กาญจนบุรี

ÖÖćâćâÝÝîîïïøč Ċøč Ċ



แมน่ ำ้� ซองกาเลีย กาญจนบรุ ี

น้ำ� ตกผาตาด

การเดนิ ทาง สารบญั สถานที่ท่องเทีย่ ว ๘ อำ� เภอเมือง ๑๐ ท่าม่วง ท่ามะกา ๑๐ พนมทวน ๒๕ ห้วยกระเจา ๒๗ บ่อพลอย ๒๘ หนองปรือ ๓๐ ศรสี วสั ดิ์ ๓๑ ไทรโยค ๓๑ ทองผาภูมิ ๓๑ สังขละบุรี ๓๘ ๔๖ กิจกรรมท่องเทย่ี ว ๕๔ ทอ่ งเท่ยี วเชงิ วัฒนธรรม ๖๒ โฮมสเตย ์ ท่องเทย่ี วเชงิ เกษตร ๖๒ ๖๓ เทศกาลและงานประเพณี ๖๓ สนิ ค้าพ้นื เมอื งและของท่ีระลกึ ตวั อย่างรายการน�ำเทยี่ ว ๖๕ สิ่งอำ� นวยความสะดวก ๖๘ ๖๙ สถานท่ีพัก ๗๑ ร้านอาหาร ๗๑ หมายเลขโทรศัพทส์ ำ� คัญ ๑๐๐ ๑๑๐

กาญจนบรุ ีน้ำ� ตกเอราวัณ แคว้นโบราณ ด่านเจดยี ์ มณเี มอื งกาญจน์ สะพานข้ามแมน่ ำ้� แคว แหลง่ แร่ นำ�้ ตก

เมืองกาญจนบรุ ี เปน็ แหล่งอารยธรรมเก่าแกย่ คุ ก่อน โบราณวตั ถสุ ถานทพ่ี บ เชน่ ซากเจดยี ์ วหิ าร พระพทุ ธ ประวัติศาสตร์ และมีความส�ำคัญต่อเนื่องมาทุกยุค รปู พระพมิ พ์ เสมาธรรมจกั ร ระฆงั หนิ เครอื่ งประดบั สมัย แบ่งตามหลกั ฐานท่ีคน้ พบได้ดงั น้ี ภาชนะดินเผา เป็นต้น และพบตะเกียงโรมันส�ำริด สมัยก่อนประวัติศาสตร์ พบหลักฐานทางด้าน ทม่ี อี ายุราวปี พ.ศ. ๖๐๐ โบราณคดี ได้แก่ เครื่องมือหินกะเทาะ เคร่ืองมือ สมัยขอม จากหลักฐานทางเอกสารพงศาวดารเหนือ สมยั หินใหม่ เครอ่ื งมือสมัยโลหะ โครงกระดูกมนุษย์ กล่าวว่า กาญจนบุรีเป็นเมืองพญากง พระราชบิดา ภาชนะดินเผา เครื่องประดับ ภาพเขียนสีที่ผนังถ้�ำ ของพระยาพาน เป็นเมืองส�ำคัญของแคว้นอู่ทอง โลงศพ ตามถำ้� เพิงผา และตามล�ำน้�ำแควนอ้ ย แคว หรือสุวรรณภูมิ สันนิษฐานว่าพญากงสร้างข้ึนราว ใหญ่ ตลอดไปจนลุ่มแมน่ ำ�้ แมก่ ลอง ปี พ.ศ. ๑๓๕๐ ต่อมาขอมได้แผ่อิทธิพลน�ำศาสนา พุทธมหายานเข้ามาประดิษฐานในเมืองกาญจนบุรี สมยั ทวารวดี เมอ่ื อนิ เดยี ไดเ้ ดนิ ทางเขา้ มาคา้ ขาย และ ปรากฏหลักฐานคือปราสาทเมืองสิงห์ เมืองครุฑ เผยแพร่พุทธศาสนาท่ีแคว้นสุวรรณภูมิ ในราวพุทธ เมืองกลอนโด ศตวรรษที่ ๑๑-๑๖ พบหลักฐานศิลปะอินเดียสมัย คุปตะตามล�ำน�้ำแควน้อย แควใหญ่ และแม่กลอง สมยั กรุงศรีอยธุ ยาเปน็ ราชธานี เมอื งกาญจนบุรีเป็น บา้ นวังปะโท่ บา้ นทา่ หวี บ้านวงั ตะเคียน และพงตกึ เมอื งหนา้ ดา่ น เนอ่ื งจากตง้ั อยตู่ ดิ กบั สหภาพเมยี นมา สะพานข้ามแม่นำ้� แคว กาณจนบรุ ี 7

จงึ เปน็ เสน้ ทางเดนิ ทพั และสมรภมู ิ คอื ดา่ นพระเจดยี ์ จังหวัดนครปฐม สามองค์ และดา่ นบ้องตี้ ทศิ ตะวนั ออก ติดต่อกบั จงั หวัดสุพรรณบรุ ี ทศิ ตะวันตก ติดต่อกบั สาธารณรัฐสหภาพ สมัยกรุงธนบุรีเป็นราชธานี กาญจนบุรีเป็นสมรภูมิ เมยี นมา อีกหลายครั้ง เช่น สงครามท่ีบางกุ้ง และบางแก้ว ซึง่ มสี มรภมู ริ บที่บริเวณบา้ นหนองขาว สมัยกรุงรัตนโกสินทร์เป็นราชธานี เม่ือไทยย้าย ระยะทางจากอำ� เภอเมืองกาญจบรุ ี ราชธานมี าอยู่ทีก่ รงุ เทพฯ เพียง ๓ ปี ไดเ้ กิดสงคราม ไปอำ� เภอต่าง ๆ ใหญ่ คอื สงคราม ๙ ทพั สมรภมู ริ บเหนอื ทงุ่ ลาดหญา้ ท่ามว่ ง ๑๓ กโิ ลเมตร จงั หวัดกาญจนบรุ ี พนมทวน ๒๔ กโิ ลเมตร ท่ามะกา ๓๐ กโิ ลเมตร ทงั้ เปน็ สถานทต่ี งั้ ของสะพานขา้ มแมน่ ำ้� แควทมี่ คี วาม ดา่ นมะขามเตี้ย ๓๐ กโิ ลเมตร ส�ำคัญทางประวัติศาสตร์ของไทยสมัยสงครามโลก บอ่ พลอย ๔๘ กิโลเมตร ไทรโยค ๕๐ กิโลเมตร ครั้งที่ ๒ ห้วยกระเจา ๖๐ กโิ ลเมตร หนองปรือ ๗๕ กโิ ลเมตร จังหวัดกาญจนบุรี มีพื้นท่ีรวม ๑๙,๔๘๓ ตาราง เลาขวัญ ๙๘ กิโลเมตร กิโลเมตร มีขนาดใหญ่อันดับสามของประเทศ รอง ศรีสวัสด ์ิ ๑๓๐ กิโลเมตร จากจังหวัดนครราชสีมา และจังหวัดเชียงใหม่ ทองผาภูม ิ ๑๔๕ กิโลเมตร ภูมิประเทศส่วนใหญ่เป็นป่าโปร่งและป่าดงดิบ มี สังขละบุรี ๒๑๕ กิโลเมตร แม่น้�ำแควใหญ่และแม่น้�ำแควน้อยไหลมาบรรจบ กันเป็นแม่น�้ำแม่กลองที่บริเวณอ�ำเภอเมือง จึงเป็น เมืองแหล่งท่องเท่ียวทางธรรมชาติท่ีอุดมสมบูรณ์ท้ัง ภูเขา ปา่ ไม้ ถ้�ำ และน�้ำตก แบง่ เขตการปกครองออก การเดินทาง เปน็ ๑๓ อำ� เภอ ไดแ้ ก่ อำ� เภอเมอื งกาญจนบรุ ี อำ� เภอ บ่อพลอย อ�ำเภอเลาขวัญ อ�ำเภอพนมทวน อ�ำเภอ รถยนต์ จากกรุงเทพมหานครใช้ทางหลวง ไทรโยค อ�ำเภอสังขละบุรี อ�ำเภอศรีสวัสด์ิ อ�ำเภอ หมายเลข ๔ (ถนนเพชรเกษม) หรอื ถนนบรมราชชนนี ทา่ มะกา อำ� เภอทา่ มว่ ง อำ� เภอทองผาภมู ิ อำ� เภอดา่ น ผ่านนครชยั ศรี นครปฐม บ้านโปง่ ทา่ มะกา ทา่ มว่ ง มะขามเตย้ี อำ� เภอหนองปรอื และอำ� เภอหว้ ยกระเจา ถึงจังหวัดกาญจนบุรี รวมระยะทาง ๑๒๙ กโิ ลเมตร ใชเ้ วลา ๑ ชั่วโมง ๓๐ นาที รถโดยสารปรับอากาศ จากสถานีขนส่งผู้โดยสาร กรงุ เทพฯ (สายใตใ้ หม)่ ถนนบรมราชชนนี รถโดยสาร อาณาเขต ติดต่อกับจงั หวดั อุทยั ธานี ปรับอากาศชั้นหนึ่ง (วิ่งสายใหม่เส้นถนนบรมราช จงั หวดั ตาก และสาธารณรัฐ ชนน-ี นครชยั ศร)ี บริการทกุ วนั รถออกทุก ๓๐ นาที ทศิ เหนือ สหภาพเมียนมา เร่ิมตั้งแต่เวลา ๐๕.๐๐-๒๒.๐๐ น. สอบถามข้อมูล ติดตอ่ กบั จังหวัดราชบรุ ี และ ไดท้ ี่ กาญจนบุรีทัวร์ โทร. ๐ ๒๘๙๔ ๖๑๓๔ www. transport.co.th ทศิ ใต้ 8 กาญจนบุรี

เสน้ ทางไปจังหวดั กาญจนบรุ ี รถไฟ ออกจากสถานีรถไฟบางกอกน้อย วันละ ๒ ไทรโยค อำ� เภอทองผาภมู ิ อำ� เภอสงั ขละบรุ ี หรอื เดนิ เที่ยว เวลา ๐๗.๕๐ น. และ ๑๓.๕๕ น. จอดที่สถานี ทางไปสถานที่ท่องเท่ียวต่าง ๆ เช่น น้�ำตกเอราวัณ กาญจนบรุ ี สะพานขา้ มแมน่ ำ้� แคว ทา่ กเิ ลน และสถานี นำ�้ ตกไทรโยค สงั ขละบรุ ี เปน็ ตน้ สอบถามขอ้ มลู ไดท้ ่ี น�้ำตก (บริเวณทางหลวงหมายเลข ๓๒๓ ประมาณ ส�ำนักงานขนส่งผู้โดยสารจังหวัดกาญจนบุรี โทร. กโิ ลเมตรที่ ๔๕) ใชเ้ วลาเดนิ ทางประมาณ ๓-๕ ชวั่ โมง ๐ ๓๔๕๑ ๑๑๘๒ สอบถามข้อมูลได้ที่ สถานีรถไฟบางกอกน้อย โทร. ๐ ๒๔๑๑ ๓๑๐๒ การเดนิ ทางไปจังหวดั ใกลเ้ คียง จากสถานีขนส่งผู้โดยสารจังหวัดกาญจนบุรี วันเสาร์-อาทิตย์ และวันนักขัตฤกษ์ มีรถไฟเท่ียว มบี รกิ ารรถโดยสารไปจงั หวดั ราชบรุ ี สพุ รรณบรุ ี และ พิเศษน�ำเท่ียวไป-กลับภายในวันเดียว สอบถาม นครปฐม สอบถามขอ้ มูลไดท้ ี่ สถานีขนส่งผู้โดยสาร ข้อมลู ไดท้ ี่ การรถไฟแหง่ ประเทศไทย โทร. ๑๖๙๐, จงั หวดั กาญจนบรุ ี โทร. ๐ ๓๔๕๑ ๕๙๐๗ (ปจั จุบัน ๐ ๒๖๒๑ ๘๗๐๑-๙, ๐ ๒๒๒๐ ๔๓๓๔ www. มีการเปิดเส้นทางเดินรถสายใหม่ บริการด้วยรถ railway.co.th โดยสารปรับอากาศ ๒ ชั้น โดยตรงจากกาญจนบุร ี การเดนิ ทางภายในจงั หวัด ไปจังหวัดเชียงใหม่ ๓ เที่ยว เวลา ๐๘.๓๐ น. ๑๗.๐๐ น. และ ๑๘.๓๐ น. จังหวัดหนองคาย สถานขี นสง่ ผโู้ ดยสารจงั หวดั กาญจนบรุ ี อยถู่ นนแสง ๒ เท่ยี ว เวลา ๐๙.๐๐ น. และเวลา ๑๘.๓๐ น. และ ชโู ต มบี ริการรถโดยสารไปอำ� เภอต่าง ๆ เชน่ อ�ำเภอ จงั หวัดระยอง ๓ เทย่ี ว เวลา ๐๘.๐๐ น. ๑๒.๐๐ น. บอ่ พลอย อำ� เภอหนองปรือ อำ� เภอศรีสวัสดิ์ อำ� เภอ และเวลา ๑๗.๓๐ น.) กาณจนบุรี 9

สสุ านทหารสัมพันธมติ รดอนรัก สถานท่ที ่องเทย่ี ว ชวี ติ ในระหวา่ งการสรา้ งทางรถไฟสายมรณะ บรเิ วณ สุสานมีพื้นที่กว้างขวางเงียบสงบ ชวนให้ร�ำลึกถึง อ�ำเภอเมืองกาญจนบรุ ี ศาลหลกั เมอื งกาญจนบรุ ี ถนนหลกั เมอื ง ตำ� บลบา้ น เหตุการณ์การสู้รบและผลลัพธ์ที่เกิดจากสงคราม เหนือ สร้างขึ้นใหม่แทนศาลหลักเมืองเดิมซ่ึงช�ำรุด สุสานแห่งนีบ้ รรจศุ พทหารเชลยศึกถงึ ๖,๙๘๒ นาย ในสมยั พระยาประสทิ ธสิ งคราม เจ้าเมืองกาญจนบุรี สอบถามขอ้ มูล โทร. ๐ ๓๔๕๑ ๑๕๐๐ คนที่ ๒ เมอ่ื ปี พ.ศ. ๒๕๐๓ เปน็ อาคารจตั รุ มขุ หลงั คา ทรงไทย ภายในประดิษฐานหลักเมืองซึ่งเป็นเสา พิพิธภัณฑ์ทางรถไฟไทย-พม่า อยู่ใกล้กับสุสาน หวั เมด็ ทรงมัน ดา้ นหน้ามศี ลิ าจารึก และจารกึ ไม้สัก ทหารสมั พันธมิตรดอนรัก เป็นสถานที่จัดแสดงเร่ือง เปิดให้เข้าสักการะทุกวัน เทศบาลเมืองกาญจนบุรี ราวเก่ียวกับประวัติศาสตร์ทางรถไฟสายไทย-พม่า จดั งานไหวศ้ าลหลกั เมอื งประจำ� ทกุ ปี ในวนั ขน้ึ ๖ คำ�่ ในสมยั สงครามโลกคร้งั ท่ี ๒ เร่ิมตัง้ แตก่ ารเข้ามาของ เดอื น ๖ เวลา ๐๕.๐๐-๒๐.๐๐ น. ทหารญี่ปุ่น การออกแบบ และการสร้างทางรถไฟ สภาพภมู ศิ าสตรข์ องทางรถไฟ สภาพชวี ติ ภายในคา่ ย สุสานทหารสัมพันธมิตรดอนรัก อยู่ริมถนนแสง เชลยศกึ การแพทย์การทงิ้ ระเบดิ การทำ� ลายทางรถไฟ ชูโต (ทางหลวงหมายเลข ๓๒๓) เยื้องสถานีรถไฟ และเหตุการณ์หลังจากสงครามยุติ พิพิธภัณฑ์ กาญจนบุรี เป็นสสุ านของเชลยศึกสมั พันธมติ รทเ่ี สยี เปิดให้เข้าชมทุกวัน เวลา ๐๙.๐๐-๑๗.๐๐ น. 10 กาญจนบรุ ี

ค่าเข้าชม ชาวตา่ งชาติ ผใู้ หญ่ ๑๔๐ บาท เด็ก (อายุ คา่ ยเชลยศกึ สมยั สงครามโลกครงั้ ที่ ๒ เปน็ พพิ ธิ ภณั ฑ์ ต่�ำกว่า ๗-๑๒ ป)ี ๖๐ บาท สอบถามข้อมูล โทร. ๐ ท่ีเก็บรวบรวมภาพถ่าย ภาพเขียน และบทความท ี่ ๓๔๕๑ ๒๗๒๑ E-mail [email protected] แสดงถึงความเป็นอยู่ของเชลยศึก ตลอดจน เครื่องมือเคร่ืองใช้ อาวุธปืนและลูกระเบิดสมัยน้ัน ประตูเมือง ถนนปากแพรก ตำ� บลบา้ นเหนือ ต้งั อยู่ เพ่ือสะท้อนเป็นบทเรียนให้เห็นความน่ากลัวของ กลางเมอื ง สร้างข้นึ ในสมัยรชั กาลที่ ๓ พ.ศ. ๒๓๗๔ สงคราม เปดิ ใหเ้ ขา้ ชมทกุ วนั เวลา ๐๘.๐๐-๑๗.๐๐ น. ซ่ึงพระองค์ทรงโปรดให้ย้ายมาจากเมืองกาญจนบุรี คา่ เขา้ ชม ชาวไทย ๑๐ บาท ชาวต่างชาติ ๕๐ บาท เก่า ตำ� บลลาดหญ้า มาอยใู่ นทป่ี ัจจุบนั สอบถามขอ้ มูล โทร. ๐ ๓๔๕๑ ๑๒๖๓ พพิ ธิ ภณั ฑส์ งครามอกั ษะและเชลย หรอื พพิ ธิ ภณั ฑ์ สะพานข้ามแม่น้�ำแคว อยู่ต�ำบลท่ามะขาม เป็น สงครามวัดใต้ ต�ำบลบ้านใต้ อยู่ใน วัดไชยชุมพล สถานท่ีส�ำคัญทางประวัติศาสตร์สร้างสมัย ชนะสงคราม (วัดใต้) ห่างจากถนนแสงชูโต ๓๐๐ สงครามโลกคร้ังท่ี ๒ โดยกองทพั ญป่ี ุ่นไดเ้ กณฑเ์ ชลย เมตร ตัวอาคารสร้างเป็นกระท่อมไม้ไผ่เลียนแบบ ศึกฝ่ายสัมพันธมิตร ได้แก่ ทหารอังกฤษ อเมริกัน สะพานข้ามแม่น�ำ้ แคว กาณจนบุรี 11

