ราชาธิราช ตอน สมิงพระรามอาสา (1)

ราชาธริ าช ตอน สมิง พระรามอาสา เพจภาษาไทยไมจ่ ัก๊ เดยี ม

แปลโดย ราชาธริ าช เป็นพงศาวดารมอญ เรอ่ื งราวการทาํ ศึกของ พระเจา้ ราชาธริ าชกับพระเจา้ ฝรั่งมังฆอ้ ง ในประวตั ิศาสตร์เมือง หงสาวดีกบั มอญ โดยเจ้าพระยาพระคลัง (หน) รว่ มดว้ ย พระอินทรอคั คราช พระภริ มรัศมี และพระศรภี ูริปรชี า แปลและเรยี บ เรียงจากภาษามอญเปน็ ภาษาไทย ซ่งึ เปน็ วรรณคดีรอ้ ยแกว้ เพจภาษาไทยไมจ่ ัก๊ เดียม

จุดประสงค์ พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟา้ จุฬาโลกมหาราช (รชั กาลที่ ๑) มพี ระราชประสงค์ใหแ้ ปลเพื่อเป็นประโยชนแ์ ก่พระบรมวงศานุวงศ์ และข้าราชการ เพ่ือจดจําไวเ้ ป็นคติบํารุงสตปิ ญั ญา “ ด้วยพระราชหฤทยั ประสงค์จะให้เป็นหติ านุหติ ประโยชน์ แก่พระบรม วงศานวุ งศ์ ขา้ ทูลละอองธลุ ีพระบาท ผ้นู ้อย ผู้ใหญ่ ฝ่ายทหาร ฝา่ ยพลเรือน จะได้สดับจาํ ไว้เปน็ คติบํารุงสติปญั ญาต่อไป ” เพจภาษาไทยไม่จ๊กั เดียม

ราชาธริ าช ตอน สมงิ พระรามอาสา ราชาธริ าช ตอน สมงิ พระรามอาสา เล่าเหตุการณ์ ระหวา่ งท่ี “สมิงพระราม” ทหารเอกของพระเจ้าราชาธริ าชแห่งกรงุ หงสาวดี ถูกจบั ไปขังไว้ท่ีกรงุ องั วะ แต่สรา้ งความดคี วามชอบ ไดร้ บั ชยั ชนะ จากการข่มี า้ รําทวนต่อสู้กนั ตัวตอ่ ตวั กับกามะนีทหารเอก ของพระเจา้ กรุงตา้ ฉิง เพจภาษาไทยไม่จั๊กเดยี ม

“สมงิ ” เป็นชื่อเรียกตาํ แหนง่ ขุนนางใหญ่ของมอญ เชน่ สมิงพระราม สมงิ พระราม เพจภาษาไทยไม่จก๊ั เดียม

เน้อื เร่อื งยอ่ พระเจา้ กรงุ ต้าฉงิ แห่งเมอื งจนี มีทหารเอก นายหนงึ่ มีฝีมอื เกง่ กาจด้านการข่ีมา้ แทงทวนหาผใู้ ด เสมอได้ยาก นามว่า “กามะนี” ผู้ใดเห็นเพลงทวน ของกามะนี กจ็ ะสรรเสริญวา่ ผู้นี้มใิ ช่มนษุ ย์ เปรียบ ประดุจเทวดา เพจภาษาไทยไม่จั๊กเดียม

กามะนี ทหารเอกมีฝีมือเก่งกาจ ด้านการ “ขมี่ ้าแทงทวน” หาผ้ใู ดเสมอไดย้ าก เพจภาษาไทยไม่จก๊ั เดยี ม

เน้อื เรื่องยอ่ วนั หนง่ึ พระเจ้ากรงุ ตา้ ฉงิ ต้องการจะดกู ามะนี ประลองยทุ ธก์ ับทหารเมืองอน่ื เพอื่ เป็นขวญั ตา จงึ ได้ ปรกึ ษาเสนาบดี แล้วจงึ ทราบวา่ กรุงรัตนบุระอังวะและ กรงุ หงสาวดี มที หารผู้เก่งกาจอยมู่ ากมาย จงึ สง่ั ให้ยกทพั ม่งุ หน้าไปท่กี รงุ อังวะทนั ที เพจภาษาไทยไม่จั๊กเดยี ม

