มหาวทิ ยาลยั มหดิ ล งานสารสนเทศและ หอ งสมุดสตางค มงคลสขุ คณะวทิ ยาศาสตร https://stang.sc.mahidol.ac.th/stangmuseum musc.museum @StangLibrary @StangLibrary
พระราชประวตั ิ สมเด็จพระกนษิ ฐาธริ าชเจา กรมสมเดจ็ พระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี พระราชสมภพเม่ือวนั เสาร ท่ี ๒ เมษายน พ.ศ. ๒๔๙๘ ตรงกับวนั ขนึ้ ๑๐ คำ เดือน ๕ ปมะแม สัปตศก ณ พระท่นี งั่ อัมพรสถาน พระราชวังดุสติ เปนสมเดจ็ พระเจาลกู เธอพระองคท ี่ ๓ ใน พระบาทสมเดจ็ พระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมพิ ลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถ บพิตร และ สมเด็จพระนางเจาสริ ิกติ ิ์พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนพี ันปหลวง ไดร ับการถวายพระนามจากสมเด็จ พระสงั ฆราชเจา กรมหลวงวชิรญาณวงศ วา สมเด็จพระเจา ลูกเธอ เจาฟา สริ นิ ธรเทพรตั นสดุ า กติ วิ ัฒนาดุลโสภาคย พรอ มทงั้ ประทานคำแปลวา นางแกว หมายถงึ หญงิ ผปู ระเสรฐิ และมพี ระนามท่ขี าราชบรพิ ารเรยี กท่ัวไปวา ทูลกระหมอ ม นอ ย พระนาม “สิรนิ ธร” มาจากสรอ ยพระนามของ สมเดจ็ พระราชปต ุจฉา เจา ฟา วไลยอลงกรณ กรมหลวงเพชรบรุ ี ราชสริ นิ ธร ซง่ึ เปน พระราชปต จุ ฉา ในพระบาทสมเดจ็ พระบรมชนกาธเิ บศร มหาภมู พิ ลอดลุ ยเดชมหาราช บรมนาถบพติ ร สรอยพระนาม “กิติวฒั นาดลุ ยโ สภาคย” ประกอบขึ้นจากพระนามาภิไธยของสมเดจ็ พระราชบพุ การี ๓ พระองค ไดแก “กิติ” มาจากพระนามาภิไธยของ สมเด็จพระนางเจาสิริกิติ์พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปหลวง สมเดจ็ พระราชชนนี สว น “วฒั นา” มาจากพระนามาภิไธยของ สมเดจ็ พระศรสี วรนิ ทราบรมราชเทวี พระพนั วสาอยั ยกิ าเจา สมเดจ็ พระปย ยกิ า และ “อดลุ ย” มาจากพระนามาภิไธยของ สมเดจ็ พระมหติ ลาธเิ บศร อดลุ ยเดชวกิ รม พระบรมราชชนก สมเด็จพระอัยกา https://stang.sc.mahidol.ac.th StangMongkolsukLibrary @StangLibrary @StangLibrary
การศกึ ษา ทรงเริม� เขา รับการศกึ ษาระดับอนุบาลทีโ่ รงเรยี นจิตรลดา ในพระตำหนกั จติ รลดารโหฐาน พระราชวังดสุ ิต ทรง ศกึ ษาตอ ในโรงเรียนจติ รลดา จนถงึ ระดบั มัธยมศกึ ษาตอนปลาย และในป พ.