ทางรถไฟสายมรณะ ออสเตรเลีย ฮอลันดาและนิวซีแลนด์ ประมาณ ทางรถไฟสายมรณะ ทางรถไฟสายนี้เริ่มต้นจาก ๖๑,๗๐๐ คน และกรรมกรชาวจีน ญวน ชวา มลายู สถานีหนองปลาดุก อ�ำเภอบ้านโป่ง จังหวัดราชบุรี ไทย เมียนมา อินเดีย จ�ำนวนมากมายก่อสร้าง ผ่านจังหวัดกาญจนบุรีข้ามแม่น้�ำแควใหญ่ไปทางทิศ ทางรถไฟสายยุทธศาสตร์เพื่อเป็นเส้นทางผ่านไปสู่ ตะวันตกถงึ ดา่ นเจดียส์ ามองค์ เพอื่ ใหถ้ ึงปลายทางที่ สหภาพเมียนมา ซ่ึงเส้นทางช่วงหน่ึงต้องข้ามแม่น้�ำ เมอื งตนั บซู ายดั สาธารณรฐั แหง่ สหภาพเมยี นมา รวม แควใหญ่จึงมีการสร้างสะพานขึ้น การสร้างสะพาน ระยะทางในเขตประเทศไทย ๓๐๐ กิโลเมตร ใช้เวลา และทางรถไฟสายน้ีเต็มไปด้วยความยากล�ำบาก ในการสรา้ งเสร็จเพยี ง ๑ ปี ตัง้ แต่เดอื นตลุ าคม พ.ศ. ความทารุณของสงคราม และโรคภัย ตลอดจน ๒๔๘๕ ถึง เดือนตุลาคม พ.ศ. ๒๔๘๖ เพ่ือใช้เป็น การขาดแคลนอาหาร ท�ำให้เชลยศึกจ�ำนวน เส้นทางยุทธศาสตร์ผ่านสหภาพเมียนมา ภายหลัง หลายหม่ืนคนต้องเสยี ชีวติ สงครามส้ินสุดทางรถไฟบางส่วนถูกรื้อทิ้ง บางส่วน การเดินทาง จากอ�ำเภอเมืองกาญจนบุรีไปตาม จมอยู่ใต้ทะเลสาบเข่อื นเขาแหลม ทางหลวงหมายเลข ๓๒๓ ระยะทาง ๔ กิโลเมตร แยกซ้าย ๘๗๐ เมตร มปี ้ายบอกทางไวช้ ดั เจน ทางรถไฟสายนี้ถือเป็นอนุสรณ์ให้ร�ำลึกถึงเหตุการณ์ สงครามในครั้งนั้นจากน�้ำพักน้�ำแรงของการบุกเบิก 12 กาญจนบรุ ี

กอ่ สรา้ งของทหารเชลยศกึ ฝา่ ยสมั พนั ธมติ รทกี่ องทพั สกั การะรอยพระพทุ ธบาทและพระพทุ ธรปู โบราณท่ี ญีป่ ุน่ เกณฑม์ า ทวิ ทศั น์ตลอดเส้นทางนสี้ วยงาม โดย ประดษิ ฐานอยู่ภายในถำ้� ในเดือนมถิ ุนายนของทุกปี เฉพาะบริเวณถ้�ำกระแซ เส้นทางรถไฟลัดเลาะไป มีการจัดงานประจ�ำปีของหลวงปู่จ้อย เขมิโย พระ ตามเชิงผาเลียบลำ� น้�ำแควนอ้ ย และส้นิ สดุ ปลายทาง เกจิชื่อดังแห่งวัดถ�้ำมังกรทอง โดยภายในงานมีการ ท่ีบ้านท่าเสา หรือสถานีน้�ำตก ระยะทางจากสถานี จัดงานอุปสมบทหมู่ กาญจนบรุ ถี งึ สถานนี ำ�้ ตก ประมาณ ๗๗ กโิ ลเมตร การเดนิ ทาง จากอำ� เภอเมืองกาญจนบรุ ีใชท้ างหลวง หมายเลข ๓๔๒๙ ซง่ึ แยกจากหนา้ ศาลากลางจงั หวดั การรถไฟแห่งประเทศไทยเปิดบริการเดินรถใน ตรงไปข้ามสะพานแม่น�้ำแม่กลอง ผ่านป้อมต�ำรวจ เส้นทางสายน้ีทุกวัน และจัดรถไฟขบวนพิเศษสาย แม่กลอง เล้ียวซ้ายที่สามแยกวัดถ้�ำเขาแหลม กรงุ เทพฯ-น�้ำตก ทกุ วันเสาร์-อาทิตย์ และวนั นักขัต ประมาณ ๓ กโิ ลเมตร จะพบทางเขา้ วดั อยดู่ า้ นซา้ ยมอื ฤกษ์ สอบถามขอ้ มูลได้ท่ี การรถไฟแห่งประเทศไทย รวมระยะทาง ๙.๕ กโิ ลเมตร โทร. ๑๖๙๐, ๐ ๒๖๒๑ ๘๗๐๑-๙ www.railway. co.th หอศลิ ปแ์ ละพพิ ธิ ภณั ฑส์ งครามโลกครงั้ ที่ ๒ หา่ งจาก อ�ำเภอเมืองกาญจนบุรีไป ๔ กิโลเมตร อยู่ไม่ไกล จากสะพานข้ามแมน่ ำ้� แควประมาณ ๕๐ เมตร เปน็ สถานท่ีเก็บรักษาหลักฐานทางประวัติศาสตร์สมัย สงครามโลกคร้งั ท่ี ๒ ไดแ้ ก่ อาวธุ ยทุ โธปกรณต์ า่ ง ๆ โครงกระดูกของเชลยสงคราม และภาพถ่าย เหตกุ ารณ์ในสมัยนนั้ นอกจากน้ี บางส่วนจดั ท�ำเปน็ หอศิลป์เก็บรวบรวมแสตมป์ ไปรษณียบัตรโบราณ เพชร พลอย และเครือ่ งประดับ เปิดใหเ้ ขา้ ชมทุกวนั เวลา ๐๘.๐๐-๑๘.๓๐ น. คา่ เขา้ ชม ชาวไทย ๔๐ บาท ชาวตา่ งชาติ ๔๐ บาท สอบถามขอ้ มลู โทร. ๐ ๓๔๕๑ ๒๕๙๖ โทรสาร ๐ ๓๔๕๑ ๑๕๒๓ วัดถ้�ำมังกรทอง อยู่ต�ำบลเกาะส�ำโรง บนเชิงเขา วัดถ้ำ� มังกรทอง ถ�้ำเขาปูนฝั่งแม่น้�ำแม่กลอง เป็นวัดเก่าแก่ที่สร้าง ข้ึนในสมัยรัชกาลท่ี ๕ หรือในปี พ.ศ. ๒๔๔๗ จุด เด่นของวัดน้ีคือการได้เดินขึ้นบันไดจ�ำนวน ๙๕ ขั้น สรา้ งขนึ้ เปน็ รปู มงั กรขนาดใหญส่ องตวั ขนาบไปตลอด ทาง ต้ังแต่ต้นจนสิน้ สดุ ทีป่ ากถ�้ำซงึ่ สามารถเดินทะลุ เขา้ ไปในถำ้� สยู่ อดเขาอกี ดา้ นหนงึ่ นอกจากน้ี สามารถ กาณจนบรุ ี 13

ตน้ จามจรุ ียกั ษ์ วดั ขุนแผน ตน้ จามจรุ ยี กั ษ์ อยหู่ มทู่ ี่ ๕ บา้ นกสกิ รรม ตำ� บลเกาะ ส�ำโรง ต้นจามจรุ ียักษม์ ีอายุมากกวา่ ๑๐๐ ปี ขนาด ๑๐ คนโอบ รัศมีทรงพุม่ เฉลยี่ ๒๕.๘๗ เมตร เส้นผา่ ศูนย์กลางร่มเงา ๕๑.๗๕ เมตร ความสูงเรือนยอด ๒๐ เมตร มีพืน้ ทขี่ องพ่มุ ประมาณ ๑ ไร่ ๒ งาน ๔ วา ทรงพุ่มแผ่ก่ิงก้านสาขาใหญ่โตร่มรื่น ปัจจุบันหาชม ต้นไม้ขนาดใหญเ่ ช่นน้ีได้ยาก การเดินทาง จากอำ� เภอเมืองกาญจนบรุ ใี ช้ทางหลวง หมายเลข ๒๓๑๙ ทางไปอ�ำเภอด่านมะขามเต้ีย อยู่ห่างออกไปจากวัดถ้�ำมังกรทอง ๓ กิโลเมตร โดยเข้าไปในกองการสัตว์และเกษตรกรรมท่ี ๑ (กองผสมสตั ว)์ กรมการสตั วท์ หารบก ผา่ นวดั ถำ�้ มนุ นี าถ เลี้ยวขวาถึงตน้ จามจรุ ียักษ์ โบราณสถานในเขตเมืองกาญจนบรุ เี ก่า อยู่ตำ� บล ลาดหญ้า บริเวณนี้เคยเป็นเมืองหน้าด่านสกัดกั้น การเดินทัพของข้าศึกซึ่งยกเข้ามาทางด่านเจดีย์สาม 14 กาญจนบรุ ี

วดั ปา่ เลไลยก์ องคต์ ง้ั แตส่ มยั อยธุ ยาตอนตน้ จนถงึ สมยั รตั นโกสนิ ทร ์ จึงเรียกว่า “วัดผ่าอก” ต่อมาชาวบ้านร่วมกันสร้าง ตอนต้น ประมาณปี พ.ศ. ๒๐๙๑-๒๓๒๗ ปัจจุบัน พระพุทธรูปปางป่าเลไลยก์ข้ึนแทน โบราณสถาน คงเหลอื รอ่ งรอยของแนวกำ� แพงดนิ รปู สเี่ หลย่ี มผนื ผา้ บริเวณวัดป่าเลไลยก์ ประกอบด้วย มณฑป วิหาร ขนาด ๑๖๗ x ๓๕๕ เมตร มปี ้อมค่ายอยูท่ ง้ั ๔ มมุ และเจดยี ์ทรงกลมกอ่ ดว้ ยอฐิ สอดนิ ฉาบปนู การเดินทาง จากอ�ำเภอเมืองกาญจนบุรีไปตาม วัดขุนแผน จากวัดป่าเลไลยก์เดินไปเข้าวัดได้ ทางหลวงหมายเลข ๓๒๓ และต่อด้วยทางหลวง ทางค่ายฝึกส�ำรวจคณะวิศวกรรมศาสตร์ จุฬา หมายเลข ๓๑๙๙ ไประยะทาง ๒.๕ กโิ ลเมตร ลงกรณมหาวิทยาลัย วัดขุนแผนสร้างข้ึนในสมัย โบราณสถานทีอ่ ยบู่ รเิ วณใกล้เคยี ง ไดแ้ ก่ กรุงศรีอยุธยา มีพระปรางค์เป็นส่ิงส�ำคัญของวัด วัดป่าเลไลยก์ เป็นวัดที่สร้างสมัยกรุงศรีอยุธยา ภายในบริเวณวัดมีโบราณสถานท่ีส�ำคัญ ได้แก่ มณฑปภายในมพี ระพทุ ธรปู ปางมารวชิ ยั ประดษิ ฐาน พระปรางค์ พระอโุ บสถ เจดยี ป์ ระจำ� ทศิ เจดยี ร์ าย และ อยู่ และได้ถูกลักลอบเจาะอกพระจนทะลุ ชาวบ้าน วิหาร ปัจจุบนั มองเหน็ ไดเ้ ฉพาะพระปรางค์เทา่ นัน้ กาณจนบุรี 15

วดั แมห่ มา้ ย วัดแม่หม้าย สร้างขึ้นในสมัยกรุงศรีอยุธยา อยู่ห่าง ยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช รัชกาลที่ ๑ เพื่อป้องกัน จากวัดขุนแผนไปทางทิศตะวันออก ๓๐๐ เมตร การรุกรานของข้าศึกในปี พ.ศ. ๒๓๒๘ ชัยชนะ มีโบราณสถานแบ่งเป็น ๒ กลุ่ม คือ กลุ่มด้าน สงครามคร้งั นี้ โดยเฉพาะสมรภูมทิ ุง่ ลาดหญ้า ทำ� ให้ ทศิ เหนอื ประกอบดว้ ย เจดยี ท์ รงกลมขนาดใหญ่ มฐี าน ประเทศไทยสามารถรักษาเอกราชและด�ำรงความ ประทักษิณ วิหารรูปส่ีเหลี่ยมผืนผ้า หันหน้าไปทาง เป็นชาติมาถงึ ปจั จุบัน ทศิ ตะวนั ตก และกลมุ่ ดา้ นทศิ ใต้ ประกอบดว้ ย วหิ าร ขนาดกลาง เจดีย์ราย และก�ำแพงแก้วล้อมรอบ ภายในอาคารจดั เปน็ ตจู้ ำ� ลองเหตกุ ารณแ์ ละโตะ๊ ทราย สเี่ หลย่ี มผนื ผา้ หนั หนา้ ทางทศิ ตะวนั ออก ทง้ั สองกลมุ่ แสดงภูมิประเทศจ�ำลองเส้นทางการเดินทัพของ มีสระล้างกระดูกอยู่ระหว่างกลาง นอกจากน้ี มีวัด ขา้ ศกึ นอกจากน้มี หี อสังเกตการณเ์ พอ่ื ใหผ้ ทู้ ม่ี คี วาม นางพมิ หรือ วัดกาญจนบรุ ี รวมอยู่ในบริเวณนัน้ ดว้ ย สนใจประวัติศาสตร์เข้าใจการเลือกใช้ภูมิประเทศใน การเดินทัพและจุดสกัดก้ันทัพข้าศึกชัดเจนข้ึน เปิด ให้เขา้ ชมทกุ วัน เวลา ๐๘.๐๐-๑๖.๓๐ น. สอบถาม อทุ ยานประวตั ศิ าสตรส์ งคราม ๙ ทพั อยตู่ ำ� บลชอ่ ง ข้อมูลได้ที่ ฝ่ายยุทธการจังหวัดทหารบกกาญจนบุรี สะเดา ในบริเวณทุ่งลาดหญ้า เป็นสถานท่ีรวบรวม โทร. ๐ ๓๔๕๘ ๙๒๓๓-๖ ตอ่ ๕๑๐๑๕ เกย่ี วกบั ประวตั ศิ าสตรส์ งคราม ๙ ทพั ซงึ่ เปน็ สงคราม การเดินทาง จากอำ� เภอเมอื งกาญจนบรุ ใี ช้ทางหลวง คร้ังส�ำคัญและยิ่งใหญ่ของพระบาทสมเด็จพระพุทธ หมายเลข ๓๒๓ จากน้ันเข้าทางหลวงหมายเลข 16 กาญจนบุรี

๓๑๙๙ กาญจนบุร-ี เขอ่ื นศรีนครนิ ทร์ ประมาณหลัก ๔๕๐๖ หรือค่ายฝึกเขาชนไก่ โทร. ๐ ๓๔๕๘ กิโลเมตรที่ ๒๔ เล้ียวซา้ ยไป ๗๐๐ เมตร อยู่หา่ งจาก ๙๒๓๗ ตวั เมืองกาญจนบรุ ี ๔๐ กิโลเมตร การเดินทาง จากอ�ำเภอเมืองกาญจนบุรีไปตาม ถนนกาญจนบุรี-ศรีสวัสด์ิ ผ่านสี่แยกแก่งเส้ียน ใช้ ค่ายฝึกเขาชนไก่ อยู่ต�ำบลลาดหญ้า เป็นสถานท่ี ทางหลวงหมายเลข ๓๑๙๙ ประมาณ ๓๐ กโิ ลเมตร ฝึกภาคสนามนักศึกษาวิชาทหาร ในเวลาเสร็จสิ้น การฝึกจะเปิดเป็นค่ายฝึกส�ำหรับประชาชนทั่วไป ถนนคนเดนิ ปากแพรก อยรู่ มิ กำ� แพงเมอื งกาญจนบรุ ี พร้อมสนุกกับกิจกรรมทดสอบก�ำลังใจของทหาร ใกล้พระบรมราชานุสาวรีย์พระบาทสมเด็จ เชน่ การโดดหอสูง ไตเ่ ชอื กข้ามล�ำนำ้� ชมพืน้ ที่สำ� คัญ พระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว เป็นแหล่งของกิน ศูนย์รวม ทางประวัติศาสตร์ และมีท่ีพักไว้บริการ สอบถาม งานหัตถกรรม แกะสลัก แหล่งจับจ่ายใช้สอย ขอ้ มลู ไดท้ ่ี กองยุทธการและการขา่ ว โทร. ๐ ๒๒๗๕ ของพ้ืนเมืองจากฝีมือของชาวบ้าน นอกจากน้ีม ี ชมุ ชนบ้านปากแพรก กาณจนบุรี 17

