วิชา ภาวะ ฉุกเฉิน วิกฤติ กับการปฐมพยาบาลเบื้องต้น 2

การปฐมพยาบาลผู้ทม่ี บี าดแผล

ชนิดของบาดแผล บาดแผลแบ่งเป็ น 2 ชนิดใหญ่ๆ คือ -บาดแผลปิ ด -บาดแผลเปิ ด

บาดแผลปิ ด เป็ นบาดแผลที่ไม่มีรอยแยกของผวิ หนังปรากฏให้เห็น เกดิ จากแรงกระแทกของของแขง็ ทไ่ี ม่มีคม แต่อาจมกี าร ฉีกขาดของเนื้อเยื่อและเส้นเลือดฝอยใต้ผวิ หนัง จึงทา ให้มเี ลือดออกคงั่ เป็ นก้อนใต้ผวิ หนัง เรียกว่า แผลช้า

บาดแผลเปิ ด เป็ นบาดแผลทที่ าให้เกดิ รอยแยกของผวิ หนัง แบ่งออกเป็ น 5 ชนิด

บาดแผลถลอก เป็ นแผลตื้นมีผวิ หนังถลอก และมีเลือดออกเลก็ น้อย

บาดแผลฉีกขาด เป็ นแผลทเี่ กดิ จากวสั ดุ ทไ่ี ม่มคี มแต่มแี รงพอ ทจี่ ะทาให้ผวิ หนัง และเนื้อเยื่อใต้ผวิ หนัง ฉีกขาดได้ ขอบแผลมกั ขาดรุ่งริ่ง

บาดแผลตัด เป็ นแผลทเ่ี กดิ อาวุธ หรือเครื่องมือทมี่ คี ม เรียบตดั เช่น มดี ขวาน ปากแผลมกั แคบ เรียบ

บาดแผลถูกแทง เป็ นแผลทเี่ กดิ จากวตั ถุ ปลายแหลมแทงเข้าไป เช่น มดี ปลายแหลม

บาดแผลถูกยงิ เป็ นแผลทเ่ี กดิ จาก กระสุนปื น

การปฐมพยาบาลบาดแผลชนิดต่างๆ ชนิดของแผล การปฐมพยาบาล ประคบด้วยความเยน็ ภายใน แผลช้า 24 ช่ัวโมงแรก เพื่อไม่ให้เลือดออก อกี และช่วยระงบั ความเจ็บปวด หลงั 24 ชั่วโมง ควรประคบด้วย ความร้อนในบริเวณทเ่ี กดิ รอยฟก ช้า

การปฐมพยาบาลบาดแผลชนิดต่างๆ ชนิดของแผล การปฐมพยาบาล ชะล้างแผลและทาความสะอาด แผลถลอก รอบแผล ถ้าแผลสกปรกมากควร ล้างแผลด้วยนา้ สบู่ให้สะอาด ใช้ผ้า สะอาดซับแผล อาจใช้แอลกอฮอล์ เช็ดรอบแผล ทาแผลด้วยยาฆ่าเชื้อ อ่อนเช่น ยาโพวดี นี

การปฐมพยาบาลบาดแผลชนิดต่างๆ ชนิดของแผล การปฐมพยาบาล ทาความสะอาดแผลด้วยนา้ และสบู่ แผลฉีกขาด เพ่ือชะล้างส่ิงแปลกปลอมในแผล ถ้าฉีกขาดไม่มากอาจตดิ เอง ภายหลงั เพยี งใช้ผ้าปิ ดแผลและ พนั ผ้าให้ขอบแผลติดกนั

การปฐมพยาบาลบาดแผลชนิดต่างๆ ชนิดของแผล การปฐมพยาบาล แผลตดั อวยั วะขาด ตอ้ งหา้ มเลือดก่อน ถา้ เป็นการขาด บริเวณแขน ตน้ ขา ขา จะมีเลือด ออกมา ตอ้ งใชผ้ า้ สะอาดหรือผา้ ก๊อซ จานวนมากๆปิ ดแผลกดใหแ้ น่น เพ่อื หา้ มเลือด

การปฐมพยาบาลบาดแผลชนิดต่างๆ ชนิดของแผล การปฐมพยาบาล แผลตัดอวยั วะขาด ตอ้ งตรวจสอบดูวา่ อวยั วะที่ขาดน้นั ขาดออกจากตวั ผปู้ ่ วยหรือเปล่า ถา้ ขาดออกไปเลย ตอ้ งมีการเกบ็ รักษา ที่ถกู วธิ ี

