คู่มือรู้รับ รู้ทัน แผ่นดินไหว ลดเสี่ยงอันตราย

’ กรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภยั กระทรวงมหาดไทย แผน่ ดินไหวรรู้ ับ-รูท้ นั ...ลดเส่ียงอันตราย ป้องกนั ภัยเชงิ รกุ บรรเทาทุกข์เมอื่ เกิดภัย ’

รรู้ บั - รทู้ นั แผ่นดนิ ไหว...ลดเส่ยี งอันตราย สารบัญ 1ส่วนที่ รูจ้ ักแผน่ ดนิ ไหว...ภัยพิบตั ิที่ไมอ่ าจคาดการณ ์ 3 แหล่งกำเนิดแผน่ ดินไหว 4 สาเหตุการเกิดแผน่ ดินไหว 6 8 10 ขนาดความรุนแรง และความเสยี หายจากแผน่ ดินไหว ลกั ษณะพืน้ ที่เส่ียงเกดิ แผ่นดินไหว ส่วนป ระกอบขอ งการเกดิ แ ผ่นดนิ ไหว 2สว่ นท่ี รู้ทันแ ผน่ ดนิ ไห ว...ม หันตภัยใ กล้ตวั ปจั จยั การเกิดแผน่ ดินไหวในประเทศไทย 13 กลุ่มรอยเล่ือนมีพลงั ที่พาดผา่ นประเทศไทย 15 พนื้ ทเ่ี ส่ียงแผน่ ดินไหวในประเทศไทย 16 ประเภทอาคารที่ต้องมคี วามแข็งแรงและต้านทานแรงส่ันสะเทอื น 20 ของแผน่ ดินไหว 3สว่ นที่ รูร้ บั แผน่ ดินไ หว. ..ลด เสยี่ งอนั ต ราย การเตรียมพร้อมรบั มือแผ่นดินไหว 23 การปฏิบตั ิตนขณะเกิดแผ่นดินไหว 26 การปฏบิ ตั ิตนหลงั เกดิ แผ่นดินไหว 30

กรมปอ้ งกันและบรรเทาสาธารณภยั (ปภ.) แผน่ ดนิ ไหว แผ่นดนิ ไหว เป็นภยั พบิ ตั ทิ ่ยี ังไม่มเี ทคโนโลยีหรอื เครื่องมอื ใด สามารถคาดการณ์ช่วงเวลา สถานที่เกิด และระดับความ รนุ แรงได้ รวมถงึ ไมม่ ีสัญญาณความผิดปกตทิ างธรรมชาติ ท่ีบอกเหตุล่วงหน้าก่อนเกิดเหมือนภัยพิบัติประเภทอ่ืน ซ่งึ ความเสยี หายจากแผ่นดนิ ไหวข้นึ อย่กู ับขนาดและความแรง ของการสน่ั สะเทอื น อกี ท้ังยังก่อใหเ้ กิดภัยอ่ืนตามมาได้ อาทิ แผน่ ดนิ ทรดุ อาคารถลม่ โดยเฉพาะหากเกิดใต้มหาสมทุ ร ท่ีมีจุดศูนย์กลางในระดับตื้นและอยู่ใกล้แนวชายฝั่งทะเล จะทำใหเ้ กิดสนึ ามิ สร้างความสญู เสียตอ่ ชีวิตและทรัพย์สนิ อย่างมหา ศาล การเรียนรู้และเตรียมพร้อมรับมอื แผ่นดินไหว จะช่วยลด ผลกระทบตอ่ ชวี ิตและทรพั ย์สนิ ของประชาชน ทำให้สามารถ เอาตวั รอดจากแผน่ ดนิ ไหวไดอ้ ยา่ งปลอดภยั กระทรวงมหาดไทย โดยกรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย (ปภ.) ขอแนะ ขอ้ ควรรูเ้ ก่ียวกบั แผ่นดนิ ไหว การเตรยี มพร้อมรับมือและ วธิ ปี ฏิบตั ติ นเมอ่ื เกดิ แผน่ ดินไหว 1

ร้รู ับ - รู้ทัน แผ่นดนิ ไหว...ลดเส่ยี งอันตราย 1สว่ นท่ี รู้จกั แผน่ ดนิ ไหว ...ภยั พบิ ตั ทิ ี่ไมอ่ าจคาดการณ์ 2

กรมป้องกนั และบรรเทาสาธารณภัย (ปภ.) แหล่งก ำเนดิ แ ผน่ ดิน ไหว แหล่งกำเนิดแผ่นดินไหวหรือศูนย์กลางการเกิดแผ่นดินไหว ส่วนใหญอ่ ยบู่ รเิ วณขอบแผ่นเปลอื กโลก แนวรอยเลอ่ื นตา่ งๆ และบริเวณท่ีมีการประกอบกิจกรรมท่ีส่งผลให้เกิดการเคลื่อนตัว ของช้นั หินใต้เปลือกโลก เชน่ บริเวณท่ีมกี ารทำเหมอื ง บรเิ วณ ท่ีต้ังของเขอ่ื นขนาดใหญ่ บริเวณทม่ี ีการขุดเจาะบ่อนำ้ มัน บริเวณ ที่มีการฉดี ของเหลวลงใต้พื้นดิน บรเิ วณทีม่ ีการเกบ็ กากรังสี เป็นตน้ 3

