คัมภีร์กระษัย

คมั ภรี ์กระษยั โดย จตุพร พนัสโณทยั

คมั ภรี ์กระษยั  ไม่ ปรากฏช่ือผู้แต่ง โรคทท่ี าให้ร่างกายทรุดโทรม เรียกว่า “โรคกระษยั ” ประเภทที่ 1 กระษยั เกดิ เป็ นอุปปาตกิ ะโรค 18 จาพวก ประเภทที่ 2 กระษยั เกดิ แต่กองธาตุสมุฏฐาน 8 จาพวก

โรคกระษยั โรคทบี่ งั เกดิ แก่มนุษย์ ทาให้มีอาการแห่งความเส่ือมโทรม ซูบผอม สุขภาพร่างกายไม่สมบูรณ์ ซ่ึงเน่ืองมาจากการ เจบ็ ป่ วยด้วยโรค หรือไข้อย่างใดอย่างหนึ่ง ซึ่งทาลายสุขภาพ ให้เส่ือมโทรมไปทลี ะเลก็ ทลี ะน้อย เป็ นระยะเวลาต่อเนื่องกนั โดยมไิ ด้รับการรักษา หรือรักษาแต่ไม่ถูกกบั โรคหรือไข้น้ัน โดยตรง

กระษยั เกดิ เป็ นอปุ ปาตกิ ะโรค กระษยั ล้น กระษยั ปลาหมอ กระษยั ท้น กระษยั ราก กระษยั ปลาดุก กระษยั เสียด กระษยั เหลก็ กระษยั ปลวก กระษยั เพลงิ (ไฟ) กระษยั ปู กระษยั ลนิ้ กระบือ กระษยั นา้ กระษยั จุก กระษยั เต่า กระษยั เชือก กระษยั ปลาไหล กระษยั ดาน กระษยั ลม

กระษยั ล้น เกดิ ด้วยนา้ เหลอื ง โดยวาโยพดั ให้เป็ นฟองแล้วข้นเข้า เป็ นก้อน ให้ท้องลน่ั ขนึ้ ลน่ั ลง ข้างขนึ้ ให้แดกอก ข้างแรมให้ถ่วงหัว เหน่า ดงั จะขาดใจตาย

กระษยั ล้น เปรียบเทยี บโรคตามการแพทย์แผนปัจจุบนั Dyspepsia อาการปวดแน่นท้อง Indigestion อาหารไม่ย่อย Inflammatory bowel diseases ลาไส้อกั เสบ

กระษยั ล้น เปรียบเทยี บโรคตามการแพทย์แผนปัจจุบนั Gastritis กระเพาะอาหารอกั เสบ Regional entritis ลาไส้อดุ ตนั บางส่ วน

กระษยั ราก บงั เกดิ เพอ่ื ลมร้อง ให้อาเจยี นลมเปล่า ให้ลน่ั อยู่ในท้องดงั จ๊อก ๆ ให้ตงึ ท้งั กายดุจบุคคลเอาเชือกมารัดไว้ ให้ผู้น้ันร้องครางอยู่ ท้งั วนั ท้งั คนื มิได้ขาด ดงั จะขาดใจตาย

กระษยั ราก เปรียบเทียบโรคตามการแพทย์แผนปัจจุบนั Regional entritis ลาไส้ อุดตนั บางส่วน ศูนย์อาเจยี นถูกกระตุ้น กรดเกนิ ในกระเพาะ Gastritis กระเพาะอาหาร อกั เสบ

กระษยั เหลก็ ให้หัวเหน่าและท้องน้อยแขง็ ดจุ ดงั แผ่นศิลา ให้ไหวตวั ไปมา มไิ ด้ คร้ันแก่เข้าแขง็ ลามขนึ้ ถึงยอดอก ให้บริโภคอาหารไม่ได้ ให้ปวดขบดงั จะขาดใจตาย

กระษยั เหลก็ เปรียบเทียบโรคตามการแพทย์แผนปัจจุบนั Cystitis กระเพาะปัสสาวะอกั เสบ มกี ้อน มีการอกั เสบทลี่ าไส้ตรง หรือไส้เลอ่ื น มีก้อนไปกดทับ Appendicitis ไส้ติง่ อกั เสบเรื้อรัง

กระษยั เหลก็ เปรียบเทยี บโรคตามการแพทย์แผนปัจจุบนั Benign prostatic hypertrophy ,BPH ต่อมลูกหมากโต การอกั เสบอวยั วะในอ้งุ เชิงกราน