การปฐมพยาบาลบาดแผลชนิดต่างๆ ชนิดของแผล การปฐมพยาบาล แผลตดั อวยั วะขาด ส่งผปู้ ่ วยไปรักษาตวั ต่อในโรงพยาบาล โดยควรติดต่อ ตรวจสอบดูก่อนเพ่ือขอ คาปรึกษาวา่ รพ.น้นั ๆมีแพทยพ์ ร้อมจะ ทาการผา่ ตดั ไดห้ รือเปล่า เพอ่ื จะไดไ้ ม่ เสียเวลายา้ ยรพ.ในภายหลงั

การปฐมพยาบาลบาดแผลชนิดต่างๆ ชนิดของแผล การการเกบ็ รักษาอวยั วะส่วนทขี่ าด แผลตดั อวยั วะขาด นิ้วขาด แขนขาด มือขาด ขาขาด ควรใชถ้ งุ พลาสติกสะอาดสวมแลว้ รัด ปากถุงใหแ้ น่น จากน้นั จุ่มท้งั ถุงลงใน น้าที่มีน้าแขง็ อยดู่ ว้ ย เพอ่ื ควบคุม อุณหภูมิไม่ใหเ้ ยน็ จนเกินไป

การปฐมพยาบาลบาดแผลชนิดต่างๆ ชนิดของแผล การการเกบ็ รักษาอวยั วะส่วนทขี่ าด แผลตดั อวยั วะขาด หา้ มนาอวยั วะท่ีขาด แช่น้าแขง็ ที่ไม่มี น้าปนเดด็ ขาด เพราะเน้ือเยอื่ จะเยน็ จน กลายเป็นน้าแขง็ จะทาใหเ้ ซลลต์ าย การเกบ็ รักษาวธิ ีน้ีจะทาใหน้ ิ้วทนการ ขาดเลือดไดถ้ ึง24ชม. แขน ขาทนการ ขาดเลือดได้ 6-8 ชม.ก่อนผา่ ตดั

การปฐมพยาบาลบาดแผลชนิดต่างๆ ชนิดของแผล การปฐมพยาบาล แผลถูกแทง ถา้ มีส่ิงหกั คาหา้ มดึงออก เพราะเลือด จะไหลมากข้ึน ใหผ้ บู้ าดเจบ็ นอนน่ิงๆ ใชเ้ ปลหามส่งรพ.โดยเร็ว ถา้ ไม่มีส่ิงหกั คาและแผลเลก็ ใหช้ ะลา้ ง แผลธรรมดา ไม่ควรลา้ งเขา้ ไปในแผล ควรหา้ มเลือดก่อนส่งรพ.

การปฐมพยาบาลบาดแผลชนิดต่างๆ ชนิดของแผล การปฐมพยาบาล แผลถูกยงิ ไม่ควรทาอะไร ควรใหผ้ บู้ าดเจบ็ นอน น่ิงๆ รักษาร่างกายใหอ้ บอุ่น งดอาหาร และน้าทางปาก ไม่ควรใหย้ ากระตุน้ อะไร เพราะอาจทาใหเ้ ลือดออกมากข้ึน หาผา้ สะอาดปิ ดปากแผลไว้ แลว้ นาส่งรพ.

เทคนิคทใ่ี ช้ในการปฐมพยาบาล ในการปฐมพยาบาลบาดแผล อาจจาเป็นตอ้ งใชเ้ ทคนิค ต่างๆเพือ่ ช่วยป้องกนั อนั ตรายต่างๆที่อาจเกิดข้ึนตามมา การห้ามเลือด มีวธิ ีการต่างๆ ดงั นี้

การยกอวยั วะทมี่ บี าดแผลให้สูงกว่าระดบั หัวใจ ในการยกอวยั วะที่มีบาดแผลให้ สูงกวา่ ระดบั หวั ใจ เป็นการหา้ ม เลือดโดยการลดแรงการไหลของ เลือดใหช้ า้ ลง ลดปริมาณการเสีย เลือดของบาดแผล อยา่ งไรกต็ าม เทคนิคน้ีควรใชค้ วบคูไ่ ปกบั เทคนิคอื่นๆ เช่น การใชแ้ รงกด การยกอวยั วะท่ีมีบาดแผลใหส้ ูงข้ึนเพ่ือหา้ มเลือดน้ี ไม่ควรทาในกรณีท่ีกระดูก แขน ขา หรือกระดูกสนั หลงั หกั เพราะจะเพิ่มอาการปวดมากข้ึน

การกดบนบาดแผลโดยตรง เป็นวธิ ีท่ีนิยมกนั แพร่หลาย เน่ืองจาก สามารถระงบั การไหลของเลือดออก จากบาดแผลไดอ้ ยา่ งไดผ้ ล ทาใหเ้ กิด กอ้ นเลือดอุดตนั การไหลของเลือดได้ ในการหา้ มเลือดวธิ ีน้ีใชน้ ิ้วมือกดลง โดยตรง หรือใชผ้ า้ สะอาดปิ ดปากแผล แน่นๆ

