แผนการให้สุขศึกษาเรื่อง โรคเบาหวานเจ้าปัญหากับการดูแลรักษาผู้สูงอายุ

แบบบันทกึ แผนการให้สขุ ศกึ ษา เอกสาร สธ. 23 แผนการสอนเรอ่ื ง โรคเบาหวานเจา้ ปญั หากบั การดูแลรกั ษาผูส้ งู อายุหม่บู ้านมว่ งตารศ จงั หวัดนครปฐม วตั ถปุ ระสงค์ ผู้สอน 1. นายกติ ตริ ัตน์ หนอ่ ขัด 1.เพอ่ื ให้กล่มุ เป้าหมายมีความรู้เรือ่ งโรคเบาหวานในกล่มุ ผู้สูงอายุ 2.เพ่อื ให้กลุม่ เป้าหมายมคี วามเข้าใจเร่อื งโรคเบาหวานในกลมุ่ ผูส้ งู อายุ 3.เพื่อให้กลมุ่ เป้าหมายสามารถนำความร้ทู ่ไี ด้ไปใชใ้ นชวี ติ ประจำวันได้ ผู้รบั การสอน กลุ่มผู้สูงอายหุ มบู่ า้ นม่วงตารศ ตำบลทพั หลวง อำเภอเมอื ง จังหวดั นครปฐม สถานที่ ณ อาคารเอกเนกประสงคว์ ดั ม่วงตารศ ตำบลทัพหหลวง อำเภอเมือง จงั หวัดนครปฐม ระยะเวลา วนั ท่ี 15 เดอื น มกราคม พ.ศ. 2565 ความคดิ รวบยอด จดุ ประสงคเ์ ชิงพฤตกิ รรม เนือ้ หา กจิ กรรมการสอน ส่ือการสอน การวัดและการประเมนิ ผล โรคเบาหวานเป็นโรคที่เกิด ขนั้ นำ จากความผิดปกติของการ 1.กล่าวทกั ทาย/แนะนำ ทำงานของฮอร์โมนทช่ี ื่อว่า อิน ตนเอง สลุ ิน (Insulin) ซงึ่ โดยปกติแล้ว 2.กจิ กรรมสานสมั พันธโ์ ดย รา่ งกายของคนเราจำเปน็ ต้องมี การพากลมุ่ ผ้สู งู อายุเต้นรำ อินสุลินเพื่อนำน้ำตาลใน วงย้อนยุค กระแสเลอื ดไปเลี้ยงอวัยวะต่าง 3.ทำแบบทดสอบก่อนเรียน ๆ ของร่างกาย ส่วนใหญ่ผู้ที่มี 4.ชมวิดีทัศน์เรอื่ ง ค ว า ม เ ส ี ่ ย ง ต ่ อ ก า ร เ กิ ด โรคเบาหวานในผู้สงู อายุ โ ร ค เ บ า ห ว า น ม ั ก จ ะ ม ี อ า ยุ 5.ถามตอบความรูท้ ี่ไดร้ ับ มากกว่า 35 ปี ข้นึ ไป นอกจาก หลงั จากการชมวดิ ีทัศน์ จะต้องกินยาและปฏิบัติตาม เรือ่ ง โรคเบาหวานใน คำสั่งของแพทย์อย่างเคร่งครัด ผูส้ งู อายุ แล้วผู้ป่วยโรคเบาหวาน ควร สังเกตอาการผิดปกติที่เกิด

