ระบบย่อยอาหาร

ระบบยอ่ ยอาหาร ระบบย่อยอาหาร (Digestive Ststem)เป็นระบบท่ีเก่ียวขอ้ งกบั การย่อยอาหาร ไดแ้ ก่ ทางเดินอาหารตง้ั แตป่ ากตลอดไปจนถงึ ทวารหนกั การยอ่ ยอาหาร (Digestive) หมายถงึ กระบวนการสลายอาหารท่ีมีโมเลกลุ เลก็ ลง โดยแบง่ ออกเป็น 2 วธิ ี คือ 1.การย่อยเชิงกล (Mechanical Digestion) เป็นการสลายอาหารท่มี ีโมเลกลุ ใหญ่ใหเ้ ป็นโมเลกลุ เลก็ ลง โดยการบดเคีย้ วของฟัน การหดตวั และคลายตวั ของ ทางเดนิ อาหาร การทางานของนา้ ดี 2.การย่อยทางเคมี (Chemical Digestion) เป็นการสลายอาหารใหม้ ีขนาด โมเลกลุ เลก็ ลงโดยเอนไซมห์ รอื นา้ ยอ่ ยในทางเดินอาหาร



ระบบทางเดนิ อาหาร ทางเดนิ อาหารของมนษุ ยท์ ่ีอาหารจะตอ้ งผ่านเขา้ ไปเพ่ือเกดิ การย่อยอาหาร การดดู ซมึ อาหารและบางสว่ นจะถกู จากดั ออกไป ประกอบดว้ ย ส่วนประกอบและหน้าทข่ี องอวยั วะในระบบทางเดนิ อาหาร 1.ปาก (Mouth) -มีฟันบดเคีย้ วอาหารใหม้ ขี นาดเลก็ ลง และลนิ้ ชว่ ยคลกุ เคลา้ อาหารกบั นา้ ตาลทาใหอ้ าหารลน่ื สะดวกในการกลนื -มกี ารยอ่ ยแปง้ เป็นนา้ ตาล โดยเอนไซมอ์ ะไมเลส (Amylase) หรอื ไทยา ลนิ (Ptyalin) โดยสรา้ งจากตอ่ มนา้ ลาย รปู แสดงตำแหน่งตอ่ มน้ำลำย

2.คอหอย (Pharynx) เป็นทางผา่ นของอาหารเขา้ สหู่ ลอดอาหารโดยอาศยั การบบี ตวั ของ กลา้ มเนือ้ ท่ผี นงั คอหอย และยงั เป็นทางผ่านของอากาศเขา้ สหู่ ลอดลมดว้ ย 3.หลอดอาหาร (Esophagus) เป็นทางผา่ นของอาหารลงสกู่ ระเพาะอาหารโดยการหดตวั และ คลายตวั ของกลา้ มเนือ้ รอบๆ หลอดอาหารเรยี กกระบวนการนีว้ ่า เพอรสิ ตลั ซิส (Peristalsis) ในหลอดอาหารไมม่ ตี ่อมสรา้ งนา้ ยอ่ ยแตม่ ตี อ่ มขบั นา้ เมอื กช่วยหลอ่ ล่ืน อาหารใหผ้ า่ นไดส้ ะดวก รปู แสดงกำรเกดิ เพอรสิ ตลั ซสิ ของหลอดอำหำร

4.กระเพาะอาหาร (Stomach) -เป็นทางเดินอาหารท่ีมีขนาดใหญ่ท่สี ดุ ท่ีชว่ ยคลกุ เคลา้ อาหารโดยการหด ตวั และคลายตวั ของกลา้ มเนือ้ กระเพาะอาหาร -มีเซลลผ์ ลติ นา้ เมือกชว่ ยในการหลอ่ ลน่ื และเคลอื บผนงั ชนั้ ในของ กระเพาะอาหารไมใ่ หถ้ กู ย่อย -มเี ซลลผ์ ลติ กรดไฮโดรคลอรกิ (HCl) ทาใหเ้ อนไซมส์ าหรบั ย่อยโปรตนี อยู่ ในสภาพพรอ้ มท่ีจะใชง้ าน ซง่ึ เอนไซมท์ ่ีย่อยโปรตีน ไดแ้ ก่ * เอนไซมเ์ พปซิน(Pepsin) ทาหนา้ ท่ยี อ่ ยโปรตีนใหม้ ขี นาดเลก็ ลง จนเป็นสายสน้ั ๆ เรยี กวา่ เพปไทด์ (Peptide) * เอนไซมเ์ รนนนิ (Rennin) สาหรบั ยอ่ ยโปรตีนในนมใหม้ ี ลกั ษณะเป็นลม่ิ ๆ -มกี ารดดู ซมึ สารท่ีกระเพาะอาหารโดยสารท่ลี ะลายในไขมนั ไดด้ ี เชน่ แอลกอฮอลส์ ามารถดดู ซมึ ไดถ้ ึงรอ้ ยละ 30-40 ของแอลกอฮอลท์ ่ีด่ืมเขา้ ไป ยาบาง ชนิด สว่ นสารอาหารดดู ซมึ ไดน้ อ้ ยมาก -ไมม่ ีการยอ่ ยคารโ์ บไฮเดรทและไขมนั ในอวยั วะนี้