สสุ านทหารสมั พันธมติ รช่องไก่ รา้ นขายของที่ระลึกเปน็ รา้ นค้าในท้องถิน่ การแสดง วัดถ�้ำเขาปูน บริเวณนี้เคยเป็นที่ตั้งของค่ายเชลย บนเวทีของเด็กนักเรียนจากโรงเรียนเทศบาลต่าง ๆ ศึกขนาดใหญ่สมัยสงครามโลกคร้งั ท่ี ๒ ซง่ึ มถี ำ�้ ขนาด ในเขตเทศบาลเมืองกาญจนบรุ ี กลางอยู่ในบริเวณวัด และภายในถ้�ำมีพระพุทธรูป การเดินทาง จากอ�ำเภอเมืองกาญจนบุรีไปตามทาง องค์ใหญ่ประดิษฐานอยู่ ส่วนด้านหลังวัดติดริมน้�ำมี ถนนแสงชูโต ถึงส่ีแยกสถานีต�ำรวจภูธรกาญจนบุรี พระสังกัจจายน์องค์ใหญ่อยู่บนยอดเขา วัดอยู่เลย เล้ียวซ้ายไปตามถนนหลักเมือง ผ่านประตูเมืองจะ สุสานทหารสัมพันธมิตรช่องไก่ ๑.๕ กิโลเมตร ห่าง ถงึ ถนนปากแพรก จากอ�ำเภอเมอื งกาญจนบรุ ี ประมาณ ๖ กโิ ลเมตร สุสานทหารสัมพันธมติ รช่องไก่ อยูร่ ิมฝง่ั แมน่ ำ้� แคว สถานที่ถ่ายท�ำภาพยนตร์ต�ำนานสมเด็จพระ น้อย ห่างจากตัวเมืองกาญจนบุรีไปทางแม่น�้ำแคว นเรศวร อยตู่ ำ� บลลาดหญา้ ในบริเวณกองพลทหาร น้อย ๔ กิโลเมตร สามารถเดินทางไปโดยขับรถข้าม ราบท่ี ๙ ค่ายสุรสีห์ เป็นภาพยนตร์ประวัติศาสตร์ สะพานสมเด็จพระสังฆราชญาณสังวรท่ีท่าน�้ำหน้า ไตรภาคอันย่ิงใหญ่ที่ด�ำเนินการถ่ายท�ำบนพ้ืนที่กว่า เมือง สุสานแห่งน้ีเคยเป็นที่ต้ังค่ายเชลยศึกขนาด ๕,๐๐๐ ไร่ ซึ่งสร้างความภาคภูมิใจให้แก่ชาวไทย ใหญ่ บริเวณโดยรอบสงบและสวยงาม มีขนาดเล็ก ทงั้ มวลสามารถชมความสวยงามของฉาก ตา่ ง ๆ จาก กวา่ สสุ านดอนรกั บรรจศุ พทหารเชลยศกึ ซงึ่ สว่ นใหญ่ ในภาพยนตรซ์ ง่ึ จะไดส้ มั ผสั จรงิ เชน่ วดั มหาเถรคนั ฉอ่ ง เปน็ ทหารองั กฤษ จำ� นวน ๑,๗๔๐ นาย ห้องเก็บพระแสง เป็นต้น อาณาจักรหงสาวดี 18 กาญจนบุรี

สหี สาสนบลั ลงั ก์ คกุ ใตด้ นิ พระทน่ี ง่ั สรรเพชรปราสาท การเดนิ ทาง จากอำ� เภอเมอื งกาญจนบุรีใชท้ างหลวง ท้องพระโรงหงสาวดี นิทรรศการภาพถ่ายจากการ หมายเลข ๓๑๙๙ (กาญจนบุรี-เข่ือนศรีนครินทร์) ถ่ายท�ำภาพยนตร์ โดยมีวิทยากรประจ�ำจุดต่าง ๆ ประมาณ ๑๘ กิโลเมตร ถึงส่ีแยกลาดหญ้า มีทาง จอพลาสมาบรรยายประวัติศาสตร์ภูมิหลัง อธิบาย แยกขวาผ่านคา่ ยทหารไป ๓ กิโลเมตร ถึงทางเขา้ ให้ ฉากในการถ่ายท�ำภาพยนตร์ นอกจากนี้ สามารถ เล้ียวขวาไป ๒ กิโลเมตร (มีป้ายบอกทาง) รวม ร่วมกิจกรรม เช่น การแต่งกายชุดประวัติศาสตร์ ระยะทาง ๒๔ กิโลเมตร นั่งเกวียน และร้านจ�ำหน่ายสินค้าของท่ีระลึก สำ� หรบั นกั ทอ่ งเทย่ี ว เปดิ ทกุ วนั เวลา ๐๙.๐๐-๑๘.๐๐ น. วดั โพธสิ ตั วบ์ รรพตนมิ ติ อยตู่ ำ� บลหนองหญา้ เปน็ วดั คา่ เข้าชม ชาวไทย ผูใ้ หญ่ ๑๐๐ บาท เด็ก ๕๐ บาท ทม่ี ีศิลปกรรมแบบลา้ นนา เน่ืองจากเจ้าอาวาสครูบา ชาวตา่ งชาติ ๒๐๐ บาท เดก็ ๑๐๐ บาท หมคู่ ณะ ๕๐ คน บญุ คมุ้ ปสนั โน เปน็ ลกู ศษิ ยข์ องเกจอิ าจารยช์ อ่ื ดงั ทาง ไดส้ ว่ นลด ๑๐ เปอรเ์ ซน็ ต์ หมคู่ ณะ ๑๐๐ คน สว่ นลด ภาคเหนือ ได้เดินทางธุดงค์ไปตามป่าเขาแถบเขมร ๒๐ เปอรเ์ ซน็ ต์ สอบถามขอ้ มลู ไดท้ ่ี บรษิ ทั พรอ้ มมติ ร สหภาพเมียนมา จนถึงจังหวัดกาญจนบุรี จึงริเร่ิม ฟิลม์ สตดู โิ อ โทร. ๐ ๓๔๕๑ ๐๔๒๘ สรา้ งวดั เพอ่ื เผยแผธ่ รรมะ ปฏบิ ตั ธิ รรม โดยบรเิ วณวดั สถานทถ่ี า่ ยท�ำภาพยนตร์ตำ� นานสมเปดรจ็ าพสราะทนเเมรอืศงวทรี กาณจนบุรี 19

ได้สร้างเจ้าแม่กวนอิมหยกขาวองค์ใหญ่ เจดีย์สิริ สวนสมเด็จพระศรีนครินทร์(สวนหิน) อยู่ทุ่ง มงคลชยั ศลิ ปะลา้ นนา และจดั ตกแตง่ สถานทไ่ี วอ้ ยา่ ง นาคราช ตำ� บลหนองหญ้า ในบรเิ วณวิทยาลยั เกษตร ร่มรื่น ประมาณเดือนกันยายนของทุกปีมีการจัดพิธี และเทคโนโลยีกาญจนบุรี มีพื้นท่ี ๖๐๐ ไร่ (๐.๙๕ ไหว้ครูแบบล้านนา รวมทั้งขบวนแห่ตุงและเสล่ียง ตารางกิโลเมตร) ประชาชนท่วั ไปเรยี กว่า “สวนหิน” ซึ่งเป็นงานใหญป่ ระจำ� ปขี องวดั หรอื “อทุ ยานหนิ ” บรเิ วณโดยรอบมหี นิ งอกขนาดเลก็ การเดินทาง จากอำ� เภอเมืองกาญจนบรุ ีใชท้ างหลวง ใหญล่ กั ษณะตา่ ง ๆ ซงึ่ เกดิ ขน้ึ ตามธรรมชาติ เรยี งราย หมายเลข ๓๒๒๘ ประมาณ ๙ กิโลเมตร เลยวัดถ้�ำ อยเู่ ปน็ จำ� นวนมาก และสวนนเี้ ปน็ แหลง่ รวบรวมพนั ธ์ุ เขาปูนไปเลก็ น้อย ไมป้ า่ นานาชนดิ วัดโพธิสัตว์บรรพตนมิ ิต 20 กาญจนบรุ ี

วัดถ�ำ้ พุหวา้ การเดนิ ทาง จากอำ� เภอเมอื งกาญจนบุรีมาตามถนน การเดนิ ทาง จากอำ� เภอเมอื งกาญจนบุรีใช้ทางหลวง แสงชูโต ข้ามสะพานสมเด็จพระสังฆราชญาณสังวร หมายเลข ๓๒๒๘ ผ่านสุสานทหารสัมพันธมิตรช่อง ใช้ทางหลวงหมายเลข ๓๒๒๘ ผ่านสุสานทหาร ไก่ วัดถ�้ำเขาปูน วิทยาลัยเกษตรและเทคโนโลยี สัมพันธมิตรช่องไก่ วัดถำ�้ เขาปนู ระยะทางประมาณ กาญจนบุรี วัดธรรมโพธิญาณ มีทางเลี้ยวขวาถึงวัด ๑๕ กิโลเมตร ระยะทาง ๒๔ กโิ ลเมตร วัดถ�้ำพุหว้า อยู่ต�ำบลหนองหญ้า บรรยากาศ วดั เมตตาธรรมโพธิญาณ อยู่ต�ำบลหนองหญ้า เปน็ เงียบสงบร่มรื่นโอบล้อมด้วยป่าไม้และภูเขา ซึ่งมี วัดพุทธแบบจีน ซ่ีงโดดเด่นทางสถาปัตยกรรมจีน ถ�้ำท่ีมีหินงอกหินย้อย และพระพุทธรูปปางสมาธิ ตวั วดั สร้างจากไมท้ ้งั หลงั มีพระโพธิสตั ว์กวนอิมองค ์ ประดิษฐานเป็นประธาน ถ้�ำนี้ใช้เป็นพระอุโบสถ ใหญ่แกะสลักจากไม้ สูง ๑๒ เมตร และมีเจ้าแม ่ ประกอบพิธีอุปสมบท กวนอมิ แกะสลกั จากไมห้ อมปางตา่ ง ๆ อกี กวา่ ๑๐๐ ปาง กาณจนบรุ ี 21

วดั เมตตาธรรมโพธิญาณ อยู่รายรอบเจ้าแม่กวนอิมองค์ใหญ่ นอกจากน้ี ศาสนา และประเพณี มีหนังสือไทยโบราณ และ สามารถฝากดวงกับองคไ์ ทส้ ่วยเอี้ย ๖๐ ราศขี องจีน ศิลปะวัตถุต่าง ๆ ด้านข้างอาคารศูนย์ฯ มีหลุมขุด เพ่ือเป็นสิริมงคล และมีอาหารเจเลี้ยงรับรองผู้ท่ีมา ค้นทางประวัติศาสตร์ เปิดให้ชมวันจันทร์-ศุกร์ เย่ียมชม สอบถามข้อมูล โทร. ๐ ๓๔๕๓ ๑๓๘๘, เวลา ๐๘.๓๐-๑๖.๓๐ น. สอบถามข้อมลู ได้ที่ ส�ำนัก ๐๘ ๑๙๙๕ ๑๙๒๗ ศิลปวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยราชภัฏกาญจนบุร ี การเดินทาง จากอำ� เภอเมืองกาญจนบุรใี ชท้ างหลวง โทร. ๐ ๓๔๖๓ ๓๓๙๘, ๐ ๓๔๖๓ ๓๒๒๗-๘ หมายเลข ๓๒๒๙ เส้นทางไปนำ�้ ตกไทรโยค เลี้ยวไป ตอ่ ๖๕๐ โทรสาร ๐ ๓๔๖๓ ๓๒๒๔ ทางต�ำบลบ้านเก่า และเล้ียวซ้ายไปตามทางหลวง การเดนิ ทาง จากอ�ำเภอเมืองกาญจนบรุ ใี ช้ทางหลวง หมายเลข ๓๒๒๘ อยู่เลยจากวัดถ�้ำพุหว้าประมาณ หมายเลข ๓๒๓ เสน้ ทางกาญจนบรุ -ี ไทรโยค ประมาณ ๑ กโิ ลเมตร หา่ งจากอำ� เภอเมอื งกาญจนบรุ ปี ระมาณ ๑๕ กิโลเมตร ๑๕ กิโลเมตร วัดถ�้ำพุทธาวาส (ถ้�ำพุพระหรือวัดถ�้ำขุนแผน) ศนู ยว์ ฒั นธรรมจงั หวดั กาญจนบรุ ี อยตู่ ำ� บลหนองบวั เป็นถ�้ำขนาดใหญ่ อยู่บนภูเขาสูง มีต�ำนานเล่าจาก อยู่ในมหาวิทยาลัยราชภัฏกาญจนบุรี ช้ันล่างจัด วรรณคดีเรื่องขุนช้าง ขุนแผนว่า ขุนแผนได้เคยมา แสดงเคร่ืองใช้ภายในครัวเรือน เคร่ืองมือในการ ฝึกวิชาอาคมคาถาต่าง ๆ ภายในถ�้ำแห่งนี้ และเปน็ ประกอบอาชีพ ช้ันบนมีห้องประวัติศาสตร์ ห้อง ท่ีใช้ประกอบพิธีสร้างดาบฟ้าฟื้น โดยมีพระอาจารย์ 22 กาญจนบรุ ี

บุญจากวัดส้มใหญ่ซ่ึงเป็นอาจารย์ของขุนแผนคอย และเลี้ยวขวาเข้าทางหลวงหมายเลข ๓๔๕๕ ไป ช้แี นะ ๑.๗ กโิ ลเมตร เลยี้ วเข้าทางวัดทา่ โป๊ะ ประมาณ ๑ การเดินทาง จากตัวเมืองกาญจนบุรีใช้ทางหลวง กโิ ลเมตร รวมระยะทางประมาณ ๓๕ กโิ ลเมตร หมายเลข ๓๒๓ (กาญจนบุรี-ไทรโยค) หลักกิโลเมตร ท่ี ๗-๘ เย้ืองมหาวิทยาลัยราชภัฏกาญจนบุรี แยก ถ้�ำมะเด่ือ อยู่ต�ำบลบ้านเก่า ในบริเวณวัดถ้�ำมะเด่ือ ซ้ายเขา้ ไป ๑ กโิ ลเมตร นอกจากนี้ มรี ถประจ�ำทาง ภายในถำ้� มพี นื้ ทกี่ วา้ งขวาง มหี นิ งอกหนิ ยอ้ ยสวยงาม สายกาญจนบรุ ี-ไทรโยค ผา่ นปากทางไปสู่ถ�้ำน้ี และ แตกต่างกันไป วัดได้ติดต้ังไฟฟ้าเพ่ือให้เห็นความ เดนิ เทา้ เข้าไป ๑ กิโลเมตร สวยงามของถำ้� ใชเ้ วลาชมประมาณ ๒ ช่วั โมง การ เขา้ ชมถำ�้ ตอ้ ง ตดิ ตอ่ วดั มะเดอื่ เพอ่ื ขอกญุ แจเปดิ ประตู สวนสัตว์เลี้ยงกาญจนบุรี อยู่บ้านพุประดู่ ต�ำบล ทางเข้าถำ�้ มะเดื่อ หนองบัว เป็นสถานสงเคราะห์สัตว์ท่ีย้ายมาจากทุ่ง การเดินทาง ทางรถยนต์ จากป้อมต�ำรวจบ้านเก่า สีกัน บนพ้นื ที่ ๓๘ ไร่ ปัจจุบันมีสุนัขและแมวจำ� นวน ข้ามสะพานข้ามแม่น้�ำแควน้อย ไปตามทางหลวง มาก เหมาะส�ำหรับผู้ท่ีรักสัตว์ และสามารถขอรับ หมายเลข ๓๔๔๕ ระยะทาง ๘ กิโลเมตร ถึงค่าย สนุ ัขไปเลีย้ งได้ เปดิ ทกุ วนั เวลา ๐๘.๐๐-๑๗.๐๐ น. ไทรโยค เข้าไปในคา่ ยไทรโยค ๓ กโิ ลเมตร หา่ งจาก สอบถามข้อมูล โทร. ๐๘ ๑๙๑๔ ๓๔๔๔ โทรสาร อำ� เภอเมอื งกาญจนบุรี ๔๐ กิโลเมตร ทางเรอื ลงเรอื ๐ ๓๔๕๓ ๒๑๑๒ ข้ามฟากท่ีท่าเรือซึ่งอยู่ห่างจากสถานีรถไฟท่ากิเลน การเดินทาง จากอำ� เภอเมืองกาญจนบรุ ใี ช้ทางหลวง ประมาณ ๑ กิโลเมตร หมายเลข ๓๒๒๙ ถึงกิโลเมตรที่ ๑๖-๑๗ มีทาง แยกเขา้ ไป ๓ กโิ ลเมตร รวมระยะทางประมาณ ๒๐ บ้าน ช. ช้างชรา อยู่บ้านหนองหอย ต�ำบลวังด้ง กิโลเมตร ตดิ แมน่ ำ�้ แควใหญ่ เปน็ สถานทรี่ กั ษาพยาบาลชา้ งชรา ผู้สนใจกิจกรรมเพ่ือสังคม มีที่พัก ๘ หลัง ราคา พพิ ธิ ภณั ฑสถานแหง่ ชาตบิ า้ นเกา่ อยตู่ ำ� บลบา้ นเกา่ ๔,๕๐๐ บาทต่อคืน (รวมกิจกรรม) เปิดทุกวัน ริมฝั่งแม่น้�ำแควน้อย เป็นสถานที่ขุดพบหลักฐาน เวลา ๐๙.๐๐-๑๖.๐๐ น. สอบถามข้อมูล โทร. ทางโบราณคดีเก่ียวกับมนุษย์สมัยหินยุคก่อน ๐ ๓๔๕๑ ๐๕๑๑, ๐๘ ๖๓๓๕ ๕๓๓๒ www. ประวัติศาสตร์แห่งแรกในประเทศไทย เมื่อปี พ.ศ. elephantsworld.org ๒๕๐๖ สงิ่ ทค่ี น้ พบ ได้แก่ โครงกระดกู มนษุ ย์ ขวาน การเดินทาง จากอ�ำเภอเมืองกาญจนบุรีไปตาม หนิ เคร่ืองประดบั และเคร่อื งปนั้ ดนิ เผา เปิดให้เข้า ทางหลวงหมายเลข ๓๑๙๙ ถงึ ระหวา่ งหลกั กโิ ลเมตร ชมวนั พธุ -อาทติ ย์ เวลา ๐๙.๐๐-๑๖.๓๐ น. คา่ เขา้ ชม ท่ี ๘-๙ จะมีทางเข้าไปประมาณ ๔ กิโลเมตร ชาวไทย ๑๐ บาท ชาวต่างชาติ ๕๐ บาท สอบถาม ข้อมลู โทร. ๐๘ ๑๗๓๖ ๑๙๓๖, ๐๘ ๙๙๑๖ ๙๒๒๒ เขตรกั ษาพันธุ์สัตวป์ ่าสลกั พระ จัดตั้งเป็นเขตรักษา การเดนิ ทาง จากอำ� เภอเมอื งกาญจนบรุ ีใช้ทางหลวง พันธุ์สัตว์ป่า เมื่อวันท่ี ๓๑ ธันวาคม ๒๕๐๘ เป็น หมายเลข ๓๒๓ ประมาณ ๑๒ กโิ ลเมตร เลย้ี วซา้ ยเขา้ เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าแห่งแรกของประเทศไทย ทางหลวงหมายเลข ๓๒๒๙ ระยะทาง ๑๔ กิโลเมตร พ้ืนท่ีครอบคลุมอ�ำเภอเมืองกาญจนบุรี อ�ำเภอ กาณจนบุรี 23