ขึ้นกับตัวเอง เพื่อจะได้ป้องกัน 1.กลุ่มเป้าหมายสามารถบอก -ความหมายโรคเบาหวาน ข้นั สอน 1.โ ป ส เ ต อ ร ์ ภ า พ สี กลุ่มเป้าหมายร้อยละ 80 ก่อนที่จะเกิดอาการรุนแรง ความหมายของโรคเบาหวาน - โ ร ค เ บ า ห ว า น ( Diabetes 1.การซกั ถามความรู้ โ ร ค เ บ า ห ว า น ใ น สามารถบอกความหมาย ตามมาได้ ในผสู้ งู อายุได้ Mellitus: DM) เ ป ็ น ภ า ว ะ ท่ี โรคเบาหวานในผสู้ งู อายุ ผสู้ งู อายุ ของโรคเบาหวานใน ร่างกายมีน้ำตาลในเลือดสูงกว่า 2.อธิบายความหมายของ 2.สื่อวิดีทศั น์เร่ือง ผ้สู ูงอายไุ ดอ้ ยา่ งถกู ตอ้ ง ปกติ เนื่องจากการขาดฮอร์โมน โรคเบาหวานในผสู้ ูงอายุ โรคเบาหวานใน อินซูลิน (Insulin) หรือการดื้อต่อ ด้วยภาพโปสเตอร์ ผสู้ งู อายุ ฮ อ ร ์ โ ม น อ ิ น ซ ู ล ิ น ส ่ ง ผ ล ใ ห้ 3.ชมวดิ ีทัศนเ์ ร่อื ง โรคเบา กระบวนการดูดซึมน้ำตาลในเลือด หวานในผสู้ ูงอายุ ให้เป็นพลังงานของเซลล์ใน 4.ถามตอบความรหู้ ลงั จาก ร่างกายมีความผิดปกติหรือทำงาน การชมวิดีทศั น์เร่ือง ได้ไม่เต็มประสิทธิภาพ จนเกิด โรคเบาหวาน น้ำตาลสะสมในเลือดปริมาณมาก 5.แจกของรางวัล หากปล่อยให้ร่างกายอยู่ในสภาวะ นี้เป็นเวลานานจะทำใหอ้ วัยวะตา่ ง ๆ เสื่อม เกิดโรคและอาการแทรก ซ้อนขึ้น ความคิดรวบยอด จุดประสงค์เชิงพฤติกรรม เนอื้ หา กิจกรรมการสอน ส่อื การสอน การวัดและการประเมินผล 2.กลุ่มเป้าหมายสามารถบอก -อาการของโรคเบาหวาน 1.การซักถามความรู้อาการ 1.สอ่ื วดี ทิ ัศน์เรอื่ ง กลมุ่ เปา้ หมายร้อยละ 80 อาการของโรคเบาหวานได้ - โรคเบาหวานในระยะแรกจะไม่ ของโรคเบาหวาน อาการของโรค สามารถบอกอาการของ แสดงอาการผิดปกติ บางรายอาจ 2.ชมวิดีทัศน์เรื่อง อาการ เบาหวาน โรคเบาหวานไดอ้ ยา่ ง ตรวจพบโรคเบาหวานเมื่อพบ ของโรคเบาหวาน 2.สอื่ ตงั้ โต๊ะคำถาม ถกู ต้อง ภาวะแทรกซ้อนขึ้นแล้ว อาการ 3.เล่นเกมส์ทายอาการของ อาการโรคเบาหวาน ของโรคเบาหวานแต่ละชนิดอาจมี โ ร ค เ บ า ห ว า น โ ด ย ใ ห้ ความคล้ายกัน ซึ่งอาการที่พบส่วน

ใหญ่ คอื กระหายนำ้ มาก ปากแห้ง ผู้สูงอายุเลือกคำตอบถูก ปัสสาวะบ่อย หิวบ่อย น้ำหนักลด หรอื ผิดในการทำกจิ กรรม หรือเพิ่มผิดปกติ สายตาพร่ามัว 4.ถามตอบความรู้หลังจาก เห็นภาพไม่ชัด รู้สึกเหนื่อยง่าย มี การชมวิดีทัศน์เรื่อง อาการ อาการชาโดยเฉพาะมือและขา ของโรคเบาหวานและจาก บาดแผลหายยาก เป็นต้น ทั้งน้ี กิจกรรมจากเกมส์ ทาย อาการของโรคเบาหวานประเภทท่ี คำถาม 1 จะเกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว ในขณะ ที่โรคเบาหวานประเภทที่ 2 จะ แสดงอาการแบบค่อยเป็นค่อยไป ส่วนโรคเบาหวานขณะตั้งครรภ์มัก เกิดขึ้นในช่วงอายุครรภ์ประมาณ 24-28 สปั ดาห์ ความคิดรวบยอด จุดประสงค์เชงิ พฤตกิ รรม เน้ือหา กจิ กรรมการสอน สื่อการสอน การวดั และการประเมินผล กลุ่มเป้าหมายร้อยละ 80 3.กลุ่มเป้าหมายสามารถบอก -สาเหตุของโรคเบาหวาน 1.การซักถามความรู้ทั่วไป 1.สอ่ื Power point สามารถบอกสาเหตุและ การป้องกนั โรคเบาหวานได้ ส า เ ห ตุ แ ล ะ ก า ร ป ้ อ ง กั น -โรคเบาหวานมีหลายประเภท เกี่ยวกับสาเหตุและการ เรื่อง สาเหตุและการ อย่างถูกต้อง โรคเบาหวานได้ สามารถแบง่ ออกไดเ้ ป็น 3 ประเภท ป ้ อ ง ก ั น โ ร ค เ บ า ห ว า น ปอ้ งกันโรคเบาหวาน คือ เบาหวานประเภทที่ 1 (Type เบื้องตน้ 1 Diabetes) เกิดจากตับอ่อนไม่ 2.บรรยายเนื้อหาเรื่อง สามารถผลิตฮอร์โมนอินซูลินได้ สาเหตุและการป้องกัน เบาหวานประเภทที่ 2 (Type 2 โรคเบาหวานโดยใช้ส่ือ Diabetes) เกิดจากการที่ตับอ่อน Power point ผลิตฮอร์โมนอินซูลินได้ไม่เพียงพอ 3.ถามตอบความรู้หลังจาก ต่อการใช้ หรือเกิดภาวะการดื้อ การบรรยายเรื่อง สาเหตุ