รรู้ บั - ร้ทู ัน แผน่ ดินไหว...ลดเสยี่ งอนั ตราย สาเหตกุ ารเกิดแผ่นดนิ ไหว แผน่ ดนิ ไหว เป็นภยั พบิ ัติที่เกดิ จากการสั่นสะเทอื นของพ้ืนดิน เพื่อปลดปลอ่ ยพลังงาน ระบายความร้อนที่สะสมออกมาอยา่ ง ฉับพลัน และปรับสมดุลของเปลือกโลกใหค้ งท่ี โดยแผน่ ดินไหว เกดิ จากสาเหตหุ ลกั 2 ประการ ดังน้ี 4

กรมปอ้ งกันและบรรเทาสาธารณภัย (ปภ.) 1.แผน่ ดินไหวทเ่ี กิดขน้ึ ตามธรรมชาติ ถือเป็นธรณีพิบัติภยั ประเภทหนึง่ ซงึ่ เกิดจากการสน่ั สะเทอื นของ พน้ื ดนิ ใตผ้ วิ โลก และการเคล่อื นตัวของแผน่ เปลอื กโลกโดยฉบั พลนั เพอื่ ปลดปล่อยพลังงาน ระบายความรอ้ นทสี่ ะสมออกมาอยา่ ง ฉับพลันและปรับสมดุลของเปลือกโลกให้คงที่ ซึ่งส่วนใหญ่ มักเกิดตามแนวขอบของแผ่นเปลือกโลกหรือตามแนวรอยเลื่อน นอกจากนี้ ปรากฏการณ์ธรรมชาตอิ นื่ ๆ อาทิ ภูเขาไฟระเบดิ แผน่ ดินถล่ม อุกกาบาตขนาดใหญต่ ก และการเปลยี่ นแปลงของ ชัน้ นำ้ ใตด้ นิ ยงั เปน็ สาเหตทุ ่ีทำใหเ้ กดิ แผน่ ดนิ ไหวได้เชน่ กนั 2.แผ่นดินไหวทเี่ กดิ จากการกระทำของมนษุ ย์ มีผลกระทบทั้งทางตรงและทางอ้อม เช่น การสร้างเขื่อนและ อา่ งเก็บนำ้ ขนาดใหญ่ การทำเหมืองในระดับลกึ การสบู น้ำใตด้ นิ มาใชม้ ากเกินไป การสบู นำ้ มนั และแกส๊ ธรรมชาติ และการทดลอง ระเบดิ นิวเคลยี ร์ใตด้ นิ เป็นตน้ ทำใหช้ ้ันหนิ ทอี่ ยู่ใตเ้ ปลือกโลก เกิดการเคลือ่ นตัว และแรงสัน่ สะเทอื นข้ึนได้ 5

รู้รบั - ร้ทู นั แผ่นดนิ ไหว...ลดเสีย่ งอันตราย ขนาดความรนุ แรง และความเสียหายจากแผน่ ดนิ ไหว ขนาดของแผ่นดินไหวในแต่ละระดับจะก่อให้เกิดแรงส่ันสะเทือน และความเสียหายต่ออาคารบา้ นเรือน หรอื ส่ิงปลกู สรา้ งในลักษณะ ทีแ่ ตกตา่ งกัน ดงั นี้ อร)์ 9 ล9กั เ กษดิณ9เก กะาดิกรเกกสาดิารนั่ รกสเไสกหาน่ัดิน่ัรวเสกสไรกหานั่ะา้ดิ รวเยไกทสเหรกแานั่นุอืวดิรรไแรงนหกสรนุาวน่ัแองรแปลไมสราหาะาคงนน่ัวคกเากเไปลหวรลน็อก็แวาาบลมเานงลคระเอ้ ก็สผสเิาวยนรทู้ียง่ิ ณกเอ้อี่หรผอ่ยยกม่ิาทู้ ทู่สยวเอี่สเงั้รา้รใยยีงา้น่ิมงู่หใอรนเไคาดู้สาอยคร้รึกา่ือาับคถแรงคลาึงแเกรรลวะรือพะาานู้สรมนงั ป -ข76..น0า ้ึขดน(ไริกเต 6.0 - 5. 5.0 - 4. 4.0 3.9 3.0 - - 2.9 1.0 6

1.0 - 2.9 ริกเตอร์ กรมปอ้ งกนั และบรรเทาสาธารณภยั (ปภ.) 4.0 - 4.9 ริกเตอร์ 3.0 - 3.9 ริกเตอร ์ 5.0 - 5.9 รกิ เตอร์ มงเทสลียาหยายอยา่ งหนักน 6.0 - 6.9 รกิ เตอร ์ นสรนอสึกแกั่นลเหอไะหมาววคือัตแานถลรรระุมถมับีกไีอรฟาาู้ถรวกึงเ่ิงาแคผรรลง่าส่ือน่ันนสทะี่เทือ 7.0 รกิ เตอร์ ขน้ึ ไป วตั ถทุ ห่ี อ้ ยแขวนมกี ารแกวง่ ไกว เวยี นศรี ษะ อยา่ งไรกต็ าม ความรุนแรง ของแผ่นดนิ ไหวขึน้ อยกู่ ับระยะทาง จากศนู ย์กลางการเกดิ แผ่นดินไหว โดยความเสยี หายจะเกดิ มากทส่ี ุด บรเิ วณใกลจ้ ุดศูนย์กลาง และคอ่ ยๆ ลดระดบั ลง ตามระยะห่าง จากจุดศูนยก์ ลาง 7