วดั ถำ�้ เสอื 24 กาญจนบรุ ี

บอ่ พลอย อำ� เภอหนองปรอื อำ� เภอศรสี วสั ด์ิ ลกั ษณะ การเดนิ ทาง จากอำ� เภอเมืองกาญจนบุรีไปทางเขอ่ื น ภูมิประเทศเป็นภูเขาสูงสลับซับซ้อน ประกอบด้วย แมก่ ลอง ทางเขา้ วดั ผา่ นเขอ่ื นแมก่ ลองไปประมาณ ๕ ที่ราบระหว่างหุบเขา เป็นแหล่งต้นน้�ำล�ำธารส�ำคัญ กิโลเมตร มีปา้ ยบอกเลี้ยวขวาไป ๒ กโิ ลเมตร เล้ียว ของแมน่ �้ำแควใหญ่ ยอดเขาสูงที่สุด คือ เขาหัวโลน้ ซา้ ยอีก ๒๐๐ เมตร สงู ๑,๑๗๐ เมตร จากระดับน�ำ้ ทะเลปานกลาง อยู่ บรเิ วณตอนกลางของเขตรักษาพันธุส์ ัตว์ป่าสลักพระ วัดถ�้ำเขาน้อย อยู่ติดกับวัดถ้�ำเสือ วัดนี้ประดับ มีเส้นทางศกึ ษาธรรมชาติ ๓ เส้นทาง ๑. เส้นห้วยล�ำ ประดาด้วยสิ่งก่อสร้างที่ผสมผสานศิลปะแบบจีน อซี ู ๒. เสน้ ห้วยสะดอ่ ง ๓. เสน้ ทุง่ สลกั พระ และมี มีความงามสะดุดตา โดยเฉพาะอย่างยิ่งเก๋งจีน ๗ เส้นทางที่สามารถเดินไปชมทิวทัศน์ริมขอบอ่างเก็บ ช้ัน อยู่บนยอดเขา ซึ่งสามารถขึ้นไปชมทัศนียภาพ น�้ำเข่ือนศรีนครินทร์ ห้วยแม่ละมุ่น สอบถามข้อมูล ความสวยงามของอ�ำเภอเมืองกาญจนบุรีและเขื่อน โทร. ๐ ๓๔๕๘ ๔๐๓๒ แม่กลองได้ การเดินทาง จากอ�ำเภอเมืองกาญจนบุรีไปตามเส้น ทางสายกาญจนบุรี-ศรีสวัสดิ์ ถึงหน่วยพิทักษ์ป่า หนองหอย ตำ� บลวงั ดง้ ซงึ่ เปน็ ดา่ นแรกของเขตรกั ษา พนั ธุส์ ัตว์ปา่ สลักพระ ระยะทาง ๒๗ กิโลเมตร อ�ำเภอทา่ ม่วง เข่ือนแม่กลอง เป็นเข่ือนทดน�้ำขนาดใหญ่ที่มี ความส�ำคัญท่ีสุดในโครงการพัฒนาลุ่มน้�ำแม่กลอง ครอบคลุมพื้นที่ ๔,๘๐๐ ตารางกิโลเมตร ใน จังหวัดสุพรรณบุรี กาญจนบุรี ราชบุรี นครปฐม สมุทรสงคราม และสมุทรสาคร ตัวเขื่อนกว้าง ๑๑๗.๕๐ เมตร ยาว ๑,๖๕๐ เมตร บริเวณเหนือ เขอื่ นมที วิ ทศั นส์ วยงาม อยใู่ นอำ� เภอทา่ มว่ ง และหา่ ง จากอำ� เภอเมืองกาญจนบรุ ี ประมาณ ๑๕ กโิ ลเมตร วัดถ้�ำเสือ อยู่ต�ำบลม่วงชุม วัดนี้มีพระพุทธรูปปาง วดั ถำ้� เขาน้อย ประทานพรขนาดใหญ่อยู่บนยอดเขา พุทธลักษณะ สวยงามมาก และมีอุโบสถอัฏฐมุขเป็นลักษณะทรง ไทยมีลวดลายวิจิตรตระการตา เจดีย์เกษแก้วมหา ปราสาท ซง่ึ สามารถเดนิ หรอื ใชล้ ฟิ ตข์ น้ึ ไปชมทวิ ทศั น์ ท่สี วยงามได้ เปิดเวลา ๐๘.๐๐-๑๘.๐๐ น. อัตราคา่ บรกิ ารลิฟต์ขึน้ -ลง คนละ ๑๐ บาท กาณจนบุรี 25

วดั บ้านถำ้� 26 กาญจนบรุ ี

วัดบ้านถ�้ำ อยู่ต�ำบลเขาน้อย ทางข้ึนถ้�ำเป็นบันได นำ� ไปเกบ็ ไวท้ ว่ี ดั ดงสกั บางสว่ นอยทู่ พี่ พิ ธิ ภณั ฑสถาน ลึกเข้าไปในปากมังกรตัวใหญ่ ภายในถ�้ำมีหินงอก แหง่ ชาติพระนคร กรุงเทพมหานคร ลักษณะคล้ายผู้หญิง ซ่ึงจินตนาการเล่าขานกันต่อ การเดินทาง จากอ�ำเภอท่ามะกาใช้ทางหลวง มาวา่ นางบวั คลี่ ภรรยาของขนุ แผน ในวรรณคดเี รอ่ื ง หมายเลข ๓๒๓ ข้ามสะพานจันทรุเบกษา ขุนช้างขนุ แผน และบนยอดเขามถี �้ำเลก็ ๆ อีกหลาย (เฉลิมพระเกียรติ รัชกาลที่ ๙) ผา่ นวัดดงสกั ตอ่ ไป แห่ง วัดบ้านถ้�ำอยู่ห่างจากวัดถ้�ำเสือไปทางอ�ำเภอ ถงึ โบราณสถานพงตกึ ระยะทางประมาณ ๔ กโิ ลเมตร เมืองกาญจนบุรี ๕ กิโลเมตร โดยใช้เส้นทางสายใน อยหู่ า่ งจากอ�ำเภอเมืองกาญจนบุรี ๓๓ กิโลเมตร ถนนเลียบรมิ แมน่ ำ้� แมก่ ลอง อุทยานมัจฉาวังสังกะวาด อยู่ต�ำบลหวายเหนียว บอ่ นำ้� รอ้ นวดั วงั ขนายทายกิ าราม อยตู่ ำ� บลวงั ขนาย ตรงข้ามกับวัดหวายเหนียว อุทยานแห่งน้ีเป็นสถาน อยใู่ นบรเิ วณวดั วงั ขนายทายกิ าราม ในปี พ.ศ. ๒๕๔๐ ทพ่ี ักผ่อนของประชาชนท่นี ิยมมาให้อาหารปลา เช่น กรมทรพั ยากรธรณี ไดม้ าเจาะบอ่ นำ�้ บรเิ วณวดั พบวา่ ปลาตะเพียน และปลาสงั กะวาด ซงึ่ มลี ักษณะคล้าย มคี วามรอ้ นถงึ ๔๒ องศาเซลเซยี ส จงึ แนะนำ� ใหว้ ดั นำ� ปลาเนื้อออ่ น ปจั จุบนั หาดูได้ยาก นอกจากน้ภี ายใน นำ�้ นม้ี าใช้ และชำ� ระรา่ งกาย ตอ่ มาไดน้ ำ� นำ้� รอ้ นในบอ่ วดั หวายเหนยี วมพี พิ ธิ ภณั ฑพ์ น้ื บา้ น เปดิ ใหช้ มทกุ วนั นไ้ี ปวเิ คราะห์ ปรากฏวา่ ในนำ้� มแี รธ่ าตหุ ลายชนดิ เปน็ เวลา ๐๘.๐๐-๑๘.๐๐ น. ประโยชน์ ปจั จุบันมีบ่อน�้ำรอ้ น ๕๕ บ่อ เปิดบริการ การเดินทาง ใช้เส้นทางเดียวกับไปโบราณสถาน ทกุ วนั เวลา ๐๖.๐๐-๒๐.๐๐ น. สอบถามขอ้ มลู โทร. พงตึก เม่ือลงจากสะพานจันทรุเบกษา (สะพาน ๐๘ ๑๐๐๕ ๑๓๕๕ เฉลิมพระเกียรติ รัชกาลที่ ๙) เล้ียวขวาตรงไปตาม ถนนเลยี บแมน่ ำ�้ แมก่ ลอง ๓ กิโลเมตร อ�ำเภอทา่ มะกา โบราณสถานพงตึก สนั นิษฐานวา่ เปน็ ทต่ี ้ังของเมอื ง วัดพระแท่นดงรังวรวิหาร เป็นวัดโบราณท่ีมีแท่น โบราณสมัยทวารวดี และได้รับอิทธิพลจากศิลปะ หินขนาดใหญ่ท่ีชาวบ้านมีความเชื่อว่าเป็นพระแท่น อนิ เดียแบบคปุ ตะ ชาวเมืองนบั ถือศาสนาพทุ ธ และ ที่พระพุทธเจ้าเสด็จดับขันธปรินิพพาน ท้ังเป็นที่ พราหมณ์ มีอายุในราวพุทธศตวรรษที่ ๑๑-๑๒ ประดิษฐานรอยพระพุทธบาทท�ำจากไม้ขนาดใหญ่ เนื่องจากกรมศิลปากรได้ขุดพบโบราณวัตถุสมัย แห่งเดียวในประเทศไทย ในบริเวณวัดมีโบราณ ทวารวดีเป็นจ�ำนวนมากท่ีพงตึกเม่ือปี พ.ศ. ๒๔๗๐ สถานที่เก่ียวข้องกับพุทธประวัติ เช่น บ่อบ้วน เช่น ตะเกยี งทองสัมฤทธ์โิ รมัน พระพมิ พ์ดนิ เผา พระ พระโอษฐ์ วหิ ารพระอานนท์ ฯลฯ และมพี พิ ธิ ภณั ฑ์ นารายณส์ ลักจากศิลา พระพทุ ธรปู ฯลฯ และต่อมา พนื้ บา้ น ประมาณกลางเดือน ๔ ของไทยทกุ ปี จะมี ในปี พ.ศ. ๒๔๗๗ ดร.เวลส์ ผแู้ ทนสมาคมค้นคว้า งานนมัสการอยา่ งยิ่งใหญ่ วัตถโุ บราณจากประเทศอนิ เดยี ได้เดินทางมาสำ� รวจ การเดินทาง จากอ�ำเภอท่ามะกาใช้ทางหลวง และขุดค้นโบราณวัตถุเพ่มิ เตมิ ท่พี งตึก และยืนยนั วา่ หมายเลข ๓๒๓ ถึงบริเวณแยกตลาดท่าเรือ เลี้ยว สถานทแ่ี หง่ นเี้ ปน็ เมอื งโบราณทเี่ จรญิ รงุ่ เรอื งมากเมอื่ ขวาไปตามทางหลวงหมายเลข ๓๐๘๑ ระยะทาง สมยั พนั ปมี าแลว้ ปจั จบุ นั โบราณวตั ถบุ างสว่ นทขี่ ดุ คน้ ประมาณ ๑๕ กโิ ลเมตร กาณจนบรุ ี 27

วดั พระแทน่ ดงรังวรวหิ าร อ�ำเภอพนมทวน พระบรมราชานสุ าวรยี ส์ มเดจ็ พระนเรศวรมหาราช โบราณสถานบ้านดอนเจดีย์ อยู่ที่บ้านดอนเจดีย์ อยู่ใกล้โบราณสถานดอนเจดีย์ สร้างเมื่อปี พ.ศ. กรมศิลปากรไดท้ ำ� การสำ� รวจเม่ือปี พ.ศ. ๒๕๒๕ พบ ๒๕๔๒ ซึ่งเป็นวันครบรอบ ๔๐๐ ปี ที่สมเด็จพระ โครงกระดกู ในบรเิ วณนห้ี ลายรอ้ ยโครง ตลอดจนดาบ นเรศวรทรงท�ำยุทธหัตถีได้ชัยชนะต่อเมืองหงสาวดี โบราณ กรามชา้ งและเคร่อื งมา้ เปน็ จำ� นวนมาก และ และในปี พ.ศ. ๒๑๔๒ ประชาชนผู้มีจิตศรัทธา พบซากเจดยี ส์ มยั กรงุ ศรอี ยธุ ยาอยดู่ ว้ ย จากหลกั ฐาน ท่ัวประเทศได้บริจาคเงินสมทบทุนสร้างพระบรม ทขี่ ดุ พบทำ� ใหส้ นั นษิ ฐานวา่ บรเิ วณนเ้ี คยเปน็ สนามรบ ราชานสุ าวรยี ส์ มเดจ็ พระนเรศวรมหาราชทรงประทบั ในการทำ� ยทุ ธหัตถสี มัยกรุงศรีอยธุ ยา ชา้ งเพอ่ื เปน็ อนสุ รณส์ ถานใหป้ วงชนชาวไทยไดถ้ วาย การเดินทาง จากอ�ำเภอเมืองกาญจนบุรีไปตาม สกั การะรำ� ลกึ ถงึ พระมหากรณุ าธคิ ณุ ทที่ รงพระปรชี า ทางหลวงหมายเลข ๓๒๓ ถึงบริเวณสี่แยกท่าม่วง สามารถปกป้องเอกราชของชาติไทยไว้ได้ในสมัย เล้ียวขวาไป ๒ กโิ ลเมตร มีปา้ ยบอกทางไปดอนเจดยี ์ กรงุ ศรีอยธุ ยา ๑๑ กิโลเมตร เล้ียวเข้าไปในโรงเรียนวัดทุ่งสมอ การเดินทาง จากอ�ำเภอพนมทวนใช้ทางหลวง อยบู่ รเิ วณด้านหลังโรงเรียน หมายเลข ๓๒๔ ประมาณ ๔ กิโลเมตร มีทางแยก 28 กาญจนบุรี

ขวาเข้าสู่พระบรมราชานุสาวรีย์สมเด็จพระนเรศวร วัดลาดขาม อยู่ตำ� บลพนมทวน สร้างข้นึ สมัยอยธุ ยา มหาราช ระยะทาง ๔ กโิ ลเมตร มปี า้ ยบอกทางชดั เจน ตอนต้น เป็นที่ประดิษฐาน พระพุทธเบญจนวมงคล กาญจน์ ซึ่งเป็นพระพุทธรูปปางพิชิตมาร หน้าตัก พระโพธิสัตวก์ วนอิม (วัดทงุ่ สมอ) อยตู่ �ำบลท่งุ สมอ กว้าง ๕๙ น้ิว สูง ๘๗ นิ้ว พระพุทธรูปองค์นี้มีชื่อ ในวัดทุ่งสมอมีพระโพธิสัตว์กวนอิมองค์ใหญ่ที่มี เสียงในการสร้างข้ึนมาจากเหรียญเงินตราต่าง ๆ ลกั ษณะงดงามมากประดษิ ฐานอยู่ และมนี กั ทอ่ งเทยี่ ว จ�ำนวนกว่า ๙ แสนเหรียญ ซ่ึงถูกน�ำมาเรียงต่อกัน ทงั้ ชาวไทยและชาวตา่ งชาตนิ ยิ มเดนิ ทางมานมสั การ อย่างละเอียดทุกตารางนิ้วจนกลายเป็นพระพุทธรูป นอกจากนี้ มพี ระสงั กจั จายนแ์ ละพระประธานภายใน องค์ใหญ่ท่ีมีความงดงาม และได้รับการเรียกขาน อุโบสถวดั ท่งุ สมอ กันโดยท่ัวไปว่า “หลวงพ่อแสนเหรียญ” นอกจากนี้ การเดินทาง จากอ�ำเภอพนมทวนใช้ทางหลวง ภายในวัดมีการขุดค้นพบวัตถุโบราณสมัยทวารวดี หมายเลข ๓๒๔ ระยะทางประมาณ ๙.๗ กโิ ลเมตร รวมถึงซากปรักหักพังของเจดีย์เก่าแก่ท่ีมีมาต้ังแต่ สมัยอยธุ ยา พระบรมราชานุสาวรียส์ มเด็จปพราะสนาเทรศตวะรเปมหยี งาเรตายีช กาณจนบุรี 29