การปฐมพยาบาลผู้ทถี่ ูกไฟไหม้ นา้ ร้อนลวก

โครงสร้างและหน้าทข่ี องผวิ หนัง หนา้ ท่ีสาคญั ของผวิ หนงั 1.ป้องกนั การติดเช้ือจากภายนอก 2.ป้องกนั การสูญเสียน้าไปจาก ร่างกาย 3.รักษาอุณหภูมิภายในร่างกาย 4.ทาหนา้ ที่ขบั ของเสียออกจากร่างกาย 5.คงความเป็ นรู ปร่ างและความสวยงามตามธรรมชาติ

การปฐมพยาบาลโดยทวั่ ไป เม่ือพบผู้ถูกไฟไหม้ นา้ ร้อนลวก ควรปฏิบัติ ดงั นี้ 1.ในกรณีท่ีถูกไฟไหม้ ใหร้ ีบดบั ไฟทนั ที โดยใชผ้ า้ หนาๆ หรือ ผา้ ชุบน้าสะอาดคลุมตวั ผบู้ าดเจบ็ ไว้ 2.ใชน้ ้าเยน็ ราดบริเวณที่ไดร้ ับบาดเจบ็ หรืออาจใชผ้ า้ ชุบน้าเยน็ หรือใชว้ นุ้ ของวา่ นหางจระเขว้ างประคบบริเวณน้นั ไว้ 3.รีบถอดเส้ือผา้ เคร่ืองประดบั ต่างๆ ออกก่อนท่ีแผลจะบวม

การปฐมพยาบาลโดยทั่วไป เม่ือพบผู้ถูกไฟไหม้ นา้ ร้อนลวก ควรปฏิบตั ิ ดงั นี้ 4.ถา้ มีอาการ ช๊อคตอ้ งรีบแกไ้ ขด่วน 5.ถา้ หยดุ หายใจตอ้ งช่วยผายปอด หรือถา้ หวั ใจหยดุ เตน้ ตอ้ ง ช่วยนวดหวั ใจ 6.ถา้ เกิดแผลบริเวณหนา้ ควรลา้ งตาใหส้ ะอาดดว้ ยน้าเยน็ แลว้ ใชผ้ า้ สะอาดปิ ดตาไว้ เพือ่ ป้องกนั ฝ่ นุ ละอองเขา้ ตา 7.ขณะนาส่งรพ.ควรใชผ้ า้ สะอาดคลุมร่างกายไว้

การปฐมพยาบาลผู้ทมี่ ภี ยนั ตรายของกระดูก

ประเภทของกระดูกหัก กระดูกหกั แบบเปิ ด เป็นการแตกหกั ของกระดูกร่วมกบั มีบาดแผล โดยที่ปลายกระดูกที่หกั อาจโผล่หรือไม่โผล่ออกมาภายนอก กไ็ ด้

กระโหลกศีรษะแตก กะโหลกศีรษะเป็นอวยั วะ ที่ป้องกนั สมอง การท่ี กะโหลกศีรษะแตกอาจมี ผลกระทบกระเทือนต่อ การทางานของสมอง ผู้ บาดเจบ็ อาจหมดสติได้

กระโหลกศีรษะแตก สาเหตุ จากการหกลม้ ศีรษะกระแทกพ้ืน ถูกตีที่ศีรษะโดยตรง หรือ อุบตั ิเหตุบนทอ้ งถนน

กระโหลกศีรษะแตก อาการและอาการแสดง ถา้ มีกระดูกแตกหรือร้าวเพียงอยา่ งเดียวมกั จะมีอาการปวดมึนงง คล่ืนไส้ อาเจียน แต่ถา้ กระดูกแตกแลว้ กดบุ๋มไปกดเน้ือสมอง กจ็ ะมีอาการทางสมอง คือ ซึมลง อาเจียนพงุ่ พฤติกรรมเปล่ียนไป

กระโหลกศีรษะแตก การปฐมพยาบาล 1.ประเมนิ อาการและอาการแสดงของผู้บาดเจ็บ 2.ประเมนิ บาดแผล กรณที ก่ี ะโหลกศีรษะแตกเลก็ น้อย หลงั จากทาแผลแล้วแนะนาให้ญาติ สังเกตุอาการทางสมองต่อ อกี 24-28 ชม. ถ้ามอี าการทางสมองให้รีบนาส่งรพ.ด่วน

กระโหลกศีรษะแตก การปฐมพยาบาล 3.การเคลื่อนย้ายผู้บาดเจ็บ กรณผี ู้บาดเจบ็ รู้สึกตวั ให้จดั อยู่ใน ท่าครึ่งนั่งคร่ึงนอน หาเบาะรองศีรษะและไหล่ไว้ ถ้าผู้บาดเจ็บไม่รู้สึกตวั ให้จัดอยู่ในท่านอนราบศีรษะเอยี ง ไปทางด้านทบี่ าดเจบ็ พร้อมท้งั ตรวจนับอตั ราการหายใจ การเต้นของชีพจร ระดบั ความรู้สึกตวั ของผู้บาดเจ็บ ถ้า หยดุ หายใจและหัวใจหยดุ เต้นให้เร่ิมช่วยฟื้ นคืนชีพทนั ที

