พิพิธภัณฑ์ธรรมชาติ การจัดการน้ำชุมชน ตามแนวพระราชดำริ

นับต้งั แตไดท าํ งานรวมกบั มลู นิธิฯ มคี วามสขุ ภาคภมู ใิ จ ทาํ ใหเ กดิ สง ดๆี แกชุมชนและจังหวดั หนองคาย นายกระสนั ต ปานมีศรี ประธานกรรมการบริหารจดั การน้ําชุมชนตําบลเวยี งคุก ชมุ ชนตาํ บลเวียงคุก ต.เวยี งคกุ อ.เมอื ง จ.หนองคาย วังบัวแดงแตกอนเคยเปนปาบุงปาทาม มีช่ือเรียก ขานตา งกนั บา งเรยี กวา หนองซางนกแซว บา งกเ็ รยี กหนองบอ หรอื หนองเบญ็ นา จะเปน เพราะวา บรเิ วณพน้ื ทแี่ หง น้ี มปี า ไม หลากหลายชนิด มีสัตวบกสัตวน้ําอาศัยอยูหลายสายพันธุ มพี นั ธปุ ลามากมาย มหี ว ยลาํ ธารหลายสาย ตอ มาพนื้ ทป่ี า บงุ นับต้ังแตไดทํางานรวมกับมูลนิธิฯ มีความสุข ปาทามแหงนี้ถูกทําลายแผวถางเปนพ้ืนที่เพาะปลูก ทําเปน ภาคภูมิใจ ทําใหเกิดส่ิงดีๆ แกชุมชนและจังหวัดหนองคาย นาหวา น แตแ ลว กเ็ กดิ นา้ํ ทว มนา้ํ แลง เปน เวลานาน ญาตพิ น่ี อ ง ขอขอบคุณผูรวมงานและผูมีพระคุณท่ีไดใหความชวยเหลือ ในชมุ ชนทอ่ี าศยั สายนาํ้ ไดร บั ความเดอื ดรอ น รอคอยการพฒั นา จากทใ่ี หก รอบคดิ ในการบรหิ ารจดั การนา้ํ โดยชมุ ชน สง ผลให ปแลวปเลาจากภาครัฐ เมื่อรอไมไหวจึงไดรวมกลุมปรึกษา เกิดประโยชนกับพ่ีนองชาวบาน ท้ังพี่นองพื้นท่ีพระธาตุ รว มมอื กนั ฟน ฟแู หลง นา้ํ เพอื่ ใหเ กดิ ประโยชน และเปน การรกั ษา บังพวน พ่ีนองชาวเวียงคุกและพ่ีนองชาวบานปะโค รวมถึง แหลง น้าํ ใหคงอยูยง่ั ยนื ตอไป เครือขายพื้นที่ใกลเคียง และขณะน้ีมีแนวคิดท่ีจะขยาย ชุมชนไดรับความชวยเหลือจากมูลนิธิอุทกพัฒน ระบบนเิ วศสายนา้ํ ขน้ึ ไปทางตน นา้ํ พฒั นาระบบการไหลของนา้ํ ในพระบรมราชปู ถัมภ ใหผูเ ชีย่ วชาญมาใหคาํ แนะนาํ วธิ กี าร ใหเกิดความสะดวก พัฒนาแหลงกักเก็บนํ้าเปนการปองกัน และกรอบคิดในการทํางาน ทําใหเห็นวาน้ําเปนเรื่องสําคัญ ตนนํ้ามิใหเกิดนํ้าหลากทวมนอยลงในฤดูที่มีนํ้าหลาก มีนํ้า ดงั คาํ วา “นาํ้ คอื ชวี ติ ” การพฒั นาแหลง นา้ํ เนน ใหเ กดิ ความสมดลุ เพียงพอตอความตองการในการดําเนินชีวิตและใชประกอบ ของระบบนิเวศวังบัวแดง และรักษาระดับน้ําใหเหมาะสม อาชพี ของชุมชนตลอดทั้งป โดยขุดลอกคลองเพ่ือเพิ่มพ้ืนท่ีเก็บนํ้า และเช่ือมตอแหลงนํ้า ในพน้ื ท่ี ชว ยในการระบายนาํ้ จนพฒั นากลายเปน แหลง ทอ งเทย่ี ว วังบัวแดง เกิดประโยชนตอชุมชนหลายเรื่อง เชน น้ําท่ีเคย ทว มขงั นาน 40 วนั กล็ ดเหลอื 20 วนั และยงั มนี า้ํ ไวใ ชท าํ การ เกษตรตลอดท้ังตนน้ํา กลางน้ํา และปลายนํ้า ไดขยายพ้ืนท่ี ทําเกษตรมากขึ้น ระบบนิเวศฟนกลับคืนมา ปลาประจําถิ่น ท่ีขาดหายไปก็กลับคืนมา ปลาจากแมน้ําโขงไดมีพื้นท่ีวางไข และยงั มนี กนานาชนดิ กลบั คนื มาหลากหลายสายพนั ธุ กเ็ ปน สงิ่ ท่ี ทาํ ใหเ กดิ ความชนื่ ชมของชาวบา นและแขกทมี่ าเทยี่ ววงั บวั แดง ทส่ี าํ คญั คอื ทาํ ใหค นในชมุ ชนมคี วามสาํ นกึ รกั บา นเกดิ รว มกนั ดแู ลรกั ษาแหลง นาํ้ นเี้ อาไว ใหว งั บวั แดงแหง นเี้ ปน ทร่ี จู กั ของคน หลายๆ คนมากขน้ึ เกดิ มชี อ่ื เสยี งอยา งยง่ั ยนื เปน แหลง ทอ งเทย่ี ว แหง ใหมของคนหนองคาย วังบัวแดง จังหวัดหนองคาย 56

แผนทจ่ี ดั การน้ำชมุ ชน ตามแนวพระราชดำริ วงั บวั แดง จังหวัดหนองคาย หนองสุพรรณ แมนำ้ โขง ประตูระบายน้ำ วัดโพธห์ิ มากจันทร์ ห้วยบังพวน ห้วยคกุ วังบวั แดง (หนองเบ็น / หนองบ่อ) หนองหวั ชา้ ง หนองนกไข่ หนองสมกงุ หว้ ยบงั พวน ห้วยหวั นา หนองบ่วั แป้ คำอธบิ ายสัญลักษณ ลำห้วยไผป่ า้ น หนองสองหอ้ ง ประตูระบายน้ำ หนองคอนเมือง วดั พุทธ หว ย / หนอง ห้วยวงั นอ้ ย ถนน หว้ ยบงั พวน ทิศทางการไหลของน้ำ แนวขดุ ลอกคลอง หนองพรานแน ป ๒๕๕๔ แนวขดุ ลอกคลอง ห้วยวงั นอ้ ย ป ๒๕๕๕ แนวขุดลอกคลอง ป ๒๕๕๖ หว้ ยวังเทยี ม