ศ. ๒๕๑๕ กท็ รงสอบไลจ บชัน้ มธั ยมศกึ ษา ตอนปลาย ในแผนกศิลปะ ดว ยคะแนนสูงสุดของประเทศ ทรงสอบเขาศึกษาตอในระดับอุดมศึกษา ณ คณะอักษรศาสตร จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย โดยสามารถทำ คะแนนสอบเอนทรานซเ ปน อนั ดบั ๔ ของประเทศ ซง่ึ ถอื เปน สมเดจ็ เจา ฟา พระองคแ รกทท่ี รงเขา ศกึ ษาตอ ระดบั อดุ มศกึ ษา ในประเทศ จนกระทง่ั พ.ศ. ๒๕๒๐ พระองคท รงสำเรจ็ การศกึ ษาไดร บั ปรญิ ญาอกั ษรศาสตรบณั ฑติ สาขาประวตั ศิ าสตร เกียรตนิ ยิ มอันดับหนง่ึ เหรยี ญทอง ดวยคะแนนเฉลยี่ ๓.๙๘ ทรงเขา ศกึ ษาตอ ในระดบั ปรญิ ญาโท ดา นจารกึ ภาษาตะวนั ออก (ภาษาสนั สกฤตและภาษาเขมร) ณ คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร และสาขาภาษาบาลีและสันสกฤต จาก ภาควิชาภาษาตะวันออก คณะอักษรศาสตร จุฬาลงกรณ มหาวิทยาลัย ทรงสำเร็จการศึกษาไดรับปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิต และเขารับพระราชทานปรญิ ญาบัตร เม่ือวนั ท่ี ๑๑ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๒๒ ทรงสำเรจ็ การศกึ ษาไดร ับปริญญาอักษรศาสตรมหาบัณฑติ จากคณะอักษรศาสตร จุฬา ลงกรณม หาวทิ ยาลัย และไดเขารบั พระราชทานปริญญาบัตรเมอื่ วันที่ ๙ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๒๔ ทรงเขา ศกึ ษาตอในระดับปรญิ ญาเอก ณ คณะศึกษาศาสตร มหาวทิ ยาลัยศรนี ครนิ ทรวิโรฒ โดยพระองคผาน การสอบคดั เลือกอยา งยอดเยี่ยมดว ยคะแนนเปนอันดับหน่ึงในบรรดาผเู ขา สอบทง้ั หมด และทรงเปนนิสติ ปรญิ ญาการ ศกึ ษาดษุ ฎบี ัณฑิต สาขาพฒั นศกึ ษาศาสตร รนุ ท่ี ๔ ทรงสอบผา นวิทยานพิ นธอยา งยอดเยี่ยม ทรงสำเรจ็ การศกึ ษา ในระดบั ปริญญาเอก เม่ือวันที่ ๑๗ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๒๙ https://stang.sc.mahidol.ac.th/stangmuseum musc.museum @StangLibrary @StangLibrary
พระปรชี าญาณ “อักษรศาสตร” ทรงไดร ับการถายทอดความรูทางดา นภาษาทง้ั ภาษาไทย ภาษาบาลี ภาษาเขมร ภาษาอังกฤษ และภาษาฝรง่ั เศส โดย ภาษาไทยนั้น พระองคทรงเชี่ยวชาญทงั้ ดานหลักภาษา วรรณคดี และศลิ ปะไทย เนือ่ งจากสมัยนนั้ ผูท่จี ะเรยี นภาษาไทย ใหลกึ ซ้งึ จะตอ งเรยี นทงั้ ภาษาบาลี สันสกฤต และเขมร ซ่ึงภาษาบาลีนัน้ เปนภาษาท่พี ระองคสนพระทยั ตัง้ แตทรงพระเยาว แตไดเ ร�ิมเรียนอยา งจริงจังในระดับมัธยมศกึ ษาตอนปลาย จนสามารถจำการแจกวภิ ตั ติเบ้อื งตนท่สี ำคญั ได และเขา พระทยั โครงสรางและลักษณะทว่ั