โดย วิรัตน์ แซ่อึ้ง

โดย วริ ัตน์ แซอ่ งึ ้

การอนรุ กั ษธ์ รรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ ม การอนุรกั ษท์ รพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ ม หมายถงึ การใช ้ทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดลอ้ มอยา่ งฉลาด โดยใชใ้ หน้ อ้ ย เพอ่ื ใหเ้ กดิประโยชนส์ งู สดุ โดยคานงึ ถงึ ระยะเวลาในการใชใ้ หย้ าวนาน และกอ่ ใหเ้ กดิ ผลเสยี หายตอ่ สงิ่ แวดลอ้ มนอ้ ยทส่ี ดุ รวมทงั้ ตอ้ งมกี ารกระจายการใช ้ทรัพยากรธรรมชาตอิ ยา่ งทว่ั ถงึ อยา่ งไรกต็ าม ในสภาพปัจจบุ นั ทรัพยากรธรรมชาติและสงิ่ แวดลอ้ มมคี วามเสอื่ มโทรมมากขนึ้ ดงั นัน้ การอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสงิ่ แวดลอ้ มจงึ มคี วามหมายรวมไปถงึ การพัฒนาคณุ ภาพสงิ่ แวดลอ้ มดว้ ย การอนรุ กั ษธ์ รรมชาตแิ ละสงิ่ แวดลอ้ ม การอนรุ กั ษท์ รพั ยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดลอ้ ม หมายถงึ การใช ้ทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ มอยา่ งฉลาด โดยใชใ้ หน้ อ้ ย เพอื่ ใหเ้ กดิประโยชนส์ งู สดุ โดยคานงึ ถงึ ระยะเวลาในการใชใ้ หย้ าวนาน และกอ่ ใหเ้ กดิ ผลเสยี หายตอ่ สงิ่ แวดลอ้ มนอ้ ยทส่ี ดุ รวมทัง้ ตอ้ งมกี ารกระจายการใช ้ทรัพยากรธรรมชาตอิ ยา่ งทว่ั ถงึ อยา่ งไรกต็ าม ในสภาพปัจจบุ นั ทรัพยากรธรรมชาติและสง่ิ แวดลอ้ มมคี วามเสอ่ื มโทรมมากขนึ้ ดงั นัน้ การอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสงิ่ แวดลอ้ มจงึ มคี วามหมายรวมไปถงึ การพัฒนาคณุ ภาพสงิ่ แวดลอ้ มดว้ ย การอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ มสามารถกระทาไดห้ ลายวธิ ี ทงั้ทางตรงและทางออ้ ม ดงั นี้

1. การอนรุ กั ษท์ รพั ยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดลอ้ มโดยทางตรง ซงึ่ ปฏบิ ตั ไิ ดใ้ นระดบั บคุ คล องคก์ ร และระดบั ประเทศ ทส่ี าคญั คอื 1) การใชอ้ ยา่ งประหยดั คอื การใชเ้ ทา่ ทมี่ คี วามจาเป็ น เพอ่ื ใหม้ ที รัพยากรไวใ้ ชไ้ ดน้ านและเกดิ ประโยชนอ์ ยา่ งคมุ ้ คา่ มากทสี่ ดุ 2) การนากลบั มาใชซ้ า้ อกี สงิ่ ของบางอยา่ งเมอ่ื มกี ารใชแ้ ลว้ ครัง้ หนงึ่สามารถทจ่ี ะนามาใชซ้ ้าไดอ้ กี เชน่ ถงุ พลาสตกิ กระดาษ เป็ นตน้ หรอื สามารถทจี่ ะนามาใชไ้ ด ้ใหมโ่ ดยผา่ นกระบวนการตา่ งๆ เชน่ การนากระดาษทใ่ี ชแ้ ลว้ ไปผา่ นกระบวนการตา่ งๆ เพอ่ื ทาเป็ นกระดาษแข็ง เป็ นตน้ ซงึ่ เป็ นการลดปรมิ าณการใชท้ รัพยากรและการทาลายสงิ่ แวดลอ้ มได ้ 3) การบรู ณซอ่ มแซม สง่ิ ของบางอยา่ งเมอื่ ใชเ้ ป็ นเวลานานอาจเกดิ การชารดุ ได ้ เพราะฉะนัน้ ถา้ มกี ารบรู ณะซอ่ มแซม ทาใหส้ ามารถยดื อายกุ ารใชง้ านตอ่ ไปไดอ้ กี 4) การบาบดั และการฟ้ื นฟู เป็ นวธิ กี ารทจี่ ะชว่ ยลดความเสอื่ มโทรมของทรัพยากรดว้ ยการบาบดั กอ่ น เชน่ การบาบดั น้าเสยี จากบา้ นเรอื นหรอื โรงงานอตุ สาหกรรม เป็ นตน้ กอ่ นทจ่ี ะปลอ่ ยลงสแู่ หลง่ น้าสาธารณะ สว่ นการฟ้ืนฟเู ป็ นการรอ้ื ฟ้ืนธรรมชาตใิ หก้ ลบั สสู่ ภาพเดมิ เชน่ การปลกู ป่ าชายเลน เพอื่ ฟื้นฟคู วาม สมดลุ ของป่ าชายเลนใหก้ ลบั มาอดุ มสมบรู ณ์เป็ นตน้ 5) การใชส้ งิ่ อน่ื ทดแทน เป็ นวธิ กี ารทจ่ี ะชว่ ยใหม้ กี ารใชท้ รัพยากรธรรมชาตินอ้ ยลงและไมท่ าลายสงิ่ แวดลอ้ ม เชน่ การใชถ้ งุ ผา้ แทนถงุ พลาสตกิ การใชใ้ บตองแทนโฟมการใชพ้ ลงั งานแสงแดดแทนแรเ่ ชอ้ื เพลงิ การใชป้ ๋ ยุ ชวี ภาพแทนป๋ ยุ เคมี เป็ นตน้ 6) การเฝ้ าระวงั ดแู ลและป้ องกนั เป็ นวธิ กี ารทจ่ี ะไมใ่ หท้ รัพยากรธรรมชาติและสงิ่ แวดลอ้ มถกู ทาลาย เชน่ การเฝ้าระวงั การทงิ้ ขยะ สงิ่ ปฏกิ ลู ลงแมน่ ้า คคู ลอง การจดั ทาแนวป้องกนั ไฟป่ า เป็ นตน้ 2. การอนรุ กั ษท์ รพั ยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดลอ้ มโดยทางออ้ ม สามารถทาได ้หลายวธิ ี ดงั นี้ 1) การพฒั นาคณุ ภาพประชาชน โดนสนับสนุนการศกึ ษาดา้ นการอนุรักษ์ทรัพยกรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ มทถี่ กู ตอ้ งตามหลกั วชิ า ซงึ่ สามารถทาไดท้ กุ ระดบั อายุ ทงั้ ในระบบโรงเรยี นและสถาบนั การศกึ ษาตา่ งๆ และนอกระบบโรงเรยี นผา่ นสอ่ื สารมวลชนตา่ งๆเพอ่ื ใหป้ ระชาชนเกดิ ความตระหนักถงึ ความสาคญั และความจาเป็ นในการอนุรักษ์ เกดิ ความรักความหวงแหน และใหค้ วามรว่ มมอื อยา่ งจรงิ จัง 2) การใชม้ าตรการทางสงั คมและกฎหมาย การจัดตงั้ กลมุ่ ชมุ ชน ชมรมสมาคม เพอ่ื การอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดลอ้ มตา่ งๆ ตลอดจนการใหค้ วามรว่ มมอืทงั้ ทางดา้ นพลงั กาย พลงั ใจ พลงั ความคดิ ดว้ ยจติ สานกึ ในความมคี ณุ คา่ ของสงิ่ แวดลอ้ มและทรัพยากรทม่ี ตี อ่ ตวั เรา เชน่ กลมุ่ ชมรมอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดลอ้ มของนักเรยี นนักศกึ ษา ในโรงเรยี นและสถาบนั การศกึ ษาตา่ งๆ มลู นธิ คิ มุ ้ ครองสตั วป์ ่ าและพรรณพชื แหง่ประเทศไทย มลู นธิ สิ บื นาคะเสถยี ร มลู นธิ โิ ลกสเี ขยี ว เป็ นตน้ 3) สง่ เสรมิ ใหป้ ระชาชนในทอ้ งถน่ิ ไดม้ สี ว่ นรว่ มในการอนรุ กั ษ์ ชว่ ยกนัดแู ลรักษาใหค้ งสภาพเดมิ ไมใ่ หเ้ กดิ ความเสอ่ื มโทรม เพอ่ื ประโยชนใ์ นการดารงชวี ติ ในทอ้ งถนิ่ของตน การประสานงานเพอ่ื สรา้ งความรคู ้ วามเขา้ ใจ และความตระหนักระหวา่ งหน่วยงานของรัฐองคก์ รปกครองสว่ นทอ้ งถน่ิ กบั ประชาชน ใหม้ บี ทบาทหนา้ ทใี่ นการปกป้อง คมุ ้ ครอง ฟ้ืนฟกู ารใชท้ รัพยากรอยา่ งคมุ ้ คา่ และเกดิ ประโยชนส์ งู สดุ 4) สง่ เสรมิ การศกึ ษาวจิ ยั คน้ หาวธิ กี ารและพฒั นาเทคโนโลยี มาใชใ้ นการจัดการกบั ทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดลอ้ มใหเ้ กดิ ประโยชนส์ งู สดุ เชน่ การใชค้ วามรทู ้ างเทคโนโลยสี ารสนเทศมาจดั การวางแผนพัฒนา การพัฒนาอปุ กรณ์เครอื่ งมอื เครอ่ื งใชใ้ หม้ กี ารประหยดั พลงั งานมากขน้ึ การคน้ ควา้ วจิ ยั วธิ กี ารจัดการ การปรบั ปรงุ พัฒนาสงิ่ แวดลอ้ มใหม้ ีประสทิ ธภิ าพและยงั่ ยนื เป็ นตน้