กระษยั ปู เกดิ เพอ่ื โลหิตคุมกนั มีสัณฐานดงั ปูทะเลเข้ากนิ อยู่ใน กระเพาะข้าว กระทาให้ปวดขบท้องน้อยเป็ นกาลงั บริโภค อาหารซาบลงไปเม่อื ใดค่อยสงบลง คร้ันสิ้นอาหารแล้ว กระทาให้พดั อยู่ดงั กงเกวยี น ลนั่ อยู่ตามลาไส้ เจบ็ ดงั จะขาด ใจตาย

กระษยั ปู เปรียบเทียบโรคตามการแพทย์แผนปัจจุบนั  กรดในกระเพาะอาหาร Peptic ulcer กระเพาะ อาหารเป็ นแผล  พยาธิในระบบทางเดนิ อาหาร หรือพยาธิลาไส้

กระษยั ปู เปรียบเทียบโรคตามการแพทย์แผนปัจจุบนั

กระษยั จุก วาโยเดนิ แทงเข้าในเส้นเอน็ ภายใน เป็ นอาคนั ตุกะวาตะ ให้ เส้นน้ันพองขนึ้ ในท้อง ให้จุก ให้แดกดงั จะขาดใจ นอนควา่ ร้องอยู่เป็ นนิจ จะนอนหงายมไิ ด้ ให้ทุกขเวทนาเป็ นกาลงั

กระษยั จุก เปรียบเทยี บโรคตามการแพทย์แผนปัจจุบนั Intestinal distension ลาไส้พอง  แผลในกระเพาะอาหารหรือลาไส้ ส่ วนต้น  Pancreatitis ตับอ่อนอกั เสบ

กระษยั ปลาไหล คร้ันแก่เข้าจงึ กระทาโทษ เอาหางชอนลงไปแทงเอาหัวเหน่า และทวารหนักทวารเบา แล้วให้ขดั อจุ จาระปัสสาวะ ให้ ปัสสาวะเหลอื งดงั ขมิน้ บางทแี ดงดงั นา้ ฝางต้มและนา้ ดอกคา และตวั กระษยั น้ันพนั ขนึ้ ตามลาไส้ หัวน้ันหยง่ั ขนึ้ ไปถงึ ชาย ตับและกระเพาะข้าว ถ้าบริโภคอาหารลงไป ตวั กระษยั น้ันก็ จะกดั เอาชายตบั และชายม้าม เจบ็ ปวดยง่ิ นัก บางทีให้เมือ่ ย ขบทุกข้อกระดูก บางทใี ห้ขนชูชันดจุ ไข้จบั

กระษยั ปลาไหล เปรียบเทียบโรคตามการแพทย์แผนปัจจุบนั  พยาธิลาไส้  พยาธิในตบั อาการเกยี่ วกบั ระบบทางเดนิ อาหาร อาการเกยี่ วกบั ระบบทางเดนิ ปัสสาวะ

กระษยั ปลาหมอ มจี ติ วญิ ญาณเกดิ ขนึ้ ในลาไส้ ถ้าข้างขนึ้ ตวั กระษยั บ่ายศีรษะ ขนึ้ มากดั เอาชายตบั ชายม้าม และปอด ทาให้จุกแดก ถ้า ข้างแรมตวั กระษยั บ่ายศีรษะลงในท้องน้อยและหัวเหน่า กระทาให้ขดั อุจจาระและปัสสาวะ ท้งั ทาให้คนไข้เจบ็ ปวดมี ความเวทนาเป็ นกาลงั ให้ปวดจนต้องร้องครวญครางอยู่จะ ขาดใจตาย

กระษยั ปลาหมอ เปรียบเทียบโรคตามการแพทย์แผนปัจจุบนั  พยาธิลาไส้ อาการเกย่ี วกบั ระบบขบั ถ่าย การอกั เสบของระบบทางเดนิ อาหาร  ปัสสาวะไม่ ออก

กระษยั ปลาดุก เกดิ เพอื่ โลหิตและนา้ เหลอื งระคนกนั มีจติ วญิ ญาณดจุ ปลาดกุ เกดิ ขนึ้ ในกระเพาะข้าว ถ้าสตรีจบั เอามดลูก มสี ัณฐานดงั ต้งั ครรภ์ได้ ๗-๘ เดอื น บางทแี ทงไปข้างซ้าย ไปขวา ถ้า ข้างขนึ้ ยนั ไปเอายอดอกให้เจ็บอก ต้องลมมิได้ บางทใี ห้หอบ ให้สะอกึ ถ้าข้างแรมเลอื่ นลงมาอยู่ในท้องน้อยและหัวเหน่า บางทลี กึ ลงไปกระดูกสันหลงั ตงึ ลงไปต้นขาท้งั สอง มิทนั รู้ก็ ว่ามคี รรภ์