ไปของภาษาบาลีได เม่อื ทรงเขาศึกษา ณ คณะอักษรศาสตร จฬุ าลงกรณม หาวทิ ยาลัย พระองคท รงเลอื กเรยี นสาขาประวตั ศิ าสตร เปนวชิ าเอก และวชิ าภาษาไทย ภาษาบาลี และภาษาสนั สกฤตเปน วชิ าโท ทำใหทรงศึกษาวิชาภาษาไทยในระดบั ชน้ั สงู และ ละเอยี ดลกึ ซึง้ ย�งิ ขึน้ ทงั้ ดานภาษาและวรรณคดี สว นภาษาบาลีและสันสกฤตนัน้ ทรงศึกษาทั้งวิธกี ารแบบดงั้ เดิมของไทย คือ แบบที่เรียนกันในพระอารามตาง ๆ และแบบภาษาศาสตรซึ่งเปนวิธีการตะวันตก ตั้งแตไวยากรณขั้นพื้นฐานไปจนถึงขั้นสูง และเรียนตามวธิ กี ารอินเดยี โบราณเปนพเิ ศษในระดับปรญิ ญาโท โดยวทิ ยานพิ นธในระดบั ปรญิ ญาโทของพระองค เรื่อง ทศบารมีในพทุ ธศาสนาเถรวาท ไดร บั การยกยอ งจากมหามกฏุ ราชวทิ ยาลยั วา เปน วทิ ยานพิ นธท แ่ี สดงถงึ พระปรชี าสามารถ ในภาษาบาลพี ุทธวจนะเปน พิเศษ พระปรีชาสามารถทางดานภาษาของพระองคนั้นเปนที่ประจักษ จึงไดรับการทูลเกลาถวายปริญญาดุษฎีบัณฑิต กิตตมิ ศักด์ิทางดา นภาษาจากมหาวทิ ยาลยั ตาง ๆ ทั้งในและตา งประเทศ เชน มหาวิทยาลยั รามคำแหง มหาวทิ ยาลยั เชียงใหม มหาวทิ ยาลัยมาลายา ประเทศมาเลเซยี มหาวทิ ยาลัยบกั กิงแฮม สหราชอาณาจกั ร เปนตน https://stang.sc.mahidol.ac.th/stangmuseum musc.museum @StangLibrary @StangLibrary
พระปรชี าญาณ “สงั คีตศลิ ป” พระองคทรงเปนผูเ ชีย่ วชาญดา นดนตรีไทยผหู นง่ึ โดยทรงเคร่ืองดนตรีไทยไดทุกชนดิ แตท ี่โปรดทรงอยปู ระจำ คอื ระนาด ซอ และฆอ งวง โดยเฉพาะระนาดเอก พระองคทรงเร�ิมหดั ดนตรีไทย ในขณะทีท่ รงศึกษาอยูช้นั มธั ยมศกึ ษาปท ่ี ๒ โรงเรียนจิตรลดา โดยทรงเลอื กหดั ซอดว งเปน เครื่องดนตรีช�ินแรก และไดทรงดนตรีไทยในงานปด ภาคเรียนของโรงเรยี น รวมท้ังงานวันคืนสเู หยารว มกบั วงดนตรจี ติ รลดา ของโรงเรียนจิตรลดาดว ย หลังจากท่ีทรงเขาศกึ ษาในระดับอดุ มศกึ ษา ณ คณะอกั ษรศาสตร จฬุ าลงกรณมหาวิทยาลัย ทรงเขารว มชมรมดนตรีไทยของสโมรสรนสิ ิตจุฬาลงกรณม หาวิทยาลยั และคณะอักษรศาสตร โดยทรงซอดวงเปน หลัก และทรงเรมิ� หัดเลน เคร่ืองดนตรีไทยช�นิ อน่ื ๆ ดวย ในขณะทีท่ รงพระเยาว เครือ่ งดนตรีทีท่ รงสนพระทัยนนั้ ไดแก ระนาดเอกและซอสามสาย ซงึ่ พระองคทรงเร�มิ เรยี น ระนาดเอกอยา งจรงิ จงั เม่อื ป พ.