วัดสระลงเรอื การเดินทาง จากอ�ำเภอพนมทวนใช้ทางหลวง ประเทศประดษิ ฐานโดยรอบอโุ บสถ พระพทุ ธรปู ปาง หมายเลข ๓๒๔ (สายกาญจนบรุ ี-สพุ รรณบุรี) ระยะ ลีลาหน้าพระอุโบสถ ภาพวาดฝาผนังในอุโบสถเป็น ทางประมาณ ๘ กโิ ลเมตร หรอื จากตวั เมอื งกาญจนบรุ ี เรอ่ื งพระพทุ ธประวตั ิ และภาพนรก เพื่อเตือนสตใิ ห้ ใช้ทางหลวงหมายเลข ๓๒๔ หลักกิโลเมตรที่ ๒๘ ปฏบิ ตั ดิ ี รปู ปน้ั เทพเจา้ ของจนี และทโี่ ดดเดน่ คอื เรอื (สี่แยกดอนงิ้ว) เล้ียวไป ๓ กิโลเมตร อยู่ห่างจาก สพุ รรณหงสจ์ ำ� ลองใหญท่ ส่ี ดุ ในโลก ตงั้ อยกู่ ลางสระนำ�้ อำ� เภอเมืองกาญจนบรุ ี ๒๙ กิโลเมตร ซงึ่ ทางเขา้ ตอ้ งเดนิ ผา่ นเขา้ ทางปากราหู ภายในมภี าพ ฝาผนงั และขอ้ ความสภุ าษติ ไทยในเรอื่ งตา่ ง ๆ เพอื่ ให้ อ�ำเภอห้วยกระเจา เป็นคติสอนใจ และมีเรือโบราณไม้จ�ำลองขนาดเล็ก วัดสระลงเรือ อยู่ต�ำบลสระลงเรือ เดิมช่ือ วัดสระ ใหช้ ม ส่วนบริเวณสระนำ�้ สามารถใหอ้ าหารปลาได้ ลองเรือ ประดิษฐานพระพุทธรูป พระพุทธอนันต การเดินทาง จากอ�ำเภอห้วยกระเจาใช้ทางหลวง ภูมิสุคุตโต หรือ หลวงพ่อใหญ่องค์ด�ำ สร้างข้ึนใน หมายเลข ๓๓๖๒ ตรงไปจนถึงทางหลวงหมายเลข สมัยอยุธยาตอนปลาย ในบริเวณวัดมีสิ่งที่น่าสนใจ ๓๓๔๒ ตรงไปประมาณ ๑๑ กโิ ลเมตร ถึงสแี่ ยกเล้ยี ว เช่น รูปปั้นพระสงฆ์ครูบาอาจารย์ช่ือดังทุกภาคของ ขวาเข้าทางหลวงหมายเลข ๓๔๔๓ ตรงไปประมาณ 30 กาญจนบรุ ี

๑.๕ กิโลเมตร อยู่ระหว่างหลักกิโลเมตรที่ ๑๘-๑๙ อนั เน่อื งมาจากพระราชดำ� ริ โทร. ๐ ๓๔๖๗ ๕๑๐๐, วดั อยตู่ รงขา้ มโรงพยาบาลสง่ เสรมิ คณุ ภาพตำ� บลสระ ๐๘ ๑๑๙๔ ๙๗๒๙ ลงเรือ ระยะทาง ๑๒.๕ กิโลเมตร การเดินทาง จากอ�ำเภอหนองปรือใช้ทางหลวง หมายเลข ๓๐๘๖ สายกาญจนบุรี-หนองปรือ- อ�ำเภอบ่อพลอย ดา่ นชา้ ง จากนน้ั เลยี้ วขวาไปตามทางหลวงหมายเลข สวนสตั วเ์ ปดิ ซาฟารปี ารค์ อยตู่ ำ� บลหนองกมุ่ นบั เปน็ ๓๔๘๐ ระยะทางประมาณ ๒๔ กิโลเมตร สวนสตั วเ์ ปดิ แหง่ แรกของกาญจนบรุ ี ซง่ึ นกั ทอ่ งเทย่ี ว จะไดส้ มั ผสั กบั สตั วน์ านาชนดิ อยา่ งใกลช้ ดิ เชน่ กวาง อ�ำเภอศรีสวสั ดิ์ หมี เสือ สงิ โต มา้ ลาย ยรี าฟ อฐู ฯลฯ นักทอ่ งเท่ียว สถานีพัฒนาและส่งเสริมการอนุรักษ์สัตว์ป่าเขา สามารถขับรถยนต์เข้าไปเที่ยวชมได้ หรือใช้บริการ น�ำ้ พุ อยตู่ ำ� บลท่ากระดาน มีการเพาะเลยี้ งสัตว์ปา่ รถบสั ของสวนสัตว์ เปดิ ใหช้ มทุกวัน เวลา ๐๙.๐๐- เพอ่ื การศกึ ษาวจิ ยั จดั ทำ� เสน้ ทางเดนิ ศกึ ษาธรรมชาติ ๑๗.๐๐ น. ค่าเข้าชม ชาวไทย ผู้ใหญ่ ๑๕๐ บาท สื่อความหมายให้ความรู้เก่ียวกับสภาพป่า ๒ เส้น เด็ก ๘๐ บาท ชาวต่างชาติ ผู้ใหญ่ ๔๕๐ บาท ทาง เสน้ ทางท่ี ๑ เพือ่ ให้ผ้สู นใจศึกษาธรรมชาติพันธ์ุ เด็ก ๒๕๐ บาท สอบถามข้อมูล โทร. ๐ ๓๔๖๗ ไมแ้ ละสตั ว์ป่า ใช้เวลาเดนิ ทางไป-กลับ ประมาณ ๓ ๘๒๒๕ โทรสาร ๐ ๓๔๖๗ ๘๒๒๖, ๐๓๔๖๗ ๘๒๙๙ ชวั่ โมง และ เสน้ ทางท่ี ๒ เสน้ ทางเดนิ ศกึ ษาธรรมชาติ การเดินทาง จากอ�ำเภอบ่อพลอยใช้ทางหลวง เนินดินแดง ใช้เวลาเดินทางไป-กลับ ประมาณ ๑ หมายเลข ๓๐๘๖ (สายกาญจนบรุ -ี บอ่ พลอย) ระยะ ช่ัวโมง ตามเส้นทางผ่านภูมิประเทศท่ีแตกต่างกัน ทาง ๘.๖ กโิ ลเมตร อยหู่ า่ งจากอำ� เภอเมอื งกาญจนบรุ ี เชน่ ลำ� หว้ ย ลำ� ธาร ทางราบ เนนิ เขา ในบรเิ วณศนู ยฯ์ ประมาณ ๒๗ กิโลเมตร มคี า่ ยพกั แรมส�ำหรบั เยาวชน เขา้ ชมเปน็ หมคู่ ณะตอ้ ง ติดตอ่ ล่วงหน้า โทร. ๐๘ ๙๕๕๑ ๙๘๓๕ อ�ำเภอหนองปรือ การเดินทาง จากอ�ำเภอศรีสวัสด์ิใช้ทางหลวง โครงการห้วยองคตอันเน่ืองมาจากพระราชด�ำร ิ หมายเลข ๓๑๙๙ ระยะทาง ๕๕.๕ กโิ ลเมตร หรือ อยูต่ �ำบลสมเด็จเจรญิ พนื้ ที่ ๒๐,๖๒๕ ไร่ (๓๓ ตาราง จากอ�ำเภอเมืองกาญจนบุรีใช้ทางหลวงหมายเลข กิโลเมตร) เป็นโครงการอนุรักษ์และพัฒนาลุ่มน้�ำ ๓๒๓ และเลี้ยวซ้ายเข้าทางหลวงหมายเลข ๓๑๙๙ องคต มผี ลการดำ� เนนิ งานในหลายดา้ น เชน่ การปลกู (กาญจนบรุ -ี ศรสี วัสด์)ิ ระยะทาง ๙๐.๔ กิโลเมตร สวนปา่ การสง่ เสรมิ ดา้ นการเกษตร การปลกู ผกั ปลอด สารพิษ นอกจากน้ีมีการขุดพบซากโบราณสถาน อทุ ยานแหง่ ชาตเิ อราวณั เดมิ ชอ่ื วา่ อทุ ยานแหง่ ชาติ เคร่ืองมือเครื่องใช้ของมนุษย์ยุคก่อนประวัติศาสตร์ เขาสลอบ มีพ้ืนที่ประมาณ ๓๔๓,๗๓๕ ไร่ (๕๕๐ ปจั จบุ นั นำ� ไปไวท้ โ่ี รงเรยี นประชามงคล เปดิ ใหเ้ ขา้ ชม ตารางกโิ ลเมตร) ตอ่ มาเปลย่ี นชอื่ เปน็ อทุ ยานแหง่ ชาติ วนั จนั ทร์-ศุกร์ เวลา ๐๘.๓๐-๑๖.๓๐ น. เอราวัณ เน่ืองจากช้ันสูงสุดของน�้ำตกเป็นธรรมชาติ ที่มีลักษณะคล้ายหัวช้างเอราวัณ อยู่ห่างจากอ�ำเภอ กรณีเข้าชมเป็นหมู่คณะต้องติดต่อล่วงหน้าท่ี ศรสี วสั ด์ิ ประมาณ ๗๐ กโิ ลเมตร ส�ำนักงานกองอ�ำนวยการโครงการห้วยองคต กาณจนบรุ ี 31

น้ำ� ตกเอราวัณ 32 กาญจนบรุ ี

แหลง่ ทอ่ งเทย่ี วภายในอุทยานฯ ได้แก่ รถโดยสารประจ�ำทาง มีรถประจ�ำทางสาย ๘๑๗๐ นำ้� ตกเอราวัณ เป็นน้�ำตกที่ใหญแ่ ละสวยงาม บนฝงั่ กาญจนบุรี-เอราวัณ ออกจากสถานีขนส่งผู้โดยสาร แมน่ ำ้� แควใหญ่ ตน้ นำ้� เกดิ จากลำ� หว้ ยมอ่ งไลไ่ หลผา่ น กาญจนบุรี ทกุ วัน ใชเ้ วลาประมาณ ๒ ชัว่ โมง ลงจากยอดเขาและผาสงู ๒,๑๐๐ เมตร นำ้� ตกเอราวณั มีความยาว ๑,๕๐๐ เมตร แบ่งเปน็ ๗ ชน้ั แต่ละชั้นมี เขื่อนศรีนครินทร์ อยู่ห่างจากน้�ำตกเอราวัณ ๔ ลกั ษณะเปน็ แอง่ นำ�้ สามารถเล่นนำ้� ได้ และมเี สน้ ทาง กิโลเมตร ทางตอนบนของแม่น�้ำแควใหญ่เป็นเขื่อน ศึกษาธรรมชาตเิ อราวณั ระยะทาง ๑,๐๖๐ เมตร ใช้ หินถมแกนดินเหนียวท่ีใหญ่ท่ีสุดในประเทศไทยก้ัน เวลาประมาณ ๓๐ นาที มีจุดชมทิวทศั นแ์ ละปา่ ผลัด แม่น�้ำแควใหญ่ เป็นเข่ือนอเนกประสงค์ที่อ�ำนวย ใบทส่ี วยงาม ประโยชน์ในด้านการชลประทาน การลดอุทกภัยใน ถ้�ำพระธาตุ อยู่ในเขตอุทยานแห่งชาติเอราวัณ ห่าง ลุ่มแม่น�้ำแม่กลอง และการผลิตกระแสไฟฟ้า ส่วน จากน้�ำตกเอราวัณ ๑๒ กิโลเมตร ห่างจากอ�ำเภอ เหนือเข่ือนมีทิวทัศน์สวยงามเหมาะส�ำหรับเป็น เมืองกาญจนบุรี ๗๗ กิโลเมตร ภายในมีหินงอก ที่พักผ่อน มีรีสอร์ท แพพัก แพล่อง มีสิ่งอ�ำนวย หินย้อยสวยงามมาก ทีแ่ ปลกคอื เป็นหนิ โปรง่ แสง ถ้�ำ ความสะดวกสำ� หรบั ผู้พิการ คือ หอ้ งน้ำ� และทางลาด มคี วามยาว ๒๐ เมตร ใชเ้ วลาชมถำ้� พระธาตปุ ระมาณ บริเวณสนั เขื่อน ๓๐-๖๐ นาที นกั ทอ่ งเทยี่ วตอ้ งตดิ ตอ่ เจา้ หนา้ ทปี่ า่ ไม้ ณ ที่ท�ำการอุทยานฯ ซึ่งต้ังอยู่เชิงเขา เพื่อขอให ้ นอกจากนี้ อุทยานฯ มีบริการร้านอาหาร บ้านพัก เจา้ หนา้ ทเี่ ปน็ ผนู้ ำ� ทางให้ และควรเดนิ ทางถงึ ถำ�้ กอ่ น รับรองส�ำหรับนักท่องเท่ียว สอบถามข้อมูลได้ที่ เวลา ๑๕.๐๐ น. การไฟฟ้าฝา่ ยผลิตแหง่ ประเทศไทย โทร. ๐ ๒๔๓๖ ๖๐๔๖-๘ เรือล่อง โทร. ๐ ๓๔๕๗ ๔๐๐๑ ภายในอุทยานฯ มีสิ่งอ�ำนวยความสะดวกส�ำหรับ การเดินทาง จากอ�ำเภอศรีสวัสดิ์ใช้ทางหลวง ผพู้ กิ าร คอื หอ้ งนำ้� และทางลาดถงึ บรเิ วณ ชนั้ ๑ ของ หมายเลข ๓๑๙๙ (กาญจนบรุ -ี ศรีสวัสด)์ิ ระยะทาง น�้ำตก และมีบริการบ้านพักและสถานท่ีกางเต็นท์ ๖๕.๔ กิโลเมตร อยู่ห่างจากอ�ำเภอเมืองกาญจนบุรี สำ� หรบั นกั ทอ่ งเทยี่ ว สอบถามขอ้ มลู ไดท้ ี่ กรมอทุ ยาน ระยะทางประมาณ ๗๐ กโิ ลเมตร แหง่ ชาตสิ ัตว์ปา่ และพันธพ์ุ ืช กรงุ เทพมหานคร โทร. สวนเวลารำ� ลกึ เปน็ สวนทอ่ี ยภู่ ายในเขอื่ นศรนี ครนิ ทร์ ๐ ๒๕๖๒ ๐๗๖๐ www.dnp.go.th หรือ อุทยาน มพี น้ื ทก่ี วา่ ๓๐ ไร่ การไฟฟา้ ฝา่ ยผลติ แหง่ ประเทศไทย แหง่ ชาติเอราวณั โทร. ๐ ๓๔๕๗ ๔๒๒๒, ๐ ๓๔๔๕ ได้สร้างข้ึนเพื่อเฉลิมพระเกียรติในโอกาสท่ีสมเด็จ ๗๒๘๘ พระศรนี ครนิ ทราบรมราชชนนี ทรงเจรญิ พระชนมายุ การเดนิ ทาง ๙๐ พรรษา เมอ่ื วันท่ี ๒๑ ตลุ าคม ๒๕๓๓ สวนเวลา รถยนต์ จากตวั เมอื งกาญจนบรุ ใี ชท้ างหลวงหมายเลข ร�ำลึกน้ีสร้างเป็นสวนประติมากรรมบอกเวลาเป็น ๓๑๙๙ (กาญจนบรุ ี-ศรีสวัสด)์ิ เมือ่ ถึงกโิ ลเมตรที่ ๕๖ สญั ลกั ษณร์ ปู นาฬกิ าแดด เปน็ เครอื่ งเตอื นใจใหร้ ำ� ลกึ แยกซ้ายข้ามสะพานเข้าตลาดเข่ือนศรีนครินทร์ ถึงคุณค่าแห่งชีวิตที่ก้าวล่วงเวลาทุกนาทีที่ผ่านไป ตรงไป ๓ กิโลเมตร ถึงลานจอดรถ เดินเท้าต่ออีก สมดังพระราชหฤทัยของสมเด็จย่าท่ีทรงตระหนัก ๕๐๐ เมตร ถึงน�้ำตก เปน็ แนแ่ ทว้ ่า “เวลาเป็นของมคี ่า” ซง่ึ ควรใช้เวลาให้ กาณจนบรุ ี 33

เข่ือนศรีนครินทร์ เกิดประโยชน์อย่างเต็มที่ไม่ควรปล่อยให้ล่วงเลยไป แห่งชาติ เมื่อวันท่ี ๒๓ ธันวาคม ๒๕๒๔ มีพื้นท่ี อยา่ งไรป้ ระโยชน ์ บรเิ วณลานโดยรอบมที น่ี ง่ั พกั ผอ่ น ประมาณ ๙๕๓,๕๐๐ ไร่ (๑,๕๓๒ ตารางกโิ ลเมตร) เพอื่ ชมทวิ ทศั นส์ วยงามของเขอื่ นศรนี ครนิ ทร์ อทุ ยาน ครอบคลมุ อยใู่ นทอ้ งทอี่ ำ� เภอไทรโยค อำ� เภอศรสี วสั ด์ิ แห่งชาติเข่ือนศรีนครินทร์ ประกาศเป็นเขตอุทยาน และอ�ำเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี ประกอบ 34 กาญจนบุรี