เน้อื เรื่องยอ่ เมือ่ มาถึงกรงุ รัตนบรุ ะองั วะ พระเจ้ากรงุ ต้าฉงิ ได้ส่งั การห้ามทหารไม่ใหท้ ํารา้ ยประชาชน หรือทหาร ทั้งปวงของเมืองนี้เป็นอนั ขาด หากผูใ้ ดขดั คําสั่งจะ ตดั หวั เสียบประจาน เพจภาษาไทยไมจ่ ๊ักเดียม

เนื้อเรื่องยอ่ เพจภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม จากนน้ั ทรงมอบหมายให้ โจเปียว เปน็ ราชทูต นาํ พระราชสาส์นและเคร่อื งบรรณาการไปถวาย พระเจา้ ฝรง่ั มังฆอ้ ง พรอ้ มบอกจดุ ประสงค์วา่ ตอ้ งการทอดพระเนตรทหารเอกของกรงุ รัตนบรุ ะอังวะ ตอ่ สบู้ นหลงั มา้ กบั ทหารเอกของกรงุ จนี ถ้ากรุงองั วะแพ้ ก็ต้องยอมยกบา้ นยกเมอื งใหเ้ ป็น ของพระองค์ แตห่ ากกรุงจนี แพก้ จ็ ะยกทพั กลับไป

เน้อื เรื่องยอ่ พระเจา้ ฝร่ังมงั ฆ้อง เห็นว่าสงครามครั้งนีน้ บั วา่ เปน็ ธรรมยุทธ คือรบกันตวั ต่อตวั ไมต่ ้องสูญเสีย กาํ ลังทหาร จึงตอบรบั คําท้าไป และได้บอกวา่ การ ต่อสคู้ รั้งนเ้ี ปน็ การต่อสูท้ ย่ี ่งิ ใหญ่ จึงขอเวลา ๗ วัน ในการเตรยี มตวั เพจภาษาไทยไม่จั๊กเดียม

เน้อื เรื่องยอ่ จากน้ันพระเจา้ ฝรง่ั มังฆ้อง จึงประกาศ หาผู้ทจ่ี ะรบั อาสาต่อสกู้ บั ทหารเอกของกรงุ จีน แตไ่ ม่มที หารใดรบั อาสาในครัง้ น้ี เพจภาษาไทยไม่จัก๊ เดยี ม

เน้อื เรื่องยอ่ เพจภาษาไทยไม่จั๊กเดยี ม ฝา่ ย สมิงพระราม ทโี่ ดนขังอยู่ในคุก ไดย้ ินผคู้ มุ คุยกันเรื่องน้ี ก็คิดว่า การทจ่ี ะเอาชนะ กามะนี นน้ั ไม่ยาก แม้ตนเป็นทหารกรุงหงสาวดี แต่ถ้ากรงุ องั วะแพ้เป้าหมายต่อไปของพระเจ้า กรงุ จนี น่าจะเปน็ กรุงหงสาวดขี องเราเป็นแน่ จงึ รับอาสาไปรบกบั กามะนี

เน้อื เร่อื งยอ่ เพจภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม พระเจ้าฝรั่งมังฆ้อง ทราบความเช่นนั้นก็เกดิ ความยนิ ดี ซึ่งสมิงพระราม ทลู ขอม้าฝมี อื ดีตวั หน่งึ แตส่ มิงพระรามไมถ่ ูกใจมา้ ท่พี ระเจ้าฝรั่งมงั ฆ้อง จดั หาให้ พวกเสนาจงึ ออกไปหามา้ มาให้ใหม่ พบม้า ตวั หนงึ่ ของหญิงม่าย เป็นมา้ ท่มี ลี กั ษณะดีมากจึง นาํ ม้าน้ันมามอบใหส้ มงิ พระราม

เน้อื เร่อื งย่อ เพจภาษาไทยไมจ่ ั๊กเดยี ม เม่อื วันประลองยทุ ธ์ มาถึง สมิงพระรามเห็นกามะนี สวมเกราะมามดิ ชดิ ยากท่ีจะแทงได้ จึงวางอุบายขอใหก้ ามะนี ราํ ทวนให้ดู เปน็ ขวัญตา แลว้ สมงิ พระรามจะราํ ตาม จากนน้ั จึงค่อยสลบั กัน