ศ. ๒๕๒๘ หลังจากการเสดจ็ ทรงดนตรีไทย ณ บานปลายเนนิ ซงึ่ เปนวังของสมเดจ็ พระเจา บรมวงศเ ธอ เจาฟา จติ รเจรญิ กรมพระยานรศิ รานุวดั ตวิ งศ โดยมี สิรชิ ยั ชาญ พกั จำรญู เปน พระอาจารย พระองคทรงเร�ิม เรียนตั้งแตการจับไมระนาด การตรี ะนาดแบบตา ง ๆ และทาท่ปี ระทบั ขณะทรงระนาดและทรงเร�มิ เรียนการตีระนาดตามแบบแผน โบราณ กลาวคือ เรม�ิ ตน ดวยเพลงตนเพลงฉิ�งสามชนั้ แลว จงึ ทรงตอเพลงอนื่ ๆ ตามมา ทรงทำการบานดว ยการไลระนาด ทุกเชา หลงั จากตื่นพระบรรทมภายในหองพระบรรทมจนกระท่งั พ.ศ. ๒๕๒๙ พระองคจ งึ ทรงบรรเลงระนาดเอกรวมกบั ครูอาวุโสของวงการดนตรีไทยหลายทานตอหนาสาธารณชนเปนครั้งแรกในงานดนตรีไทยอุดมศึกษา ครั้งที่ ๑๗ ณ มหาวทิ ยาลัยเชยี งใหม โดยเพลงท่ีทรงบรรเลง คอื เพลงนกขมิ�น (เถา) นอกจากดนตรีไทยแลว พระองคยังทรงดนตรีสากลดวย โดยทรงเริ�มเรียนเปยโนตั้งแตพระชนมายุ ๑๐ พรรษา แตไดทรงเลิกเรียนหลังจากนั้น ๒ ป และทรงฝกเครื่องดนตรีสากลประเภทเครื่องเปา จากพระบาทสมเด็จพระบรมชนกา ธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร จนสามารถทรงทรัมเปตนำวงดุริยางคในงานคอนเสิรตสายใจไทย และทรงระนาดฝรั่งนำวงดรุ ิยางคในงานกาชาดคอนเสริ ต https://stang.sc.mahidol.ac.th/stangmuseum musc.museum @StangLibrary @StangLibrary
พระปรีชาญาณ “วรรณศลิ ป” พระองคโปรดการอานหนังสือและการเขียนมาตั้งแตทรงพระเยาว รวมกับพระปรีชาสามารถดานภาษาทั้งภาษาไทย และตางประเทศ รอ ยแกว และรอ ยกรอง ทรงพระราชนิพนธห นังสอื ประเภทตา ง ๆ ออกมามากกวา ๑๐๐ เลม ซึ่งมีหลาย หลากประเภททั้งสารคดีทองเที่ยวเมื่อเสด็จพระราชดำเนินเยือนตางประเทศ ประเภทวิชาการและประวัติศาสตร หนังสือ สำหรับเยาวชน หนังสือท่เี กยี่ วของกับพระบรมวงศานวุ งศไทย ประเภทพระราชนิพนธแปล และหนังสอื ทั่วไป พระราชนิพนธ ของพระองคจะมีลักษณะการเขยี นทีค่ ลายคลงึ กับพระราชนพิ นธในพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธเิ บศรมหาภมู ิพลอดุลย เดชมหาราช บรมนาถบพิตร กลาวคือในพระราชนอกจากจะแสดงพระอารมณขนั แลว ยงั ทรงแสดงการวพิ ากษวจิ ารณในแง ตา ง ๆ เปนการแสดงพระมตสิ วนพระองค นอกจากพระนาม \"สิรินธร\" แลว พระองคยงั ทรงใชนามปากกาในการพระราชนิพนธห นังสอื อีก ๔ พระนาม ไดแก \"กอ นหนิ กอ นกรวด\" เปน พระนามแฝงท่ีทรงหมายถงึ พระองคแ ละพระสหาย นามปากกาน้ี ทรงใชครง้ั เดยี ว ในบทความ \"เรื่องจากเมอื งอสิ ราเอล\" เมื่อป พ.