5รู้เท่าทันสื่อ

การรู้เทา่ ทนั สอ่ื และสารสนเทศ (MIL) หลกั สตู รความเขา้ ใจดจิ ิทัล (Digital Literacy)

การร้เู ท่าทนั ส่อื และสารสนเทศคอื อะไร?

แนวคดิ แบบผสม • การรู้เท่าทนั สื่อและขอ้ มลู (Media and Information Literacy- MIL) เปน็ แนวคดิ แบบผสม • MIL = การรเู้ ทา่ ทันสื่อ (Media Literacy) + การรูเ้ ทา่ ทันสารสนเทศ (Information Literacy) + ทักษะดา้ นเทคโนโลยีสารสนเทศ (ICT skills)

ML, IL และทกั ษะ ICT • การรู้เทา่ ทันส่ือ (ML): • ความสามารถในการเข้าถึง เขา้ ใจ ประเมนิ ใช้ และสรา้ งสารสาหรบั สอ่ื ไดใ้ น หลายรูปแบบ • การรู้เท่าทันสารสนเทศ (IL): • ชดุ ความสามารถท่ที าใหบ้ ุคคลตระหนกั ได้เม่ือจาเป็นต้องมขี อ้ มลู และมี ความสามารถในการเขา้ ถงึ ประเมนิ และใช้ขอ้ มูลจากหลายๆ แหลง่ • ทักษะด้านเทคโนโลยสี ารสนเทศ (ICT Skills): • ความสามารถในการใชเ้ ทคโนโลยีดจิ ติ อล เคร่อื งมอื การส่อื สาร และ/หรือ เครอื ขา่ ยที่เหมาะสม เพื่อแก้ไขปัญหาข้อมูลเพอ่ื ทจี่ ะทาหน้าทต่ี า่ งๆ ไดใ้ น สังคมข้อมูลขา่ วสาร

องค์ประกอบของ MIL มี 3 องคป์ ระกอบ 1. เข้าถงึ / ดึงสอ่ื และขอ้ มูลมาใช้ 2. ประเมนิ /เขา้ ใจส่ือและขอ้ มูล 3. ใช/้ ส่ือสาร/สร้าง สือ่ และข้อมลู

เหตใุ ดเราจึงตอ้ งมี MIL?

แนวโนม้ หลักๆ ของโลกสามประการ 1. การปฏวิ ตั ิการพฒั นาเทคโนโลยีสารสนเทศ (ICTs) 2. การเปลีย่ นผ่านไปสูส่ งั คมแห่งความรู้ 3. วิธกี ารเรยี นรู้ใหม่ๆ ของคนยคุ เน็ต (Net Generation)

1. การปฏิวัตกิ ารส่อื สาร การปฏิวตั อิ ินโฟมีเดยี  ทศวรรษ 1990  ผสานเทคโนโลยีส่อื กบั เทคโนโลยีคอมพิวเตอร์

2. การเปล่ยี นผา่ นไปสูส่ งั คมแหง่ ความรู้ • สังคมอุตสาหกรรม  สังคมแหง่ ความรู้ • ประชากรสว่ นใหญ่: คนทางานด้านความรู้ • ข้อมูลเป็นปจั จยั การผลติ • UNESCO 2548: มงุ่ สู่สังคมแหง่ ความรู้ • บทบาทที่สาคญั ของความรใู้ นการสังคมท่ีมีศักยภาพมากข้นึ

(1) ทรพั ยากรมนษุ ย์ การรับ การผลติ และการส่งผา่ นขอ้ มลู / ความรู้ เปน็ สิ่งสาคญั ในภาคสว่ นตา่ ง ๆ ทาง สังคม เศรษฐกจิ การเมอื ง และวฒั นธรรม  การบ่มเพาะประชากรท่ีรูเ้ ท่าทนั สอ่ื และสารสนเทศกลายเป็นส่งิ สาคญั สาหรบั การ พัฒนาสงั คม  เศรษฐกิจแหง่ ความรู้: คนทางานความร้ทู ีม่ คี วามสามารถ