เน้ือเรื่องยอ่ เพจภาษาไทยไมจ่ ั๊กเดยี ม คร้นั กามะนี รําสิ้นเพลงแล้ว สมิงพระรามก็ ใหก้ ามะนี รําตามบ้าง ในขณะทสี่ มิงพระรามให้ กามะนรี ําทวนตาม กค็ อยหาช่องทางท่ีจะสอดทวน แทงเขา้ ไป จึงเห็นว่ามีสองชอ่ งคอื ชอ่ งใต้รกั แร้ และกลีบเกราะทีท่ า้ ยหมวก พอท่ีจะยอ้ นฟันได้ จากน้ันสมิงพระรามจึงชักมา้ หยดุ พักพอใหห้ าย เหนอื่ ย แล้วบอกกามะนีวา่ เรามาสู้กันไดแ้ ล้ว

เนือ้ เรอ่ื งย่อ ท้งั สองสกู้ นั เปน็ เวลานานหลายสบิ เพลง สมงิ พระรามคิดว่าหากต่อสกู้ นั อยูอ่ ยา่ งนี้ เห็นทจ่ี ะ เอาชนะไดย้ าก ดว้ ยม้าของกามะนี ยังมกี าํ ลงั อยู่ คดิ แล้วสมงิ พระรามจงึ แสรง้ ทําเป็นเสียทคี วบม้า หนอี อกไป กามะนี ควบม้าตามเต็มกาํ ลงั จนม้า ของกามะนี ออ่ นกําลงั ลง เพจภาษาไทยไมจ่ ั๊กเดยี ม

เนือ้ เร่ืองย่อ เพจภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม ไดท้ สี มงิ พระรามชักมา้ กลบั รุกมา้ เขา้ ใส่ กามะนอี ีกครงั้ จังหวะนั้นกส็ อดทวนแทงถูก ซอกรักแร้ของกามะนี กอ่ นจะชกั ดาบเขา้ ตัด ศรี ษะของกามะนีขาดสะบ้ันลง ทหารของพระเจา้ กรงุ จนี โกรธแคน้ เป็น อยา่ งมาก กราบทลู พระเจ้ากรงุ จีนให้ตีกรงุ อังวะ เสีย แต่พระเจ้ากรงุ จีนไม่ทาํ เชน่ นน้ั และส่ังให้ ถอยทพั กลบั เมอื งจนี

เนอ้ื เร่ืองยอ่ เมอ่ื ไดร้ ับชัยชนะสมงิ พระรามมคี วาม ปรารถนา ๔ ประการคือ ๑. ตนเองตอ้ งพ้นจากการถูกจองจํา ๒. จะฝากฝีมือของตนไว้เป็นเกียรตยิ ศสบื ไป ๓. ให้ฆ่าตนเองทิง้ เสยี ๔. หากไม่ฆ่าท้งิ กจ็ ะลากลบั หงสาวดี เพจภาษาไทยไมจ่ ั๊กเดยี ม

เน้อื เรื่องยอ่ เพจภาษาไทยไม่จ๊กั เดยี ม ฝา่ ยพระเจ้าฝร่ังมงั ฆ้อง น้นั ชอบใจในตวั สมิง พระรามเปน็ อยา่ งมาก เมอ่ื สมิงพระรามมาขอตวั กลบั พงสาวดี ก็คดิ ว่าสมิงพระรามคนน้มี ีฝีมอื ดี คร้นั จะปลอ่ ยให้กลบั ไปหงสาวดี ก็รูส้ กึ เสียดาย ฝมี อื พระเจ้าฝร่ังมังฆ้อง จงึ มาปรึกษากบั พระมเหสี พระมเหสีแนะนาํ ให้ยกธดิ าของตน ใหก้ บั สมิงพระราม

เนอื้ เรื่องยอ่ สมิงพระรามเหน็ พระธิดากต็ ะลึงในความงาม พระเจา้ ฝรงั่ มังฆ้องเห็นเชน่ นน้ั ก็ดพี ระทัย จงึ ประทานยศใหส้ มงิ พระรามเป็นพระมหา อปุ ราชและมอบพระธิดาให้เปน็ รางวัล เพจภาษาไทยไม่จ๊ักเดียม