ศ. ๒๕๒๐ \"แวน แกว \" พระองคเ รม�ิ ใชเม่อื ป พ.ศ. ๒๕๒๑ เมื่อทรงพระราชนิพนธแ ละทรงแปลเรื่องสำหรับเด็ก ไดแก แกวจอมซน แกว จอมแกน และขบวนการนกกางเขน \"หนูนอย\" พระองคทรงใชเพียงครงั้ เดียวในบทความเร่อื ง “ปอ งท่ีรัก” ตพี ิมพในหนังสอื ๒๕ ปจิตรลดา เมอ่ื ป พ.ศ. ๒๕๒๓ \"บนั ดาล\" พระองคทรงใชในงานแปลภาษาอังกฤษเปนภาษาไทยทีท่ รงทำใหสำนกั เลขาธิการคณะกรรมการแหง ชาติ วา ดว ยการศกึ ษาวทิ ยาศาสตรแ ละวัฒนธรรมแหง สหประชาชาติ กระทรวงศกึ ษาธกิ าร เมื่อป พ.ศ. ๒๕๒๖ นอกจากนี้ ยังทรงพระราชนิพนธเพลงเปนจำนวนมาก โดยบทเพลงที่มีชื่อเสียงและนำมาขับรองบอยครั้ง ไดแก เพลง สมตำ รวมทั้ง ยังทรงประพันธคำรองในบทเพลงพระราชนิพนธในพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศรมหาภูมิพล อดลุ ยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ไดแ ก เพลง รัก และ เพลง เมนไู ข https://stang.sc.mahidol.ac.th/stangmuseum musc.museum @StangLibrary @StangLibrary
เทพรัตนเมธี นกั วิจยั ดเี ดน แหงชาติ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจา กรมสมเดจ็ พระเทพรตั นราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงพระเมตตาแกอ าณา ประชาราษฎรอยางตอเนื่อง ทรงแบกรับเปนพระราชภาระในการทำโครงการตามพระราชดำริตางๆ โดยมิยอทอ ทรงใฝพระราชหฤทัยทีจ่ ะสานตองานใหกา วหนา ทรงประมวลพระอจั ฉริยภาพในหลายดาน เพราะพระปญ ญาบารมี ในการพฒั นาอยา งครบวงจร ทรงเขา พระราชหฤทยั ในครรลองวัฒนธรรมไทยอยางกวา งขวางลกึ ซ้งึ ขณะเดียวกันก็ ทรงทราบถึงเทคโนโลยีวิทยาการสมยั ใหม ทรงพระปรีชาสามารถยอดยิง� ในดา นการวิจยั ทรงมีผลงานวจิ ยั อยาง ตอ เนือ่ งและหลากหลายสาขา ผลงานวจิ ัยบางเร่ืองไดร บั รางวัลดเี ย่ียม คอื เร่ือง \"การศึกษาความถกู ตอ งของ แผนที่การใชที่ดินจากภาพถายดาวเทียมความละเอียดสูง ซึ่งจำแนกโดยคอมพิวเตอรบริเวณจังหวัด นราธิวาส\" ทรงไดรบั รางวัลงานวิจยั ดเี ดน ในกลุมสาขาวิชาวทิ ยาศาสตรก ายภาพและคณติ ศาสตร ประจำป พ.ศ. ๒๕๓๓ จากสภาวิจยั แหง ชาติ พระราชกรณียกิจทุกสิ�งทุกประการลวนแตเปนประโยชนแกมหาชน สมควรเปนแบบอยางที่ดีใหแกนักวิจัย อนื่ ๆ ได คณะกรรมการบรหิ ารสภาวิจัยแหงชาตจิ งึ มีมติเปน เอกฉนั ท ขอพระราชทานทลู เกลา ทูลกระหมอมถวาย รางวลั นักวจิ ยั ดีเดนแหงชาติ ประจำป พ.ศ. ๒๕๔๕ สาขาสหวิทยาการ เพือ่ เฉลิมพระเกียรตคิ ณุ ใหปรากฎอยู ยั่งยนื ดวยเหตแุ หง พระราชกรณยี กจิ อนั เปนประโยชนน านัปการ และพระปรีชาสามารถเปนอเนกวธิ https://stang.sc.mahidol.ac.th/stangmuseum musc.museum @StangLibrary @StangLibrary