รู้รับ - รู้ทนั แผ่นดนิ ไหว...ลดเส่ยี งอันตราย ล กั ษณะ พืน้ ท่ีเส ย่ี งเกดิ แผ่นดนิ ไหว แผ่นดินไหวเป็นภัยพิบัติท่ีไม่สามารถคาดการณ์การเกิดได้อย่าง แมน่ ยำ ทง้ั ตำแหนง่ ขนาด และเวลาเกดิ แมว้ า่ ปจั จบุ นั จะมเี ทคโนโลยี เคร่ืองมือตรวจวดั ที่ทนั สมยั ซ่งึ นกั วทิ ยาศาสตร์ไดศ้ ึกษาวิเคราะห์ ถงึ ลกั ษณะต่างๆ ของแหล่งกำเนิดแผ่นดินไหว โดยอาศยั จากการ สงั เกตสง่ิ ต่อไปน้ี แผ่นดินเคลอื่ นทแี่ ยกออกจากกนั แผน่ ดินเคล่อื นท่ีเข้าหากัน แผน่ ดินเคลื่อนท่ีเฉอื นกนั แนวรอยแตกของเปลือกโลก เทอื กสนั เขาใต้สมุทร แผน่ ธรณีมหาสมุทร ส่วนบนสดุ ของเนื้อโลก ภเู ขาไฟ เปลอื กโลกทวีป ส่วนบนสุดของเน้อื โลก เปลอื กโลกมหาสมทุ ร ฐานธรณภี าค แผ่นดนิ ไหวระดับตน้ื แผ่นดินไหวระดับปานกลาง แผ่นดนิ ไหวระดับลึก 8

เปลือกโลกมหาสมทุ ร เทอื กเขา กรมป้องกนั และบรรเทาสาธารณภัย (ปภ.) ภเู ขาไฟ แอง่ สะสมตะกอน รอยเลอื่ น เปลือกโลกทวีป รอยแยก เนื้อโลก 1.ลักษณะทางกายภาพของเปลอื กโลก เป็นสง่ิ ที่เปลย่ี นแปลงจาก 9 สภาพปกตกิ อ่ นการเกดิ แผน่ ดนิ ไหว อาทิ แรงเครยี ดในเปลือกโลก เพม่ิ ขน้ึ โดยใตผ้ วิ โลกจะมคี วามรอ้ นสงู กวา่ บนผวิ โลก ทำใหเ้ ปลอื กโลก เกดิ การขยายตวั และหดตัวอย่างไมส่ ม่ำเสมอ โดยเปลือกโลก ส่วนล่างจะมกี ารขยายตัวมากกวา่ การเปล่ยี นแปลงของสนาม แมเ่ หลก็ และแรงโนม้ ถว่ งของโลก การเคลอ่ื นตัวของแผน่ เปลอื กโลก นำ้ ใตด้ ินมีการเปล่ียนแปลง เนอื่ งจากมีการเคลื่อนไหวและการ ขยายตวั ของเปลือกโลกใต้ชัน้ หินรองรับนำ้ รวมถึงปริมาณแก๊ส เรดอนทีเ่ พม่ิ ขนึ้ 2.บริเวณทเี่ คยเกิดแผน่ ดนิ ไหว ถ้าบริเวณใดเกดิ แผ่นดินไหวบ่อยคร้ังจะมีโอกาสเกิดแผ่นดินไหว ตามมา อีกทัง้ บรเิ วณทเ่ี คยเกิดแผน่ ดินไหวขนาด รนุ แรง กม็ ีโอกาสเกิดแผน่ ดนิ ไหวซ้ำเช่นกนั นอกจากนี้ บริเวณที่มีภูเขาไฟระเบิดมักเกิดแผ่นดินไหวขึ้นก่อน หรือหลงั ภเู ขาไฟระเบิดได้

รรู้ ับ - รทู้ นั แผ่นดินไหว...ลดเสี่ยงอนั ตราย สว่ นประกอบของการเกิดแผน่ ดินไหว การเกิดแผน่ ดินไหวจะประกอบด้วย 3 ส่วนสำคญั ดังนี้ หน้าคล่นื จุดเหนอื ศูนย์เกิดแผน่ ดนิ ไหว ศนู ยเ์ กิดแผน่ ดนิ ไหว รอยเลอ่ื น กราฟเปรียบเทียบแสดงการเกดิ แผ่นดินไหว Main Shock Fore Shock After Shock Fore Shock Main Shock After Shock 10

กรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย (ปภ.) 1.Fore Shock หรอื แผน่ ดนิ ไหวนำ เปน็ การสนั่ เตือน ลว่ งหน้า ซ่งึ เป็นแผน่ ดนิ ไหวขนาดเล็กทเี่ กดิ ขน้ึ บรเิ วณเดยี ว กบั ทีเ่ กิดแผน่ ดินไหวหลกั โดยจะเกดิ ก่อนเพียงไม่กีว่ ินาที หรือใชร้ ะยะเวลานานเป็นสัปดาห์ 2.Main Shock หรอื แผน่ ดินไหวหลกั เปน็ แผน่ ดินไหว ที่มีขนาดรุนแรงมากที่สุดท่ีเกิดขึ้นในช่วงเวลาและสถานท่ีใด สถานท่ีหนึ่ง 3.After Shock หรือ แผน่ ดินไหวตาม เปน็ แผ่นดนิ ไหว ทเี่ กิดหลังจากเกดิ แผน่ ดนิ ไหวหลกั โดยมีระยะเวลาหา่ งกันเปน็ ช่ัวโมง วนั หรอื เดือนก็ได้ ขน้ึ อยู่กบั ขนาดของแผน่ ดินไหวหลกั หากแผน่ ดินไหวหลักมขี นาดรุนแรงมาก จำนวนคร้ังในการ เกิดแผ่นดินไหวตามจะมากขึ้นและเกิดต่อเนื่องเป็นเวลานาน ซึ่งการเกิดแผ่นดินไหวตามเป็นการท่ีเปลือกโลกพยายาม ปรบั สมดุลให้คนื สู่ภาวะปกติ การเกดิ แผ่นดนิ ไหวตามจะมีขนาดเลก็ กว่าแผ่นดนิ ไหวหลัก และหากเกิด หมายเหตุ แผ่นดินไหวทม่ี ีขนาดใหญก่ ว่าแผ่นดนิ ไหวหลัก จะถือวา่ แผน่ ดินไหว ท่ีมขี นาดใหญเ่ ปน็ แผน่ ดนิ ไหวหลัก โดยแผน่ ดนิ ไหวหลกั ท่ีเกดิ ข้ึนก่อน และมขี นาดเลก็ กวา่ เปน็ แผน่ ดินไหวนำ 11