เนื้อเรื่องยอ่ สมิงพระรามจึงขอพระเจา้ ฝรัง่ มงั ฆอ้ งไว้ สองขอ้ คอื หนงึ่ ถ้ามีใครเรียกตนว่าเชลย ตนจะขอกลบั หงสาวดที ันที และสองตน จะไม่ขอฝักใฝฝ่ า่ ยใดเป็นอนั ขาด เพจภาษาไทยไม่จกั๊ เดียม

เนื้อเรอ่ื งยอ่ จากน้นั สมิงพระรามก็อยกู่ นิ กับพระธดิ า ในฐานะอุปราช จนกระทง่ั มลี ูกชายด้วยกนั ครั้นลกู ชายอายุได้ ๑ ขวบเศษ วนั หนงึ่ พระเจา้ ฝร่งั มงั ฆ้องอ้มุ หลานชายนง่ั บนตัก ด้วยความไร้เดยี งสาและกาํ ลังซกุ ซน เพจภาษาไทยไม่จั๊กเดยี ม

เนื้อเร่ืองย่อ เพจภาษาไทยไม่จ๊กั เดยี ม ก็ลุกขน้ึ มายดุ บ่าแลว้ เออ้ื มมอื ไปจับหวั ของพระเจา้ ฝรงั่ มังฆ้อง พระเจา้ ฝรัง่ มงั ฆ้องเหน็ ดงั นนั้ จงึ พลง้ั ปากตรัสออกไปว่า “ลูกอ้าย เชลยนีก้ ล้าหาญนัก” สมิงพระรามได้ยนิ ดงั น้ันจึงนอ้ ยใจ ในคืน นนั้ จึงเขียนหนงั สอื ๒ ฉบับ ฉบบั หน่ึงซอ่ นไวใ้ ตห้ มอน อีกฉบับ หน่ึงพกติดตัวไวก้ ่อนจะควบมา้ หนีออกจากกรงุ องั วะไป

เน้อื เร่อื งยอ่ เพจภาษาไทยไม่จัก๊ เดยี ม เม่ือความทราบถึงพระเจ้าฝรั่งมงั ฆอ้ ง พระองคจ์ ึงนาํ หนังสือ ไปใหพ้ ระมเหสีอา่ น เมอื่ พระมเหสอี ่านแล้วจึงกราบทลู ว่า “พล้งั ปากกย็ อ่ มเสยี การ พลั้งมดี พลง้ั ขวานมักจะบาดเจ็บ” ฝา่ ยสมิงพระรามเมอ่ื กลบั ถงึ กรุงหงสาวดี พระเจ้าราชาธิราช กด็ ใี จยิ่งนัก ถงึ กับจัดมหรสพเพื่อเฉลมิ ฉลองเปน็ เวลา ๗ วัน ๗ คนื

วเิ คราะหข์ อ้ ดีของตวั ละคร สมงิ พระราม ๑. รกั บา้ นเมอื ง และจงรักภกั ดตี ่อพระมหากษตั ริย์ ๒. มีความชํานาญในการทาํ สงคราม ๓. เป็นผ้มู ไี หวพรบิ ๔. เปน็ ผู้มองการไกล ๕. ไม่หวังลาภยศ เพจภาษาไทยไมจ่ ๊ักเดียม

วิเคราะหข์ อ้ ดขี องตวั ละคร พระเจา้ กรงุ จีน ๑. รักการตอ่ สู้ แตม่ นี ้ําใจเปน็ นักกีฬา ๒. มคี วามเมตตาไม่รงั แกผทู้ ่ีออ่ นแอกวา่ ๓. รกั ษาคําพดู เพจภาษาไทยไมจ่ ก๊ั เดยี ม

วิเคราะหข์ อ้ ดีของตวั ละคร ๑. ใช้สตปิ ัญญา ไตรต่ รองในการแกป้ ญั หา ๒. มีความเมตตา ตอบแทนผทู้ ่ีทําความดี ความชอบ พระฝร่งั มังฆอ้ ง เพจภาษาไทยไม่จ๊ักเดยี ม

วเิ คราะห์ขอ้ ดขี องตัวละคร ๑. เปน็ ทป่ี รึกษาที่ดี มีปัญญาหลกั แหลม ๒. มวี าทศิลป์ในการพูด พระมเหสี เพจภาษาไทยไม่จ๊กั เดยี ม