เสดจ็ พระราชดำเนินทรงเปดการแขง ขนั ชวี วิทยาโอลมิ ปกระดบั ชาติ ครั้งท่ี ๘ โดยมี คณะวทิ ยาศาสตร มหาวิทยาลยั มหิดล และ มูลนิธิ สอวน. เปน เจา ภาพ เมื่อวันพุธที่ ๒๗ เมษายน พ.ศ. ๒๕๕๔ พระปรีชาญาณดา นวิทยาศาสตร สมเดจ็ พระกนษิ ฐาธิราชเจา กรมสมเดจ็ พระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกมุ ารี ทรงเปนนักวิทยาศาสตร และนักเทคโนโลยีศึกษาที่ทรงพระปรีชาสามารถยิ�ง ทรงมีพระอัจฉริยภาพโดดเดนในการบูรณาการศาสตรตางๆ เขาดวยกันอยางลงตัว จึงทรงสงเสริมวิทยาศาสตรและเทคโนโลยีในเชิงบูรณาการ แนวพระราชดำรินี้ทำใหวิชา วิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยีไมแปลกแยกจากมนษุ ยศาสตรและสังคมศาสตร ทรงเห็นวา วทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี เปน สวนสำคญั หนง่ึ ของวัฒนธรรมและอารยธรรม เปน สัญลักษณของการพฒั นาสตปิ ญญาของมนุษยและสังคม ดานวิทยดาว ศยาคสวตารมแสลนะเพทรคะโรนาโชลหยฤีอทยัยางดสา นมวำิทเสยมาอศทาสรงตใรห กทารรงสมนีพับรสะนรุนาชโคดรำรงิแกลาะรพเพระิ�มรพาชูนทคานวาคมวสามามชาว รยถเหทลางอื วแิทกยก าาศรศาสึกตษรา และเทคโนโลยแี กค รูและนกั เรียน ทรงใหการสนับสนุนใหเยาวชนและนักวิทยาศาสตรไทยไดมีโอกาสเก็บเกี่ยวประสบการณกับนักวิทยาศาสตร ระดับโลก โดยในป พ.ศ. ๒๕๕๑ ไดเสดจ็ พระราชดำเนินเยอื นประเทศสหพันธสาธารณรฐั เยอรมนี เพ่ือทรงรวมงาน การประชมุ นกั วทิ ยาศาสตรร างวลั โนเบล ณ เมอื งลนิ เตา ทรงเปน ประธานในพธิ ลี งนามความรว มมอื ระหวา ง สำนกั งาน พฒั นาวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยแี หง ชาติ (สวทช.) กบั มลู นธิ ผิ ูไดร บั รางวลั โนเบล ณ เมอื งลนิ เดา และ The Council for the Lindau Nobel Laureate Meetings เพ่ือสนับสนุนใหนักวิทยาศาสตรรนุ เยาวของไทยไดมีโอกาสรวม การประชุมกบั นกั วิทยาศาสตรท่ีมีผลงานและการคิดคน ทย่ี �ิงใหญในระดับโลก https://stang.sc.mahidol.ac.th/stangmuseum musc.museum @StangLibrary @StangLibrary
Search
Read the Text Version
- 1 - 8
Pages:
