ระบำ รำ ฟ้อน

ระบำ รำ ฟอ้ น ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปที ี่ 2 ศลิ ปะ 4 ศ22102 นายณัฐดนยั หมั่นเท่ียง

ระบำ เป็นคำกริยำ หมำยถึง กำรแสดงท่ีต้องใช้คนจำนวน ระบำ มำกกว่ำ 2 คนขึ้นไป ซ่ึงกำรแสดงนั้น ๆ จะใช้เพลงบรรเลงโดย มีเน้ือร้องหรือไม่มีเน้ือร้องก็ได้ ระบำน้ันเป็นศิลปะของกำรร่ำยรำ ท่ีเป็นชุด ไม่ดำเนินเป็นเร่ืองรำว ผู้รำแต่งกำย งดงำม จุดมุ่งหมำย เพอ่ื แสดงควำมงดงำมของศลิ ปะกำรรำไม่มีกำรดำเนินเร่อื ง

“ มาตรฐาน “ เป็นระบำแบบดั้งเดิมที่มีมำแต่โบรำณกำล ไม่สำมำรถ นำมำเปล่ียนแปลงท่ำรำได้ เพรำะถือว่ำเป็นกำรร่ำยรำท่ีเป็น แบบฉบับบรมครูนำฏศิลป์ได้คิดประดิษฐ์ไว้ และนิยมนำมำเป็น แบบแผนในกำรรำท่ีเคร่งครัด กำรแต่งกำยของระบำประเภทน้ี แตง่ กำยในลักษณะท่เี รยี กวำ่ \"ยืนเครือ่ ง\"

มาตรฐาน 0 ระบำสบ่ี ท 0 ระบำยอ่ งหงดิ 0 ระบำพรหมำสตร์ 0 ระบำดำวดึงส์ 0 ระบำเชิดฉง่ิ เชดิ จีน 0 ระบำนนั ทอทุ ยำน 0 ระบำเทพบนั เทิง 0 ระบำกฤดำภินหิ ำร

ระ ทป่ี รับปรุงข้ึนใหม่ กำรแสดงที่ประดิษฐข์ ้นึ ใหม่ โดยคำนึงถงึ ควำมเหมำะสมของผูแ้ สดง และกำรนำไปใช้ในโอกำสต่ำง ๆ กัน

มติ รสัมพันธ์ 2498 ประเทศไทยไดน้ ำนำฏศิลปไ์ ทย 0 ระบำลำว – ไทยปณิธำน ไปเผยแพรใ่ นฐำนะทลู วัฒนธรรม 0 ระบำจีนไทยไมตรี จงึ มรี ะบำมติ รสัมพันธ์เกดิ ขน้ึ หลำยชุด 0 ระบำมำเลเซีย – ไทยไมตรี 0 ระบำมติ รสัมพนั ธม์ ่นั ใจไทยเกำหลี 0 ระบำมติ รไมตรีญีป่ ุ่น - ไทย

โบราณ25ค10ดี “เกดิ จำกแนวคิด ระบำทวำรวดี ของนำยธนติ อยู่โพธิ์ ระบำศรีวชิ ยั อดีตอธิบดกี รมศิลปำกร ระบำลพบุรี ระบำเชียงแสน ระบำสโุ ขทัย

ประดษิ ฐข์ ้ึนโดยเลียนแบบอริ ิยำบถต่ำง ๆ ประดษิ ฐข์ น้ึ ใหมต่ ำมลักษณะลีลำท่ำทำงของสตั วช์ นดิ ต่ำง ๆ บำงคร้งั อำจนำมำใช้ประกอบกำรแสดงโขนและละคร บำงคร้ังก็นำมำใชเ้ ปน็ กำรแสดงเบ็ดเตลด็ เช่น ระบำอัศวลลี ำ ระบำมฤคระเรงิ ระบำไก่ ฯลฯ

ระ ท่ไี ด้รับแรงบันดาลใจ จากวถิ ชี วี ติ ความอยู่ประดษิ ฐส์ ร้ำงสรรคข์ ้นึ มำจำกแนวทำงควำมเปน็ อยู่ “ ของคนพนื้ บ้ำน กำรทำมำหำกนิ อตุ สำหกรรม ขนบธรรมเนียมประเพณใี นแต่ละท้องถิน่ ออกมำ ในรปู ระบำ เพ่อื เป็นเอกลกั ษณ์ประจำถนิ่ ของตน เชน่ ระบำชำวนำ ระบำเก็บใบชำ ระบำชุมนมุ เผำ่ ไทย ระบำตรลี ลี ำ ระบำไตรภำคี ระบำรอ่ นแร่ ฯลฯ