กระษยั ปลาดุก เปรียบเทียบโรคตามการแพทย์แผนปัจจุบนั  พยาธิลาไส้ Myoma uteri เนือ้ งอกในมดลกู ถุงนา้ ในปี กมดลูก เนือ้ งอกในรังไข่ Ovarian cyst ถุงนา้ ในรังไข่  มะเร็งในมดลูก

กระษยั ปลาดุก เปรียบเทียบโรคตามการแพทย์แผนปัจจุบนั  พยาธิลาไส้ Myoma uteri เนือ้ งอกในมดลกู เนือ้ งอกในรังไข่ ถุงนา้ ในปี กมดลูก Ovarian cyst ถุงนา้ ในรังไข่ Uterine cancer มะเร็งในมดลูก

กระษยั ปลวก เกดิ เพอ่ี สันฑฆาต กระทาให้ปวดขบเอาทรวงอกดงั จะขาดใจ ตาย เป็ นแล้วหายไปได้ ๑ เดอื น ๒ เดอื น ๓ เดอื น จงึ กลบั มา เป็ นอกี เป็ นเช่นนีห้ ลายคร้ังหลายหน คร้ันนานเข้าทาให้ผวิ เนือ้ ขาวซีด และเผอื ดผอมแห้งลง มทิ นั รู้ว่าฝี ปลวก ผดิ กนั แต่ ทม่ี หี นองและหาหนองมิได้ ถ้าฝี ปลวกมหี นอง ถ้ากระษยั ปลวกหาหนองมไิ ด้

กระษยั ปลวก เปรียบเทียบโรคตามการแพทย์แผนปัจจุบนั Pleuritis เยอื่ หุ้มปอดอกั เสบ Lung cancer มะเร็งปอด

กระษัยปลวก เปรียบเทียบโรคตามการแพทย์แผนปัจจุบนั Lung tuberculosis วณั โรคปอด

กระษยั ลนิ้ กระบอื เกดิ เพอ่ื โลหิตเป็ นลม่ิ ตดิ อยู่ชายตบั เป็ นตวั แขง็ ยาวออกมา ทางชายโครงข้างขวา มสี ัณฐานดงั ลนิ้ กระบือ กระทาให้คร่ัน ตวั ให้ร้อน ให้จบั เป็ นเวลา ให้จุกแน่นหน้าอก บริโภคอาหาร มิได้ นอนมหิ ลบั อยู่เป็ นนิจ ให้กายซูบผอมแห้งไป คร้ันนาน เข้าตวั กระษยั แตกออกเป็ นโลหิตและนา้ เหลอื ง ให้ซึมไปใน ไส้ใหญ่ไส้น้อย ทาให้ไส้พองท้องใหญ่ จึงได้ช่ือว่า “มาน กระษยั ” เป็ นอสาทยิ โรคแพทย์จงึ เยยี วยายากนัก ถ้าแก่ถึงกบั ตัวกระษยั แตกออกแล้วแก้มิได้เลย ถ้าจะแก้ให้แก่แต่ยงั อ่อน อยู่

กระษยั ลนิ้ กระบอื เปรียบเทยี บโรคตามการแพทย์แผนปัจจุบนั Hepatomegaly ตับโต Hepatitis ตบั อกั เสบ Cirrhosis ตบั แขง็

กระษยั ลนิ้ กระบือ เปรียบเทียบโรคตามการแพทย์แผนปัจจุบนั Liver cancer มะเร็งตบั ถุงนา้ ดอี กั เสบ

กระษยั เต่า เกดิ เพอื่ ดานเสมหะ ต้งั ชายโครงซ้ายขวา กม็ ีเท่าฟองเป็ ด แล้วลามขนึ้ มาจุกอยู่ยอดอก กระทาให้จบั ทุกเวลานา้ ขนึ้ ให้ กายซูบผอม ผวิ เนือ้ เหลอื งดงั ทาขมิน้ คร้ันแก่เข้าให้โลหิตตก ทวารหนักทวารเบา โทษท้งั นีค้ อื ตวั กระษยั แตกออก เป็ นอสาทิยโรค

กระษยั เต่า เปรียบเทียบโรคตามการแพทย์แผนปัจจุบนั  โรคตบั ถุงนา้ ดอี กั เสบ Cacinoma of gallbladder มะเร็งถุงนา้ ดี