(2) สังคมความรูท้ พี่ ึงปรารถนา พนั ธกิจของยเู นสโกเรือ่ งสงั คมแห่งความรู้ • สังคมแห่งความรู้: เทา่ เทยี ม หลากหลาย ไมก่ ีดกัน และมี ส่วนร่วม • อยบู่ นฐานของหลักการหลักสปี่ ระการ: • การเข้าถึงการศกึ ษาถว้ นหนา้ อย่างเท่าเทียม • การเข้าถึงขอ้ มูลอย่างถว้ นหน้า • ความหลากหลายทางวัฒนธรรมและภาษา • เสรีภาพในการแสดงความเห็น

(3) ชอ่ งวา่ งในการใช้ดิจติ อล • ชอ่ งวา่ งทางดิจิตอล (Digital divide) • ครอบครวั ทีม่ รี ายไดน้ ้อย; ชนกลมุ่ น้อย; ประชาชนในประเทศกาลังพัฒนา • การเข้าถงึ เชิงกายภาพได้รับการพฒั นาข้นึ • ชอ่ งวา่ งในการใช้ดจิ ิตอล

• ค น ท า ง า น ค ว า ม รู้ ใ น อ น า ค ต ค ว ร จ ะ มี ความสามารถในการหาข้อมูล และในการ เปลี่ยนข้อมูลเป็นความรู้ทเ่ี สริมสรา้ งพวกเขาให้ พัฒนาชีวิตของตนเอง และทาประโยชน์แก่การ พฒั นาเศรษฐกจิ และสงั คมของสังคมตนเอง

3. การเปล่ียนแปลงรูปแบบการเรยี นรู้ • สงั คมเกษตรกรรม • เรยี นรจู้ ากผปู้ กครองและสมาชกิ ใน ชมุ ชน • สงั คมอตุ สาหกรรม • เรยี นรูใ้ นโรงเรยี น

สังคมความรู้ • สังคมความรู้ • ไมใ่ ชก่ ารเรียนรจู้ ากตารา • การเรยี นทางไกล โรงเรียนทไี่ ม่มีอาคาร • การเรียนผา่ นทางเทคโนโลยเี ครอื ขา่ ยการสื่อสาร (เครือขา่ ยสังคมออนไลน์ ฐานข้อมูล จดหมายเหตุออนไลน.์ ..) ในสภาพแวดล้อมแบบเคลอื่ นที่ • การเรยี นรชู้ ัว่ ชวี ติ ผใู้ หญ่และเดก็ เรยี นร้รู ่วมกัน ความรู้ของเมือ่ วานกลายเปน็ ส่งิ ไม่มปี ระโยชน์ ไป

สวเี ดน: โรงเรยี นที่ไมม่ หี ้องเรยี น

หลักสูตรอนาคต • Ben Williamson – หลกั สตู รอนาคต • “โลกวกิ แิ หง่ การเรยี นรู้” • หลักสูตรไม่ได้ถกู มองวา่ เป็น ‘เสาหลักหรอื แก่นสาคัญของเน้ือหา’ • แตถ่ กู มองวา่ เปน็ ‘ตวั เชื่อมต่อกับเครือขา่ ยส่อื ดจิ ติ อล วัฒนธรรมทั่วไป และปฏิสมั พันธ์ในชวี ิตประจาวัน’ • อนาคตของการศึกษาจะเปน็ ระบบการเรียนรู้แบบกระจายบนฐานเครือขา่ ย • MIL เปน็ ส่ิงสาคญั สาหรับการเรียนรู้ตลอดชีวิต

กรอบเร่อื งการเรียนรทู้ ่กี าลงั เบ่งบานในยุคใหม่ แนวคดิ เรอ่ื งการเรยี นรู้แบบโดดๆ • การรู้เทา่ ทันคอมพิวเตอร์ • การรู้เทา่ ทนั ดิจิตอล • การรู้เทา่ ทนั ICT • การร้เู ท่าทันอเิ ล็กทรอนิคส์ • การรู้เท่าทันอนิ เทอร์เนต็ • การร้เู ท่าทนั เครอ่ื งมอื ส่อื สารเคลื่อนท่ี • การรู้เท่าทนั ส่ือใหม่ • การรเู้ ท่าทันไซเบอร์ (mobile) • ความชา่ ชองเรื่องข้อมูล

การร้เู ทา่ ทนั ดจิ ิตอลและสอ่ื • การรเู้ ทา่ ทันส่ือ + การรเู้ ทา่ ทนั ดิจติ อล • ความเข้าใจแบบขยายวา่ อะไรคือการรูเ้ ท่าทันสอื่ ซ่งึ ตอนนี้หมายรวมถึงความ เขา้ ใจวา่ บคุ คลเปน็ ทั้งผผู้ ลิตและผบู้ ริโภคเนอื้ หาของสอื่ และความเข้าใจถึงผล การเปล่ยี นแปลงทางสังคมและวฒั นธรรมทเี่ กิดข้ึนเนื่องจากสิ่งนี้ ทาให้ ความสามารถเพอื่ การรู้เทา่ ทนั ส่ือทุกวันนี้ รวมถึงการคิดวพิ ากษ์ ทกั ษะการ สอื่ สารและการจดั การข้อมลู ทส่ี ะทอ้ นถงึ ความตอ้ งการและขอ้ เท็จจรงิ ของ วฒั นธรรมดจิ ติ อล

กรอบแนวคดิ เพื่อการเรียนรู้ในศตวรรษท่ี 21 ทกั ษะ ความรู้ และคุณลักษณะ ทจี่ าเปน็ สาหรบั นกั เรียนในการ ทางานและใชช้ วี ิตในศตวรรษที่ 21 ระบบสนบั สนนุ การเรยี นรู้ www.tdri.orth

เปา้ หมายของการเรยี นรใู้ นศตวรรษท่ี 21 ทกั ษะการเรียนรแู้ ละนวตั กรรม ทกั ษะ เนอื้ หา สาระวิชาหลกั - การคดิ สรา้ งสรรค์ คณุ ลักษณะ - Reading (การอ่าน) - การแกไ้ ขปญั หา - ’Riting (การเขยี น) - การสื่อสาร-รว่ มงานกบั ผ้อู น่ื - ’Rithmatic (การคานวณ) ทักษะชีวิตและการทางาน ความรู้เชิงบูรณาการ - การปรับตวั โลก การเงิน เศรษฐกิจ ธรุ กจิ - ทกั ษะสังคม - การเรียนร้ขู ้ามวฒั นธรรม และการเปน็ ผู้ประกอบการ สทิ ธิ พลเมือง สุขภาพ และ - ทกั ษะด้านสารสนเทศ ส่อื สิ่งแวดล้อม เทคโนโลยี คุณลักษณะดา้ นการทางาน การปรับตัว ความเป็นผนู้ า คณุ ลักษณะดา้ นการเรยี นรู้ การชี้นาตนเอง การตรวจสอบการเรยี นร้ขู องตนเอง คุณลักษณะดา้ นศีลธรรม ความเคารพผอู้ ื่น ความซอ่ื สตั ย์ สานกึ พลเมือง 23

ทักษะการเรียนรแู้ ละนวตั กรรม หรือ 3R และ 4C • ทกั ษะการเรียนร้แู ละนวตั กรรม หรือ 3R และ 4Cซง่ึ มีองคป์ ระกอบ ดงั นี้ 3 R ได้แก่ Reading (การอ่าน), การเขยี น(Writing) และ คณติ ศาสตร์ (Arithmetic) และ 4 C (Critical Thinking - การคิดวเิ คราะห์, Communication- การสอ่ื สาร Collaboration-การร่วมมือ และ Creativity-ความคิดสรา้ งสรรค์ รวมถงึ ทักษะชวี ติ และ อาชพี และทักษะดา้ นสารสนเทศส่ือและเทคโนโลยี และการบริหารจดั การด้าน การศึกษาแบบใหม่

ทกั ษะแหง่ ศตวรรษท่ี 21 • ทักษะแห่งศตวรรษที่ 21 ความรู้เกี่ยวกบั โลก (Global Awareness) ความรู้เกย่ี วกับการเงิน เศรษฐศาสตร์ ธุรกจิ และการเป็นผูป้ ระกอบการ (Financial, Economics, Business and Entrepreneurial Literacy) ความรดู้ ้านการเปน็ พลเมอื งท่ดี ี (Civic Literacy) ความรู้ดา้ นสุขภาพ (Health Literacy) ความรดู้ ้านสิ่งแวดลอ้ ม (Environmental Literacy)

Workshop 1 •Infographics สุดเก๋ด้วยโปรแกรม Piktochart .. •เขา้ ถึงขอ้ มลู เขา้ ใจงา่ ย สไตลอ์ ินโฟกราฟกิ (Infographics)