สุขภาพช่องปากฟันของเด็กและวัยรุ่น (1)

สุขภาพช่องปากฟันของเด็ก และวัยรุ่น 6-12 ปี Dr.Ukrit Ampiphan ทันตสาธารณสุข Dental Public Health

สุขภาพช่องปากฟันของเด็กและวัยรุ่น การดำเนินงานกองทันตสาธารณสุข -ส่งเสริมสุขภาพช่องปากเด็ก 0-12 ปี ปัญหา 1.ถ้าเป็นคนชอบกินจุบกินจิบแล้วละก็ หยุดคิดสักหน่อย ว่า เมื่อเรากินบ่อย ระบบในช่องปาก ก็ต้องมีการ ทำงานบ่อย โอกาสที่จะมีเศษอาหารตกค้างในปากก็ มากขึ้น นั่นแสดงว่า ถ้ามีการหมักหมมในช่องปาก เกิดขึ้น โอกาสเกิดโรคในช่องปาก ก็จะมากขึ้นตาม มา ถ้าเรากินอาหารบ่อย เราก็จะต้องทำความสะอาดช่อง ปากให้บ่อยตามไปด้วย การทำความสะอาดช่องปากที่ ดีที่สุด คือ การแปรงฟัน ร่วมกับการใช้ไหมขัดฟัน การบ้วนปากก็พอจะช่วยได้ ในการกำจัดเฉพาะเพียง เศษอาหาร ที่ไม่ได้ยึดติดแน่น กับผิวฟัน แต่ไม่ หมดทีเดียว เพราะฉะนั้น ถ้าจะกินจุบกินจิบแล้วละก็ ต้องทำความ สะอาดฟันให้ดีด้วย จะได้ไม่เป็นโรคฟันผุ แต่ทางที่ ดีแล้ว กินให้เป็นมื้อเป็นคราวก็จะดีกว่า 2.ลูกอม ขนมกรุบกรอบ

สุขภาพช่องปากฟันของเด็กและวัยรุ่น ลูกอม ลูกกวาด หมากฝรั่ง ล้วนมีน้ำตาลเป็นส่วน ประกอบที่สำคัญ และการอมไว้ในปากนานๆ ทำให้ เสมือนฟันถูกแช่ไว้ในกรดทั้งวัน ลองคิดดูสิว่า กรดมี อำนาจในการกัดกร่อน แล้วฟันจะเหลืออะไร จึงแสดงว่า การอมลูกอม ลูกกวาด หมากฝรั่งนั้น คงไม่ ช่วยให้ปากสดชื่นหรอก เพราะถ้าอมสิ่งเหล่านี้แล้ว ไม่ทำความสะอาดฟันแล้วละก็ อาจเป็นสาเหตุของ การเกิดโรคฟันผุได้ พร้อมกับเกิดการเก็บกักของสิ่ง เน่าเหม็นในรูฟันผุ เพราะฉะนั้นแทนที่ปากจะหอม สดชื่น ก็กลับมีกลิ่นปากไปเสีย เพราะฉะนั้นทางทีดี ลด ละ เลิก การอมลูกอม ลูก กวาด หมากฝรั่ง เสียดีกว่า จะกำจัดสาเหตุได้อย่าง แท้จริง หรือถ้าจะอมแล้วละก็ ลดความถี่ลงเสีย พร้อม กับลงมือทำความสะอาดฟันภายหลังจากการอมด้วย ก็ จะดีที่สุด ยุคนี้เป็นยุคที่ต้องช่วยกัน ฟื้นฟูสิ่งที่ดีงามของประเทศ กันแล้วนะคะ เมืองไทยเป็นเมืองอุดมสมบูรณ์ มาก มายผลไม้ และผลไม้ก็ได้ชื่อว่า เป็นอาหารที่อุดมด้วย วิตามิน เกลือแร่ และอื่นๆ และผลไม้ที่มีเส้นใย ยัง ช่วยทำความสะอาดช่องปากได้ด้วย