รู้รบั - รู้ทัน แผน่ ดนิ ไหว...ลดเส่ียงอนั ตราย 2สว่ นท่ี รู้ทันแผ่นดินไหว ...มหนั ตภัยใกลต้ วั Europe Asia ANmorethrica OAtclaenatna POacceiaficn SAomuethrica Africa Thailand IOncdeiaann Australia Ring of Fire 12

กรมปอ้ งกนั และบรรเทาสาธารณภัย (ปภ.) ป ัจจัยก ารเกดิ แผน่ ดนิ ไหวในป ระเทศ ไทย ประเทศไทยไม่ได้ตง้ั อยูบ่ นพ้นื ทวี่ งแหวนแห่งไฟ (Ring of Fire) ซ่ึงเป็นแหล่งกำเนิดและศูนย์กลางการเกิดแผ่นดินไหวขนาดรุนแรง บ่อยครัง้ แต่มีความเส่ยี งต่อการได้รบั ผลกระทบจากแผน่ ดนิ ไหว ทมี่ ปี ัจจยั จากภายในและภายนอกประเทศ ดังน้ี 1.แผ่นดินไหวขนาดใหญ่ที่มีแหล่งกำเนิดจากภายนอกประเทศ 13 ประเทศเพ่ือนบ้านตงั้ อย่บู นรอยเลอื่ นมีพลงั (Active Fault) หากเกดิ แผน่ ดนิ ไหวอาจสง่ ผลกระทบต่อประเทศไทยได้ โดยกลุ่ม รอยเลื่อนมีพลังที่สามารถส่งผลกระทบต่อประเทศไทยมี 5 แหล่ง ดงั น้ี 1 แนวมุดตัวสุมาตรา - อันดามัน อย่บู ริเวณชายฝ่งั ทะเลตะวันตกไปถึง เกาะสุมาตรา ประเทศอินโดนีเซีย 2 รอยเลอ่ื นสะแกง (สะกาย - สะเกยี ง) อยู่ในประเทศพม่า 3 รอยเลอ่ื นบรเิ วณสามเหลย่ี มทองคำ อยรู่ ะหวา่ งรอยตอ่ ประเทศพมา่ ประเทศลาว และภาคเหนอื ของประเทศไทย 4 รอยเลอื่ นฝ่งั ตะวนั ตก บรเิ วณชายแดนไทย - พมา่ เชน่ รอยเลอ่ื น ศรีสวสั ด์ิ รอยเลื่อนเจดียส์ ามองค์ เปน็ ต้น 5 รอยเล่ือนในพื้นทีภ่ าคใตข้ องประเทศไทย ไดแ้ ก่ รอยเลื่อนคลอง มะรุย่ และรอยเล่ือนระนอง

รูร้ ับ - รู้ทัน แผ่นดินไหว...ลดเส่ียงอันตราย แรอมย่จเลันื่อน แรอมยอ่ เลิง่อื น แมฮ่ ่อรงอสยเลอื่อนน แรอมย่ทเลาอื่ น รพอะยเเลยือ่ าน รอยเลป่ือัวน รอยเเลม่ือยน รเถอยินเล่อื น อรอุตยเรลอื่ดนิต ถ์ รศอรยสีเลวื่อนสั ดิ์ รเพอยชเลร่อื บน ูรณ์ รเจอดยเลีย่ือ์สนา มองค์ รรอะยนเลออ่ื งน รอยเล่ือนมพี ลงั รคอลยเอล่ืองนม ะรุ่ย ภายในประเทศ ท่ีมีความเส่ยี งตอ่ การเกดิ แผ่นดินไหวขนาดรนุ แรง ได้แก่ รอยเลื่อนเจดยี ์ สามองค์ และรอยเล่ือน ศรีสวสั ด์ิ 2.แผน่ ดนิ ไหวท่เี กิดจากรอยเล่อื นมพี ลังภายในประเทศ ประเทศไทยตง้ั อยบู่ นรอยเลอ่ื นทม่ี พี ลงั 14 รอยเลอ่ื นกระจายตวั อยู่ใน ภาคเหนอื ภาคตะวันตก และภาคใต้ ครอบคลุมพืน้ ท่ี 22 จงั หวัด 14

กรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภยั (ปภ.) กลุ่มรอ ยเลื่อน มีพลังท ่พี าดผา่ นประเทศไทย ประเทศไทยมีรอยเลือ่ นมพี ลัง พบในพื้นทที่ เี่ คยเกดิ แผน่ ดนิ ไหว บอ่ ยครง้ั หรอื บรเิ วณแนวรอยตอ่ ระหวา่ งแผน่ เปลอื กโลก ซง่ึ มแี นวโนม้ เคลือ่ นตวั ไดต้ ลอดเวลา จำนวน 14 รอยเล่อื น ครอบคลมุ พืน้ ท่ี 22 จังหวดั ดงั น้ี 1) รอยเล่ือนแม่จัน พาดผา่ นเชียงราย และเชียงใหม่ 2) รอยเลื่อนแมอ่ งิ พาดผ่านเชยี งราย 3) รอยเลือ่ นแม่ฮอ่ งสอน พาดผา่ นแมฮ่ ่องสอน และตาก 4) รอยเล่ือนเมย พาดผา่ นตาก และกำแพงเพชร 5) รอยเล่ือนแม่ทา พาดผา่ นเชยี งใหม่ ลำพูน และเชยี งราย 6) รอยเลื่อนเถนิ พาดผา่ นลำปาง และแพร่ 7) รอยเลอ่ื นพะเยา พาดผา่ นพะเยา เชยี งราย และลำปาง 8) รอยเลอ่ื นปวั พาดผา่ นนา่ น 9) รอยเลื่อนอตุ รดิตถ์ พาดผ่านอตุ รดิตถ์ 10) รอยเลอื่ นเจดยี ส์ ามองค์ พาดผา่ นกาญจนบุรี 11) รอยเลอ่ื นศรสี วสั ด์ิ พาดผา่ นกาญจนบรุ ี สพุ รรณบรุ ี อทุ ยั ธานี และตาก 12) รอยเลอ่ื นระนอง พาดผา่ นระนอง ชมุ พร ประจวบครี ขี นั ธ์ และพงั งา 13) รอยเล่อื นคลองมะรุ่ย พาดผ่านสุราษฎร์ธานี กระบ่ี และพังงา 14) รอยเล่ือนเพชรบูรณ์ พาดผ่านเพชรบรู ณ์ 15

รรู้ ับ - รู้ทัน แผ่นดินไหว...ลดเสย่ี งอนั ตราย 2ก 0 2ข 1 2ก พื้นที่เสี่ยงแผ่นดินไหวใน ประเทศไทย 1 กรมทรพั ยากรธรณี ได้แบง่ เขต จังหวัดเส่ียงแผ่นดินไหวของ ประเทศไทยเปน็ 4 เขต ตาม สภาพความเสยี่ งภยั และความ เสียหายหากเกิดแผ่นดินไหว ในพื้นที่ ดังนี้ 16

กรมปอ้ งกนั และบรรเทาสาธารณภยั (ปภ.) เขต 0 : ไม่มีความเสย่ี ง จำนวน 16 จงั หวัด ได้แก่ มุกดาหาร กาฬสนิ ธุ์ มหาสารคาม รอ้ ยเอด็ ยโสธร อำนาจเจรญิ อุบลราชธานี ศรสี ะเกษ สุรนิ ทร์ บรุ รี มั ย์ ขอนแกน่ ชยั ภมู ิ นครราชสมี า สระแกว้ จนั ทบรุ ี และตราด เขต 1 : มีความเส่ียงนอ้ ยแตอ่ าจมีความเสียหายบา้ ง จำนวน 29 จงั หวัด ไดแ้ ก่ สกลนคร อุดรธานี หนองบัวลำภู นครพนม หนองคาย บงึ กาฬ เลย เพชรบรู ณ์ พิษณุโลก พิจิตร นครสวรรค์ ชยั นาท สพุ รรณบุรี ลพบุรี สงิ หบ์ รุ ี อ่างทอง สระบรุ ี พระนครศรอี ยุธยา นครนายก ปราจีนบุรี ฉะเชิงเทรา ชลบรุ ี ระยอง นครศรีธรรมราช พัทลุง สงขลา ปตั ตานี ยะลา และนราธวิ าส เขต 2ก : มีความเสยี่ งต่อการเกิดความเสยี หายในระดบั นอ้ ย ถึงปานกลาง จำนวน 28 จังหวัด ไดแ้ ก่ เชียงใหม่ ลำพูน ลำปาง พะเยา แพร่ น่าน อตุ รดติ ถ์ สุโขทยั กำแพงเพชร อทุ ยั ธานี กาญจนบุรี ราชบุรี นครปฐม นนทบรุ ี ปทุมธานี สมุทรปราการ สมทุ รสงคราม สมทุ รสาคร เพชรบุรี ประจวบคีรีขันธ์ ชมุ พร ระนอง สุราษฎรธ์ านี กระบี่ พงั งา ภูเกต็ ตรงั และสตูล เขต 2ข : มคี วามเสย่ี งตอ่ การเกดิ ความเสยี หายในระดบั ปานกลาง จำนวน 3 จังหวดั ไดแ้ ก่ เชียงราย แม่ฮอ่ งสอน และตาก 17

รรู้ ับ - รทู้ ัน แผ่นดนิ ไหว...ลดเสยี่ งอนั ตราย เชยี งราย แม่ฮ่องสอน พะเยา นา่ น เชียงใหม่ ลำปาง ลำพูน แพร่ ตาก กาญจนบุรี นนทบุรี ปทุมธานี กรุงเทพฯ สมุทรสาคร สมทุ รปราการ ชุมพร กฎกระทรวงมหาดไทย ว่าด้วย ระนอง การกำหนดการรับน้ำหนัก ความต้านทาน ความคงทนของ สรุ าษฎร์ธานี อาคารและพน้ื ดนิ ทร่ี องรบั อาคาร พงั งา ในการต้านทานแรงสั่นสะเทือน ของแผ่นดินไหว พ.ศ.2550 กระบี่ โดยกรมโยธาธิการและผังเมือง ภเู ก็ต ไดก้ ำหนดพน้ื ทเ่ี สย่ี งภยั แผน่ ดนิ ไหว เป็น 3 บริเวณ แยกตามระดบั สงขลา ความเส่ียงภัยจากน้อยไปมาก ครอบคลมุ พน้ื ท่ี22 จังหวัด ดังนี้ 18

