จดหมายข่าว ‘งานวิชาการรับใช้สังคม’ ประจำ เดือนกันยายน-ธันวาคม พ.ศ.๒๕๖๑

สมั ภาษณพ์ ิเศษ / รอบรวั้ มมส เร่อื ง / เรียบเรียง / ภาพ : กองบรรณาธิการ รศ.ดร.ประยกุ ต์ ศรีวิไล โครงการบรู ณาการหน่งึ หลักสตู รหน่งึ ชุมชน ส�ำ หรับโครงการหนึ่ง ปญั ญา พงึ เปน็ อยเู่ พอื่ มหาชน” ดงั นน้ั หลักสูตรหน่ึงชุมชน โครงการหน่ึงหลกั สตู รหนงึ่ ชมุ ชน จึง ของมหาวิทยาลัยมหาสารคาม น้ัน ถกู หยบิ ยกขนึ้ มา ในการทจี่ ะใหแ้ ตล่ ะ เป็นโครงการมุ่งหวังที่จะให้หลักสูต หลกั สตู ร ไดเ้ ปน็ เจา้ ภาพในการด�ำ เนนิ รอาาจารยน์ สิ ติ ไดบ้ รู ณาการ การเรยี น การ ในการทจี่ ะเขยี นโครงการ ในการ การสอน เพ่ือมุ่งหวังให้นิสิตน้ันเป็น ทจี่ ะไดน้ �ำ เอาองคค์ วามรจู้ ากการเรยี น ผมู้ จี ติ สาธารณะ จติ อาสาในการรบั ใช้ การสอน ในหลกั สตู รนน้ั ไปประยกุ ต์ สงั คม เพอ่ื ใหส้ อดคลอ้ งกบั ปรชั ญาของ ใชใ้ นการแกป้ ญั หาของชมุ ชนในสงั คม มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ทวี่ า่ “ผู้มี ทีต่ อ้ งการ