5) การกาหนดนโยบายและวางแนวทางของรฐั บาล ในการอนุรักษ์และพัฒนาสง่ิ แวดลอ้ มทงั้ ในระยะสนั และระยะยาว เพอื่ เป็ นหลกั การใหห้ น่วยงานและเจา้ หนา้ ทขี่ องรัฐทเ่ี กย่ี วขอ้ งยดึ ถอื และนาไปปฏบิ ตั ิ รวมทงั้ การเผยแพรข่ า่ วสารดา้ นการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ ม ทงั้ ทางตรงและทางออ้ ม t การอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ มสามารถกระทาไดห้ ลายวธิ ี ทงั้ทางตรงและทางออ้ ม ดงั นี้ 1. การอนรุ กั ษท์ รพั ยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดลอ้ มโดยทางตรง ซงึ่ ปฏบิ ตั ไิ ดใ้ นระดบั บคุ คล องคก์ ร และระดบั ประเทศ ทสี่ าคญั คอื 1) การใชอ้ ยา่ งประหยดั คอื การใชเ้ ทา่ ทมี่ คี วามจาเป็ น เพอื่ ใหม้ ที รัพยากรไวใ้ ชไ้ ดน้ านและเกดิ ประโยชนอ์ ยา่ งคมุ ้ คา่ มากทสี่ ดุ 2) การนากลบั มาใชซ้ า้ อกี สงิ่ ของบางอยา่ งเมอื่ มกี ารใชแ้ ลว้ ครัง้ หนง่ึสามารถทจ่ี ะนามาใชซ้ ้าไดอ้ กี เชน่ ถงุ พลาสตกิ กระดาษ เป็ นตน้ หรอื สามารถทจี่ ะนามาใชไ้ ด ้ใหมโ่ ดยผา่ นกระบวนการตา่ งๆ เชน่ การนากระดาษทใี่ ชแ้ ลว้ ไปผา่ นกระบวนการตา่ งๆ เพอื่ ทาเป็ นกระดาษแข็ง เป็ นตน้ ซง่ึ เป็ นการลดปรมิ าณการใชท้ รัพยากรและการทาลายสง่ิ แวดลอ้ มได ้ 3) การบรู ณซอ่ มแซม สง่ิ ของบางอยา่ งเมอ่ื ใชเ้ ป็ นเวลานานอาจเกดิ การชารดุ ได ้ เพราะฉะนัน้ ถา้ มกี ารบรู ณะซอ่ มแซม ทาใหส้ ามารถยดื อายกุ ารใชง้ านตอ่ ไปไดอ้ กี

4) การบาบดั และการฟื้ นฟู เป็ นวธิ กี ารทจ่ี ะชว่ ยลดความเสอื่ มโทรมของทรัพยากรดว้ ยการบาบดั กอ่ น เชน่ การบาบดั น้าเสยี จากบา้ นเรอื นหรอื โรงงานอตุ สาหกรรม เป็ นตน้ กอ่ นทจ่ี ะปลอ่ ยลงสแู่ หลง่ น้าสาธารณะ สว่ นการฟื้นฟเู ป็ นการรอื้ ฟ้ืนธรรมชาตใิ หก้ ลบั สสู่ ภาพเดมิ เชน่ การปลกู ป่ าชายเลน เพอื่ ฟ้ืนฟคู วาม สมดลุ ของป่ าชายเลนใหก้ ลบั มาอดุ มสมบรู ณ์เป็ นตน้ 5) การใชส้ งิ่ อน่ื ทดแทน เป็ นวธิ กี ารทจ่ี ะชว่ ยใหม้ กี ารใชท้ รัพยากรธรรมชาตินอ้ ยลงและไมท่ าลายสง่ิ แวดลอ้ ม เชน่ การใชถ้ งุ ผา้ แทนถงุ พลาสตกิ การใชใ้ บตองแทนโฟมการใชพ้ ลงั งานแสงแดดแทนแรเ่ ชอ้ื เพลงิ การใชป้ ๋ ยุ ชวี ภาพแทนป๋ ยุ เคมี เป็ นตน้ 6) การเฝ้ าระวงั ดแู ลและป้ องกนั เป็ นวธิ กี ารทจ่ี ะไมใ่ หท้ รัพยากรธรรมชาติและสง่ิ แวดลอ้ มถกู ทาลาย เชน่ การเฝ้าระวงั การทง้ิ ขยะ สงิ่ ปฏกิ ลู ลงแมน่ ้า คคู ลอง การจัดทาแนวป้องกนั ไฟป่ า เป็ นตน้ 2. การอนรุ กั ษท์ รพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ มโดยทางออ้ ม สามารถทาได ้หลายวธิ ี ดงั น้ี 1) การพฒั นาคณุ ภาพประชาชน โดนสนับสนุนการศกึ ษาดา้ นการอนุรักษ์ทรัพยกรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดลอ้ มทถี่ กู ตอ้ งตามหลกั วชิ า ซง่ึ สามารถทาไดท้ กุ ระดบั อายุ ทงั้ ในระบบโรงเรยี นและสถาบนั การศกึ ษาตา่ งๆ และนอกระบบโรงเรยี นผา่ นสอ่ื สารมวลชนตา่ งๆเพอ่ื ใหป้ ระชาชนเกดิ ความตระหนักถงึ ความสาคญั และความจาเป็ นในการอนุรักษ์ เกดิ ความรกัความหวงแหน และใหค้ วามรว่ มมอื อยา่ งจรงิ จัง 2) การใชม้ าตรการทางสงั คมและกฎหมาย การจัดตงั้ กลมุ่ ชมุ ชน ชมรมสมาคม เพอ่ื การอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ มตา่ งๆ ตลอดจนการใหค้ วามรว่ มมอืทงั้ ทางดา้ นพลงั กาย พลงั ใจ พลงั ความคดิ ดว้ ยจติ สานกึ ในความมคี ณุ คา่ ของสง่ิ แวดลอ้ มและทรัพยากรทมี่ ตี อ่ ตวั เรา เชน่ กลมุ่ ชมรมอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ มของนักเรยี นนักศกึ ษา ในโรงเรยี นและสถาบนั การศกึ ษาตา่ งๆ มลู นธิ คิ มุ ้ ครองสตั วป์ ่ าและพรรณพชื แหง่ประเทศไทย มลู นธิ สิ บื นาคะเสถยี ร มลู นธิ โิ ลกสเี ขยี ว เป็ นตน้ 3) สง่ เสรมิ ใหป้ ระชาชนในทอ้ งถน่ิ ไดม้ สี ว่ นรว่ มในการอนรุ กั ษ์ ชว่ ยกนัดแู ลรักษาใหค้ งสภาพเดมิ ไมใ่ หเ้ กดิ ความเสอื่ มโทรม เพอ่ื ประโยชนใ์ นการดารงชวี ติ ในทอ้ งถน่ิของตน การประสานงานเพอ่ื สรา้ งความรคู ้ วามเขา้ ใจ และความตระหนักระหวา่ งหน่วยงานของรัฐองคก์ รปกครองสว่ นทอ้ งถนิ่ กบั ประชาชน ใหม้ บี ทบาทหนา้ ทใี่ นการปกป้อง คมุ ้ ครอง ฟ้ืนฟกู ารใชท้ รัพยากรอยา่ งคมุ ้ คา่ และเกดิ ประโยชนส์ งู สดุ 4) สง่ เสรมิ การศกึ ษาวจิ ยั คน้ หาวธิ กี ารและพฒั นาเทคโนโลยี มาใชใ้ นการจดั การกบั ทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ มใหเ้ กดิ ประโยชนส์ งู สดุ เชน่ การใชค้ วามรทู ้ างเทคโนโลยสี ารสนเทศมาจดั การวางแผนพัฒนา การพัฒนาอปุ กรณ์เครอื่ งมอื เครอื่ งใชใ้ หม้ กี ารประหยดั พลงั งานมากขนึ้ การคน้ ควา้ วจิ ัยวธิ กี ารจดั การ การปรับปรงุ พัฒนาสงิ่ แวดลอ้ มใหม้ ีประสทิ ธภิ าพและยงั่ ยนื เป็ นตน้ 5) การกาหนดนโยบายและวางแนวทางของรฐั บาล ในการอนุรักษ์และพัฒนาสง่ิ แวดลอ้ มทงั้ ในระยะสนั และระยะยาว เพอ่ื เป็ นหลกั การใหห้ น่วยงานและเจา้ หนา้ ทขี่ องรัฐทเี่ กยี่ วขอ้ งยดึ ถอื และนาไปปฏบิ ตั ิ รวมทงั้ การเผยแพรข่ า่ วสารดา้ นการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดลอ้ ม ทัง้ ทางตรงและทางออ้ ม

ทม่ี า : http://www.maceducation.com/e-knowledge/2343104100/02.htm