก กาลงั คึกผิขงั ไว้ ก็โลดจากคอกไป บยอมอยณู่ ที่ขงั (จากมทั นะพาธา ของพระบาทสมเดจ็ พระมงกฎุ เกลา้ เจา้ อยหู่ วั ) แผนผงั ฉนั ทลกั ษณ์ : บทร้อยกลองประเภท กาพยย์ าณี 11

วรรคทองจำกวรรณคดีเรื่อง กำพย์เห่เรือ เรื่อยเรื่อยมารอนรอน ทิพากรจะตกต่าํ สนธยาจะใกลค้ ่าํ คาํ นึงหนา้ เจา้ ตราตรู เรื่อยเร่ือยมาเรียงเรียง นกบินเฉียงไปท้งั หมู่ ตวั เดียวมาพลดั คู่ เหมือนพอ่ี ยผู่ เู้ ดียวดาย (จาก กาพยเ์ ห่เรือ ของ เจา้ ฟ้ากรมขนุ เสนาพทิ กั ษ)์ แผนผงั ฉนั ทลกั ษณ์ : บทร้อยกลองประเภท กาพยย์ าณี 11

วรรคทองจำกวรรณคดเี รื่อง สำมัคคเี ภทคำฉันท์ บงเน้ือก็เน้ือเตน้ พิศะเสน้ สรีร์รัว ทว่ั ร่างและท้งั ตวั กระริกระริ้วไหว แลหลงั ก็หลงั่ โล หิตโอเ้ ลอะหลงั่ ไป เพง่ ผาดอนาถใจ ตละลว้ นระรอยหวาย (จากสามคั คีเภทคาํ ฉนั ท์ ของ ชิต บรุ ทตั ) แผนผงั ฉนั ทลกั ษณ์ : บทร้อยกลองประเภท อินทรวิเชียรฉนั ท์ ๑๑

วรรคทองจำกวรรณคดีเรื่อง ขนุ ช้ำงขนุ แผน แมร่ ักลกู ลกู กร็ ู้อยวู่ า่ รัก คนอ่ืนสักหมื่นแสนไมแ่ มน้ เหมือน จะกินนอนวอนวา่ เมตตาเตือน จะจากเรือนร้างแม่ไปแต่ตวั แมว่ นั ทองของลกู จงกลบั บา้ น จะกม้ หนา้ ลาไปมิไดก้ ลวั เขาจะพาลวา้ วนุ่ แมท่ ูนหวั แม่อยา่ มวั หมองนกั จงหกั ใจ (จากเร่ืองขนุ ชา้ งขนุ แผน ไมน่ ิยมบอกผแู้ ตง่ ) แผนผงั ฉนั ทลกั ษณ์ : บทร้อยกลองประเภท กลอนสุภาพ

วรรคทองจำกวรรณคดีเรื่อง พระอภยั มณี แลว้ สอนวา่ อยา่ ไวใ้ จมนุษย์ ถึงเถาวลั ยพ์ นั เกี่ยวที่เล้ียวลด มนุษยน์ ้ีที่รักอยสู่ องสถาน มนั ยากสุดลึกลา้ํ เหลือกาํ หนด ก็ไม่คดเหมือนหน่ึงในนา้ํ ใจคน บิดามารดารักมกั เป็นผล ท่ีพ่งึ หน่ึงพ่ึงไดแ้ ต่กายตน เกิดเป็ นคนคิดเห็นจึงเจรจา ใหร้ อบคอบคิดอา่ นนะหลานหนา รู้ส่ิงไรไมส่ ูร้ ู้วชิ า แมน้ ใครรักรักมงั่ ชิงชงั ตอบ รู้รักษาตวั รอดเป็นยอดดี (จากเรื่องพระอภยั มณี ของสุนทรภู่) แผนผงั ฉนั ทลกั ษณ์ : บทร้อยกลองประเภท กลอนสุภาพ