5.ลาไส้เลก็ (Small Intestine) -เป็นบรเิ วณท่ีมกี ารยอ่ ยและการดดู ซมึ เกิดขนึ้ มากท่ีสดุ โดยเอนไซมใ์ น ลาไสเ้ ลก็ จะทางานไดด้ ใี นสภาพท่ีเป็นเบส -มกี ารสรา้ งเอนไซมข์ นึ้ ในอวยั วะนี้ ไดแ้ ก่ *มอลเทส (Maltase) เป็นเอนไซมท์ ่ียอ่ ยนา้ ตาลมอลโทสใหเ้ ป็น กลโู คส *ซูเครส(Sucrase) เป็นเอนไซมท์ ่ียอ่ ยนา้ ตาลทรายซูโครส (นา้ ตาล ทราย) ใหเ้ ป็นกลโู คสกบั ฟรกั โตส *แลกเทส(Lactase) เป็นเอนไซมท์ ่ยี อ่ ยนา้ ตาลแลกโทสใหเ้ ป็น กลโู คสกบั กาแลกโตส -การยอ่ ยอาหารท่ีลาไสเ้ ลก็ โดยใชเ้ อนไซมจ์ ากตบั อ่อน (Pancreas) มา ชว่ ยยอ่ ย ไดแ้ ก่ *ทรปิ ซิน (Trypsin) เป็นเอนไซมท์ ่ยี อ่ ยโปรตีนหรอื เพปไทดใ์ หเ้ ป็น กรดอะมโิ น *อะไมเลส(Amylase) เป็นเอนไซมท์ ่ียอ่ ยแปง้ ใหเ้ ป็นนา้ ตาลมอลโทส *ลเิ พส หรอื ไลเพล (Lipase) เป็นเอนไซมท์ ่ีย่อยไขมนั ใหเ้ ป็นกรด ไขมนั และกลีเซอรอล -อาหารเม่อื ถกู ยอ่ ยเป็นโมเลกลุ เลก็ ท่สี ดุ แลว้ จะถกู ดดู ซมึ ท่ีลาไสเ้ ลก็ โดย โครงสรา้ งท่เี รยี กว่า วิลลสั (villus) ซ่งึ มลี กั ษณะคลา้ ยนิว้ มอื ท่ีย่นื ออดมาจากผนงั ของ ลาไสเ้ ลก็ ทาหนา้ ท่เี พ่มิ พืน้ ท่ีผวิ ในการดดู ซมึ อาหาร

6.ลาไส้ใหญ่ (Large Intestine) เป็นท่ีรวมของกากอาหาร ซง่ึ มีการขบั เมือกออกมาหลอ่ ล่นื ชว่ ยในการ เคลอ่ื นท่ีของกากอาหาร ท่ีผนงั ดา้ นในดดู ซมึ นา้ แรธ่ าตุ และวติ ามนิ บางชนิดท่ีไมไ่ ดถ้ กู ดดู ซมึ จากลาไสเ้ ลก็ กลบั เขา้ สรู่ า่ งกาย ซง่ึ สว่ นใหญ่จะเป็นนา้ มแี บคทเี รยี พวก Escherichia coli ท่ีชว่ ยยอ่ ยสลายกากอาหาร และยงั สงั เคราะหว์ ติ ามินเค วติ ามนิ บ1ี 2 กรดโฟลกิ ซง่ึ ดดู ซมึ ไปใชใ้ นรา่ งกายได้ นอกจากนีย้ งั มีแก๊สมเี ทนและ ไฮโดรเจนซลั ไฟตท์ ่เี กิดจากกระบวนการยอ่ ยสลายของแบคทเี รยี ซ่งึ ในบางครง้ั ถกู ขบั ออกมาเป็นผายลม 7.ทวารหนัก (Anus) เป็นสว่ นสดุ ทา้ ยของทางเดนิ อาหาร ทาหนา้ ท่ีขบั ถ่ายกากอาหารออกจาก รา่ งกาย