สุขภาพช่องปากฟันของเด็กและวัยรุ่น ผลไม้ไทยรสชาติอร่อยมีมากมาย เช่น ฝรั่ง ชมพู่ มันแกว ส้ม อ้อย และอีกมากมาย ผลไม้หลายอย่าง มี ความกรอบ และมีส่วนประกอบของเส้นใย จะมีความ สามารถช่วยขัดฟันได้ ในขณะที่เคี้ยว เราจึงนิยมรับ ประทานผลไม้ หลังมื้ออาหาร เพราะความสามารถช่วย ขัดฟันได้นี่เอง นั่นคือ ผลไม้จะช่วยในการทำความ สะอาดช่องปาก ได้ดีกว่าการรับประทานของหวาน ตบ ท้ายมื้ออาหาร และหากมีมื้อการรับประทานอาหารว่างด้วยละก็ ใช้ผล ไม้เป็นอาหารว่าง ก็จะได้ประโยชน์ทั้งสุขภาพร่างกาย และสุขภาพฟันด้วย เพราะผลไม้จะช่วยบำรุงร่างกาย และช่วยทำความสะอาดฟันร่วมไปด้วย การทำความสะอาดช่องปากที่ถูกต้องสมบูรณ์นั้น ต้อง เน้นการทำความสะอาดฟันทั้งซี่ นั่นก็คือ เราต้องทำความ สะอาด ทั้งบนด้านเรียบของตัวฟัน และด้านที่ติดซอก ฟัน ในด้านที่เรียบของตัวฟันนั้น ใช้วิธีการแปรงฟัน อย่างทั่วถึง ก็เป็นการเพียงพอ แต่ในด้านซอกฟันนั้น แปรงสีฟันทั่วไป ไม่สามารถสอดแทรกเข้าไปถึง ต้อง ใช้ไหมขัดฟัน หรือเส้นใยขัดฟันช่วยด้วย เส้นใยขัด ฟันจะช่วยแทรก เข้าไปทำความสะอาดในด้านประชิด ของฟัน และซอกฟันพร้อมกันเลยทีเดียว

สุขภาพช่องปากฟันของเด็กและวัยรุ่น เส้นใยขัดฟันปัจจุบัน ถ้าดูตามลักษณะของการใช้งาน จะมีทั้งลักษณะเป็นเส้น และมีด้ามจับ ทั้งสองชนิดต้อง อาศัยการฝึกฝน เพื่อให้เกิดความชำนาญในการใช้ ทำความสะอาด ซึ่งทุกคนทำได้ แต่ให้ระวังอยู่เพียงอย่าง เดียวก็คือ การใช้ไหมขัดฟัน ต้องไม่ให้เส้นไหมไป พาดคล่อมเหงือก เพราะอาจทำให้เหงือกบาดเจ็บเป็น แผลได้ ให้วางตำแหน่งไหมขัดฟัน ให้โอบรอบตัวฟัน แล้วครูดผ่านฟันขึ้นไปทางปลายฟัน จะเป็นการนำเอา คราบฟัน หรือคราบจุลินทรีย์ ที่ติดตามตัวฟันออกไปได้ การทำความสะอาดในลักษณะนี้ จะช่วยลดการสะสมของ คราบจุลินทรีย์ หรือเชื้อโรคในช่องปากลง ทำให้ไม่ เกิดการลุกลามของโรคฟันผุขึ้นได้

สุขภาพช่องปากฟันของเด็กและวัยรุ่น เมื่อเกิดฟันบิ่น ฟันหัก แล้วจะทำอย่างไร การรักษา สุดท้ายก็คงต้องไปพบทันตแพทย์ เพื่อรับการรักษา อย่างแน่นอน แต่ในที่นี้ เพื่อเป็นความรู้ว่า เรามีวิธีการ รักษาอย่างไรบ้าง เมื่อมีฟันบิ่น หรือฟันหัก ก่อนอื่นต้องสำรวจดูเสียก่อนว่า การบิ่น หรือหักนั้น กว้างขวางแค่ไหน ถ้าผิดปกติแค่ ปลายฟัน อาจซ่อมแซมได้ด้วยการอุดฟัน แต่ถ้ามากกว่า นั้น อาจต้องรักษาด้วยการครอบฟัน และถ้าหักทะลุ โพรงประสาทฟัน ก็ต้องถึงกับรักษารากฟัน และอุด หรือครอบฟัน แลุที่รุนแรงที่สุด คือ หักไปจนถึงปลาย รากฟัน ถ้ารักษาไม่ได้ก็ต้องถอนฟันแล้วละค่ะ แต่ถ้า รักษาได้ ก็ยังสามารถรักษารากฟันได้ แล้วทำความ ครอบฟันตามอย่างไรก็ดี ในระยะวัยรุ่น อาจมีกิจกรรมที่ มีความรุนแรง จึงควรระวังสุขภาพร่างกาย รวมทั้งช่อง ปากให้ดีด้วย ควรคำนึงถึงการเล่น หรือกิจกรรมที่มีความ ปลอดภัย เพราะการไม่สบอุบัติเหตุเลย ย่อมรักษา สุขภาพร่างกาย ให้สมบูรณ์แข็งแรง และถ้ามีปัญหา ให้รีบไปปรึกษาแพทย์ หรือทันตแพทย์ทันที ไม่ควร ปล่อยปละละเลย