ระบำทใ่ี ช้อปุ กรณ์ประกอบกำรแสดง เช่น ระบำวิชนี ระบำดอกบัว ระบำกรบั ระบำฉิ่ง ฯลฯ

“ ระบำประเภทปรับปรุงขึน้ ใหม่นี้ ลกั ษณะท่ำทำงจะไมต่ ำยตัว มกี ำรเปลย่ี นแปลงตลอดเวลำข้นึ อยู่กับเหตุกำรณ์ ตัวบุคคล ตลอดจนฝีมือ ”และควำมสำมำรถของผสู้ อน และตัวนักเรยี นเอง

เปน็ คำกรยิ ำ แสดงท่ำเคลือ่ นไหวคนเดยี ว หรอื หลำยคนโดยมีลีลำ และท่ำทำงของกำรเคล่อื นไหว และมจี งั หวะลลี ำเขำ้ กบั เสยี ง ทที่ ำจังหวะเพลงรอ้ ง หรือเพลงดนตรี รำในควำมหมำยต่อมำคือ “รำละคร”

“กำรแสดงทใ่ี ช้ผูแ้ สดงเพียงคนเดียว มจี ุดมุ่งหมำยเพ่อื อวดฝีมอื กำรรำ่ ยรำ ท่ปี ระณีตงดงำม ผ้แู สดงรำเดี่ยวจึงต้องมที ักษะในกำรรำ และได้รับกำรฝึกฝนมำเป็นอยำ่ งดี ”

รํ เด่ยี ว 0 ฉุยฉำยวนั ทอง 0 รำพลำยชมุ พล 0 ฉุยฉำยเบญกำย 0 รำพระลอลงสวน 0 รำมโนห์รำบูชำยญั 0 ฉุยฉำยศรู ปนขำ 0 รำกรชิ สหุ รำนำกง 0 ฉยุ ฉำยพรำหมณ์ ฯลฯ 0 ฉุยฉำยยอพระกล่นิ 0 ฉยุ ฉำยทศกัณฐ์ลงสวน

“กำรแสดงที่ใชผ้ แู้ สดง 2 คน มกั จะรำเบกิ โรง เปน็ กำรแสดงส้นั ๆ กอ่ นกำรแสดงเรอ่ื งใหญ่ กำรแสดงชุดนี้ไม่มีควำมสมั พันธ์กับเรอื่ งทจ่ี ะแสดง และยงั มีรำคู่ ทต่ี ดั ตอนมำจำกกำรแสดงเรอ่ื งใหญอ่ กี ด้วย ”

“กำรแสดงรำคู่ 0 รำปะเลง 0 รำฝรงั่ คู่ ท่เี ป็นชุด “เบิกโรง” 0 รำเมขลำ รำมสรู 0 รำเบกิ โรงกง่ิ ไม้เงินทอง ฯลฯ

ราํ คู่ท่ตี ัดตอนมาจากการแสดงละคร 0000ยพรจ่ำรรนหะำลำรฝันเอสรตต่งัยี่ ำำคงมมู่พนไวกกง่ ยมูงำลัย ตัดตอนมำจำกละครเรื่อง สงั ข์ทอง 0000พหหนนรระุมมุ ำรำำฝำนนรมจจั่งตคับับำู่ นนมำำกงงวเสำบพุ งญรรกณำยมัจฉำ จำกรำมเกยี รติ์ ตอนนำงลอย ตัดตอนมำจำกละครเร่อื ง อเิ หนำ จำกรำมเกยี รต์ิ ตอนจองถนน ตัดตอนมำจำกละครเร่ือง พระลอ จำกรำมเกยี รติ์ ตอนลกั สดี ำ 0 รำเบกิ โรงก่งิ ไม้เงนิ ทอง ฯลฯ 0 รำเบกิ โรงก่ิงไม้เงนิ ทอง