วิเคราะห์ดา้ นวรรณศิลป์ ราชาธริ าช ตอน สมิงพระราม เปน็ วรรณคดที ่แี ต่งดว้ ยรอ้ ยแก้ว เนน้ การ บรรยายโวหารเพ่อื เล่าเรอ่ื งให้ผอู้ ่านเข้าใจ เช่น “ สมิงพระรามกแ็ ตง่ ตัวใส่เสอื้ สชี มพูขลิบทองจีบเอว โพกผา้ สชี มพขู ลิบแล้ว ไปดว้ ยทอง ใสก่ ําไลต้นแขนปลายแขนแหวนสอดก้อยแลว้ ไปด้วยเนาวรตั น์แต่ ลว้ นทองเปน็ งาม แลว้ สอดดาบสะพายแลง่ ขึ้นมา้ ฟ้อนราํ เพลงทวนออกมายงั ทอ้ งสนาม ” (วรรณคดวี จิ กั ษ์ ม.๑ ราชาธิราช ตอน สมิงพระรามอาสา หน้า ๑๑๗) เพจภาษาไทยไมจ่ ก๊ั เดียม

วิเคราะหด์ ้านวรรณศลิ ป์ ใช้สํานวนเปรียบเทยี บอย่างคมคาย เช่น “ พมา่ ทง้ั ปวงจะชวนกนั ดหู มิน่ ได้วา่ จีนพูดจริงมจิ ริง เรารักสัตยย์ ิ่งกวา่ ทรัพย์ อยา่ วา่ แต่สมบัตมิ นุษยน์ ้เี ลย ถึงท่านจะเอาทิพยสมบัติของสมเดจ็ อมรนิ ทร์มายกให้เรา เรากม็ ปิ รารถนา” (วรรณคดวี จิ กั ษ์ ม.๑ ราชาธริ าช ตอน สมงิ พระรามอาสา หนา้ ๑๒๐) เพจภาษาไทยไมจ่ ก๊ั เดยี ม

วเิ คราะหด์ า้ นเนอ้ื หา เพจภาษาไทยไม่จกั๊ เดียม การรักษาสจั จะ เราต้องรกั ษาคําพูดทใี่ หไ้ วก้ ับผ้อู นื่ ดังเช่น การรกั ษา คาํ พดู ของพระเจ้ากรุงตา้ ฉงิ ทใ่ี ห้คําม่ันว่า หากกามะนแี พก้ ็ยกทัพกลับไปโดยไม่ ทําอนั ตรายแกผ่ ้ใู ด ซึ่งกไ็ ดท้ ําตามที่พดู ไว้ การปูนบําเหนจ็ รางวัลใหแ้ กผ่ ูท้ ําคณุ ประโยชน์ตอ่ บ้านเมอื ง เช่น ตอนท่ี พระเจ้ามณเฑยี รทองใหร้ างวัลตอบแทนสมิงพระราม โดยให้เหตุผลวา่ หากมไิ ด้ รับบาํ เหนจ็ รางวัลสิง่ ใด นานไปเบอื้ งหน้าถ้าบา้ นเมอื งเกิดจลาจลหรอื ข้าศึกมา รุกรานก็จะไม่มีผู้ใดรับอาสาอกี แลว้ ...

วิเคราะห์ดา้ นเนื้อหา เพจภาษาไทยไม่จ๊กั เดยี ม ควรคดิ ก่อนพดู เพราะหากพลัง้ ปากออกมาแลว้ จะไม่สามารถยอ้ นกลับไป แกไ้ ขสงิ่ ใดได้ เช่น ตอนทพ่ี ระเจ้าฝรงั่ มงั ฆอ้ งพลงั้ ปากพดู วา่ “ลกู อา้ ยเชลยนกี้ ล้า หาญนกั ” ทาํ ให้สมงิ พระรามน้อยใจแล้วหนีกลบั หงสาวดีไป ความประมาทเปน็ หนทางสู่ความตาย ดงั เชน่ ตอนทกี่ ามะนี พลาดท่า เสยี ทหี ลงกลอุบายของสมงิ พระราม จนทําใหต้ ัวเองถึงแกค่ วามตาย

จบ เพจภาษาไทยไมจ่ กั๊ เดียม