วรรคทองจำกวรรณคดเี ร่ือง ลลิ ติ ด้ันมำตำปิ ตุคุณคำถำบรรยำย ศรีสุนทรประณาม งามดว้ ยเบญจพิธ องคป์ ระดิษฐอ์ ตุ ดม อญั ขยมประจงถวาย พร้อมดว้ ยกายวาจาจิต..มวลมารพา่ ยแพส้ ูญ สิ้นเสร็จ ทรงพระคณุ ลา้ํ ลน้ เลิศครู (ลลิ ิตน้นั มาตาปิ ตุคุณคาถาบรรยาย - พระยาอุปกิตศิลปสาร (นิ่ม กาญจนาชีวะ)) แผนผงั ฉนั ทลกั ษณ์ : บทร้อยกลองประเภทรายก้นั

วรรคทองจำกวรรณคดีเร่ือง อเิ หนำ แลว้ วา่ อนิจจาความรกั ต้งั แตจ่ ะเช่ียวเป็นเกลียวไป พ่งึ ประจกั ษด์ งั่ สายนา้ํ ไหล ที่ไหนเลยจะไหลคืนมา ไมม่ ีใครไดแ้ คน้ เหมือนอกขา้ สตรีใดในพิภพจบแดน ดว้ ยใฝรักใหเ้ กินพกั ตรา โอว้ า่ น่าเสียดายตวั นกั จะมีแต่เวทนาเป็ นเนืองนิตย์ เพราะเชื่อลิ้นหลงรักจึงจิต เมือ่ พลงั คิดผดิ แลว้ จะโทษใคร จะออกช่ือลือชวั่ ไปทวั่ ทิศ (จากเร่ืองอิเหนา ของ พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหลา้ นภาลยั มหาราช) แผนผงั ฉนั ทลกั ษณ์ : บทร้อยกลองประเภทกลอน (กลอนบทละคร)

วรรคทองจำกวรรณคดเี รื่อง รำมเกยี รต์ิ เปร้ียงเปร้ียงดงั เสียงฟ้าฟาด โลกธาตุสะเทือนเลื่อนลน่ั เป็นห่าฝนมาดบั เพลิงกลั ป์ แลว้ ตอ้ งพลขนั ธอ์ สุรา ท้งั หมบู่ า้ รถคชสาร กแ็ หลกลาญสิ้นชีพสังขาร หวั ขาดตีนขาดดาษดา ดว้ ยอานุภาพพระจกั รี (จากรามเกียรต์ิ ของพระบาทสมเดจ็ พระพทุ ธเลิศหลา้ นภาลยั ) แผนผงั ฉนั ทลกั ษณ์ : บทร้อยกลองประเภท กลอน (กลอนบทละคร)

บรรณำนุกรม การเรียน การศึกษา 2559) วรรคทองในวรรณคดีไทย. [ออนไลน]์ เขา้ ถึงไดจ้ าก : http://yoyonantawat.blogspot.com/2016/09/blog-post_54.html (วนั ที่คน้ ขอ้ มูล : 10 มกราคม 2565) ครูปิ ยะฤกษ์ บุญโกศล (2554). วรรคทองในวรรณคดีไทย [ออนไลน]์ เขา้ ถึงไดจ้ าก : https://krupiyarerk.wordpress.com (วนั ท่ีคน้ ขอ้ มลู : 10 มกราคม 2556) ครูหนวด. (2555) อิเหนา(ตอนท่ี9) [ออนไลน]์ เขา้ ถึงไดจ้ าก: https://www.teenpath.net/content.asp?ID=16072#.Yd yAv5BxPY. (วนั ท่ีคน้ ขอ้ มลู : 10 มกราคม 2556) บา้ นจอมยทุ ธ.(2543).การแต่งร่าย.[ออนไลน]์ เขา้ ถึงไดจ้ าก: https://www.baanjomyut.com/library_2/ra/index.html. (วนั ที่คน้ ขอ้ มลู : 8 มกราคม 2565 ) วรรณคดีเร่ือง รามเกียรต์ิ ตอนศึกกุมภกรรณ. (2560) [ออนไลน]์ เขา้ ถึงไดจ้ าก: https://pantip.com/topic/36730082. (วนั ท่ีคน้ ขอ้ มูล : 5 มกราคม 2565) OK Nation. (2550), วรรคทอง ขนุ ชา้ งขนุ แผน. [ออนไลน์] เขา้ ถึงไดจ้ าก : htp://oknation.nationtv.tv/blog/im/2007/09/20/entry-5. (วนั ที่คน้ ขอ้ มูล : 9 มกราคม 2565)

จบกำรนำเสนอ ขอบคุณค่ะ