52 I จดหมายข่าว ‘งานวิชาการรับใชส้ ังคม’ ปที ่ี ๕ ฉบบั ที่ ๓ กนั ยายน - ธันวาคม พ.ศ.๒๕๖๑ ดังนั้น มหาวิทยาลัยก็มี มาตรฐานเร่ืองของโอทอปมากย่ิงขน้ึ โครงการ การดำ�เนนิ การ ในลกั ษณะ ชุมชนไหนต้องการแก้ปัญหาในเร่ือง แบบนี้ ซง่ึ เราเรยี กวา่ โครงการบรกิ าร ของน�ำ้ เสยี เรอ่ื งการปกครอง เรอื่ งการ วิชาการ ซ่ึงถือเป็นภารกิจหลักของ แกป้ ัญหาอยา่ งอน่ื ทางมหาวิทยาลัย มหาวิทยาลยั ในการท่ีจะดำ�เนินการ กส็ ามารถเขา้ ไปชว่ ยเหลอื สงั คมเหลา่ ที่นอกเหนือจากการเรียนการสอน นน้ั ได้ โดยเปน็ การท�ำ งานรว่ มกบั ชมุ ชน การวิจัย โดยการบริการวิชาการนั้น สังคม เราไม่ต้องการไปยัดเยียดใน ถือว่าเป็นส่วนที่สำ�คัญ ในการที่จะ สง่ิ ทชี่ มุ ชนไมต่ อ้ งการ แตส่ ง่ิ ทเี่ ราตอ้ งการ ทำ�ให้ ชุมชนสังคม หรือประเทศ คอื ตอ้ งการท�ำ งานรว่ มกบั ชมุ ชนสงั คม ชาติมีการพัฒนา เพราะการบริการ เพอ่ื ใหเ้ กดิ ความยัง่ ยนื เราท�ำ งานมา วชิ าการน้นั คอื การนำ�เอาองค์ความรู้ หลายปี ๗ - ๑๐ ปีได้ ในช่วงเริ่มต้น จากอาจารย์ จากการวิจัยไปบริการ ตงั้ แตใ่ นอดตี ทมี่ หาวทิ ยาลยั มนี โยบาย ตามความตอ้ งการของชมุ ชนเพอ่ื แกไ้ ข “หนงึ่ จงั หวดั หนง่ึ มหาวทิ ยาลยั ” ตอ่ มา ปญั หา ฉะนนั้ สง่ิ เหลา่ นถี้ อื วา่ เปน็ สง่ิ ที่ อดตี อธิการบดี ศุภชยั สมปั ปโิ ต กไ็ ด้ สำ�คญั ในมติ ขิ องอุดมศึกษาดว้ ย ใน เล็งเห็นถึงความสำ�คัญของหลักสูตร มติ ิของมหาวทิ ยาลัยทจ่ี ะดำ�เนินการ ความทจี่ ะใหห้ ลกั สตู รเปน็ เจา้ ภาพ ใน ดงั นนั้ มหาวทิ ยาลยั กเ็ ลยไดบ้ งั คบั เปน็ การบรู ณาการเรอ่ื งการเรยี นการสอน กลายๆ ว่า ให้ทางคณะต้องบริการ การวจิ ยั และกล็ งสชู่ มุ ชน จนเปน็ ทมี่ า วชิ าการแกช่ มุ ชนและสงั คม โดยเฉพาะ ของค�ำ วา่ หนง่ึ หลกั สตู รหนง่ึ ชมุ ชน โดย ชุมชนในจังหวัดมหาสารคาม ชุมชน มีอดีตอธิการบดี ท่านศุภชัย สมัปปิ ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภายใน โต เป็นแนวคิดและดำ�เนินนโยบาย ระยะรัศมี ๒๐๐ กิโลเมตร เพ่ือมุ่ง มาเรื่อยๆ จนมีการปรับปรุงแนวคิด หวังว่าวันหน่ึง เราจะมีชุมชนสังคม เพอ่ื ใหส้ อดคลอ้ งกบั งบประมาณทไี่ ด้ ที่มีความเข้มแข็ง มีอัตลักษณ์ของ รบั การจดั สรร จนเปน็ การด�ำ เนนิ การ ชุมชนน้ัน อย่างชัดเจน ซ่ึงในแต่ละ หน่ึงหลกั สูตรหน่งึ ชุมชน ในปจั จุบัน ชุมชนนั้นก็จะมีรูปแบบ อัตลักษณ์ ทสี่ �ำ คัญทส่ี ดุ เราตอ้ งการที่ ของชมุ ชนแตกตา่ งกนั เชน่ ชมุ ชนไหน จะให้สิง่ ท่ีเราลงไปนนั้ ชุมชนมคี วาม ท่ีมีความโดดเดน่ เรือ่ งของโอทอปเรา ยั่งยืนและเข้มแข็ง เราจะทำ�อย่างไร กไ็ ปสนบั สนนุ และสง่ เสรมิ เขาใหเ้ ขามี เพื่อที่จะให้เขาเป็นต้นแบบ ในการ

พหนู ํ ปณฺ ฑโิ ต ชเี ว ‘ผู้มีปญั ญา พึงเปน็ อย่เู พอ่ื มหาชน’ I 53 “เราตอ้ งการทจ่ี ะสรา้ ง นกั บรกิ ารวชิ าการเพม่ิ ขน้ึ เพอื่ จะไปชว่ ยเหลอื สงั คม และใหน้ สิ ติ ชว่ ย เหลอื สงั คมมากยงิ่ ขนึ้ \" ที่จะให้หน่วยงานอ่ืน ชุมชนอ่ืน ได้ มีการสร้างชุมชนต้นแบบของตนเอง นำ�เอาไปเป็นต้นแบบต่อไป เราไม่ และกำ�หนด Area Based ให้ชัดเจน สามารถทำ�ให้ทุกชุมชนในจังหวัด พนื้ ทเี่ ปา้ หมายและเอาโครงการไปลง มหาสารคาม หรือในภาคตะวันออก แลว้ ทำ�ให้เกิดความยง่ั ยืน ๓ ปี ๕ ปี เฉียงเหนือได้ ดงั นนั้ ชุมชนท่ีเปน็ ตน้ ต่อไป และนี่ก็คือเป้าหมายของเรา แบบนน้ั จะมแี บบอยา่ งในการด�ำ เนนิ การ วา่ ทำ�ไมตอ้ งมชี ุมชนตน้ แบบ และน่ี และชุมชนที่มีลักษณะใกล้เคียงกัน คอื สง่ิ ทม่ี หาวทิ ยาลยั กำ�ลงั ด�ำ เนนิ การ มีบริบทใกล้เคียงกัน ก็จะเอาไปเป็น และทำ�อยา่ งเขม้ ขน้ แตส่ ง่ิ ทเี่ ราอยาก แบบอยา่ งในการพฒั นาเขาดว้ ย จงึ ถกู จะฝากอาจารย์ นกั บรกิ ารวชิ าการ ได้ กำ�หนดให้เป็นนโยบาย หรือแผน รบั รกู้ ค็ อื วา่ “เราตอ้ งการทจ่ี ะสรา้ งนกั ปฏบิ ตั ริ าชการประจ�ำ ปวี า่ ชมุ ชนตอ้ ง บรกิ ารวิชาการเพิม่ ขนึ้ เพอ่ื จะไปชว่ ย สร้างชุมชนต้นแบบในลักษณะการ เหลือสังคม และให้นิสิตช่วยเหลือ บริการ โดยให้หน่วยงานคณะฯ ให้ สังคมมากย่งิ ข้ึน\"

54 I จดหมายข่าว ‘งานวิชาการรบั ใชส้ ังคม’ ปีที่ ๕ ฉบับที่ ๓ กนั ยายน - ธนั วาคม พ.ศ.๒๕๖๑ “โรงเรียนผู้สูงอายุ” น้ัน โครงการบรกิ ารวชิ าการ ใน เกิดข้ึนจากแนวคิดของอดีตท่าน ลกั ษณะการบูรณาการหนง่ึ หลักสูตร คณะบดีของคณะพยาบาลในการ หนง่ึ ชมุ ชนนนั้ ผมมองวา่ เปน็ โครงการ ท่ีจะทำ�โรงเรียนผู้สูงอายุ เน่ืองจาก ทด่ี ี เปน็ การบรู ณาการโดยใชอ้ งคค์ วาม ประเทศไทยนั้นเข้าสู่สังคมผู้สูงวัย รจู้ ากหลกั สตู ร องคค์ วามรจู้ ากงานวจิ ยั ตอ้ งไดร้ บั การดแู ลรกั ษา และกด็ แู ลใน ความร่วมมอื จากอาจารย์ ความรว่ ม หลายมติ ิ ไมว่ า่ จะเปน็ การฝกึ กจิ กรรม มอื จากนสิ ติ โดยเฉพาะการสรา้ งนสิ ติ ดแู ลผปู้ ว่ ยตดิ เตยี ง ผสู้ งู วยั สรา้ งอาชพี ใหม้ อี ตั ลกั ษณเ์ ปน็ ทพ่ี งึ ของสงั คม เปน็ ทเี่ หมาะสม ไดร้ บั การบรโิ ภคอาหารที่ สง่ิ ทมี่ หาวทิ ยาลยั นนั้ มคี วามตอ้ งการ เหมาะสมตามวยั ผสู้ งู วยั มหาวทิ ยาลยั สงู เพราะวนั น้ี บณั ฑติ หรอื บคุ ลากรถกู มหาสารคามไดเ้ ลง็ เหน็ ถงึ ความส�ำ คญั ผลติ ออกจากมหาวทิ ยาลยั มหาสารคาม ของการบรกิ ารวชิ าการในลกั ษณะแบบน้ี นั้น ต้องเป็นคนที่มีจิตสาธารณะ มี ทมี่ ีลกั ษณะของโรงเรยี นผสู้ ูงอายุ จน จิตอาสาที่ต้องสูง เพ่ือเป็นที่พ่ึงของ หลายทห่ี ลายหนว่ ยงาน หลากหลาย สังคมและชุมชน พน้ื ทใ่ี หค้ วามสนใจ โรงเรยี นผสู้ งู อายุ ดังน้ัน อยากจะฝากถึงคน ได้รับความสนใจในหลายๆ อำ�เภอ ท่ีจะมาทำ�งานบริการวิชาการ โดย หลายจังหวัด โดยเฉพาะที่อำ�เภอ เฉพาะอาจารย์ บคุ ลากร นคี่ ือจุดมงุ่ ชื่นชม ตำ�บลเหล่าดอกไม้ โรงเรียน หมายของมหาวทิ ยาลยั และอยากจะ ผู้สูงอายุก็เป็นส่วนหนึ่งในการที่จะ ฝากใหอ้ าจารยท์ กุ ทา่ นทส่ี นใจ ไดเ้ ขา้ เขา้ ไปชว่ ยเหลอื ผสู้ งู วยั ในต�ำ บลเหลา่ มามีบทบาท มสี ่วนรว่ มในการเข้ามา ดอกไม้ และกอ็ กี หลายต�ำ บลในอ�ำ เภ ทำ�งานบริการวิชาการ เพื่อให้สังคม ชน่ื ชม เราก�ำ ลงั ขยายเพอ่ื ใหท้ ง้ั อ�ำ เภอ และชุมชน ที่เขายังมีความต้องการ ชื่นชมน้ัน มีโรงเรียนผู้สูงอายุเพื่อให้ องค์ความรู้ ความต้องการได้เข้ามา สอดคล้องกับนโยบายของประเทศ ชว่ ยเหลอื อาจารยไ์ ดเ้ ขา้ มาชว่ ยเหลอื ในการดูแลผู้สูงอายุให้อยู่อย่างมี เพอ่ื ให้ชมุ ชนเหล่านนั้ มคี วามยง่ั และ ความสขุ ในชุมชนสังคม ไมเ่ ปน็ ภาระ เขม้ แขง็ หลายโครงการทท่ี �ำ มานนั้ กม็ ี ของลูกหลาน สมารถพ่งึ พาตนเองได้ ทง้ั โครงการทป่ี ระสบผลส�ำ เสรจ็ และ และน่ีคือต้นแบบ และนโยบายของ โครงการทมี่ ีอปุ สรรคอยู่ มหาวิทยาลยั มหาสารคาม