กระดูกสันหลงั หัก สาเหตุ เกิดจากการตกจากที่สูงในท่า กน้ กระแทกซ่ึงมีความสูงมกั เกิน 2 เมตรหรือถูกตีบริเวณกระดูก สนั หลงั อยา่ งแรง

กระดูกสันหลงั หัก อาการและอาการแสดง กระดูกสนั หลงั เป็นการบาดเจบ็ ที่สาคญั มาก เพราะวา่ ถา้ กระดูกท่ีหกั ยบุ ไปกดทบั ประสาทไขสนั หลงั กจ็ ะ ทาใหผ้ บู้ าดเจบ็ เป็นอมั พาตอยา่ งถาวรได้

อาการและอากกราระแดสูกดสงันหลงั หัก กรณีที่กระดูกสนั หลงั ส่วนคอหกั จะมีอาการปวดคอ หลงั แขน ขา ชา หรืออ่อนแรง อาจมีอาการหายใจขดั อึดอดั หายใจลาบาก กรณีท่ีกระดูกสนั หลงั ส่วนเอวหกั จะมีอาการปวดเอว แขนทงั สองขา้ งออ่ นแรง กล้นั อุจจาระหรือปัสสาวะไม่ได้

การปฐมพยากบราะลดูกสันหลงั หัก 1.ประเมินอาการและอาการแสดงของผบู้ าดเจบ็ 2.ดามกระดูกสนั หลงั โดยใหค้ อและหลงั อยใู่ นแนวตรง และควรดามก่อนการเคล่ือนยา้ ยเสมอ 3.เคล่ือนยา้ ยผบู้ าดเจบ็ ส่งรพ.ในท่านอนหงายราบ

การพนั ผ้าและการใช้ผ้าพนั แผล

การพนั ผ้าคล้องแขน ในกรณที มี่ ีกระดูกต้นแขนหัก หรือกระดูกปลายแขนหัก เมื่อตกแต่งบาดแผลและเข้าเฝื อกช่ัวคราวแล้ว จะทาการคล้องด้วยผ้าคล้องแขนตามลาดับ ดังนี้

การพนั ผ้าคล้องแขน 1.วางผา้ สามเหล่ียมใหม้ ุมยอดของ สามเหลี่ยมอยใู่ ตข้ อ้ ศอกขา้ งท่ีบาดเจบ็ ใหช้ ายผา้ ดา้ นบนพาดพาดไปที่ไหล่ อีกขา้ งหน่ึง

การพนั ผ้าคล้องแขน 2.จบั ชายผา้ ดา้ นล่างตลบกลบั ข้ึนมา ดา้ นบน ใหช้ ายผา้ พาดไปท่ีไหล่ ขา้ งเดียวกบั แขนท่ีเจบ็

การพนั ผ้าคล้องแขน 3.ผกู ชายผา้ ท้งั สองใหเ้ ป็นเงื่อนพริ อด ใหป้ มอยตู่ รงร่องเหนือกระดูก ไหปลาร้า

การพนั ผ้าคล้องแขน 4.เกบ็ มุมสามเหล่ียมโดยใชเ้ ขม็ กลดั กลดั ติดใหเ้ รียบร้อย

การเข้าเฝื อกช่ัวคราว

การใชข้ าขา้ งที่ดีเป็นเฝือกธรรมชาติในรายท่ีกระดูกปลายขาหกั

เฝื อกสาเร็จรู ป เฝือกที่ทาไวแ้ ลว้ สามารถนามาใชไ้ ดเ้ ลย อาจทาดว้ ย ไม้ หรือเหลก็ หรือปูน พลาสเตอร์

เฝือกชว่ั คราว เฝือกท่ีหาไดโ้ ดยการใชว้ สั ดุท่ีหาง่ายในบริเวณท่ีเกิด อุบตั ิเหตุ เช่น กระดาษแขง็ แผน่ กระดาน ไมบ้ รรทดั ก่ิงไม้ การเขา้ เฝือกชวั่ คราว เมื่อกระดูกปลายแขน หรือขอ้ มือหกั

การเขา้ เฝือกชวั่ คราว เมื่อกระดูกขอ้ ศอกหกั หรืองอขอ้ ศอกไม่ได้

การเขา้ เฝือกชว่ั คราว เมื่อกระดูกปลายขาหกั

การเขา้ เฝือกชว่ั คราว เมื่อกระดูกปลายขาหกั