กระษยั เต่า เปรียบเทียบโรคตามการแพทย์แผนปัจจุบนั ท่อนา้ ดอี ุดตนั Carcinoma of pancreas มะเร็งตับอ่อน Hemolytic Anemia โรคเม็ดเลอื ดอายุส้ัน แตกง่าย

กระษยั ดาน ต้งั อยู่ยอดอกแขง็ ดงั แผ่นศิลา ถ้าต้งั ลามลงไปถงึ ท้องน้อย แล้วเมอ่ื ใด กระทาให้ร้องครางอยู่ท้งั กลางวนั และกลางคนื ถูก เยน็ เข้ามิได้ ถ้าถูกร้อนค่อยสงบลงหน่อยหน่ึงแล้วกลบั ปวด อกี กระทาให้จุกเสียด แน่นหน้าอก บริโภคอาหารมิได้ ถ้า ลามลงไปถึงหัวเหน่าแล้วเมือ่ ใดเป็ นอติสะยะโรค แพทย์จะ รักษามไิ ด้เลย ถ้าจะรักษาให้รักษาแต่เม่อื ยงั มิได้ลงถึงหัวเห น่า

กระษยั ดาน เปรียบเทยี บโรคตามการแพทย์แผนปัจจุบนั  ท้องอดื  มะเร็งกระเพาะอาหาร แผลในกระเพาะอาหาร กระเพาะอาหารทะลุ Peritonitis เยอื่ บุช่องท้องอกั เสบ

กระษยั ท้น เกดิ เพอื่ บริโภคอาหาร เมอื่ ท้องว่างอยู่และยงั มไิ ด้บริโภค อาหารกส็ งบเป็ นปกตดิ ี คร้ันบริโภคอาหารเข้าไปน้อยกด็ มี าก กด็ ี กระทาให้ท้นขนึ้ มายอดอก บางทีให้อาเจยี น บางทใี ห้ แน่นอกแน่นและชายโครง ให้หายใจไม่ตลอดท้องดงั จะสิ้นใจ แล้วกระทาให้แน่นขนึ้ มาแต่ท้องน้อย ชักเอากระเพาะข้าว แขวนขนึ้ ไปไว้ จะบริโภคอาหารมไิ ด้

กระษยั ท้น เปรียบเทยี บโรคตามการแพทย์แผนปัจจุบนั กระเพาะอาหารเป็ นแผล ถุงนา้ ดอี กั เสบเรื้อรัง ระบบทางเดนิ อาหารตอนต้นอกั เสบ หรือมกี ารอุดตนั หรือมี เนือ้ งอก หลอดอาหารส่วนต้นอกั เสบ

กระษยั เสียด เกดิ แต่แม่เท้าตามเส้นตะคริว ให้ปวดขบสะด้งุ ท้งั ตวั แล้ว เสียดชายโครงดงั จะขาดใจ บางทใี ห้ขบเอาท้งั ตวั คร้ังสะด้งุ ขนึ้ มาท้งั ตัว แล้วเสียดแทงเอาชายโครงข้างซ้ายข้างขวา ทา ให้คนผู้น้ันร้องอยู่ดงั จะสิ้นใจ ท่านให้แก้ด้วยนวดแล้วให้แต่ง ยาให้กนิ

กระษยั เสียด เปรียบเทยี บโรคตามการแพทย์แผนปัจจุบนั  ภาวะขาดแร่ ธาตุสาคญั ขาดวติ ามิน  อาการทางประสาท  Polyneuritis / Peripheral neuropathy ประสาท อกั เสบ

กระษยั เพลงิ (กระษัยไฟ) 1 เกดิ เพอ่ื เตโช ชื่อว่าอะพติ า ชื่อปาคะนี ให้จบั เป็ นเวลาแล้ว ให้ลูกตาน้ันแดง เจบ็ ปางตาย และเจบ็ รวบทยี่ อดอกเหมือนฝี มะเร็งทรวง ให้จบั เวลาบ่าย หากบวม หน้า บวมท้อง บวมตนี และบวม ๓ ประการนีต้ ายแล

กระษยั เพลงิ (กระษยั ไฟ) 2 เกดิ เพราะปริทยั หัคคี และปริณามัคคพี กิ าร เมื่อกนิ อาหารมัน ให้ผะอดื ผะอม ให้ท้องขนึ้ มิได้ผายลม หรือให้เจบ็ อกแน่นอก กนิ อาหารมิได้