พหูนํ ปณฺ ฑิโต ชเี ว ‘ผู้มีปัญญา พึงเป็นอย่เู พื่อมหาชน’ I 55 อย่างไรก็แล้วแต่ ผมคิดว่า การดแู ลการเอาใจใส่ จากมหาวทิ ยาลยั เอง จากอาจารย์เอง ก็จะนำ�พาซ่ึง ทำ�ให้ทุกโครงการท่ีเราลงไปลงพ้ืนที่ ชมุ ชนน้นั ประสบผลส�ำ เร็จ ๏



เรื่องเลา่ / มหาวิทยาลัยเพอ่ื ชมุ ชน เรอ่ื ง / เรียบเรยี ง / ภาพ : กองบรรณาธกิ าร พิธีเณปิวดัดชยั ‘ศโรีบร้างนหเนรองียหวน้า ตผ�ำ บู้สลชูงน่ื ชอม ายุ’ อำ�เภอช่ืนชม จังหวดั มหาสารคาม วนั ที่ 19 มถิ ุนายน 2561

58 I จดหมายขา่ ว ‘งานวชิ าการรับใชส้ งั คม’ ปที ่ี ๕ ฉบับท่ี ๓ กนั ยายน - ธันวาคม พ.ศ.๒๕๖๑

เรอ่ื งเล่า / มหาวทิ ยาลัยเพอ่ื ชมุ ชน เรอื่ ง / เรยี บเรยี ง / ภาพ : กองบรรณาธกิ าร “โรงเรียนผูส้ ูงอายุ ตำ�บลชื่นชม” วนั ที่ 31 กรกฎาคม 2561 ณ วัดชยั ศรี บ้านหนองหวา้ อำ�เภอชน่ื ชม จงั หวัดมหาสารคาม เมอ่ื วนั ท่ี 31 กรกฎาคม 2561 คณะกรรมการบรกิ ารวชิ าการ มหาวทิ ยาลยั มหาสารคาม ไดล้ งพนื้ ทสี่ งั เกตการณก์ าร จัดกิจกรรมการเรียนการสอน สำ�หรับ “โรงเรียนผู้สูงอายุตำ�บลชื่นชม” ภายใต้ โครงการ “โครงการบูรณาการการสรา้ ง ชมุ ชนตน้ แบบท่ีสามารถพึง่ พาตนเองได้ ตามอตั ลกั ษณแ์ ละเอกลกั ษณข์ องชมุ ชน อำ�เภอชื่นชม จังหวัดมหาสารคาม” อัน เป็นพื้นท่ีขยายผลชุมชนต้นแบบจาก อบต.เหล่าดอกไม้ ในวันอังคารท่ี 31 กรกฎาคม 2561 ณ วดั ชยั ศรี บา้ นหนอง หวา้ อำ�เภอชืน่ ชม จังหวัดมหาสารคาม

60 I จดหมายขา่ ว ‘งานวชิ าการรบั ใชส้ ังคม’ ปที ี่ ๕ ฉบับที่ ๓ กนั ยายน - ธนั วาคม พ.ศ.๒๕๖๑ ท้ังน้ี กิจกรรมโครงการ ๏ อบรมเชงิ ปฏบิ ตั กิ าร “การ ดังกล่าวประกอบไปดว้ ย จดั การสขุ ภาพดว้ ยสมนุ ไพรพน้ื บา้ น” ๏ กจิ กรรมเคารพธงชาตแิ ละ โดย อาจารย์ ธนพงศ์ ภูผาลี กิจกรรมหน้าเสาธง โดย อบต.ชื่นชม ๏ “การจัดทำ�ฐานข้อมูล ๏ กิจกรรมตรวจสุขภาพ สำ�หรับผู้สูงอายุ” โดย รศ.อุดมศักด์ิ โดย รพ.สต.ชน่ื ชม และ อสม.ชน่ื ชม มหาวรี วฒั น์ และคณะ ๏ อบรมเชงิ ปฏบิ ตั กิ าร “การ ๏ อภิปรายสรุปและถอด ใช้ยาสำ�หรับผสู้ ูงอายุ” โดย อาจารย์ บทเรียนการจัดกิจกรรมโครงการ ธนพงศ์ ภูผาลี โดย อาจารย์ ดร.สุมลวรรณ ชุ่มเชื้อ

พหนู ํ ปณฺ ฑโิ ต ชเี ว ‘ผ้มู ปี ัญญา พงึ เปน็ อยู่เพ่อื มหาชน’ I 61



เรอื่ งเลา่ / มหาวิทยาลยั เพ่ือชมุ ชน เรือ่ ง / เรยี บเรยี ง / ภาพ : กองบรรณาธกิ าร โครงการ ‘โรงเรยี นผู้สูงอายุ’ วันท่ี 16 สงิ หาคม 2561 ณ ศาลาการเปรียญ วัดชยั ศรีอำ�เภอชนื่ ชม จงั หวดั มหาสารคาม เม่ือวันที่ 16 สิงหาคม 2561 มหาวิทยาลัยมหาสารคามได้ลง พ้ืนทีเ่ พอ่ื สงั เกตการณ์ การดำ�เนนิ งานโครงการแผนการดำ�เนินงาน ‘โรงเรยี น ผสู้ งู อาย’ุ ณ ศาลาการเปรยี ญ วดั ชยั ศรอี �ำ เภอชนื่ ชม จงั หวดั มหาสารคาม โดย กจิ กรรมวันนี้ ได้รับเกยี รตจิ าก รศ.ดร.ทรงศกั ด์ิ จำ�ปาวะดี อาจารยส์ าขาวิชา สัตวศาสตร์ จากคณะเทคโนโลยี มหาวทิ ยาลัยมหาสารคาม ไดม้ าบรรยายให้ ความรูเ้ รื่องการปศสุ ัตว์ การเล้ียงววั และการให้ความรูก้ ารสง่ เสรมิ การอ่าน การรู้หนงั สือ โดยนายจันดี พาละเอ็น ครูอาสาสมัคร จาก กศน.อำ�เภอชืน่ ชม

64 I จดหมายขา่ ว ‘งานวชิ าการรับใชส้ งั คม’ ปที ่ี ๕ ฉบับท่ี ๓ กนั ยายน - ธันวาคม พ.ศ.๒๕๖๑

พหูนํ ปณฺ ฑิโต ชีเว ‘ผู้มปี ญั ญา พึงเปน็ อยเู่ พื่อมหาชน’ I 65 เมื่อวันท่ี 31 สงิ หาคม 2561มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ได้ลงพืน้ ที่เพื่อสังเกตการณ์ การดำ�เนินงานโครงการ “โรงเรียนผู้สูงอายุ” ณ ศาลา การเปรียญ วดั ชยั ศรี อำ�เภอชน่ื ชม จงั หวดั มหาสารคาม โดยกิจกรรมในวันน้ี จะเป็นโครงการฝกึ อบรมและส่งเสรมิ อาชีพ หลักสูตร “สเปรย์หอมสมนุ ไพร ไล่ยุง” โดยมีวิทยากรแนะนำ�คือ อาจารย์ปิยาภรณ์ แสนศิลา และอาจารย์ ศรอี รณุ โพธิ์เกตุ อาจารยจ์ ากคณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ท้ังน้ี ไดร้ ับการสนับสนนุ จากองคก์ ารบริหารส่วนตำ�บลช่นื ชม