ด้วยธรรมชาติท่ีสวยงาม เช่น น�้ำตก น�้ำพุร้อน ถ�้ำ ถ้�ำแบ่งเป็นห้องต่าง ๆ แตล่ ะหอ้ งมหี ินงอกหนิ ย้อย และเกาะแก่งต่าง ๆ บริเวณอ่างเก็บน้�ำเหนือเข่ือน การเดินทาง ใช้เส้นทางน้�ำตกเอราวัณ น�้ำตกห้วย ศรีนครินทร์มีทิวทัศน์สวยงาม มีเขตติดต่อกับพ้ืนท่ี แม่ขมิ้น ก่อนถึงน�้ำตกห้วยแม่ขม้ิน ๑๑ กิโลเมตร อุทยานแห่งชาติไทรโยค อุทยานแห่งชาติเอราวัณ เลย้ี วซา้ ยเขา้ วดั นำ้� มดุ ไปประมาณ ๕๐๐ เมตร ออ้ มไป เขตรักษาพันธุ์สัตวป์ า่ ท่งุ ใหญ่นเรศวร และเขตรักษา ทางด้านหลังวัด จอดรถท่ีเชิงเขาแล้วเดินขึ้นไปถ้�ำ พนั ธส์ุ ตั วป์ า่ สลกั พระ มแี หลง่ ทอ่ งเทยี่ วภายในอทุ ยานฯ ระยะทาง ประมาณ ๔๐๐ เมตร ได้แก่ น�้ำตกห้วยแม่ขม้ิน อยู่บริเวณท่ีท�ำการอุทยานฯ ถำ�้ สวรรค์ อยใู่ นเขตอทุ ยานแหง่ ชาตเิ ขอื่ นศรนี ครนิ ทร์ ริมทะเลสาบเข่ือนศรีนครินทร์ ห่างจากอ�ำเภอเมือง บริเวณหม่บู ้านตน้ มะพรา้ ว ตำ� บลแมก่ ระมุง อำ� เภอ กาญจนบุรี ๑๐๘ กิโลเมตร น้�ำตกห้วยแม่ขม้ินมี ศรีสวัสดิ์ ลักษณะถ้�ำเป็นเหมือนอุโมงค์ธรรมชาติ ความสวยงามมาก ทั่วบริเวณร่มร่ืนด้วยพันธุ์ไม้ป่า กว้าง ๙ เมตร สูง ๙ เมตร ยาว ๑๕๐ เมตร ผนงั ถ�้ำมี นานาชนดิ นำ�้ ตกไหลมาจากตน้ นำ�้ ของทวิ เขากะลาซงึ่ ภาพวาดของคนโบราณ เป็นป่าดิบเขาแล้งทางทิศตะวันออกของอุทยานและ การเดนิ ทาง หา่ งจากที่ทำ� การอุทยานแห่งชาติเขื่อน ไหลลงสู่อา่ งเก็บนำ�้ เขอื่ นศรนี ครนิ ทร์ น�้ำตกแบ่งเปน็ ศรีนครินทร์ ๑๕ กิโลเมตร ใช้เส้นทางน้�ำตกห้วย ๗ ชน้ั ได้แก่ ชั้นที่ ๑ ดงวา่ น ชัน้ ท่ี ๒ ม่านขมน้ิ ชั้นท่ี แม่ขมิ้น-น�้ำตกเอราวัณ เล้ียวขวาบริเวณโรงเรียน ๓ วังหน้าผา ช้ันท่ี ๔ ฉัตรแก้ว ช้นั ท่ี ๕ ไหลจนหลง บ้านตน้ มะพร้าว เข้าไปอีก ๑.๕ กโิ ลเมตร ถงึ หม่บู ้าน ชน้ั ที่ ๖ ดงผเี ส้อื ชัน้ ท่ี ๗ ร่มเกล้า แตล่ ะช้นั มีความสูง ต้นมะพร้าว ขับรถผ่านหมู่บ้านเข้าไป ๕๐๐ เมตร และความสวยงามต่างกันไป อทุ ยานฯ ไดท้ �ำเสน้ ทาง ถงึ ปากถำ้� ควรใชร้ ถขบั เคลอื่ นสลี่ อ้ และตดิ ตอ่ ชาวบา้ น เดนิ สำ� หรบั ขนึ้ ไปชมนำ�้ ตก และเปน็ เสน้ ทางเดนิ ศกึ ษา ในหมบู่ ้านต้นมะพรา้ วเพอ่ื เป็นผู้นำ� ทาง ธรรมชาติ สามารถเทีย่ วชมได้ตลอดทงั้ ปี ถ�้ำเนรมิต เป็นถ�้ำขนาดใหญ่แบ่งเป็นหลายห้อง มี หนิ งอกหินย้อยรปู ทรงตา่ ง ๆ แปลกตาและสวยงาม คา่ ธรรมเนยี มเข้าชม ชาวไทย ผใู้ หญ่ ๑๐๐ บาท เดก็ มาก อยู่ก่อนถึงน้�ำตกห้วยแม่ขม้ิน ๑๐ กิโลเมตร ๕๐ บาท ชาวต่างชาติ ผใู้ หญ่ ๓๐๐ บาท เดก็ ๑๐๐ เลี้ยวไปทางวัดถ้�ำเนรมิต ๒ กิโลเมตร เดินเท้าต่อ บาท คา่ ยานพาหนะ ๓๐ บาท ภายในบรเิ วณอทุ ยานฯ อีก ๓๐๐ เมตร และหา่ งไป ๔ กิโลเมตร มีถ้�ำใหญ่ มสี ่ิงอำ� นวยความสะดวกสำ� หรบั ผู้พิการ คือ ห้องน้�ำ ๓ ถ�ำ้ ได้แก่ ถำ�้ น้�ำมุด ถำ�้ พระปรางค์ และถ�้ำพระโค และทางลาดแค่บริเวณชั้น ๔ ของน้�ำตก มีบ้านพัก ควรติดต่อผู้น�ำชมหรือติดต่อเจ้าหน้าท่ีของอุทยานฯ และสถานท่ีกางเต็นท์ส�ำหรับนักท่องเท่ียว รวมท้ัง เข่ือนศรีนครินทร์ การเดินทางต้องใช้รถยนต์ขับ รา้ นอาหารสวสั ดกิ าร สอบถามขอ้ มลู ไดท้ ี่ กรมอทุ ยาน เคลอ่ื นสี่ลอ้ แหง่ ชาตสิ ัตวป์ า่ และพนั ธ์พุ ชื กรุงเทพมหานคร โทร. ถ้�ำน้�ำมุด อยู่บริเวณหมู่บ้านน�้ำมุด ต�ำบลแม่กระบุง ๐ ๒๕๖๒ ๐๗๖๐ www.dnp.go.th หรือท่ที �ำการ ปากถ้�ำกวา้ ง ๑๕ เมตร สงู ๑๐ เมตร ภายในถ้�ำเป็น อทุ ยานฯ โทร. ๐๖ ๒๓๒๕ ๕๔๙๘ โพรงลึกมีธารนำ้� ไหลออกมาจากถ�้ำตลอดเวลา การเดินทาง ถำ�้ พระปรางค์ อยบู่ รเิ วณบา้ นนำ�้ มดุ ตำ� บลแมก่ ระบงุ รถยนต์ สามารเลอื กเดินทางได้ ๒ เส้นทาง ได้แก่ เป็นอีกถ�้ำหนึ่งท่ีมีความใหญ่โตและสวยงาม ภายใน เสน้ ทางท่ี ๑ จากอำ� เภอเมอื งกาญจนบรุ ี ใชท้ างหลวง เขาฝาชี หรอื จุดชมวิวเขาฝาชี กาณจนบรุ ี 35

น�้ำตกห้วยแมข่ มิ้น หมายเลข ๓๒๓ ไปเขา้ เสน้ ทางหมายเลข ๓๑๙๙ เสน้ กระดาน-แม่ละมุ่น) ผ่านวัดท่ากระดาน โรงเรียน ทางกาญจนบรุ -ี น้�ำตกเอราวัณ ผ่านถ้�ำพระธาตุ ห้วย บ้านท่าสนุ่น ถึงทางแยกมีทางลงแพท่าแม่ละมุ่น พุมุด (วัดพุมุด) เป็นทางลาดยางตลอดสายจนถึง ขนานยนต์คร้ังท่ี ๑ ที่ข้ามไปท่าอ�ำเภอศรีสวัสดิ์ ใช้ น�้ำตกห้วยแม่ขม้ิน รวมระยะทาง ๑๑๑ กิโลเมตร เวลา ๑๐ นาที เสยี คา่ ธรรมเนยี มรถยนต์คันละ ๖๐ หรือเช่ารถสองแถวจากอ�ำเภอเมืองกาญจนบุรี ใช้ บาท จากนน้ั ขบั รถยนตต์ อ่ ไปอกี ๑๐ กโิ ลเมตร จะพบ เวลาประมาณ ๓ ชว่ั โมง หรือขึ้นรถสองแถวที่ตลาด ทา่ แพขนานยนต์ท่ี ๒ ข้ามไปทา่ หว้ ยแมข่ ม้นิ ใชเ้ วลา เขอ่ื นศรีนครินทร์ ๔๕ นาที เสยี ค่าธรรมเนียมคนั ละ ๒๐๐-๓๐๐ บาท ขับรถต่อไปอกี ๗ กิโลเมตร (ใชเ้ วลา ๒๐ นาที) ถงึ ที่ เส้นทางท่ี ๒ การนำ� รถยนต์ข้ามแพขนานยนต์ ต้อง ทำ� การอทุ ยานแห่งชาตเิ ขือ่ นศรีนครนิ ทร์ เดินทางไป ขา้ มแพขนานยนต ์ ๒ ครง้ั จากอำ� เภอเมอื งกาญจนบรุ ี นำ้� ตกหว้ ยแม่ขมนิ้ ไปตามทางหลวงหมายเลข ๓๒๓ จากนนั้ ใชท้ างหลวง ไปทางเรือเหมา ขึ้นท่ีท่าหม่องกระแทะ หรือท่าเรือ หมายเลข ๓๑๙๙ (สายกาญจนบุรี-เอราวัณ-ท่า ทา่ กระดาน อยหู่ า่ งจากทางแยกเขา้ เขอ่ื นศรนี ครนิ ทร์ 36 กาญจนบรุ ี

๑๒ กิโลเมตร เม่ือถึงท่าห้วยแม่ขม้ินต้องเดินไปอีก ๐๘ ๔๔๑๔ ๕๓๓๘ ๗๐๐ เมตร ถงึ น�ำ้ ตกชัน้ ที่ ๑ การเดินทาง เส้นทางเขื่อนศรีนครินทร์ ห้วยแม่ รถโดยสาร สามารถขึ้นรถสองแถวท่ีตลาดลาดหญ้า ขมิน้ ถึงด่านแม่แฉลบ หว้ ยแมล่ ะมนุ่ ก่อนเข้าอำ� เภอ ถึงน้ำ� ตกห้วยแม่ขมน้ิ รถออกวันละ ๑ เที่ยว ไมเ่ กิน ศรีสวัสดิ์ ไปท่ีท่าบ้านแม่ละมุ่น ลงแพขนานยนต ์ เวลา ๑๒.๐๐ น. ใชเ้ วลาเดนิ ทาง ๔ ชว่ั โมง (หมายเหตุ ค่าลงแพ ๖๐-๗๐ บาท ใช้เวลาประมาณ ๒๐ นาที เวลารถโดยสารอาจเปล่ียนแปลงได)้ ห่างจากอำ� เภอ เม่ือขึ้นจากแพขับรถยนต์ต่อไปต�ำบลบ้านปลายนา เมืองกาญจนบุรี ประมาณ ๑๘ กิโลเมตร สวนเกา่ ระยะทางประมาณ ๓๐ กิโลเมตร และเชา่ เหมาเรอื ไปวดั ปากลำ� ขาแขง้ คา่ เชา่ เหมาเรอื ๒,๕๐๐- วัดปากลำ� ขาแขง้ หรอื ชาวบ้านเรียกวา่ วดั ปากล�ำ ๓,๐๐๐ บาท เลขท่ี ๘๕ หมูท่ ่ี ๑ ต�ำบลเขาโจด ทางตอนบนสดุ ของ เขอื่ นศรนี ครนิ ทร์ บรเิ วณลำ� นำ้� ชว่ งรอยตอ่ กาญจนบรุ ี อุทยานแห่งชาติเฉลิมรัตนโกสินทร์ (ถ้�ำธารลอด) อทุ ยั ธานี และตาก จดุ เด่นอยู่ท่ีโบสถ์สแตนเลส และ มีพ้ืนท่ี ๓๖,๘๗๕ ไร่ (๕๙ ตารางกิโลเมตร) ภายใน พระพทุ ธรปู สแตนเลสทว่ี จิ ติ รงดงาม รเิ รม่ิ และดำ� เนนิ อทุ ยานฯ มเี สน้ ทางเดนิ ป่า แบง่ เป็น ๒ เส้นทาง การกอ่ สรา้ งโดยโรงงานทวคี ณู ซพั พลาย บา้ นโปง่ และ เส้นทางแรก เริ่มต้นจากถ�้ำธารลอดนอ้ ย ถงึ ถ้ำ� ธาร สมาคมสแตนเลสแห่งประเทศไทยให้การสนับสนุน ลอดใหญ่ ภายในถ�้ำธารลอดน้อยมีหินงอกหินย้อย โดยใชส้ แตนเลสเคาะข้ึนรปู รดี มว้ น และนำ� มาเช่อื ม สวยงาม และมีล�ำธารไหลผ่านภายในถ�้ำชื่อ ล�ำกระ ต่อกัน พ่นทรายลวดลายต่าง ๆ ตัวโบสถ์ใช้สแตน พรอ้ ย เมอ่ื พ้นถ�ำ้ ธารลอดนอ้ ยออกมาต้องเดินปา่ ต่อ เลสแผ่นทงั้ ดา้ นในและดา้ นนอก โดยอดั ฉนวนไวต้ รง ไปอกี ๑.๕ กโิ ลเมตร ถึง น้�ำตกไตรตรงึ ษ์ (เส้นทาง กลางกนั ความรอ้ นไดด้ ี พน้ื เปน็ แกรนติ ทำ� ใหภ้ ายใน เริ่มชัน) เดินต่อไปอีก ๑ กิโลเมตร ถึง ถ�้ำธารลอด อโุ บสถอากาศไมร่ อ้ น ซมุ้ ประตูและหนา้ บนั เป็นลาย ใหญ่ รวมระยะทาง ๒.๕ กโิ ลเมตร เสน้ ทางบางชว่ งชนั ไทย และมพี ระประธานประดิษฐานอยู่ภายใน รอบ โดยเฉพาะเสน้ ทางจากนำ้� ตกไตรตรงึ ษไ์ ปถำ้� ธารลอด พระอุโบสถมีเสมาและลูกนิมิตท�ำจากสแตนเลส ใหญ่ นักทอ่ งเที่ยวควรเตรยี มสภาพร่างกายใหพ้ รอ้ ม ลวดลายไทยสวยงาม โดยประชาชนไดร้ ว่ มปจั จยั ในการ เสน้ ทางทส่ี อง เริ่มต้นจากอทุ ยานฯ ไปนำ�้ ตกธารเงิน ก่อสร้างพระอุโบสถถวายพระราชกุศลเพื่อเทิดพระ และน้ำ� ตกธารทอง ระยะทาง ๑.๘ กิโลเมตร เกยี รตพิ ระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั ภมู พิ ลอดลุ ยเดช น�้ำตกธารเงิน เป็นน�้ำตกขนาดย่อมลดหลั่นกัน รชั กาลที่ ๙ ในโอกาสทรงเจริญพระชนมพรรษา ๗๒ เป็นชั้น ๆ ถึง ๗ ชั้น ใช้เวลาเดินทางจากที่ท�ำการ พรรษา และบริเวณด้านริมน้�ำมีพระพุทธรูปขนาด อุทยานฯ ถงึ ชั้นแรกของน�้ำตก ๓๕ นาที ส่วน น�้ำตก ใหญส่ รา้ งดว้ ยสแตนเลส หลวงพอ่ ศรสี วสั ดมิ์ หามงคล ธารทอง เป็นน�้ำตกขนาดใหญ่ มี ๑๕ ชั้น ใช้เวลา ขนาดหน้าตกั กวา้ ง ๘ เมตร ความสูง ๑๒ เมตร ปาง เดินทางจากที่ท�ำการอุทยานฯ ถึงชั้นแรกของน�้ำตก ประทานพร หนั พระพกั ตรส์ ฝู่ ง่ั นำ�้ นอกจากน้ี ภายใน ๒๕ นาที บริเวณวัดมีศาลาพระโพธิสัตว์กวนอิม ซึ่งมองออก ไปเห็นทศั นียภาพสายนำ�้ เขอื่ นศรนี ครินทร์ สอบถาม ค่าธรรมเนียมเข้าอุทยานฯ ชาวไทย ผู้ใหญ่ ๔๐ ขอ้ มลู โทร. ๐ ๓๔๕๔ ๖๖๑๓, ๐๘ ๑๘๓๕ ๓๙๕๓, บาท เด็ก ๒๐ บาท ชาวต่างชาติ ผใู้ หญ่ ๒๐๐ บาท เดก็ ๑๐๐ บาท ยานพาหนะ ๑๐๐ บาท อทุ ยานฯ กาณจนบรุ ี 37

มีบ้านพักและสถานท่ีกางเต็นท์ไว้บริการนักท่อง รถโดยสารประจ�ำทาง จากสถานีขนส่งผู้โดยสาร เทีย่ ว สอบถามขอ้ มลู ไดท้ ่ี ทท่ี ำ� การอทุ ยานฯ โทร. ๐ กาญจนบุรีไปลงที่ตลาดหนองปรือเช่ารถสองแถวท่ี ๓๔๕๔ ๗๐๒๐, ๐ ๓๔๕๔ ๖๑๔๐ หรอื สำ� นกั อทุ ยาน ตลาดหนองปรือไปอุทยานฯ แห่งชาติ กรมอทุ ยานแห่งชาติ สตั ว์ป่า และพันธ์พุ ืช กรุงเทพมหานคร โทร. ๐ ๒๕๗๙ ๖๖๖๖, ๐ ๒๕๖๑ อำ� เภอไทรโยค ๐๗๗๗, ๐ ๒๕๖๒ ๐๗๖๐ www.dnp.go.th อทุ ยานประวตั ศิ าสตรเ์ มอื งสงิ ห์ หรอื ปราสาทเมอื ง การเดินทาง จากอ�ำเภอเมืองกาญจนบุรีตรงไป สงิ ห ์ โบราณสถานศิลปะการก่อสร้างยคุ ลพบรุ ีตอน ส่ีแยกแก่งเสี้ยน เล้ยี วเขา้ ทางหลวงหมายเลข ๓๑๙๙ ปลาย ประมาณพุทธศตวรรษที่ ๑๖-๑๘ ผังเมือง (กาญจนบรุ ี-ลาดหญ้า) ประมาณ ๑๐ กิโลเมตร ถงึ เป็นรูปส่ีเหล่ียมจัตุรัส มีพ้ืนท่ีกว่า ๘๐๐ ไร่ (๑.๒๘ สี่แยกเลย้ี วขวาเข้าทางหลวงหมายเลข ๓๐๘๖ (ลาด ตารางกิโลเมตร) ก�ำแพงเมืองก่อด้วยศิลาแลง โดย หญ้า-หนองปรือ) ผ่านอ�ำเภอบ่อพลอย ไปอ�ำเภอ ได้รับอิทธิพลทางศาสนาและวัฒนธรรมจากกัมพูชา หนองปรอื เม่อื ถงึ ตลาดหนองปรอื มปี า้ ยบอกทางไป ตัวปราสาทลอ้ มรอบด้วยก�ำแพงศลิ าแลง คูน้�ำ และ ถำ้� ธารลอด ไปอกี ๒๐ กโิ ลเมตร ถงึ ทที่ ำ� การอทุ ยานฯ แนวคนั ดนิ รปู แบบสถาปตั ยกรรมและประตมิ ากรรม อทุ ยานประวตั ศิ าสตรเ์ มืองสิงห์ หรอื ปราสาทเมอื งสงิ ห์ 38 กาญจนบุรี