สุขภาพช่องปากฟันของเด็กและวัยรุ่น อายุพัฒนาการช่องปากงานทันตกรรมป้องกันการปฏิบัติของ ทันตบุคคลากร 6 เดือน – 1 ปีฟันซี่แรก ขึ้นตอนอายุ 6 - 8 เดือนพบทันตแพทย์ครั้งแรก ตรวจช่องปาก : การตรวจในช่องปากเด็กเล็ก ควรใช้วิธี knee to knee position คือให้เด็กนั่งบนตักมารดา และ นอนให้ ศีรษะอยู่บนตักทันตแพทย์ ขาทั้งสองข้างของเด็ก พาดไปข้างลำตัวของผู้ปกครอง และให้ผู้ปกครองจับมือเด็ก ไว้ ประเมินความเสี่ยงต่อการเกิดโรคฟันผุ สอนการทำความสะอาดช่องปาก สอนการทำความสะอาดช่องปากและฟัน แก่ผู้เลี้ยงดูเด็ก แนะนำการบริโภคอาหาร แนะนำการเลือกนมที่ไม่เติมน้ำตาล ส่งเสริมการกินอาหารตามวัย และเริ่มฝึกการเลิกดูดนมจาก ขวด การใช้ฟลูออไรด์ ประเมินการได้รับฟลูออไรด์ จ่ายฟลูออไรด์เสริมให้เหมาะสม ตามข้อบ่งชี้ แนะนำการใช้ยาสีฟันฟลูออไรด์ การให้ความรู้เกี่ยวกับโรคในช่องปาก สาเหตุของโรคฟันผุและเหงือกอักเสบ ให้ความรู้เรื่อง การส่งผ่านเชื้อแบคที่เรียที่ทำให้ เกิดฟันผุจากมารดาสู่เด็ก

สุขภาพช่องปากฟันของเด็กและวัยรุ่น อายุพัฒนาการช่องปากงานทันตกรรมป้องกันการปฏิบัติของ ทั 1 ปี - 6 ปีฟันกรามน้ำนมขึ้นฟันน้ำนม ขึ้นครบตอนอายุ 2 ปี - 3 ปีการตรวจฟัน ถ่ายภาพรังสีเพื่อตรวจฟันผุด้านประชิด (ถ้าฟันหลังมีการประชิดแน่น ) ประเมินการสบฟัน สอนการทำความสะอาดช่องปาก สอนแสดงการแปรงฟัน และการใช้ไหมขัดฟัน แก่เด็ก และผู้เลี้ยงดูเด็ก แนะนำการบริโภคอาหาร แนะนำการเลือกอาหารว่าง และพฤติกรรมการบริโภคที่ดี การใช้ฟลูออไรด์ เลือกใช้ฟลูออไรด์เฉพาะที่เข้มข้น โดยทันตบุคลากร ที่ เหมาะสมกับความร่วมมือของเด็ก และระดับความเสี่ยงต่อ ฟันผุ ติดตามการได้รับฟลูออไรด์เสริม แนะนำการใช้ยาสีฟันฟลูออไรด์ การป้องกันฟันผุบริเวณหลุมร่องฟัน เคลือบหลุมร่องฟันกรามน้ำนม ให้ความรู้เกี่ยวกับอุบัติเหตุต่อฟัน ใบหน้าและขากรรไกร แนะนำการป้องกันการเกิดอุบัติเหตุ ข้อควรปฏิบัติเมื่อเกิดอุบัติเหตุ ให้ความรู้เกี่ยวกับ oral habits อธิบายผลเสียของการใช้หัวนมปลอม การดูดนิ้ว เวลาที่ควร เลิกพฤติกรรม