อ ิ น ซ ู ล ิ น ( Insulin Resistance) แ ล ะ ก า ร ป ้ อ ง กั น และเบาหวานขณะตั้ง ครรภ์ โรคเบาหวาน (Gestational Diabetes) ซึ่งเป็น โรคเบาหวานที่พัฒนาขึ้นระหว่าง การตั้งครรภ์จากการเปลี่ยนแปลง ฮอร์โมน โดยที่ผู้ป่วยไม่เคยเป็น โรคเบาหวานมากอ่ น ***นอกจากโรคเบาหวานทั้ง 3 ประเภทแล้วยังมีโรคเบาหวานที่ พบได้ไม่บ่อยอย่างโรคเบาหวานท่ี เกิดจากกรรมพันธุ์หรือแบบโมโน เจนกิ (Monogenic Diabetes) อีก ทั้งยังมีโรคเบาหวานจากสาเหตุอ่นื ๆ เช่น การใช้ยา หรือเกิดจากโรค ชนิดอื่นอย่างโรคซิสติก ไฟโบรซิส (Cystic Fibrosis) ด้วย -การป้องกันโรคเบาหวาน - ส ิ ่ ง ส ำ ค ั ญ ข อ ง ก า ร ป ้ อ ง กั น โรคเบาหวานทกุ ชนดิ คือ ต้องคอย หมั่นระวังระดับน้ำตาลในเลือด และคอเลสเตอรอลให้อยู่เกณฑ์ ปกติ เน้นการรับประทานอาหารท่ี มีประโยชน์และสารอาหาร ครบถ้วน มีกากใยสูง หลีกเลี่ยง

การดื่มแอลกอฮอล์ และการสูบ บุหรี่ รวมถึงการออกกำลังกาย อย่างสม่ำเสมอ หากเป็นสตรีมี ครรภ์ควรเข้ารับการฝากครรภ์ ตั้งแต่เนิ่น ๆ พบแพทย์ตามนัด อย่างสม่ำเสมอ และได้รับการ ต ร ว จ ค ั ด ก ร อ ง เ บ า ห ว า น ห า ก มี ความเสี่ยง เพื่อสามารถตรวจพบ โรคเบาหวานได้ในระหว่างการ ตัง้ ครรภ์ ความคดิ รวบยอด จดุ ประสงคเ์ ชิงพฤติกรรม เนอ้ื หา กจิ กรรมการสอน ส่อื การสอน การวดั และการประเมนิ ผล 4.กลุ่มเป้าหมายสาม ารถ -การรักษาโรคเบาหวาน 1.การซักถามความรู้การ 1 . ส ื ่ อ Power point กลุ่มเป้าหมายร้อยละ 80 ปฏิบัติการตรวจคัดกรอง -การรักษาผู้ป่วยเบาหวานใน ตรวจคัดกรองโรคเบาหวาน เรือ่ ง โรคเบาหวาน สามารถปฏิบัติตรวจคัด โรคเบาหวานไดเ้ บอ้ื งตน้ ได้ ประเภทที่ 1 จำเป็นต้องได้รับ และการดแู ลรกั ษา 2.โปสเตอร์เรื่อง การ กรองโรคเบาหวานเบื้องต้น ฮอร์โมนอินซูลินเข้าไปทดแทนใน 2.บรรยายความรู้การคัด รกั ษาโรคเบาหวาน ไดอ้ ย่างถกู วธิ ี ร่างกายด้วยการฉีดยาเป็นหลัก ก ร อ ง แ ล ะ ก า ร ร ั ก ษ า 3.เครื่องตรวจคัดกรอง ควบคู่ไปกบั การคมุ อาหารและออก โรคเบาหวานโดยใช้ ส่ือ น้ำตาลในเลอื ด กำลังกายที่เหมาะสม ในขณะที่ Power point บรรยาย 4.สำลี แอล์กอฮอล์ โรคเบาหวานประเภทที่ 2 หาก 3.นักศกึ ษาสาธารณสขุ ทำ แทป็ ใส่ 3M เป็นในระยะแรก ๆ สามารถรักษา การสาทิตขั้นตอนการตรวจ ได้ด้วยการรับประทานอาหารท่ี คัดกรองโรคเบาหวานโดย เหมาะสม การออกกำลัง และ การเจาะเลือดทีป่ ลายนิ้วมือ ควบคมุ น้ำหนัก หากอาการไม่ดีขึ้น เพื่อหาน้ำตาลในเลือดแล้ว แพทย์อาจให้ยาควบคู่ไปด้วยหรือ แปลผลดว้ ยเคร่อื งตรวจ