ถำ�้ กระแซ สร้างตามลักษณะขอมแบบบายน ตรงกับสมัยพระ มาเป็นหมู่คณะควรติดต่อล่วงหน้า สอบถามข้อมูล เจา้ ชัยวรมันท่ี ๗ ของประเทศกัมพชู า ซึ่งมีฝมี ือชา่ ง โทร. ๐ ๓๔๕๙ ๑๒๕๕, ๐๘ ๑๘๗๘ ๙๙๗๙ โทรสาร ทอ้ งถนิ่ ผสมผสานอยู่ อทุ ยานประวตั ศิ าสตรเ์ มอื งสงิ ห์ ๐ ๓๔๕๙ ๑๑๐๒ www.elephantpark.com มีสิ่งอ�ำนวยความสะดวกส�ำหรับผู้พิการคือห้องน�้ำ การเดนิ ทาง จากอำ� เภอไทรโยคใชท้ างหลวงหมายเลข และทางลาดบริเวณทางเข้าห้องน�้ำ เปิดให้เข้าชม ๖๐๑๘ ระยะทาง ๑.๒ กิโลเมตร หรือจากอ�ำเภอ ทุกวัน เวลา ๐๗.๐๐-๑๘.๐๐ น. คา่ เข้าชม ชาวไทย เมอื งกาญจนบรุ ใี ชท้ างหลวงหมายเลข ๓๒๓ เสน้ ทาง ๒๐ บาท ชาวต่างชาติ ๑๐๐ บาท ส�ำหรับวันเด็ก ไทรโยค-ทองผาภูมิ ระยะทาง ๕๐.๙ กิโลเมตร แห่งชาติ วันอนุรักษ์มรดกไทย (๒ เมษายน) และ ใชเ้ วลาประมาณ ๔๐-๖๐ นาที หรอื เดนิ ทางโดยรถไฟ วนั เข้าพรรษา ไม่เสียค่าเข้าชม สอบถามขอ้ มูล โทร. ลงรถไฟทส่ี ถานวี ังโพธิ์ ถ้�ำกระแซ ๐ ๓๔๕๒ ๘๔๕๖-๗, ๐ ๓๔๖๗ ๐๒๖๔-๕ การเดนิ ทาง จากอำ� เภอเมืองกาญจนบุรใี ชท้ างหลวง ถ้�ำกระแซ เป็นถ้�ำที่เคยเป็นท่ีพักของเชลยศึกเม่ือ หมายเลข ๓๒๓ เส้นทางสายกาญจนบุรี-ไทรโยค ครง้ั สรา้ งเสน้ ทางรถไฟสายมรณะจากไทยไปสหภาพ เล้ียวขวาเข้าทางหลวงหมายเลข ๓๔๕๕ ระยะทาง เมยี นมาตวั ถำ�้ ตดิ กบั เสน้ ทางรถไฟสายกาญจนบรุ -ี นำ้� ตก ๒๕.๔ กิโลเมตร ซ่ึงเป็นทางรถไฟสายประวัติศาสตร์สมัยสงครามโลก ครั้งที่ ๒ ปัจจุบันส้ินสุดที่สถานีรถไฟน้�ำตก ภายใน ปางชา้ งไทรโยค เลขที่ ๓๐/๒ หมู่ท่ี ๓ บา้ นลุ่มผ้ึง ถ�้ำมพี ระพทุ ธรปู หลวงพอ่ ถ�้ำกระแซ ประดษิ ฐานอยู่ ต�ำบลลุ่มสุ่ม มีกิจกรรมแนวอนุรักษ์ป้อนอาหารช้าง มองจากปากถำ้� มาทบ่ี รเิ วณทางรถไฟจะเหน็ ทวิ ทศั นท์ ี่ อาบน้�ำกับชา้ ง เปดิ ทกุ วนั เวลา ๐๘.๐๐-๑๖.๐๐ น. สวยงาม และมองเหน็ แมน่ ำ้� แควนอ้ ยเบอื้ งลา่ ง บรเิ วณ กาณจนบุรี 39

นำ้� ตกไทรโยคนอ้ ย น้ีเป็นจุดที่สร้างทางรถไฟยากที่สุดเนื่องจากเส้นทาง การสรา้ งทางรถไฟสายมรณะทสี่ รา้ งผา่ นบรเิ วณหนา้ โค้งเลาะเลียบเขา และด้านล่างเป็นแม่นำ�้ นำ้� ตกเขา้ สู่สหภาพเมยี นมา การเดินทาง จากอ�ำเภอเมืองกาญจนบุรีใช้ถนน แสงชโู ต ทางหลวงหมายเลข ๓๒๓ ถงึ สแี่ ยกแกง่ เสย้ี น การรถไฟแห่งประเทศไทยได้จัดขบวนรถไฟสาย เลี้ยวซา้ ยไปตามป้ายอำ� เภอไทรโยค-ทองผาภูมิ ผ่าน น�ำเท่ียวน�้ำตก วันเสาร์-อาทิตย์ และวันนักขัตฤกษ์ วัดหลวงตาบัว มีทางแยกซ้ายไปอ�ำเภอไทรโยค สอบถามขอ้ มลู โทร. ๑๖๙๐, ๐ ๒๖๒๑ ๘๗๐๑-๙, ทางหลวงหมายเลข ๓๓๔๓ มีป้ายบอกทางไปวัด ๐ ๒๒๒๐ ๔๓๓๔ www.railway.co.th ถ้�ำกระแซ ผ่านหน้าโรงพยาบาลไทรโยค ระยะทาง การเดนิ ทาง จากอำ� เภอไทรโยคใชท้ างหลวงหมายเลข ประมาณ ๕๐ กโิ ลเมตร ๓๒๓ (กาญจนบรุ -ี ไทรโยค-ทองผาภมู )ิ ระยะทางรวม ๒๑.๘ กิโลเมตร รถโดยสารประจ�ำทาง จากสถานีขนส่งผู้โดยสาร น้�ำตกไทรโยคนอ้ ย เดมิ เรยี ก น�้ำตกเขาพงั อยู่ในเขต กาญจนบรุ ี ขึน้ รถสายที่ผา่ นน�้ำตกไทรโยคนอ้ ย มีรถ อุทยานแห่งชาติไทรโยค เป็นน้�ำตกช้ันเดียว สภาพ ออกทกุ ๓๐ นาที เร่ิมต้ังแต่เวลา ๐๖.๐๐-๑๘.๓๐ น. ธรรมชาติปกคลุมด้วยต้นไม้ร่มรื่น มีน�้ำมากในช่วง ฤดูฝนตั้งแต่เดือนกรกฎาคมถึงตุลาคม นอกจาก นี้ บริเวณน้�ำตกไทรโยคน้อยได้มีการน�ำหัวรถจักร ถำ�้ วงั บาดาล (ถำ้� สวรรคว์ งั บาดาล) อยตู่ ำ� บลทา่ เสา ไอน้�ำสมัยสงครามโลกครง้ั ที่ ๒ มาตง้ั ไวเ้ พ่ือรำ� ลกึ ถงึ ขนึ้ กับอุทยานแหง่ ชาตเิ อราวณั บรเิ วณหนว่ ยพิทักษ์ อุทยานฯ สามารถชมตรน้้านนข้�ำาตยขกอไงทเกร่าโ ตยลคาดโเกด่ายอตุทยัอ้ ธงาเนดี นิ 40 กาญจนบุรี

เข้าไปอีก ๑,๕๐๐ เมตร ใช้เวลา ๑ ชั่วโมง ตลอด การเดนิ ทาง จากอำ� เภอไทรโยคใชท้ างหลวงหมายเลข เส้นทางมีป้ายให้ความรู้เก่ียวกับสภาพธรรมชาติ ถ�้ำ ๓๒๓ ระยะทางประมาณ ๒๒ กิโลเมตร อยู่ด้าน วังบาดาล มีความยาว ๕๐๐ เมตร เป็นถ้�ำขนาด หลงั ของนำ้� ตกไทรโยคนอ้ ย มปี า้ ยบอกทางเข้าไป ๓ เล็กแตล่ กึ มาก ปากถำ�้ เป็นช่องเลก็ ๆ เข้าไปได้ทีละ กิโลเมตร จะพบหน่วยพทิ กั ษอ์ ุทยานฯ คน ลักษณะเป็นถ�้ำหินปูน ๒ ช้ัน ชั้นบนมีหินงอก หินย้อย แบ่งเป็นห้อง เช่น ห้องม่านพระจันทร์ ถ้�ำละวา้ เปน็ ถ้�ำที่คน้ พบโดย นายผิน ดอกเขม็ เมอ่ื หนิ งอกหนิ ยอ้ ยลงมาคล้ายกบั ม่าน ห้องเข็มนารายณ์ ปี พ.ศ. ๒๔๙๖ บริเวณปากถำ้� ไม่กวา้ งนัก แต่ภายใน มีลักษณะคล้ายเข็มแท่งใหญ่ย้อยลงมา ส่วนชั้นล่าง กว้างขวาง แบง่ เป็นหอ้ งต่าง ๆ ไดแ้ ก่ หอ้ งทอ้ งพระ มีธารน้�ำไหลผ่าน ลักษณะเหมือนอุโมงค์น้�ำใต้หิน โรง ห้องดนตรี หอ้ งม่าน หอ้ งพระปรางค์ แตล่ ะห้อง ขนาดใหญ่ มีหินงอกหินย้อยแตกต่างกันไป บางห้องเหมือน ถำ้� ละวา้ กาณจนบรุ ี 41

ม่านโรงละครท่มี ปี ระกายระยบิ ระยบั ราวกบั โรยด้วย พิพิธภัณฑสถานแห่งความทรงจ�ำ จัดตั้งข้ึนโดย กากเพชร รัฐบาลออสเตรเลีย เพื่อจัดแสดงเรื่องราวของการ การเดนิ ทาง จากอำ� เภอไทรโยคใชท้ างหลวงหมายเลข สร้างทางรถไฟสายมรณะในสมัยสงครามโลกคร้ังท่ี ๓๒๓ ระยะทาง ๓๙ กิโลเมตร หรือจากตัวเมือง ๒ ผ่านการถา่ ยทอดด้วยมนิ เิ ธียเตอร์ ขอ้ มูลภาพถ่าย กาญจนบรุ ใี ชท้ างหลวงหมายเลข ๓๒๓ กอ่ นถงึ นำ้� ตก ขา้ วของเครอ่ื งใชร้ ะหวา่ งการสรา้ งทางรถไฟ ภายนอก ไทรโยคนอ้ ย ๑ กโิ ลเมตร เลย้ี วซา้ ยไปทางทา่ เรอื ปาก อาคารพิพิธภัณฑ์มีเส้นทางเดินศึกษาธรรมชาติไป แซง โดยเช่าเหมาเรือไปถำ้� ละวา้ ราคา ๑,๐๐๐ บาท ชอ่ งเขาขาด ซง่ึ เปน็ สว่ นหนง่ึ ของทางรถไฟสายมรณะ ต่อล�ำ น่ังได้ ๑๐-๑๑ คน ใช้เวลา ๔๕ นาที หรือขับ ทเ่ี ชลยศกึ ในสมยั สงครามโลกครั้งที่ ๒ ตดั เจาะภูเขา รถยนต์ไปทางสะพานแก่งระเบิด ลัดเลาะไปตาม หนิ ดว้ ยมอื ปราศจากเครอ่ื งมอื อนั ทนั สมยั เพอื่ ใหเ้ ปน็ ถนนลาดยางถงึ ถำ้� ระยะทางประมาณ ๘๐ กโิ ลเมตร ช่องสำ� หรบั สรา้ งทางรถไฟ ปัจจบุ ันยังมรี ่องรอยของ ทางรถไฟปรากฏอยู่ พิพิธภัณฑ์แห่งนี้มีสิ่งอ�ำนวย ชอ่ งเขาขาดพพิ ธิ ภณั ฑสถานแห่งความทรงจ�ำ อยู่ ความสะดวกส�ำหรับผู้พิการ คือห้องน้�ำ และทาง ภายในกองการเกษตรและสหกรณ์ ส�ำนักงานทหาร ลาด เปดิ ให้เข้าชมทกุ วัน เวลา ๐๙.๐๐-๑๖.๐๐ น. พัฒนา หน่วยบัญชาการทหารพัฒนาช่องเขาขาด (ปิดวนั สงกรานต์ วนั เฉลมิ พระชนมพรรษาพระบาท ชอ่ งเขาขาดพพิ ิธภณั ฑสถานแหง่ ความทรงจำ� 42 กาญจนบรุ ี

เส้นทางเดินศึกษาธรรมชาติไปช่องเขาขาด สมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช รชั กาลที่ ๙ สร้างเมืองมัลลิกาเสมือนย้อนมิติไปในยุคอดีต เม่ือ และวันคริสต์มาส) มีบริการหูฟังและวิทยากร ๑๑๔ ปี สมัยแผ่นดินรัชกาลที่ ๕ หลังประกาศเลิก น�ำชม ควรไปก่อนเวลา ๑๕.๐๐ น. สิ่งที่ต้อง ทาส โดยจำ� ลองบรรยากาศของยคุ นน้ั ทง้ั อาคาร บา้ น เตรียมมาด้วยคอื บัตรประจำ� ตวั ประชาชน เงินมัดจ�ำ เรอื น เชน่ เรอื นไทยหมู่ ๑๐ หลงั เรอื นแพ บา้ นคหบดี ๒๐๐ บาท สอบถามข้อมูล โทร. ๐ ๓๔๙๑ ๙๖๐๕, ซ่ึงเป็นเรือนไทยไม้สักหลังใหญ่ใช้เสากว่า ๑๐๐ ต้น ๐๘ ๑๘๑๔ ๗๕๖๔, ๐๘ ๑๗๓๓ ๐๓๒๘ โทรสาร สะทอ้ นสภาพวถิ ชี วี ติ ความเปน็ อยทู่ ง้ั ขนบธรรมเนยี ม ๐ ๓๔๕๓ ๑๓๔๗ ประเพณี วัฒนธรรม การแต่งกาย การประกอบ การเดินทาง จากอำ� เภอเมอื งกาญจนบรุ ใี ชท้ างหลวง อาหารดว้ ยอปุ กรณแ์ บบโบราณ เชน่ โมห่ ินใช้โม่แป้ง หมายเลข ๓๒๓ (กาญจนบรุ -ี ไทรโยค-ทองผาภมู )ิ อยู่ กระตา่ ยขดู มะพร้าว ฯลฯ งานฝมี ือ เช่น งานใบตอง ระหวา่ งหลกั กโิ ลเมตรท่ี ๖๔-๖๕ กองการเกษตรและ ดอกไม้ เครอื่ งแขวน การแกะสลกั จักสาน พร้อมทงั้ สหกรณ์ฯ อยู่ด้านซ้ายมือ รวมระยะทางประมาณ มกี ารแสดง เช่น โขน การฟ้อนร�ำ การละเลน่ ตา่ ง ๆ ๘๒ กิโลเมตร เป็นต้น นอกจากนี้ มีบริการรถลากที่เรียกกันว่ารถ เจ๊ก ให้นงั่ ชมสถานท่ีโดยรอบ และบริการเครื่องแตง่ เมอื งมัลลิกา ร.ศ. ๑๒๔ เลขท่ี ๑๖๘ หมู่ท่ี ๕ ต�ำบล กายชุดไทยให้เช่าสวมเข้ากับบรรยากาศ เปิดให้เข้า สงิ ห์ อยใู่ กลป้ ราสาทเมอื งสิงห์ มีพื้นที่ ๖๐ ไร่ การ ชมทกุ วัน เวลา ๐๙.๐๐-๑๙.๐๐ น. คา่ เขา้ ชม ผูใ้ หญ่ กาณจนบุรี 43

อุทยานแหง่ ชาติไทรโยค ๒๕๐ บาท เดก็ ๑๒๐ บาท ราคาเขา้ ชมรวมอาหารเยน็ อุทยานแห่งชาติไทรโยค มีพ้ืนที่ ๙๕๘ ตาราง และการแสดงส�ำหรับผู้ใหญ่ ๗๐๐ บาท ราคาเข้า กิโลเมตร สภาพพื้นท่ีส่วนใหญ่เป็นภูเขาหินปูน ชมรวมอาหารเย็นส�ำหรับเด็ก ๓๕๐ บาท ราคาเช่า ประกอบด้วย พื้นที่ป่าเบญจพรรณ และป่าดิบแล้ง ชุดไทย ผ้หู ญงิ ๒๐๐-๓๐๐ บาท ผชู้ าย ๑๐๐ บาท ไทรโยคได้ชื่อว่าเป็นพ้ืนที่แห่งเดียวในประเทศไทย เด็ก ๕๐ บาท สอบถามข้อมูล โทร ๐ ๓๔๕๔ ที่มีค้างคาวเล็กที่สุดในโลกคือ ค้างคาวกิตติ และ ๐๘๘๔-๖, ๐๖ ๓๒๒๑ ๔๕๖๔ ปรู าชนิ ี ซง่ึ เปน็ ปนู ำ�้ จดื ชนดิ ใหมข่ องโลกอาศยั อยู่ และ การเดินทาง อยู่ริมถนนทางหลวงหมายเลข ๓๒๓ เป็นค่ายพักแรมของทหารญ่ีปุ่นในสมัยสงครามโลก ด้านหลังสถานีบริการน�้ำมันบางจาก ใกล้ทางเข้า ครั้งที่ ๒ ปัจจุบันปรากฏร่องรอยเตาหุงข้าว ซาก อุทยานประวัติศาสตร์เมืองสิงห์ อยู่ห่างจากอ�ำเภอ เตาไฟ ร่องรอยของมนุษย์ยุคหินเก่าอยู่ในพ้ืนท่ีน้ี เมอื งกาญจนบรุ ี ๓๓ กโิ ลเมตร นอกจากนี้ มีสถานที่ใหท้ ่องเท่ยี ว คือ 44 กาญจนบุรี