สุขภาพช่องปากฟันของเด็กและวัยรุ่น 6 ปี - 12 ปีฟันแท้ซี่แรก และฟันกรามแท้ซี่แรกขึ้นเป็น ช่วงชุดฟันผสมฟันน้ำนมซี่สุดท้ายหลุด และเปลี่ยนเป็นชุด ฟันแท้ ตอนอายุ 12 การตรวจฟัน ถ่ายภาพรังสีเพื่อตรวจฟันผุด้านประชิด ตรวจคัดกรองปํญหาการสบฟัน สอนการทำความสะอาดช่องปาก สอนเด็กแปรงฟันและใช้ไหมขัดฟัน แนะนำการบริโภคอาหาร สอนการเลือกอาหารที่มีประโยชน์ เน้นการรับประทานอาหารเป็นมื้อ ไม่กินจุบจิบ การใช้ฟลูออไรด์ ติดตามการได้รับฟลูออไรด์เสริม ชนิดรับประทาน ให้ฟลูออไรด์เฉพาะที่เข้มข้น โดยทันตบุคลากร ในกรณีเสี่ยงต่อฟันผุสูง อาจแนะนำการใช้ ฟลูออไรด์ เฉพาะที่ เช่น น้ำยาบ้วนปาก เสริมจากยาสีฟันฟลูออไรด์ การป้องกันฟันผุบริเวณหลุมร่องฟัน เคลือบหลุมร่องฟันกรามแท้ ให้ความรู้เกี่ยวกับอุบัติเหตุต่อฟัน ใบหน้าและขากรรไกร แนะนำการป้องกันการเกิดอุบัติเหตุ ในการเล่นกีฬาและขี่ จักรยาน ข้อควรปฏิบัติเมื่อเกิดอุบัติเหตุ ให้ความรู้เกี่ยวกับ oral habits Oral habits ที่สร้างปัญหาการสบฟัน หรืออาจเกี่ยวข้องกับ ปัญหาสุขภาพจิต

สุขภาพช่องปากฟันของเด็กและวัยรุ่น 12 ปี - 18 ปี ชุดฟันแท้ ฟันกรามแท้ซี่ที่สอง ขึ้นตอนอายุ 12 ปี ฟันกรามแท้ซี่ที่สาม ขึ้นตอนอายุ 18-20 การตรวจฟัน ถ่ายภาพรังสีเพื่อตรวจฟันผุด้านประชิด ประเมินการฝังคุดของฟันกรามซี่ที่สาม สอนการทำความสะอาดช่องปาก สอนเด็กแปรงฟันและใช้ไหมขัดฟัน แนะนำการบริโภคอาหาร สอนการเลือกอาหารที่มีประโยชน์ เน้นการรับประทานอาหารเป็นมื้อ ไม่กินจุบจิบ

สุขภาพช่องปากฟันของเด็กและวัยรุ่น การใช้ฟลูออไรด์ ติดตามการได้รับฟลูออไรด์เสริม ชนิดรับประทาน ให้ฟลูออไรด์เฉพาะที่เข้มข้น โดยทันตบุคลากร ในกรณีเสี่ยงต่อฟันผุสูง อาจแนะนำการใช้ ฟลูออไรด์ เฉพาะที่ เช่น น้ำยาบ้วนปาก เสริมจากยาสีฟันฟลูออ ไรด์ การป้องกันฟันผุบริเวณหลุมร่องฟัน เคลือบหลุมร่องฟันกรามแท้ ให้ความรู้เกี่ยวกับอุบัติเหตุต่อฟัน ใบหน้าและขา กรรไกร อธิบายผลเสียของการสูบบุหรี่ หรือสารเสพติดอื่นๆ แนะนำการป้องกันการเกิดอุบัติเหตุ ในการเล่นกีฬา และขี่จักรยาน ข้อควรปฏิบัติเมื่อเกิดอุบัติเหตุ ให้ความรู้เกี่ยวกับ oral habits Oral habits ที่สร้างปัญหาการสบฟัน หรืออาจเกี่ยวข้อง กับ ปัญหาสุขภาพจิต