ฉ ี ด อ ิ น ซ ู ล ิ น เ ข ้ า ไ ป ท ด แ ท น 4.นักศึกษาสาธารณสุขทำ เชน่ เดียวกบั โรคเบาหวานชนิดที่ 1 การตรวจคดั กรองนำ้ ตาลใน -สำหรับผู้เป็นโรคเบาหวานขณะ เลือดร่วมกับเจ้าหน้าที่ ตั้งครรภ์ ควรเข้าฝากครรภ์กับ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพ แพทย์ตั้งแต่ในระยะแรก พร้อมท้ัง มว่ งตารศ นครปฐม ควบคุมอาหารที่รับประทานและ 5.แจกของรางวลั ออกกำลังกายตามคำแนะนำของ แพทย์ ขนั้ สรุป -นอกจากนี้ ในกรณีที่ผู้ป่วยเกิด -นำภาพโปสเตอร์เรื่อง แผลเบาหวานขึ้นที่เท้า แพทย์อาจ โรคเบาหวานมาสรุปให้ฟัง ให้ผู้ป่วยใส่อุปกรณ์ป้องกันแผล อีกครั้งแล้วร่วมกันสรุป เช ่น รองเท้าสำหรับผู้ป่ว ย ความร้ทู ไี่ ด้ เบาหวาน เฝือก หรือผ้าพันแผล -ทำแบบทดสอบหลงั เรยี น เป็นต้น หากแผลเริ่มมีลักษณะ -แจกของที่ระลึกให้กับ รุนแรงขึ้น แพทย์อาจวางแผนการ ผ้เู ข้ารว่ มกจิ กรรม ร ั ก ษ า ต า ม เ ห ม า ะ ส ม ข ึ ้ น อ ย ู ่ กั บ ระดับความรุนแรงของแผล เบาหวานท่ีเป็น ทั้งนี้ หากรักษา แล้วอาการไม่ดีขึ้นแพทย์อาจต้อง ตัดอวัยวะทิ้งเพื่อป้องกันอาการ ลุกลาม -การวินิจฉยั โรคเบาหวาน -แพทย์จะสอบถามอาการผู้ป่วย ประวัติการเจ็บป่วยของผู้ป่วยและ

ของบุคคลในครอบครัว และการ ตรวจร่างกาย และที่สำคัญต้อง อาศัยการตรวจเลือด เพื่อดูระดับ น้ำตาลในเลือดเป็นหลัก โดยมี วิธีการวิเคราะห์ระดับน้ำตาลใน เลือดหลายวธิ ี ไดแ้ ก่ 1.การตรวจระดับน้ำตาลในเลือด เวลาใดก็ได้ (Random/Casual Plasma Glucose Test) 2.การตรวจระดับน้ำตาลในเลือด หลังอดอาหารอย่างน้อย 8 ชั่วโมง (Fasting Plasma Glucose: FPG) 3.การตรวจน้ำตาลเฉลี่ยสะสม ห รื อ ฮ ี โ ม โ ก ล บ ิ น เ อ ว ั น ซี (Hemoglobin A1c: HbA1c) 4.การทดสอบการตอบสนองของ ฮอรโ์ มนอินซลู ินต่อระดับน้ำตาลใน เลือด (Oral Glucose Tolerance Test: OGTT)