น้�ำตกไทรโยคใหญ่ อยู่ในอุทยานแห่งชาติไทรโยค ฝง่ั ตรงข้ามนำ้� ตกได้ มีสิง่ อ�ำนวยความสะดวกสำ� หรบั หรือเรียกอีกช่ือว่า น้�ำตกเขาโจน เนื่องจากเป็น ผู้พิการ คือ ห้องน�้ำและทางลาดบริเวณหน้าน�้ำตก น�้ำตกที่ไหลตกลงจากหน้าผาลงสู่แม่น�้ำแควน้อย บริเวณอุทยานฯ มีบริการร้านอาหาร แพพัก แพล่อง ราวกับกระโจนลงมา น�้ำตกไทรโยคใหญ่มีนำ้� มากใน เรอื เชา่ บา้ นพกั คา่ ยพกั แรม และสถานทก่ี างเต็นท์ ฤดูฝน พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลท่ี ๕ เคยเสด็จประพาสและทรงพรรณนาถึง คา่ ธรรมเนยี มเขา้ อทุ ยานฯ ชาวไทย ผใู้ หญ่ ๑๐๐ บาท ความสวยงามของน�้ำตกแห่งนี้ ภายในอุทยานฯ มี เด็ก ๕๐ บาท ชาวต่างชาติ ผู้ใหญ่ ๓๐๐ บาท เด็ก เสน้ ทางเดนิ ศกึ ษาธรรมชาตหิ ลายเสน้ ทาง บรเิ วณใกล้ ๒๐๐ บาท สอบถามขอ้ มลู ได้ที่ กรมอทุ ยานแหง่ ชาติ เคยี งมถี ำ้� เลก็ ๆ ๓ ถำ�้ และมจี ดุ ชมทวิ ทศั นบ์ นสะพาน สตั วป์ า่ และพนั ธพ์ุ ชื กรงุ ทพมหานคร โทร. ๐ ๒๕๗๙ แขวนข้ามแม่น้�ำแควน้อย ซ่ึงสามารถข้ามไปเล่นน�้ำ ๖๖๖๖, ๐ ๒๕๖๑ ๐๗๗๗ www.dnp.go.th กาณจนบรุ ี 45

การเดนิ ทาง จากอำ� เภอไทรโยคใชท้ างหลวงหมายเลข การเดนิ ทาง จากอ�ำเภอเมืองกาญจนบุรใี ชท้ างหลวง ๓๒๓ ระยะทาง ๖๐ กโิ ลเมตร หรอื จากอำ� เภอเมือง หมายเลข ๓๒๓ ถงึ บรเิ วณหลักกโิ ลเมตรท่ี ๘๔ เลย้ี ว กาญจนบุรีใช้ทางหลวงหมายเลข ๓๒๓ (เส้นทาง ซ้ายไปทางวัดถำ้� ดาวดงึ ส์ ๒ กโิ ลเมตร รวมระยะทาง กาญจนบุรี-ไทรโยค-ทองผาภูมิ) ถึงหลักกิโลเมตร ประมาณ ๑๐๓ กิโลเมตร ถ�้ำดาวดึงส์อยู่ห่างจาก ท่ี ๘๐ เล้ยี วเข้าไป ๓ กิโลเมตร ระยะทางประมาณ อุทยานแห่งชาตไิ ทรโยคไป ๙ กโิ ลเมตร ๑๐๐ กโิ ลเมตร อำ� เภอทองผาภูมิ ถ�้ำดาวดึงส์ อยู่ในเขตอุทยานแห่งชาติไทรโยค ห่าง น�้ำตกผาตาด เป็นน้�ำตกขนาดใหญ่ในเขตอุทยาน จากริมฝั่งแม่น้�ำแควน้อยขึ้นไปบนภูเขาประมาณ แห่งชาติเข่ือนศรีนครินทร์ เกิดจากล�ำห้วยเล็ก ๆ ๑ กิโลเมตร ภายในถ้�ำมีหินงอกหินย้อยรูปทรง บริเวณทวิ เขากะลา น้�ำตกผาตาดเปน็ น�้ำตกท่ีมีความ ต่าง ๆ เชน่ โคมระย้า พระปรางค์ และเจดีย์ รวมทัง้ สวยงามลดหลนั่ กนั ไปถงึ ๓ ชนั้ มนี ำ�้ มากในชว่ งปลาย มีอากาศโปร่งแต่มืดสนิทต้องใช้ไฟฉายหรือตะเกียง ฤดฝู น บรรยากาศรม่ รน่ื มตี น้ ไมป้ กคลมุ อยทู่ ว่ั บรเิ วณ และต้องมีคนน�ำทางไปดว้ ย โดยติดต่อชาวบา้ นท่ีอยู่ การเดินทาง จากอ�ำเภอทองผาภูมิใช้ทางหลวง ใกลเ้ คียงบริเวณถำ้� หมายเลข ๓๒๓ ระยะทาง ๓๐ กโิ ลเมตร หรือจาก นำ้� ตกผาตาด 46 กาญจนบุรี

อ�ำเภอเมืองกาญจนบุรีใช้ทางหลวงหมายเลข ๓๒๓ การเดินทาง จากอ�ำเภอทองผาภูมผา้ิใไชหม้ทบา้านงทหา่ ลสวว่างง กิโลเมตรที่ ๑๐๕-๑๐๖ เล้ียวเข้าไป ๑๐ กิโลเมตร หมายเลข ๓๒๓ ระยะทาง ๒๒.๓ กิโลเมตร หรือ รวมระยะทางประมาณ ๑๓๐ กโิ ลเมตร จากตัวเมืองกาญจนบุรีใช้ทางหลวงหมายเลข ๓๒๓ กโิ ลเมตรท่ี ๑๐๗ เข้าไปประมาณ ๑ กิโลเมตร รวม น้�ำพุร้อนหินดาด เดิมเรียกว่า น�้ำพุร้อนกุยม่ัง เป็น ระยะทาง ๑๒๓ กโิ ลเมตร บ่อน�้ำร้อนธรรมชาติริมล�ำธาร อุณหภูมิประมาณ ๔๕-๕๕ อาศาเซลเซียส ค้นพบโดยทหารญี่ปุ่นสมัย น้�ำตกผาสวรรค์ เป็นน�้ำตกขนาดใหญ่ลดหล่ันกันถึง สงครามโลกคร้งั ที่ ๒ และสร้างเปน็ บอ่ ซีเมนต์ข้ึน ๒ ๗ ชน้ั และยงั คงความสมบรู ณต์ ามธรรมชาติ ชอื่ นำ�้ ตก บ่อ เชื่อกันว่าน�้ำแร่จากบ่อแห่งน้ีมีสรรพคุณในการ ผาสวรรค์ เนื่องจากสายน�้ำตกไหลตกลงมาจาก รกั ษาโรคภยั ไข้เจ็บหลายอยา่ ง สามารถลงอาบน�้ำใน หน้าผาสูง โดยเฉพาะช้นั สูงท่ีสดุ มีความสงู ๘๐ เมตร บ่อได้ หรือต้องการความเป็นส่วนตัวใช้บริการห้อง ชาวบา้ นจงึ เปรยี บเทยี บวา่ นำ�้ ตกไหลลงมาจากสวรรค์ อาบนำ้� แร่ และมลี ำ� ธารนำ�้ เยน็ ไหลดา้ นลา่ งบอ่ นำ้� รอ้ น ชว่ งเวลาท่ีสวยงามมนี ้�ำมากอยใู่ นช่วงหลงั ฤดูฝน น้�ำพุร้อนหินดาดมีส่ิงอ�ำนวยความสะดวกส�ำหรับ การเดินทาง จากอ�ำเภอทองผาภูมิใช้ทางหลวง ผ้พู กิ าร คือทางลาดถงึ บรเิ วณบ่อนำ�้ รอ้ น หมายเลข ๓๒๓ กาญจนบรุ -ี ทองผาภมู ิ รวมระยะทาง น�้ำพุร้อนหินดาด กาณจนบุรี 47

เขอ่ื นวชริ าลงกรณ เดิมชอื่ เข่ือนเขาแหลม ๓๓.๘ กิโลเมตร หรือจากตัวเมืองกาญจนบุรีใช้ นำ้� อเนกประสงค์ บรเิ วณเหนอื เขอื่ นมที วิ ทศั นส์ วยงาม ทางหลวงหมายเลข ๓๒๓ กาญจนบุรี-ทองผาภูมิ สามารถเช่าเรือ-แพ เที่ยวในทะเลสาบเหนือเขื่อนได ้ บรเิ วณกิโลเมตรที่ ๑๐๙ เล้ยี วซ้ายผ่านบา้ นสหกรณ์ มแี พพกั แพลอ่ งมากมาย อยบู่ รเิ วณเลยทางเขา้ เขอื่ นไป นคิ มเขา้ ไป ๑๕ กโิ ลเมตร และเลีย้ วขวาบรเิ วณทาง ๓ กโิ ลเมตร สำ� หรบั การลอ่ งเรอื ชมทวิ ทศั นใ์ นอา่ งเกบ็ แยกดินลูกรัง ๑๓ กิโลเมตร รวมระยะทาง ๑๕๕ นำ�้ และชมสวนมะพรา้ วกะทบิ นเกาะกลางนำ�้ ตอ้ งนงั่ กิโลเมตร หรือใช้เส้นทางเชื่อมต่อจากน�้ำตกผาตาด เรือจากเข่ือนไป ๑ ชว่ั โมง สามารถตดิ ตอ่ ลว่ งหน้าท่ี หรือขับรถจากน�้ำตกห้วยแม่ขม้ิน ผ่านเหมืองเนิน อำ� เภอทองผาภมู ิ นอกจากนี้ มบี รกิ ารบา้ นพกั และเรอื สวรรค์ หมู่บา้ นสะพานลาว ระยะทาง ๔๒ กโิ ลเมตร (ตอ้ งเชา่ เปน็ หมคู่ ณะ) สอบถามขอ้ มลู โทร. ๐ ๓๔๕๙ ถึงทางแยกบริเวณโครงการปลูกป่า เล้ียวซ้าย ๑๓ ๙๐๗๗ ตอ่ ๒๕๐๒, ๒๕๐๖, ๐ ๓๔๕๙ ๘๐๓๐ หรือ กโิ ลเมตร ถงึ ทีจ่ อดรถ เดินเทา้ ตอ่ อกี ๔๐ นาที ถึงตวั การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแหง่ ประเทศไทย โทร. ๐ ๒๔๓๖ นำ�้ ตก เดนิ ทางในฤดฝู นควรใชร้ ถยนตข์ บั เคลอ่ื นสล่ี อ้ ๖๐๔๖-๘ การเดนิ ทาง จากอำ� เภอเมอื งกาญจนบรุ ีใช้ทางหลวง เขอ่ื นวชริ าลงกรณ เดิมชื่อ เข่อื นเขาแหลม ตำ� บล หมายเลข ๓๒๓ (กาญจนบุร-ี ทองผาภูม)ิ ถึงอ�ำเภอ ท่าขนุน เป็นเขื่อนหินถมดาดหน้าด้วยคอนกรีต ทองผาภูมิ และจากอำ� เภอทองผาภูมิไปเขอ่ื นอีก ๒๐ เสรมิ เหลก็ สงู ๙๒ เมตร สนั เขอ่ื นกวา้ ง ๑๐ เมตร ยาว กิโลเมตร รวมระยะทางประมาณ ๑๓๐ กโิ ลเมตร ๑,๐๑๙ เมตร กน้ั ลำ� นำ้� แควนอ้ ย เปน็ เขอื่ นไฟฟา้ พลงั 48 กาญจนบุรี

วดั ทา่ ขนุน วดั ทา่ ขนุน อยู่ตำ� บลท่าขนนุ เปน็ วดั ทีม่ ีความสำ� คัญ ซึ่งพระบาพสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลท่ี ของชาวไทยเชื้อสายมอญ เมียนมา และกะเหรี่ยง ๗ พระราชทานใหแ้ กว่ ดั ทา่ ขนนุ เม่อื ปี พ.ศ. ๒๔๗๓ เดิมเป็นที่ดินของตระกูลนกเล็ก ได้ถวายหลวงปู่พุก ท�ำด้วยไม้แกะสลักทั้งหลัง ถอดได้ทุกช้ิน พระพุทธ เพ่ือสร้างเป็นวัดท่าขนุน ในปี พ.ศ. ๒๔๗๓ เม่ือ รูปรัชกาล ศิลปะรัตนโกสินทร์ตอนปลาย ขนาด หลวงปู่พุกมรณภาพ พระอาจารย์ไตแนม ซ่ึงเป็น หนา้ ตกั ๑ ศอก จ�ำนวน ๒ องค์ พระองค์เจ้าหญิง ชาวกะเหร่ียงได้เป็นเจ้าอาวาส ได้บูรณะพัฒนาวัด อรประพันธร�ำไพ พระราชธิดาในพระบาทสมเด็จ โดยสร้างมณฑป และรอยพระพุทธบาท เมื่อท่าน พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงถวายหลวงปู่พุก มรณภาพ วัดท่าขนุนจึงเป็นวัดร้างอยู่ระยะหน่ึง อุตฺตมปาโล เมื่อคร้ังเสด็จประพาสป่าทองผาภูมิ จนกระทั่งหลวงปู่สาย อคควโส (พระครูสุวรรณ ในสมัยรัชกาลท่ี ๗ และได้รับการขึ้นทะเบียนเป็น เสลาภรณ)์ ธดุ งคจ์ ากนครสวรรคม์ าปกั กลดทวี่ ดั แหง่ น้ี โบราณวัตถุของกรมศิลปากรทั้ง ๒ องค์ นอกจากน้ี ชาวบา้ นเลอ่ื มใสศรทั ธาจงึ นมิ นตใ์ หอ้ ยจู่ ำ� พรรษา และ หลวงปสู่ าย อคควโส ไดส้ รา้ งพระพทุ ธเจตยิ ครี ี เมอื่ ป ี ท่านได้พัฒนาจนเป็นวัดส�ำคัญแห่งหน่ึงในอ�ำเภอ พ.ศ. ๒๕๓๔ เป็นพระเจดยี ศ์ ลิ ปะเมยี นมา และเปน็ ทองผาภูมิ หลวงปู่สาย อคควโส ได้มรณภาพลง พระ จุดชมทิวทัศน์อยู่บนยอดเขาสามารถชมทัศนียภาพ ราชธรรมโสภณ รกั ษาการเจา้ คณะจงั หวดั กาญจนบรุ ี ความเขียวขจีของป่าไม้โดยรอบอ�ำเภอทองผาภูมิ ไดใ้ หพ้ ระครธู รรมธร (เลก็ สธุ มมฺ ปญโฺ ญ) มาพฒั นาวดั www.watthakhanun.com ท่าขนุน ภายในวัดประดิษฐานธรรมาสน์ทรงบุษบก กาณจนบรุ ี 49

อทุ ยานแหง่ ชาติทองผาภมู ิ อุทยานแห่งชาติทองผาภูมิ อยู่ในเขตป่าสงวน การเดินทาง จากอ�ำเภอทองผาภูมิใช้ทางหลวง แห่งชาติ ป่าห้วยเขย่ง และป่าเขาช้างเผือก มีพ้ืนที่ หมายเลข ๓๒๗๒ ระยะทาง ๖๐ กโิ ลเมตร เปน็ เสน้ ประมาณ ๗๐๐,๐๐๐ ไร่ (๑,๑๒๐ ตารางกิโลเมตร) ทางขึ้นภูเขา และถนนมีโค้งหักศอกอยู่หลายแห่ง มีสถานทที่ ่องเทยี่ ว ได้แก่ เนนิ กดู ดอย สามารถนำ� รถ ควรขับรถยนตด์ ้วยความระมัดระวัง ขนึ้ ไปจอดได้ เปน็ จดุ ชมทวิ เขาสลบั ซบั ซอ้ นสดุ สายตา มองเห็นทะเลสาบเขื่อนวชิราลงกรณ และ เนินช้าง เหมืองปิล็อก อยู่ต�ำบลปิล็อก สถานท่ีอันมีร่องรอย เผือก เปน็ ยอดเขาท่สี งู ทส่ี ดุ ในอทุ ยานฯ และเส้นทาง อดีตการท�ำเหมืองแร่ดีบุก และวุลแฟรมกันมากบน ศึกษาธรรมชาติ คือ น�้ำตกจ๊อกกะด่ิน อยู่ห่างจาก ทิวเขาตะนาวศรี ซึ่งเป็นพรมแดนระหว่างไทยและ อุทยานฯ ๕ กิโลเมตร ต้องติดต่อเจ้าหน้าที่น�ำทาง สหภาพเมยี นมา ระหวา่ งทางสามารถแวะชม ปิลอ็ ก คา่ เขา้ อทุ ยานฯ ชาวไทย ผใู้ หญ่ ๔๐ บาท เดก็ ๒๐ บาท ฮิลล์ สถานท่ีปลูกไม้ผลและไม้ประดับเมืองหนาว ชาวต่างชาติ ผู้ใหญ่ ๒๐๐ บาท เด็ก ๑๐๐ บาท นอกจากน้ี มีน�้ำตกสวยงามหลายแห่ง เช่น น�้ำตก ยานพาหนะ ๒ ลอ้ ๒๐ บาท ๔ ลอ้ ๓๐ บาท จ๊อกกะด่ิน ซึ่งการเข้าถึงน�้ำตกต้องใช้รถขับเคลื่อน สล่ี อ้ และเดนิ เทา้ การเดนิ ทางควรใชค้ วามระมดั ระวงั บริเวณอุทยานฯ มีบริการบ้านพักและสถานที่ เนอ่ื งจากเสน้ ทางสว่ นใหญม่ คี วามสงู ชนั และคดเคย้ี ว กางเต็นท์ สอบถามขอ้ มลู โทร. ๐ ๓๔๕๑ ๐๙๗๙, ในบรเิ วณเหมอื งปลิ อ็ กมสี ถานทที่ อ่ งเทย่ี ว เชน่ จดุ ชม ๐๙ ๘๒๕๒ ๐๓๕๙ www.dnp.go.th 50 กาญจนบุรี