กระษยั เพลงิ (กระษัยไฟ) 3 เกดิ เพราะสันตปั ปัคคพี กิ าร ให้เยน็ ทว่ั ตัว แต่ว่าให้ร้อนภายในเป็ นกาลงั มนั ต้งั ขนึ้ ใต้ สะดอื ๓ นิว้ ให้จุกแดก ให้ลน่ั ขนึ้ ลน่ั ลง ให้เสียดสีข้างจะพลกิ ตวั ไปมามไิ ด้ประดุจเป็ นปัตคาดให้ปวดศีรษะ ให้วงิ เวยี น หน้าตา

กระษยั เพลงิ เปรียบเทยี บโรคตามการแพทย์แผนปัจจุบนั เป็ นไข้ ตวั เยน็ เป็ นไข้ ทที่ าให้หัวใจอบั เสบ พกิ าร และล้มเหลวในทส่ี ุด  อาหารไม่ ย่อย ถุงนา้ ดอี กั เสบเรื้อรัง

กระษยั นา้ เกดิ เพอื่ กองนา้ คอื โลหิต ๑ นา้ เหลอื ง ๑ เสลด ๑ ท้งั สาม ประการนี้ เป็ นแต่ประการ ๑ กด็ ี ถ้าเป็ นท้งั สามประการกด็ ี ช่ือว่า “กระษยั เลอื ด” ถ้าผู้หญงิ มันต้งั ใต้สะดอื ๓ นิว้ ให้ปวดขดั ถงึ ยอดอก เจ็บปวด ดงั ขาดใจ บางทใี ห้ลามขนึ้ ไปถงึ ยอดอก ประดุจเป็ นฝี มะเร็ง ทรวงและฝี ปลวก

กระษยั นา้ (ต่อ) ถ้าผู้หญงิ ท่านว่าโลหิตเข้าฝัก และเลอื ดแห้งตดิ กระดูกสัน หลงั และหัวเหน่า บางทีเลอื ดจบั เอาหัวใจให้คลงั่ ไคล้ดงั ผเี ข้า อยู่ ถ้าผู้ชายเป็ นก้อนเลอื ดขนึ้ จบั หน้าอก ให้กลายเป็ นฝี ในอกเป็ น ฝี หัวควา่ บางทกี ลายเป็ นมานเลอื ด กระทาต่าง ๆ บางที กลายเป็ นมุตกดิ มุตฆาต สันฑฆาต เป็ นต้น ด้วยเพราะ กระษยั เลอื ดมันขนึ้ ด้วยกล่อนนา้ คอื โลหิต

กระษยั นา้ เปรียบเทียบโรคตามการแพทย์แผนปัจจุบนั โรคเรื้อรังของปอด ไต และทางเดนิ ปัสสาวะ อาการเกยี่ วกบั มดลูก กระเพาะปัสสาวะอกั เสบ มะเร็งทอ่ี ุ้งเชิงกราน

กระษยั เชือก ต้งั ขนึ้ แต่หัวเหน่าถงึ หัวใจ แขง็ ดุจเหลก็ ให้แน่นชายโครงเป็ น กาลงั ให้จุกเสียด ให้ขดั อจุ จาระปัสสาวะ และให้ปัสสาวะดา เป็ นมนั กระทาให้บริโภคอาหารมิได้ ให้อม่ิ ไปด้วยลม จบั เป็ นเวลา บางทีให้ร้อน บางทใี ห้หนาว ต่อนวดจึงคลายหน่อย หน่ึง ถ้ามไิ ด้นวดให้ตงึ จะย่อตวั กไ็ ม่ได้ ดุจบุคคลเอาเหลก็ มา เสียบไว้ มคี วามเวทนาเป็ นกาลงั

กระษยั เชือกควาย เป็ นเกลยี วอยู่ทรี่ ิมสะดอื ให้ปวดหนักหนาหาความสุขมิได้ เลย หัวมันจุกอยู่สะดอื มันให้มารยาทหนักเบาพานเหลอื ง ๆ ดงั ขมิน้ กด็ ี

กระษยั เชือก เปรียบเทยี บโรคตามการแพทย์แผนปัจจุบนั นิ่วในถุงนา้ ดี ท่อนา้ ดี นิ่วในระบบทางเดนิ ปัสสาวะ กระเพาะปัสสาวะอกั เสบ  มะเร็ง

กระษยั ลม 1 เกดิ เพอ่ื ลมในไส้ เป็ นดานกลมเข้าประมาณเท่าลูกในตาล เม่อื แก่เข้าให้แขง็ ไปท้งั ๒ ข้าง ให้จุกเสียดแน่นในอก