กรมปอ้ งกันและบรรเทาสาธารณภยั (ปภ.) เฝบร้าริเวะณวงั เป็นพ้ืนที่ท่ีอาจได้รับผลกระทบจากแผ่นดินไหว ไดแ้ ก่ บรเิ วณทอ่ี าจไดร้ บั ผลกระทบจากแผน่ ดนิ ไหว ตามแนวรอยเลอ่ื นระนองและรอยเลอ่ื นคลองมะรยุ่ ได้แก่ 7 จังหวัดภาคใต้ ประกอบด้วย กระบ่ี ชุมพร พงั งา ภูเก็ต ระนอง สงขลา และสรุ าษฎร์ ธานี เป็นพ้ืนท่ดี นิ ออ่ นมาก จะได้รบั ผลกระทบจาก บรเิ ว1ณท่ี แผ่นดนิ ไหวระยะไกล อาทิ บริเวณทมี่ ีดินเหนยี ว เป็นช้ันหนาใต้พ้ืนดินที่ลุ่มหรือใกล้ปากแม่น้ำ ครอบคลมุ พน้ื ท่ี 5 จงั หวดั ไดแ้ ก่ กรงุ เทพมหานคร นนทบรุ ี ปทมุ ธานี สมทุ รปราการ และสมทุ รสาคร หากเกดิ แผน่ ดนิ ไหว จะสามารถขยายแรงสน่ั สะเทอื น ไดม้ ากกว ่าพ้นื ท่ีอ น่ื เปน็ พน้ื ทท่ี อ่ี ยู่ใกลแ้ นวรอยเลอ่ื น มคี วามเสย่ี งไดร้ บั บริเว2ณท่ี ผลกระทบจากแผ่นดนิ ไหวมากที่สุด สว่ นใหญ่ อยู่บริเวณภาคเหนือและภาคตะวันตก รวม 10 จังหวดั ได้แก่ กาญจนบุรี ตาก แม่ฮ่องสอน เชียงราย เชียงใหม่ นา่ น พะเยา แพร่ ลำปาง และลำพนู นา่ รู้ พนื้ ท่ที เ่ี คยเกดิ แผน่ ดินไหว ซงึ่ เวน้ ระยะการเกดิ แผ่นดินไหวเปน็ เวลานาน จะมีโอกาสเกดิ แผ่นดินไหวทม่ี ีแรงส่นั สะเทือนขนาดใกล้เคียงกับสถติ ิเดิม ที่เคยเกดิ แผ่นดนิ ไหวในอดตี 19

รู้รบั - รู้ทนั แผน่ ดนิ ไหว...ลดเส่ียงอันตราย ประเภทอาคารที่ต้องมคี วามแขง็ แรงและ ตา้ นทานแรงสน่ั สะเทอื นของแผ่นดนิ ไหว กฎกระทรวงมหาดไทยว่าด้วยการกำหนดการรับ นำ้ หนัก ความต้านทาน ความคงทนของอาคารและ พื้นดินท่ีรองรับอาคารในการต้านทานแรงส่ันสะเทือน ของแผ่นดนิ ไหว พ.ศ.2550 โดยกรมโยธาธิการ และผงั เมอื ง ไดก้ ำหนดให้อาคารบางประเภทในพนื้ ที่ เสี่ยงภัยแผ่นดินไหวต้องมีความมั่นคงแข็งแรง สามารถต้านทานแรงสั่นสะเทือนของแผ่นดินไหว ได้ในระดบั ท่เี หมาะสม ไดแ้ ก่ 20

กรมปอ้ งกันและบรรเทาสาธารณภยั (ปภ.) 1.อาคารทมี่ ีคนอยู่เปน็ จำนวนมาก เช่น อาคารสาธารณะ อาคาร สำหรบั อยู่อาศัย อาคารสงู เกิน 15 เมตร เปน็ ต้น 2.อาคารและสิง่ ปลูกสร้างทีเ่ ม่ือเกดิ ความเสียหายแลว้ จะส่งผลกระทบ รุนแรง เชน่ อาคารเก็บวตั ถอุ นั ตราย เขอื่ น ทางด่วน และสะพาน เปน็ ต้น นา่ รู้ การกำหนดประเภทของอาคารท่ีต้องควบคุมจะแยกตามพ้ืนที่เส่ียงภัย เนอ่ื งจากผลกระทบจากแผน่ ดนิ ไหวที่มตี ่ออาคารประเภทต่างๆ ในแตล่ ะ พนื้ ทจ่ี ะมีความแตกต่างกนั 21

รู้รับ - ร้ทู ัน แผน่ ดนิ ไหว...ลดเสยี่ งอันตราย 3ส่วนท่ี รรู้ ับแผ่นดนิ ไหว ...ลดเส่ยี งอันตราย 22

กรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภยั (ปภ.) ก ารเตร ียมพร ้อมรบั ม ือแผน่ ดินไหว ประชาชนที่อาศัยในพื้นท่ีเสี่ยงภัยแผ่นดินไหวควรเตรียม พร้อมรับมือแผ่นดินไหว ดงั นี้ ตรวจสอบความปลอดภัยของ ทีพ่ ักอาศัย โดยต้องมีความม่ันคง แขง็ แรง ไมต่ อ่ เตมิ อาคาร ไม่ใชง้ าน อาคารผิดวัตถุประสงค์ รวมถึง มีโครงสร้างที่สามารถรองรับ แรงสน่ั สะเทือนของแผน่ ดินไหว 23