“กำรรำที่ใช้ผู้แสดงมำกกวำ่ 2 คนข้นึ ไป ม่งุ ควำมงำมของท่ำรำและควำมพรอ้ มเพรียงของผแู้ สดง ”

0 รำลำวกระทบไม้ 0 รำพัด 0 รำชมุ นุมฉุยฉำย 0 รำโคม 0 รำถวำยพระพร 0 รำสีนวล 0 รำเถดิ เทงิ 0 รำซดั ชำตรี ฯลฯ

“ศลิ ปะกำรแสดง \"ฟ้อน\" มีลกั ษณะเปน็ ศลิ ปะ ท่ผี สมกนั โดยสืบทอดมำจำกศิลปะของชนชำติต่ำง ๆ ที่มกี ำรก่อตง้ั ชมุ ชนอำศัยอยใู่ นประเทศไทยนีม้ ำช้ำนำน นอกจำกนย้ี งั มลี กั ษณะของกำรรับอทิ ธิพล จำกศลิ ปะของชนชำติทอี่ ยใู่ กล้เคียงกนั ด้วย ”

0 ฟ้อนเลบ็ แบบเมอื ง 0 ฟอ้ นเทยี น 0 ฟอ้ นสำวไหม “ศิลปะกำรฟอ้ น ที่มีลีลำแสดง ลกั ษณะเป็นแบบฉบบั ของ\"คนเมอื ง\" 0 ฟ้อนเจิง หรอื \"ชำวไทยยวน“ ซึง่ เป็นชนกลมุ่ ใหญ่ 0 ฟ้อนดำบ ทอ่ี ำศยั อย่เู ปน็ ปึกแผน่ ในแว่นแคว้น \"ลำ้ นนำ\" ฯลฯ

ในการแสดงละคร “กำรฟ้อนประเภทนี้เป็นกำรฟ้อนทมี่ ีผ้คู ดิ สร้ำงสรรคข์ ้ึน 0 ฟ้อนรกั ในกำรแสดงละคร “พันทำง” ซง่ึ นิยมกัน 0 ฟ้อนลำวแพน ในรำวสมยั รชั กำลที่ 5 0 ฟ้อนมำลยั 0 ฟ้อนมำ่ นมงคล 0 ฟอ้ นนอ้ ยใจยำ ฯลฯ

ฟ้อนแบบม่ำน เป็นกำรผสมผสำนกนั ระหว่ำงศลิ ปะ กำรฟอ้ นของพม่ำ กบั ของไทยลำ้ นนำ ไดแ้ ก่ ฟ้อนมำ่ นมยุ่ เชียงตำ ฟอ้ นแบบเงี้ยวหรอื ไทยใหญ่ เป็นกำรฟ้อนทีไ่ ดร้ บั อทิ ธพิ ล มำจำกศิลปะกำรแสดงของชำวไทยใหญ่ ได้แก่ กำรฟอ้ นไต ฟ้อนเง้ียว ก่ิงกะหรำ่ (กินรำหรอื ฟ้อนนำงนก) เป็นต้น

เป็นกำรแสดงทคี่ ิดประดษิ ฐ์ขึน้ ใหม่ การแสดง โดยอำจปรับปรงุ จำกกำรแสดง เบ็ดเตลด็ แบบมำตรฐำน คอื ยึดแบบ และลลี ำ ตลอดจน ควำมสวยงำมในดำ้ นทำ่ รำไว้ ลลี ำท่ำทำงทีส่ ำคัญยังคงไว้ อำจมีกำรเปลีย่ นแปลงบำงอย่ำง เพ่ือให้งำมขน้ึ หรอื เพ่ือควำมเหมำะสม กบั สถำนที่ ท่ีนำไปแสดง

ณัฐ หนงึ่ ครุผู้ นาฏกร ดนัย แห่งอินทร มกฎุ เกลา้ หมั่น เพียรสง่ั หมน่ั สอน ศษิ ยฝ์ ่า เขลาเฮย เทย่ี ง ทค่ี ณุ งามเจ้า จงุ่ ให้สวัสด์ิเทอญ นายณัฐดนัย หมั่นเทย่ี ง ตาแหนง่ ครผู ู้ช่วย กลุม่ สาระการเรยี นรู้ศลิ ปะ โรงเรยี นมหาวชิราวธุ จงั หวัดสงขลา