รู้รบั - รทู้ ัน แผน่ ดนิ ไหว...ลดเส่ยี งอันตราย จัดสภาพแวดล้อมบ้านให้ปลอดภัยจากแผ่นดินไหว โดยยึดติดเฟอร์นิเจอร์กับพื้นหรือผนังบ้านอย่างแน่นหนา ไม่วางสิ่งของที่มีน้ำหนักมากไว้บนหลังตู้หรือที่สูง เพ่ือป้องกนั ส่ิงของหล่นทับกรณีเกดิ แผน่ ดินไหว 24

กรมปอ้ งกนั และบรรเทาสาธารณภัย (ปภ.) ศึกษาเรียนรู้ข้อมูลเกี่ยวกับแผ่นดินไหว โดยเฉพาะ การเตรียมพร้อมรับมือและการปฏิบัติตนขณะเกิด แผ่นดนิ ไหว กำหนดจดุ นดั พบทปี่ ลอดภยั และซกั ซอ้ ม การอพยพออกจากอาคารกรณีเกิดแผน่ ดินไหว รวมถงึ วธิ ตี ดั กระแสไฟฟา้ การปดิ วาลว์ นำ้ และถงั แกส๊ เพอ่ื ปอ้ งกนั อันตรายจากก๊าซและกระแสไฟฟ้ารัว่ ไหล 0 132 1 48 5 GAS 25

รูร้ บั - รทู้ นั แผ่นดินไหว...ลดเส่ียงอนั ตราย การปฏิบตั ติ นขณะเกิดแผน่ ดนิ ไหว การเรยี นรวู้ ธิ ปี ฏบิ ตั ติ นอยา่ งถกู ตอ้ งเมอ่ื เกดิ แผน่ ดนิ ไหว จะชว่ ยให้ สามารถเอาตัวรอดจากแผ่นดินไหวได้อยา่ งปลอดภัย โดยใน ช่วงท่ีเกิดแผ่นดนิ ไหว ควรปฏบิ ัตติ น ดงั น ี้ กรณีอยู่ในอาคาร ปฏิบัติตามหลัก “หมอบ ป้อง เกาะ” โดยหมอบใต้โต๊ะหรือหลบ ในจุดทมี่ ีโครงสร้างแข็งแรง พ้นจาก แนวท่ีสิ่งของหล่นทับหรือตกใส่ พร้อมยึดเกาะโต๊ะหรือที่กำบัง ให้แน่นและเคล่ือนตัวไปตามทิศทาง ของแรงส่นั สะเทือน 26

กรมปอ้ งกันและบรรเทาสาธารณภยั (ปภ.) หลบในบรเิ วณท่ปี ลอดภยั ไมอ่ ยู่ บรเิ วณใต้คานหรือใกล้เสา อยู่ให้ ห่างจากประตูและหน้าต่างที่เป็น กระจกหรือส่ิงของที่อาจตกลงมา กระแทก รวมถึงเฟอรน์ ิเจอร์ทส่ี ามารถ ลม้ ได้ กรณีไมม่ ีที่หลบกำบัง ใหห้ มอบ ราบกบั พื้นหรือกม้ ต่ำ โดยใชแ้ ขน หรือมือกำบังศีรษะและลำคอ เพ่ือป้องกันสิ่งของตกกระแทก ทำให้ได้รบั บาดเจบ็ รนุ แรง รอแผ่นดินไหวสงบก่อนออกจาก อาคาร เพราะแรงสั่นสะเทือนอาจ ทำใหส้ ง่ิ ของหลน่ ทบั หา้ มใชล้ ฟิ ต์ในการ อพยพออกจากอาคาร เพราะหาก กระแสไฟฟ้าดับจะติดค้างในลิฟต์ ทำใหข้ าดอากาศหายใจเสยี ชีวติ 27

ร้รู ับ - รู้ทัน แผ่นดนิ ไหว...ลดเสีย่ งอันตราย ก รณอี ย นู่ อกอา คาร อยู่ให้หา่ งจากสงิ่ ปลูกสรา้ งขนาดใหญ่ โดยเฉพาะเสาไฟฟ้า ป้ายโฆษณา ตน้ ไม้ใหญ่ กำแพง ซง่ึ อาจพังทลายหรอื ลม้ ทบั ให้จอดรถในบริเวณท่ีปลอดภัย ห้ามหยุดหรือจอดรถบริเวณใต้ สะพาน หรอื ทางดว่ น ไมอ่ ยู่ใกลเ้ สาไฟฟา้ ป้ายโฆษณาหรือสิ่งปลูกสร้าง ขนาดใหญ่ และรอจนแผ่นดนิ ไหว สงบจึงค่อยขับรถไปตอ่ 28

กรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภยั (ปภ.) ก รณอี ย ่บู ริเวณ ชายฝ ง่ั ทะเล หากนำ้ ทะเลลดระดับอย่างรวดเร็ว ให้รีบอพยพออก หา่ งจากชายฝ่ังทะเลให้มากท่ีสุด หนีขึ้นทีส่ งู เหนอื ระดบั นำ้ ทะเลมากกวา่ 15 เมตร ห้ามนำเรือกลับเข้าชายฝั่ง ทะเล เพราะคล่นื สึนามิ ที่พัดเข้าสู่ชายฝ่ังทะเล จะเคลื่อนตัวรุนแรงด้วย ความเร็วสูง ก่อให้เกิด อนั ตรายได้ 29

รู้รับ - รูท้ นั แผน่ ดินไหว...ลดเสี่ยงอันตราย การปฏิบตั ิตนหลงั เกิดแผ่นดนิ ไหว หลงั เกิดแผ่นดินไหวมักเกิดอาฟเตอร์ชอ็ ก (After Shock) หรือ แผน่ ดนิ ไหวขนาดเล็กตามมา ให้ปฏบิ ัติ ดงั นี้ ติดตามสถานการณ์แผ่นดินไหว อย่างใกล้ชิด พร้อมปฏิบัติตาม คำแนะนำและประกาศเตือนภัย ของหน่วยงานภาครัฐอย่างเคร่งครัด อย่าหลงเชื่อและแพร่ข่าวลือ เพื่อลด ความตน่ื ตระหนกทซ่ี ำ้ เตมิ สถานการณ์ ใ หว้ กิ ฤ ตมากขนึ้ ปิดวาลว์ ถังก๊าซ ตัดกระแสไฟฟา้ โดยปดิ สวติ ช์ไฟ สบั คทั เอาท์ รวมถงึ ห้ามประกอบกิจกรรมท่ีทำให้เกิด ประกายไฟ เช่น จุดเทยี น สบู บหุ รี่ GAS จุดไฟแช็กหรือไมข้ ดี ไฟ เปน็ ต้น เพราะหากมีแก๊สรั่วไหล จะทำให้ เกิดระเบิดและเพลิงไหม้ได้ 30

กรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย (ปภ.) กรณตี ิดอยู่ใตซ้ ากอาคาร ให้อยูก่ บั ที่ เพราะอาจ ไดร้ บั อนั ตรายจากซากปรกั หกั พงั ถลม่ ทบั หา้ มทำให้ เกดิ ประกายไฟ เพราะหากมแี ก๊สรัว่ ไหล จะทำให้ เกิดระเบิดและเพลิงไหม้ ใช้ผ้าปิดปากและจมูก เพื่อป้องกันการสูดดมฝุ่นละอองเข้าสู่ร่างกาย พร้อมส่งสัญญาณขอความช่วยเหลือด้วยการ เปา่ นกหวดี เคาะท่อหรือฝาผนงั เมื่อมีประกาศยุติสถานการณ์ภัย ให้แจง้ เจ้าหน้าท่ีหนว่ ยงาน ทีเ่ ก่ยี วขอ้ งมาสำรวจโครงสรา้ งอาคาร หากอยู่ในสภาพม่ันคง แข็งแรงจึงสามารถกลบั เขา้ ไปอาศยั ได้ แตห่ ากมคี วามเสี่ยงตอ่ การ ทรุดตวั ให้ประเมนิ ความเสยี หาย ไม่กลบั เขา้ ไปในอาคารบ้านเรอื น ที่โครงสร้างได้รับความเสียหาย เพราะเสี่ยงต่อการพังถล่ม พรอ้ มซอ่ มแซมใหอ้ ยู่ในสภาพปลอดภัย กอ่ นเขา้ ไปพักอาศัย 31

รรู้ บั - รทู้ ัน แผ่นดินไหว...ลดเส่ยี งอันตราย แม้ประเทศไทยจะไม่ได้ต้ังอยู่ใกล้ศูนย์กลางแผ่นดินไหว ขนาดใหญ่ แต่มีรอยเลื่อนที่มีพลังในการเคลื่อนตัว 14 รอยเลอื่ น ครอบคลุม 22 จงั หวัด จึงมคี วามเส่ยี ง ต่อการเกิดแผ่นดินไหวในระดบั ท่ีไมร่ นุ แรงมากนกั อีกทัง้ ประเทศเพ่ือนบ้านยังมีแนวรอยเลื่อนที่อาจก่อให้เกิด แผน่ ดนิ ไห วรนุ แรง ซง่ึ อาจส ง่ ผลกระ ทบตอ่ ป ระเทศไทยได้ การเรียนรู้วิธีเตรียมพร้อมรับมือและการปฏิบัติตน อย่างปลอดภยั จากแผ่นดนิ ไหว จะชว่ ยลดผลกระทบ และลดความสูญเสยี ชีวิตและทรพั ย์สนิ 32

กรมปอ้ งกันและบรรเทาสาธารณภัย (ปภ.) หนว่ ยงานเฝ้าระวังและแจง้ เตอื นภยั แผน่ ดนิ ไหว 1182สำนักเฝ้าระวังแผน่ ดนิ ไหว กรมอตุ นุ ิยมวิทยา EARTHQUAKE HOTLINE กรมป้องกนั และบรรเทาสาธารณภัย 1784กระทรวงมหาดไทย สายด่วนนริ ภัย กรมทรัพยากรธรณี - - -กโทรระศทพัรวทง์ทร0ัพยาก2ร6ธร2รม1ชาต9ิแล7ะส0ิง่ แ3วดลอ้ 0ม5 ศนู ยเ์ ตือนภยั สนึ ามิภมู ภิ าคแปซฟิ คิ http://ptwc.weather.gov/ptwc/index.php

กกรรมะทปรอ้ วงงกมันหแาลดะไบทรยรเทาสาธารณภยั 3/12 ถนนอทู่ องนอก แขวง/เขตดสุ ติ กรุงเทพฯ 10300 โทรศพั ท/์ โทรสาร : 0-2243-0674 0-2243-2200 www.disaster.go.th